Raffles: Surat dari Tumênggung Prawirayuda (Balora, 3 Mei 1816)

Judul
Sambungan
1. Raffles: Surat dari Adipati Adiwijaya (Limbangan, 19 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
2. Raffles: Surat dari Adipati Arja Adinagara (Lamongan, 20 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
3. Raffles: Surat dari Adipati Bratanagara (Tandhês, 23 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
4. Raffles: Surat dari Adipati Citrasoma (Tubin, Maret–April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
5. Raffles: Surat dari Adipati Jayaningrat (Rêmbang, 11 Mei 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
6. Raffles: Surat dari Adipati Mangkunagara (Gêrage, 18 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
7. Raffles: Surat dari Adipati Niti Adiningrat (Pasêdhahan, 20 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
8. Raffles: Surat dari Adipati Nitidiningrat (Bangawan Wetan, 21 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
9. Raffles: Surat dari Adipati Prawira Adinêgara (Bangil, 20 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
10. Raffles: Surat dari Adipati Satyanata (Talaga, 28 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
11. Raffles: Surat dari Adipati Suryanêgara (Sumêdhang, 16 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
12. Raffles: Surat dari Adipati Wiranata Kusuma (Ngukur Bandhung, 15 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
13. Raffles: Surat dari Adipati Yudanagara (Lasêm, 13 Mei 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
14. Raffles: Surat dari Kyai Adipati Adinagara (Dêmak, 17 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
15. Raffles: Surat dari Kyai Adipati Sura Adimanggala (Samawis, 17 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
16. Raffles: Surat dari Kyai Adipati Sura Adimanggala (Samawis, 2 Maret 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
17. Raffles: Surat dari Mas Tumênggung Suralaya (Pêmambêng, 24 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
18. Raffles: Surat dari Pangeran Raja (Carbon, 15 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
19. Raffles: Surat dari Radèn Adipati Panji Jaya Adiningrat (Prabalingga, 22 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
20. Raffles: Surat dari Radèn Dipati Arya Rêksanêgara (Têgil, 23 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
21. Raffles: Surat dari Radèn Dipati Singasari Panatayuda (Barêbês, 23 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
22. Raffles: Surat dari Raden Suranagara (Toyaarum, 22 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
23. Raffles: Surat dari Rahadèn Tumênggung Prawiranagara (Purwadadi Grobogan, 24 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
24. Raffles: Surat dari Rahadèn Tumênggung Purwanêgara (Jipang, 25 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
25. Raffles: Surat dari Sultan Hamêngkubuwana IV (Ngayogyakarta, 7 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
26. Raffles: Surat dari Sultan Hamêngkubuwana IV (Ngayugyakarta, 1 September 1815). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
27. Raffles: Surat dari Sultan Sêpuh (Carbon, 29 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
28. Raffles: Surat dari Susuhunan Pakubuwana IV (Surakarta, 11 November 1815). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
29. Raffles: Surat dari Susuhunan Pakubuwana IV (Surakarta, 8 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
30. Raffles: Surat dari Tumênggung Argawijaya (Cikaso, 25 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
31. Raffles: Surat dari Tumênggung Arya Sasraadiningrat (Sidajêng, 24 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
32. Raffles: Surat dari Tumênggung Cakranagara (Panjalu, 29 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
33. Raffles: Surat dari Tumênggung Jayaprêtiwa (Raja Galu, 26 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
34. Raffles: Surat dari Tumênggung Mangkudipura (Juwani, 28 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
35. Raffles: Surat dari Tumênggung Prawiradiningrat (Kêndhal, 16 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
36. Raffles: Surat dari Tumênggung Prawirayuda (Balora, 3 Mei 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
37. Raffles: Surat dari Tumênggung Purbadirêja (Linggajati, 26 Mei 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
38. Raffles: Surat dari Tumênggung Suradiningrat (Batang, 22 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
39. Raffles: Surat dari Tumênggung Wêrgadirêja (Kuningan, 25 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
40. Raffles: Surat dari Tumênggung Wiradhadhaha (Sukapura, 19 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
41. Raffles: Surat dari Tumênggung Wiradikusuma (Ciamis, 28 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
42. Raffles: Surat dari Tumênggung Wirya Adinagara (Pangangsalan, 28 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
43. Raffles: Surat dari Tumênggung Yogawesja (Sêndhang Kasi, 24 April 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
44. Raffles: Surat dari Tumênggung Yudanagara (Gêbang, 19 Februari 1816). Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
45. Raffles: Surat Penghargaan dari Jawa, British Library (Add MS 45273, MSS Eur E 378), 1815–6, #1672. Kategori: Arsip dan Sejarah > Surat-menyurat.
Citra
Terakhir diubah: 14-09-2025

Pencarian Teks

Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].

Ikhtisar: Surat balasan dari Tumenggung Prawirayuda Balora kepada Letnan Gubernur Thomas Stamford Raffles, tertanggal 3 Mei 1816. Dalam surat tersebut, Tumenggung Prawirayuda mendapat kabar bahwa Raffles hendak kembali ke Inggris untuk berobat karena sakit dan penggantinya, John Fendall, telah tiba di Batawi.

Tumênggung Prawirayuda (Balora, 3 Mei 1816): Citra 1 dari 4

--- [198] ---

From the Regent of Blora

Punika ingkang sêrat saha sungkêm tabe kawula ingkang akathah-kathah abdi dalêm pun Tumênggung Prawirayuda, ingkang atatêngga kagunganipun Kangjêng Gupêrnèmèn Inggris ing nagari Balora, kaunjuk ing sampeyan dalêm kangjêng tuwan ingkang agêng ingkang wicêksana Tomas Sêtamporêt Raplès, saha litnan gupênur jendral ingkang ing mangke sampun angêrsakakên kondur ing nagari Ingglan.

Sasampuning kadya punika awiyos, kawula sampun tampi patêdhan dalêm sêrat ingkang kasêrat ing nagari Batawiyah, kala tanggal ping 24 sangking sasi Rabingulakir taun 1743[1] saha sampun kawula tupiksa, wondening sampeyan dalêm amatêdhani uninga dhatêng kawula, yèn sampeyan dalêm ing anyar-anyar punika amanggih gêrah sangêt satêngah ingarah anilarakên ing dunya, ing sapunika sampeyan dalêm angêrsakakên kondur ing nagari Ingglan, ingkang supados amanggiha wilujêng sangking dening botên wontên sanèsipun margi pailaran, kawilujêngan amung kesah ing nagari ingkang asrêp, ingkang punika asangêt anglês pangungunipun manah kawula, dening sampeyan dalêm amanggih gêrah satêngah ingarah anilarakên ing donya, pamuji kawula mugi Gusti Alah aparinga wilujêng mulya, kadi dening [de...]

Tumênggung Prawirayuda (Balora, 3 Mei 1816): Citra 2 dari 4

--- [199] ---

[...ning] ing wingi uni, wontên dening tindak dalêm kondur dhatêng ing nagari Ingglan punika, sakêlangkung andadosakên onêngipun manah kawula, kalih dening malih sampeyan dalêm amatêdhani uninga dhatêng abdi dalêm yèn ing sapunika wontên satunggal Tuwan Inggris ingkang mulya anami Kangjêng Tuwan Jon Pindhon,[2][3] sampun rawuh ing nagari Batawiyah, awit sangking ing nagari Bênggala, ingkang anggêntosi ing panjênêngan dalêm, saha sampeyan dalêm sampun amasrahakên dhatêng Kangjêng Tuwan Jon Pindhon wau sadaya, sangking dening pangwasa dalêm ing tanah Jawi saha sabawah-bawahipun sadaya, igih[4] punika amiturut tata pranatan ing nagari Ingglan, ingkang punika igih sakêlangkung trima kasih kawula, sarta pangèstu kawula botên liya amêsthi kadi dening dhawah dalêm mêkatên. Kalih dening malih sadèrèngipun sampeyan dalêm bidhal sangking ing nagari Jawi, kêdah karsa amartelakakên yèn sampeyan dalêm sampun suka, saha sampun sampurna dhatêng kawula, saha dhatêng abdi dalêm para bupati, sangking dening kalêrêsan ing lêlampahanipun, sangking dening sabab salaminipun sampun amiturut, saha andumugèkakên ing tumêmêning manahipun, punapa sakarsanipun Kangjêng Gupêrnèmèn Inggris, ing salaminipun angasta anguwasani ing tanah Jawi, ingkang punika igih sakêlangkung-langkung pamundhi panuhun kawula, ing sampeyan dalêm karantên botên liya, mênggah parentah dalêm, ing salami-laminipun, ingkang dhatêng ing

Tumênggung Prawirayuda (Balora, 3 Mei 1816): Citra 3 dari 4

--- [200] ---

kawula saèstu andadosakên ing suka pirênanipun manah kawula, saha satiyang kawula sadaya, kalih dening malih sangking dening abdi dalêm para bupati, sampun asring sowan ing sampeyan dalêm kalayan ing kapênêdanipun, saha aningalakên ing karilanipun, dados akathah panarima dalêm dhatêng kawula, tuwin dhatêng abdi dalêm para bupati wau, kang punika sangking dening panarima dalêm dhatêng ing kawula, sakêlangkung dening sangêt malih trima kasih kawula ing sampeyan dalêm, mêkatên malih ing lêlampahanipun têtiyang băngsa Jawi, mênggahing pênggalih dalêm anglangkungi sangking dening sae, saha sampeyan dalêm anglangkungi sangking asih pramila sampeyan dalêm ing salami-laminipun botên supe, emut asih kimawon, yèn saupami maksih pinaosakên ing yusya dalêm, sampeyan dalêm salaminipun langkung suka yèn amiyarsakakên kabar abdi dalêm para bupati, angsal kauntungan saha kasênêngan, punapa malih dhatêng abdi dalêm têtiyang alit sadaya, sangking pangandika dalêm punika, botên amung sangking trima kasih kawula, ingkang langkung sangêt, nanging sarta kawula botên sagêd angrupèkakên punapa kawontênanipun sih saha pêparing dalêm ingkang dhatêng kawula, inggih wit saking sampeyan dalêm ugi ingkang apêparing pamuji kawula, mugi Gusti Alah aparing yusya ingkang panjang ing sampeyan dalêm, sapangat kadêrajatan ingkang langkung mulya luhur malih, saha kauntungan, saha ingkang mugi amanggiha ing suka lêganipun galih dalêm, ing salami-laminipun, sapunika malih pamuji [pamu...]

Tumênggung Prawirayuda (Balora, 3 Mei 1816): Citra 3 dari 4

--- [201] ---

[...ji] kawula ingkang langkung sangêt ing sampeyan dalêm, mugi sampeyan dalêm nuntêna wangsul angasta ing tanah Jawi malih, dadosa pandam pangauban kawula, ing salami-laminipun. Kalih dening malih sangking têmên-têmênipun manah kawula, ing sampeyan dalêm, rèhning kawula sampun sampeyan dalêm tulung, kalayan kapênêdan, botên amung sangking sakêlangkung trima kasih kawula piyambak ing sampeyan dalêm, nanging sarta kawula sanggi kalayan saanak putu kawula sadaya, amasthi sami angunjuki tarima kasih ing sampeyan dalêm ing salami-laminipun.

Ing wêkasanipun botên wontên malih namung sampeyan dalêm aparing wastra baludru cêmêng, pangandika dalêm ingkang supados dadosa pratăndha ing katrêsnan dalêm. Ingkang punika igih sakêlangkung-langkung trima kasi[5] kawula ing sampeyan dalêm, saha sakenging-kenging amasthi kawula angge kalayan wilujêng kamulyan dalêm.

Kala sinrêrat ing dintên Jumungah, sasi Jumadilakir ping 5 ing taun Dal 1743.[6]

 


Tanggal: 24 Rabingulakir 1743. Tanggal Masehi: 24 Maret 1816. (kembali)
Jon Pindhol (dan di tempat lain). (kembali)
John Fendall (1762–1825) menggantikan Raffles sebagai Letnan Gubernur Jawa pada 12 Maret 1816. Raffles meninggalkan Jawa pada 26 Maret 1816, dan Fendall tetap menjabat hingga 19 Agustus 1816 ketika Jawa beserta wilayah-wilayahnya dikembalikan kepada Belanda. Fendall meninggalkan Jawa pada Juni 1818 (Campbell, 1915, Vol. 1, hlm. 403–7). (kembali)
inggih (dan di tempat lain). (kembali)
kasih. (kembali)
Tanggal: Jumungah 5 Jumadilakir Dal 1743. Tanggal Masehi: Jumat 3 Mei 1816. (kembali)