Yudayana, Sastra Utama, 1912, #1615 (Pupuh 01–15)
| 1. | Yudayana, Sastra Utama, 1912, #1615 (Pupuh 01–15). Kategori: Bahasa dan Budaya > Wayang. |
| 2. | Yudayana, Sastra Utama, 1912, #1615 (Pupuh 16–25). Kategori: Bahasa dan Budaya > Wayang. |
| 3. | Yudayana, Sastra Utama, 1912, #1615 (Pupuh 26–38). Kategori: Bahasa dan Budaya > Wayang. |
Pencarian Teks
Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].
JOEDOJONO
Sêrat Yudayana
Cariyos purwa ingkang kasêkarakên dening M. Sastrautama.
Mantri O.R. ing Singkawang (Borneo)
Jilid 2.
Kaêcap ingkang sapisan, ing kantor pangêcapanipun
Taun 1912. (1842)
--- 1 ---
1. Dhandhanggula
1. mastutyèng rèh sinawung artati | sasmitaning gita rinuwiya | traping driya kang rinonce | ugêr jatining tuduh | taman kêndhat ing sariratri | mamrih sudaning arda | mancad mring budyayu | trima lêgawaning cipta | panduking tyas sanityasa pinarsudi | jujuring karaharjan ||
2. walgitadi kang minăngka dadi | ing sudaning driya kang tan arja | jinjaa mring kabilaèn | tan drana salwiring hyun | sing mandrawa tinona asri | kawangwang budyatama | wangkawa kawêngku | buring kukila upama | nelad marang laksita ingkang utami | yowana puwaranya ||
3. ing tyas kadya sumêngka mring ardi | kang andêdêr tan wangwang kèwêdan | manrang baya pakewuhe | ngira prapta ing luhur | kêtir-kêtir kang sanubari | ginilut mrih widada | tataning kanang hyun | hyun karya tilas dènira | mindi budi mrih dadi kang dipun udi | dinadèkkên kintaka ||
4. rinuwiya ing gita kakawi | tur tan măntra putus marang sastra | mung tinliti tinalatèn | tinetah murih atul | kinulina lawan tabêri | rekane nyudarsana | mring pra kang wus mashur | ahli mring paramabasa | awicrita pralampita kang akardi | panglipuring rudita ||
5. nukil saking kanang sêrat jarwi | peranganing Srat Pustakaraja- | purwa bab kaping asthane |
--- 2 ---
nênggih cariyosipun | nata agung Ngastina nagri | Sang Prabu Gêndrayana | ing sasampunipun | amisudha pra wadyendra | patihira Arya Sutiksna wêwangi | atmaja Sang Supadma ||
6. winursita duk angkaning warsi | pitung atus sangang dasa dwinya | căndra sangkala angkane | astha tus nêmblasipun | sadhaksadha têngraning warsi | nuju măngsa kartika | mangkya garwa prabu | Dyah Padmawati ambabar | mijil putri mring rama sinung wêwangi | Padmaini Sang Rêtna ||
7. rama ibu miwah eyangnèki | Dèwi Gêndrawati dahat dènnya | asih dhumatêng wayahe | kala samantên Prabu | Gandaprawa Gêndara Aji | taksih wontên Ngastina | dahat suka sukur | mring dewa dene kagungan | wayah buyut angganya taksih basuki | mangkana rinuwiya ||
8. jroning sapta ari sri bopati | tansah bogadrawina kalawan | para nata sawadyane | lumèbèr mring pra wadu | agêng alit samya kawradin | ngurmati putri nata | gantya kang winuwus | sigêg nagari Ngastina | kawarnaa ing Nungsa Kambana nagri | inggih Manimantaka ||
9. duk samana Drawilaka Aji | animbali arinya bujăngga | Ardhawalika namane | winarti yèn Sang Prabu | Drawilaka ing sabên ratri | datansah asupêna | miyat putranipun [putranipu...]
--- 3 ---
[...n] | dwi samya nandhang cintaka | sartanira katon angêrês-êrêsi | karya tikbraning driya ||
10. Risang Ardhawalika duk myarsi | sabdaning raka Sri Drawilaka | sakalangkung pangungune | ya ta tantara dangu | dènnya sami imbalan angling | kasaru praptanira | ditya wadyanipun | Sabata miwah Batana | ingkang sami kapalajêng awit saking | dera yudakênaka ||
2. Pangkur
1. lawan Radyan Erawana | duta kalih sadaya wus ngêmasi | praptanya laju umatur | tumpêsing wadya ditya | saking purwa tumêkèng wêkasanipun | Sri Drawilaka duk myarsa | dukanya yayah sinipi ||
2. sanalikarsa lumampah | lumurug prang mring Ngastina nagari | karana dwi putranipun | ciniptantuk bêbaya | nanging lajêng pinambêngan mring rinipun | taksaka Ardhawalika | makatên aturirèki ||
3. dhuh kakang sri naranata | aywa gita manawi dèrèng gati | yèn dèrèng pikantuk tutur | warta ingkang sanyata | nadyan kyèhning wadya ditya sami lampus | jêr dede punika ingkang | jêng paduka arsi-arsi ||
4. kang sayogi ginaliha | kesahipun putra paduka kalih | têka tanpa warta tuhu | dene para danawa | ingkang mantuk wau sami dèrèng pangguh | kalihan putra paduka | pun Drawaya lan rinèki ||
5. amila [ami...]
--- 4 ---
[...la] namung punika | ingkang mêsthi sami dipun panggalih | ywan kapinujon ing kayun | prayoginya utusan | angyêktoskên putra tuwan kadwi wau | dene ywan sampun têtela | putra paduka kêkalih ||
6. sirna nèng praja Ngastina | lah ing ngriku sampun sêdhêngirèki | jêng paduka magut pupuh | dadya datan kuciwa | ingkang măngka dhadhakanirèng prang pupuh | ananging ingkang dinuta | kêdah wadya kang pinilih ||
7. ingkang sêkti măndraguna | putus dhatêng mangendrajala sandi | sagêda amowor sambu | tan ngantos kawistara | bilih tansah ngutus ditya lir kang uwus | mindhak kadangon ing lampah | têmah katiwasan malih ||
8. kang raka Sri Drawilaka | amituhu saksana animbali | punggawa ditya gêgêdhug | misuwur juligira | wignya manjing ajur ajèr kasap lêmbut | pothèting Nungsa Kambana | têtiga kathahirèki ||
9. satunggal ditya Marica | kadwinira Pisaca wastanèki | tri Naraca raning diyu | katri sami digdaya | dupi prapta ing ngabyantara sang prabu | nulya sami dhinawuhan | dinuta amarasandi ||
10. ngêdom sumuruping tirta | mring Ngastina ngudi wartaning siwi | winêling-wêling agalur | anamun dipun panggah | tumanduking bêbaya miwah pakewuh | kang dinuk sandika budhal | sapanêkarnya tan [ta...]
--- 5 ---
[...n] kari ||
11. tan kawursita ing marga | dupi prapta tlatah Ngastina nagri | karsaning dewa kang agung | para wadya dênawa | angrêrayah mêmêjahi tiyang dhusun | kèh dhusun kang sami sonya | tinarajang pra wadya wil ||
12. kèhnya datanpa wicalan | lah ing kana para punggawa tamping | sigra dènira lumayu | mring praja tur uninga | kapinujon Sang Sri Gêndrayana Prabu | lagya miyos sinewaka | pratistha ing păncaniti ||
13. pêpak gunging wadyabala | ingkang sami nangkil anèng ngarsa ji | tan ewah lir sabanipun | kapiandhêm praptanya | wadya tamping sumiwi ing ngarsa prabu | dumrojog tanpa larapan | tur uninga mring sang aji ||
14. ywan sagunging padhusunan | kathah ingkang rinisak ing rasêksi | kawarti diyu puniku | saking Nungsa Kambana | arsambêdhah mring Ngastina sêdyanipun | pangagêngirèng dênawa | têtiga kathahirèki ||
15. awasta ditya Marica | dwi Pisaca Naraca tiganèki | katri langkung sêktinipun | wignya mancalawarna | datan pae kalawan bangsaning silum | balane tanpa petungan | sang nata duk amiyarsi ||
16. langkung kagyating wardaya | wus anyipta bilih tunggilirèki | kang pinêjahan rumuhun | nèng dhusun Narakuswa | gya anuding punggawa tri agul-agul | sira Sang
--- 6 ---
Arya Sindurja | putra Danurwedha Patih ||
17. kanthi Sang Arya Subala | Arya Jayasutarsa tiganèki | kinèn anyirnakna diyu | kang ngrisak padhusunan | sang prawira katri sandika turipun | manêmbah anulya bidhal | nata kondur ngênyapuri ||
18. kang nangkil samya bibaran | kawarnaa kang badhe magut jurit | budhal sapanêkaripun | kunêng kang badhe mangsah | ing ayuda mangkya gantya kang winuwus | kang nèng wukir Manikmaya | lir gandhèng lampahannèki ||
3. Kinanthi
1. sarêng lêlampahanipun | ananging kinarya gênti | pamatrapirèng ukara | kacariyos garwanèki | Prabu Yudayana ingkang | nama Rêtna Sadu Dèwi ||
2. gêrah sawatawis dangu | malah sangsaya ngranuhi | madal saliring usada | miwah kaêlud ing sêdhih | dera ngraoskên kang rama | sira Sidhikara Rêsi ||
3. kalajêng dènira mutung | tan sowan-sowan mring nagri | miwah ciptanya Sang Rêtna | Dèwi Sadu ingkang siwi | sira Bambang Sudarsana | badhe kaicalan lari ||
4. de wus sawatawis dangu | risang Sidhikara Rêsi | tan nêdya angaturêna | dhatêng Ngastina nagari | miwah jêng sri naranata | tan wontên pandangunèki ||
5. milanira Dèwi Sadu | sangsayarda gêrahnèki | kadya anggegea
--- 7 ---
măngsa | ciptanira sang sudèwi | mung tumuntêna palastra | lah ing kana saking sruning ||
6. dènira nahên wulangun | puwara nêmahi lalis | wau Bambang Sudarsana | miwah Sidhikara Rêsi | kalangkung sungkawa dahat | puwara sami anangis ||
7. sarta kalajêng jrihipun | tan atur uninga maring | Nata Prabu Gêndrayana | wusnya sirêping prihatin | gya mangrukti pantisawa | gya linarung ing bênawi ||
8. sarêng wus antawis dangu | Bambang Sudarsana nuli | umarêk maring kang eyang | wiku Sidhikara Rêsi | amêmothah nyuwun lilah | arsa suwita mring nagri ||
9. Ngastina rèh myarsa tutur | saking sakathahing janmi | bilih andarbèni kadang | wontên ing Ngastina nagri | arsa dèn suwitanana | ya ta Sidhikara Rêsi ||
10. duk miyarsa aturipun | kang wayah lajêng anangis | gung karănta-rănta dahat | mèngêt Sri Yudayana Ji | milanira pinambêngan | mangkana sabdanirèki ||
11. babo wayah ingsun kulup | ywanggugu tuturing janmi | sèwu lara wong ngawula | luhung mrêtapaa kaki | minta pasihaning dewa | manawa ing têmbe kaki ||
12. ana karsaning dewa gung | aparing nugraha jati | kang wayah dahat amêksa | drênging tyas arsa mring nagri | sang wiku kalangkung kewran | dangu-dangu dèn lilani ||
--- 8 ---
13. mangkana andikanipun | babo wayah ingsun kaki | Sudarsana wruhanira | kang umadêg narapati | Ngastina Sri Gêndrayana | iku kadangira yêkti ||
14. sira iku arinipun | nanging poma wêkas mami | ywa ge ngaku sumantana | marmanya mangkana kaki | wong angaku santanendra | manawa tan dèn akoni ||
15. akarya rujiting kalbu | mring sarira ngrakasani | ewadene bokmanawa | sira dèn aku pribadi | nata èngêt darbe kadang | sukura mring dewa luwih ||
16. sarta ywa pêgat kulup |[1] panêmbahira mring aji | yaiku nugrahanira | kang wayah dhêku wotsari | nulya sinung palimarma | mrih widada ing pangudi ||
17. kang prayitna wêkas ingsun | dèn bisa nibani kapti | lawan aja sumantana | sun cêndhak pitutur mami | dhêku Bambang Sudarsana | saksana anulya pamit ||
18. gya linilan mring sang wiku | anulya mangkat pribadi | tan wontên kang umiringa | lêpas lampahnya sang pêkik | mangkya gantya winuwusa | duta ing Ngastina katri ||
19. duk prapta unggyaning diyu | tan darana nulya jurit | rame dènnya păncakara | dangu-dangu kang rasêksi | kalindhih kathah kang pêjah | mundur samya ngungsi wuri ||
4. Durma
1. nulya mangsah senapatining rasêksa | angantêp prangirèki | ngabên [nga...]
--- 9 ---
[...bên] kasantikan | wira ditya prangira | anggêgiro amrih giris | api lumajar | kadya kasoran jurit ||
2. para ditya andhêlik têngah wulusan | sigra amalih warni | arupa wowohan | jambu balimbing pisang | dhuwêt pêlêm lan kuwèni | sapanunggilnya | ingkang băngsa nyêgêri ||
3. wontên ingkang amindha pala kasimpar | timun sêmăngka krai | ting glundhung katingal | wèh rêsêpe kang miyat | ambiyêt uwohirèki | wontên kang mindha | bêlik toyane wêning ||
4. ya ta gunging wadyabala ing Ngastina | sigra sami angusir | mring para rasêksa | dupi praptèng jro wana | de ditya kang dipun usir | palajêngira | nyênyiwo ngarsa wuri ||
5. kanan kering tur mawi sami gêgila | lan wontên ditya malih | sawiji wus wrêda | awasta pun Pralêbda | nandukkên kamayannèki | ing sanalika | panas sumuk tan sipi ||
6. pamrihira para prawira rasêksa | wadya Ngastina murih | sami katorana | dimèn enggal angalap | mring wowohan sawarnining | kang sêgêr sumrah | miwah we ingkang wêning ||
7. ya ta pambujungnya wadya ing Ngastina | duk prapta satêngahing | wana langkung kagyat | dene wil samya sirna | tan kantênan purugnèki | ya ta samana | sandi upayanèki ||
8. ditya wrêda
--- 10 ---
kang awasta pun Pralêbda | tumamèng pra wadya ji | sanalika prapta | sêsumuk langkung panas | nulya sami mangaub mring | soring kêkaywan | sawênèh angupadi ||
9. tirta arsa kinarya nêlês sarira | nulya samya umèksi | sakèhing wowohan | ambiyêt langkung kathah | miwah miyat tirta wêning | pra wadyabala | dahat bingah tan sipi ||
10. saking dahat dènira sami katoran | tan mawi sănggarunggi | gupuh samya ngalap | jambu dhuku rambutan | sawênèh gêbyur ing warih | ya ta kocapa | dupi arsa binukti ||
11. kang wowohan pulih sajatining ditya | tirta makatên ugi | ditya nyakot muka | cêngêl bau myang jaja | asta pupu miwah sikil | samya kawratan | tur kèhing pra rasêksi ||
12. samya nyêpêng badhama parasu kunta | amrawasa mrih pati | wadya ing Ngastina | prasamya gundam-gundam | kamigilan samya giris | nulya lumajar | sarsaran rêbut urip ||
13. agung alit tan ana ingkang manêdya | manglawan mrih pêpulih | pra wadya danawa | gêntos ambujung sarya | anggro anggêgila angrik | gora gênturan | saparannya ingusir ||
14. sagungira warahatbala Ngastina | lumayu pinalêcit | tanpa nolih wuntat | samya asalang tunjang | pati-pati bêbêntusi | para danawa [dana...]
--- 11 ---
[...wa] | langkung sukanirèki ||
15. pra rasêksa gya kèndêl pambujungira | nulya akarya sami | kuwu pasanggrahan | andina-dina tansah | angrêrayah mêmêjahi | mring padhusunan | gègèr kang dèn dhatêngi ||
16. kawuwusa wadyabala ing Ngastina | duk sawatawis têbih | lan rota dênawa | nulya sami rêmbagan | Sang Arya Sindurja tuwin | Arya Subala | sawadyanya kang kari ||
17. Arya Jayasutarsa sampun angêmpal | gya samya wawan angling | Sang Arya Sindurja | mangkana sabdanira | lah prikănca kadipundi | prayoginira | rèhning mêngsah para wil ||
18. bêbasane datan kêni sinawawa | dênawa tuhu sêkti | dibya măndraguna | limpad traping upaya | ing pangendrajala sandi | lah kadiparan | punapa aprang malih ||
19. punapaa angupados minta sraya | tuwin mantuk mring nagri | tur uningèng nata | yèn kasoran ing yuda | ananging yèn ta umulih | dhatêng Ngastina | tan amungkasi kardi ||
20. têka awon timên ing pocapanira | yèn kula dèn wastani | cabar tanpa daya | luhung mantuka aran | tan amêmanjangkên angling | dadya pocapan | wong cubluk tanpa kardi ||
21. Arya Jayasutarsa Arya Subala | samya anayogyani | tan wontên sulaya | karana [kara...]
--- 12 ---
[...na] taksih samya | tomtomên tingkahirèng wil | ingkang gêgila | Sang Sindurja gya angling ||
22. yèn mangkana sampun sami nunggil karsa | suwawi mangsah malih | saajanging ajang | nadyan tumêkèng laya | tan saru pocapannèki | kula sadaya | tan kenging mitambuhi ||
5. Gambuh
1. dene kasbut tumênggung | têka ulap kasaktèning mungsuh | miwah ajrih pucuking braja kang lungit | saèstu yèn botên patut | têtêping nama bupatos ||
2. dene salêrêsipun | nadyan sirna wus pacanganipun | nayakendra pêjah samadyaning jurit | nglabuhi panêkaripun | makatên manawi ingong ||
3. ewadene jumurung | bilih wontên ingkang darbe rêmbug | Arya Jayasutarsa anayogyani | karsèng Arya Sindurja nung | kadya kang sampun kawiyos ||
4. nêdya asoroh amuk | dhatêng para wil kang ambêk rusuh | mung Sang Arya Subala duk amiyarsi | arya dwi rêmbaganipun | yèn badhe manggut prang popor ||
5. kalangkung kagyatipun | grathul-grathul gugup dènnya muwus | adhuh yayi Sindurêja kadipundi | dadak têka arsa magut | kula nrimah kantun mawon ||
6. margi kula wus kawus | ewadene yèn tan mungsuh diyu | ingkang dahat sakalangkung gêgilani | kula majêng
--- 13 ---
inggih purun | sanadyana kinaroyok ||
7. ing ngajêng samaliyun | mungsuh sakêthi kang wontên pungkur | yêkti wantun pun kakang tan nêdya ajrih | dene purun kula wau | kula dalih mundur mawon ||
8. kadwi arya gumuyu | sarwi nyêntak asru wuwusipun | basakêna dika puniku bupati | têkarsa mingkarèng kewuh | ajrih yèn tumêkèng layon ||
9. mung paduka satuhu | kang atilar ambêking wadya gung | kula eram dene wontên senapati | têka alit manahipun | wani ngisin ajrih layon ||
10. yèn makatên puniku | dadya dika anglêluri tuhu | pambêkannya eyang buyut kang suwargi | Arya Dursasana ngênu | dera jirihan kêpatos ||
11. yèn dhasar wus kapuntu | ing panggalih măngga sami andum | karya bêbah-bêbahan kardi prayogi | kula dwi dugèkkên pupuh | ngantêpi wuwus kawiyos ||
12. ubayaning pangayun | senapati ingkang dipun gilut | mênang ngukup yèn kawon tumêkèng pati | dene kiraka kabubuh | mantuk tur uninèng katong ||
13. matur salêrêsipun | yèn kasor prang wêkasan lumayu | dene kula kêkalih namung amêling | bilih dinangu sang prabu | kaaturna yèn wus layon ||
14. sirna madyaning pupuh | Arya Subala nulya sumambung | sarwi gujêng [gu...]
--- 14 ---
[...jêng] anyukakak adhuh yayi | têka mêling kang kadyèku | sanadyan pun kakang wêdos ||
15. păncakara lan diyu | saèstune yayi kadwinipun | sapurugnya sayêkti kula kêkinthil | mênawi pun kakang mantuk | pribadi sowan sang katong ||
16. wurung binadhog diyu | saèstu yèn tumêka ing lampus | pinêjahan dening jêng sri narapati | mila tan sakeca luhung | labuh kănca aprang popor ||
17. ya ta sang wirèng kewuh | kadwi saya dahat sukanipun | lah ing kana para arya katri sami | eca dènnya imbal wuwus | kasaru wadya tur wêroh ||
18. yèn wontên janma langkung | sinatriya warnanira bagus | ing polatan pasang sêmu angiripi | lawan kangjêng sang aprabu | mung kaot wrêdha lan anom ||
6. Sinom
1. nalika sami tinanya | ngakên bambang saking wukir | tan sajarwa namanira | ing samangkya ugi taksih | kaandhêg pra prajurit | tan têrus laksitanipun | arya tri duk miyarsa | kalangkung sukaning galih | cipta angsal sraya pêparinging dewa ||
2. gupuh sang arya têtiga | pinanggih lawan sang pêkik | sawusnya bagya-binagya | gya tanya-tinanya gênti | sang bambang taksih kumbi | tan sajarwa namanipun | ngakên lare lêlana | kêmul mega kandhang langit | datan [da...]
--- 15 ---
[...tan] wikan kang nitahkên kang sêsuta ||
3. miwah tan adarbe nama | gêsang saking bun lan angin | ingkang măngka namanira | mung manut kang amastani | dèntên sêdyanirèki | arsa angawula tuhu | dhatêng praja Ngastina | arya tri ngungun miyarsi | ing wacana sêsamaran kang mangkana ||
4. ananging samya anyipta | bilih sang anyamar yêkti | tuhu têdhaking kusuma | wijiling atapa yêkti | trahing andana warih | kang lagya anamur laku | duk nalika samana | sang arya katiga sami | kasamaran dhatêng Bambang Sudarsana ||
5. margi nalika umiyat | anèng Manikmaya wukir | taksih timur duk sedanya | nguni Sri Yudayana Ji | datan panggih-pinanggih | dumugi diwasanipun | yèn ta karsa jarwaa | Sang Bambang pinangkanèki | saèstu yèn botên sami kasamaran ||
6. mangkana sang arya tiga | gya pajar namanirèki | miwah nagri pinangkanya | tuwin dènnya kasor jurit | aprang lawan wadya wil | sadaya sampun tinutur | purwa praptèng wasana | Sang Bambang wêlas tan sipi | arya katri laju muwus angrêrêpa ||
7. malad driya manuhara | mrih lumuntura ingkang sih | tinantun pinèt saraya | kaabên prang kalihan wil | manawi lêbdèng kardi | Sang Arya Sindurja saguh | ngaturkên sri narendra | sayêkti laju tinampi |
--- 16 ---
miwah kinasihan mring jêng sri narendra ||
8. ya ta Bambang Sudarsana | gadgadèng tyas duk miyarsi | ture sang arya têtiga | tyas datan lênggana nuli | kinèn nêdahna aglis | unggyanira wadya diyu | sang wira katri dahat | suka sigra budhal sami | tan watawis dangu sarêng sampun cêlak ||
9. kalihan pasanggrahannya | wil Nusa Kambana nguni | para wrahatbala nulya | samya nguwuh minta tandhing | surak gumuruh atri | kagyat sakèh wadya diyu | nulya umangsah sigra | nirbaya mahambêg pati | wadyabala Ngastina panggah atadhah ||
10. rame dènira ayuda | rasêksa pangamuknèki | kadya sardula kabranan | wadya Ngastina kèh lalis | kang maksih samya ngungsi | sowang-sowang rêbat purug | nulya Sang Sudarsana | umangsah sêdya pêpulih | pinarbutan dening kyèhning wadya ditya ||
11. wontên kang manrang sing ngarsa | myang nyênyiwo saking wuri | ing kering tanapi kanan | wênèh wontên anyuligi | ngunta marasu miling | ambadhama mamrih layu | warni-warni sanjata | sadaya tan angudhili | dènnya yuda sasat prang lawan wayangan ||
12. ya ta Bambang Sudarsana | solahira dènnya jurit | kadya bêksa tinabuhan | tan kewran dènnya mrih pati | kathah wadya rasêksi | kang lena madyaning pupuh [pu...]
--- 17 ---
[...puh] | kataman ing curiga | mangkana sakathahing wil | sasisane kang pêjah larut sadaya ||
13. ngical mring madyaning wana | tan dangu wadya rasêksi | samya malih warna puspa | anjrah nèng têpining margi | kalangkung adi-adi | atap nèng pinggir dêlanggung | mrih kaambila marang | Bambang Sudarsana tuwin | wontên ingkang amindha warni wowohan ||
14. kang manis arum gandanya | miwah wontên warni warih | pratistha munggwing kumbaya | kang tirta kalangkung wêning | sadaya isthanèki | mamengin kang sayah pupuh | nanging Sang Sudarsana | ingkang wus waskitha salwir | pamasanging pangupayaning dênawa ||
15. mila Sang Bambang tan kewran | dènnya mrih sirnaning yêksi | gya matak măntra wikrama | angêningakên kang lyali | anyipta tumuruning | bahnisara kinèn nglêbur | katarima ciptanya | tan antawis dangu nuli | katurunan bahnindrasara duk prapta ||
16. ing ngarcapada anulya | nêmpuh dhatêng sagunging wil | kang samya mancala warna | têmahan sirna kabasmi | Bambang Sudarsana glis | duk myat kyèhning para diyu | wus badhar malihannya | gya ngêningkên cipta musthi | pêpuntoning karsa minta tumurunnya ||
17. sarotama bayusara | sanalika dèn turuni | mring dewasara utama | miwah bayusara luwih | nêmpuh mring sakyèhning wil | sawiji tan wontên kantun [ka...]
--- 18 ---
[...ntun] | tan dangu gya kabuncang | ing bayusara linuwih | sasirnaning ditya Bambang Sudarsana ||
18. dahat sukanirèng driya | gya sêsumbar walèh bilih | atmajèng Sri Yudayana | wayah Sidhikara Rêsi | ing Manikmaya wukir | kang ibu Sang Dèwi Sadu | mangkana sêsumbarnya | wau ta sang arya katri | duk miyarsa dahat asmaraning driya ||
7. Asmaradana
1. kagyat sang nararya katri | saksana samya kèngêtan | bilih Yudayana Katong | ing nguni kagungan garwa | nèng wukir Manikmaya | sutèng Sidhikara Wiku | Dèwi Sadu panêngrannya ||
2. patutan jalu sasiki | nama Bambang Sudarsana | Arya Sindurja nulya ge | miwah Sang Arya Subala | Arya Jayasutarsa | gurawalan marêk gupuh | dhatêng Bambang Sudarsana ||
3. sarwi angrêrêpa mamrih | suka pirênaning prana | mamiluta mrih arsayèng | ya ta Bambang Sudarsana | dahat kagyating driya | ngungun de sang arya têlu | dahat angêsorkên tingkah ||
4. dadya malês mêmaladi | milutèng driya supadya | widadaa sasêdyane | dupi tundhuking palênggah | parêng panduking tingal | têmah sami sukanipun | wusnya mangkana Sang Arya ||
5. Sindurja lon dènira ngling | sarwi angrêrêpa dahat | adhuh gusti kula anggèr | sang maha sadu sudibya | kalinganeya
--- 19 ---
tuwan | satriya trah gusti tuhu | duk wau kula miyarsa ||
6. sêsumbar ingkang kapyarsi | têka lajêng kaèngêtan | makatên liripun radèn | kang dadya kèngêtan kula | awit duk sugêngira | gusti kula sang aprabu | ramanta Sri Yudayana ||
7. nalika têdhak mring wukir | Manikmaya nulya krama | Dyah Sadu yèku putrane | Sang Bagawan Sidhikara | pêputra jalu juga | anênggih ingkang kasêbut | nama Bambang Sudarsana ||
8. duk muksanira sang aji | Maha Prabu Yudayana | karaton nulya gumantos | mring putra nata kang wrêda | ran Prabu Gêndrayana | anênggih patutanipun | saking putri ing Gêndara ||
9. punika ngantos sapriki | rakanta Sri Gêndrayana | tan panggih-pinanggih malèh | karana samya sulaya | tur taksih sami wăngsa | de mênggah aluranipun | kang kasbut ing sêrat Wedha ||
10. duk eyang tuwan sang aji | Sang Prabu Darmasarana | ingkang kasêbut asmane | Maha Prabu Dipayana | nalika acangkrama | mring pagrogolan nênumpu | lajêng kinuncang ing dewa ||
11. praptèng praja Gilingwêsi | lajênge kalunta-lunta | prapta ing muka bumine | puwara sang nata prapta | ing wukir Manikmaya | anênggih eyang ta buyut | Bagawan Sidhiwacana ||
12. rinuwi atmajanya [a...]
--- 20 ---
[...tmajanya] tri | kang wrêdha putri anama | Dèwi Suyati garwane | Patih Dwara ing Ngastina | kadwi ugi wanodya | Dèwi Satapa ranipun | kagarwa eyang paduka ||
13. Maha Prabu Parikêsit | wuragil jalu namanya | Wasi Sidhikara rane | tan watawis dangunira | eyang ta sang bagawan | mring nata laju jinunjung | dadya paramparèng praja ||
14. Ngastina pinaring nami | Sang Rêsi Sidhiwacana | Dèwi Suyati kacriyop |[2] garwanira Patih Dwara | kêkalih putranira | kang wrêdha jalu kasêbut | Patih Supadma ranira ||
15. arinya wanita nami | Dyah Padmawati kang kocap | limpad salir kridhaning rèh | kagarwa raka paduka | Sang Prabu Gêndrayana | mangkya Dyah Satapa kasbut | pêputra amung sajuga ||
16. inggih ramanta pribadi | suwargi Sri Yudayana | pêputra amung kadwine | rakanta Sri Gêndrayana | kalihan jêng paduka | de Sang Sidhikara Wiku | ugi kalih putranira ||
17. kang wrêda putri wêwangi | Dyah Sadu ingkang kagarwa | rama paduka sang katong | lajêng pêputra paduka | rine ibu paduka | jalu nênggih kang kasêbut | anama Wasi Sadhana ||
18. laju ingambil mantu mring | Sri Gandaprawèng Gêndara | angsal kalêrês arine | Dyah Gêndrawati kang nama | Gandaroyi Sang Rêtna | mangsuli cariyosipun [cari...]
--- 21 ---
[...yosipun] | samuksanya buyut tuwan ||
19. Sang Sidhiwacana Rêsi | kang gumanti parampara | wontên ing Ngastina mangke | anênggih eyang paduka | Sang Rêsi Sidhikara | ngantya samangkya lêstantun | ya ta Bambang Sudarsana ||
20. duk miyarsa turirèki | Arya Sindurja mangkana | andhêku èsmu arsayèng | nulya tanya ingkang dadya | karantêne sang nata | samya sulaya ing kalbu | lawan Rêsi Sidhikara ||
21. Arya Sindurja mangsuli | dhuh anggèr kauningana | mila rakanta sang katong | têmah sulaya ing driya | lawan eyang paduka | makatên bêbukanipun | amargi raka paduka ||
22. Sri Gêndrayana ing nguni | sangêt ardaning ardaya | sabên ari ngasakake |[3] alêlangên ajar yuda | lan para punggawendra | ngantya kathah wadya prabu | ingkang kapara ing tiwas ||
23. anèng samadyaning jurit | sabibaring ajar yuda | sri nata myang sawadyane | sadaya sami bojana | nèng păncaniti aglar | datan wontên lowongipun | sabên dinmên[4] mung mangkana ||
24. de eyang tuwan Sang Rêsi | Sidhikara langkung wêlas | mring para wadya rusake | kang lena madyaning rana | miwah ingkang kabranan | mila lajêng munjuk atur | ambêbolèh kathah-kathah ||
25. ing rakanta sri bopati | ywa
--- 22 ---
ngantos anglajur karsa | rèhne tan sae dadose | awit lêpiya ing kina | yèn lêlangên mangkana | puwara amanggih dudu | ananging raka paduka ||
26. sadaya ture sang rêsi | tan pisan dèn paèlua | malah kalèntu tampine | sêrêng pamangsuling sabda- | nira mring eyang tuwan | sabên ari datan surut | malah mindhak ardanira ||
27. andadosakên sang rêsi | kataman sungkawa dahat | kalampahan lajêng mirong | mutung botên karsa sowan | dhatêng praja Ngastina | malah bidhalipun kondur | dhatêng wukir Manikmaya ||
28. bolos datan mawi pamit | ngantya sapriki punika | tinimbalan mring sang katong | inggih botên karsa sowan | kalajêng ajrihira | tur raka tuwan sang prabu | sampun lilih ing wardaya ||
29. Bambang Sudarsana dupi | miyarsa dahat ngungunnya | Arya Sindurja lon ture | dhuh anggèr kauningana | ywa kaduk bela tămpa | mênggah anggèn kula purun | rumêngkuh dhatêng paduka ||
30. têmbung anggèr mring sang pêkik | tan katênta bilih kula | lumampah ingakên dados | wăngsa miwah kulawarga | saèstune bêbasan | nadyan têbih taksih turut | têturutaning turunan ||
31. lamat-lamat ugi taksih | katingal têtalêrira | manawi taksih wangsane | kentar-kentaring [kentar-ke...]
--- 23 ---
[...ntaring] maruta | taksih mambêt gandanya | manawi anggèr saarju | kalilana tur pratela ||
32. têturutaning lêluri | kula kalihan paduka | sang pêkik sumaur alon | inggih langkung prayoginya | supadya kula wikan | wijanging bêbasan nêbut | anèm miwah sêpuhira ||
33. rèh kula punika lagi | katêmbèn karuh manawa | tan wontên kang dunungake | sèstu badhe tuna dungkap | tan wande dadya lêpat | Sang Arya Sindurja gupuh | amijilakên aluran ||
8. Mijil
1. wuwusipun dhuh anggèr sang pêkik | ujaring pawartos | urutaning talêr alurane | duk ing kina eyang ta sang aji | ingkang abêbisik | nênggih sang aprabu ||
2. Pandhu Dewanata Ngastina Ji | putranya kacriyos | gangsal samya priya sumarmane | sinêbut nata Pandhawa nguni | kang sêpuh wêwangi | Yudhisthira Prabu ||
3. nata ing Ngamarta duk ing nguni | sabibaring pupoh | Bratayuda gya umadêg rajèng | binathara ing Ngastina nagri | putra jalu sika |[5] nênggih kang sinêbut ||
4. Arya Păncawala ranirèki | sirna madyèng pupoh | arinira Yudhisthira rajèng | Arya Bratasena ranirèki | arinipun malih | Arya Arjunèku ||
5. arinira Aryarjuna nami | Arya Nangkula nom [no...]
--- 24 ---
[...m] | kang waruju Arya Sadewane | kalih pisan datan asêsiwi | mangkya kang rinuwi | Arya Sena wau ||
6. krama putri ing Saptapratiwi | pêputra sawiyos | Arya Anantarêja wastane | Arya Anantarêja sêsiwi | sudarmamba yêkti | anênggih ranipun ||
7. Arya Danurwedha warangkaji | samangkya wus layon | aprang lawan yêksa atmajane | natèng Nungsa Kambana anênggih | panunggilannèki | kang wus sirna wau ||
8. dene bapa kawula sêsiwi | kula lan riningong | Arya Danurja ingkang samangke | taksih kantun wontên ing nagari | mangkya kang rinuwi | Sang Arjuna ngênu ||
9. apêputra nênggih kang wêwangi | Dyan Abimanyu nom | kambilban mantu Natèng Wirathane |[6] kang jêjuluk Prabu Paswapati | patutan sawiji | nênggih kang jêjuluk ||
10. nama Maha Prabu Parikêsit | ing Ngastina katong | apêputra ramanta sang rajèng | Prabu Yudayana gya sêsiwi | raka paduka ji | Gêndrayana Prabu ||
11. miwah paduka anggèr pribadi | milanya sang anom | mring kawula nguwa bêbasane | tindakira lagya ngaping kalih | ananging sarèhning | paduka puniku ||
12. sinatriya têrahirèng gusti | kula sampun dados | trah kawula milanipun mangke | mung dadosna kauningannèki [kauningannè...]
--- 25 ---
[...ki] | anggèr sang pinêkik | de arya dwinipun ||
13. inggih nguwa paprênahannèki | tan pae lan ingong | Bambang Sudarsana suka tyase | nulya mêndhak arsa angabêkti | nging sang arya katri | sami datan purun ||
14. wusnya mangkana sang wira katri | catur sang wira nom | sami rêmbag bidhal mring prajane | bokmanawi dipun arsi-arsi | mring jêng sri bopati | wusnya golong rêmbug ||
15. Arya Sindurja parentah nuli | kinèn amirantos | dera badhe mantuk mring prajane | enggaling cariyos sakathahing | para wadya aji | sasisaning lampus ||
16. miwah tiyang Narakuswa dèsi | samya kinèn manggon | mring wismane sowang-sowang kabèh | sawusira samapta arya tri | sapanêkarnèki | Sang Bambang tan kantun ||
17. bidhal mantuk mring Ngastina nagri | swaranya gumuroh | rinuwiya pra wadya lampahe | Arya Subala laksitanèki | rèh bêntèr nglangkungi | mila nulya cucul ||
18. lukar busananirèng prajurit | mung angagêm kathok | busananya gya pinaringake | dhatêng Bambang Sudarsana murih | ngampil urut margi | Sang Sindurja duk wruh ||
19. angèngêtkên mangkana dera ngling | dhuh kadang ngong sêpoh | kadipundi karsanta yêktine | têka tanpa parikrama dening | dadak [dada...]
--- 26 ---
[...k] wani-wani | andika rumêngkuh ||
20. mangrèh dhatêng arining sang aji | bêbasane katon | sasat purun misesèng gustine | kang makatên punika sayêkti | sotaning tyas mami | tan prayogi tuhu ||
21. Arya Subala gupuh mangsuli | dhuh yayi sakaron | mugi sampun kaduk panggalihe | sumawana abela panampi | kuningana yayi | janma mudha iku ||
9. Sinom
1. prayogi binaktan karya | măngka tapabratanèki | wus wiyahing para mudha | miwah mupung taksih kenging | kula kengkan[7] manawi | benjing sampun mukti luhur | kula măngsa sagêda | kèngkèn bêktakkên kulambi | malah kula ingkang gêntos pinarentah ||
2. mandar têrkadhang punika | manawi sampun dumugi | wontên ngarsaning sang nata | bokmanawi lajêng lali | supe mring kula sami | sang arya dwi dupi ngrungu | mèsêm sarwi anyêntak | basakna andika niki | pundi wontên kawula têka lumampah ||
3. sinuwitan mring bêndara | tur yèku ari narpati | ngantya cekoh regoh măngsa | kenginga dikangkên abdi | sisip sêmbire benjing | yèn kuningan mring sang prabu | kalêpatan andika | ambêbêkta kănca sami | bêbasane ngatutkên daging awaras ||
4. yèn makatên karsandika | tumêkèng wuri manawi | wontên dukane sang
--- 27 ---
nata | andika sanggi pribadi | Sang Subala mangsuli | inggih sampun tumut-tumut | pinanggiha ing kula | kula sanggane pribadi | sasampunnya amuwus ingkang mangka |[8]|
5. Sang Arya Subala nulya | amuwus dhatêng sang pêkik | sira Bambang Sudarsana | he putra kula kang sigit | mugi-mugi ywa dadi | kadadak tikbraning kalbu | wruhanta rare mudha | punika ingkang prayogi | bangun turut dhumatêng sujanma wrêdha ||
6. saèstu umanjing dadya | bratane tiyang taruni | wau Bambang Sudarsana | sigra dènira mangsuli | sabdanya arum manis | dhuh uwa ywa walangkayun | sampun sandeyèng driya | nadyan kinèna sakalir | têmtu kula mituhu dhawuh jêng uwa ||
7. karana duk angkat kula | saking Manikmaya wukir | dhasar mung cipta ngawula | mangkya dumugining ngriki | inggih sintên kang sudi | angèngkèn sapakènipun | èstu kula tumindak | Arya Subala duk myarsi | saya suka gumujêng alatah-latah ||
8. lajêng dhawah galundhungan | sarwi asu wuwusnèki | babo anggèr putra kula | kang pancèn satuhu sigit | trahing andana warih | kusuma rêmbêsing madu | wijiling maratapa | Sang Arya Sindurja dupi | umiyat mring tingkahnya Arya Subala ||
9. sangsaya gawok kalintang | mangkana osiking galih | têka malah [ma...]
--- 28 ---
[...lah] saya edan | kakang Subala puniki | dene tan angèngêti | yèn kawula raganipun | Arya Jayasutarsa | myang Arya Sindurja sami | kèndêl tansah sinawang sarwi lumampah ||
10. ya ta datan kawursita | laminya dera lumaris | sapraptane ing Ngastina | Arya Subala anêbih | ngantun tan anyarêngi | gya ngrasuk busananipun | Arya Jayasutarsa | myang Arya Sindurja tuwin | panêkarnya anjujug ing kapatihan ||
11. sira Bambang Sudarsana | tut wingking sang arya kalih | lajêng katur mring sang nata | anulya sadaya sami | tinimbalan mring puri | kerid mring sang mantringayun | Patih Arya Sutiksna | sawadya punggawa mantri | sapraptaning ngabyantara sri narendra ||
12. Sang Arya Sindurja nulya | matur solahe tinuding | ing purwa prantèng wasana | Prabu Gêndrayana dupi | myarsa suka tan sipi | puwara sangêt angungun | sukaning tyas de mêngsah | ditya sampun sirna gusis | ngungunira dene kyèhning wadya ditya ||
13. naracak samya digdaya | darbe kasêktèn kadyèki | sang nata andangu nulya | mring Arya Subala dening | tan sumewa mring aji | Sang Arya Sindurja matur | yèn taksih wontên wuntat | sadangunira sang aji | wawan sabda tan pêgat dènnya umiyat ||
14. dhatêng Bambang Sudarsana [Sudarsa...]
--- 29 ---
[...na] | karana nêmbe kaèksi | sang nata nulya têtanya | mring Sang Danurwedha siwi | mangkana wahyaning ngling | uwa Sindurja sirèku | antuk bocah anyaran | abagus warnane pêkik | saka ngêndi pinangkanya rare ika ||
15. lawan apa kang ginawa | Arya Sindurja wotsari | dhuh pukulun sri narendra | yêktinya rare puniki | anggèn kawula manggih | wontên madyaning wana gung | pangakênnya priyăngga | saking Manikmaya wukir | wayahipun Sang Bagawan Sidhikara ||
16. Dèwi Sadu ibunira | wondene namanirèki | karan Bambang Sudarsana | ananging sudarmanèki | dèrèng purun sajarwi | mung sêdyanya kang tinutur | nglampahi dhawuhira | eyang paduka Sang Rêsi | Sidhikara kinèn suwita mring praja ||
17. nalika wontên ing wana | amba sraya nanggulangi | sakyèhning rota danawa | ingkang sami surasêkti | dupi sirnaning kang wil | amba èngêt yèn ing ênu | ramanta kang wus swarga | darbe garwa wontên wukir | Manikmaya putrine eyang paduka ||
18. Sang Maharsi Sidhikara | Dèwi Sadu kang kêkasih | duk samana wus pêputra | jalu siki dèn namani | mring sang nata suwargi | Bambang Sudarsana ngênu | sira Arya Sindurja | gya ngaturkên solahnèki | Risang Arya Subala duk wontên marga ||
19. ing purwa praptèng wasana |
--- 30 ---
sri narendra duk miyarsi | aturnya Arya Sindurja | dahat arsayaning galih | sarta èngêt ing nguni | ingkang rama Sang Aprabu | Yudayana yèn darwa | garwa kang wontên ing wukir | Manikmaya Dèwi Sadu namanira ||
20. pêputra sajuga priya | sarta pinaringan nami | nênggih Bambang Sudarsana | duk wus têtela kadyèki | anulya dèn timbali | mring ngarsanira sang prabu | sarta kinèn nyèlèhna | babêktanira kang saking | Sang Subala kang kinèn matur sandika ||
21. sigra majêng gurawalan | anguswa padaning aji | sang nata gupuh anyandhak | kinuswa êmbunirèki | sarya lon dènira ngling | dhuh kalingane sirèku | ariningsun sanyata | saking karsaning dewadi | ing samangkya kinumpulkên lawan ingwang ||
22. kang rayi dahat karuna | karêrantan dera sami | wus datan darbe sudarma | Sri Gêndrayana duk myarsi | aturira kang rayi | kumêmbêng anênggak kang luh | ya ta para punggawa | ing Ngastina gung lan alit | samya bela arawat waspa udrasa ||
23. Patih Sang Arya Sutiksna | tansah matur ngêngimuri | mrih lipur kang karêrantan | ya ta sirêping rudatin | Sri Gêndrayana Aji | gupuh dènira andangu | mring Bambang Sudarsana | kang dadya karananèki | de kang ibu Dèwi Sadu miwah eyang ||
--- 31 ---
24. Rêsi Sidhikara datan | tumut mring Ngastina nagri | kang tinanya lon turira | pukulun kangjêng dewaji | kauningana mugi | bilih ibu Dèwi Sadu | wus muksa nunggil rinya | praptaning utusan nguni | kang sung uning duk muksanya kangjêng rama ||
25. dene eyang sang pandhita | mila tan sarêng lan patik | amargi lampah kawula | kasêsa ayun udani | miwah sajatosnèki | lampah kawula pukulun | tinètèr tingkahing prang | kinèn têtulung wadya ji | kang kasor prang amêngsah para raksasa ||
26. mila amba tan sinungan | rowang dènira lumaris | laju kinèn anjujuga | prênah unggyaning ajurit | ananging datan lami | jêng eyang sagah anusul | sowan jêng padukendra | Sri Gêndrayana duk myarsi | langkung suka wusnya mangkana sang nata ||
27. dhawuh mring Patih Sutiksna | ngandikan kinèn ngulati | dhatêng Sang Arya Subala | kang taksih kantun nèng margi | sandika kang sinung ngling | sigra dènira anuduh | dwi punggawa tan lama | pinanggih nulya kairid | malbèng pura umarêk Sri Gêndrayana ||
28. nulya dinangu marmanya | darbe tingkah kang kadyèki | Arya Subala manêmbah | tumungkul maèsmu ajrih | minggu datan nauri | amargi rumaos sampun | dahat ing lêpatira | Prabu Gêndrayana nuli |
--- 32 ---
angandika dhatêng sang nayaka waktra ||
29. hèh kakang Arya Sutiksna | wruhanira tingkahnèki | uwa Subala mangkana | iku akarana saking | lêlanjarane nguni | kang wus kawarti ing dangu | eyang Sang Dursasana | ing nguni uga kawarti | karêm karya tingkah kang sawênang-wênang ||
30. kaya si uwa Subala | nanging tingkah kang kadyèki | iku tingkahe wong nistha | saya ingkang tan prayogi | cinakêt mring narpati | tan pantês kinarya luhur | Patih Sutiksna muwah | pra punggawa kang miyarsi | samya nêmbah tumungkul sangêt jrihira ||
31. sri nata nulya ngandika | he kakang Sutiksna Patih | sira dhawuhêna marang | si uwa Subala nuli | mangko dosanirèki | ingsun aksama satuhu | nanging ingsun pidana | tugura nèng păncaniti | rina wêngi nganti lawase sacăndra ||
32. tan kêna mulih mring wisma | ing têmbe ywa kongsi wani | akarya tingkah mangkana | yèn ngantia wani-wani | nêrak wêwalêr mami | sayêkti yèn ingsun ukum | ingalaskên slaminya | sandika kang dèn dhawuhi | gya dhinawuhakên mring Arya Subala ||
33. salwiring pacuhan nata | sandika kang dèn dhawuhi | nêdya ngèstokkên slaminya | ya ta rinuwiya dupi | sawêg imbalan angling | kasaru ing praptanipun | Sang Rêsi Sidhikara | saking Manikmaya [Ma...]
--- 33 ---
[...nikmaya] wukir | dumarojog marêk ing byantara nata ||
34. ya ta Sang Sri Gêndrayana | mêthuk èsmu sukèng galih | tundhuk sampun ingancaran | lênggah jajar lan sang aji | wunnya[9] sinung pambagi | tanapi sugatanipun | Sang Prabu Gêndrayana | gupuh dènira wêwarti | mring kang eyang sakathahing lêlampahan ||
35. winiwitan duk praptanya | danawa saking nagari | Nungsa Kambana saengga | praptanipun ingkang rayi | miwiti amêkasi | sang rêsi miyarsa ngungun | sang parampara nulya | gêntos awêwarti wiwit | sedanipun Dèwi Sadu myang sowannya ||
36. dhatêng Ngastina punika | sang nata ngungun miyarsi | puwara sokur ring dewa | duk samana sri bopati | dènnya siniwèng dasih | ngantya mèh saari muput | wunnya mangkana bibar | Sang Arya Sutiksna tuwin | sakancanya punggawa sampun kalilan ||
37. umantuk sowang-sowangan | mung Sang Sidhikara Rêsi | miwah Bambang Sudarsana | kang taksih kantun nèng wuri | pinaring pakuwon ing | sanggar palanggatan sampun | tan rinuwi laminya | samana asantun warsi | lumaksana ing warsa Jagalogêna ||
38. căndra sangkalaning warsa | astha tus sapta wlas dening | angkaning surya sangkala | sapta tus lan nawa dèsi | têtiga langkungnèki | manggasri măngsa
--- 34 ---
lumaku | mangkana cinarita | garwendra Dyah Padmawati | mangkyambabar mijil putri langkung endah ||
39. mangkya pinaringan nama | Rêtna Dèwi Mahayati | yayah rena langkung suka | sumawana sang maharsi | langkung sokur ring Widhi | sri nata nulya angutus | dwi punggawa tur wikan | mring eyang Sri Gandara Ji | duk samana salêbêting sapta rinya ||
40. sri nata tansah kasukan | lan sagunging pra wadya ji | duk dungkap mèh salapannya | katungka praptanirèki | Sri Gandaprawa Aji | ing ngriku lajêng ambangun | kasukan salapanan | ngantya catur dasa ari | nutug dera samya boga andrawina ||
41. bibarnya dera kasukan | Sang Sri Gêndrayana Aji | tansah sami bawa rasa | lawan ingkang eyang kadwi | Sang Sidhikara Rêsi | miwah Gandaprawa Prabu | myang Bambang Sudarsana | wontên ing sanggar panêpin | duk samana dumugi ing măngsa Citra ||[10]
10. Asmaradana
1. kasmaran sajroning warsi | Jagalogêna samana | ing ari Soma Manise | Maha Prabu Gêndrayana | karsa myos sinewaka | ing păncaniti supênuh | pêpak sagung para nata ||
2. miwah para punggawa ji | kang sami nangkil sadaya | tan siwah kadya sabêne | ingkang eyang sakalihan | taksih wontên Ngastina [N...]
--- 35 ---
[...gastina] | lênggah cakêt lan sang prabu | jajar lan Patih Sutiksna ||
3. tan dangu sri narapati | dhawuh mring nayaka waktra | miwah kang eyang kadwine | tuwin kyèhning wadyabala | ing Ngastina sadaya | yèn samangkya karsa prabu | arsa angulawisudha ||
4. dhinawuhan angèstrèni | yèn rindra Sang Sudarsana | kajêjêrkên măngka dados | senapatining punggawa | gêntosi lênggahannya | kang paman sang arya prabu | kalilan mangrèh punggawa ||
5. pinaringan nama mangkin | Arya Prabu Sudarsana | sadaya kang sinung dhawoh | prasamya mangayubagya | jumurung karsa nata | nuntên ari nata gupuh | majêng nguswa padèng raka ||
6. lênggah jajar lan kya patih | wusnya mangkana sang nata | arum wijiling sabdane | he kakang Patih Sutiksna | yèn panuju ing karsa | dene paribasanipun | ywa kaparan doh ranira ||
7. arinira ingkang maksih | kênya Padmasari nama | iku mangko karsaningong | arsa ingsun dhaupêna | lan yayi Sudarsana | saka ing pangrasaningsun | dadi sangsaya prayoga ||
8. tinggalane uwa Patih | Supadma katêlunira | padha anêmu kamuktèn | Patih Sutiksna duk myarsa | ing sabda sri pamasa | anyumanggakkên turipun | ya ta Prabu Gêndrayana ||
9. dhawuh kinèn sami ngrakit [n...]
--- 36 ---
[...grakit] | kurmataning pamiwaha | sandika kang sinung dhawoh | sewaka nulya bibaran | Sang Prabu Gêndrayana | kondur tumamèng kadhatun | ingkang eyang sakalihan ||
10. miwah ari sri bopati | Arya Prabu Sudarsana | kinèn umiring sang katong | tumama mring dhatulaya | Patih Arya Sutiksna | sarowangnya sami mantuk | enjingnya sang mantringarsa ||
11. sigra matah mring wadya ji | samêkta anambut karya | badhe rêngganing pangantèn | pra wadya samya tumandang | sari-ari mangkana | botên wontên kèndêlipun | sinigêg karyaning wadya ||
12. gantya kawuwusa malih | wontên wadyanya sang nata | juru dagang pakaryane | awasta Juragan Karma | ing nalika punika | miyarsa bilih sang prabu | karsa badhe amiwaha ||
13. arindra kang nêmbe prapti | Arya Prabu Sudarsana | dhaup lan ipe sang katong | arine Arya Sutiksna | Dyah Padmasari nama | Juragan lan rayatipun | samya tumama ing pura ||
14. umarêk jêng sri bopati | karana Juragan Karma | kinasih mring jêng sang katong | lah ing ngriku lêbêtira | risang Juragan Karma | ngiras pantês amituhu | pratignyanira rikala ||
15. Juragan anandhang sakit | basah lungkrah gaotannya | lah ing kana nulya darbe | pratignya sajroning driya | ing têmbe
--- 37 ---
yèn waluya | sirna sing kasmalanipun | arsa marêk sri narendra ||
16. arsa atur rajatadi | ing sadarbe-darbèkira | mila samangkya lêbête | Juragan Karma ambêkta | barang wêdalan sabrang | kathah sarta bagus-bagus | ya ta Sang Juragan Karma ||
17. duk praptèng ngarsa narpati | samana Sri Gêndrayana | lagya pinarak sakrongron |[11] lawan pramèswari nata | myang eyang sakalihan | lan ari Sang Arya Prabu | Sudarsana nèng ngarsendra ||
18. sang nata duk aningali | praptanya Juragan Karma | gupuh anulya ingawe | sarwyasru pangandikanya | hèh-hèh Juragan Karma | ingsun tan anduga tuhu | yèn sira bisa waluya ||
19. karana panduga mami | sun sêngguh dadi jalaran | sira tumêka ing layon | awit rupaning lêlara- | nira ing nguni kaya | tan bisa waluya tuhu | amarga kasmalanira ||
20. tan lumrah laraning janmi | dene ing samêngko sira | iku wus waluya jatos | sarta ora măntra-măntra | katara mêntas lara | iku sapa ingkang asung | pitulung waluyanira ||
21. Juragan dhêku wotsari | dhuh pukulun sri narendra | kauningana sang katong | sayêktinira kang măngka | lantaran sih kadarman- | ning dewa ingkang linuhung | punapa amba kalilan ||
22. ngaturkên gancarirèki [ga...]
--- 38 ---
[...ncarirèki] | ing lêlampahan kawula | ing nguni praptèng samangke | Maha Prabu Gêndrayana | langkung arsayèng driya | sarwyalon andikanipun | hèh kakang Juragan Karma ||
23. luwih prayoga sayêkti | yèn sira anggancarêna | sakabèhing kang lêlakon | kang dadya marganing mulya | sira Juragan Karma | sêmbah sandika turipun | lajêng winuwus sadaya ||
24. mangkana aturirèki | dhuh pukulun sri pamasa | kauningana sang katong | ing nguni kala kawula | taksih sangêting roga | duk antawis pitung dalu | lawan têdhak jêng paduka ||
25. dhatêng wisma amba sarwi | paring sabda mring kawula | mrih enggal waluya jatos | punika sakondur tuwan | ing tyas tansah karantan | mring sabda tuwan sadarum | ngantos mèh datan rumasa ||
26. yèn amba anandhang sakit | malah sring kawêdal kadya | tiyang dalêming angomong | tarlèn kang kawula sambat | pan amung jêng paduka | de jêng padukarsa rawuh | kanthi paring palimarma ||
11. Kinanthi
1. ing siyang tanapi dalu | salêbêting nandhang sakit | kawula gadhah pratignya | têmbe ywan sêsakit wus nir | ing sadarbèk-darbèk amba | dados kagungan narpati ||
2. mila makatên pukulun | amung saking angèngêti | de panjênêngan paduka | karsa têdhak atêtuwi [a...]
--- 39 ---
[...têtuwi] | gèn amba anandhang roga | raosing tyas amba gusti ||
3. raosnya kadya jinabut | saking sangêting kapengin | tumuntên sagêd waluya | ngantos supe nadhah guling | sarêng ing malêm Anggara | Kasih amba sagêd guling ||
4. sakêdhap lês mung angantuk | amba ngimpi dèn têdhaki | jawata Sang Hyang Naradha | sartanya aparing wangsit | makatên andikanira | Juragan Karma sirèki ||
5. yèn sirarsa nuli sêmbuh | nir mala waluya jati | sira age akumkuma |[12] anèng Jamuna bênawi | sidhataning Silugangga | tanpa rowang mung pribadi ||
6. lah ing kono marganipun | bisa waluya sajati | sawusnya mangsit mangkana | Sang Hyang Naradha gya anis | duk kawula tangi nulya | wêwarti mring anak rabi ||
7. ujaring wangsit sadarum | anak miwah semah patik | dahat arsayaning manah | winatawis sapta ari | kawula nulya binêkta | dhatêng Jamuna bênawi ||
8. sapranira ing ngriku |[13] amba nulya ngum ing warih | wontên pinggir prênahira | dinamêlkên maring siwi | pondhok gubug ingkang măngka | têtawing panasing rawi ||
9. duk dènnya karya wus rampung | gya sami tinilar mulih | mung sabên ari kewala | kinintun kang măngka bukti | dupi antuk sapta rinya | amba kungkum nèng jro warih ||
10. nanging
--- 40 ---
botên sagêd mantun | mandar saya dènnya dadi | saking prihatos kawula | rintên dalu tan gumingsir | tan mêntas saking ing tirta | nanging sangsaya ngranuhi ||
11. duk antuk satêngah tèngsu | saking sangêting kang sakit | myang kakêning manah kula | têmah sru amba anangis | sêsambat Sang Hyang Naradha | têka cidra kanang wangsit ||
12. wusnya mangkana pinuju | wontên brahmana lumaris | têpining lèpèn Jamuna | dupi laksitanya prapti | cêlak panggenan kawula | sang brahmana têtanya ris ||
13. makatên dènira muwus | lah wong apa sira iki | têka kungkum anèng tirta | tanpa rowang mung pribadi | atur wangsulan kawula | dhuh sang têtanya wak mami ||
14. tiyang lagya nandhang rapuh | milanya kungkum nèng ngriki | sêdyèng tyas mamrih waluya | sang brahmana muwus malih | sira apa băngsa sudra | amba gupuh amangsuli ||
15. dede sudra băngsa ulun | daniswara băngsa mami | mila nandhang sakit barah | sayêktinya amung lagi | kêni dêdukaning dewa | wus wiyahirèng sujanmi ||
16. datan mêsthi lêrêsipun | sawastu yèn asring tampi | dêdukanirèng jawata | nanging kang dadya sababing | dêduka kawula datan | karaos lêpatirèki ||
17. sang brahmana nulyandangu | wisma tuwin nama patik | atur wangsulan kawula |
--- 41 ---
kawula punika nami | sinêbut Juragan Karma | kêkasihnya sri bopati ||
18. Gêndrayana Sang Sinuhun | Natèng Ngastina nagari | sang brahmana andikanya | pagenea sira iki | ing kono kungkum ing tirta | yèn sira nora angalih ||
19. saka ing panggonan iku | lah măngsa bisaa mari | malah tumêka ing laya | wruhanta kang sira goni | kungkum iku pênêrira | kahyanganing dewa warih ||
20. iya dewa kang kasêbut | Hyang Kalakuthana yêkti | kang satuhu karêm ngarad | manusa sasaminèki | yèn sira nora pracaya | antinên sadina iki ||
21. sayêkti sirna atmamu | kaarad mring dewa warih | ya Sang Hyang Kalakuthana | duk kawula amiyarsi | wuwusira sang brahmana | sakalangkung dènnya ajrih ||
22. kêdhêr dhêrodhog angadhuh | yèn ta mênggah badan taksih | rosa kadya mancolota | saking salêbêting warih | rèh kawula sampun datan | adarbe karosan malih ||
23. mila dados amung muwus | sarwyasru gyan amba nangis | makatên pamular amba | mring sang brahmana ing nguni | dhuh-dhuh sang asung kawlasan | ing pundi gyan kang prayogi ||
24. kawula anggèni kungkum | mrih enggal waluya jati | saking kasmala kawula | punika mugi wontên sih |
--- 42 ---
pitêdahnya sang waskitha | salwiring kawruh mumpuni ||
25. manawi ing têmbe ulun | sagêd mulya saking sakit | saèstu manawi amba | èsthi nguswa pada yêkti | sarta sêdya puruhita | măngka siswa andêdasih ||
26. sang brahmana dupyangrungu | ing tur amba sarwyanangis | nulya muwus manuhara | hèh Karma yèn sira yêkti | satuhu tuhu ing sêdya | lah mangisora dèn aglis ||
27. winatara sapanyêluk | saka kene wruhanèki | ing kono pênêr kahyangan- | nira jawataning warih | Martakamandhanu Sang Hyang | punika jêjuluknèki ||
28. lamun sira amituhu | sayêkti yèn bisa mari | waluya padha sakala | wusnya jarwa kang kadyèki | amba sakalangkung bingah | nulya gêntos tanya nami ||
29. miwah ing pinangkanipun | wangsulannya rum amanis | wruhanta Juragan Karma | sira tanya ingsun iki | brahmana saka ing sabrang | Ngawuawu praja mami ||
30. dene aranku kasêbut | Krêsnawasu Brahmanarsi | kabawah dening Brahmana | Swarka Ngawuawu nagri | têlas pangandikanira | sang bramana kesah nuli ||
31. tan kantênan purugipun | sapêngkêrira sang rêsi | kawula sangsaya gila | mancolot kalangkung ajrih | kang dadya sandeya amba | rèhning sang brahmana wus nis ||
32. ambokmanawi saèstu [sa...]
--- 43 ---
[...èstu] | sirna ingarad Pisaci | wadya Hyang Kalakuthana | duk kawula sampun prapti | ing dharat satêngah laya | sumaput sangêting sakit ||
33. saking asruning sumaput | datanpa èngêt sakalir | wondene èngêt kawula | mirêng bilih dèn tangisi | dhatêng anak semah amba | ingkang sami ngintun bukti ||
34. kawula kalangkung ngungun | nulya takèn sababnèki | dene samya tinangisan | semah kawula wêwarti | yèn kala wau kawula | dangu sampun têkèng lalis ||
35. mila ing pangintênipun | amba wus lalis sayêkti | kawula nulya wêwarta | nalikanya dèn panggihi | lawan brahmana lêlana | saking Ngawuawu nagri ||
36. salwirirèng dhawuhipun | kawula wêwarta titi | ing purwa praptèng wasana | anak semah samya lilih | saking sungkawanya dahat | sêdyanira anak rabi ||
37. ambarsa binêkta mantuk | nanging kawula tan apti | mung minta kadèkèkêna | ing prênah pituduhnèki | Sang Krêsnawasu Brahmana | prênah kahyanganirèki ||
38. Sang Hyang Martakamandhanu | semah kawula nuruti | kawula nulya binêkta | mring prênah kang amba apti | mung sapênyêluk[14] têbihnya | saking kum-kuman rumiyin ||
39. duk kawula wiwit kungkum | tan dangu antawisnèki | saking parmaning jawata | lajêng
--- 44 ---
waluya kang sakit | sirna sami sanalika | dalah gèthèk botên mawi ||
40. raosing badan sadarum | tan măntra yèn mêntas sakit | duk samana semah amba | miwah anak sami taksih | nênggani têpining tirta | dupi wrin kawula mijil ||
12. Mijil
1. saking tirta katingal tan sakit | sakalangkung gawok | kanthi bingah sukur mring dewane | lajêng sarêng-sarêng mantuk sami | dupi winitawis | tuk samadya tèngsu ||
2. amba lajêng kesah angulati | dhatêng sang kinaot | Rêsi Krêsnawasu mring prajane | tanah sabrang Ngawuawu nagri | dupi amba prapti | prajèng Ngawuawu ||
3. sanalika amba myarsa warti | ywan sang rêsi mangko | samya pakumpulan nèng wismane | Sang Brahmana Swarka de nglêrêsi | mêmule tur bêkti | dhatêng jawata gung ||
4. duk samana amba susul nuli | mring gyan kang kacriyos | dèrèng dangu amba laksitane | kapêthukan sang wiku nèng margi | nulya sarêng sami | dhatêng wismanipun ||
5. praptèng wisma gya warti-winarti | salwiring lêlakon | amba nulya gupuh ngaturake | angsal-angsal barang pèni-pèni | saking tanah Jawi | dupi wus sinambut ||
6. amba tanya dhumatêng sang rêsi | marmanipun anon | lan waskitha salêbêtirèng we | sang brahmana alon [alo...]
--- 45 ---
[...n] amangsuli | wruhanta nak mami | sajatine ingsun ||
7. darbe ngèlmu ingkang dèn arani | ngèlmu calung kaot | yèn wus putus marang ngèlmu kuwe | aja ingkang sajêroning warih | nadyan jroning bumi | sayêkti yèn wêruh ||
8. miwah ana saluhuring langit | jroning gêni katon | jroning sela yêkti katon wèntèh | dupi amba miyarsa kadyèki | gung dahat kapengin | kalangkung kayungyun ||
9. yun gêguru ngèlmu calung luwih | sang wiku rumojong | mring sêdyamba anyuwun ngèlmune | pruhitamba tan watawis lami | wus widagda yêkti | amba pamit mantuk ||
10. tan rinuwi laksitaning margi | sapraptaning ngêndon | amba nuntên ngênêr dhatêng lèpèn | Jamuna mung sêdya angyêktosi | ing pamêcanèki | Rêsi Krêsnawasu ||
11. dupi kêdhung kawula tingali | saking ngèlmu kaot | gyan kawula kungkum duk ngunine | kawistara dadya kahyanganing | ama kang awarni | yayah latu murub ||
12. ngalad-alad kathahnya nglangkungi | pintên-pintên ênggon | lah punika kang kasbut namane | Sang Hyang Kalakuthana ing nguni | amba duk ningali | kamigilan tuhu ||
13. nulya gupuh amba mlampah milir | sêdyamba yun anon | kêdhung ingkang sampun mulyakake | dupi prapta kawula tingali | jro tirta kaèksi |
--- 46 ---
non cahya sumunu ||
14. ngrêsêpakên netra dèn tingali | amba dugi mawon | yèka ingkang kasêbut namane | Sing[15] Hyang Martakamandhanu luwih | dangu amba mèksi | tan marêm satuhu ||
15. wusnya mangkana raosing lyali | dahat mantêp yêktos | dhatêng guru kawula wulange | ya ta dupi tan antawis lami | amba gya miranti | nata atur-atur ||
16. ingkang konjuk jêng paduka gusti | rèh jar wus kawiyos | mung punika atur amba mangke | nglêksanani kang dadya punagi | sri nata duk myarsi | langkung suka ngungun ||
17. miwah kayungyun sajroning galih | mring ngèlmu kinaot | lon manabda wau sri pamase | hèh Juragan Karma yèn kadyèki | sira mangke bangkit | marang ngèlmu calung ||
18. lan waskitha amawas salwiring | gyan kang yun katongton | pun Juragan Karma lon ature | sing pangèstu tuwan sawatawis | inggih sampun uning | saking ngèlmu calung ||
19. sri narendra angandika malih | hèh Karma samangko | wruhanira sarirèngong kiye | lamun miyos anèng păncaniti | ênggon ingsun linggih | ing dhampar mas tatur ||
20. tansah risi lir jinojoh ing ri | marmane katèngong | yèn siniwi nèng păncanitine | nora bisa jênjêm gon sun linggih | mara coba nuli | wawasên [wa...]
--- 47 ---
[...wasên] satuhu ||
21. bokmanawa ana ingkang dadi | sababe ing kono | Sang Juragan Karma lon ature | dhuh pukulun jêng sri narapati | yèn tan dèn tingali | kanyataanipun ||
22. saèstu yèn èwêd ing pambudi | bilih kapanujon | ing karsendra atur amba mangke | benjing-enjing bilih sri bopati | amiyos tinangkil | amba wawasipun ||
23. kalilana kawula anangkil | cêlak lan sang katong | yêkti katon kang dadya sababe | sri narendra suka duk miyarsi | wusnya imbalan ngling | gya bibaran sampun ||
24. pun Juragan Karma jalu èstri | mêdal sing kadhaton | ya ta sarêng enjingipun malèh | amarêngi ing ari Rêspati | Pon ing wanci enjing | Gêndrayana Prabu ||
25. miyos sinewakèng păncaniti | pêpak wadya katong | datan ewah lir sabên-sabêne | pun Juragan Karma datan kari | parêk lan sang aji | nèng bale manguntur ||
26. datan dangu sang nata nulya nging |[16] hèh Karma dèn gupoh | lah wawasên ngisor ingsun kiye | kaya apa warnane kang dadi | rasa dahat risi | tan jênakke lungguh ||
27. malah mangko wuwuh saya dadi | panas raganingong | apa baya dadi karanane | lah ing kono Juragan Karma glis | angêningkên lyali | matêk [ma...]
--- 48 ---
[...têk] ngèlmu calung ||
28. datan dangu luwar ring sêmèdi | gya munjuk sang katong | dhuh pukulun kangjêng sri pamase | jêng paduka mingsêra rumiyin | margi salêbêting | siti lêrêsipun ||
29. palênggahan wontên kang kaèksi | sêsiluman karo | jalu èstri Pisaca bangsane | kalih sami datan nêdya juti | mung sami martapi | kilap sêdyanipun ||
30. prayoginya dhinudhuka aglis | ywa ngantos kadangon | rèhne sampun konangan samangke | bokmanawi para cidrèng budi | tan wande akardi | sisah wadya prabu ||
31. ya ta Prabu Gêndrayana nuli | mingsêr dènnya lunggoh | sigra nuduh sang nindyamantrine | Arya Sutiksna sawadyanèki | kinèn andhudhuki | sor plênggahan prabu ||
32. kang dinuk ing sabda sigra sami | tumandang kumroyok | dhudhuk kisma soring plăngka rajèng | dupyantuk dwi dhêpa lêbêtnèki | pra punggawa sami | kagyat nulya mundur ||
13. Durma
1. lajêng katur mring nata yèn jroning kisma | wontên isinirèki | warni lir dênawa | dwi jalu lan wanita | Prabu Gêndrayana tuwin | eyang kalihnya | myang ari sri bopati ||
2. Arya Prabu Sudarsana sigra samya | nyêlak jugangan dupi | sampun katingalan | anuntên ingkang eyang | Rêsi Sidhikara purih | dangu sêdyanya [sêdya...]
--- 49 ---
[...nya] | Pisaca lan Pisaci ||
3. Rêsi Sidhikara gupuh panguwuhnya | hèh-hèh sapa sirèki | lan bangsaning apa | de sira amartapa | nèng kono paraning kapti | yèn sira nêdya | rahayu payo nuli ||
4. umêntasa saka sajroning luwangan | yèn sira nêdya juti | yêkti bakal sirna | saka kadibyan ingwang | Pisaca gupuh derangling | dhuh wiku dibya | amba tan pisan bilih ||
5. darbe cipta durta arsa anangsaya | amung manawi patik | pêksa sinikara | sayêkti amikara | ywan amba dipun aksami | myang piniluta | pamalês amba inggih ||
6. arumêksa dhatêng ingkang amiluta | wondene sêdya patik | nèng ngriki punika | amba matur sajarwa | sayêktosipun kang dadi | sungkawa amba | amba minggah rumiyin ||
7. Rêsi Sidhikara gupuh amaluya | lamun tuhu kadyèki | kang dadya sêdyanta | lah dèn age mêntasa | saka ing jugangan iki | ge sumiwia | mring Sri Gêndrayana Ji ||
8. iki nata kang ambawani bawana | Sang Pisaca Pisaci | tan lênggana sigra | mêntas saking luwangan | sapraptanira ing nginggil | marêk ing nata | tumungkul awotsari ||
9. sri narendra myang wadyabala sadaya | samya ngungun tan sipi | miyat warnanira | Pisaci lan Pisaca | tuhu sanès [sa...]
--- 50 ---
[...nès] bangsaning wil | ya ta mangkana | Sang Pisaca Pisaci ||
10. matur dhatêng Sang Aprabu Gêndrayana | dhuh pukulun dewaji | kang mbawani jagad | mugi kauningana | mila amba amartapi | nèng soring plăngka | palênggahan narpati ||
11. ingkang dadya sungkawaning tyas kawula | makatên sri bopati | kawula punika | sami băngsa Pisaca | nanging dahat tunèng budi | măngka sanèsnya | kawula pra Pisaci ||
12. anaracak sami bangkit sakridhanya | pangulahing kang ngèlmi | ngèlmi kasampurnan | waskithèng sangkan paran | tan samar panjing suruping | kamuksanira | kang măngka titikaning ||
13. mring kaanan sajati amung kawula | kang dahat tunèng budi | dene ingkang nama | dadya têtêdhan amba | myang tapa bratanirèki | sami kewala | inggih namung kukusing ||
14. dupa miwah gandaning puspa kusuma | mandar amba puniki | bangsaning Pisaca | kalêbêt aèng pyambak | tan sawiyah kang binukti | lamun nênêdha | kukusing dupa milih ||
15. mênyan madu dene gandaning puspita | milih kang wangi-wangi | myang kang taksih enggal | yèn Pisaca kang kathah | tan mawi atampik bukti | sawontênira | prandene sami bakit ||
16. namung amba kapetang bodho priyăngga | de gyan amba mêrtapi | nèng soring [sor...]
--- 51 ---
[...ing] palăngka | saking pamanah amba | rèh paduka wus kawarti | asring pirêna | abawa rasa kanthi ||
17. gunging para pandhita kang wus waskitha | dadya amba mung apti | mirêngkên kewala | bokmanawi mangkana | sagêd cumanthèl sakêdhik | lowung kinarya | anetah tyas kang pingging ||
18. kantun-kantun sampun sapriki-saprika | tan nate amiyarsi | gyan tuwan rêrasan | lawan para pandhita | dadya karya sisah patik | ingkang punika | rèhne amba samangkin ||
19. sampun ngèdhèng bêbasan tanpa warana | yèn gusti sri bopati | andarbèni wêlas | mring amba karsa mêjang | ngèlmu kasampurnan jati | dhatêng kawula | agêng piwalês patik ||
20. lah punapa kewala ingkang pininta | amba kang minangkani | nadyan dhinawuhan | kinèn anggulung jagad | triloka saswarganèki | dadya samrica | kawulèstu kadugi ||
21. sumawana bilih sampun kalampahan | sêdya amba puniki | mugi kalilana | amba suwitèng tuwan | ing salami-laminèki | têlas aturnya | Pisaca lan Pisaci ||
22. lah ing ngriku Sang Aprabu Gêndrayana | miwah kang samya nangkil | langkung sukèng driya | Sri Gêndrayana nabda | dhuh babo kêkasih mami | yêkti tan salah | sêdyanta kang kadyèki ||
23. mung kaliru panggonanira
--- 52 ---
kewala | wruhanta păncaniti | dudu ênggonira | abawa rasa Wedha | dene panggonanirèki | yèn bawa rasa | kalawan para rêsi ||
24. ing panêpèn iya sanggar palanggatan | apadene kang dadi | sêdya pamintanta | ing ngèlmu kasampurnan | iyarsa ingsun paringi | lan sira padha | lêstaria angabdi ||
25. salawase dadia kêkasih ingwang | nging manawa sirèki | uwis ingsun wêjang | ing ngèlmu kasampurnan | sira padha sun lilani | balia marang | kahyanganira nguni ||
26. mung manawa ing têmbe ana karsèngwang | ywa suwe-suwe nuli | praptaa ngarsèngwang | Pisaca tur sandika | samana lajêng winisik | mring sri narendra | salwiring ngèlmu jati ||
27. sangkan paran panjing sêraping palastra | sadaya wus winasis | wau sang Pisaca | Pisaci langkung suka | anuhun aturirèki | dhuh sri pamasa | guru suhunan patik ||
28. kang satuhu minăngka dipaning jagad | sakalangkung pamundhi | panuhun kawula | dene jêng sri pamasa | karsa nulung minangkani | sêdya kawula | kang dangu karya kingkin ||
29. lah punapa kemawon ingkang kawula | aturkên măngka dadi | walêsing wilasa | paduka mring kawula | tarlèn mung bêdhahing kulit | wêdaling êrah | miwah pêsating jisim ||
30. amba turkên sumăngga [sumăng...]
--- 53 ---
[...ga] jêng sri narendra | mangkya amba tur wêling | bilih jêng paduka | karsa nimbali amba | anggêr paduka mangèsthi | ngèlmu kang tuwan | wêjangakên mring patik ||
31. saha tuwan anguwuh nama kawula | wontêna pundi-pundi | yêkti amba prapta | manggut Sri Gêndrayana | riwusnya atur piwêling | pamit kalilan | gya musna tan kaèksi ||
32. kang jugangan mangkya nulya ingurugan | ya ta sapêngkêrnèki | Pisaci Pisaca | Sang Prabu Gêndrayana | lajêng angandika maring | Juragan Karma | hèh Karma wruhanèki ||
33. mangkya ingsun sangsaya kayungyun dahat | marang ngèlmunirèki | apa iya kêna | ingsun milu nganggoa | mring ngèlmu calung linuwih | Juragan Karma | matur sarwya wotsari ||
34. ila-ila punapa bilih kawula | matur dora tan yêkti | mring jêng sri narendra | ing nguni wêlingira | Krêsnawasu Maharêsi | ngèlmu punika | tan kenging kawaradin ||
35. bilih taksih gurunipun kang amêjang | Sri Gêndrayana angling | yèn mangkono sira | apa bisa nêkakna | gurunira ingkang nami | Brahmana Krêsna- | wasu mring ngarsa mami ||
36. matur nêmbah sira Sang Juragan Karma | dhuh gusti sri bopati | inggih sagêd prapta | dhasar kawula arsa | lumampah mring sabrang grami | Sri Gêndrayana | kalangkung sukèng galih ||
--- 54 ---
37. duk samana juragan wus dhinawuhan | nimbali sang maharsi | sarta pinaringan | măngka srananing marga | Juragan Karma wus mijil | wusnya mangkana | nulya bibaran sami ||
38. Prabu Gêndrayana kondur malbèng pura | ingkang eyang kêkalih | miwah ari nata | Sang Arya Sudarsana | kinèn umiring mring puri | Patih Sutiksna | mantuk mêngkêrkên puri ||
14. Pangkur
1. rinuwiya duk samana | dupi antuk watawis sapta ari | Patih Sutiksna umatur | mring jêng sri naranata | bilih dènnya tata-tata amêmatut | badhe pakurmatanira | ing pamiwaha ri aji ||
2. wus samapta tan kuciwa | sing mandrawa tiningalan sarwa sri | wignyane ingkang mêmatut | Patih Arya Sutiksna | sri narendra miyat langkung sukèng kalbu | ya ta datan kawursita | tingkahe kang ngrêngga puri ||
3. enggale kanang ruwiya | Arya Prabu Sudarsana ri aji | mangkya kadhaupkên sampun | lan ri Arya Sutiksna | ingkang nama Dyah Patmasari sang ayu | langkung gêng pamiwahannya | wontên salêbêting puri ||
4. samana Sri Gêndrayana | andhatêngkên suka catur dasa ri | tan rinuwi ramenipun | bibaring pamiwaha | Rêsi Sidhikara Gandaprawa Prabu | samya pamit wus kalilan | gya tata-tata miranti ||
5. sêsarêngan [sê...]
--- 55 ---
[...sarêngan] bidhalira | tan rinuwi lampahira nèng margi | kunêng gantya kang winuwus | sigêg praja Ngastina | mangkya prajèng Nungsa Kambana cinatur | ditya Raja Drawilaka | nuju siniwèng wadya wil ||
6. diyu raksasa gandarwa | ambêlabar pênuh ing păncaniti | ingkang kaparêk ing ngayun | ari nata kang nama | Arya Ardawalika bujăngga agung | ingkang măngka tuwanggana- | ning sagung wadyabala ji ||
7. sura sêkti măndraguna | pilih tandhing bobote ing ajurit | wignya manjing ajèr ajur | mancala putri putra | datan kewran salwiring rèh agal lêmbut | tanduking pangendrajala | mrih apêsing satru sêkti ||
8. mangkana Sri Drawilaka | lagya nêdhêng eca imbalan angling | kasaru sapraptanipun | wadya ji ditya rucah | ingkang sami mabonglot duk aprang pupuh | mêngsah Bambang Sudarsana | saking tanah Jawi nguni ||
9. praptaning Nungsa Kambana | samya atur uninga raksasa ji | manawi sakyèhning diyu | kang dinuta mring tanah | Jawi mangkya sami tumpêsan sadarum | prang lan punggawa Ngastina | binantu Bambang sing wukir ||
10. sasolah tingkahing yuda | sampun katur miwiti amêkasi | lan malih sêsumbaripun | pra punggawa Ngastina | wus têtela yèn atmajendra dwinipun | wus sirna anèng Ngastina | mangkana
--- 56 ---
sang raksasa ji ||
11. myang taksaka ari nata | duk miyarsa turirèng wadya yêksi | ingkang lagya prapta wau | dahat bramantyanira | talingannya kumitir lathi kumêdut | ingkang rayi dhinawuhan | sami samapta ing jurit ||
12. ywan sang ditya ji mangkyarsa | angrabasa ing Ngastina nagari | Sang Ardhawalika matur | sandika gya bibaran | Prabu Drawilaka tumamèng kadhatun | amiranti tata-tata | sakapraboning ajurit ||
13. Sang Arya Ardhawalika | wun ngundhangi kyèhning wadya bala ji | ing Nungsa Kambana kêbut | kêrig lampit sadaya | wus mangkana binagi tri wadya diyu | saduman kang tinanggênah | têngga praja ngrêksèng puri ||
14. myang rumêksa atmajendra | kang wuragil anênggih awêwangi | Arya Drawiyana iku | rining Arya Drawaya | kang wus sirna wontên Ngastina kadhatun | mangkya Arya Drawiyana | kang ginadhang madêg aji ||
15. mêngku ing Nungsa Kambana | tan rinuwi laminya dènnya ngrakit | dupi wus samapta gupuh | budhal sawadyabala | swaranira kapyarsa umyang gumuruh | ing marga tan rinuwiya | sinigêg kang nglurug jurit ||
16. mangkya gantya kawuwusa | ing nagari Ngastina kang ginupit | nalika punika nuju | ing ri Soma Sang Nata | Prabu Gêndrayana miyos sitiluhur | pêpak [pê...]
--- 57 ---
[...pak] sagung wadyabala | tan ewah dènira nangkil ||
17. kadya adat sabênira | ingkang cêlak munggwing ngarsa narpati | Patih Sutiksna dibya nung | mangkya karsa narendra | dhawuh dhatêng Sang Sutiksna mantringayun | kinèn akaryaa pura | dumunung salèring nagri ||
18. winanguna lir kadhatyan | ing Ngastina yèn wus palastha benjing | badhe kangge dalêmipun | ari nata Sang Arya | Prabu Sudarsana awit karsa prabu | tan kalilan atêbiha | saking Ngastina nagari ||
19. katulad lir laksitanya | paman nata arya catur ing nguni | sandika kang sinung dhawuh | eca imbalan sabda | lan pra wadya kasaru ing praptanipun | wadyendra Juragan Karma | angirid sang maharêsi ||
20. saking Ngawuawu praja | Sang Brahmana Krêsnawasu kang nami | ing kana anulya katur | mring jêng sri naranata | Prabu Gêndrayana langkung sukèng kalbu | gupuh-gupuh pamêthuknya | ingiring para wadya ji ||
21. tundhuk salèr wringin kêmbar | langkung kinurmatan sang maharêsi | nulya ingacaran laju | tumamèng sitibêntar | Sang Brahmana Krêsnawasu sukèng kalbu | lajêng dènira lumampah | sapraptaning păncaniti ||
22. nulya ingacaran lênggah | kinèn jajar satata lan sang aji | sang brahmana datan purun | sru dènnya kipa-kipa | aturipun dhuh
--- 58 ---
dhuh gusti sang aprabu | kang ambawani bawana | binatharèng nuswa Jawi ||
23. mugi-mugi sri pamasa | sampun ngantos kaduk ingkang panggalih | abela panampinipun | dupèh amba punika | lumuh pinrih satata lawan sang mulku | margi dede lêrêsira | yèn amba jajara linggih ||
24. lawan jêng sri naranata | nadyan amba punika bangsanèki | brahmana ing Ngawuawu | kang karêm mring panêmbah | nanging sèsining rat taksih sami ngaub | wontên sorirèng palăngka | paduka jêng sri bopati ||
25. karana tuwan punika | wus sinungan murba misesèng bumi | minăngka wêwakilipun | Sang Hyang Jagad Pratingkah | milanipun pun bapa punika tuhu | taksih namaning kawula | wondene kengingirèki ||
26. kawula lênggah satata | mung kalihan sang nayaka waktra ji | punika manawi nuju | kapiji ing pakaryan | lamun botên nuju wontên karyanipun | kinarsakkên sri narendra | sayêkti yèn botên kenging ||
27. tumama mring pasewakan | margi tuhu dede bêbahannèki | lah ing kana sang aprabu | kèndêl ajrih amêksa | bokmanawi klajêng dadya galihipun | puwara gya sinakarsa | mrih sukanirèng panggalih ||
28. sang brahmana sampun lênggah | jajar lawan Sang Sutiksna Apatih | miwah arinya [ari...]
--- 59 ---
[...nya] sang prabu | Sang Arya Sudarsana | gya sinambramèng pambagya rawuhipun | Sri Gêndrayana ngandika | mêmalarsih mring sang rêsi ||
29. yèn kaparêng nata arsa | puruhita ngèlmi calung linuwih | lir Juragan Karma ngênu | sang rêsi langkung suka | aturipun sumanggèng karsa sang mulku | wusnya mangkana gya bibar | sri nata angênyapuri ||
30. Sang Krêsnawasu Brahmana | ingaturan dhèrèk tumamèng puri | pinarnah pondhokanipun | nèng sanggar palanggatan | sarta Juragan Karma kinèn tumuntur | măngka lantaraning karsa | nata dènnyarsa malarsih ||
31. puruhita sang brahmana | pra wadyendra miwah Sutiksna Patih | sowang-sowang samya mantuk | winarna enjingira | pra wadyendra ingkang samya tampi dhawuh | karya pura lèring praja | laju dènira angrakit ||
32. badhe dalêmnya ri nata | Arya Prabu Sudarsana sang pêkik | ya ta mangkana cinatur | Sang Prabu Gêndrayana | wus winisik mring sang wiku ngèlmu calung | sri narendra wus widagda | sang brahmana nulya pamit ||
15. Dhandhanggula
1. sinarkara mantuk mring nagari | Ngawuawu nanging tan linilan | sabdanira sri pamase | dhuh-dhuh sang maha wiku | sêrantosna sawatara ri | rèh dèrèng dugi dènnya | sung kurmat sang wiku | sang brahmana aturira | dhuh pukulun saking
--- 60 ---
ing pangraos patik | kados tan kakirangan ||
2. sih kêkucahira sri bopati | mring pun bapa milanya kawula | adrêng kêdah mantuk bae | mring prajèng Ngawuawu | amargi ing ngrika ing ngriki | bilih lama anilar | bale wismanipun | bêbasannya èwêt aya | kyèh sisahnya kalawan botênirèki | mugi sampun sandea ||
3. ing tyas dupèh amba sampun mulih | saèstunya pun bapa tan lama | wangsul sowan sri pamase | Sri Gêndrayana Prabu | ngayubagya suka ing galih | kathah pêparingira | mring Sang Krêsnawasu | pèni-pèni nuswa Jawa | langkung kathah winot ing giyota dadi | tri baita samana ||
4. Sang Brahmana Krêsnawasu nuli | bidhal saking nagari Ngastina | tan rinuwi ing lampahe | praptaning Ngawuawu | sigêg lampahira sang rêsi | gantya kang kawuwusa | mangkya lampahipun | ditya ji Nungsa Kambana | sawadyanya sarêng dumugi pasisir | talatah nuswa Jawa ||
5. saking karsaning dewa linuwih | duk samana samya bingung datan | wrin ing margi ingkang praptèng | praja Ngastina namung | tansah bingung awira-wiri | bilulungan kewala | ing bêbasanipun | lir kasrimpêd oyod mimang | Prabu Drawilaka kawêkèn ing galih | lajêng dhawuh akarya ||
6. pasanggrahan ginatra nagari |
--- 61 ---
kadya praja ing Nungsa Kambana | wontên pasisir prênahe | karsanira Sang Prabu | Drawilaka raksasa aji | angrêrêmakên wadya | ngiras apitêkur | mêmuja minta pitêdah | ing jawata amargi pratignyanèki | Sang Prabu Drawilaka ||
7. sanadyana ngantos lami bilih | dèrèng sagêd ambêdhah Ngastina | amboyong para putrine | botên sumêdya kondur | dhatêng Nungsa Kambana nagri | milanira samangkya | karya sanggrahan gung | pinêtha Nungsa Kambana | gantya kawuwusa Ngastina nagari | Patih Arya Sutiksna ||
8. tur uninga mring jêng sri bopati | bilih dènira akarya pura | ing salèring praja mangke | wus paripurna luhung | sarêngganya tinon sarwa sri | kawuryan tinon raras | tan siwah kadhatun | Prabu Gêndrayana dahat | sukèng driya pra wadya ginanjar wradin | nuntên ari sri nata ||
9. Arya Prabu Sudarsana pêkik | kinèn ngalih dhatêng pura enggal | sagarwa miwah wadyane | kang kinèn budhal gupuh | sapraptanya bojana sami | tan rinuwi laminya | mangkana anuju | ing dintên Rêspati enjang | Prabu Gêndrayana amiyos siniwi | munggwing ing sitibêntar ||
10. pra wadyendra pêpak kang anangkil | datan ewah kadya saban-saban | sang nata lon andikane | mring nindyamantri ngayun | miwah ari [a...]
--- 62 ---
[...ri] nata sang pêkik | Sang Arya Sudarsana | dhuh dhuh ariningsun | Arya Prabu Sudarsana | miwah sira kakang Sutiksna Apatih | rêngên ta karsaningwang ||
11. mangkya arsa lêlana mring dèsi | laksitèngwang mung namur kewala | dene kang kalilan dhèrèk | mung têlu wadyaningsun | ya Si Arya Sindurja tuwin | Arya Sunjaya trinya | Juragan Karmèku | nanging katêlune pisan | manganggoa anggon-anggone wong cilik | ywa nganti kawistara ||
12. de karsèngwang lêlana mring dèsi | arsa miyat kyèhning patilasan | manawa ana prêlune | sun wawas saking ngèlmu | calung bokmanawa akardi | wuwuhing sêsurupan | têlas sabda prabu | Patih Sang Arya Sutiksna | myang ri nata matur sandika wotsari | sewaka gya bibaran ||
13. pra wadyendra sêsowangan mulih | kawuwusa Prabu Gêndrayana | watawis tri ari mangke | wus miranti sadarum | upakartinirèng lumaris | dènira tindak namar | myang pandhèrèkipun | miyos ing kori butulan | kawuwusa laksitanya sri bopati | anjog lèpèn Jamuna ||
14. sidhataning Silugangga bnawi | nata arsa ngyêktoskên aturnya | Juragan Karma ngunine | yun wikan kang sinêbut | kahyanganing Kalakuthini | miwah kahyanganira | Marta
--- 63 ---
Kamandhanu | sapraptaning lwah Jamuna | Prabu Gêndrayana sigrandangu maring | Juragan Karma lingnya ||
15. ngêndi prênahe kahyangan kadwi | kang tinanya ngaturkên prênahnya | sri nata gya mawas age | sarana ngèlmu calung | Sang Hyang Kalakuthana kèksi | tinon dahana mubal | amurub kumutug | mangalad-alad katingal | Prabu Gêndrayana langkung ngungun mèksi | tan dangu lajêng pindhah ||
16. karsa nata yun myat kahyanganing | Sang Hyang Marta Kamandhanu ika | dupi wus praptèng prênahe | gya winawas kadulu | wontên cahya sumunu dumling | amancorong amuncar | ngrêsêpkên pandulu | Prabu Gêndrayana dahat | trusthèng driya saha tansah anyungkêmi | sumungku mring piwulang- ||
17. ngira Rêsi Krêsnawasu nguni | dene sami nyata kayêktosan | wusnya mangkana gya ngalèh | lampahira sang prabu | mangkya prapta wetaning dèsi | kang wasta Sambirata | kagyat andêdulu | wontên kadwi janma priya | kang satunggal mabukuh dènira linggih | sarwèdi panganggènnya ||
18. yèn sinawang sing mandrawa kadi | panganggènnya bêbuyut kesahan | dene janma satunggale | ngadêg anyêpêng gêbug | anggêbagi dhatêng kang linggih | sarwyamoh panganggènnya | tinon lir bêburuh | dene ingkang ginêbagan | tanpa lawan ngantya bilur-bilur kèksi [kè...]
--- 64 ---
[...ksi] | karya gawok kang miyat ||
19. Prabu Gêndrayana myang kang ngiring | dahat ngungun puwara anyêlak | mring gyaning janma kadwine | nata anulya dhawuh | dhatêng Arya Sindurja pinrih | andangu karananya | kang kinon wotsantun | Arya Sindurja gya nyêlak | lon wuwusnya hèh kang lagya srênging runtik | paran darunanira ||
20. dene sira tansah anggêbugi | sarta sira ingkang ginêbugan | tanpa lawan nurut bae | mara pojara gupuh | kang ginitik lon turirèki | dhuh dhuh adhuh sang tanya | kawula puniku | awasta Umbul Supala | pinituwa sakyèhning tyang dhusun Cangkring | sêdya badhe kesahan ||
21. amartuwi sadhèrèk mring dèsi | ing Dhadhapan ing sacêlakira | ing Banjarjungut prênahe | sawêg kèndêl sapangu | ngaso wontên ngriki puniki | katungka praptanira | pun Mitra puniku | kanarês[17] bêrah kawula | tanpa tanya laju dèniranggêbagi | datanpa palimarma ||
22. mila amba tan malês puniki | de raosing otot bayu amba | lir linolos sadayane | ngalumpruk kadya kapuk | tanpa kêrkat sirna sakalir | sakyèhning kakiyatan | milanya priyantun | amba nyuwun pitulungan | pinikuta rencang kawula puniki | ywa klajêng andaluya ||
23. anggêbagi tanpa
--- 65 ---
wigih-wigih | de janma dwi punika tan wikan | yèn punika sri pamase | katri punggawa prabu | nulya Arya Sindurja angling | têtanya mring pun Mitra | hèh Mitra sirèku | kayaparan krananira | dene sira nora wigih anggitiki | marang lêlurahira ||
24. kang tinanya songol anauri | sarwi gêbag mring Umbul Supala | sanadyan lurah ngong kiye | nging kêrêngnya kalangkung | yèn nèng wisma kula puniki | datansah ginêbugan | tan wêlas salugut | milanira sapunika | kula walês panuju ngaso nèng ngriki | tan wontên kang uninga ||
25. sêdya kula lurah kula niki | dimèn pêjah saking tangan kula | karana dhasar wus suwe | gyan amba ngunggut-unggut | mila sampun dika tulungi | yèn andika saarsa | sumêdya atulung | malah sun gêbagi pisan | nadyan dika tiyang catur kula siki | kula tan jrih samêndhang ||
26. lah ing kana jêng sri narapati | mèsêm sarwi amusthi ngèlmunya | winawas jroning kismane | wontên barana agung | langkung kathah maneka warni | kèdêkan mring pun Mitra | sang nata andangu | bêbisik Juragan Karma | hèh ta Karma apa kang sira tingali | kang kèdêkan Si Mitra ||
27. kang dinangu aturira ririh | wontên rajabrana langkung kathah | sang nata alon sabdane | marma Si Mitra iku |
--- 66 ---
darbe tingkah mangkono yêkti | saka prabawanira | rajabrana mau | samana karsaning nata | pun Sumitra kinèn anyêpêng rumiyin | supadya wignyandhudhah ||
28. dhudhuk sakèhira rajatadi | Arya Sunjaya lon aturira | mambêngi karsèng pamase | makatên aturipun | yèn pun Mitra dèrèng gumingsir | saking unggyan punika | sayêkti tan nutut | tan wande yêkti anggêbag | margi taksih kancingan prabawanèki | rajabrana jro kisma ||
29. saha dèrèng wikan sri bopati | saèstu ywan tan wontên ajrihnya | yèn sêmbada prayogine | pun Mitra ingkang napsu | yun mêjahi lurahirèki | ingulungan sanjata | mrih linggar sing ngriku | sêngadi kinarya nglunas | mring pun Umbul Supala mrih glisa mati | aturira sang arya ||
30. sinêmbadan mring jêng sri bopati | mila katri langkung sukèng driya | gya Arya Sunjaya kinèn | anarik katganipun | ingulungkên sarwi dera ngling | lah Mitra ênya kadga | ênggonên anyuduk | jajane Umbul Supala | dimèn mati gya tigasên murdanèki | pun Mitra langkung suka ||
31. cipta binantonan mring kang prapti | gya tumindak saking unggyanira | yun nampèni curigane | duk mingsêr saking dunung | sanalika sirna kang runtik | malah gêtun kalintang | dènira [dèni...]
--- 67 ---
[...ra] anggêbug | mring lurah Umbul Supala | dados sande dènira arsa nanggapi | kanang curiga ligan ||
32. mandar dhêku aminta malarsih | mring lurahnya pun Umbul Supala | sang nata tumulya age | ngidaki dunungipun | pun Sumitra kang mêminta sih | sarwya lon sabdanira | hèh Supala Umbul | sarta sira Si Sumitra | lamun sira padha tan wêruh mring mami | ya ingsun ratunira ||
33. Prabu Gêndrayana kang mbawani | ing bawana pramodèng Ngastina | lah buyut Supala kowe | ywa sungkawa atimu | ginêbugan rowangirèki | aksamanên prayoga | karannèku dudu | saka sêdyane priyăngga | anadene Si Sumitra ywa kuwatir | dupèh mêntas jêmala ||
34. marang lurahira iku yêkti | karo yêkti padha dèn apura | mring jawata sajatine | tingkahira duk mau | ana ingkang mawa sayêkti | wruhanira jro kisma | ing sangisor ingsun | ana mèsi rajabrana | luwih akèh mawa prabawa sayêkti | brana durung kasandhang ||
35. iku karya ardaning tyas dening | rajabrana yèn uwis kasandhang | karya santosèng tyas rêke | marma mêngko sirèku | arukuna lir wingi uni | têlas sabda sri nata | lah ing kana Umbul | Supala miwah pun Mitra | duk miyarsa yèn kang nabda sri bopati | kalangkung [ka...]
--- 68 ---
[...langkung] ajrihira ||
36. sarya ngungun de tan dipe yêkti | ywan mangkana kang dadya sababnya | kadwi sandika ature | nêdya ngèstokkên dhawuh | wusnya mangkana sri bopati | dhawuh nimbali marang | kamiwrêdhanipun | janma dhusun Sambirata | kang awasta Umbul Sumayana pinrih | andhudhuk rajabrana ||
37. ingkang wontên salêbêting siti | kang sinung ling tan taha tumandang | miranti sapirantine | linggis kalawan pacul | karyandhudhuk kisma kang mèsi | pêndhêman rajabrana | duk pandhudhukipun | watawis antuk sadhêpa | punang rajatadi sadaya kaèksi | kancanane kawarna ||
38. gêlang kalung jamang anting-anting | kêlat buja miwah karnantera | kalpika myang bêbinggêle | gya inginggahkên sampun | katur dhatêng sri narapati | Sang Prabu Gêndrayana | dahat sukèng kalbu | barana pinara pănca | kang saduman dadya kagungan narpati | dene ingkang saduman ||
39. pinaringkên kamiwrêdhanèki | Sambirata Umbul Sumayana | winratakna sakancane | tiyang alit sadarum | kang minăngka ganjarannèki | pituwas karyanira | dhudhuk brana wau | kang saduman ginanjarna | mring pun Mitra de dadya lantaran manggih | saking pratingkahira ||
40. kang dwi duman pinaringkên maring | wrêdhèng Cangkring pun Umbul Supala | minăngka ganjaran dene | mring
--- 69 ---
pun Mitra pinukul | kang sinung sih amangênjali | suka anuhun samya | rumăngsa samyantuk | nugraha sihing jawata | lêlantaran Sang Sri Gêndrayana Aji | tan pêgat asêsantya ||
| 1 | Kurang satu suku kata: sarta aywa pêgat kulup. (kembali) |
| 2 | kacriyos. (kembali) |
| 3 | ngarsakake. (kembali) |
| 4 | dintên. (kembali) |
| 5 | Biasanya guru lagu i: siki. (kembali) |
| 6 | Lebih satu suku kata: kambil mantu Natèng Wirathane. (kembali) |
| 7 | kèngkèn. (kembali) |
| 8 | Kurang satu suku kata: sasampunnya amuwus ingkang mangkana. (kembali) |
| 9 | wusnya (dan di tempat lain). (kembali) |
| 10 | Sitra. (kembali) |
| 11 | sakroron. (kembali) |
| 12 | akungkuma. (kembali) |
| 13 | Kurang satu suku kata: sapraptanira ing ngriku. (kembali) |
| 14 | sapanyêluk. (kembali) |
| 15 | Sang. (kembali) |
| 16 | ngling. (kembali) |
| 17 | kalêrês. (kembali) |