Raffles: Surat dari Adipati Nitidiningrat (Bangawan Wetan, 21 April 1816)

Judul
Sambungan
1. Raffles: Surat dari Adipati Adiwijaya (Limbangan, 19 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
2. Raffles: Surat dari Adipati Arja Adinagara (Lamongan, 20 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
3. Raffles: Surat dari Adipati Bratanagara (Tandhês, 23 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
4. Raffles: Surat dari Adipati Citrasoma (Tubin, Maret–April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
5. Raffles: Surat dari Adipati Jayaningrat (Rêmbang, 11 Mei 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
6. Raffles: Surat dari Adipati Mangkunagara (Gêrage, 18 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
7. Raffles: Surat dari Adipati Niti Adiningrat (Pasêdhahan, 20 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
8. Raffles: Surat dari Adipati Nitidiningrat (Bangawan Wetan, 21 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
9. Raffles: Surat dari Adipati Prawira Adinêgara (Bangil, 20 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
10. Raffles: Surat dari Adipati Satyanata (Talaga, 28 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
11. Raffles: Surat dari Adipati Suryanêgara (Sumêdhang, 16 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
12. Raffles: Surat dari Adipati Wiranata Kusuma (Ngukur Bandhung, 15 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
13. Raffles: Surat dari Adipati Yudanagara (Lasêm, 13 Mei 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
14. Raffles: Surat dari Kyai Adipati Adinagara (Dêmak, 17 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
15. Raffles: Surat dari Kyai Adipati Sura Adimanggala (Samawis, 17 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
16. Raffles: Surat dari Kyai Adipati Sura Adimanggala (Samawis, 2 Maret 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
17. Raffles: Surat dari Mas Tumênggung Suralaya (Pêmambêng, 24 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
18. Raffles: Surat dari Pangeran Raja (Carbon, 15 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
19. Raffles: Surat dari Radèn Adipati Panji Jaya Adiningrat (Prabalingga, 22 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
20. Raffles: Surat dari Radèn Dipati Arya Rêksanêgara (Têgil, 23 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
21. Raffles: Surat dari Radèn Dipati Singasari Panatayuda (Barêbês, 23 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
22. Raffles: Surat dari Raden Suranagara (Toyaarum, 22 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
23. Raffles: Surat dari Rahadèn Tumênggung Prawiranagara (Purwadadi Grobogan, 24 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
24. Raffles: Surat dari Rahadèn Tumênggung Purwanêgara (Jipang, 25 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
25. Raffles: Surat dari Sultan Hamêngkubuwana IV (Ngayogyakarta, 7 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
26. Raffles: Surat dari Sultan Hamêngkubuwana IV (Ngayugyakarta, 1 September 1815). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
27. Raffles: Surat dari Sultan Sêpuh (Carbon, 29 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
28. Raffles: Surat dari Susuhunan Pakubuwana IV (Surakarta, 11 November 1815). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
29. Raffles: Surat dari Susuhunan Pakubuwana IV (Surakarta, 8 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
30. Raffles: Surat dari Tumênggung Argawijaya (Cikaso, 25 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
31. Raffles: Surat dari Tumênggung Arya Sasraadiningrat (Sidajêng, 24 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
32. Raffles: Surat dari Tumênggung Cakranagara (Panjalu, 29 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
33. Raffles: Surat dari Tumênggung Jayaprêtiwa (Raja Galu, 26 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
34. Raffles: Surat dari Tumênggung Mangkudipura (Juwani, 28 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
35. Raffles: Surat dari Tumênggung Prawiradiningrat (Kêndhal, 16 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
36. Raffles: Surat dari Tumênggung Prawirayuda (Balora, 3 Mei 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
37. Raffles: Surat dari Tumênggung Purbadirêja (Linggajati, 26 Mei 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
38. Raffles: Surat dari Tumênggung Suradiningrat (Batang, 22 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
39. Raffles: Surat dari Tumênggung Wêrgadirêja (Kuningan, 25 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
40. Raffles: Surat dari Tumênggung Wiradhadhaha (Sukapura, 19 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
41. Raffles: Surat dari Tumênggung Wiradikusuma (Ciamis, 28 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
42. Raffles: Surat dari Tumênggung Wirya Adinagara (Pangangsalan, 28 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
43. Raffles: Surat dari Tumênggung Yogawesja (Sêndhang Kasi, 24 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
44. Raffles: Surat dari Tumênggung Yudanagara (Gêbang, 19 Februari 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
45. Raffles: Surat Penghargaan dari Jawa, British Library (Add MS 45273, MSS Eur E 378), 1815–6, #1672. Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
Citra
Terakhir diubah: 14-09-2025

Pencarian Teks

Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].

Ikhtisar: Surat balasan dari Adipati Nitidiningrat Bangawan Wetan, Cirebon, kepada Letnan Gubernur Thomas Stamford Raffles, tertanggal 21 April 1816. Dalam surat tersebut, Adipati menyatakan telah mengetahui bahwa Raffles hendak kembali ke Englan untuk berobat. Ia mendoakan agar Raffles segera pulih serta mengucapkan terima kasih atas bantuannya dalam memajukan Kadipaten Bangawan Wetan. Disebutkan pula bahwa John Fendall dari Englan, penggantinya, telah tiba di Betawi.

Adipati Nitidiningrat (Bangawan Wetan, 21 April 1816): Citra 1 dari 3

--- [138] ---

From the Regent of Bengawan in Cheribon

Punika sêrat ingkang sinartan kalayan iklasing sêmbah sumungkêm kaula, pun Adipati Nitidiningrat, ingkang kapracantênan ing anyêpêng pasitèn Bangawan Wetan, wêwêngkan[1] nagari Grage kaatura dhumatêng ing kanjêng tuwan ingkang sininggih kang agêng kang wicaksana, Kanjêng Tuwan Tomês Tamporêt Raplis, ingkang masuhur[2] ing sakathahing nagari, ing adil palamarta, kalayan kalêngkêpaning sih kamurahan. Kalayan malih ingkang muga pinaosna ingkang yusya dadosa pangauban kaula ing salami-laminipun ing dalêm dunya puniki.

Sasampuning kadya sapunika, awiyos Kanjêng Tuwan Raplis amaringi sêrat dhatêng kaula inggih sampun kaula tampèni punapa dening kaartos ing sakatha-kathahe[3] kang wontên ing salêbêting sêrat punika.

Kalayan malih awiyos Kanjêng Tuwan Raplis amaringi uninga yèn ing mangke sampun anglampahi kagantos ing anyêpêng tanah Jawi, awit saking wontên gêrah kang sangêt, karsa amindha[4] ing panggenan kang langkung adhêm.

Ingkang punika, kaula aningali ing sakatha-kathahe pangandikane [pangandi...]

Adipati Nitidiningrat (Bangawan Wetan, 21 April 1816): Citra 2 dari 3

--- [139] ---

[...kane] kanjêng tuwan kang wontên ing sêrat, sakalangkung dados lumênge manah kaula, kadi dening angraosi tatu ing gali[5] kang langkung prana.

Pramila sapunika, ing salamining puniki kaula dèrèng rumaos pisan anglampahi ing kayaktosaning angabdi dhumatêng Kanjêng Tuwan Raplis, saking dening rumaos katungkul ing kasênêngan, awit saking sihipun Kanjêng Tuwan Raplis dhumatêng kaula, ing salamining kaula acêpêng damêl, saking anèm dumugi dhatêng wêdra[6] puniki, inggih nêmbe sapuniki kaula angyaktosi ing raosing kasênêngan.

Pramila ing saintare Kanjêng Tuwan Raplis, sakalangkung katha-katha ingkang dados tatune manah kaula, inganggêpe manah kaula, pinanggihing wêdra puniki, kantos dumugia ing pêjahing gèn kaula, angladosi pikarsane Kanjêng Tuwan Raplis, sabab dening sakalangkung rumaos ing katha-katha sihipun Kanjêng Tuwan Raplis dhumatêng kaula.

Kalayan malih ing prakawis kalampahan aturaning nagari kang kalampahakên puniki, mênggahing abdine Kanjêng Tuwan Raplis, têtiyang Grage sadaya, sakalangkung dados sukanipun,

Adipati Nitidiningrat (Bangawan Wetan, 21 April 1816): Citra 3 dari 3

--- [140] ---

saking dening karaos ing kasênênganipun, awit saking wilasanipun Kanjêng Tuwan Raplis, ingkang dados kasusahan mênggahing dhirinipun têtiyang alit sadaya, punapa dening ing sanèsipun.

Pramila ing pangajêng-ajêng kaula, ing sapaos-paosipun Kanjêng Tuwan Raplis, mugi amanggiha kawalujêngan ingkang tansah kaula purih ing salami-laminipun, ing luluse sih pracantênipun Kanjêng Tuwan Raplis, ing gèn kaula anyêpêng pasitèn Bangawan.

Nanging sih sarèhing mangke sampun wontên kanjêng tuwan ingkang mulya, ingkang saking nagari Inggêlan, ingkang apêparab Kanjêng Tuwan Jono Pendhol,[7] ingkang sampun apalênggah ing nagari Batawiyah kang anggêntosi ing kalênggahanipun Kanjêng Tuwan Raplis.

Inggi[8] punika ugi ingkang gumantos dados jungjungan kaula, ingkang botên bintên malih ing pangabdi kaula, inggih kadi dening dhumatêng panjênênganipun Kanjêng Tuwan Raplis makatên.

Sinrat ing dintên Akad, 23 saking sasi Jumadilawal naun[9] 1744.[10]

 


wêwêngkon. (kembali)
misuhur. (kembali)
sakathah-kathahe (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
amindhah. (kembali)
galih. (kembali)
wrêdha (dan di tempat lain) (kembali)
John Fendall (1762–1825) menggantikan Raffles sebagai Letnan Gubernur Jawa pada 12 Maret 1816. Raffles meninggalkan Jawa pada 26 Maret 1816, dan Fendall tetap menjabat hingga 19 Agustus 1816 ketika Jawa beserta wilayah-wilayahnya dikembalikan kepada Belanda. Fendall meninggalkan Jawa pada Juni 1818 (Campbell, 1915, Vol. 1, hlm. 403–7). (kembali)
Inggih. (kembali)
taun. (kembali)
10 Tanggal: Akad (Ngahad) 23 Jumadilawal 1744 [sic.]. Tanggal Masehi: Minggu 21 April 1816. Tahun Jawa 1744 merupakan kesalahan penyalinan dan seharusnya 1743. (kembali)