Raffles: Surat dari Tumênggung Prawiradiningrat (Kêndhal, 16 April 1816)

--- [162] ---

From the Regent of Kendal

Punika ingkang sêrat saha sungkêm tabe kawula, ingkang akathah-kathah sangking abdi dalêm pun Tumênggung Prawiradiningrat, ingkang kinarsakakên atêtêngga kagungan dalêm kabupatèn ing nagari Kêndhal, kaunjuk ing sampeyan dalêm gusti kawula, Kangjêng Tuwan Ingkang Agêng Ingkang Wicaksana Tomas Sêtamporêt Raplès, lutnan gupênur ing tanah Jawi, saha sabawahipun.

Sasampunipun kaunjuk sungkêm tabe kawula ingkang akathah-kathah ing sampeyan dalêm awiyos, kawula sampun amundhi sangking sadhawah-dhawah dalêm ingkang sampun sami kasêbut ing pêparing dalêm sêrat sadaya, ingkang batên amêng sampeyan dalêm aparing uninga ing têmbe punika, panjênêngan dalêm amanggih gêrah ingkang sakalangkung dening asangêt, pramila ing mangke karsa dalêm badhe kondur ing nagari Ingglan, amargi sangking dening panjênêngan dalêm sampun anggalih, batên wontên ingkang andadosakên wiluyanipun, kajawi angêrsakakên atêtirah dhumatêng panggenan ingkang asrêp. Kalih

--- [163] ---

ning[1] panjênêngan dalêm aparing uninga dhumatêng kawula, ing mangke wontên satunggal kangjêng tuwan ingkang mulya, inggih băngsa Inggris sangking ing nagari Bênggala, awêsta Kangjêng Tuwan Jan Pendhol,[2] sampun rawuh ing nagari Batawi, ingkang minoka[3] dados gagêntosipun ing satindak dalêm tatirah ing nagari Ingglan, saha panjênêngan dalêm sampun amasrahakên barang punapa panguwasa pêparentahan dalêm ing tanah Jawi sabawahipun sadaya, ingkang amiturut pêrnatan sangking ing nagari Ingglan. Kalih dening malih ing sadèrèngipun panjênêngan dalêm tindak sangking ing nagari Jawi, karsa angatingalakên ing suka lêganipun ing galih dalêm dhumatêng kawula, ingkang amargi sangking dening sampurnanipun ing barang punapa lêlampahan, saha amiturut ingkang kalayan sêca tuhu sumungkêm kawula ing ayahan dalêm, ing salaminipun Kangjêng Gupêrnèmèn Inggris, angasta pêparentahan ing tanah Jawi, kang sarta rikalanipun para bupati sami asaos panjênêngan dalêm anggalih ing asih sumungkêmipun para bupati ing panjênêngan dalêm, pramila ing mangke kalampahan panjênêngan dalêm aparing wêwangsulan dhumatêng abdi dalêm para bupati

--- [164] ---

miwah dhumatêng ing samudayanipun abdi dalêm têtiyang Jawi ingkang sampun sami angatingalakên ing sêca tuhu sumungkêmipun ing sampeyan dalêm panjênêngan dalêm andhawahakên sangking sih wilasa aparing pamuji supados kawula amanggiha kauntungan kasênêngan, tuwin abdi dalêm Jawi sadaya, ing saupami panjênêngan dalêm amirsaa, kadi dening dhawah dalêm pamuji wau, sayaktos andadosakên suka pirênaning galih dalêm. Ingkang punika atur wêwangsul kawula, punapa sadhawah dalêm ingkang sampun sami kapratelakakên ing nginggil sadaya, dhatêng saklangkung pamundhi panuwun kawula, kang sarta kawula batên kenging batên amêsthi anglairakên punapa ingkang sami kawula panggih, ing salaminipun panjênêngan dalêm angasta pêparentahan ing tanah Jawi, ingkang sayaktos batên wontên satunggal cêla tuwin galat, sangking wiwitan dhumatêng ing wêkasan, pêparentahan dalêm sami andadosakên karaharjan ing nagari satêtiyanganipun, tuwin andadosakên suka sênêngipun ing manah kawula, miwah têtiyang alit ing bawah wawêngkon kawula sadaya, pratuwin pamêngku dalêm piyambak dhumatêng kawula sami, kadi dening guru amulang ing muridingpun,[4] pramila batê[5]

--- [165] ---

kenging batên amêsthi kawula angatingalakên ingkang batên kenging supe, ing salami kawula agêsang, sangking saenipun pêparentahan, tuwin sih pamêngku dalêm wau punika, ing wusananipun kawula anyaosi pamuji ingkang kathah-kathah, ing saundur dalêm dhumatêng ing nagari Ingglan, mugi inggala rawuh kasirnakna ing gêrah dalêm, saha kairingana ing kabêgjan kanugrahan, kalangkungna kadi kang sawau, dumugia sakarsa dalêm, badhe aparing sih amurih karaharjan kamardikan kawula sami, kenginga tumuntên sami kawula panggih, tuwin inggalipun rawuh dalêm ing nagari Jawi malih, supados anglêksanani aparing ingkang dados karaharjan kamardikan kawula wau.

Kasêrat ing nagari Kêndhal, tanggal ping 16 sasi April taun 1816.