Sêkar Macapat, Karta Amijaya, 1928, #1195
Pencarian Teks
Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].
Sêrat Sêkar Macapat
Jilid 2.
Kangge pamulangan Jawi ing pangkat nginggil.
Karanganipun Mas Karta Amijaya ing Surakarta.
Kaêcap ing pangêcapan P. Muhamadiyah, ing Surakarta.
1928.
--- 2 : [1] ---
Wontên tăndhatanganipun ingkang ngarang.
Sêrat Sêkar Macapat
Jilid 2.
Kangge pamulangan Jawi ing pangkat nginggil.
Karanganipun Mas Karta Amijaya ing Surakarta.
--- 2 : [2] ---
[...]
--- 2 : [3] ---
Purwaka.
Sêrat punika minăngka sambêtipun Sêrat Sêkar Macapat kangge pamulangan Jawi ing pangkat ngandhap, ingkang wiwit sapunika kawastanan Sêrat Sêkar Macapat jilid 1. Mênggah isinipun kajawi sêkar macapat, wontên malih sêkar têngahan sawatawis ingkang ragi adhakan, kala-kala taksih kasrambah ing sêrat-sêrat sêkar.
Pamuji kula sêrat punika dadosa cêcêpênganipun para murid, kaangkah sagêda apal ungêl-ungêlanipun sarta mangrêtos suraosipun, sampun ngantos rêmên ngapalakên rêrêpèn ingkang nawung raos pêprênesan utawi pangungrum.
Wasana kula matur nuwun dhatêng para ingkang kaparêng maringi pamrayogi ing saprêlunipun.
Surakarta kaping 22 Mèi 1928.
Ingkang ngarang
[Tandatangan]
--- 2 : [4] ---
[...]
--- 2 : 5 ---
1. Dhandhanggula
Kudu dilakoni lan manasuka.
1. madubrăngta bêbukaning rawi | sung wêwarah maring para siswa | muwuhana wasitane | pradwija myang ramèbu | bokmanawa ing têmbe wuri | kêni kinarya kăndha | sukur bage lamun | padha bangkit nglakonana | kabèh wulang kang kamot ing layang iki | yèku pangèsthinira ||
2. kawruhana kabèh barang kardi | ana ingkang kudu linakonan | anamanasuka bae | manêmbah mring Hyang Agung | angajèni ing yayah wibi | trêsna samèng tumitah | lan sasaminipun | iku aran kuwajiban | liring wajib iku kudu dèn lakoni | tininggal dadi dosa ||
3. sawusira anglakoni wajib | lumrah janma tumandang ing karya | sasênênge dhewe-dhewe | ana ingkang nênandur | ana ingkang ngopèn-opèni | ingon-ingone [ingon-i...]
--- 2 : 6 ---
[...ngone] kewan | ana kang têtulung | mring liyan kang nandhang susah | kang sawênèh ada-ada warni-warni | kabèh ran manasuka ||
4. manasuka dèn lakoni bêcik | yèn tininggal nora dadi dosa | nanging mungguh utamane | linakon mrih pakantuk | dene nyata amurakabi | têpungan pawong mitra | sanak myang sadulur | tan lali badan priyăngga | tuk patuwas wit manasuka nglakoni | wajibe tinêtêpan ||
__________
madubrăngta têgêse kasêngsêm madu, yaiku barang kang lêgi kaya gula (dhandhanggula)
rawi têgêse dongèng, carita
sung têgêse awèh
siswa têgêse murid
wasita têgêse piwulang
dwija têgêse guru
myang têgêse sarta
wuri têgêse buri
kêni têgêse kêna
kinarya têgêse digawe
--- 2 : 7 ---
lamun têgêse yèn
bangkit têgêse bisa
pangèsthinira têgêse pangarêp-arêpe
barang kardi têgêse barang gawe
mring têgêse marang
Hyang Agung têgêse Gusti Allah
yayah wibi têgêse bapa biyung
janma têgêse wong
karya têgêse gawe
ran têgêse aran
mrih têgêse murih
priyăngga têgêse dhewe
tuk têgêse olèh
wit têgêse awit
__________
2. Sinom
Nêtêpi wajib.
1. wong anom yogya mèngêta | tuladan wikan mring wajib | kadi Risang Dananjaya | nalikane yun ngadani | Baratayuda nguni | ing wiwitan mangu-mangu | dene ta mungsuhira | warga lan kadang
--- 2 : 8 ---
pribadi | atanapi guru miwah mitranira ||
2. Prabu Krêsna awas mulat | Sang Arjuna dèn jatèni | dèn dunungkên wajibira | pra satriya kang utami | mangsah prang ngrêbat nagri | bêkti marang kadang sêpuh | satriya Dananjaya | dangu-dangu mituruti | ing satêmah bêdhah nagari Ngastina ||
3. ana manèh têtuladan | eling lamun dèn bêciki | yèku Adipati Karna | Ngawăngga prajanirèki | duk arsa magut jurit | pra pandhawa mêngsahipun | byantu Natèng Ngastina | ibunira bêbolèhi | ing pangangkahKarna kinèn ambalika ||
4. tilara nagri Ngastina | kumpul kadang tunggal wibi | Sri Karna dahat lênggana | asru merang lamun balik | èngêt kalamun wajib | malês sih wilasanipun | Buminata Ngastina | suka lêbur jroning jurit | aywa nganti tinggal kramaning satriya ||
--- 2 : 9 ---
anom têgêse nom (sinom)
yogya têgêse bêcik, prayoga
mèngêta têgêse elinga
wikan têgêse wêruh
kadi têgêse kaya
yun têgêse arêp
baratayuda têgêse pêrange têdhak barata
nguni têgêse biyèn
warga têgêse sanak, băngsa
atanapi têgêse apadene
pribadi têgêse dhewe
miwah têgêse sarta
mulat têgêse wêruh, ngawasake
duk têgêse nalika
arsa têgêse arêp
magut têgêse mangsah
jurit têgêse pêrang
wibi têgêse biyung
kinèn têgêse dikon
asru merang têgêse isin bangêt
lamun têgêse yèn
sih wilasa têgêse sih wêlas
buminata têgêse sang nata
krama têgêse tata
dahat têgêse bangêt
--- 2 : 10 ---
lênggana têgêse êmoh
__________
3. Kinanthi
Kaanan kang anjalari rumangsane manungsa yèn apês.
1. kinanthi kang măngka pemut | duk jroning taun Walandi | sèwu sangangatus juga | wancinira bangun enjing | ana swara bal-ambalan | lir galudhug gêgêtêri ||
2. kapiyarsa saking kêdhu | gumontang akarya miris | nulya kèndêl kang suwara | pra janma wus samya tangi | nambutkarya sowang-sowang | nging samya ngandhut kuwatir ||
3. katon pêtêng langitipun | kadi mêndhung anglimputi | surêm sorote hyang arka | tan pantara dangu kèksi | kêpyur-kêpyur ing awiyat | udan awu maratani ||
4. têkèng jam sapuluh èsuk | wimbuh drês tibaning riris | pêtêng dhêdhêt lêlimêngan | akarya kuwuring ati | sipat makluk samya
--- 2 : 11 ---
maras | rumasuk ing angga tistis ||
5. ing cipta samya nênuwun | widadaning dhiri pinrih | ana tăndha tinarima | sumirat bang ing wiyati | kandhih pêtênge sumilak | hyang surya sorote kèksi ||
6. wancinira bubar luhur | janma ngluhurkên Hyang Widhi | ing antara ari prapta | pawarta saking Kadhiri | ardi Kêlut tanah Blitar | kang anjêblug nêniwasi ||
__________
măngka têgêse minăngka
pemut têgêse pangeling-eling
juga têgêse siji
lir têgêse kaya
kapiyarsa têgêse krungu, kapungru[1]
akarya têgêse agawe
nulya têgêse banjur, nuli
nambutkarya têgêse nyambutgawe
sowang-sowang têgêse dhewe-dhewe
nging têgêse nanging
hyang arga[2] têgêse srêngenge
tan pantara têgêse ora antara
kèksi têgêse katon
--- 2 : 12 ---
ngawiyat têgêse langit
têkèng têgêse têkan
wimbuh têgêse wuwuh
riris têgêse udan
angga têgêse badan
tistis têgêse kêkês
widada têgêse slamêt
dhiri têgêse badan
pinrih têgêse diarah, dipurih
wiyati têgêse langit
kandhih têgêse kalah, kêjegan, diêndhih
hyang surya têgêse srêngenge
ngluhurkên têgêse mulyakakên
ari têgêse dina
prapta têgêse têka
__________
4. Asmaradana
Manungsa iku kudu duwe têpa sarira.
1. kasmaran ing tyas umèksi | lêlakyan ing dalêm dunya | yèn ginagas kaanane | yêkti wus têtêp têtela | yèn salwiring manungsa | uripe [uri...]
--- 2 : 13 ---
[...pe] mung kudu rukun | tulung-tinulung lan liyan ||
2. pêpasthène para janmi | nora bisa mangan sêga | yèn tan olèh pitulunge | wong liya sapirang-pirang | lawan tan bisa nyandhang | yèn sêpi saka pitulung | uripe lir janma wanan ||
3. èngêta ing têmbe buri | masthi bakal ingulêsan | nora bisa rampung dhewe | kabèh butuh tinulungan | mulane poma-poma | dipun bêcik pangrêngkuhmu | marang sasamèng tumitah ||
4. eling-eling dèn pakeling | aywa dumèh sira mênang | sawênang-wênang tindake | datan darbe têpa slira | poma aja mangkana | wit lair tumêkèng lampus | sira tansah tinulungan ||
5. kang aran pangrêngkuh bêcik | tumrape marang wong liya | cêkak kudu andhap asor | alus manis wicaranya | ngarah ngrêsêpkên manah | lamun mangkono tindakmu | aran wong wruh tata krama ||
--- 2 : 14 ---
kasmaran têgêse kasêsêm[3]
tyas têgêse ati
umèksi têgêse andêlêng, wêruh
lêlakyan têgêse lêlakon
salwiring têgêse sakabèhing
janmi têgêse manungsa
aywa têgêse aja
lawan têgêse karo
darbe têgêse duwe
lampus têgêse mati
__________
5. Mijil
Lêlakone ulêr turi.
1. wijiling kang lukita kang pinrih | dadia pasêmon | mring pra siswa têmbe diwasane | marsudia gya mêntas pribadi | mrih tan ngêbot-boti | mring wong atuwamu ||
2. apa sira wus wruh ulêr turi | wujude lir gêndhon | nadyan iku gilani dhapure | nanging kêna kinarya palupi | tumrape pra janmi | dimèn aja limut ||
3. kamulane [kamula...]
--- 2 : 15 ---
[...ne] uripe saking wit | nging tan kabêsturon | duk diwasa nuli eling dhewe | mari mangan marang witing turi | ngênthung lir wus mati | mêmpên jroning kayu ||
4. têkèng măngsa sigra babar dadi | kupu asri tinon | pan mangkono wong anom yogyane | ayya pijêr ngêgungkên kamuktin | ngadat tan prayogi | kèh lêpihanipun ||
5. saupama ulêr nora mikir | kotamèng lêlakon | anggaroti têrus mring uwite | nora wurung turi saya ringkih | lamun kênèng angin | masthi pokahipun ||
6. ulêr katon gya tinothol pitik | mati sampyuh karo | iku aran cupêt lêlakone | rusak ngèmbèt wong tuwa yèn janmi | babo aywa nganti | sira lir puniku ||
__________
mijil têgêse wêtu
lukita têgêse anggitan
gya têgêse banjur
dimèn têgêse supaya
--- 2 : 16 ---
limut têgêse lali
kamulane têgêse wiwitane
kabêsturon têgêse weya
mêmpên têgêse andhuwêl
__________
6. Pangkur
Pêpêthingane kagunaning băngsa.
1. aja mungkur ing kagunan | jêr wus dadya prabot parluning urip | nora mung kinarya gayuh | pangkat lan kasugihan | nanging yogya nèng jro praja sangu kawruh | sarananing sarawungan | kawruh iku warni-warni ||
2. wong Eropah kang kasusra | kalok ing rat dènnya bangkit marsudi | kawruh lair marmanipun | wignya angêpêl jagad | băngsa Arab dongane ingkang misuwur | nyêbar kawruh kabatinan | kang mêmayu yuning bumi ||
3. băngsa Cina kang kaloka | kabisane prakara nyêkêl dhuwit | racak padha pintêr petung | samêngko [samêng...]
--- 2 : 17 ---
[...ko] băngsa Jawa | apa baya kang kinarya agul-agul | yèn wong kuna padha tapa | ing saiki tan jamani ||
4. prayogane mung sakolah | wit ing kono asale kabèh ngèlmi | Eropah Arab kacarup | tanapi JawaCina | pathokaneywa kêmba pangudinipun | tinalatèn sabên dina | èsthinên ing siyang ratri ||
5. de prakara kadrajadan | kawibawan kamulyan sugih singgih | atas karsaning Hyang Agung | kalamun tekadira | dak sakolah supaya ing têmbenipun | antuk drajad lan kamulyan | panêmumu luput kaki ||
__________
kasusra têgêse kalok, kaloka, misuwur
rat têgêse jagad
marmanipun têgêse mulane
wignya têgêse bisa
mêmayu têgêse awèh pangauban
yu têgêse slamêt
èsthinên têgêse gagasên, pikirên
--- 2 : 18 ---
ratri têgêse bêngi
de têgêse dene
atas karsaning têgêse saka karsaning
antuk têgêse olèh
__________
7. Durma
Labuh nagara iku sawijining kawajiban.
1. nora mundur watake satriya tama | mantêp labuh nagari | lir Sang Kumbakarna | duk prang lan kapibala | mung têtêp labuh nagari | tan pisan cipta | bantu kadang kang sisip ||
2. Kumbakarna duk têmpuh lan Sri Sugriwa | têtêp ing tyas tan osik | ngunadikèng driya | dhuh rajaning wre sira | ywa ngira yèn awak mami | buta candhala | tan wruh mring ala bêcik ||
3. sun tan nêdya druhaka mring ratunira | kang mayu yuning bumi | Wisnu ngejawantah | nanging wus bêgjaningwang | nut ratu duskartèng budi | pae lan sira | labuh narendra tami ||
4. hèh Sugriwa [Su...]
--- 2 : 19 ---
[...griwa] yudaku labuh nagara | lawan lêluhur mami | jêr sun trah Ngalêngka | sêdhênge sun matia | dadi lamaking ajurit | datan acipta | labuh karyèng narpati ||
5. jêr kakang ji nyata yèn ratu dur ing rat | gêlah-gêlah sabumi | lan manèh wruhanta | pêpêsthèn kang tumiba | titah nora bisa milih | ala bêcika | muhung darma nglakoni ||
__________
têmpuh têgêse campuh, pêrang
kapi têgêse kêthèk
tyas, driya têgêse ati
tan osik têgêse ora obah
candhala têgêse asor
druhaka têgêse duraka, ngalani
ngejawantah têgêse maujud (ana ing ngarcapada)
nut têgêse manut, nurut, mèlu
pae têgêse beda, gèsèh
tama, tami têgêse utama
yudaku têgêse wêrangku[4]
lamak têgêse wadal
dur têgêse ala
gêlah-gêlah têgêse ala bangêt
--- 2 : 20 ---
muhung têgêse mung
__________
8. Pocung[5]
Wataking têmbung.
1. kang pinucung marinci wataking têmbung | jêr ana bêbasan | tuna bathi saka nglathi | marma yogya cathêtên sajroning cipta ||
2. yèn calathu pinikira ywa kasusu | nadyan mung sakêdhap | yèn tan prênah karya sêrik | têmah tuna pangarahe nora kêna ||
3. têmbung saru nora patut yèn rinungu | karêm sêsêmbranan | narik manah kang tan yukti | anênuntun weya marang kaprayitnan ||
4. lamun lucu sayêktine karya guyu | kêrasing wicara | racak pêrak para eblis | carêmêdan prayogane siningkiran ||
5. dhêmên umuk mratandhani yèn wong busuk | ngrasani mring liyan | ing padatan karya sêrik | adu-adu gawe
--- 2 : 21 ---
nêpsu mring sasama ||
6. têmbung alus ulat manis ati burus | rêsêp kang tumingal | kang wis kaprah kêrêp kasil | ngalor ngidul asring dadi pangalêman ||
7. mênêng iku angèl linakon satuhu | mênèk linaksanan | anênangi manah wêning | wahanane narbuka santosèng nala ||
__________
têmah têgêse dadi, kawusanane
yukti têgêse bêcik
weya têgêse sêmbrana, ora mikir
tuna têgêse pulut, kurang
carêmêdan têgêse gunêman sing saru-saru
nala têgêse ati
__________
9. Maskumambang
Kasusahane wong tuwa yèn anake amblasar.
1. kêmbêng-kêmbêng karasa duhkitèng ati | yèn mangêt mring wêka | kang bêlasar murang margi | kagagas ciptaning rena ||
2. dhuh-dhuh anggèr kang dadya woding [wo...]
--- 2 : 22 ---
[...ding] tyas mami | muga ngèlingana | pangrêksane yayah wibi | wit sira nèng jro wêtêngan ||
3. ingsun rêksa sun opèni rina wêngi | darapon widada | praptèng măngsa sira lair | wêruh alam karamean ||
4. hèh rêngên ta lara sèwu dadi siji | duk nglairkên sira | dadi bayi sun susoni | sun êmban sun lela-lela ||
5. sapa ingkang ngopèni yèn sukêr sakit | tan lyan wong atuwa | anyandhangi angingoni | karêpe mung tinuruta ||
6. ing wasana sira tan pisan nimbangi | trêsnèng yayah rena | nuruti karêping eblis | gugu karsanta priyăngga ||
7. malah-malah wani marang yayah wibi | babo sira nyawa | papa apa kang pinanggih | dhuh anggèr sira elinga ||
__________
kêmbêng-kêmbêng têgêse kaca-kaca
duhkita têgêse sêdhih, susah
--- 2 : 23 ---
wêka têgêse anak
rena têgêse biyung
darapon têgêse supaya
widada têgêse slamêt
rêngênta têgêse rungokna
tan lyan têgêse ora liya
priyăngga têgêse dhewe
__________
10. Mêgatruh
Kudu nganggo tata krama.
1. aja pêgat mring tata krama dèn amut[6] | sanggon-gon ywa nganti lali | anèng wisma nèng dêlanggung | nèng padesan miwah nagri | dèn êtrapkên kang gumathok ||
2. yèn calathu yèn mêmangan yèn angguyu | lêson linggih lawan guling | tata krama aywa kantun | tuwa anon[7] jalu èstri | wajib wikan kang sayêktos ||
3. anak putu pituhunên pituturku | ajinên kalawan titi | tumanêma ing jêjantung | tumanjane tata krami | tinalatèn mrih
--- 2 : 24 ---
katongton ||
4. yèn luputa trap-trapane wus tartamtu | ingèsêman pra sujanmi | wênèh pinadhakkên wêdhus | saking sruning murang krami | marmane dèn ngatos-atos ||
5. dèn araha cundhuk kalamangsanipun | êmpan papan dèn kaèsthi | cumithak têlênging kalbu | pilah-pilahe ywa lali | liniling dipun waspaos ||
__________
pêgat têgêse pêdhot
wisma têgêse omah
guling têgêse turu
jalu têgêse lanang
wikan têgêse wêruh
katongton têgêse cêtha, katara
kalbu têgêse ati
__________
11. Jurudêmung
Manungsa iku wajib duwe panuwun marang Pangeran.
1. amung kang kapengin tămpa | wajibe darbe panêmbung | aminta sapantêsipun | lamun sira [si...]
--- 2 : 25 ---
[...ra] lumuh samya | mahyakakên karêntêgmu | isin lamun anjaluka | yêkti luput panêmumu ||
2. saupama sira tămpa | pawèwèhing mitra karuh | yèn lir utang panganggêpmu | nora nganggêp kabêcikan | têmah kurang panrimamu | mring wong kang sung barang ika | sayêkti kalamun kliru ||
3. lamun sira jrih nêmbunga | anjaluk yêkti angêmu | rasa kang rong prakarèku | lupute sirarsa minta | barang ingkang nora patut | iya sring darbe panyipta | yèn tan urup lan gawemu ||
4. kapengin nging isin minta | anelakkên yèn wong iku | tuna ing bêbudènipun | utawa darbe pangrasa | lamun dudu bênêripun | nampani pawèwèh ika | yogya pikirên satuhu ||
5. dhawuhe Hyang Maha Nasa | padha nyuwuna maringsun | sun paringi yaktinipun | marma wajibing ngagêsang | prayogane anênuwun | ing sadrajad pangkatipun
--- 2 : 26 ---
pêpancèn masthi pikantuk ||
6. lamun lumuh nênuwuna | pan kainan wastanipun | nglirwakkên sabdèng Hyang Agung | kadi tan darbe pangrasa | yèn uripe manungsèku | pan kapurba kawisesa | dening Hyang Kang Maha Luhur ||
__________
mahyakakên têgêse mêdharake
sung têgêse awèh
minta têgêse anjaluk
tuna têgêse luput, kliru
Hyang Maha Nasa têgêse Gusti Allah
_________
12. Girisa
Kaantêpaning tekad.
1. nora miris mring bêbaya | lampahira Bratasena | nasak nrajang wanawasa | tan ketang pringganing marga | kang kaèsthi jroning nala | mung dhawuhe gurunira | muga-muga ge antuka | ingkang
--- 2 : 27 ---
aran tirta marta ||
2. piwêlinge Dhahyang Durna | nèng têlênging jaladhiyan | dununge ingkang sanyata | pilih janma kang wuninga | duk samana cinarita | wus prapta pingir samodra | mangu Radèn Wêrkudara | miyat alun mawalikan ||
3. lumembak agêgulungan | kagiri-giri gêngira | kadi-kadi yun ngêlêma | dharatan saisinira | kocappanênggak Pandhawa | anggolongkên tekadira | sigra cancut taliwănda | gumrêgut ambyur ing tirta ||
4. datan tolih kadang warga | saya nêngah lampahira | ya ta wau tinupiksa | naga gêng sagunung anak | angakak galak kumêlap | manaut Dyan Bratasena | sigra prayitna atadhah | rame dènnya băndayuda ||
5. dangu-dangu kanang naga | kaprawasèng Wêrkudara | sasirnaning naga ika | Dyan Bratasena uninga | apan ana janma bajang | angambang luhuring tirta | Dewaruci bisikannya [bi...]
--- 2 : 28 ---
[...sikannya] | nêdhaki sang kawlasarsa ||
6. aparing kang tirta marta | akarya padhanging nala | sira Radèn Bratasena | sru suka sukuring driya | patut yèn sinudarsana | tekade Dyan Wêrkudara | tan tolih gênging bêbaya | yèn arsa antuk nugraha ||
__________
pringga têgêse pakewuh, mutawatiri
tirta marta têgêse banyu suci
jaladhiyan têgêse sagara
samodra têgêse sagara
miyat têgêse wêruh
mawalikan têgêse umob
kagiri-giri têgêse gêdhe bangêt, anggêgirisi
tinupiksa têgêse pinandêng, dinêlêng
băndayuda têgêse pêrang
kanang têgêse kang
kaprawasa têgêse kataton, dipatèni
bisikan têgêse asma, kêkasih
sinudarsana têgêse tiniru
--- 2 : 29 ---
13. Balabak
Dayaning donya brana.
1. wong kêblabak ing utang liwat rêkasa | uripe | nora beda susahe lir wong kêblabak | jroning we | marma yogya wong urip pinarsudia | cukupe ||
2. padha-padha ora kaya pra hartawan | sênênge | nadyan silih nora pangkat nora darah | bangsane | lamun sugih masthi kajèn lan kèringan | ing akèh ||
3. bêbasane barang karêpe katêkan | lumrahe | omah loji lir wismaning tuwan-tuwan | pacake | bêkakase mênuhi tur sarwa pelag | warnane ||
4. yun lêlungan sawayah-wayah cumêpak | montore | kang pinangan ingombe sarwa mirasa | tur akèh | sandhangane marabot intên barleyan | mancèrèt ||
--- 2 : 30 ---
5. lunga têka têpungane nêmbung utang | yèn olèh | ngasih-asih têmbunge amrih kasila | rêmbuge | tan pinikir lamun nyudakkên darajad | lugune ||
6. ing samêngko yogya padha binudia | kang sarèh | paranbaya margane dadi hartawan | bacute | angrênggani kamulyan lan kaluhuran | ing têmbe ||
__________
kablabak têgêse kêsilêp
we têgêse banyu
nadyan silih têgêse sanajan
mênuhi têgêse ngêbêki
pelag têgêse bêcik
yun têgêse arêp
paranbaya têgêse kapriye
margane têgêse dêdalane
ngrênggani têgêse ngalami
___________
14. Wirangrong
Kawêkêlane băngsa Cina.
1. yèn mèngêt băngsa pribadi | yakti yèn mawèh [ma...]
--- 2 : 31 ---
[...wèh] wirangrong | dene lumrah samya tinggal petung | marmane kang kèksi | racak aran rêkasa | kêsuk kasor lon wong mănca ||
2. băngsa Cina angajawi | sing nagrine ingkang adoh | kang kèh-akèh samya kawlasayun | mlarate kapati | bêbasane anggombal | mung sangu antêping tekad ||
3. sapraptaning tanah Jawi | utang pawitan kacriyos | nulya mubêng pasar lawan kampung | amanggul sêmbagi | trêkadhang mring padesan | anawakakên dagangan ||
4. sinambi motangkên picis | sayah arip tan rinaos | pamanggonepan samya akumpul | lan bangsane ugi | dene sandhang lan pangan | bangêt dènnya nora mingsra ||
5. bêbathène dèn cèlèngi | dèn klumpukkên kanthi tlatos | sumarmane tan antara taun | uripe wus mrintis | pawitanira wêwah | wiwit wani nyewa omah ||
--- 2 : 32 ---
6. tan kumpul kancane lami | kawawaa bukak toko | candhak kulak barang kang pakantuk | kanthi ngati-ati | nastiti ing pratingkah | ngarah-arah mrih sugiha ||
7. Pangeran Kang Maha Asih | mituruti karêping wong | nora pilih-pilih bangsanipun | jêr sagung dumadi | kabèh kawulanira | sapa têmêntinêmênan ||
8. racak băngsa Cina sami | sênêng uripe kinaot | tan lyan saking mantêp barang kayun | pêthêl nambutkardi | nora wêdi kangelan | iku yogya tinulada ||
__________
wirangrong têgêse susah, sêdhih
marmane têgêse mulane
prapta têgêse têka
picis têgêse dhuwit
dènnya têgêse anggone
sumarmane têgêse mulane
kawawa têgêse kuwat
sagung têgêse kabèh
dumadi têgêse kang dititahake
kinaot têgêse bêcik
--- 2 : 33 ---
tan lyan têgêse ora liya.
__________
15. Gambuh
Pangarêp-arêp.
1. wasana murih gambuh | mring wêwulang aywa nganti lumuh | ambalèni nyinau kanthi pinikir | dèn rasakkên jroning kalbu | binudia mrih kalakon ||
2. ing ngarêp wus tinutur | dipun sami mantêp barang kayun | dèn kanthèni panuwun marang Hyang Widhi | yèn têmên masthi tinêmu | sadrajat sapangkating wong ||
3. panuwune pra guru | tan prabeda lawan rama ibu | muga-muga pra siswa nyakup salwiring | piwulang kang wus tinutur | mrih dadya janma kinaot ||
4. palasthaning pangapus | Ngahad Kliwon ping kalih panuju | Dulkangidah warsa Jimakir lumaris | sangkala angkaning taun | slira tata asthining[8] wong |[9]|
--- 2 : 34 ---
gambuh têgêse pundhuh, lantih
palastha têgêse rampung
pangapus têgêse panganggit
lumaris têgêse lumaku
sangkalaning taun têgêse petunganing taun
slira têgêse 8
tata têgêse 5
èsthi têgêse 8
wong têgêse 1
slira tata èsthining wong têgêse 1858
Tamat
--- 2 : 35 ---
Isinipun sêrat punika:
1. Dhandhanggula ... kaca 5
2. Sinom ... kaca 7
3. Kinanthi ... kaca 10
4. Asmaradana ... kaca 12
5. Mijil ... kaca 14
6. Pangkur ... kaca 16
7. Durma ... kaca 18
8. Pucung ... kaca20
9. Maskumambang ... kaca 21
10. Mêgatruh ... kaca 23
11. Jurudêmung ... kaca 24
12. Girisa ... kaca 26
13. Balabak ... kaca 29
14. Wirangrong ... kaca 30
15. Gambuh ... kaca 33
--- 2 : [0] ---
[...]
1 | kaprungu. (kembali) |
2 | arka. (kembali) |
3 | kasêngsêm. (kembali) |
4 | pêrangku. (kembali) |
5 | Teks asli: Pucung. (kembali) |
6 | emut. (kembali) |
7 | anom. (kembali) |
8 | èsthining. (kembali) |
9 | Tanggal: Ngahad Kliwon kalih (2) Dulkangidah Jimakir: slira tata asthining wong (AJ 1858). Tanggal Masehi: Minggu 22 April 1928. (kembali) |