Tatamanguyun - Mas Ngantèn, Jayadiningrat I, 1922, #1209
Pencarian Teks
Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].
SOERAT TOTOMANGOEJOEN dan MAS NGATEN[1]
Sêrat Tata Manguyun inggih Ugi Nama Mas Ngantèn
Anggitanipun Radèn Mas Ariya Jayadiningrat ingkang sapisan, abdi dalêm bupati : bêkêl nayaka kaparak kiwa.
Kaêcap wontên ing kantor pangêcapanipun Tuwan Pogêl pan dhêr Hèidhê èn ko ing Surakarta 1852.
1922
--- 1 ---
1. Dhandhanggula
1. rame dadèkkên unining Alip | Tumpak Kulawu Dite Mukaram | ingkang măngka wasitane | wong anom nèng praja gung | aja pêgat atatakrami | sewaka nitipraja | yèn kongang dipun wruh | supaya adoh mring nistha | aywa pêgat ing siyang kalawan latri | atakon têtirona ||
2. anênacat nistha agung malih | wong nora wruh tatrap tatakrama | pratingkahing kapriyayèn | sêlak jinunjung lungguh | isin tanya dupi wus singgih | pantêse yèn busana | kampuh sidaluhur | ana ciyute nging cêndhak | samparane kang kiwa nora nasabi | marang kakempolira ||
3. cincingane tibèng wêntis kering | paningsête renda gêbyar-gêbyar | luwih sing kêpuh koncère | pangasihe anjaprut | cêlanane jigrang tur nglinthing | sikêpan singsêt sêsak | baludru wus kluwuk | bênik dinar sakêmlaka | kotang mangkak bênik jăngga mung kêkalih | ginanthèt lawan tampar ||
4. kuluk logro ginanjêl ing suri | tali rambut mèh praptèng unyêngan | tur lawe putih pantêse | talining ulês cupu | pratandhane jêmbul [jê...]
--- 2 ---
[...mbul] mung sisih | kuluke sasêlangan | nyamate sapasung | curiga pêndhoke dinar | bot sakati mêndhake ijo garipis | pêsi sinêrêtema ||[2]
5. rêmbyang-rêmbyang rambute kaèksi | ukiran putih èsmu kèh babak | cara Yugya warangkane | dadak wukiran bêngkuk | kunca abang ganjêle kèksi | dhasar wrăngka bagoran | ginanjêl ing janur | sêmbada lan turangganya | gung aluhur andhêmane mung sajênthik | ulêse janjan napas ||
6. gulu panggêl iganira kèksi | suri panjang tur nora ginuyang | gubras talethong lêmpènge | sukune kadi kêlut | dhêngkul dhêngklang tracak tan kèksi | buntut barindhil sangar | kèh mêtu rahipun | sinawang saking kadohan | kadi dhawuk megantara wulunèki | yêktine tan mangkana ||
7. kang katon dhawuk wulung barindhil | labêt sangar konthole saasta | kuncung nasabi bungure | sêmbada kambilipun | mêntas tuku sangkêlat abrit | golèk samaja-maja | wangkonge sasumbul | kadhal pradane wus minggat | gêgayaman kang sasisih ngudhup turi | èbège [èbè...]
--- 3 ---
[...ge] sasêlangan ||
8. sungging bundhas lulangira nglinthing | kêndho sisih langkunge katingal | siladan talining èbèg | larap sêkap kadulu | kêkapane saking ing wuri | godhège gêgêrangan | cupêt moncènipun | anaiyèng kêndhalinya | tur mèh nglêpèh mung têtiga gêlangnèki | kinarung tali timba ||
9. kuda ngantuk rinubung ing rêngit | ilu mulur lir kuda mutah rah | turuhing ponang taliyèng |[3] ilêre mulur-mulur | tanna pêdhot mèh praptèng siti | lalêr ngrubung suluhan | agama kadulu | gobag-gabig lagi nora | ki mas dêmang nyandhak wêdhung sinangkêlit | nulya nyengklak turăngga ||
10. ki mas dêmang wus budhal anangkil | ginarêbêg pra dêmang atusan | wimbuh arikuh polahe | lungguhe angêdhungkrung | tangan kalih apus nyêkêli | kang têngên anèng ngandhap | têka wuwuh rikuh | sikute amêngkap-mêngkap | mring kang ngarung angajak rikat sathithik | ginêbrag turut marga ||
11. kiwa têngên gamêle nyabêti | pucuking kêndharat pangarungan | tangan sisih anggêgèwèng | godhèg sinurung maju | kongsi mulur guluning wajik | tan [ta...]
--- 4 ---
[...n] măntra yèn rikata | èbèg ting galêbrug | kapêdhak kiwa têngênnya | ambithèni marang iganing turanggi | kagyat ingkang kapapag ||
12. manggut-manggut wangkong tibèng cêthik | kêkadhale tarung kadi kêprak | nèng dhêngkul apus gulune | sănggawêdhi tan gaduk | labêt sêsak larape jêngking | angising urut marga | tan kobêr lumaku | talethonge garing abang | tur sathithik salong jamurên katawis | ujare lêmu anyar ||
13. ngisik saka lamun cinamêthi | panujune praptèng têngah pasar | dumadak kirig kudane | kêndhaline marucut | kuluk gigol curiga kengis | ganjêle ting salêbar | sănggawêdhi runtuh | gamêle ulêng lan jaran | pêndhok modot gănja mingêr saking wêsi | curigane katingal ||
14. kadi golok katingal sing têbih | sabab wadidange sirna ilang | dadi dhapur kêbo dhèndhèng | kêmbang kacang paruthul | duk pinêthak kasêlak Kêmis | tan kobêr marangana | dhêdhak mabul-mabul | rasukan sêsak tan bisa | ngingêr kêris pamayunge kang ngowahi | lawan tangane kiwa ||
15. kuluk tibèng lincak wus ingambil | mring kang dhasar
--- 5 ---
mas dêmang tan arsa | anampani rikuh tyase | bok nglêpèh kang kêndhangsul | saya kukuh dènya nyêkêli | mung manglung jangganira | kinèn masang kuluk | ni jagal nurut kewala | tangan kiwa kang têngên akuthah gêtih | dadya mèncèng patrapnya ||
16. kuwanuhane ngaruh-aruhi | adhuh kakang karsa dhatêng paran | sumêngguh gaib saure | mila yayi kasusu | datan kobêr nèng wisma mami | lagya mantuk sakêdhap | nuntên wontên numul |[4] upas têtiga sakawan | angenggalkên tinimbalan mring notaris | yayi damêl kawula ||
17. sayêktine mung kinèn jênêngi | galidhig dhudhuk kalèn kêstalan | ngaku mring tuwan residhèn | tobata dèn aulun | pratingkahe kumèng dèsi |[5] yèku janma sasêkan | tan wruh nisthanipun | ana nistha malih kocap | wong rumasa pawitan dora tan isin | pangrasane wirangan ||
18. mangkas-mangkas ulate katawis | tur gumaib satêngah pakehan | amegas-megos lungguhe | anjêgrêg mungat-mungut | ewan atèn yèn nêningali | lamun dulu manungsa | katon sakatêpu | tan ana wong kabênêran | kang aduwe
--- 6 ---
mara nyêlak dènnya linggih | lan para pinituwa ||
19. uwa paman kakang cêlak ngriki | amanggihi pun kakang mas dêmang | wus tata kupêng lungguhe | ana kang gunêm wuku | ana măngsa nujum prasami | pandangon myang padewan | ana gigis jagur | ana jabung paringkêlan | taliwangke păncasuda miwah malih | ringkêl si wanataba ||
20. kakang mas dêmang kadi punapi | mênggah wuku paran karsanira | ambêkuh mengos saure | ginêm punapa niku | ambakipun kula puniki | wuku căndra sangkala | tur sagêd sadarum | nging datan rêmên manira | botên langkung etang wau mung satunggil | dika jawab punapa ||
21. sami jinawab ing kanan kering | datan ana kang pêthuk pêthèknya | iladuni datan kangge | ngungsêt patakènipun | pijêr bêkuh agobag-gabig | èdhèg sukune kiwa | ngêlus-êlus janggut | muwus mila tan sajarwa | satuhune kula ajrih mring sang aji | dhuh yayi kêdhik edhang ||
22. kula anèh yayi dados janmi | nadyan wuku miwah păncasuda | gadhahan kula pan sanès | pun adhi mênggah wuku | wiwitipun wuku punapi | kakang gih wuku Sinta | Dite [Di...]
--- 7 ---
[...te] Paingipun | nuntên Landêp Wage Akad | yèn pun kakang wuku wiwite punapi | gih adhi wiwit Sinta ||
23. nanging Sinta wiwit Gara Kasih | Rêbonipun tampining pangluwar | katakon[6] katon èsême | ki tamu bêkah-bêkuh | wau mila kula tuturi | yèn seje lan wong kathah | ki wisma angrapu | inggih kakang kula nular | ing ngèlmune pun kakang kawula inggih | dadosa kang wasiyat ||
24. wiyosanipun kakang punapi | dintên taun wulan sawindunya | agancang malês têtakèn | wangsul dika puniku | punapa ta lairnèki |[7] dina taun windunya | matur nuju wuku | ing Dite Pok[8] Măndhasiya | Tungle Aryang Kunthara kang taun Alip | sakala[9] sirah tiga ||
25. tanpa tênggak pun kakang punapi | kula adhi ing wuku jujudan | măngsa gaga kathah garèng | anuju ringkêl satru | kèdhêp marang sasami-sami | nuju gêlis dangunya | ambyah taunipun | anuju windu prakosa | sasi Sura sami dintên Gara Kasih | dewane Sang Hyang Wênang ||
26. windu prakosa watêke adhi | datan kasor samining manungsa | taun ambyah ungsum kabèh |
--- 8 ---
sabarang sarwa usum | Sang Hyang Wênang awas ing wangsit | wruh sadèrèng winarah | ing sêngkalanipun | nglêrêsi sirah sawêlas | tênggak satus wêtêng kalih atus sikil- | ipun mung kawan dasa ||
27. sarêng sumyak kang samya miyarsi | kenthol napsu mundur palarasan | iku kanisthan rupane | kasusu dir lan lêngus | sungkan tanya ngrasane isin | wêkasan nunjang-nunjang | nisthane angumbruk | marmane bêcik kang bisa | takon tiron panggawe lumrah kinardi | wong anom ywa sungkanan ||
2. Sinom
1. ana pratingkah satunggal | kanisthan nging cèkli-cèkli | nisthane dadi sinoman | yèn wong duwe gawe asring | wong kang nêdha birabi | sandhang tênaga myang wuwus | narèthèk anyanyêlang | kang pinrih tigang prakawis | arêkasa nyanyêlang lêt sangang dina ||
2. kapengin kèdhêp ing prentah | lan panèt mulat pawèstri | myang têlêsing gondhangira | yêkti puniku kang pinrih | sawusnya dèn pasrahi | dandanan patehan gêndul | wus wiwit atênaga | kaya lodok manjing mijil | nora liwat rêmbuge karya prayoga ||
3. kêsêl tyasira [tyasi...]
--- 9 ---
[...ra] ki wisma | tan kobêr amung jinawil | kula anuwun parentah | magah patrapipun nglarih | ing mangke kadospundi | karsa sampeyan anayub | ki wisma angling sugal | ora noyab-nayub mami | yèn tan nayub kaping pintên mantu paman ||
4. rumiyin rayi andika | ing pagandhekan miyarsi | prayogane tinimbalan | ki wisma rada mathithil | tan ngundang-undang mami | têka sênênga sirèku | gya mring gêdhong panganan | tambuh solahing pakardi | wiwit munining gamêlan wanci ngasar ||
5. Mas Ngantèn ngrasuk busana | meretane wus malirit | kêmbangan sungsun sadasa | kadi kluwung obar-abir | cêcundhuk asasumping | agêgombyok sêkar dhuwung | pêpilis paras imba | kulambine sungsun katri | karang mêlok sakêcèr amunggèng sirah ||
6. akakêndhit usap tangan | agendhong kalungan nyangking | ana tinalèkkên sirah | esthane lara jêjiling | srêbèt sisih èrloji | gêbyar-gêbyar karsètipun | ngadêg leyangan saka | nèng gêdhong patehan cincing | saparane kang darbe wisma winulat ||
7. kang siji kêpala wedang | kaprênah nak-sanaknèki [na...]
--- 10 ---
[...k-sanaknèki] | pantês umur kawan dasa | mêthekal jênthu tur nyarik | sabuke watês cêthik | brewa-brewo tanpa dhuwung | ikête modang anyar | akêndho watêsing alis | tanpa klambi acincing sruwale mêmplak ||
8. mung kalung srêbèt satunggal | ngalor ngidul murang-muring | watêke lama tan nendra | labête wong bêtah pèi | gèsèh lan ingkang rayi | Mas Ngantèn wau yèn dulu | marang kang duwe wisma | mung nolèh yèn nêningali | sarêng ngumbah sru enggal nglumpati jodhang ||
9. nanging ta nora parentah | gêla surupe pribadi | sarira eman nganggura | rêmên rikas wus miranti | ting klêthêg ting kurincing | rikat gugup tandangipun | dèn inggal ingkang prapta | kakang mas radèn ngabèi | sira tan wruh apa karsane kakang mas ||
10. wus pêpak larih gya mêdal | Mas Ngantèn dadya pangirit | ulat ringas ambrêngangang | cumawis èsêmirèki | nanging tan dèn aruhi | saya sora swaranipun | têka tawa inuman | saanane dèn jarwani | punang anggur janèwêr tuwin madhera ||
11. kang tinawan nora gita | sêmune tan anginumi | andhêsêg [andhê...]
--- 11 ---
[...sêg] tênaganira | tinampan cinêcêp kêdhik | wusing nguyup pribadi | ngarsaning kursi anganyur | wus larih nuli wedang | Mas Prawira Jênthu prapti | saking wingking ngêmpus babisik ki wisma ||
12. wus bêbisik biyak-miyak |[10] undure mlerok mring rayi | sadangunira mangkana | Mas Ngantèn kewran ing pamrih | arsa angombe wêdi | marang ing wêwalêripun | kapengine kalintang | wasana duwèni pamrih | angon ulat ngundha ulat solahira ||
13. tur mêdhit bêngis ki wisma | arsa tan nginum kapengin | durung mangsane nginuma | kudu mêtu anglarihi | yèn prênah ambênêri | adoh lan ki wisma nuju | wanuhan prênah tuwa | kinêbakan dèn larihi | gêlas anggur kinêbak jênèwêrira ||
14. kang sinungan datan arsa | kakèhên dènnya ngêsoki | dhuh botên kangmas punika | wilujênge ingkang rayi | badhe pangantèn nênggih | sarat cinêcêpa sampun | yèn taksih rayi dika | kula ingkang anadhahi | rada rêngu pan maksih pinêksa-pêksa ||
15. ki tamu gêlis cinandhak | wus kinèn ngombe pribadi | wuwuse adhuh kakang mas | kang rayi dipun pêjahi | inggih
--- 12 ---
kula labuhi | yèn sampeyan ingkang angsung | suka tyase asila | ngliyêng grèmèh wuwusnèki | lah gantène kakang êmas prènèkêna ||
16. sasore tan kobêr nginang | tan awèh ingkang angampil | gya ngranggèh anylangkrak-nylangkrak | ki dhayoh têka nglungani | sêne sêngadinèki | prandene arsa tut pungkur | kancane kang sinoman | ana kang tuwa ing pikir | ginendholan Mas Ngantèn suwawi mêdal ||
17. sampun wayah tata meja | raka andika wus cawis | taplak bêkakèn wus mêdal | Mas Ngantèn anulya mijil | enggal anyandhak dhingklik | isining meja wus kusung | tandange karopyakan | wira-wiri ngrêspatèni | nulya nata nyandhak bèsi wadhah ulam ||
18. Mas Jênthu kang masang-masang | arikat cakut ngêntasi | lagya mungkur marang jodhang | Mas Ngantèn têka ngowahi | wêwadhah dèn ingsêri | tan ana ingkang panuju | gantya mungkur mring latar | kang raka prapta ningali | ngusap dhadha dalah dhayohe uninga ||
19. sadangunira mangkana | wis sore nganti jam kalih | pijêr owah-ingowahan | Mas Ngantèn sangsaya wani | gènira [gèni...]
--- 13 ---
[...ra] minum awis | saya gumêdêr nèng pungkur | têlèdhèke ginawa | mring sinoman ngambil kursi | nora kalap gawene saya lênggutan ||
20. ki wisma anyana tiwas | nututi mêdal ing jawi | timang dhuwung pinundhutan | amuwus ngujar-ujari | wus pinocot ing wêngi | nora nganggo sesak-sesuk | niba api kantaka | êndême tur nora pati | pasang lilin wisuhan anulya dhahar ||
21. Mas Jênthu nulya tumranggal | mobat-mabit nganan ngering | ana dhayoh kawêtara | kêmarun nèng meja bukti | wuru mung sawatawis | tumrampil pangirusipun | pamandume kakehan | dlêmok cung dhayohe sisih | nora uman dhayohe pinèt priyăngga ||
22. tandange agung gropyakan | pangiruse sring nyiprati | anyandhak lading tumandang | angiris mêcahkên piring | tan nêdya anawani | dangu ngiris datan antuk | kasusu sêlak arsa | cinuwol tangan kêkalih | bêbêt klambi akuthah duduhing ulam ||
23. sabên-sabên tinawanan | anjukuke tan ngumani | kongsi ngumbruk ngarsanira | agung nguncali mring wuri | bature kang nampani | sarwi [sar...]
--- 14 ---
[...wi] bèbèr kacunipun | sêmune tămpa wêkas | pambuntêle tanpa kering | pan cinandhak ulame sabèsi pisan ||
3. Mijil
1. mijilakên sêmur banyak bèsi | têka rêyang-reyong | linorokkên marang ing bature | gya tumanggal bature nampani | duduh dèn uyupi | bèsi glis jinaluk ||
2. ewuh tyase duduh dèn uyuspi |[11] tênagane kêthoh | sêmur banyak binuntêl kacune | duduh rêmbês têka kocar-kacir | datan wruh ing isin | ing bêndaranipun ||
3. sakêdhap-kêdhap ngajak kondhisi | anggung thothok-thothok | angêcuri gêlas tan rinèwès | lajêng ngadêg gêlase tinanting | usene pribadi | surak sarta nginum ||
4. agung main sendhok porok lading | wowohan binacok | nèng ambênge pan ingêcèh-êcèh | cinukit-cukit dèn iris-iris | lamun dèn tawani | mung mêrêm andhingkluk ||
5. lan tangane jêrbèbèh anampik | gèdhèg sarwi megos | agung kothekan cukit ladinge | mundhut kinang idune ngêcuwis | sidhakêp kang kering | kang têngên asusur ||
--- 15 ---
6. isthane sapa wruh ingsun iki | tau mangan awor | lan residhèn anèng meja gêdhe | tau pesta sapasar ping kalih | manggung datan bukti | pijêr main susur ||
7. agung imbal wacana mring wuri | bêkikik gêguyon | kèh warnane kang umbak solahe | ana maning kang sinoman siji | anyêdhaki kursi | mring wanuhanipun ||
8. kuwanuhane tan kêna nolih | trangginas sumaos | mundhut punapa kangmas karsane | muga dhawuha lawan kang rayi | kula kang ngladosi | barang kang pinundhut ||
9. nora jaluk nora kêdhah-kêdhih | amung nolèh thok-thok | têka sumlangkrak nawani êtèh | punapa tèh punapa brênduwin | ki tamu ngenaki | jalukêna anggur ||
10. atrangginas panjaluke ririh | kulmake angoso | sira iku mung nyêngkal wedang tèh | aja kakehan reka sirèki | wis mênênga dhisik | mêngko ngong kang angsung ||
11. rikuh tyase cêngkelak wus bali | nanging ngalih ênggon | bănda tangan angêdoh ênggone | yèku wadine arêp pribadi | mila agung sisip | suwene tan wangsul ||
--- 16 ---
12. ana siji sêsinoman nanging | gawene amojok | sabên nampani angundurake | ingkang lumrah marang tukang piring | tinata kang bêcik | nanging mung tinumpuk ||
13. iku bagus bisa adol piring | solahe mangkono | wênèh ana nglakokkên putrane | ing priyayi pirang bêcik-bêcik | wong nonton kinêthik | kinèn ngambil mêtu ||
14. yèku lambane ngidaki pamrih | têka tan antuk don | kèh solahe kang aduwe pamre |[12] wus bubaran tutug kang abukti | wus atata linggih | tan adangu mantuk ||
15. ki mas bèi angenaki tami | kang para nom-anom | kang sinoman kinèn nayub kabèh | wus kinata meja pribadi |[13] anèng gêdhong cangkir | kang kalêngêr wau ||
16. tan sinambat wus tangi cumlingkrik | angambul gêguyon | wusnya tutug rucat kamejane | ngalih pandhapa nayub ing latri | bêksa gênti-gênti | amung mungup-mungup ||
17. para priyayi nonton ing jawi | namur nanging katon | pan ampingan nèng saka amèncèng | karang mêlok gombyoke kaèksi | kalamun tinarik | marang Ki Mas Jênthu ||
18. anglungani sarwi [sar...]
--- 17 ---
[...wi] ngingêr kêris | mrih sêlute katon | saya suka kang nayub solahe | kang kumlebat sampun wangsul malih | dhumèpèl sakaning | ngèmpèr jroning tarub ||
19. ana kang gita asru ngaruhi | mring ki lurah nonton | mirêng rasan lungane anglèwèr | mlampah rindhik lungane tan têbih | tan asuwe bali | maju ênggonipun ||
20. wus dhumèpèl ing bêbatur kêdhik | anèng saka goco | ingkang duwe lurah gya dhumèpèl | mring Mas Jênthu punika ningali | radèn lurah sami | aturana purun ||
21. aja gumampang iku priyayi | yèn mung nêdya nonton | têka sira ênêngêna bae | mênèk dudu karsane ngong wêdi | adatipun nênggih | dados karsanipun ||
22. pinêksa-pêksa kathah nuruti | nanging rada dhoso | wus cènèngên malêbu marene | klerehane glis dènnya marani | kagyat api-api | nglayang arsa mêtu ||
23. wus cinandhak astane tinarik | panarike alon | awak nglayang tumindak sukune | wus nguculkên astane kang narik | panglayange maksih | tindak saya maju ||
24. wus linarih sapisan ping
--- 18 ---
kalih | sinambramèng kêplok | datan mawi ingatag bêgsane | kang duwe wisma têka nglungani | gêdhonge kinunci | wus tininggal turu ||
25. sakèh katon kinèn anglarihi | mundhut anggur gêdhong | wus kinunci alirih baline | mung sinamur singga kèn ramèni | niyaga wruh wadi | saya èsmu antuk ||
26. matur têlas langkungan bêrduwin | nèng gêndul cinambor | mung puniku kang dèn larihake | sinêngka gêlas dènnya ngisèni | kodal wurunèki | angrangkul angambung ||
27. Bagus Ngantèn anginjên nèng jawi | tansah gablog-gablog | dhadha sukune ingkang cinablèk | pangungune kaduwung sakêthi | êmbuh ing pakardi | katrucut barundhul ||
28. wong sadonya măngsa ana mirib | cuwane tyas ingong | sawadine gon ingsun narèthèk | bèsuk apa paman mana maning | besuk sun timbangi | kang anganggo sêlut ||
29. kang abêksa age mundhut larih | brênduwin wus êntong | mung dèn jogi kang gêndul wedang tèh | saya tulèn wedang tèh kang isi | niyaga ngladosi | mung kari kang ngantuk ||
30. gamêlane kari bonang siji | kêndhang kêthuk kênong |
--- 19 ---
sêsulaman pra sinoman akèh | găngsa umyung kang ngêploki gusis | lilin kari siji | jogète asêngkut ||
31. katuju bubar ringgit kapesing | lumayu mring kêbon | dhêradhasan ki tamu undure | nora nolih nora nganggo pamit | sujana patitis | singa ali wêruh ||
4. Mêgatruh
1. ana maning duduk esthane wong mantu | anênggih sudagar cilik | sawatara sugihipun | kapengin tata priyayi | ana mitrane kapanggoh ||
2. apanuju jajar ajidaning ngayun | wignya tataning priyayi | rowange rêmbagan mantu | lah ta adhi kadipundi | gèn kula arsa mêmanton ||
3. inggih kakang yèn ta dhahar kula matur | kang kadi tata priyayi | kang raka alon amuwus | dèrèng dhèngêr kula adhi | tata priyantun sayêktos ||
4. awitipun kang dèn cêlakkên priyantun | mas ajidan anyagahi | kakang sampun tumut-tumut | yèn pun kakang wus ngrojongi | sabarang dipun pitados ||
5. kang ngladosi tuwin dandanan kang nyambut | amunga kula pribadi | king sudagar têka nurut | mas ajidan [ajida...]
--- 20 ---
[...n] sigra mijil | wus mubêng dènnya pawartos ||
6. panyilihe ana bobos wismanipun | utawi suruhannèki | tan mawi tarèn kang mantu | sakarsanira pribadi | gamêlan salendro pelog ||
7. wusnya panggih lan juragan ingkang mantu | gya tutur barang wus olih | sarta para mitranipun | gènira badhe ngladosi | tan suwe gong reyong-reyong ||
8. dene adhi taksih kirang sawlas dalu | gamêlan dipun usungi | sintên kang ngrêksa puniku | lan panggonane ing pundi | wisma sêsêg ting kêthothor ||
9. sampun susah ingkang ngrêksa mangke dalu | kathah ingkang rayi-rayi | mila enggal kula ngusung | watak wulan Madilakir | akathah tiyang mêmanton ||
10. yèn tan uman sangsaya ing têmahipun | kang raka têka jurungi | inggih lêrês raosipun | măngsa boronga pun adhi | inggih sampun walangatos ||
11. kula takèn adhi ingkang usung-usung | punika sadhèrèk pundi | kakang inggih tiyang buruh | nuntên sampeyan paringi | kêdhik namung kawan kêton ||
12. ki sudagar duk mirêng anjêplup-jêpluk |[14] kyaine têka
--- 21 ---
gêrêngi | bêkakas wus tinatumpuk | gamêlan wus dèn rucati | tinumpuk sajroning gêdhong ||
13. nanging kakang prayogine mangke dalu | bak ayu ing sawatawis | sawawrat damêla sêkul | bilih wontên sawatawis | panganan tarimah awon ||
14. bage sèwu bilih wontên ciu-ciu | sanadyan badhèg prayogi | minăngka panggugah antuk | sadhèrèk kang nuju arip | ki pêngung têka rungojong ||[15]
15. lagi wayah mahrib dhayohe barubul | akathah tur pyayi-pyayi | ki wisma têka arikuh | mas ajidan ngacarani | lah suwawi sami lunggoh ||
16. têka rada malênggong sambatanipun | ajidan wruh sêmunèki | ki wisma pinêrdi sampun | têtamonira sayêkti | wangsane radèn kaliwon ||
17. jêr puniku amrih rubuhing sadulur | yèn kakang sagêt nyetani | sakeca sabarang catur | ki wisma saya bêstusi |[16] dalu-dalu kinèn ngopor ||
18. kang pêpitu sêntanane dyan tumênggung | punika kang nunggil kaki | mila dalu kakang rawuh | jêr sarêju lawan mami | saya gugup dènnya saos ||
19. mas ajidan bêbisike
--- 22 ---
tuku kêrtu | kakang klangênane pèi | bisik malih kinèn bratu | mas ajidan kang prayogi | ki wisma têka kumromoh ||
20. dhasar karêm sinogok anginum ciu | umbage saya kaèksi | tan rêringa ing pamuwus | marang kang aduwe kardi | yêkti yèn kêthèk saranggon ||
21. pan angucap ki juragan duk rumuhun | angruweya ingkang rayi | gajêg kakang inggih sampun | Ki Pêngung têka nanduki | yèn kali taksih mangisor ||
22. benjing mili punapa winêling bagus | kados tan cuwa ing kapti | gampil kakang benjing pungkur | yèn lajêng lampah puniki | lajêng ngêdalkên lêluson ||
23. yayi êmas kenthol-kenthol bagus-bagus | wangsula ing benjing-enjing | saure prasamya saguh | mas ajidan amrayogi | pênêt klênengan lon-alon ||
24. inggih pênêt pun adhi bêkta ajanggrung | mas ajidan amrayogi | babècèr băndha puniku | apênêt ngêmungna ringgit | ing griya sampun wontên gong ||
25. têka nurut dene têtamune guyup | wus tutug bubaran enjing | tan kawarna enjingipun | duk [du...]
--- 23 ---
[...k] asar wus sami prapti | akèh sumping karang mêlok ||
26. mas ajidan mrayogi gêdhèg kang ngayun | cinêngkala kang prayogi | hèh adhi wus samar dalu | kakang sampun walang-galih | kang rayi pan sami tanggon ||
27. pan tinurut tan dangu niyaga brubul | ki wisma têtanya ririh | tiyang punapa puniku | puniki niyaga sami | kakang kula jarwa yêktos ||
28. radèn lurah bêbisik ing wingi dalu | arsa tatilik ing kami | kula murina ing kalbu | tinarka juragan kripik | tilik tan arsa alunggoh ||
29. radèn litnan nak-sanake dyan tumênggung | malah-malah kula dugi | kang raka ingkang angutus | jêr kula sampun kapyarsi | yèn pun kakang kula bombong ||
30. têka enggar sumringah Si Kaki Pêngung | lah Rubiyah dipun bêcik | sarupane caosamu | iki marga gone ngrukti | kang arsa pinangan mêngko ||
31. kakang kula pribadi ingkang amêthuk | satuhune durung jangji | trangginas gya mangkat mêthuk | ki wisma ingkang cêcawis | dinadak tur binalêjog ||
32. radèn kula nyuwun ngapuntên kang agung | wontên kajat angaturi | sadhèrèk [sadhè...]
--- 24 ---
[...rèk] kawula tuhu | kapengin dipun têdhaki | mring paduka nging jrih ewoh ||
33. tur punagi kapencut kalangkung-langkung | yèn mantu kajat ngaturi | ing radèn litnan anayub | supados rahadèn prapti | tur karyane maksih adoh ||
34. yèn tindaka sanadyan ing mangke nayub | kang liningan sukèng galih | dhasar radèn ahli nglurug | ing pundi paman wismèki | tan têbih sabrangan Bêton ||
35. awon nganggur padhang bulan klênthung-klênthung | dawêg paman sapuniki | wus mangkat prapta ing Butuh | kinèn sêne anèng jawi | kula kène mêthuk obor ||
36. rênggos-rênggos mas ajidan kinèn mêthuk | lah kakang obor dèn gipih | lidok atur kula wau | kula mêthuk mèh kasilib | tinatabkên Kêbogiro ||
37. ting garonjal para tamu kusung-kusung | kănca mêngko kang adadi | kon rêmbugan padha nayub | ting kalècêm ting jêgigik | ngambil kursi pasang colok ||
38. ki juragan malongo asalang gumun | kapriye ta dene iki | durung jagongan wus nayub | kang lanang amanthêlêngi | wruh apa sira wong wadon [wa...]
--- 25 ---
[...don] ||
39. mas ajidan kaya Togog mlêbu mêtu | dêrmèmèl damêl prayogi | ki juragan têka nurut | prayogi kakang kang bêcik | utusana mring brang kulon ||
40. radèn litnan janèwêr unjukanipun | dèrèng nate tumbas adhi | salami ngong anèng Butuh | kakang ywa susah lumaris | ngong pun gindês sampun wanoh ||
41. têka nurut sakêton wus kinèn tuku | mas ajidan praptanèki | bêkta kawan plès puniku | ki wisma suka ningali | dene sakawan sakêton ||
42. aturipun kang tigang kopi puniku | ki wisma dhêlêg miyarsi | mas ajidan wruh ing sêmu | hèh kakang brêkating nagri | rumêksa kula sayêktos ||
43. yèn ngantosa radèn cuwa karsanipun | watêke cugêtan galih | prayogi ingkang lêstantun | sawêg sapisan mariki | etange bathi kemawon ||
44. têka lêjar ki juragan manahipun | kakang inggih sawêtawis | niyaga pinaring apyun | mrih tan kêmba angladosi | ki wisma têka rumojong ||
45. wusnya nginum sarta wedang nuli kêmpyung | ki wisma tan bisa budi | pinêrantèn ngalor [nga...]
--- 26 ---
[...lor] ngidul | mas ajidan bisik-bisik | ing radèn litnan wus kinon ||
46. nglarihana mring ki wisma wus tinurut | paman slamête putrèki | bakal pangantène iku | ki juragan sukèng galih | prapta ing ngarsa ngêdhongkrong ||
47. wus minuman winantu-wantu ping têlu | agirone anjurungi | ambêk nora etang-etung | bêngawan yèn maksih mili | toyane marang mangisor ||
48. sampun cuwa dhatêng pun paman puniku | mas ajidan gya bêbisik | adate radèn puniku | yèn bêksa tan dèn tomboki | rada lingsêm èsmu kapok ||
49. atrangginas ki wisma angranggèh rajut | sinêbar satêngah nglampit | sawatara amung suku | watêse ringgit winangsit | jinanji tan antuk tombok ||
50. mas ajidan kang darbèni tombokipun | wusing baksa ganti-ganti | anutug panayubipun | wusira wêdharan sami | kongsi dumugi kaliwon ||
51. tan kawarna ing dalu enjing winuwus | duk pangantèn arsa kawin | para priyayi tan rawuh | kapiran kang ngiring-iring | kang saguh kabèh lêlucon ||
52. pra sudagar sêmune kêmeron mutung | suruhan [su...]
--- 27 ---
[...ruhan] pating karênthil | mas ajidan pijêr turu | sawiyah tunggangannèki | wus mangkat areyok-reyok ||
53. sapraptane ningkahan sawontênipun | pra sudagar samya bukti | sinambi gunêman rêmbug | ki wisma sangêt maripih | mring têtăngga pinrih rawoh ||
54. agrubyugan pangantèn pangarakipun | sabiyantua prasami | wus bubar sore gya rawuh | ting karopyak ting karincing | ting galêbyar ting pancorong ||
55. watêkipun pra sudagar yèn mêmantu | sarwa êmas sarwa kêling | wus mangkat pangarakipun | sarwa mubyar busana di | pangantène nunggang bêlo ||
56. sarampunge ningkahan anulya wangsul | para sudagar kang ngiring | mas ajidan amung turu | mèh kapiran antuknèki | pyayi kapêthuk ing Bêton ||
57. dupi prapta panambangan samya dulu | atarap suruhannèki | prasamya nyêluk parau | akathah tur pyayi-pyayi | para sudagar duk anon ||
58. gêla tyase kasoran tênaganipun | pawartane mau enjing | wus nora nana kang rawuh | têmahan mêksa dalidir | cêngkelak gya sami bolos [bo...]
--- 28 ---
[...los] ||
59. wusnya nyabrang pangantèn saking parau | winot lan dhayoh kang prapti | mangilèn panyabrangipun | amontro angiring-iring | kang grêbêg amung sakrompol ||
60. para pyayi anggrubyug pating palangkruk | ing kursi mapan pribadi | pêpundhutane asêlur | ana ngatag gêndhing-gêndhing | ana mancèni kêndhang gong ||
61. sêsambène pangantèn duk durung rawuh | tan dangu pangantèn prapti | ki tamu wus rada wuru | nora pati amarduli | gêndhing muni Kêbogiro ||
62. gêndhing kurmat duk pangantèn praptanipun | anggêpe kang para tami | kancane ingkang jêjaluk | ronggèng tinarik manginggil | samya jèngklèk pacak githok ||
63. pangantène kapiran duk apêpangguh | mung para batur jalwèstri | kang ngupakara duk pangguh | nora kêna dèn sayuti | panayube para dhayoh ||
64. dhêdhayohe pra sudagar kabur-kabur | tan kaduman lungguh kursi | samya pamit kêdah mantuk | ki wisma durung pinanggih | ana nganti ana bolos ||
65. wusnya nayub gya dhaharan nulya mantuk | pangantène dèn tiliki | mas ajidan pijêr turu | ki wisma ngugun [ngu...]
--- 29 ---
[...gun] tan sipi | sumbangan tan ana rawoh ||
66. kang tinonjok sakèhe wong adol umuk | mas ajidan kang mrayogi | wis êntèk kêbo sapuluh | sabên bêngi kabèh prapti | sumbangan tan ana katon ||
67. sadhiyane bèbèk ayam sarwa nyatus | kajaba kang kêbo sapi | parandene nora cukup | kinuras sadarbèknèki | dalah darbèke wong wadon ||
68. mas ajidan katutugan pamrihipun | sukane mitranirèki | sabubare punang tamu | wong sawisma padha nglikik | ki juragan ngungun joto ||
69. ana ingkang linorot saka ing ngayun | tinata bangku mring jawi | sêsinoman ingkang nayub | ki juragan durung bukti | wong wadon grêmêng mêmisoh ||
70. tan winarna ing dalu kawuwus esuk | mas ajidan kinèn sami | angantukkên prabotipun | gamêlan myang panjang piring | dhuh kakang tingale awon ||
71. bok sumêne kalih dalu tigang dalu | kawula tan nyuwawèni | yèn tamu sami atugur | botên kêdah dèn prayogi | dene jêbule mêngkono ||
72. sakèh sumbul mulur dulur nora jêbul [jê...]
--- 30 ---
[...bul] | ting karêthap srêbèt putih | ting saladhang jodhang jadhug | panjang-punjung tutup saji | sampile pating gareyong ||
73. nora reyal nora jampêl nora suku | kapoka wus awak mami | de jêbul wong nora urus | kèh kenthol-kentholan anjing | angiwa agung anjoto ||
74. iku uga cacade uwong mêmantu | kudu caraning prayayi | yèn ngindhung caraning ngindhung | yèn pyayi cara priyayi | dadi tan nganggo paguron ||
75. wong mêmantu nora kêna nganggo guru | mung guru băngsa pribadi | yèn nganggo watêknya muwus | carane kaki lan nini | wragad kathah kêdhik kono ||
76. aja kaya kawruhe Si Kaki Pêngung | sudagar caraning priyayi |[17] yêkti ngalor lawan ngidul | dudu cara priyayi |[18] ngamungna kang wus kalakon ||
1 | NGANTEN. (kembali) |
2 | sinêrêt rema. (kembali) |
3 | taiyèng. (kembali) |
4 | nusul. (kembali) |
5 | Kurang satu suku kata: pratingkahe kusumèng dèsi. (kembali) |
6 | kang takon. (kembali) |
7 | Kurang satu suku kata: punapa ta klairannèki. (kembali) |
8 | Pon. (kembali) |
9 | sangkala. (kembali) |
10 | miyak-miyak. (kembali) |
11 | uyupi. (kembali) |
12 | pamrèh. (kembali) |
13 | Kurang satu suku kata: wus tinata mejane pribadi. (kembali) |
14 | anjêpluk-jêpluk. (kembali) |
15 | rumojong. (kembali) |
16 | bêntusi. (kembali) |
17 | Lebih satu suku kata: sudagar caraning pyayi. (kembali) |
18 | Kurang satu suku kata: dudu caraning priyayi. (kembali) |