Raffles: Surat dari Adipati Yudanagara (Lasêm, 13 Mei 1816)

--- [182] ---

From the Regent of Lasem

Punika ingkang sêrat saha ingkang sungkêm tabe kawula akathah-kathah, abdi dalêm pun Adipati Yudanagara, ingkang atatêngga kagunganipun Kangjêng Gupêrnèmèn Inggris ing nagari Lasêm, kaunjuk ing gusti kawula kangjêng tuwan ingkang agêng Ingkang Wicêksana Tomas Sêtamporêt Raplès, litnan gupênur jendral ingkang akêdhaton ing kitha agêng nagari Batawiyah, kang ing mangke sampun angarsakakên kondur ing nagari Ingglan.

Sasampuning kadya punika, awiyos, kawula sampun tampi patêdhan dalêm sêrat, ingkang kasêrat ing nagari Batawiyah, kala tanggal ping 24 sangking sasi Rabingulakir taun 1743[1] saha sampun kawula tupiksa, wontên dening sampeyan dalêm amatêdhani uninga dhatêng kawula, yèn sampeyan dalêm inganyar-anyar punika amanggih gêrah sangêt, satêngah ingarah anilarakên donya, ing sapunika sampeyan dalêm angêrsakên kondur ing nagari Ingglan, ingkang supados amanggiha wilujêng, sangking dening botên wontên sanèsipun margi pailaran, kawilujêngan, namung tindak ing nagari ingkang asrêp. Kalih dening sampeyan dalêm amatêdhani uninga dhatêng ing kawula, yèn ing sapunika wontên satunggal tuwan Inggris ingkang mulya, anami Kangjêng Tuwan Jon Pindhol,[2] sampun rawuh ing nagari Batawiyah, awit sangking ing nagari Bênggala, ingkang anggêntosi ing panjênêngan dalêm, saha sampeyan dalêm sampun amasrahakên dhatêng Kangjêng Tuwan Jon Pindhol wau sadaya, sangking dening pangwasa dalêm ing tanah Jawi, saha sabawah-bawahipun sadaya, inggih punika amiturut tata pranatan ing nagari Ingglan.

Kalih dening malih, ing sadèrèngipun sampeyan dalêm budhal ing nagari Jawi, kêdah karsa amartelakakên yèn sampeyan dalêm sampun suka saha sampun sampurna, dhatêng kawula, saha dhatêng abdi dalêm para bupati, sangking dening kalêrêsan ing lêlampahanipun, sangking dening sabab sampun salaminipun amiturut saha andumugèkkên [andu...]

--- [183] ---

[...mugèkkên] ing tumêmêning manahipun, punapa sakarsanipun Kangjêng Gupêrnèmèn Inggris, ing salaminipun angasta, anguwasani ing tanah Jawi.

Kalih dening malih, sangking dening abdi dalêm para bupati sampun asring seba kapanggih ing sampeyan dalêm, kalayan ing kapênêdanipun, saha aningalakên ing karilaning manahipun, dados akathah panarima dalêm dhatêng ing kawula, tuwin dhatêng abdi dalêm para bupati, makatên malih ing lêlampahanipun têtiyang băngsa Jawi, mênggahing panggalih dalêm anglangkungi sangking dening sae saha sampeyan dalêm anglangkungi sangking asih, panrima dalêm ing salami-laminipun sampeyan dalêm botên supe, emut asih kimawon, yèn saupami maksih pinaosakên ing yusya dalêm, sampeyan dalêm salaminipun langkung suka, yèn amiyarsakakên kabar, abdi dalêm para bupati, angsal kauntungan saha kasênêngan, punapa malih dhatêng abdi dalêm têtiyang alit sadaya.

Kalih dening botên wontên malih, namung sampeyan dalêm aparing wastra baludru cêmêng, pangandika dalêm, ingkang supados dadosa pratăndha ing katrêsnan dalêm.

Wontên dening sangking gêrah dalêm punika, sakêlangkung ngungun saha anglêsipun manah kawula, pamuji kawula wau gêrah dalêm mugi inggala wilujêng, waluya kadi wingi uni. Makatên malih ing sakondur dalêm punika sakêlangkung andadosakên onêngipun manah kawula. Wontên dening kangjêng tuwan ingkang anggêntosi ing panjênêngan dalêm punika, amêsthi kawula èstokakên kadi dening sampeyan dalêm makatên. Wontên dening pangandika dalêm sadèrèngipun sampeyan dalêm kondur sangking tanah Jawi, pratelanipun kadi dening ingkang sampeyan dalêm dhawahakên makatên, ingkang punika inggih sakêlangkung-langkung tarima kasih kawula ing sampeyan dalêm.

Kalih dening malih sangking dening abdi dalêm para bupati sampun asring seba kapanggih ing sampeyan dalêm, kalayan ing kapênêdanipun saha aningalakên ing karilaning manahipun. Dados akathah panarima dalêm dhatêng kawula, tuwin dhatêng abdi dalêm para bupati wau,

--- [184] ---

kang punika panarima dalêm dhatêng ing kawula, sakêlangkung dening sangêt malih trima kasih kawula ing sampeyan dalêm. Makatên malih ing lêlampahanipun têtiyang băngsa Jawi, mênggahing panggalih dalêm, anglangkungi sangking dening sae, saha sampeyan dalêm anglangkungi sangking asih, pramila sampeyan dalêm ing salami-laminipun botên supe, emut asih kimawon, yèn saupami maksih pinaosakên ing yusya dalêm, sampeyan dalêm salaminipun langkung suka, yèn amiyarsakakên kabar, abdi dalêm para bupati angsal kauntungan, saha kasênêngan, punapa malih dhatêng abdi dalêm têtiyang alit sadaya, sangking pangandika dalêm punika botên amung sangking trima kasih kawula ingkang langkung sangêt malih, nanging sarta kawula botên sagêd angrupèkakên punapa kawontênanipun sih saha pêparing dalêm ingkang dhatêng kawula, inggih wit saking sampeyan dalêm ugi, ingkang apêparing kauntungan, pamuji kawula, mugi gusti Alah aparinga yusya ingkang panjang ing sampeyan dalêm, kalayan kauntungan, saha pangkat darajad ingkang langkung mulya luhur malih. Ing wêkasanipun botên wontên malih, namung sampeyan dalêm aparing wastra baludru cêmêng, pangandika dalêm, ingkang supados dadosa pratăndha ing katrêsnan dalêm.[3] Ingkang punika, inggih sakêlangkung trima kasih kawula ing sampeyan dalêm, saha sakenging-kenging amêsthi kawula angge kalayan wilujêng dalêm.

Kasêrat ing nagari Lasêm, tanggal ping 16 sasi Jumadilakir, taun Dal 1743, atawa tanggal ping 13 sasi Mèi taun 1816.

djoedonagoro

Adipatty Lashem