Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 148–151)

1.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 001–005). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
2.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 006–012). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
3.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 013–021). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
4.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 022–031). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
5.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 032–040). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
6.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 041–055). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
7.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 056–068). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
8.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 069–083). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
9.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 084–095). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
10.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 096–108). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
11.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 109–119). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
12.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 120–132). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
13.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 133–142). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
14.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 143–147). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
15.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 148–151). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
16.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 152–161). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
17.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 162–170). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.

Citra

Terakhir diubah: 01-09-2024

Pencarian Teks

Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].

--- [f. 595r lanjutan] ---

148. Durma

[Wadya Surabaya dipunpandhégani panji Surèngrana lan juragan Bali campuh yuda mengsah wadya Kartasura. Wadya Surabaya mengsah jurit lawan kumpeni. Adipati Cakraningrat saking Mandura séda, amargi kawon perang mengsah kumpeni.[1]]

1. Panji Surèngrana rame dènnya yuda | lan wong măncanêgari | myang wong Kartasura | buru-binuru samya | wadya lit kathah ngêmasi | sapih kang yuda | nênggih kasaput wêngi ||

2. kutha Jipang anênggih sampun kancikan | mring wong Kartasurèki | Panji mundur sigra | dhatêng nagri Lamongan | watên dasih tur upêksi | yèn nagri Tuban | sampun kancikan malih ||

3. mring Ki Răngga wong pasisir kang binêkta | Langsêm Kudus lan Pathi | Rêmbang myang Juwana | Apanji Surèngrana | mila mundur sawadyèki | kang kawarnaa | Dewa Kaloran nênggih ||

4. praptèng malih bêkta pugawa têtiga | kèndêl nagri Garêsik | dening kyèhing bala | pitung atus sadaya | wastaning pugawa mantri | pun Dewa Songa | lan Dewa Made nênggih ||

5. Dewa Gung wastane ikang satugal |[2] Panji Surèngranèki | amanggihi sigra | mring Garêsik nagara | Dewa Kaloran apanggih | lan Surèngrana | apirêmbagan sami ||

6. risampune dènira apirêmbagan | arsa banjêla malih | dhatêng nagri Jipang | sira De[3] Kaloran |[4] bêktani satus wong Bali | watên satugal | têtiyang ing Garêsik ||

7. pan binêkta maring Panji Surèngrana | aran Juragan Bali | agêng manahira | sugih wong têtêbusan |

--- [f. 595v] ---

dêdêge agêng aigil | kyai jaragan[5] | kêras ambêking rèki ||

8. kaduk wani tate aprang ing lautan | wus binêkta tumuli | mangsah dhatêng Jipang | rabine ki juragan | ginandhèn dhatêng Apanji | kinèn abêkta | dhatêng ing Surawèsthi ||

9. para dewa prasamya kantun sadaya | anèng nagri Garêsik | Panji Surèngrana | mangkat sawadyanira | ikang kinarya pangarsi | kyai juragan | tan kawarna ing margi ||

10. lampahira sampun prapta nagri Jipang | sigra campuh tumuli | lan wong Kartasura | lan sagung pra pugawa | măncanagri pêpêk sami | nèng nagri Jipang | kang minăngka têtindhih ||

11. Ki Tumênggung Surawijaya ing Jipang | lakung ramening jurit | ya ta Ki Juragan | Bali sigra umangsah | têdhak saking ing turanggi | angamuk rampak | wong têtêbusan ngiring ||

12. Ki Juragan Bali tandange lir yaksa | kang tinarajang gusis | wadyabala Jipang | kathah longe kang pêjah | tuwin wong măncanêgari | akèh pralena | sigra mundur tumuli ||

13. sakathahe pugawa măncanêgara | myang wong Kartasurèki | kèngsêr barisira | watên sakilèn kitha | desa Barongkol dèn goni | sagung pugawa | prasamya abêbiting ||

14. kitha Jipang anênggih sampun kancikan | dhatêng Surèngranèki | sigra watên duta | prapta atur uninga | yèn Sidayu dèn [dè...]

--- [f. 596r] ---

[...n] anciki | dhatêng Ki Răngga | Tuban lan wong pasisir ||

15. ing bang kilèn ingirid dhatêng Ki Răngga | sigra Juragan Bali | kinèn umangsaha | mri Sidayu nêgara | sampun binêktan wong Bali | sèkêt kathahnya | nulya mangkat tumuli ||

16. Ki Juragan Bali lampahe wus prapta | ing Sidayu nêgari | campuh punang yuda | angamuk ki juragan | Ki Răngga Tuban tan gisir | ramening yuda | wong pasisir kyèh mati ||

17. Kyai Răngga wus lumayu marang Tuban | lawan wadyèng pasisir | Sidayu wus bêdhah | kancikan ki juragan | sagunge bala pasisir | ngumpul mring Tuban | pan sampun abêbiting ||

18. Ki Juragan Bali angusir mring Tuban | sigra angrasang biting | nanging nora kangkat | Kyai Răngga ing Tuban | darbe têtukon wong Bali | mung tigang dasa | sigra kinon miyosi ||

19. ananggulang yudane kyai juragan | sigra têmpuh ing jurit | kuwêl dènnya yuda | wong Bali tigang dasa | pangamukira angukih | kyai juragan | pagih datan gumisir ||

20. wong têtukon tandange lir singa lodra | kang tinarajang gusis | wonge ki juragan | akathah ikang pêjah | miwah wadyanira Panji | kang tinindhihan | maring Juragan Bali ||

21. tiyang Bali sèkêt pan tumpês sadaya | siji tan ana kari | sira ki juragan | sigra mundur lolonan | pan sampun atur [a...]

--- [f. 596v] ---

[...tur] upêksi | mring Surèngrana | yèn asor dènnya jurit ||

22. sira Panji Lamongan lakung bramatya | nulya mangkat mring Tubin | lan sawadyanira | prapta nagri ing Tuban | lajêng campuh ikang jurit | ramening yuda | wong Tuban kathah mati ||

23. wus kalindhih yudane Răngga ing Tuban | wadyanira kèh mati | kuthanya kancikan | marang Panji Lamongan | nêgari Jipang winarni | saukurira | Panji Surèngranèki ||

24. ingancikan malih mring Kartanêgara | myang Surawijayèki | sarta pradadanan | wadya măncanêgara | sadaya kinêrig malih | wadya ing Jipang | sampun agêng kang baris ||

25. Kyai Răngga ing Tuban ikang kawarna | anèng Lasêm nêgari | sami bêbarisan | wong Pathi lan ing Rêmbang | Kudus Juwana pan sami | abêbarisan | anèng Lasêm nagari ||

26. kawarnaa Ki Tumênggung Cakrajaya | taksih wontên Sêmawis | anganti Wêlănda | kang saking Batawiyah | nanging Ki Citrasomèki | kinèn ngluruga | angrêbat[6] nagri Tubin ||

27. wong pasisir kiwa nênggih kang binêkta | sigra mangka[7] tumuli | tan kawarnèng marga | wus praptèng nagri Tuban | lajêng campuh punang jurit | rame kang yuda | samya rok silih ukih ||

28. pan kinêpung wau nêgari ing Tuban | dening bala pasisir | Panji ing Lamongan | pan kêkathahên lawan | wus kèsêr sawadyanèki | mring Maronggahan | tinilar kitha Tubin ||

29. wong bang kilèn angêbroki kutha Tuban | ya ta

--- [f. 597r] ---

ikang kawarni | Kyai Cakrajaya | budhal saking Sêmarang | angirid bala Kumpêni | pan sabragada | tanapi tiyang Bugis ||

30. lan Mêkasar Ambon Têrnete Sêmbawa | Minangkabu tan kari | watawis sanambang | dene pangagêngira | Kumêndur Gobyo namèki | lawan Kapitan | Krasbun andêling jurit ||

31. sira Amral Baritman kantun Sêmarang | lawan bala Kumpêni | nênggih sabragada | asohan nèng Sêmarang | Ki Patih Cakrajayèki | lajêng mring Tuban | ngêrig bala pasisir ||

32. praptèng Tuban Ki Cakrajaya utusan | mring Kartanêgarèki | kinèn lumaksana | mring nagri Surabaya | yya ngrawati riwut margi | têka lajua | marang ing Surawèsthi ||

33. pan manira mancal saking nagri Tuban | anjog ing Surawèsthi | ya ta sampun rêmbag | Kyai Kartanêgara | wus mangkat sawadyanèki | miyos andharat | kang tinilar ing wuri ||

34. Ki Tumênggung Surawijaya ing Jipang | kinèn jaga nêgari | bilih Surèngrana | ngiwad-ngiwud ing wutat | Ki Patih Cakrajayèki | pan sampun mancal | lawan bala Kumpêni ||

35. miyos laut sampun lajêng lampahira | kang tinilar ing wuri | Arya Kudus lawan | pêpatihing Jêpara | kang aran Ki Wirasantri | kang kawarnaa | Panji Surèngranèki ||

--- [f. 597v] ---

[...gahan] | lawan Juragan Bali ||

37. ki juragan tansah apikir ing nala | kayaparan Si Panji | dènnya badayuda | musuh wong sanêgara | dèn lurugi mring pêpatih | Si Surèngrana | dadya musuh sang aji ||

38. isun iki dadi milu wong duraka | ciptane ati mami | kala isun dagang | layar anèng lautan | mila isun iki sugih | barkating nata | ikang sun pundhi-pundhi ||

39. mila isun sugih êmas myang salaka | tan lyan barkat narpati | sun suwun ing murda | ya ta kyai juragan | nulya api-api sakit | pan ora mangan | puwasa pati gêni ||

40. arsa pamit sarasan măngsa awèha | milane api gêring | antuk pitung dina | wau dènira pasa | ki juragan lajêng mising | katur mring Panjya | yèn ki juragan sakit ||

41. Ki Juragan Bali kinèn mantuk sigra | mring nagari Garêsik | ginatong ing bala | wêlingira Apanjya | hèh poma Jaragan Bali | yèn sira saras | nuli balaya[9] maning ||

42. tan kawarna ing marga kyai juragan | sampun prapta Garêsik | nulya mangan sêga | sakite wus waluya | ya ta gêntya kang kawarni | Rêkyana Patya | Cakrajaya wus prapti ||

43. lan Kumêndur Gobyo wau rowangira | samya jujug mring loji | nênggih kacarita | loji ing Surabaya | Walandi kang jaga kêdhik | mung kawan dasa | sami angati-ati ||

44. pan mèh bêdhah rinungrah[10] dene ing mêngsah | nulya Rêkyana Patih | Cakrajaya prapta | myang sagung pra pugawa | wus pêpêk [pêpê...]

--- [f. 598r] ---

[...k] nèng Surawèsthi | sawadyanira | tuwin sagung Kumpêni ||

45. Ki Tumênggung Kartanêgara wus prapta | nêgari Surawèsthi | baris kidul kitha | aran desa Sapanjang | nulya angaturi tulis | marang nata |[11] miwah rêkyana patih ||

46. Cakrajaya prasamya ngaturi sêrat | dhatêng sri narapati | duta lumaksana | wus prapta Kartasura | sêrat katur mring nrêpati | wus tinupiksa | bêbukani[12] kang tulis ||

47. sêratira Kiyai Kêrtanêgara | pinariksa mring aji | kacaryan sang nata | adangu marang duta | iki sapa kang anulis | duta wotsêkar | pukulun kang anulis ||

48. abdi dalêm kêkasih pun Saratruna | anake Sarawadi | lingira sang nata | warahên gustinira | carike sun pundhut makin | dèn ulihêna | marang Kartasurèki ||

49. ikang duta kêkalih sampun tinulak | pan binêktanan tulis | punang duta mêsat | ya ta kang kawarnaa | kang baris ing Surawèsthi | ayun-ayunan | prasamya abêbiting ||

50. sakathahe pugawa ing Kartasura | tuwin bala Kumpêni | prasami prayitna | mariyême tinata | tanapi wong Surawèsthi | prayatnèng baya | tan ana sêdya urip ||

51. kawarnaa para dewata têtiga | kang anèng ing Garêsik | susah manahira | sira Dewa Kaloran | sarêng dhatêng laji[13] sakit | nulya angundang | marang Juragan Bali ||

--- [f. 598v] ---

52. Ki Juragan Bali sampun praptèng ngarsa | Dewa Kaloran angling | hèh kyai juragan | manira atêtanya | ya ta pa wartaning mangkin | ing pabarisan | pan sira lagya prapti ||

53. Ki Juragan Bali alon saurira | nênggih mangke pun Paji[14] | anèng Maronggahan | musuhe kathah prapta | myang kang dhatêng Surawèsthi | pêpatih nata | Cakrajaya namèki ||

54. para dewa ajêgu[15] tan kêna ngucap | mirsa tuturing rèki | nênggih ki juragan | angling Dewa Kaloran | marmane manira prapti | ing nusa Jawa | sagupe Si Apanji ||

55. pakonipun Susunan Pakubuwana | mêngko patihe prapti | yèn pakonaneya[16] | măngsa dèn lurugêna | pêpatihe sri bupati | hèh ya juragan | manira make mulih ||

56. Ki Juragan Bali alon wuwusira | yèn dika arsa mulih | mring Nusakambangan | kawula asung wikan | dhumatêng rêkyana patih | pamrih kawula | dika antuka margi ||

57. yèn Tumênggung Cakrajaya datan suka | dika tan antuk margi | pan nagri Mandura | Sumênêp Pamêkasan | kaparentah mring ki patih | nênggih panduka | tumut marang Ki Panji ||

58. yakti dika amêngsah wong sanêgara | pun Surèngrana Panji | duraka ing nata | angling Dewa Kaloran | sakarsanisun umiring | Kyai Juragan | Bali utusan aglis ||

--- [f. 599r] ---

59. tur uninga mring Ki Patih Cakrajaya | punang duta wus prapti | nagri Surapriga | tundhuk lawan apatya | ikang duta atur tulis | dyan tinupiksa | dhatêng rêkyana patih ||

60. lakung tustha Ki Tumênggung Cakrajaya | mirsa ungêling tulis | tinulak kang duta | sarta kyai juragan | tinimbalan mring ki patih | lan angatêrna | sagung para dewèki ||

61. duta prapta ki juragan lakung tustha | sagung para dewèki | ingaturan budhal | miwah kyai juragan | angatêrakên ing margi | mring para dewa | ing Palasa wus prapti ||

62. para dewa sampun lajêng lampahira | sira Juragan Bali | dhatêng Surapriga | sami ukur-ukuran | ki juragan aglis prapti | ing Surabaya | sohan marang ki patih ||

63. Ki Tumênggung Cakrajaya suka ing tyas | gènira animbali | marang ki juragan | dening gagah prakosa | dêdêge agêng aigil | sugih sêntana | ki juragan tinari ||

64. apa wani marang Panji Surèngrana | ki juragan turnèki | purun agêcêka | mring Panji Surèngrana | ing pundi goning pinanggih | pun Surèngrana | purun atakêr gêtih ||

65. Ki Tumênggung Cakrajaya angandika | yayi Tumênggung Têgil | sira tindhihana | marang adhi juragan | bêktaa pugawa kalih | Barêbês lawan | yayi ing Lèpèntangi ||

66. Ki Tumênggung Têgal ature sandika | sigra mangkat tumuli | lawan ki juragan | tan kawarna [kawar...]

--- [f. 599v] ---

[...na] ing marga | wus prapta nagri Garêsik | lajêng umangsah | mring Lamongan nêgari ||

67. Panji Surèngrana makya lagi prapta | sawadyanya lumiring | saking Maronggahan | sampun praptèng Lamongan | nulya ki juragan prapti | sawadyanira | lawan Tumênggung Têgil ||

68. dyan ginêcak wau nêgari Lamongan | rame gènira jurit | sira ki juragan | têdhak saking turăngga | angamuk sawadyanèki | lir singa lodra | kang tinarajang gusis ||

69. wus kalindhih yudane Panji Lamongan | wadyanira kèh mati | kèsêr saking kitha | lumayu dhatêng wana | kulawarganira ngiring | wadya Lamongan | tan ana têluk siji ||

70. Ki Tumênggung Surawijaya ing Jipang | saking kilèn nadhahi | Ki Răngga ing Tuban | saking êlor nêrajang | Panji Lamongan tan gisir | mêmpên ing wana | dahat tan kêna pinrih ||

71. samya mênggah sagunging kang pra pugawa | sigra mundur tumuli | Ki Tumênggung Têgal | miwah kyai juragan | wus mundur maring Garêsik | sawadyanira | ya ta ikang kawarni ||

72. Ki Tumênggung Kartanêgara kalawan | Patih Cakrajayèki | prasami utusan | dhatêng ing Kartasura | sarta angaturi tulis | myang Saratruna | ingaturakên makin ||

--- [f. 600r] ---

duta wus prapta | cundhuk lawan sang aji ||

74. Saratruna wus katur ngarsa narendra | lakung trustha nrêpati | sigra tinimbalan | sira Ki Saratruna | wus kinarya lurah carik | ngalihkên aran | Carik Badra namèki ||

75. sri narendra ngandika dhatêng sang duta | warahên si apatih | mêngko Si Juragan | Bali ya gêmpalêna | têlung atus wong Garêsik | sun wèhi aran | Ngabèi Tohjayèki ||

76. punang duta atur sêmbah sigra mintar | tan kawarna ing margi | prapta Surabaya | matur dhatêng ki patya | yèn katarima aturnèki |[18] Ki Cakrajaya | lakung tustha ing galih ||

77. ki juragan nulya wau tinimbalan | dhatêng ing Surawèsthi | lan Tumênggung Têgal | Kyai Puspanêgara | Garêsik nênggih kang kari | kinon jagaa | nagari ing Garêsik ||

78. Ki Tumênggung Têgal praptèng Surabaya | lawan Jaragan Bali | sampun ingaranan | Ki Ngabèi Tohjaya | kalakung suka ing ati | kang kawarnaa | Panji Kartayudèki ||

79. arinipun Dipati Jayapuspita | ing mangke lagya prapti | saking nagri Daha | datan malêbèng kitha | angrêriwut anèng jawi | kyèhe kang wadya | rongèwu winatawis ||

--- [f. 600v] ---

[...ni] ||

82. sêdhih kikin kang baris anèng Sapanjang | tan ana kang binukti | Panji Kartayuda | kang ngadhangi ing marga | ya ta gênti kang winarni | Ki Cakrajaya | apirêmbagan sami ||

83. lan Kumêndur Gobyo wau rowangira | angling rêkyana patih | hèh kumêndur nêdha | mangsah ing adilaga | punapa kang dèn antèni | pan sampun lama | nèng nagri Surawèsthi ||

84. ling Kumêndur Gobyo hèh ki patih nêdha | sigra rêkyana patih | undhang mring pugawa | kinèn sami siyaga | sakêpraboning ajurit | sagung pugawa | nêmbang têngara aglis ||

85. nulya mêdal wau saking pabitingan | wong alit sami kardi | tikês[21] lawan jagang | ikang lumampah ngarsa | dening tatani[22] kang baris | Kumpêni têngah | dadya dhadhaning jurit ||

86. tuwin wadya Makasar Bugis Sêmbawa | tan têbih lan Walandi | kang dados pangawat | Dipati Jayaningrat | anindhihi wong pasisir | ikang pangiwa | dadya pangawat kering ||

87. ikang têngên pan dadya pangawat kanan | kang minăngka têtindhih | Kyai Adipatya | Citrasoma Jêpara | Tumênggung Cakrajayèki | pan anèng têngah | nunggil lawan Kumpêni ||

88. kadya mêndhung barise [ba...]

--- [f. 601r] ---

[...rise] rêkyana patya | awor baris Kumpêni | tan kêna winilang | sakyèh papan kèbêkan | tanapi bala pasisir | tanpa wilangan | tinon lir parbatêpi[23] ||

89. wadya Surabaya sampun asiyaga | kang anindhihi baris | nênggih arinira | Arya Jayapuspita | warnanya anom apêkik | pan sanès biyang | lan Jayapuspitèki ||

90. kêkasihe gêntèni syarga kang rama | ran Jangrana Ngabèi | kang kinarya dhadha | para kaum sadaya | prasamya rasukan putih | para ulama | pitung atus kyèhnèki ||

91. para kêtib tinon lir kuntul sarawa | sami anyuthe cundrik | sarya ngagêm watang | tan kêna kawoworan | sira Ki Pangulu Hakim | ikang minăngka | têtindhihe prang santri ||

92. lan Pangulu Ambakaji[24] sisihira | sagung kang para mantri | mantri Surabaya | kang kinarya pangawat | dening Kyai Adipati | Jayapuspita | mugèng ing wuri têbih ||

93. sigra budhal saking salêbêting kitha | rêbat papaning jurit | dhusun Pakapasan | nênggih dènnya amapan | Kumêndur Gobyo glis prapti | sawadyanira | myang pugawa pasisir ||

94. sigra campuh wau dènira ayuda | Wêlandi ambêdhili | kaum Surabaya | samya nêdhak sadaya | anèng ara-ara sami | Kumpêni sigra | wanti-wanti ambêdhil ||

95. sampun pêtêng

--- [f. 601v] ---

samadyaning adilaga | dening kukusing bêdhil | kaum Surabaya | sarêng pangamukira | sigra Ki Pangulu Hakim | ngamuk manêngah | lawan Ki Tambakaji ||

96. ki pangulu kêkalih tandang lir yaksa | galak amăngsa daging | kukusing sundawa | sinusupan kewala | sampun campuh ikang jurit | rame kang yuda | apanggih padha wani ||

97. Angabèi Jangrana sigra angatag | marang ing para mantri | Dêmang Wirasraya | lan Rănggalawe sira | dêmang ngabèi yya kari | lan Singanala | myang Si Singalagèki ||

98. Sêcapura miwah sira Sindubaya | sami andêling jurit | samya kinèn mangkat | sarêng kinèn gitika | lawan kapunakannèki | Jaka Tangkêban | anênggih kang wêwangi ||

99. têtilare Ki Adipati Jangrana | warnanira apêkik | anging maksih bocah | sira Jaka Tangkêban | kinarya têtindhih mantri | sigra umangsah | campuh pangawat kering ||

100. sarêng nêmpuh ngamuk mantri Surabaya | tandangira ngajrihi | Ngabèi Jangrana | sigra wau umangsah | ingiring wong Talangpati | pangawat kanan | nênggih ikang ginitik ||

--- [f. 602r] ---

bêdhah kang pratiwi ||

102. ramening prang tibane mimis lir udan | gumrah sambating kanin | myang putunging watang | tikêl ikang warastra | suwèking gandera atra |[25] myang kang daludag | lêlayu angliputi ||

103. ing paprangan pêtêng dhêdhêt alimêngan | riwut lir têngah wêngi | kaum Surapriga | wau pangamukira | anêmpuh baris Kumpêni | ulêng-ulêngan | Walandi datan gisir ||

104. para kêtib tandang kadya andaka |[26] lagya atawan kanin | ngamuk lan curiga | sami kuthah ludira | ikang samya bajo putih | kadi sangkêlat | abang lamun kaèksi ||

105. wadya Bugis Makasar sami umangsah | tulung maring Kumpêni | kaum Surabaya | liwung pangamukira | wong Bugis tinêmpuh wani | ramening yuda | sami lêmbing-linêmbing ||

106. ting barêkuh syarane kang badayuda | pêdhang-pinêdhang sami | kêtib Surapriga | tandangira lir singa | sêdhênge amăngsa daging | nuduk anigas | gulu manguwir-uwir ||

107. wadya Bugis Makasar gêmpang suh sirna | tuwin bala Kumpêni | tumpês sabragada | wangke lir wêwukiran | ing paprangan banjir gêtih | sarah kumbala | endhe[27] lir palya konthing ||

108. kang turăngga pêjahe lir pendah karang | dhadhap tamèng myang tamsir | tinon kadya mina |

--- [f. 602v] ---

angambang nèng samodra | awor lindhu andhatêngi | agrèng parbatang | menggung lyir rul[28] kang ardi ||

109. kang akasa[29] kêlab-kêlab kadi bêlah | liwêran kilat thathit | lintang ting samburat | tinon kadya kiyamat | bala Kumpêni sirnanting | sisaning pêjah | lumayu ngusi biting ||

110. kang pangawat kering sigra tinarajang | mring mantri Surawèsthi | tandange lir yaksa | sira Jaka Tangkêban | ikang kinarya têtindhih | rame kang yuda | mêngsah bala pasisir ||

111. sira Jaka Tangkêban mangamuk rampak | kang tinarajang ngisis | Dipati Janingrat | sumyur sawadyanira | dèn amuk ing para mantri | wong Pakalongan | sami lumayu wiwrin ||

112. ya ta wau Apanji Wiranêgara | awas dènnya ningali | yèn Sang Adipatya | Jayaningrat malayya | arsa pêpulih ing jurit | mingêr barisnya | kasêlak musuh prapti ||

113. pan kalakung Apanji Wiranêgara | wadyabala ing Têgil | datan antuk papan | gêgêr madyèng malagan | tinarajang saking wuri | myang kering kanan | para mantri ing Têgil ||

--- [f. 603r] ---

[...mbing] ||

115. kacarita Tumênggung Wiranêgara | darbe ara[30] satugil |[31] aran Yagrayuda | nangis nungkêmi pada | tuwin ikang para mantri | sami karuna | sarya matur ing gusti ||

116. gustinisun Apanji Wiranêgara | lumayua tumuli | rêbuta Koripan | ngusia pambitingan | patine isun andhêmi | agèr panduka | tulusa mukti sari ||

117. sira Panji Wiranêgara ing Têgal | amicarèng jro ngati | sêdya lumayua | măngsa wurunga pêjah | mandah ucape ing bumi | yèn sun lumajar | benjang nak putu mami ||

118. sri narendra tan arsa angawulakna | utamaning bupati | pêjah ngadilaga | angling Wiranêgara | hèh sakèhe sanak mami | ngong milya pêjah | ambelani sirèki ||

119. wadyabala ing Têgal kakehan lawan | kiwul-kiwul tanpalih | mantri Surabaya | lakung sudirèng rana | lagya winong ing Yyang Widi | jinayèng ing prang | marma tan palih[32] tandhing ||

120. Ki Tumênggung Têgal lir Parta atmaja | duk rinêbut ing jurit | marang wong Ngastina | ikang para sêntana | kawan dasa kathahnèki | tumpês sadaya | siji tan ana urip ||

--- [f. 603v] ---

[...ncar] | niba nulya ngêmasi ||

122. marang gone kalih atus ikang pêjah | parêng kalawan gusti | wadya Surabaya | samya asêmu waspa | miyak kunarpane rèki | Wiranêgara | bagus lêgawèng pati ||

123. kawarnaa Ki Tumênggung Cakrajaya | mundur sawadyanèki | Kumpêni wus risak | kumêndur ing Sêmarang | tan pisah lawan ki patih | sabalanira | angusi marang biting ||

124. kang pangawat têngên wus sumyur sadaya | tan ana măngga pulih | akèh kang palastra | kagêbyur jroning toya | Ki Ngabèi Tohjayèki | tumut pangawat | kanan sarowangnèki ||

125. kancanira Kyai Ngabèi Tohjiwa | arsa nagulang jurit | nanging kèlês ing wadya |[36] ikang sami lumayya | dadya akiwul tan pulih | wêkasan misah | lumampah nurut kali ||

126. manggih jukung anèng sapigiring toya | nulya dipun titihi | lan sarowangira | karsanira wardaya | angulari ki apatih | kapanggih sigra | mêntas sarowangnèki ||

127. wus malêbêt marang sajro pabitingan | panggih lawan ki patih | sami ngungunira | ature Ki Tohjaya | kyai andika tangguhi | sampun lumajar | darapon tiyang alit ||

128. wontên pangungsène ikang sami lumayya |[37] tuwin bala Kumpêni | sasisaning pêjah | dening

--- [f. 604r] ---

jasad kawula | sampeyan damêl pangarsi | Ki Cakrajaya | lakung tustha ing galih ||

129. amiyarsa ature Kyai Tohjaya | nulya bala pasisir | kang sami lumajar | wus sami tinimbalan | kacarita kyai patih | adarbe wadya | wolung dasa kèhnèki ||

130. wayahira sadaya maka taruna | rinayat tur ginajih | nênggih ingaranan | tiyang Tarunasura | sami kinulambèn kuning | asikêp watang | mamas sami jinigring ||

131. dening bala kapatihan ikang kathah | dadya pangawat kering | myang pangawat kanan | Kiyai Sutayuda | ikang minăngka têtindhih | lan Ekatruna | sami angraksa biting ||

132. mugèng kering Ki Ngabèi Sutayuda | têngên Ekatrunèki | bala Surabaya | anulya wau prapta | angêlud dhatêng ki patih | umyang kang surak | gong bèri asru muni ||

133. kala ganjur tinêmbang munya angakang | barung lan Carabali | wadyèng Kartasura | angrês ing manahira | miyarsa gamêlan atri | wong Surabaya | alok sarya ambêdhil ||

134. nulya ngrasang bitinge Ki Cakrajaya | sigra campuh kang jurit | wadya Trunasura | tinêmpuh barisira | wong Trunasura tan gisir | rame kang yuda | samya rok silih ukih ||

135. Ki Tohjaya pangamuke kadi yaksa |

--- [f. 604v] ---

nèng ngarsane ki patih | bala Surabaya | kang tinarajang bubar | Tumênggung Jcakrajayèki[38] | angagêm rotan | nindhihi anèng wuri ||

136. sêmangsane wong Trunasura mêkaba[39] | ki patih anudingi | ngrotan sarya mojar | hèh bocah Trunasura | padha awangsula malih | ayya lumajar | isun ajaluk kardi ||

137. marang sira sapisan iki kewala | wong Trunasura bali | sabên arsa mêngkab | Tumênggung Cakrajaya | kadya punika dènnya ngling | wong Trunasura | dadya kukungh[40] kang jurit ||

138. pra pugawa pasisir mawur sadaya | sami ngusi ki patih | wadya Surabaya | asru pangêludira | kang kacandhak dèn pêjahi | wong Pakalongan | akèh longe kang mati ||

139. Ki Tumênggung Puspanêgara ing Batang | maksih kathah kang ngiring | lumayu lolonan | ngusi Ki Cakrajaya | sarêng parêk lan ki patih | wong Trunasura | wau ikang nulunging[41] ||

140. sampun ngumpul lan Tumênggung Cakrajaya | wus binubuhan biting | Kyai Citrasoma | myang Dipati Janingrat | anunggal dadi sawiji | wong Surabaya | kaburu sampun prapti ||

--- [f. 605r] ---

[...masi] ||

142. kancanipun prasamya mawur sadaya | wadya ing Surawèsthi | tandange lir yaksa | mèh mugah pabitingan | kyai patih ngatag aglis | wong Trunasura | wau kinèn nulungi ||

143. myang Kumpêni samya anulungi yuda | ya ta kasaput wêngi | mantri Surabaya | mundur samya ambêkta | kunarpanira Apanji | Wiranêgara | wadyanira kang mati ||

144. karsanira pinatak[42] ing Surabaya | sêsanake kang lalis | datan kênthang-kênthang | binakta mring jro kitha | Ki Arya Japuspitèki | mundur mring kitha | sawadyanya umiring ||

145. praptèng wisma sigra anabuh gamêlan | mugang pinirsa atri | bala Kartasura | anglês sangkalanira | lar dadi obahing bumi |[43] kang kawuwusa | Panji Surèngranèki ||

146. sampun budhal wau saking wana Jipang | karsa nukup ing jurit | bala Kartasura | kang abaris Sapanjang | lampahira sampun prapti | ing Surabaya | sawadyanya umiring ||

147. kawarnaa Tumênggung Surawijaya | sampun miyarsa warti | lamun Surèngrana | balos saking ing wana | nulya nungsul sawadyèki | prapta Sapanjang | masanggrahan tumuli ||

--- [f. 605v] ---

rame kang yuda | ing wanci madya latri ||

149. Rănggalawe saking êlor anêrajang | Panji Surèngranèki | nêmpuh saking wetan | Apanji Kartayuda | saking kidul andhatêngi | wong Kartasura | lir gabah dèn intêri ||

150. wadya Jipang akathah ikang kabranan | wong Bali sami gusis | Ki Surawijaya | datan arsa mundura | binejdrong ning bêmdhidhil |[45] nanging tan pasah | ingurugan jamparing ||

151. maksih gêgêr Tumênggung Surawijaya | sigra dipun pasêri | kêni jajanira | nênggih bucêk satuma | ingusap karaos sakit | kang kawarnaa | Ki Kartanêgarèki ||

152. karsanira atêtulung adilaga | sampun dipun ajangi | mring wong Surabaya | datanpa têtulunga | dènnya jurit têngah wêngah wêngi |[46] kongsi raina | sampun pisah kang jurit ||

153. pêndhak sore Tumênggung Surawijaya | kacarita ngêmasi | bala ing Kartasura |[47] alês ing manahira | têngah dalu bubar sami | akuceceran | kathah kang kari margi ||

154. sarêng enjing Panji Surèngrana prapta | lawan Kartayudèki | wong măncanêgara | sami nungkul sadaya | lajêng kinèn anututi | ing lampahira | wadya Kartasurèki ||

155. nênggih miyos ing Garêsik [Garê...]

--- [f. 606r] ---

[...sik] lampahira | sakèh kacandhak margi | bala Kartasura | miyos nagri Sêmarang | Apanji Surèngranèki | bali Nglamongan | dènira unututi ||

156. ênêngêna sira Panji Surèngrana | gêntya ikang winarni | pun Amral Baritman | wus praptèng Surabaya | angirid bala Kumpêni | kalih bragada | apan sampun apanggih ||

157. lan kumêndur lan Tumênggung Cakrajaya | kumêndur sigra warti | yèn asor kang yuda | Kumpêni kathah pêjah | amral nulya banting topi | kalakung gusar | mundhut sêmprong tumuli ||

158. wus sinêmprong nêgari ing Surapriga | amral ebat ningali | agoyang kapala | amundhut paris sigra | ginantung mugèng ing ngarsi | Amral Baritman | kacatur arang bukti ||

159. lamun arsa amangan nisil kewala | miwah yèn arsa guling | aturu anusang[48] | wus antuk tigang dina | angucap mring kyai patih | Ki Cakrajaya | nêgari Surawèsthi ||

160. lakung awrat nênggih pangraos kawula | lami kula don jurit | nêgari ing sabrang | akathah ikang pêcah | dhatêng kawula ing nguni | tan ngraos wêgah | gèn kawula don jurit ||

161. nanging make nêgari ing Surapriga | kula ebat ningali [ni...]

--- [f. 606v] ---

[...ngali] | yèn tan klampahana | ayahaning narendra | sayêkti kawula bali | datan kaduga | bêdhahing Surabanggi ||

162. nanging make ki patih atur kawula | sampun alit kang galih | nêngguh pintên bara | wontên sihing Yyang Sukma | sarta barkating nrêpati | ing Surapriga | pêcahe dening kami ||

163. Ki Tumênggung Cakrajaya pirêmbagan | lan pugawa pasisir | prakawis pratikah | rewang ngulari pangan | para pugawa turnèki | ikang prayoga | pun adhi Tohjayèki ||

164. kang dadosa têtindhih wadyabala |[49] ngulari bêras pari | Kyai Cakrajaya | mèsêm alon lingira | emane tan duwe kanthi | adhi Tohjaya | duwea kathi siji ||

165. yakti dadi dangdanan luwih prayoga | kang si mak lan si adhi | Kyai Citrasoma | matur dhatêng apatya | pun Arya Kudus anênggih | pan darbe kadang | Sirnayuda namèki ||

166. Panêmbahan Mangkaos kang darbe têdhak | purunipun nglakungi | yèn mirsa sênjata | kêdah ngamuk kewala | tan beda lawan pun adhi | Dyan Sirnayuda | nulya dipun timbali ||

167. wus kinarya kathine[50] Kyai Tohjaya | minăngka senapati | dening wadya anglarag |[51] bala ing Kartasura | sami asal bêras pari | kang kawarnaa | Pangeran Mandurèki ||

168. tinimbalan marang nagri Surabaya | dening rêkyana patih | nanging ing Mandura | lagya amanggih karya | aprang lan mantune rèki | Arya Dikara | Pamêkasan nêgari ||

--- [f. 607r] ---

169. marmanira garwane Arya Dikara | purik dipun kukuhi | marang ikang rama | Pangeran Cakraningrat | mila dadya ing ajurit | pan long-linongan | wong Mandura kalindhih ||

170. dening bala Pamêkasan wong Mandura | akathah ikang balik | milya Radèn Arya | Dikara duk sêmana | pangran kapran[52] ikang galih | dyan arinira | kinarya senapati ||

171. Radèn Suradiningrat kinèn maguta | ngirid sagung prajurit | budhal saking kitha | sapraptanirèng rana | rahadèn amalih kapti | supe ing kadang | gènira rêbat sigih ||

172. kait lawan Jangkewuh mantri panuwa | sigra utusan aglis | marang Surabaya | atur wêwadulira | yèn kang raka tuhu balik | duta wus prapta | cundhuk lawan ki patih ||

173. sampun katur saaturira Rahadyan | Suradiningrat nênggih | lamun ikang raka | make asêdya băngga | kait lan wong Surawèsthi | yèn wontên karsa | kawula ananggupi ||

174. angrêmêda ing pun kakang Cakraningrat | dening salah ing gusti | pan igih kawula | malang datan ginêga | kathah wêwaduling rèki | marang ki patya | tuwin marang Kumpêni ||

175. lakung duka Ki Tumênggung Cakrajaya | amral suka ing galih | sampun autusan | marang Kumpêni kapal | Kapitan Kartas namèki | kinèn jathoka | muara Mandurèki ||

176. miwah wadya Sumênêp [Sumênê...]

--- [f. 607v] ---

[...p] pinarentahan | milya ing radèn jurit | duta wus tinulak | duta nagri Mandura | katur sasolahing rèki | Suradiningrat | lakung tustha ing galih ||

177. kunêng Pangran Cakraningrat pinurcita | sampun katuran uning | lamun arinira | sêdya musuh ing raka | lakung waugên[53] tyasnèki | sigra utusan | marang nêgari Bali ||

178. minta tulung dening musuh arinira | wau ta kang winarni | Dyan Suradiningrat | barise wus angrêbda | wadya Sumênêp wus nugil | myang Pamêkasan | ngumpul barising rèki ||

179. miwah bala Mandura suyud prasamya | kesisan sang dipati | budhal barisira | arsa mêrpêki kitha | sumahab bala lumaris | kang wadyakosya | punang kitha rinampid ||

180. pan kinêpung Sang Dipati Cakraningrat | mêmpên dalêming rèki | prajurit kang nêngga | nêmatus winatara | ing sabên dina kyèh mijil | nungkul ing Radyan | Suradiningrat sami ||

181. dadya kewran Sang Dipati Cakraningrat | tinilar ing wadya lit | dadya mupus ing tyas | pan arsa angusia | pangeran maring Kumpêni | tuwin apatya | sêdya mring Surawèsthi ||

182. wus siyaga lan saputra garwanira | sêdya numpak jaladri | wau balanira | Radèn Suradiningrat | saking jawi ambêdhili | dadya pangeran | gugup wus budhal aglis ||

--- [f. 608r] ---

183. apan sampun andhingini dutanira | mring Kumpêni wèh uning | ikang anèng kapal | sira Kapitan Kartas | kalakung suka tyasnèki | iya matura | isun ikang nulungi ||

184. pan Kumpêni besuk ikang ngulihêna | marang Mandura malih | miwah ki apatya | rêmbage wus anèngwang | pan isun kinèn ngaturi | mring Surabaya | duta tinulak aglis ||

185. Sang Dipatya Cakraningrat lalosira | mêdal butulan wiking | kapêthuk ngutusan | lampahe sigra-sigra | sampun prapta ing pasisir | numpak ing palya | saputra garwanèki ||

186. myang kang dasih kang sami trêsna binêkta | numpak ing palya konthing | ngunjal marang kapal | pangeran sampun prapta | migah ing kapal tumuli | sira Kapitan | Kartas mêthuk ing jawi ||

187. wus binêkta pangeran migah ing kapal | urmatira nglakungi | samya lugyèng petak | wau kang garwa prapta | kapitan amêthuk malih | nèng jawi petak | garwa migah tumuli ||

188. dyan cinandhak kang asta dening kapitan | urmat sênjata muni | sarwi nêcêp jangga | wus tataning Wêlănda | tan beda jalu lan èstri | saking gêng urmat | ing sa dyah salah tampi ||

189. pan gumêtêr anjrit Radèn Ayu Sampang | kang sinambat saryanjrit | wau ikang raka | pan kagyat amiyarsa | muka bang lir raup gêtih | andik kang netra | mawinga-winga wêngis ||

190. kurda narik curiga sira kapitan | ginoco lambung kering | niba kapisanan [kapisa...]

--- [f. 608v] ---

[...nan] | lajêng pangamukira | wadya Kumpêni ngêbyuki | gya pinarbutan | pinastul myang kinarbin ||

191. pan kasompok Kumpêna[54] samya amêdhang | nanging pangran tan busik | mangamuk manêngah | manuduk kang katiban | pêjah tan kongsi ping kalih | myang putranira | milya ngamuk mangukih ||

192. abusêkan gègère sajroning palya | Kumpêni akèh mati | myang kang nandhang brana | tandangira pangeran | lir singa lodra ngajrihi | kurah ludira | gêpang[55] wadya Kumpêni ||

193. kacarita Kumpêni sakapal têlas | akêdhik ikang kari | amung gala-gala | kang maksih sami mangsah | samya ngagêm sagok[56] bêdhil | sira pangeran | sayahe dèn gêbugi ||

194. myang tinubruk ing kursi pangeran tiba | lênggah gya dèn papori[57] | myang para atmaja | pêjahe pinoporan | pangeran sampun ngêmasi | murda tinigas | binêktèng Surawèsthi ||

196. pangludira prapta tirahing hèrnawa | wangsul sawadya aglis | angêbroki kitha | Kumpêni sampun prapta | ing nêgari Surawèsthi | sampun apanggya | amral lan ki apatih ||

197. atur solahira duk anèng lautan | amral ngungun tan sipi | tuwin ki apatya | lakung pangungunira | dening andêling ajurit | Kapitan Kartas | pêjah myang bala ênting ||

198. Ki Tumênggung [Tumêng...]

--- [f. 609r] ---

[...gung] Cakrajaya wus putusan | marang Kartasura glis | tur pêksi sang nata | datan kawarnèng marga | prapta ing Kartasurenjing | kang punang duta | cundhuk lan sri bupati ||

199. sampun katur surat saking ki apatya | tinupiksèng nrêpati | lakung ngungunira | punang duta tinulak | kadhahar saaturnèki | wus pinatêdhan | asul-angsulirèki ||

200. miwah ikang nuwala Suradiningrat | pinatêdhakkên aglis | duta tan winarna | ing marga sampun prapta | Surabaya wus apanggih | lan ki apatya | katur sasolahnèki ||

201. lakung suka Ki Tumênggung Cakrajaya | sigra utusan aglis | marang ing Mandura | nimbali Radèn Sura- | diningrat mring Surawèsthi | angrik kang wadya | myang sakaprabon jurit ||

202. tan winarna kang duta praptèng Mandura | pan sampun dèn dhawuhi | wau Radèn Sura- | diningrat sigra-sigra | sadaya kaprabon jurit | myang balakosya | budhal mring Surawèsthi ||

203. sampun prapta Rahadèn Suradiningrat | ing nagri Surabanggi | tundhuk lan apatya | miwah Amral Baritman | myang sagung para dipati | pasisir samya | pênuh ngarsa apatih ||

204. pinaringkên nawala maring Rahadyan | Suradiningrat nênggih | lamun pinatêdhan | nagari ing Mandura | lawan sinungan wêwangi | gêntyani raka | Cakraningrat Dipati ||

--- [f. 609v] ---

marang rêkyana patih ||

206. ki tumênggung kadya punapa ing karsa | masalahing ajurit | apan sampun lama | kèndêl tan ana mêngsah | wus sêdhênge majurit |[59] apan kawula | antuk tilik prayogi ||

207. kadi wontên pitulungira Yyang Sukma | ari Salasa benjing | nêdha maguta prang | samya ngrabasèng laga | ki tumênggung anauri | igih karsanta | manira mugèng wuri ||

149. Pangkur

[Patih Cakrajaya saha wadya Kartasura kabiyantu kumpeni ingkang dipunpandhégani amral Baritman perang mengsah wadyanipun Jayapuspita ing Wanakrama. Wadya Kartasura kasoran jurit, amral Baritman kagentosan kapitan Kustap.[60]]

1. wus rêmbag sagung dipatya | ingundhangan sakèh wadya pasisir | iku nêng datan winuwus | praptèng ari Salasa | enjing nêmbang têngara Kyai Tumênggung | Cakrajaya wus siyaga | miwah sakaprabon jurit ||

2. pugawa pasisir samya | asanega tuwin bala Kumpêni | gumrudug syaraning tambur | sira Amral Baritman | wus anunggil lawan sira ki tumênggung | kang pangawat wus tinata | kang mugèng kanan lan kering ||

3. sira Pangeran Mandura | pan tinuduh pangawat kering |[61] ing Tuban Garsik Sidayu | kang dadya kanthinira | anadene kang wadya pasisir sadarum |[62] dadya panêngah sadaya | dene kang wadya Kumpêni ||

4. tan owah kalawan saban | mugèng dhadha wuri rêkyana patih | budhal kang wadya gumuruh | tikês jaga ing ngarsa | sira Amral Baritman lawan Kumêndur | Gobyo anitihi wadya | gêgaman lir cala api ||

5. Dipati Jayapuspita | wus miyarsa yèn musuh andhatêngi | sigra atêngara umyung | wong Surabaya kumrab | pan gumêrgut [gu...]

--- [f. 610r] ---

[...mêrgut] tandangira dulu musuh | wau ta rêkyana patya | kalawan bala Kumpêni ||

6. wus acêlak lawan kitha | samya kèndêl kang wadya atata biting |[63] prasamya amangsang ulur | mriyêm sampun pinrênah | ing palatar luhur Baluwartinipun | wadya pasisir sadaya | prasamya amasang biting ||

7. wadya Surabaya miyat | lamun mêngsahira angangsêg biting | prasamya amigah luhur | amasang mriyêmira | lela kalataka anakan lan masbun | saksana campuh ing yuda | arame bêdhil-binêdhil ||

8. ngabên sênjata kewala | kang mariyêm mugèng ing Baluwarti | syaranya lir prawata rug | surak ambal-ambalan | Ki Dipati Jayapuspita winuwus | migah marang pêpagungan | Kadhokngorèke tan kari ||

9. angakang nèng pêpagungan | amral miyat solahe ki dipati | agoyang kêpalanipun | sigra ingarah-arah | kinon nyipat ing mariyêm pagungipun | sinusunan ing gurnada | nanging tibane atêbih ||

10. binendrong pagung ingarah | wadya Surabaya malês abêdhil | ramya kadya gêlap sèwu | kacatur pitung dina | dènira prang mariyême siyang dalu | padhang wisma Surabaya | ingurugan gutuk api ||

--- [f. 610v] ---

[...n] wayah pukul sawêlas | wong wadone samya ngirim ||

12. mring lakine kang atêngga | pambitingan Kumpêni aningali | pinasang mariyêmipun | wong èstri gya sinipat | datan kandhêg ngeca-eca gendhong sumbul | lumaksanèng pambitingan | Kumpêni eram ningali ||

13. wadya lit ing Surabaya | kang wong desa sabên dina kyèh prapti | miwah ikang para kaum | saking ing pagunungan | samya milu prasamya nagulangipun | arsa naur ing sihira | ing gusti sang adipati ||

14. marma wong desa mêngkana | lampahira ki dipati ing nguni | ingundhangakên sadarum | desa myang pagunungan | ukur bisa sêmbayang ing pêthèk luput | miwah sanèskarèng karya | malah atampi pêparing ||

15. puruna salat sadaya | mila sagung wadya suka ngêmasi | ing nguni Surabayèku | apan payo bismillah | ukur kang wong prasamya gêgulang kulhu | laris ikang palandinas | wau kang samya ing kardi ||

16. nahan gêntya kawuwusa | Panji Surèngrana sêmana prapti | saking dènira bêbujung | ing wadya Kartasura | lajêng marang Lamongan lami nèng ngriku | sira Panji Surèngrana | praptane arsa manggihi ||

--- [f. 611r] ---

kang punang layang | wagêde Surèngranèki ||

18. ing nguni Dewa Kaloran | samutungi[65] ing makya asal malih | duk sêmana sampun pangguh | lan Panji Surèngrana | miwah Panji Kartayuda sampun tundhuk | anèng dhusun ing Kapraban | wau gènira manggihi ||

19. sinung gyan sinuba-suba | pan binêktèng karsane mring nagari | Jayapuspita tanpasung | dèrèng eca kang manah | maksih suka angadu prajurit kaum | arsa dèn pitambuhana | owêl mênawa amutik[66] ||

20. marma kalih arinira | samya kinon manggihi Murah Panji | yèn benjing asor aripu[67] | karsanya ki dipatya | Murah Panji Galesong kêna ingadu | suda pangandêling Sukma | supe kodrating Yyang Widi ||

21. ngandêl sasamaning jalma | mula sudèng yonine ing ajurit | duk srayane dèrèng rawuh | wisma ing Surabaya | kang katiban gutuk api payonipun | kang kêni datan tumama | ing makya kathah kabêsmi ||

22. kunêng ikang kawuwusa | sira amral lawan rêkyana patih | miwah Kumêndur Gobyèhku | samya apagunêman | tuwin ikang para dipatya sadarum | Kumêndur Gobyoh sru ngucap | kadipundi ki apatih ||

23. yèn ta agung mêkotêna | aprang mriyêm tanpa wêkasing jurit | yèn rêmbag nêdha pinagut | sami apranga dhadha | pitên kèhe obat [o...]

--- [f. 611v] ---

[...bat] mimis ikang rawuh | yèn agung abêbêdhilan | sawindua nora uwis ||

24. wadya punika akathah | wong Kumpêni miwah wadya pasisir | myang bala Mandura pênuh | karanglane[68] punapa | kyana patih angrajongi ing kumêndur | miwah Sa Amral Baritman | ngundhangi sagung Kumpêni ||

25. myang Tumênggung Cakrajaya | pra dipatya pan sampun dèn undhangi | siyaga arsa umanggut[69] | sigra nêmbang têngara | gumyur baris gumêrgut syaraning tambur | budhal saking pabitingan | kotbuta bala Kumpêni ||

26. tataning baris tan owah | kadya sabên jaga lumakyèng ngarsi | kang dèn kabayani amuk | umyang kang balakosya | Ki Dipati Jayapuspita winuwus | miyarsa yèn mêngsah prapta | ing alun-alun abaris ||

27. kang dadya pangawat kanan | Ki Ngabèi Jangrana ikang rayi | ikang mugèng keringipun | [...] |[70] [...] |[71] kang gêgaman warna-warna | tinon lir prawata sari ||

28. gamêlan munya angakang | ki dipati ngadhakrang dèn payungi | bala Kumpêni glis rawuh | sampun ayun-ayunan | pan agamêng[72] wadya Kumpêni lir mêndhung | sarêng têmpuhing ayuda | arame bêdhil-binêdhil ||

29. kang pangawat barêng mangsah | wong Kumpêni angêdrèl wanti-wanti | pinirsa lir gêlap sèwu | barung lawan gamêlan | awor suraking wadya asrang gumuruh | pêtêng dhêdhêt ing payudan | dening kukusing sundawi ||

--- [f. 612r] ---

30. sumahab wong Surabaya | kadya mina mêmăngsa sajroning warih |[73] wadya Mandura anêmpuh | myang pasisir sadaya | ramening prang acarub rowang lan musuh | Dipati Jayapuspita | angabani wong sinêlir ||

31. ambyuk mangamuk manêngah | tikês jagang sampun dèn obrak-abrik | miwah kang prajurit kaum | pangamuke lir yaksa | ingurugan sênjata myang pasêr busur | nusup kukusing sundawa | wadya Kumpêni kyèh mati ||

32. Kumêndur Gobyoh umiyat | lamun bala Kumpêni akèh ngêmasi |[74] ambanting tapiyonipun | sigra nrêgakên bala | miwah Amral Baritman sarêng amagut | Kapitan Krêkasbun Malunan |[75] Pandêrlele angawaki ||

33. myang upêsir sarêng masah | Minangkabu Ambon Makasar Bugis | sarêng dènira angamuk | tuwin bala Mandura | pra dipatya pasisir nrêgakên maju | sakarine ikang pêjah | wadya Kumpêni angukih ||

34. tan kewran wong Surabaya | pangamuke lir banthèng tawan kanin | para mantri sarê manduk | anuduk myang anigas | sami kuthah ludira sariranipun | ing payudan waspa rungyan | awor sambate kang kanin ||

--- [f. 612v] ---

[...is-kinêris] ||

36. myang ikang dugang-dinugang | kuwêl ing prang ana bithi-binithi | akèh kang gêbug-ginêbug | sanjata tanpa karya | tanpa wilis kunarpa susun atimbun | lêbu malêdug kasiram | ing ludira kadi tasik ||

37. kang akasa kadi bêlah | kêlab-kêlab kang pratiwi gonjang-ganjing |[77] surêm kang surya sumêmbur | gigang[78] Sang Ăntaboga | lindhu awor prakêmpa prabata rug |[79] ing payudan lir kiyamat | kocake kang jalanidi ||

38. saari dènira yuda | kyèh kang wadya mati singunên sami | matyambun-ambunên arus | ing ludirèng kunarpa | pirang-pirang pandêlêng palagan pênuh | watang putung kadya sarah | gandera lir lumut kèli ||

39. Kumpêni kalih bragada | ikang tumpês kawi[80] Ambon lan Bugis | Makasar Bali myang Butun | tumpês tanpa wilangan | Lutnan Pandêrlele punika kasambut | tumpês sakumpênira[81] |[82] Kapitan Krêsbun ngêmasi ||

40. Lutnan Pabandhêm palastra | miwah wadya Surabaya kyèh mati | sapih kang yuda kasaput | ing latri kawarnaa | Ki Dipati Jayapuspita pirêmbug | lan sagung prajuritira | lèngsèr sawetan bênawi ||

41. barise kori sayatra | kithanira pan sampun dèn êbroki | dening sira Ki Tumênggung | Cakrajaya myang amral | duk sêmana bala Kumpêni abantu | rawuh saking Batawiyah | kalih bragada kang prapti ||

42. pangiride Mayor Gusta[83] | lan Kapitan Pardèmês [Par...]

--- [f. 613r] ---

[...dèmês] Lutnan Jakim | katri prajurit linuhung | wus tundhuk lawan amral | myang Kumêndur Gobyoh lakung sukanipun | dening bantunira prapta | kapanggih lawan apatih ||

43. ing latri kang kawuwusa | pagunêman sagung para dipati | lawan sira ki tumênggung | miwah Amral Baritman | myang Kumêndur Gobyo asru dènnya muwus | hèh ki patih paran karsa | punapa kèndêl ing jurit ||

44. ki tumênggung alon mojar | karsaningong ing yuda sun kèndêli | angasokakên ing batur | sigra Pangran Mandura | asru matur marang sira ki tumênggung | yèn suwawi lawan karsa | luhung ginitika malih ||

45. mumpung dèrèng kêmbu[84] lawan | kadangipun Surèngrana Apanji | myang Panji Kartayudèku | ing mangkya lagya pisah | baris wontên ing Kapraban kalihipun | amanggihi srayanira | pun Balèlèng Murah Panji ||

46. yèn punika anunggila | pasthi awrat pinagut ing ajurit | igih ta sadayanipun | satugil apampuwa[85] | dyan Kumêndur Gobyo nampèl wêntisipun | giyak sarya latah-latah | itu lêbih kata baik ||

47. Kumêndur Gobyoh punika | cinarita akêras babang[86] êpring | marmanira pêksa magut | saking tan bisa mulat | ing risake bala Kumpêni nèng ripu | sêdya amagut kewala | apêpulih ing ajurit ||

48. rêmbag sagunging dipatya | ki tumênggung myang amral anuruti | datan kawarna ing dalu |

--- [f. 613v] ---

enjing nêmbang têngara | gubyar[87] bèri syaraning tambur gumrudug | kumrab ikang balakosya | samya samêktèng ajurit ||

49. budhal sagunging gêgaman | wus tinata pangawat kanan kering | ikang mugèng kananipun | pangeran ing Mandura | atimbangan wadya pasisir sadarum | gêgaman tanpa wilangan | kadya robe kang jaladri ||

50. wau ta kang kawuwusa | Ki Dipati Jayapuspita miyarsi |[88] kalamun arsa pinagut | sigra nêmbang têngara | wus siyaga wadyabala Surèngkewuh | gêgaman lir ardi puspa | myang pangawat kanan kering ||

51. sira Ngabèi Jangrana | mugèng kanan Jaka Tangkêban kering | myang para mantri sadarum | gêgaman sigra budhal | pan amêthuk kilèn lèpèn karsanipun | Dipati Jayapuspita | ginarêbêg ing prajurit ||

52. wong Dulangmangap sanambang | datan kêna sah lawan sang dipati | wadya Talangpati sèwu | pinangku mugèng ngarsa | para mantri anèng pangawat tinuduh | kang gêgaman sampun prapta | tata kilèning bênawi ||

53. wadya Kumpêni wus prapta | ki tumênggung miwah wadya pasisir | pan sarêng dulu-dinulu | lajêng campuh ing yuda | ramening prang sanjata lir prawata rug | pêtêng kukusing sundawa | pangêdrèle wanti-wanti ||

54. sumahab wong Surapriga | tan akewran nusup kukusing bêdhil | wong Talangpati agêrgut | manêngah ngamuk rampak | kang

--- [f. 614r] ---

ing dhadha wadya Kumpêni tinêmpuh | akuwêl ulêng-ulêngan | wong Surabaya mangukih ||

55. Kumpêni pangêdrèlira | datan agop dhêdhêt madyaning jurit | bala Mandura anêmpuh | surak kadya ampuhan | tuwin bala pasisir sarêng anêmpuh | Dipati Jayapuspit |[89] sigra asuwarèng dasih ||

56. hèh payo wong Surabaya | Dulangmangap miwah wong Talangpati | mêrêma netrane rèku | ayya na anêdya gêsang |[90] apan iki patuning[91] syarga luhung |[92] prajurit ing Surabaya | pangamuke ngobrak-abrik ||

57. kang katrajang sirna gêmpang | wadyabala Kumpêni akèh ngêmasi |[93] ing wuri mangsah akiwul | Mayor Kustap kalayyan | Kapitan Pardèmês sarêng umagut |[94] Kumêndur Gobyoh manêngah | ngamuk tandange lir yaksi ||

58. sira mral ngipun[95] ing wutat | myang Kapitan Torna Lutênan Jakim | wadya Kumpêni agêrgut | sura mangangah-angah | wadya Surabaya pangamuke liwung | sênjata wus tanpa karya | aramya rok silih ukih ||

59. Ki Tumênggung Cakrajaya | anrêgakên wadya anèng ing wuri | suraking bala gumuruh | umyang punang gamêlan | ingurugan ing mimis pan kadya jawuh | wong Surabaya kèh pêjah | Dulangmangap Talangpati ||

60. nanging dèn idêk ing wutat | wadya Dulangmangap kiwul angukih | Mayor Kustap kang atangguh | sakayanira samya | kawan dasa

--- [f. 614v] ---

kang samya ngagêman durbus |[96] kang nêmpuh ngarsane Kustap | wong Surabaya kèh mati ||

61. dadya bênggang sanalika | sinusonan ing gutuk api aglis | ikang katêrajang gêmpur | kunarpa lir babadan | pacing ngalasah wawa[97] ing Surèngkewuh | Dipati Jayapuspita | anglela madyaning jurit ||

62. myang saupacaranira | bawat lante kêndhaga anèng ngarsi | upêt miwah kang angacu | tan owah luguhira | ki dipati pan eca gènira udud | ing lantaran dinamonan | upête ing rare alit ||

63. Kumêndur Gobyo umiyat | ing solahe wau ki adipati | bramatyanira kalakung | sarya nrêgakên wadya | binarondong ki dipati asru muwus | iya payo êntèkêna | hèh kapir mimisirèki ||

64. kacatur ki adipatya | arasukanira pranakan putih | sarya udhêng gilig wungu | arja anyamping limar | tinon kadya andaga[98] tuhu abagus | Kumpêni pangêdrèlira | tan pêgat awanti-wanti ||

65. tan miris Jayapuspita | eca gigit sadak sarwi nudingi | dèn aparêk kumêndurmu | sira Jaka Tangkêban | saking kering awas dènira andulu | yèn kang paman pinarbutan | sigra angingêr turanggi ||

66. pangawatira tinilar | sira Jaka Tangkêban asru nyamêthi |[99] ing turăngga sigra mamprung | kuda nandêr manêbah[100] |

--- [f. 615r] ---

pun Mangunsih raning kuda jajan biru | kasasang ing ganjur atap | binendrongan[101] dening bêdhil ||

67. turăngga tanpa tuk nêngah | katadhahan ing musuh kanan kering | Jaka Tangkêban mangamuk | watangira ingikal | kinêmbulan ing prajurit ngarsa pukur | kanan tinumbak tan kêna | ing kering ngamuk kyèh mati ||

68. ngarsa wutat tinarajang | wuri anub miwah ing kanan kering | tan kewran pangamukipun | sira Jaka Tangkêban | kudanira kababan mimis wus lampus | niba Ki Jaka malompat | lawung kotit[102] ing turanggi ||

69. putung gyan narik curiga | sira Jaka angamuk karo kêris | lir andaga tandangipun | sêdhênge tawan brana | para mantri ing Surabaya andulu | manêngah sami kotbuta | ikang katêrajang ngisis ||

70. Jaka Tangkêban wus prapta | ing ngarsane wau sang adipati | nangis anungkêmi suku | ngandika sang dipatya | hèh asoa ayya sira maksa ngamuk | dyan mêngsah kang anglud prapta | saking kering angêbyuki ||

71. sira Ngabèi Jangrana | mugèng kanan rame dènira jurit | nanging karoban ing musuh | binendrong kering kanan | ingurugan sênjata myang pasêr busur | sira Ngabèi Jangrana | jajanira akrêp kanin ||

72. pan ing jawi nora pasah | ing jro rêmpu ki ngabèi ngêmasi | wadya Surabaya dulu | sakarine kang pêjah | samya

--- [f. 615v] ---

ngamuk lir danawa tandangipun | sêdhênge arêbut măngsa | wadyèng Mandura nadhahi ||

73. akuwêl dènira yuda | ki dipatya sampun ngaturan pêksi | lamun kang rayi kasambut | Ki Ngabèi Jangrana | nyandhak watang Jayapuspita umagut | myang kang wadya Dulangmangap | Jaka Tangkêban tan kari ||

74. para mantri Surapriga | miyat lamun ki dipati ngawaki | sarêng karuna umatur | dhuh gusti sang dipatya | sampun dika age angawaki pupuh | yèn kawula dèrèng pêjah | ecaa jênêngi wuri ||

75. pan wadya maksih akathah | Dulangmangap miwah wong Talangpati | tuwin kang prajurit kaum | igih taksih sudira | dene rayi panduka ikang kasambut | pun Angèbèi[103] Jangrana | kawula ikang pêpulih ||

76. Jayapuspita ngandika | payo barêng isun arsa ngawaki | tan ana wêkasanipun | nadyan silih pêjaha | barêng lawan mantrinisun kabèh iku | sadina iki wak iwang | kêdah têmên angêmasi ||

77. nadyan dèn pêpalangana | nora kêna isun sadina iki | wus sêdhênge payo ngamuk | para mantri karuna | sarêng masah Jaka Tangkêban nèng ngayun | agêrgut wong Dulangmangap | kotbuta wong Talangpati ||

78. mangsah dharat ki dipatya | kalaganjur mugangira tan kari | kang pangawat samya kumpul | nugil sang adipatya [a...]

--- [f. 616r] ---

[...dipatya] | surak umyung para mantri sarêng anduk | Talangpati Dulangmangap | wadya Kumpêni nadhahi ||

79. kumêndur amral umiyat | lamun Jayapuspita angawaki | sigra anrêgakên wau | para upêsir mangsah | sira Gobyoh anyakot tapiyonipun | mobat-mabit tandangira | ngabani bala Kumpêni ||

80. miwah kang bala Mandura | myang pasisir prasamya tata malih | rame parêng dènnya nêmpuh | lir paguting hèrnawa | wadya Surabaya pangamuke liwung | gêmpang ikang tinarajang | bala Kumpêni kyèh mati ||

81. Jaka Tangkêban manêngah | ngiwad-ngiwud myang sagung para mantri | wadyèng Mandura tinêmpuh | gêmpang kang katêrajang | ramening prang para mantri Surèngkewuh | sadaya kurah ludira | pangamukira angukih ||

82. tan kandhêg pangêdrèlira | sira Jayapuspita anadhahi | asru dènira amuwus | hèh payo lanat kopar | madhatiya angusung obat mimismu | rêbutên Jayapuspita | lajêre wong Surawèsthi ||

83. para mantri Surabaya | pangamuke samya atawan tangis | wau kawarta misuwur | pêjahira Jangrana | para rabinira sadaya unusul[104] | myang garwane ki dipatya | samya nusul tawan tangis ||

84. sapraptanirèng payudan | para garwa anjrit samya nungkêmi | asambat [asa...]

--- [f. 616v] ---

[...mbat] ngaturi mundur | marang sang adipatya | adadana ing benjing kawula magut | yèn kumpul kadang-kadangta | pun Panji Surèngranèki ||

85. myang pun Panji Kartayuda | dadya kewran tyasira sang dipati | ginubêl ing para arum | dadya mundur lolonan | dyan prajurit Kumpêni samya angêlud | ambêdhili saking wutat | nanging bala Surawèsthi ||

87. Ki Tumênggung Cakrajaya | lawan amral makuwon kitha malih | sira Jayapuspitèku | wasul ing pêrnahira | baris lawang sakèthèng warnanên wau | Ki Apanji Surèngrana | lan Panji Kartayudèki ||

88. miyarsa ing yudanira | ikang raka rêmpu ari ngêmasi | apanji kalih wus rawuh | sohan dhatêng kang raka | ki dipati ginubêl ngaturan mêtu | saking salêbêting praja | sampun kasompok ing jurit ||

89. sang dipati angandika | karsanisun tumpêsa sajro nêgari |[106] musuh iki yèn sun dulu | kêthèn wêndran ayutan | buh tikêle lan wadya ngong Surèngkewuh | ewa sêmana pun kakang | sarambut durung gumisir ||

90. kang rayi kalih amêksa | ingaturan nugila Murah Panji | Balèlèng ingajak magut | sang dipati ngandika |

--- [f. 617r] ---

tari marang sagunging prajuritipun | myang para kaum sadaya | ngapinjal aturing rèki ||

91. kang satêngah ana ngucap | datan antuk punika aprang sabil | dene akanthi wong kupur | bala Nusakambangan | Kêtib Bawang asru dènira amuwus | sanadyan padha kapira | kapir têtulung wong Bali ||

92. Wêlănda kapir sikara | dadya kathah kang samya rêmbag mijil | lèsèr saking jro kithèku | myang ari kalih mêksa | angaturi dadya giwang ing tyasipun | sang adipati gya budhal | saking praja sawadyèki ||

93. akumpul lan arinira | sampun prapta Kapraban sang dipati | amung kèndêl kalih dalu | lajêng dhatêng kaputra[107] | akêkuwu saha balakusya umyung | myang wadya Nusakambangan | pun Balèlèng Murah Panji ||

94. milya baris ing Kaputran | nanging têbih pakuwonnya lan sang dipati |[108] miranti sawadyanipun | wau kang kawuwusa | Amral Britman lawan sira Ki Tumênggung | Cakrajaya wus miyarsa | lamun Jayapuspitèki ||

95. lèngsèr ing pintu sayatra | nèng Kaputran mangkya gènira baris | Kumêndur Gobyoh mêksa nglud | nanging amral tan rêmbag | muwah sira ki tumênggung datan rêmbug | Kumêndur Gobyoh amêksa | dyadya[109] sagung pra dipati ||

--- [f. 617v] ---

[...n] ing kitha | amung urun para mantri ||

97. Kumêndur Gobyoh lampahnya | sampun prapta Kaputran sawadyanèki |[110] wong Surabaya amêthuk | rame campuhing yuda | wadya Surabaya prange ngundur-undur | amapan ing Wanakrama | kumêndur agêng tyasnèki ||

98. ing Kaputran wus kancingkan[111] | panyanane wong Surabaya kanji | kumêndur sigra dènnya nglud | dhatêng ing Wanakrama | wadyèng Surabaya arêrangkah sampun | wadya Kumpêni glis prapta | wong Surabaya mêdali ||

99. sira Panji Kartayuda | Panji Surèngrana samya nindhihi | kang raka jênêngi pukur | sigra campuh kang yuda | Panji Surèngrana pangamuke liwung | miwah Panji Kartayuda | tinon lir andaka kanin ||

100. bala ing Nusakambangan | Murah Panji Balèlèng anguruni | amung bala kalih atus | milya ngamuk manêngah | wong Kumpêni tan kandhêg pangêdrèlipun | pêtêng kukusing sundawa | wong Surabaya nusupi ||

101. akuwêl dènira yuda | wadyabala Kumpêni akèh mati | sabragada ikang lampus | wong Jawa wus lumajar | wong Kumpêni lêlumbungan unduripun | sira Panji Surèngrana | Panji Kartayuda ngusir ||

102. Kumêndur Gobyoh lampahnya | ngobat-abit ngatag bala Kumpêni | prasamya ingajak ngamuk | nanging tanpolih papan | tansah gêrêng-gêrêng sira sang kumêndur | wantu wong sampun kaplajar | akiwul-kiwul tanpalih ||

103. para mantri kang lumayya | praptèng pakuwonira

--- [f. 618r] ---

rêkyana patih |[112] pan kapita tyasing rèku | sigra dènira undhang | asiyaga bêndhe tinitir angukung | budhal tulung ing ayuda | Pangra[113] Mandura nindhihi ||

104. lampahira sigra-sigra | wus kapêthuk marang bala Kumpêni | apan maksih dèn bêbujung | dening wong Surapriga | wadya Sampang sadaya sarêng anêmpuh | rame dènira ayuda | uwal kang bala Kumpêni ||

105. wadya Mandura prangira | mundur sarwi ngraksa bala Kumpêni | wong Surabaya maksa nglud | nanging para dipatya | myang Kumpêni wuri sangsaya kyèh rawuh | mundur wadyèng Surabaya | marang Wanakrama malih ||

106. pan kacatur tigang wulan | anèng Wanakrama Japuspitèki | kèndêl tan pagut-pinagut | eca gènnya kasukan | pan apajêg barise wong Surèngkewuh | wadya lit ing Surapriga | tan ana têluk sawiji ||

107. duk kinêpung anèng kitha | pitung wulan laminèng[114] sang dipati | wong pasisir samya tugur | miwah wong Kartasura | tuwin bala Kumpêni prasamya tugur | pan maksih ayun-ayunan | kawarnaa sri bupati ||

108. apan sampun amiyarsa | lamun wadya pugawa kang ajurit | sakalakung risakipun | kasoran ing ayuda | kang wadya lit akathah longe kang lampus | tuwin pugawa kang pêjah | mêngkana ikang tinuding ||

--- [f. 618v] ---

kalawan Jayasamodra | wus budhal sagunging baris ||

110. tan winarna lampahira | duk ing marga wus praptèng Surawèsthi | wus panggih lan Ki Tumênggung | Cakrajaya myang amral | wus pinêrnah kuwu pabitinganipun | gêntya ikang kawuwusa | prajurit saking ing Bali ||

111. kang sraya pangran ing Sampang | ikang pêjah ing kapal mangkya prapti | apêparab Dewa Kêtut | sèwu prajuritira | praptèng kitha ing Tunjungan kang jinujug | miyarsa yèn pangran pêjah | anèng kapal kang nyuruhi ||

112. lakung angungun ing driya | Dewa Kêtut akèn ambêbahaki | wadya Mandura ginêmpur | gègère apuyêngan | akèh nusul mring nagari Surèngkewuh | atur upaksi pangeran | yèn wontên mêngsah dhatêngi ||

113. wadya ing Nusakambangan | Dewa Kêtut sèwu sikêping jurit | Pangeran Mandura gupuh | tur wikan ing apatya | miwah amral angandika Ki Tumênggung | Cakrajaya mring pangeran | dika antuki pribadi ||

114. pangran alon aturira | pan punika ènthèng kapanggih wuri | kang awrat samya rinêbut | mêngsah ing Surapriga | dene ing Mandura kapanggiha pukur | ari kawula kewala | pun Cakranêgara nênggih ||

--- [f. 619r] ---

ngirid prajurit sanambang | wus anumpak ing jaladri ||

116. ya ta wau kawarnaa | Amral Britman êsaknga[115] mring apatih | ing solahira kumêndur | gènira badayuda | pangadune ing wadya Kumpêni iku | ambuta tuli kewala | karya risaking wadya lit ||

117. amral karsanya utusan | atur surat marang nagri Bêtawi | yèn têtêpa si kumêndur | ămba dadya kathinya | Amral Britman sêdyanira arsa mutung | mantuk mring nagri Walănda | tan arsa nglampahi jurit ||

118. Ki Tumênggung Cakrajaya | jinalukan mring amral tăndha tulis | dyan umêngsat dutanipun | ing laut tan winarna | cêndhêk ikang carita pan sampun rawuh | ing Batawi punang duta | tundhuk lan para Rat Pêni ||

119. sagunging Rat Pêni Diya | abicara upiksa[116] punang tulis | sigra katur suratipun | marang gurnadur jendral | tinarima sira amral aturipun | kumêndur gya tinimbalan | pêrlos marang ing Batawi ||

120. wau ikang kawarnaa | Radèn Jimat ing Mandura wus prapti | wus atuk[117] kalawan musuh | rame campuhing yuda | Radèn Jimat kalakung sudiranipun | wong Bali kathah kang pêjah | saksana ingipun[118] aglis ||

121. kalakung ingêla-êla | Radèn Cakranagara maring wong Bali |[119] dadya supe kadang sêpuh | ingadêgkên dipatya | Radèn Cakranagara [Cakranaga...]

--- [f. 619v] ---

[...ra] wus ajêjuluk | Cakraningrat ing Mandura | sampun agêng punang baris ||

122. kang dadya mênggalaning prang | Radèn Sewanêgara ikang wêwangi |[120] wong Mandura samya suyud | wus katur mri Pangeran | Cakraningrat ikang anèng Surèngkewuh | lakung wagugên ing driya | sigra dènnya tur upêksi ||

123. mring Tumênggung Cakrajaya | tuwin amral ya ta sinung upêksi | yèn arinira puniku | Radèn Cakranêgara | mangkya boga[121] kait kalawan Kêtut |[122] wus jumênêng Cakraningrat | ing Mandura dèn ligihi ||

124. Ki Tumênggung Cakrajaya | dadya pikir lan sagung pra dipati | tuwin amral karsanipun | ayya keron ing yuda | salah siji rumata nulya ginêmpuk[123] | Ki Tumênggung Cakrajaya | ngundhangi sagung dipati ||

125. tanapi Amral Baritman | angundhangi sagung wadya Kumpêni | Mayor Kustap kang tinuduh | gitik ing Wanakrama | ngirid bala Kumpêni rong bragada uwus |[124] budhal saking ing jro kitha | marang Wanakrama aglis ||

126. bupati kêrig sadaya | amung kantun amral kiya apatih | kang wadya Kumpêni kêbut | miwah sagung pugawa | kang gêgaman tinon lir ardi katunu | kadya bêlah kang pratala | kambah ing wadya lumaris ||

127. tan winarna solahira | praptèng Wanakrama sagunging baris | wong Surabaya andulu | yèn [yè...]

--- [f. 620r] ---

[...n] mêngsahira prapta | sigra nêmbang têngara gong bèri umyung | Pati[125] Jayapuspita |[126] amiyosi ing ajurit ||

128. kumrab wadya Surabaya | Panji Surèngrana nindhihi ngarsi | myang Panji Kartayudèku | sigra campuh kang yuda | Mayor Kustap ngabani sradadunipun | Kumpêni kotbuta mangsah | pangêdrèle wanti-wanti ||

129. sampun karsaning Yyang Sukma | wadya Surèngpriga[127] apês kang jurit | dènnya mor prajurit Wangsul | dadya apês ing yuda | sira Panji Surèngrana sigra ngamuk | myang Apanji Kartayuda | ngamuk lan sawadyanèki ||

130. myang para mantri sadaya | sarêng nêmpuh Kumpêni anadhahi | sênjata lir gêlap sèwu | barung kalawan surak | wadyèng Surabaya kathah kang alampus | Dipati Jayapuspita | jênêngi ing luhur biting ||

131. mêndhun[128] anrêgakên wadya | para mantri nêngah samya mangukih | lir danawa tandangipun | rusak kang katêrajang | wong pasisir para mantri sarêng nanduk | sira Ngabèi Tohjaya | ngamuk lir andaka kanin ||

--- [f. 620v] ---

[...capura] kanin ||

133. sira Panji Surèngrana | wadyèng Nusakambangan dipun tindhihi |[129] pangamukira aliwung | rusak kang katarajang | samya kuthah ludira prajurit Wangsul | ramening prang long-linongan | paksi sangkara nambêri ||

150. Dhandhanggula

[Kapitan Kustap ngrabasa dhateng Madura, wadya kumpeni kawon lajeng wangsul dhateng Surabaya. Pangéran Balitar lan Pangéran Dipanegara numpes kraman bala mancanegara. Pangéran Dipanegara ing Madiun jinunjung nerpati ajejuluk panembahan Hèrucakra.[130]]

1. Sang Dipati Japuspita aglis | nyandhak watang pan arsa ngamuka | pinarbutan ing mantrine | samya ngaturi mundur | dhuh gustiku sang adipati | ing benjing ngawakana | yèn wadya wus lêbur | yèn suwawi ingunduran | ngupadosa papan kang pakèwêd gusti | dhatêng nagari Japan ||

2. maksih sompok ing Wanakramèki | cêlak praja suwawi ing Japan | punika sae papane | kang lèpèn agêng ngêpung | dadya asal aso kang dasih | Apanji Surèngrana | rêmbag aturipun | dadya kondur sang dipatya | pan lolonan Kumpêni anglud bêdhili | anging wong Surabaya ||

3. anadhaha pan sarwi lumaris | lamun bala Kumpêni amêlak | wadyèng Surabaya nolèh | ngantêp ing yuda mamuk | dadya bêgang wadya Kumpêni | bêdhil saking kadohan | praptèng bitingipun | Dipati Jayapuspita | saha wadya sampun lumêbêt ing biting | Kumpêni pangludira ||

4. samya kèndêl sajawining biting | wong Surabaya wus ingundhangan | adangdana sarayate | ya ta kasamput[131] dalu | abusêkan [abusêka...]

--- [f. 621r] ---

[...n] sajroning biting | ing ari kawarnaa | wadyèng Surèngkewuh | budhal saking Wanakrama | saha sami[132] suta lir praja angalih | rêrepon[133] mugèng ngarsa ||

5. gêndhing sayang pandhe datan kari | sira Dipati Jayapuspita | mugèng ing wuri lampahe | prajurit pitung èwu | cinarita maksih lumiring | wadya Kumpêni mulat | yèn mêngsah wus kêbut | bitinge wus linêbonan | nanging bala Kumpêni tan ana ngusir | ngêbroki pabitingan ||

6. lampahira wau Sang Dipati | Jayapuspita wus prapta Japan | akukuwu sawadyane | wadya Kumpêni mundur | marang kitha ing Surawèsthi | andadosakên rêmbag | Mandura ginêpuk | Ki Tumênggung Cakrajaya | wus amatah pugawa ikang nindhihi | agitik ing Mandura ||

7. Mayor Kustap kang tinuding malih | dening amral lan Kapitan Tonar | lawan Kapitan Bèngsinge | Pangeran Mandurèku | dènnya budhal wus andhingini | anumpak ing samodra | Kumpêni ing pukur | sabragada kang binakta | Ki Tumênggung Cakrajaya wus anuding | tur wikan ing narendra ||

--- [f. 621v] ---

[...lakung] risakira | lakung dene angungun sri narapati | gêntya kang pinurcita ||

9. dutanira ki tumênggung prapti | Kartasura katur ing sang nata | sêrat wus tinupiksa ge | duta tinulak sampun | aturira wus dèn angsuli | gya mêsat saking praja | nahan kang winuwus | ikang ngrabasèng Mandura | Mayor Kustap lan sagung wadyèng pasisir | wus campuh punang yuda ||

10. anèng Malaya rame kang jurit | Dewa Kêtut lan sawadyanira | lakung sura ing yudane | Kumpêni kathah lampus | nanging wuri akathah prapti | binendrongan sanjata | dadya mêngsah kondur | Rahadèn Cakranêgara | marang kitha Tunjungan sêdyane rèki | amêmpên jroning kitha ||

11. Pangran Cakraningrat sigra prapti | lan Kumpêni wus angêpung kitha | Dewa Kêtut sabalane | abaris ngalun-alun | wong Kumpêni ramya bêdhili | tuwin bala Mandura | sarêng dènnya nêmpuh | wadyanira Cakraningrat | Dewa Kêtut sabalanira nadhahi | lakung sudirèng laga ||

12. wong Mandura akèh kang ngêmasi | sakarine kang pêjah lumayya | samya ngusi ing wurine | wadya Kumpêni magut | ingkang wuri saya kèh prapti | pangêdrèle lir gêlap | sakêthi abarung | rusak wong Nusakambangan | Dewa Kêtut pangamukira angukih | galak lir singa lodra ||

13. bala Kumpêni kathah ngêmasi | Mayor Kustap ngabani [ngaba...]

--- [f. 622r] ---

[...ni] ing bala | ing wuri umangsah kabèh | myang wong pasisir grêgut | saking kanan kering nungkêbi | apan karoban lawan | sira Dewa Kêtut | myang Radèn Cakranêgara | pan agêgêr wadyanira kyèh ngêmasi | kang kari wus lumayya ||

14. Dewa Kêtut pan sampun anglirig | ngalor angetan sawadyanira | galong lolonan lampahe | bala Kumpêni anglud | nanging datan purun mêrpêki | wau Rahadèn Jimat | lan sêntananipun | Rahadèn Sewanêgara | pan binêkta marang nêgara ing Bali | Ki Kêtut sêdyanira ||

15. benjang akarsa wangsula malih | Dewa Kêtut yèn sampun siyaga | angrabasèng Mandurane | wau pangêludipun | sagung ikang bala Kumpêni | wangsul marang ing kitha | wau Dewa Kêtut | sampun numpak ing samodra | saha bala mantuk mring nêgara Bali | wau kang winarnaa ||

16. bala Kumpêni ambêbayongi | binakta mundur mring Surapringga | Pangeran Mandura make | ikang maksih angantu | anênata ruwêding bumi | mangkana lampahira | mayor sampun rawuh | ing nagari Surapriga | wus atundhuk mayor lan rêkyana patih | miwah Amral Baritman ||

17. bêboyongan saking Mandurèki | sampun katur marang ki apatya | nêhêr dipun lajêngake | maring Kartasurèku | kang pawèstri myang

--- [f. 622v] ---

rare alit | tinon kawêlasarsa | gêntya kang winuwus | dutanira ki apatya | ikang saking nagri Kartasura prapti | tundhuk lawan apatya ||

18. glis tinampan sêrating nrêpati | miwah bêbêktan batur[134] ing nawala |[135] sampun pinatêdhakake | ikang kêkalih iku | Radèn Suryawinata tampi | lawan Sasrawinata | pinaringan wau | nagari ing Surabaya | kang satugil maring Răngga Pramanèki | ginanjar ing Lamongan ||

19. dene ikang satugile malih | marang panakawan alit mila | duk kala Kapugêrane | Săngka wêwanginipun | duk Ki Wirasantika uni | ginanjar nagri Jipang | ngaranan Tumênggung | Surawijaya Ki Săngka | binêktakkên kinèn adamêl pêpatih | timbalane sang nata ||

20. mangkya Surawijaya ngêmasi | tilar sunu apan maksih bocah | nora kuwawi ing gawe | dadya Ki Săngka wau | kang ginanjar ing Jipang nênggih | saha sinungan nama | Tumênggung Mataun | Ki Tumênggung Cakrajaya | undhang sagung pugawa kinèn ngastrèni | miwah Amral Baritman ||

21. ya ta ikang kawusa[136] malih |[137] sira Dipati Jayapuspita | kang anèng Japan barise | lawan sakadangipun | Murah Panji sampun anunggil | Balèlèng saha wadya | anging kuwonipun | têngah lan sang adipatya | duk sêmana pan lagya agunêm kawis | masalahing ayuda ||

22. cinarita sira Murah Panji | anênuhun mring Jayapuspita [Jayapuspi...]

--- [f. 623r] ---

[...ta] | aprakara ing arine | Panji Kartayudèku | dèn lihêna arane Panji | lamun tan dèn êlihna | kawula mit mantuk | dadya wau tinurutan | ikang rayi sampun angalih wêwangi | ran Dêmang Kartayuda ||

23. nanging arine Surèngranèki | sang dipati tan purun ngalihna | dening patêdhan sang rajèng | Panji Surèngranèku | duk sang nata anèng Sêmawis | mêngkana Kartayuda | ing raka tinuduh | agêcak măncanêgara | Pranaraga Madiun lan Saosragi | Kaduwang Kamagêtan ||

24. nagri Daha wus anungkul lami | ing Sarêngat lawan Kartasana | ing Pace Rawa Kalangbrèt | Dêmang Kartayuda wus | budhal saking Japan nêgari | dhomas prajuritira | tan kawarnèng ênu | wus angancik ing Caruban | dipatine Madiun ing Pranaragi | Kaduwang lagya prapta ||

25. saking nagari ing Surawèsthi | wus siyaga sêdya magut ing prang | mring Dêmang Kartayudane | ing Pranaraga ngumpul | Kamagêtan Kaduwang sami | tuwin ing Jayaraga | pêpêk nèng Madiun | sampun agêng barisira | sira Dêmang Kartayuda budhal saking | Caruban saha bala ||

--- [f. 623v] ---

Dêmang Kartayuda | anindhihi mring bala mamuk mangukih | sumyur măncanêgara ||

27. datan wontên tahan anadhahi | pangamuke wadyèng Surabaya | wus kancikan nagarane | tan alami anukul | sakathahe para dipati | mring Dêmang Kartayuda | prasamya sumuyud | wadya ing măncanêgara | wus kinêrig sadaya anunggil baris | lan Dêmang Kartayuda ||

28. sira Dêmang Kartayuda aglis | budhal saking Madiun nagara | mring Jagaraga karsane | dene ikang tinuduh | mring Kaduwang mantri kêkalih | Ngabèi Tambakbaya | lawan Wiratanu | angirid prajurit samas | mantri kalih ing Kaduwang sampun prapti | umadêg barisira ||

29. ing Wiraka sampun dèn irupi | kawarnaa Dêmang Kartayuda | wus prapta Jagaragane | lajêng ing lampahipun | praptèng Kiping tata kang baris | pangarsane wus prapta | baris Kalimungkung | nahan gêntya kawuwusa | sri narendra lagya wagugên ing galih | dènnya miyarsa warta ||

30. pambalike wong măncanagari | gègèr têpis wiring Kartasura | wong Surabaya praptane | abaris Kalimukung[138] | samya nukul wong Sokawati | solahe anggêgila | wadya Surèngkewuh | muwah kang anèng Kaduwang | urut Laroh gègèr samya dèn bahaki | myang urut Sakawatya[139] ||

31. dadya kapita nênge sang aji | dening putra Pangeran Purbaya | dadya bicara ing mangke | mring

--- [f. 624r] ---

Kumpêni gung-agung | panuwune ing sri bupati | kang putra dèn longana | gêgadhuhanipun | mariyême dèn pundhuta | lawang bêbutulan marang ing jro puri | punika binuntua ||

32. wêwêngkone Kalang Gawong pigir | tuwaburu nulup lawan dharat | Banyumas Mataram kabèh | Pamardèn Dayaluwur | pan sadaya wus dèn pundhuti | mila grahing wardaya | dening putranipun | kang dadya wêde kang driya | duk sêmana Pangeran Balitar nênggih | tinuduh dening rama ||

33. timbalanira sri narapati | ikang putra kinèn atugura | nagara ing Kaduwange | anugulang[140] ing musuh | wong Kaparak ikang dèn irid | Pangran Dipanagara | pan sarêng tinuduh | atugur ing Jagaraga | angundurna musuh kang anèng ing Kiping | sarêng dènira budhal ||

34. pan anuju ing taun Jimakir | sinangkalan kalih adi rasa | putra kalih pangluruge |[141] datan kawarnèng ênu | putra kalih praptèng Sêmanggi | nulya pisah ing lampah | kang rayi angidul | Pangeran Dipanêgara | lajêng ngalor ing Garompol sampun prapti | kèndêl amasanggrahan ||

--- [f. 624v] ---

[...n] kering Garwakăndha kang nindhihi | nahan kang winurcita ||

36. Tambakbaya mantri Surawèsthi | lawan Wiratanu wus miyarsa | yèn wadyèng Kartasurane | prapta angirid laku | putra nata ikang sumêndhi | pangeran ing Balitar | lan wadyakusya gung | dyan prajurit Surabaya | lèsèr saking ing Kaduwang Pranaragi | panganjur Kartasura ||

37. budhal saking Ngadiraja aglis | lampahira wus praptèng Kaduwang | Pangeran Balitar mangke | budhal sawadya umyung | Ngadiraja pangeran prapti | lajênge lampahira | Kaduwang wus rawuh | nêngêna kang kawarnaa | Pangran Dipanagara yuyunan jurit | lan wadyèng Surabaya ||

38. pan kasaru wontên surat prapti | saking rama kajêng sri narendra | nuwala tinupiksa ge | duking lêlamatipun | poma ayya sira ukabi | hèh êmas sutaniwang | iku layang isun | besuk sira tupiksaa | angetane yèn sira wus panggih kaki | lan Si Jayapuspita ||

39. wus tinikêm[142] malih punang tulis | Pangran Dipanagara tyas soka[143] | angunadika kalbune | raosing tyas wus kapangguh |[144] pan ing nguni wus dèn lèjêmi | dadya amupus ing tyas | madêg suranipun | Pangeran Dipanêgara | animbali ing ape[145] wus praptèng ngarsi | Ki Arya Wiradirja ||

40. Ki Wiradirja dèn babisiki | mêsa[146] saking ngarsaning pangeran [pangera...]

--- [f. 625r] ---

[...n] | datan kawarna lampahe | ing Kiping sampun rawuh | panggih lawan kartayudèki | sang duta wus tinulak | lakung sukanipun | sira Dêmang Kartayuda | angundhangi marang sagung pra prajurit | amêthuk lampahira ||

41. mra[147] Pandonan arsa amondhongi |[148] sira Pangeran Dipanêgara | wus samêkta prajurite | warnanên lampahipun | Arya Wiradirêja prapti | wus tundhuk lan Pangeran | Dipanêgarèku | katur ing sasolahira | jêng pangeran sêmana wus angundhangi | mring sagung balanira ||

42. duk sêmana ikang dèn tindhihi | bala Kartasura Gawong Kalang | miwah wong desa sakèhe | pangeran ngandika rum | mring sagunge kang para mantri | hèh kabèh dasih iwang | kang trêsna maringsun | ing besuk sira nungsula | ayya umung ing mangkya nugala maksih | lan baris Kartasura ||

43. yèn bubara ayya pisah têbih | besuk pisaha[149] yèn wus antara | saratri lah dipun age | dening pra garwanisun | atilar sajroning biting |[150] wau kang kawuwusa | wadya Surèngkewuh | sira Dêmang Kartayuda | saha bala prapta bêndhene tinitir | atri umyung kang surak ||

--- [f. 625v] ---

nitih pangeran turăngga aglis | lan sapta kang parêpat ||

45. kuda mamprung pangran aglis prapti | tundhuk lawan Dêmang Kartayuda | wadya kang ing wuri gègèr | sigra Pangran Madiun | kang tinuduh ngrabasèng biting | mring Dêmang Kartayuda | sigra dènnya nêmpuh | amêrpêki pabitingan | wadya Kartasura lumayu awiwrin | katunjang asasaran ||

46. sampun kêbut sakathahing baris | amung kantun para garwanira | Pangran Dipanagarane | wus pinondhongan wau | dening wadya măncanêgari | Pangran Dipanêgara | dènira apangguh | lawan Dêmang Kartayuda | eca bawa rasa pan sarwi lumaris | datan kawarnèng marga ||

47. prapta Pangeran Dipanêgari | jroning kitha Madiun wus matah | kang têngga pabitingane | miwah kang dadya cucuk | maksih pajêg dènira baris | prajurit Surabaya | anèng Kalimungkung | kang ngusir wong Kartasura | samya wangsul maring Lèpènmukung malih | atata barisira ||

48. têtindhihe ran Kêbokêkili | lawan sira Răngga Macanlola | pan mantri andêl-andêle | warnanên lampahipun | pangran lawan Kartayudèki | lajêng pan sampun prapta | ing Kartasanèku | sagunging mancanêgara | pan tinilar ing Madiun anênggani | ing garwaning pangeran ||

49. sigra lajêng prapta ing Kadhiri | Dêmang Kartayuda gya utusan | atur uninga kakange | mêsat [mêsa...]

--- [f. 626r] ---

[...t] kang dinuta wus | garewalan pan sampun prapti | ing Japan pan wus panggya | duta nêmbah matur | wus katur sasolahira | sira Jayapuspita suka i galih | sigra ngundhangi wadya ||

50. asiyaga miwah Murah Panji | ingaturan mêthuk jêng pangeran | sigra budhal sawadyane | dhusun Kasraban rawuh | rêrêb samya kang wadya alit | akarya pasanggrahan | parantinya mêthuk | Pangeran Dipanêgara | lawan Dêmang Kartayuda aglis prapti | wus tundhuk lan dipatya ||

51. pêngkul-pinêngkul myang Murah Panji | sira Dipati Jayapuspita | arum amanis ature | dhuh agèr gustiningsun | tan andipe yèn prapta ngriki | raose tyas kawula | kabanjiran madu | karoban samodra kilang | upamane kang abdi nandhang kêkêli[151] | mèh praptèng ing antaka ||

52. waluyane duk nah anggèr prapti | sigra Pangeran Dipanêgara | ambuka srat bêbêktane | tinupiksa kang têmbung | miwah sira ki adipati | gêntya dènnya nupiksa | samya nukmèng kalbu | kadriya ikang timbalan | jêng narendra lakung suka sang dipati | myang sira Panji Murah ||

--- [f. 626v] ---

[...laga] | Abdurahman Sayidin Panatagami | dene Sang Adipatya ||

54. Jayapuspita sinung wêwangi | sira Dipati Panatagama | myang Panji Surèngranane | samya sinung jêjuluk | Adipati Natapurèki | tuwin Ki Kartayuda | wus sinung jêjuluk | Dipati Sasranagara | sira Jaka Tangkêban sampun ingalih | Ki Ngabèi Jangrana ||

55. upacara sampun dèn aturi | saliring kang busananing nata | miwah wong magêrsarine | prajurit pitung atus | ikang kawan atus wong Bali | samya gagah prakosa | sagêgamanipun | prasamya sondhèr rangrangan | tan kêna pisah kang prajurit kawan biting |[153] lan kanjêng panêmbahan ||

57. yèn kenginga kawula aturi | ngadhatona panduka ing Daha | ecaa siniwi bae | dening prakawisipun | pan amunga pun adhi-adhi | panêmbahan ngandika | pinrih masihipun | nanging manira ke[155] raka |[156] sêsinau nêdya ngawaki pribadi | tan arsa ngeca-eca ||

58. nging pun Sasranêgara Dipati | mung punika kang kawula bêkta | myang măncanêgara kabèh | sawetan Ngardi

--- [f. 627r] ---

Lawu | sampun owah kadi ing nguni | tan taha wak kawula | datan pitayèku | maksiha milya ing kakang | ngajêngêna mêngsah saking Surawèsthi | ki dipati sumăngga ||

59. sampun dadya gènnya gunêm kawis | kacarita pan samêdya căndra | nèng ngriku pangran lamine | budhal sawadya umyung | miwah sira sang adipati | sarêng dènira budhal | angatêr ing ênu | gya wangsul ukur-ukuran | mung Dipati Sasranagara kang maksih | nunggil lan panêmbahan ||

60. tan winarna solahirèng margi | Panêmbahan Hèrucakra prapta | ing Madiun wus pêpanggèh | lan para garwanipun | miwah wadyanira ing nguni | kang samya milya bubar | mangkya sami nungsul | wus panggih lan gustinira | myang kang para dipatya samya pêpanggih | lawan jêng panêmbahan ||

61. ingundhangkên marang Ki Dipati | Sasranagara lamun pangeran | sampun madêg nata mangke | sawetan Ardi Lawu | myang sakiduling jalanindhi[157] | sakilèn Balambangan | kang atas winêngku | bisikane naradipa | panêmbahan ya Hèrucakra ing mangkin | Senapati Ngalaga ||

--- [f. 627v] ---

dhêdhampar | lamun ari Saptu panêmbahan nênggih | miyos ing Pawatangan ||

63. nênggih ikang măngka pamugari | sira Dipati Sasranêgara | angrèh pugawa sakèhe | tatag tangginas têguh | ambêk sura ki adipati | yèn kala ulah yuda | nahan kang winuwus | Dipati Panatagama | kang abaris ing Japan nuduh kang rayi | banjêl mring Surabaya ||

64. Ki Dipati Natapura aglis | budhal lawan Ngabèi Jangrana | ngrabasèng Suraprigane | praptèng Sapanjang sampun | pan kacatur ing sabên ari | dènira badayuda | pan buru-binuru | mêngkana kang pinurcita | Pangran Adipati Balitar miyarsi | kalamun ikang raka ||

65. Pangran Dipanagara ing mangkin | sêdya băngga pan wus madêg nata | ing Madiun kadhatone | sigra utusan sampun | tur uninga ing rama aji | kang duta sampun prapta | Kartasura tundhuk | sêrat katur ing narendra | tinupiksa kawitèng[160] tyasing nrêpati | nahêr[161] nara parentah ||

66. wadya gêdhong tinuduh sapalih | ambantoni Pangeran Balitar | sigra lumpah[162] barise |[163] timbalane sang prabu | ikang putra kinèn ngasêgi | ngancika Pranaraga | mêngkana wus rawuh | bantu saking Kartasura | wadya gêdhong dutanira ikang ngirid | wus tundhuk lan pangeran ||

67. wus kadriya timbalan nêrpati | sigra wau Pangeran Balitar | angundhangi prajurite [prajuri...]

--- [f. 628r] ---

[...te] | kinon siyaga sampun | budhal saking Tirisan aglis | panganjuring ayuda | Ki Garwakăndhèku | kalawan Sêtyadirana | Kartabăngsa kalawan Panji Tohpati | wus praptèng Pranaraga ||

68. mingêr angalor barise rèki | praptèng Dhêlag[164] sira Garwakăndha | miwah Sêtyadiranane | myang Kartabăngsa wau | katri lawan Panji Tohpati | sira Pangran Balitar | Panaraga rawuh | Panêmbahan Hèrucakra | wus miyarsa yèn kang rayi marêpêki | budhal saking nêgara ||

69. arsa mêthuka yudane kang rayi |[165] sira Dipati Sasranêgara | ikang dadya panganjure | kalawan Gusti Agung | pan punika pugawa Bali | sira jêng panêmbahan | nindhihi ing pukur | datan kawarna ing marga | sigra prapta ing Gêdhêg[166] campuh ing jurit | lawan wong Kartasura ||

70. Garwakăndha ikang anindhihi | wadya Kaparak wong Balitaran | sira Sêtyadiranane | ramya ing yudanipun | sarêng[167] dènnya bêdhil-binêdhil | sami wong warêg dana | tan ana kang mundur | Dipati Sasranagara | angabani ing bala sarêng mangukih | pêngkuh wong Kartasura ||

--- [f. 628v] ---

[...nira] yuda | long-linongan aramya asilih ukih | sira Pangran Balitar ||

72. anjênêngi mugèng wuri têbih | Panêmbahanera Hèrucakra | anjênêngi ing wadyane | nanging kalingan dhusun | èsmu merang mulat ing ari | amung wong Surabaya | lan prajurit Wangsul | miwah kang măncanêgara | kang dèn adu sagunging para dipati | samya ngawaki yuda ||

73. Ki Dipati Sasranêgarèki | mangsah manêngah sawadyanira | anitih maesa bule | kinapan abra murub | panyandêre kadya turanggi | binendrong ing sanjata | eca gènnya kambul | anêmpuh ing Garwakăndha | wadya Surabaya pangamuke ngukih | wadyèng Kaparak tadhah ||

74. wong Kalitaran[169] sigra nulungi | Sêtcadirana myang Kartabăngsa | miwah Panji Tohpatine | wong Surabaya liwung | rewang musuh kathah ngêmasi | Garwakăndha wongira | akathah kang lampus | sêntanane kangwan[170] dasa | Mantri Gêdhong Alap-alap angêmasi | sigra Ki Garwakăndha ||

75. angatag maring kang para mantri | wadya Kaparêk sarêng umangsah | miwah wong Kalitarane[171] | sarêng dènira nêmpuh | wadyèng Surabaya kyèh mati | sapih kang punang yuda | kasaput ing dalu | pan sarêng mundur kalihnya | Panêmbahan Hèrucakra wangsul malih | mring Madiun nagara ||

76. wadyèng Kartasura apan maksih | anèng Gandhêg[172] pajêg barisira | nging Pangeran [Pangera...]

--- [f. 629r] ---

[...n] Balitare | sawadyanira mundur | marang kitha ing Pranaragi | amung panganjuri[173] prang | anèng Gadhêg[174] tugur | kunêng gêntya kawuwusa | sri narendra sêmana grah angranuhi | kang putra tinimbalan ||

77. Pangran Dipati Balitar aglis | budhal saking nagri Panaraga | lan wadya sêliran bae | ikang binêkta mantuk | duta nata awanti-wanti | angegalakên lampah | tan kawarnèng ênu | Jêng Pangran Balitar prapta | Kartasura lajêng tumamèng jro puri | wus tundhuk lan narendra ||

78. gêrahira saya anglayadi | apan sampun karsaning Yyang Sukma | sang nata nimbali age | mring Kapitan Waswèku[175] | kang ajaga Kartasurèki | wus praptèng ngarsa nata | pinaringan sampun | sêrat dyan kinèn lajêngna | mring Batawi karsanya sri narapati | benjang sapukurira ||

79. kang linilan gumanti nrêpati | putranira têtiga punika | igih salah satugile | dhihin putra kang sêpuh | ikang sami mijil ing padmi | Pangeran Adipatya | Mangkunêgarèku | yèn punika ta wontêna | kang panênggak dipati ing Purbayèki | linilan madêg nata ||

--- [f. 629v] ---

[...wala] wus tinampan | Jaswa mêdal sapraptanira ing jawi | wus mêsat dutanira ||

81. ya ta wau kajêng sri bupati | animbali ing para arinya | Pangran Arya Matarame | Arya Panularipun | kalih praptèng ngarsa raka ji | sang nata ris ngandika | karone rinisun | manira iki kaya na | karsani Yyang ing sapukur isun yayi | prakara putranira ||

82. isun titip marang sira yayi | putranira benjang Ki Dipatya | Makunêgara yogyane | kang gumantiyèng isun | yèn tan ana ki adipati | kang tuwa sutanira | karone puniku | Ki Adipati Purbaya | Ki Dipati Balitar karone sami | măngsa bodhoa sira ||

83. ikang putra samya dèn timbali | pêpak mugèng dagane kang rama | miwah kang pramèsyarine | myang wong sadalêm agung | nulya mapad sri narapati | tangis umyung gumêrah | miwah Kanjêng Ratu | Kancana sumukêm pada | para putra karuna samya nungkêmi | ing padane kang rama ||

84. gumêr tangise wong dalêm puri | garwa sêlir magung para lurah | amlasarsa sambate |[177] dyan siniraman gupuh | ki pangulu wus dèn timbali | sakêtib modinira | pêpêk nèng kadhatun | ka layon sampun kinapan | sinalatkên mantri papat rasa tugil |[178] nêngguh sêngkalanira ||

85. duk jênênge lima wêlas warsi | ikang layon binêkta [binê...]

--- [f. 630r] ---

[...kta] Mataram | sinarèkkên Magirine | mangka ikang anglurug | Garwakăndha wus dèn timbali | wadya Gêdhong Kaparak | sarêng dènnya mantuk | mung kang anèng Surabaya | Ki Tumênggung Cakrajaya ikang maksih | tugur sawadyanira ||

86. Adipati Mangunnagarèki | putra ikang ngêbroki ing pura | mêngkana dina Somane | pugawa sewa[179] pênuh | kang sêntana myang para mantri | ngabèi sinangarya | răngga lawan dêmung | kinêrig wong papêrdikan | sakathahe ngulama myang para kaji | miwah kang maratapa ||

87. ki pangulu kêtib juru modin | samya sewaka nèng panangkilan | warnanên ing jro purane | pangeran dipatyèku | wus siyaga arsa umijil | angantosi Kapitan | Jaswa lagya rawuh | Pangeran Arya Mataram | manjing pura kang putra wus dèn aturi | miyos ing panangkilan ||

88. nahêr miyos pangeran dipati | akêkanthèn asta lan Kapitan | Jaswa kang mugèng keringe | kang paman kananipun | sapraptane ing Păncaniti | sigra Pangeran Arya | Mataram sru muwus | hèh sakèhe pra dipatya | para mantri padha piyarsakna mangkin | yèn anak adipatya ||

--- [f. 630v] ---

miwah para ulama | kêtib lan pangulu | miwah pardikan sadaya | angastrèni ing jênêngira nrêpati | tuwin gurnadur jendral ||

90. sigra Kapitan Jaswa ngaturi | ing pangeran pinarak ing dhampar | kang rama palênggahane | arja lêlèmèk babut | apan sampun dèn pinarêki | sagunge pra dipatya | nêmbah ngusya suku | pangulu donga nurbuwat | dyan winaca anênggih kang sêrat jangji | saki[180] gurandur jendral ||

91. atêngara Kyai Gunturgêni | mriyêm ing loji munya sauran | tan antara ing kondure | sang nata mring kadhatun | myang Kapitan Jaswa umiring | sapraptanirèng pura | sira sang aprabu | kang paman kalih ngandikan | myang kang raka tuwin ikang rayi-rayi | sadaya ingandikan ||

92. sapraptane wau jroning puri | kang sêntana prasamya dhêdharan | lawan Kapitan Jaswane | miwah kang pra tumênggung | pan sadaya ngandikan puri | pan lajêng bêbadhayan | mugèng dalêm agung | tan winarna solahira | Panêmbahan Hèrucakra kang winarni | sampun miyarsa warta ||

93. lamun ikang rama sri bupati | mangkya mantuk maring rahmatolah | sakalakung pangungune | arsa mêmule sampun | angundhangi bala agêrit | kidang lawan manjangan | amêmule sampus[181] | mêngkana kang pinurcita | sri narendra ing dina Soma tinangkil | prabu ing Kartasura ||

94. datan owah kadya duk sawargi | miyosanira [miyosa...]

--- [f. 631r] ---

[...nira] Rêspati Soma | miwah yèn ari Sêptune | miyos ing alun-alun | anyukakkên manahing dasih | sang nata wus putusan | marang Surèngkewuh | Ki Tumênggung Cakrajaya | pinatêdhan uninga lamun sang aji | seda putra gumêntya ||

95. lawan kinèn têtêpa abaris | ayya mulih yèn durung sampurna | nêgari Surabayane | mangkana sang aprabu | pêparentah marang ing dasih | Kyai Kartanagara | wus jinujung luguh | dadya pêpatih pangiwa | pan pinaro parentah ing tanah Jawi | têngên sami kasmaran ||

151. Asmaradana

[Tumenggung Puspadirja badhé ngraman dhateng Kartasura lajeng dipunpejahi. Pangéran Tepasana lan radèn Jayakusuma dipuncepeng utusanipun adipati Cakrajaya.[182]]

1. wus siyaga ing ajurit | Radèn Arya Prigalaya | budhal saha panêkare | gêgaman awarna-warna | tinon lir puspita bra | miwah Tumênggung Sidayu | wus budhal gêgamanira ||

2. ya ta kang pugawa kalih | wus pamit ing radèn patya | lajêng mring Kapitan Lapèl | wus panggih lajêng lampahnya | umyung kang balakusya | ing marga datan winuwus | wus prapta ing Salatiga ||

3. wau kang pugawa kalih | apan sampun masanggrahan | nèng Salatiga barise | akubêng kapang-kapangan | wau kang kawarnaa | wong Cina Kang samya kumpul | kang abaris ing Bahrawa ||

4. prasamya miyarsa warti | lamun Arya Prigalaya | arsa ngrabasèng barise | dadya samya pirêmbagan | lan sagung wadya Cina | myang bangsanira akumpul | punang ulu-ulu mojar ||

5. hèh sakèhe sanak mami | iki Arya Prigalaya | praptane nglurug marene | yèn muguh karêp manira |

--- [f. 631v] ---

enake tinêmonan | darapon egala iku | lêlakon nulit[183] pêcaha ||

6. yèn nora mêngkono ugi | kang lêlakon dadi lawas | iya apa kawusane | saksana rêmbag sadaya | sigra dènira ngundang | juru tulis kang lumayu | saking nagri Kartasura ||

7. kang anèng Saroja ngusi | nênggih pun juru tulisan | tan alami ing praptane | Cina kang baris Bahrawa | alon dènira ngucap | marma sun undang sirèku | iki Prigalaya prapta ||

8. nèng Salatiga abaris | arsa amukul ing sira | iki ta rêmbuge kabèh | iya sira nêmonana | karana sira lawas | nèng nagri Kartasurèku | pasthi sugih kawawuhan ||

9. pun juru tulis nauri | amasthi ujar punika | sadaya kadi sadhèrèk | pugawa ing Kartasura | agêng alit punika | sêmana dadya arêmbug | pun juru tulis siyaga ||

10. angrasuk dadan ajurit | samya akêre têmbaga | sawênèh dandang binêdhèl | rosokan kêndhil lan timba | ginapit apaju pat | gêraji nulya pinangku | ikang kinarya rasukan ||

11. Cina kalih wêlas ngiring | saksana wau lumampah | sampun têlas wêwêlinge | kinèn mêcah lêlampahan | ya ta kang kawuwusa | Ki Arya Prigalayèku | têlike pan sampun prapta ||

12. kang saking ing Sitirawi | umiyat solahing Cina | miyarsa ing sarêmbuge | Cina yèn badhe putusan | amêcah lêlampahan | Ki Arya Prigalayèku | mèsêm dènira miyarsa ||

13. sigra dènira nauri | mring Radèn Sêtcadiningrat [Sêtcadi...]

--- [f. 632r] ---

[...ningrat] | miwah mantri kaliwone | prapta samya pirêmbagan | ngandika Prigalaya | maring Radèn Singaranu | hèh uwa paran rèhira ||

14. wong Cina kang badhe prapti | sêdya mêcah lêlampahan | kêkêrane ratuningong | botên bêbêcik ki uwa | mangke yèn Cina prapta | dika pirantèni gupuh | andika tumpês sadaya ||

15. Tumênggung Sidayu angling | alêrês punika kakang | mangke kawula urun wong | sêmăngsa Cina praptaa | dèn rampoga kewala | Cina budhêl anak ngasu | tan wruh wadining narendra ||

16. hèh bocah Sidayu aglis | wong Trunalanang saosa | iya patang puluh bae | milua marang si uwa | Singaranu barisa | mêndhêma anèng marga gung | wong Cina mêngko yèn prapta ||

17. nuli rampogên dèn aglis | Radèn Singaranu sigra | lèsèr saking ing ngarsane | Radèn Arya Prigalaya | nata panêkarira | mugèng satirahing ênu | dènira mêndhêm barisnya ||

18. tan antara Cina prapti | sira Juru Tulis Aram | Radèn Singaranu age | ngabani panêkarira | lah payo batur kănca | sêksana sarêng anêmpuh | Cina de[184] rempon kewala ||

19. kagyat akiwul tanpalih | pan wus kadhinginan papan | wong Cina pating carêngèk | nanging babal kang têtiga | pêjah ikang sêsanga | kinêthokan murdanipun | katur ing Dyan Prigalaya ||

20. linajêngakên tumuli | kang murda mring Kartasura | duta wus prapta dalême | rahadèn [raha...]

--- [f. 632v] ---

[...dèn] rêkyana patya | anulya tinimbalan | rahadèn patih angungun | yêktos pun Juru Tulis Am ||

21. rahadèn rêkyana patih | lajêng sohan mring jro pura | ngandikan praptèng ngarsane | wau kanjêng sri narendra | tur sêmbah saha turnya | pun Prigalaya pukulun | punika mêjahi Cina ||

22. nênggih punang juru tulis | punikang[185] kang pinêjahan | alon ngandika sang katong | lah kapriye iku paman | têka mêngkono iya | rahadèn patih wotsantun | măngsa boronga panduka ||

23. nanging ta sri narapati | ngutusi anamun netya | anututi ing Kalangsong | ya sapuluh-puluh paman | pan wus karsaning Sukma | lawan pakolihe iku | angrapêt dangdanan rêngka ||

24. lawan nutukakên malih | ing budi aprang dangdanan | sêdhêng paman karya ombèr | sira nuli kokonana | marang ing Martapura | bok ana pitakonipun | Si Singsèh bangsane pêjah ||

25. nêmbah rahadèn umijil | sapraptane dalêmira | sampun lampahkên dutane | sandi marang Martapura | ing marga tan winarna | sigra ing Sêmarang rawuh | pakuwone Martapura ||

26. surat sampun dèn tampani | binuka sampun kadriya | radèn patih timbalane | ya ta ikang kawarnaa | wong Cina ing Bahrawa | miyarsa yèn bangsanipun | dèn patèni Prigalaya ||

27. prasamya atur upêksi | marang senapatinira | nênggih pun Kapitan Singsèh | kang abaris Padurungan [Paduru...]

--- [f. 633r] ---

28. bramatyanira tan sipi | dupi wau amiyarsa | sira pun Kapitan Singsèh | angrasuk kaprajuritan | saha bala sandhiya[187] | budhal mring pondhokanipun | ngantêp Radèn Martapura ||

29. tan adangu nulya prapti | pakuwone Martapura | wau pun Kapitan Singsèh | angadêg dènira ngucap | muka bang winga-winga | padoning lathi kumêdut | jaja lir mêdal dahana ||

30. radèn kayapa sirèki | piyangkuhe Prigalaya | lan Tumênggung Sidayune | wêsana arsa panggiha | wêkasan pinatenan | iya apa karêpipun | sapa kang duwe parentah ||

31. sida ala sida abêcik |[188] apa karêpe wong Jawa | yèn si ala karuhane | sira piyandêling nata | jênênge lakuniwang | payo gocèk[189] takêr marus | yèn wong Jawa nêdya ala ||

32. mèsêm Ki Martapura ngling | hèh bapak mêngko dèn tata | isun awêwarta bae | iki ana layang têka | Radèn Natakusuma | lan timbalane sang prabu | sun wacane rungokêna ||

33. nulya winaos tumuli | Kapitan Singsèh miyarsa | sêmana rèrèh nêpsune | anuli lênggah atata | samya ngungun ing solah | inane bangsaning rèku | dadya rêrêp parêmbagan ||

34. ikang kawuwusa malih | nagari ing Kartasura | duk kala Kapitan Lapèl [La...]

--- [f. 633v] ---

[...pèl] | pinatêdhanan uninga | yèn Arya Prigalaya | antuk dhas Cina sapuluh | kalakung suka tyasira ||

35. apan wus miyarsa warti | Kapitan Lapèl sêmana | rawat-rawate sang katong | akarsa ngucam[190] Wêlănda | lan aturing pugawa | nênggih warta kang tumanduk | saking ikang pasanakan ||

36. saya kathah kang ngabêni | sambung-sinambung kang warta | dadya kangur kang agêdhe |[191] yèn Pangeran Têpasana | sèdhèng sakadangira | arsa ngakali kaprabun | badhe wadul mring kapitan ||

37. pêcah wadine nrêpati | barang osike wong Jawa | punika dèn wadulake | kang minăngka dutanira | Pangeran Têpasana | Puspadirja namanipun | arine Tumênggung Batang ||

38. ikang mêntas dèn mantuni | akait lawan kapitan | angabêni ing wiraos | katur ing radèn apatya | sangêt kêjot ing driya | apakèwêd ing tyasipun | pan arsa dèn aturêna ||

39. mênawa dèrèng sayêkti | nulya kasusu pawarta | yèn sipêng loji dutane | gugup manahe rahadyan | patih lumêbèng pura | nulya ngandikan mring ngayun- | ira jêng sri naranata ||

40. manêmbah rahadèn patih | sang nata alon ngandika | ana pa jaba wartane | rêkyana patih tur sêmbah | gusti kawula mirsa | raka panduka pukulun | pangeran ing Têpasana ||

41. ing makyarsa malih kapti | akait lawan kapitan | dening

--- [f. 634r] ---

kang dadya dutane | arine Tumênggung Batang | nênggih pun Puspadirja | angandika sang aprabu | paman kaya pa rèhira ||

42. tur sêmbah radèn apatih | upami kinèndêlêna | mênawi mêmêcahake | gusti ikang paribasan | satru mugèng caklakan[192] | yèn dèn lunasi pukulun | dèrèng sayakti kang dosa ||

43. sang nata ngandika malih | isun paman wus alawas | angrungu warta mêngkono | akèh wong matur maringwang | isun durung pracaya | mêngko mêtu ing sirèku | sun gawe warta wus nyata ||

44. yèn mêngkono paman aglis | cêkêlên Si Puspadirja | lawan sasanak-sanake | sigra radèn patih mêdal | sapraptanira jaba | apatih ikang tinuduh | animbali Puspadirja ||

45. ya ta wau radèn patih | prapta dalêm kapatihan | animbali pêpatihe | awasta Ki Surajaya | yèn prapta Puspadirja | hèh Surajaya dèn gupuh | cêkêlên pasebanira ||

46. lan Si Puspatênayèki | lan arine Jakusuma | padha undangên karone | wong Pamijèn pilihana | egal sira kokona | Ki Surajaya wotsantun | sigra nuduh kancanira ||

47. wau ikang dèn timbali | rumiyin Ki Puspadirja | sampun praptèng pasebane | sajawining paregolan | cinêkêl wus binănda | kinèn angunjara sampun | kadange kalih wus prapta ||

48. samya cinêkêlan [cinê...]

--- [f. 634v] ---

[...kêlan] aglis | kalihe wus kinunjara | winor kalawan kadange | ing dalu datan winarna | enjing katur ing nata | wus dèn lunasi katêlu | murda pinanjêr galadhag ||

49. duk sêmana pra dipati | sadaya amakajangan | tuwin pra sêntana kabèh | mung radèn rêkyana patya | mangkat sing dalêm pura | mêngkana dyan patih wau | sowan marang jroning pura ||

50. wus ngandikan marang ngapti | sri naranata ngandika | paman mêngko wis kalakon | Si Batang wus karya lunas | lawan Si Puspadirja | balikan Têpasanèku | paran karêpira paman ||

51. tur sêmbah rahadèn patih | kawula sumagèng[193] karsa | anglampahi ing sapakon | yèn sampun têrang ing karsa | siyang dalu sandika | sang nata ngandika arum | ya pêthuk paman wis têrang ||

52. kêrana sun pikir-pikir | ing dalu kalawan siyang | nora katêmu bêcike | alane saya kapêdhak | dening wus lair paman | marang si kapitan iku | endi yèn dadi bêcika ||

53. umatur rahadèn patih | alêrês karsa panduka | yêktos kapanggih awone | ya paman nuli mêtua | kakang mas Têpasana | awake dhewe puniku | kang agawe lara pêjah ||

--- [f. 635r] ---

[...tih] ngandika ||

55. radèn dika kula todhi | wawrate manah andika | muguh ing tisna abote | sanak ikang kadagingan | lan parentahing nata | Dyan Mlayakusuma matur | paman ing mênggah kawula ||

56. kalamun maksih amundhi | ing brêkatipun sang nata | tan wontên ikang katolèh | nadyan anak lawan bapa | dede yèn dèn têmbunga | lawan parentahing ratu | kang amêngku lara pêjah ||

57. anulya dèn bêbisiki | linairakên sadaya | ing karsanira sang katong | ing mangke dika ngong duta | dika mring pamondhokan | Pangeran Têpasanèku | dika aturi dèn enjang ||

58. kalawan dika sangadi | yèn kularsa têtêmua | ing benjing Kapitan Lapèl | Radèn Malayakusuma | sandika aturira | sigra pamit awotsantun | lajêng marang Patuguran ||

59. tumamèng pakuwonnèki | pangeran ing Têpasana | kapanggih pinarak pondhok | kagyat ikang rayi prapta | mêthuk ing palataran | kadingarèn arinisun | awan pinarak pondhokan ||

60. Radèn Mlayakusuma ngling | igih kakangmas kawula | apan dinuta wiyose | dhatêng rama jêngandika | pun paman adipatya | sampeyan ing ditên besuk | dipun aturi pinarak ||

61. dhatêng paman adipati | mila ngaturi sampeyan | dening pun Kapitan Lapèl | pan igih ing benjang enjang | dhatêng

--- [f. 635v] ---

ing Kapatihan | pangeran kagyat ing kalbu | igih yayi mas ing benjang ||

62. sarênga lan dika yayi | punapa kampuh kewala | Mlayakusuma ature | igih kampuhan kewala | wus amit sira radyan | ya ta warnanên ing dalu | pangeran ing Têpasana ||

63. sadalu amêrbês mili | dening ta sariranira | amagung yèn angsal awon | yèn ta sampun kantênana | kang dèn musuh sang nata | Cina lan Kumpêninipun | dèn byok ing salah satugal ||

64. arsa tan lumampah nênggih | dhatêng Kanatakusuman | dening ta Kapitan Lapèl | badhe marang Kapatihan | marma padhaning driya | datan kawarna ing dalu | apan wus raina tatas ||

65. Arya Mlayakusumèki | sêmana sampun utusan | mring Pangran Têpasanane | ingaturan enjang-enjang | sowan mring Kapatihan | Pangeran Têpasanèku | wus siyaga kêkampuhan ||

66. sigra dènira lumaris | marang ing pondhokanira | Dyan Malayakusumane | amêthuk ing palataran | sampun tata alênggah | kunêng gêntya kang winuwus | rahadèn ing Kapatihan ||

67. sêmana wus animbali | Ki Tumênggung Surabrata | lan kinèn miglihi[194] kang wong | bêcik-bêcik dèn gawaa | tan adangu wus prapta | ing Kapatihan wus tundhuk | rahadèn patih ngandika ||

68. hèh yayi ing Pranaragi | wongira kang pêpilihan | pêrnahna pipining regol | lan padha aling-alinga [aling-...]

--- [f. 636r] ---

[...alinga] | ing kajang uran-uran | nuruta pigir bata gung | padha ngagêma talêmpak ||

69. kang baris mêndhêm ing jawi | wong Kapatihan ing jaba | Surajaya têtindhihe | kalawan Ki Surabăngsa | Suradriya Surayuda |[195] lawan Surawêdanèku | kalawan Nilasêraba ||

70. wong Kapatihan jro baris | amêndhêm ing palataran | kang wong Sêtyanirbayane | lawan wong Jayamênggala | lan wong Jayaparusa | lan wong Jayaastanipun | lawan wong Sêtyanirmala ||

71. lan wong Tanpagêmpung nênggih | kalawan wong Tanparaga | wong Narataka malihe | kalawan wong Jayèngastra | Jayènglatri kalawan | wong Kapêtêngan puniku | anyatus salurahira ||

72. Kapêtêngan kang nglurahi | anênggih Suradigdaya | lan Mangunonêng sisihe | baris jroning paregolan | radèn patih ngandika | marang ing Radèn Tumênggung | Surabrata Pranaraga ||

73. dika nèng regol aligih | yèn Pangeran Têpasana | prapta andhêgên ing regol | yèn andika tinakonan | ngakua bantu aprang | Ki Arya Prigalayèku | ngagoa kaprajuritan ||

74. padha ubêngana kursi | sadalêming paregolan | lan dakonana[196] tuk gêdhe | iku dadya kanyatahan | kalamun Si Kapitan | Langpèl arsa amratamu | gantya ikang kawuwusa ||

75. Dyan Malayakusumèki | lan Pangeran [Pa...]

--- [f. 636v] ---

[...ngeran] Têpasana | budhal saking ing pakuwon | praptèng dalêm Kapatihan | kèndêl ing paregolan | tata nèng kursi aluguh | lan Tumênggung Surabrata ||

76. pangeran kagyat ningali | ing Rahadèn Surabrata | èsmu sandeya manahe | dening busana ngayuda | dadya pangeran tanya | punapa kakang tumênggung | angage kaprajuritan ||

77. Surabrata anauri | kawula badhe bantu prang | ing rayi sampeyan radèn | nênggih Arya Prigalaya | sampeyan lan kapitan | punika arsa mêrtamu | mariki mila wasisan ||

78. kawula arsa manggihi | wasisan dèn pracayakna | Pangeran Têpasanane | dhêdhêl wau ing tyasira | sigra Rahadèn Arya | Malayakusuma matur | ing Pangeran Têpasana ||

79. kakangmas kula aturi | kèndêl ing ngriki kewala | kawula lumêbêt mangke | atur uninga ing paman | mênawi dèrèng myarsa | yèn sampeyan sampun rawuh | ngling Pangeran Têpasana ||

80. igih sampeyan dèn aglis | Radèn Malayakusuma | lèngsèr maring ing jro tundhuk |[197] kalawan rahadèn patya | alon dènnya ngandika | pangeran punapa sampun | rawuh anèng paregolan ||

--- [f. 637r] ---

[...pasana] ||

82. Malayakusuma angling | kakangmas rama andika | igih wau timbalane | dika matur ing pangeran | kula todhi ing manah | dènnya asuwitèng ratu | masalahing katêmênan ||

83. kalamun si botên osik | ing make kula gêgila | igih têmên pangulane | pangeran ing Têpasana | kagyat anglês ing driya | yayi mung sariranisun | punapa kenging pagiha ||

84. lamun paman adipati | kawularsa aprasêtya | malah kasusu ature | igih ta watên punapa | nanging ta kakangêmas | panduka atilar dhuwung | wus tinampan ing rahadyan ||

85. apan ta wau kang rayi | Rahadèn Jayakusuma | awrat pocote dhuwunge | kang raka aris ngandika | hèh yayi aturêna | nêdya punapi puniku | ran dhèwèk tan nêdya ala ||

86. mara aturna tumuli | kêris marang rayi para | apan yayi raganingong | pan nora agawe ala | nulya Jayakusuma | angaturkên dhuwungipun | ing Radèn Mlayakusuma ||

87. sigra Ki Mangunyudèki | kalawan Ki Surayuda | wus kinêjepan kalihe | nubruk Pangran Têpasana | lawan Jayakusuma | kalihan sampun kapikut | saksana nulya kabêsta ||

--- [f. 637v] ---

[...risipun] | prajurit ing Kapatihan ||

89. suku samya dèn tangsuli | sinarimpung kalih pisan | Pangeran Têpasanane | mojar marang kang angraksa | Radèn Wirakusuma | hèh paman andika matur | dhatêng paman adipatya ||

90. yèn kêni kula puniki | pan namung urip kawula | katura ing paman mangke | yèn kawula anêdyaa | bakali[198] panjênêngan | supaya puruna nusup | ingantukakên mring Jawa ||

91. lan pusaka tanah Jawi | supaya kula sukaa | pinundhut maring sang katong | nging Radèn Wirakusuma | tan purun umatura | dadya kumêbêng angungun | pangeran ing Têpasana ||

92. sumêdhot karasèng galih | putrane kang sami priya | Rahadèn Wiratmêjane | Radèn Gêrndi kang taruna | dhuh kulup putraniwang | sira pisah lawan isun | nyawa paran polahira ||

93. ikang waspa adrês mijil | nanging ta tinênggak-tênggak | nulya mêndhung riris awor | jawahe sami sakala | Radèn Jayakusuma | patagihan takèn candu | maring kang sami angraksa ||

94. sinuhunakên tumuli | mring kanjêng radèn dipatya | nulya inguntal sapoge | saksana sira ngandika | Radèn Jayakusuma | pêdhakêna kursinisun | sun angujung kakangêmas ||

--- [f. 638r] ---

[...ntunèng] syarga gung | payo asrah ing Yyang Sukma ||

96. kala kacêkêle rèki | ing wanci pukul sawêlas | ing pukul gangsal sontêne | pinundhut maring jro pura | tinandhu lampahira | binănda ing cindhe alus | ingiringakên gêgaman ||

97. Mangunonêng kang tinuding | kalawan Suradigdaa[199] | kinèn samya ngatos-atos | mangkya lamun tinakonan | ing loji angakua | yèn bêndara radèn ayu | seba marang ing jro pura ||

98. prajurit kang sikêp karbin | wonglung[200] dasa mugèng ngarsa | wolung puluh waos cebol | prapta ing loji lampahnya | Kumpêni samya cingak | têtanya sitên punikun[201] | sumaur kang tinakonan ||

99. gih radèn ayu dipati | asowan marang jro pura | sêmana prapta kadhaton | pinêrnah ing Suranata | Radèn Jayakusuma | patagihan wanci surup | takèn candu kudhangdhangan ||

1	Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.284. (kembali) Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.284.
2	Kurang satu suku kata. Bandingkan: Dewa Bagus wastane ingkang satunggal (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.5.1; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.5.1). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: Dewa Bagus wastane ingkang satunggal (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.5.1; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.5.1).
3	Dewa (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.284, Pupuh 148.6.4; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.6.4; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.6.4). (kembali) Dewa (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.284, Pupuh 148.6.4; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.6.4; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.6.4).
4	Kurang satu suku kata. Bandingkan: sira Dewa Kaloran (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.284, Pupuh 148.6.4; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.6.4; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.6.4). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: sira Dewa Kaloran (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.284, Pupuh 148.6.4; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.6.4; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.6.4).
5	juragan (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.284, Pupuh 148.7.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.7.6; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.7.6). (kembali) juragan (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.284, Pupuh 148.7.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.7.6; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.7.6).
6	Catatan: cakra pepet. (kembali) Catatan: cakra pepet.
7	mangkat (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.286, Pupuh 148.27.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.27.2). Bandingkan: budhal (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.27.2). (kembali) mangkat (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.286, Pupuh 148.27.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.27.2). Bandingkan: budhal (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.27.2).
8	lèngsèr (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.286, Pupuh 148.36.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.36.2; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.36.2). (kembali) lèngsèr (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.286, Pupuh 148.36.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.36.2; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.36.2).
9	balia (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.287, Pupuh 148.41.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.41.7; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.41.7). (kembali) balia (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.287, Pupuh 148.41.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.41.7; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.41.7).
10	rinurah (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.44.1). Bandingkan: rinuruh (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.44.1). (kembali) rinurah (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.44.1). Bandingkan: rinuruh (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.44.1).
11	Kurang satu suku kata. Bandingkan: marang sang nata (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.45.6; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.45.6). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: marang sang nata (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.45.6; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.45.6).
12	bêbukaning (dan di tempat lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.46.7; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.46.7). (kembali) bêbukaning (dan di tempat lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.46.7; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.46.7).
13	loji (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.287, Pupuh 148.51.5). (kembali) loji (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.287, Pupuh 148.51.5).
14	Panji (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.287, Pupuh 148.53.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.53.2). (kembali) Panji (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.287, Pupuh 148.53.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.53.2).
15	Bandingkan: anjêtung (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.54.1; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.54.1). (kembali) Bandingkan: anjêtung (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.54.1; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.54.1).
16	Bandingkan: pakonanaa (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.287, Pupuh 148.55.3); pakonanea (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.55.3; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.55.3). (kembali) Bandingkan: pakonanaa (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.287, Pupuh 148.55.3); pakonanea (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.55.3; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.55.3).
17	nglabuhi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.73.4). (kembali) nglabuhi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.73.4).
18	Lebih satu suku kata. Bandingkan: yèn katarima turnèki (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.76.5; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.76.5). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: yèn katarima turnèki (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.76.5; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.76.5).
19	Bandingkan: rusak (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 49.69.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.80.6; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.80.6). (kembali) Bandingkan: rusak (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 49.69.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.80.6; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.80.6).
20	Bandingkan: panji asra pan prapti (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.289, Pupuh 148.81.7); wanci ngasar pan prapti (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.81.7); enjing asar pan prapti (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.81.7). (kembali) Bandingkan: panji asra pan prapti (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.289, Pupuh 148.81.7); wanci ngasar pan prapti (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.81.7); enjing asar pan prapti (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.81.7).
21	tingkês (dan di tempat lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.85.3). Bandingkan; têtingkês (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.85.3). (kembali) tingkês (dan di tempat lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.85.3). Bandingkan; têtingkês (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.85.3).
22	tataning. Bandingkan: tatane (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.85.5; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.85.5). (kembali) tataning. Bandingkan: tatane (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.85.5; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.85.5).
23	parbatapi. Bandingkan: parwatapi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.88.7); gunung gêni (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.88.7). (kembali) parbatapi. Bandingkan: parwatapi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.88.7); gunung gêni (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.88.7).
24	Tambakaji (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.290, Pupuh 148.92.1; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.92.1; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.92.1). (kembali) Tambakaji (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.290, Pupuh 148.92.1; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.92.1; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.92.1).
25	Biasanya guru lagu i. Bandingkan: atri (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.102.5); asri (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.101.5). (kembali) Biasanya guru lagu i. Bandingkan: atri (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.102.5); asri (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.101.5).
26	Kurang satu suku kata. Bandingkan: para kêtib tandangira kadi yaksa (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.104.1); para kêtip tandangira kadi yêksa (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.103.1). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: para kêtib tandangira kadi yaksa (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.104.1); para kêtip tandangira kadi yêksa (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.103.1).
27	èndhèr (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.291, Pupuh 148.107.7). (kembali) èndhèr (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.291, Pupuh 148.107.7).
28	rug (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.108.7). Bandingkan: ruging (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.107.7). (kembali) rug (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.108.7). Bandingkan: ruging (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.107.7).
29	Bandingkan: angkasa (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.291, Pupuh 148.109.1). (kembali) Bandingkan: angkasa (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.291, Pupuh 148.109.1).
30	ari (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 49.97.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.115.2; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.113.2). (kembali) ari (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 49.97.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.115.2; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.113.2).
31	Bandingkan: darbe arasa tunggil (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.292, Pupuh 148.115.2). (kembali) Bandingkan: darbe arasa tunggil (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.292, Pupuh 148.115.2).
32	pilih (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.292, Pupuh 148.119.7). Bandingkan: tanpolih (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.119.7); olih (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.117.7). (kembali) pilih (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.292, Pupuh 148.119.7). Bandingkan: tanpolih (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.119.7); olih (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.117.7).
33	Lebih satu suku kata. Bandingkan: Wiranagara Têgal (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.121.4; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.119.4). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: Wiranagara Têgal (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.121.4; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.119.4).
34	Catatan: cakra dan pepet. (kembali) Catatan: cakra dan pepet.
35	Bandingkan: akrip (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.292, Pupuh 148.121.5). (kembali) Bandingkan: akrip (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.292, Pupuh 148.121.5).
36	Lebih satu suku kata. Bandingkan: nging kèlês ing wadya (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.125.3); pan kèlês ing wadya (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.123.3). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: nging kèlês ing wadya (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.125.3); pan kèlês ing wadya (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.123.3).
37	Lebih satu suku kata. Bandingkan: wontên pangungsène kang sami lumaywa (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.128.1); wontêna pangusènira kang lumajar (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.125.1). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: wontên pangungsène kang sami lumaywa (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.128.1); wontêna pangusènira kang lumajar (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.125.1).
38	Cakrajayèki (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.293, Pupuh 148.135.5; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.135.5). (kembali) Cakrajayèki (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.293, Pupuh 148.135.5; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.135.5).
39	mêngkaba (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.136.1). (kembali) mêngkaba (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.136.1).
40	kukuh (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.293, Pupuh 148.137.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.137.7; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.134.7). (kembali) kukuh (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.293, Pupuh 148.137.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.137.7; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.134.7).
41	nulungi (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.293, Pupuh 148.139.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.139.7; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.136.7). (kembali) nulungi (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.293, Pupuh 148.139.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.139.7; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.136.7).
42	pinêtak (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.144.1; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.141.1). (kembali) pinêtak (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.144.1; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.141.1).
43	Tanggal: lar dadi obahing bumi (AJ 1642). Tahun AJ 1642 jatuh antara tanggal Masehi: 5 Desember 1717 sampai dengan 24 November 1718. Lihat juga: Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.145.5. (kembali) Tanggal: lar dadi obahing bumi (AJ 1642). Tahun AJ 1642 jatuh antara tanggal Masehi: 5 Desember 1717 sampai dengan 24 November 1718. Lihat juga: Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.145.5.
44	Catatan: cakra dan pepet. (kembali) Catatan: cakra dan pepet.
45	Teks asli kurang jelas. Bandingkan: binendrongan dening bêdhil (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.151.5; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.148.5). (kembali) Teks asli kurang jelas. Bandingkan: binendrongan dening bêdhil (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.151.5; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.148.5).
46	Lebih dua suku kata. Bandingkan: dènnya jurit têngah wêngi (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.294, Pupuh 148.152.5; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.153.5; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.150.5). (kembali) Lebih dua suku kata. Bandingkan: dènnya jurit têngah wêngi (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.294, Pupuh 148.152.5; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.153.5; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.150.5).
47	Lebih satu suku kata. Bandingkan: bala Kartasura (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.154.3; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.151.3); wong ing Kartasura (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 51.6.3). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: bala Kartasura (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.154.3; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.151.3); wong ing Kartasura (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 51.6.3).
48	anungsang (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.295, Pupuh 148.159.3; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.160.3). (kembali) anungsang (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.295, Pupuh 148.159.3; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.160.3).
49	Kurang satu suku kata. Bandingkan: kang dadosa têtindhihing wadyabala (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.165.1; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.161.1). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: kang dadosa têtindhihing wadyabala (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.165.1; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.161.1).
50	kanthine (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.295, Pupuh 148.167.1; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.168.1; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.164.1). (kembali) kanthine (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.295, Pupuh 148.167.1; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.168.1; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.164.1).
51	Lebih satu suku kata. Bandingkan: ning wadya anglarag (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 51.19.3; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.168.3); ing wadya kang nglarag (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.164.3). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: ning wadya anglarag (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 51.19.3; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.168.3); ing wadya kang nglarag (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.164.3).
52	Bandingkan: kewran (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.171.5; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.167.5). (kembali) Bandingkan: kewran (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.171.5; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.167.5).
53	wagugên (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.296, Pupuh 148.177.5; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.178.5; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.174.5). (kembali) wagugên (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.296, Pupuh 148.177.5; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.178.5; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.174.5).
54	Kumpêni (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.297, Pupuh 148.192.1; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.191.1; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.188.1). (kembali) Kumpêni (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.297, Pupuh 148.192.1; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.191.1; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.188.1).
55	gêmpang (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.192.7; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.189.7). (kembali) gêmpang (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.192.7; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.189.7).
56	sogok (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.297, Pupuh 148.193.5; Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 51.44.5). Bandingkan: gosok (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.193.5); sorot (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.190.5). (kembali) sogok (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.297, Pupuh 148.193.5; Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 51.44.5). Bandingkan: gosok (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.193.5); sorot (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.190.5).
57	popori (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 52.45.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.194.2; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.191.2). (kembali) popori (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 52.45.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.194.2; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.191.2).
58	Lebih satu suku kata. Bandingkan: diningrat sawadyèki (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.195.7; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.192.7); diningrat saha dasih (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 51.46.7). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: diningrat sawadyèki (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.195.7; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.192.7); diningrat saha dasih (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 51.46.7).
59	Kurang satu suku kata. Bandingkan: wus sêdhênge magut jurit (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.206.5); wus sêdhênge manggut jurit (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.202.5). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: wus sêdhênge magut jurit (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 135.206.5); wus sêdhênge manggut jurit (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 5.202.5).
60	Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.299. (kembali) Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.299.
61	Kurang dua suku kata. Bandingkan: pan tinuduh munggèng pangawat keri (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.3.2); wus tinuduh dadya pangawat kering (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.3.2). (kembali) Kurang dua suku kata. Bandingkan: pan tinuduh munggèng pangawat keri (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.3.2); wus tinuduh dadya pangawat kering (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.3.2).
62	Lebih satu suku kata. Bandingkan: anadene wadya pasisir sadarum (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.3.5; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.3.5). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: anadene wadya pasisir sadarum (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.3.5; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.3.5).
63	Lebih satu suku kata. Bandingkan: samya kèndêl kang wadya tata biting (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.6.2); sampun kèndêl samya anata biting (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.6.2); wusnya cêlak kitha atata biting (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 52.5.2). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: samya kèndêl kang wadya tata biting (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.6.2); sampun kèndêl samya anata biting (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.6.2); wusnya cêlak kitha atata biting (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 52.5.2).
64	Lebih satu suku kata. Bandingkan: saking Nusakambangan Murah Panji (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.18.2); sangking Nungsakambangan Murah Panji (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.18.2); Murah Panji Balèlèng ikang prapti (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 52.16.2). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: saking Nusakambangan Murah Panji (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.18.2); sangking Nungsakambangan Murah Panji (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.18.2); Murah Panji Balèlèng ikang prapti (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 52.16.2).
65	samutunging. Bandingkan: samutunge (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.19.2; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.19.2). (kembali) samutunging. Bandingkan: samutunge (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.19.2; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.19.2).
66	Bandingkan: aruntik (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.20.7); runtik (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.20.7). (kembali) Bandingkan: aruntik (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.20.7); runtik (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.20.7).
67	Bandingkan: raripu (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.301, Pupuh 149.20.3). (kembali) Bandingkan: raripu (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.301, Pupuh 149.20.3).
68	karanane (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.25.4). Bandingkan: kalangane (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.25.4). (kembali) karanane (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.25.4). Bandingkan: kalangane (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.25.4).
69	Bandingkan: umagut (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.301, Pupuh 149.25.3; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.26.3). (kembali) Bandingkan: umagut (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.301, Pupuh 149.25.3; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.26.3).
70	Kurang satu gatra: gatra ke-4 (7a). Bandingkan: sira Jaka Tangkêban (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.28.4); sira Jaka Tangkêban (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.28.4). (kembali) Kurang satu gatra: gatra ke-4 (7a). Bandingkan: sira Jaka Tangkêban (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.28.4); sira Jaka Tangkêban (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.28.4).
71	Kurang satu gatra: gatra ke-5 (12u). Bandingkan: ki dipati kang munggèng ing dhadhanipun (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.28.5); ki dipati minăngka ing dhadhanipun (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.28.5). (kembali) Kurang satu gatra: gatra ke-5 (12u). Bandingkan: ki dipati kang munggèng ing dhadhanipun (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.28.5); ki dipati minăngka ing dhadhanipun (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.28.5).
72	anggamêng (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.29.5). (kembali) anggamêng (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.29.5).
73	Lebih satu suku kata. Bandingkan: kadya mina mêmăngsa jroning warih (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.31.2); kadi mina măngsa sajroning warih (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.31.2). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: kadya mina mêmăngsa jroning warih (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.31.2); kadi mina măngsa sajroning warih (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.31.2).
74	Lebih satu suku kata. Bandingkan: lamun bala Kumpêni angêmasi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.33.2); yèn Kumpêni akathah ingkang mati (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.33.2). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: lamun bala Kumpêni angêmasi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.33.2); yèn Kumpêni akathah ingkang mati (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.33.2).
75	Lebih satu suku kata. Bandingkan: Kapitan Krasbun myang Lutnan (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.33.6); Kapitan Krêbun lan Lutnan (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.33.6). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: Kapitan Krasbun myang Lutnan (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.33.6); Kapitan Krêbun lan Lutnan (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.33.6).
76	Lebih satu suku kata. Bandingkan: tikêl ingkang wastra pating carêngkling (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.36.2); tigas ingkang gêgaman ting carêngkling (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.36.2). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: tikêl ingkang wastra pating carêngkling (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.36.2); tigas ingkang gêgaman ting carêngkling (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.36.2).
77	Lebih satu suku kata. Bandingkan: kêlab-kêlab pratiwi gonjang-ganjing (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.38.2); kêlap-kêlap pratiwi gonjang-ganjing (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.38.2). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: kêlab-kêlab pratiwi gonjang-ganjing (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.38.2); kêlap-kêlap pratiwi gonjang-ganjing (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.38.2).
78	ginggang (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.38.4; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.38.4). (kembali) ginggang (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.38.4; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.38.4).
79	Kurang satu suku kata. Bandingkan: lindhu mawor prakêmpa kang prabata rug (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.38.5); lindhu awor prakêmpa kang parbata rug (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.38.5). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: lindhu mawor prakêmpa kang prabata rug (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.38.5); lindhu awor prakêmpa kang parbata rug (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.38.5).
80	Bandingkan: kajawi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.40.2; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.40.2). (kembali) Bandingkan: kajawi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.40.2; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.40.2).
81	sakumpêninira (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.302, Pupuh 149.39.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.40.6; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.40.6). (kembali) sakumpêninira (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.302, Pupuh 149.39.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.40.6; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.40.6).
82	Kurang satu suku kata. Bandingkan: tumpês sakumpêninira (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.302, Pupuh 149.39.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.40.6; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.40.6). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: tumpês sakumpêninira (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.302, Pupuh 149.39.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.40.6; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.40.6).
83	Bandingkan: Gustaf (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.43.1); Kustap (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.43.1). (kembali) Bandingkan: Gustaf (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.43.1); Kustap (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.43.1).
84	kêmbul (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.303, Pupuh 149.45.1; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.46.1). Bandingkan: kambu (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.46.1). (kembali) kêmbul (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.303, Pupuh 149.45.1; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.46.1). Bandingkan: kambu (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.46.1).
85	Bandingkan: lapampuwa (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.303, Pupuh 149.46.4); arêmpua (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.47.4); rêbaha (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.47.4). (kembali) Bandingkan: lapampuwa (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.303, Pupuh 149.46.4); arêmpua (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.47.4); rêbaha (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.47.4).
86	bang-bang (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.48.2). Bandingkan: bangbang (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.48.2). (kembali) bang-bang (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.48.2). Bandingkan: bangbang (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.48.2).
87	Bandingkan: gubar (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.49.5; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.49.5). (kembali) Bandingkan: gubar (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.49.5; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.49.5).
88	Lebih satu suku kata. Bandingkan: Ki Dipati Jalapuspita [Jayapuspita] myarsi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.51.2); Ki Dipati Jayapuspita myarsi (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.51.2). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: Ki Dipati Jalapuspita [Jayapuspita] myarsi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.51.2); Ki Dipati Jayapuspita myarsi (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.51.2).
89	Kurang satu suku kata dan biasanya guru lagu a. Bandingkan: Dipati Jayapuspita (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.304, Pupuh 149.55.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.55.6; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.56.6). (kembali) Kurang satu suku kata dan biasanya guru lagu a. Bandingkan: Dipati Jayapuspita (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.304, Pupuh 149.55.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.55.6; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.56.6).
90	Lebih satu suku kata. Bandingkan: aywana nêdya gêsang (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.57.4); aja anyipta gêsang (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.57.4). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: aywana nêdya gêsang (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.57.4); aja anyipta gêsang (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.57.4).
91	patukuning (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.57.5; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.57.5). (kembali) patukuning (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.57.5; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.57.5).
92	Kurang satu suku kata. Bandingkan: apan iki patukuning swarga luhung (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.57.5; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.57.5). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: apan iki patukuning swarga luhung (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.57.5; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.57.5).
93	Lebih satu suku kata. Bandingkan: wadyabala Kumpêni kwèh ngêmasi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.58.2); wong Kumpêni akathah ingkang mati (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.58.2). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: wadyabala Kumpêni kwèh ngêmasi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.58.2); wong Kumpêni akathah ingkang mati (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.58.2).
94	Kurang satu suku kata. Bandingkan: Kapitan Pardhèmês sarêng dènnya magut (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.58.5); Kapitan Pardèmês pan sarêng umanggut (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.58.5). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: Kapitan Pardhèmês sarêng dènnya magut (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.58.5); Kapitan Pardèmês pan sarêng umanggut (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.58.5).
95	ngimpun (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.304, Pupuh 149.58.1; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.59.1). Bandingkan: ngimpuni (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.59.1). (kembali) ngimpun (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.304, Pupuh 149.58.1; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.59.1). Bandingkan: ngimpuni (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.59.1).
96	Bandingkan: kawan dasa kang samya ngagêm mandurbus (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.304, Pupuh 149.60.5). (kembali) Bandingkan: kawan dasa kang samya ngagêm mandurbus (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.304, Pupuh 149.60.5).
97	Bandingkan: pacing anggulasah wadyèng Surèngkewuh (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.62.5); anggêlasah wadyabala Surèngkewuh (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.61.5). (kembali) Bandingkan: pacing anggulasah wadyèng Surèngkewuh (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.62.5); anggêlasah wadyabala Surèngkewuh (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.61.5).
98	Bandingkan: andaka (dan di tempat lain) (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.65.5). (kembali) Bandingkan: andaka (dan di tempat lain) (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.65.5).
99	Lebih satu suku kata. Bandingkan: sira Jaka Tangkêban anyamêthi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.66.2); sira Jaka Tangkêban sru nyamêthi (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.67.2). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: sira Jaka Tangkêban anyamêthi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.66.2); sira Jaka Tangkêban sru nyamêthi (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.67.2).
100	Bandingkan: manêngah (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.66.4; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.67.4); manêba (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.305, Pupuh 149.66.4). (kembali) Bandingkan: manêngah (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.66.4; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.67.4); manêba (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.305, Pupuh 149.66.4).
101	Terdapat dobel sandangan: binendrongan atau benendrongan. (kembali) Terdapat dobel sandangan: binendrongan atau benendrongan.
102	kontit (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.305, Pupuh 149.68.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.68.7). Bandingkan: katut (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.69.7). (kembali) kontit (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.305, Pupuh 149.68.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.68.7). Bandingkan: katut (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.69.7).
103	Angabèi (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.305, Pupuh 149.75.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.75.6). Bandingkan: Ngabèi (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.76.6). (kembali) Angabèi (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.305, Pupuh 149.75.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.75.6). Bandingkan: Ngabèi (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.76.6).
104	anusul (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.306, Pupuh 149.83.5; Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 54.46.5; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.84.5; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.84.5). (kembali) anusul (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.306, Pupuh 149.83.5; Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 54.46.5; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.84.5; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.84.5).
105	Bandingkan: brêgadan dhomas pan ênting (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.87.7); babrêgadan pra Kumpêni (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.87.7). (kembali) Bandingkan: brêgadan dhomas pan ênting (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.87.7); babrêgadan pra Kumpêni (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.87.7).
106	Lebih satu suku kata. Bandingkan: karsaningsun tumpês sajroning nagri (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.90.2); karsaningsun tumpêsa jro nagari (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.90.2). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: karsaningsun tumpês sajroning nagri (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.90.2); karsaningsun tumpêsa jro nagari (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.90.2).
107	kaputran (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.307, Pupuh 149.93.4; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.94.4; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.94.4). (kembali) kaputran (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.307, Pupuh 149.93.4; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.94.4; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.94.4).
108	Lebih dua suku kata. Bandingkan: nanging têbih kuwunya lan dipati (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.95.2); nanging têbih lawan sang adipati (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.95.2). (kembali) Lebih dua suku kata. Bandingkan: nanging têbih kuwunya lan dipati (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.95.2); nanging têbih lawan sang adipati (Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.95.2).
109	dadya (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.307, Pupuh 149.95.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.96.7; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.96.7). (kembali) dadya (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.307, Pupuh 149.95.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.96.7; Babad Kartasura, Anonim, Pupuh 6.96.7).
110	Lebih satu suku kata. Bandingkan: sampun prapta Kaputran sawadyèki (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.98.2). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: sampun prapta Kaputran sawadyèki (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.98.2).
111	kancikan (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.308, Pupuh 149.98.1; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.99.1). (kembali) kancikan (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.308, Pupuh 149.98.1; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.99.1).
112	Lebih satu suku kata. Bandingkan: praptèng kuwunira rêkyana patih (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.104.2); sapraptane ing ngarsane apatih (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 56.6.2). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: praptèng kuwunira rêkyana patih (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.104.2); sapraptane ing ngarsane apatih (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 56.6.2).
113	Pangran (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.308, Pupuh 149.103.7; Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 56.6.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.104.7). (kembali) Pangran (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.308, Pupuh 149.103.7; Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 56.6.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.104.7).
114	lamine (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.308, Pupuh 149.107.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.108.2; Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 56.10.2). (kembali) lamine (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.308, Pupuh 149.107.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.108.2; Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 56.10.2).
115	Teks asli kurang jelas. Bandingkan: asêksi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.117.2). (kembali) Teks asli kurang jelas. Bandingkan: asêksi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.117.2).
116	nupiksa (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.120.2). (kembali) nupiksa (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.120.2).
117	antuk (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.310, Pupuh 149.120.3). Bandingkan: acundhuk (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.121.3); apanggih (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 56.23.3). (kembali) antuk (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.310, Pupuh 149.120.3). Bandingkan: acundhuk (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.121.3); apanggih (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 56.23.3).
118	ingimpun (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.310, Pupuh 149.120.7). Bandingkan: ingipuk (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.121.7). (kembali) ingimpun (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.310, Pupuh 149.120.7). Bandingkan: ingipuk (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.121.7).
119	Lebih satu suku kata. Bandingkan: Radèn Cakranagara mring wong Bali (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.122.2); Radèn Cakranagara de wong Bali (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 56.24.2). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: Radèn Cakranagara mring wong Bali (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.122.2); Radèn Cakranagara de wong Bali (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 56.24.2).
120	Lebih satu suku kata. Bandingkan: Radèn Sewanagara kang wêwangi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.123.2). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: Radèn Sewanagara kang wêwangi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.123.2).
121	băngga (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.124.5). Bandingkan: bongga (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.310, Pupuh 149.123.5). (kembali) băngga (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.124.5). Bandingkan: bongga (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.310, Pupuh 149.123.5).
122	Kurang satu suku kata. Bandingkan: mangke băngga kait lawan Dewa Kêtut (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.124.5). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: mangke băngga kait lawan Dewa Kêtut (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.124.5).
123	ginêpuk (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.125.5). (kembali) ginêpuk (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.125.5).
124	Lebih satu suku kata. Bandingkan: ngirid bala Kumpêni rong brêgada wus (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.126.5). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: ngirid bala Kumpêni rong brêgada wus (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.126.5).
125	Dipati (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 56.29.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.128.6). Bandingkan: patih (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.310, Pupuh 149.127.6). (kembali) Dipati (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 56.29.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.128.6). Bandingkan: patih (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.310, Pupuh 149.127.6).
126	Kurang satu suku kata. Bandingkan: Dipati Jayapuspita (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 56.29.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.128.6). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: Dipati Jayapuspita (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 56.29.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.128.6).
127	Surèngpringga (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.310, Pupuh 149.129.2). (kembali) Surèngpringga (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.310, Pupuh 149.129.2).
128	mêdhun. Bandingkan: mundur (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.132.1). (kembali) mêdhun. Bandingkan: mundur (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.132.1).
129	Lebih satu suku kata. Bandingkan: wadyèng Nusakambangan dèn tindhihi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.134.2). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: wadyèng Nusakambangan dèn tindhihi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 136.134.2).
130	Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.312. (kembali) Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.312.
131	kasaput (dan di tempat lain). Bandingkan: kasapwèng (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.4.4). (kembali) kasaput (dan di tempat lain). Bandingkan: kasapwèng (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.4.4).
132	swami (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.4.9). (kembali) swami (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.4.9).
133	Bandingkan: rêrempon (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.312, Pupuh 150.4.10); rêrepot (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.4.10). (kembali) Bandingkan: rêrempon (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.312, Pupuh 150.4.10); rêrepot (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.4.10).
134	catur (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.18.2). (kembali) catur (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.18.2).
135	Lebih satu suku kata. Bandingkan: miwah bêbêktan catur nawala (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.18.2). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: miwah bêbêktan catur nawala (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.18.2).
136	kawuwusa (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.314, Pupuh 150.21.1; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.21.1). (kembali) kawuwusa (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.314, Pupuh 150.21.1; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.21.1).
137	Kurang satu suku kata. Bandingkan: ya ta ingkang kawuwusa malih (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.314, Pupuh 150.21.1; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.21.1). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: ya ta ingkang kawuwusa malih (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.314, Pupuh 150.21.1; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.21.1).
138	Kalimungkung (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.30.4). (kembali) Kalimungkung (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.30.4).
139	Sokawatya (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.30.10). (kembali) Sokawatya (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.30.10).
140	ananggulang (dan di tempat dan bentukan lai ). Bandingkan: anganggulanga (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.33.4). (kembali) ananggulang (dan di tempat dan bentukan lai ). Bandingkan: anganggulanga (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.33.4).
141	Tanggal: Jimakir: kalih adi rasa putra (AJ 1642). Tahun AJ 1642 jatuh antara tanggal Masehi: 5 Desember 1717 sampai dengan 24 November 1718. Lihat juga: paksa karya obahing bantala (AJ 1642) (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 57.32.2). Bandingkan: kuda adirasa putra (AJ 1647) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.34.2–3). (kembali) Tanggal: Jimakir: kalih adi rasa putra (AJ 1642). Tahun AJ 1642 jatuh antara tanggal Masehi: 5 Desember 1717 sampai dengan 24 November 1718. Lihat juga: paksa karya obahing bantala (AJ 1642) (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 57.32.2). Bandingkan: kuda adirasa putra (AJ 1647) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.34.2–3).
142	tiningkêm (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.39.1). (kembali) tiningkêm (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.39.1).
143	suka (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.39.2). (kembali) suka (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.39.2).
144	Lebih satu suku kata. Bandingkan: rosing tyas wus kapangguh (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.39.4). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: rosing tyas wus kapangguh (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.39.4).
145	ipe (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.39.9). (kembali) ipe (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.39.9).
146	mêsat (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.40.2). (kembali) mêsat (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.40.2).
147	mring (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.41.1). (kembali) mring (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.41.1).
148	Bandingkan: mrapandonan arsa amondhongi (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.316, Pupuh 150.41.1). (kembali) Bandingkan: mrapandonan arsa amondhongi (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.316, Pupuh 150.41.1).
149	Bandingkan: sigrêha (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.316, Pupuh 150.43.2). (kembali) Bandingkan: sigrêha (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.316, Pupuh 150.43.2).
150	Kurang satu suku kata. Bandingkan: dèn tilara sajroning biting (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.43.5). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: dèn tilara sajroning biting (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.43.5).
151	kêkêling (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.51.9). (kembali) kêkêling (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.51.9).
152	anêngguh (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.317, Pupuh 150.53.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.53.6). (kembali) anêngguh (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.317, Pupuh 150.53.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.53.6).
153	Lebih satu suku kata. Bandingkan: tan kêna sah kang prajurit kawan biting (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.55.9); tan kêna sah catur tus prajurit Bali (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 57.51.9). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: tan kêna sah kang prajurit kawan biting (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.55.9); tan kêna sah catur tus prajurit Bali (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 57.51.9).
154	Kurang satu suku kata. Bandingkan: masalahing ayuda (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.56.10). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: masalahing ayuda (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.56.10).
155	ki (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.57.8). (kembali) ki (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.57.8).
156	Bandingkan: nanging manira keraka (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.318, Pupuh 150.57.8). (kembali) Bandingkan: nanging manira keraka (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.318, Pupuh 150.57.8).
157	jalanidhi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.61.5). (kembali) jalanidhi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.61.5).
158	Kartayuda (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.318, Pupuh 150.62.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.62.2). (kembali) Kartayuda (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.318, Pupuh 150.62.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.62.2).
159	Kurang satu suku kata. Bandingkan: Panatagama myang Kartayuda (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.318, Pupuh 150.62.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.62.2). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: Panatagama myang Kartayuda (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.318, Pupuh 150.62.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.62.2).
160	kampitèng (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.65.9). Bandingkan: kampita (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 57.62.9). (kembali) kampitèng (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.65.9). Bandingkan: kampita (Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 57.62.9).
161	nêhêr (dan di tempat lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.65.10; Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 57.62.10). (kembali) nêhêr (dan di tempat lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.65.10; Babad Kartasura, British Library (MSS Jav 49), Pupuh 57.62.10).
162	lumampah (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.319, Pupuh 150.66.3; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.66.3). (kembali) lumampah (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.319, Pupuh 150.66.3; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.66.3).
163	Kurang satu suku kata. Bandingkan: sigra lumampah barise (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.319, Pupuh 150.66.3; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.66.3). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: sigra lumampah barise (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.319, Pupuh 150.66.3; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.66.3).
164	Bandingkan: Godhêg (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.68.2). (kembali) Bandingkan: Godhêg (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.68.2).
165	Lebih dari satu suku kata. Bandingkan: arsa mêthuk yudane kang rayi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.69.1). (kembali) Lebih dari satu suku kata. Bandingkan: arsa mêthuk yudane kang rayi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.69.1).
166	Bandingkan: Godhêg (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.69.9). (kembali) Bandingkan: Godhêg (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.69.9).
167	Bandingkan: rêrêng (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.319, Pupuh 150.70.5). (kembali) Bandingkan: rêrêng (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.319, Pupuh 150.70.5).
168	Lebih satu suku kata. Bandingkan: wong Kablitaran angantêp jurit (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.71.1). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: wong Kablitaran angantêp jurit (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.71.1).
169	Kablitaran (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.74.1). (kembali) Kablitaran (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.74.1).
170	kawan (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.320, Pupuh 150.74.8; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.74.8). (kembali) kawan (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.320, Pupuh 150.74.8; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.74.8).
171	Bandingkan: Kablitarane (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.75.3). (kembali) Bandingkan: Kablitarane (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.75.3).
172	Bandingkan: Godhêg (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.76.2). (kembali) Bandingkan: Godhêg (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.76.2).
173	panganjuring (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.320, Pupuh 150.76.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.76.6). (kembali) panganjuring (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.320, Pupuh 150.76.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.76.6).
174	Gandhêg (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.320, Pupuh 150.76.7). Bandingkan: Godhêg (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.76.7). (kembali) Gandhêg (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.320, Pupuh 150.76.7). Bandingkan: Godhêg (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.76.7).
175	Jaswèku (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.78.4). (kembali) Jaswèku (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.78.4).
176	Mangkunagarèku (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.320, Pupuh 150.80.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.80.7). (kembali) Mangkunagarèku (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.320, Pupuh 150.80.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.80.7).
177	Kurang satu suku kata. Bandingkan: amlasarsa sêsambate (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.321, Pupuh 150.84.3); amlasasih sêsambate (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.85.3). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: amlasarsa sêsambate (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.321, Pupuh 150.84.3); amlasasih sêsambate (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.85.3).
178	Tanggal: mantri papat rasa tugil (AJ 1643). Tahun AJ 1643 jatuh antara tanggal Masehi: 25 November 1718 sampai dengan 13 November 1719. Lihat juga: mantri papat ngrasa wani (AJ 1643) (Sêrat Babad Pakubuwanan, British Library (Add MSS Jav 12282), Pupuh 1.5.9). (kembali) Tanggal: mantri papat rasa tugil (AJ 1643). Tahun AJ 1643 jatuh antara tanggal Masehi: 25 November 1718 sampai dengan 13 November 1719. Lihat juga: mantri papat ngrasa wani (AJ 1643) (Sêrat Babad Pakubuwanan, British Library (Add MSS Jav 12282), Pupuh 1.5.9).
179	Bandingkan: sowan (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.87.4). (kembali) Bandingkan: sowan (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.87.4).
180	saking (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.321, Pupuh 150.90.10; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.91.10). (kembali) saking (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.321, Pupuh 150.90.10; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.91.10).
181	sampun (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.322, Pupuh 150.93.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.94.7). (kembali) sampun (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.322, Pupuh 150.93.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 137.94.7).
182	Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.323. (kembali) Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.323.
183	nuli (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.323, Pupuh 151.5.7; Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.13.7). (kembali) nuli (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.323, Pupuh 151.5.7; Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.13.7).
184	dèn (Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.26.7). (kembali) dèn (Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.26.7).
185	punika (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.324, Pupuh 151.22.2; Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.30.2). (kembali) punika (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.324, Pupuh 151.22.2; Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.30.2).
186	Bandingkan: pêjahe juru tulis An (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.325, Pupuh 151.27.7). (kembali) Bandingkan: pêjahe juru tulis An (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.325, Pupuh 151.27.7).
187	sadhiya (Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.36.6). (kembali) sadhiya (Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.36.6).
188	Lebih satu suku kata. Bandingkan: sida ala sida bêcik (Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.39.1). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: sida ala sida bêcik (Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.39.1).
189	Bandingkan: ngajak (Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.39.6). (kembali) Bandingkan: ngajak (Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.39.6).
190	Bandingkan: bucal (Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.43.4). (kembali) Bandingkan: bucal (Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.43.4).
191	Bandingkan: wadya katur ingkang gêdhe (Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.44.3). (kembali) Bandingkan: wadya katur ingkang gêdhe (Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.44.3).
192	cangklakan (Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.50.5). (kembali) cangklakan (Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.50.5).
193	sumanggèng (dan di tempat lain). Bandingkan: sumănggèng (Sêrat Babad Pakubuwanan, British Library (Add MSS Jav 12282), Pupuh 12.52.2). (kembali) sumanggèng (dan di tempat lain). Bandingkan: sumănggèng (Sêrat Babad Pakubuwanan, British Library (Add MSS Jav 12282), Pupuh 12.52.2).
194	milihi (Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.75.3; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 186.27.3). (kembali) milihi (Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.75.3; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 186.27.3).
195	Lebih satu suku kata. Bandingkan: Srundiya Surayuda (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 186.29.5). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: Srundiya Surayuda (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 186.29.5).
196	dokokana (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 186.34.3). (kembali) dokokana (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 186.34.3).
197	Biasanya guru lagu e(o). Bandingkan: lèngsèr samana praptèng jro (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 186.40.3); lèngsèr sêmana praptèng jro (Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.88.3). (kembali) Biasanya guru lagu e(o). Bandingkan: lèngsèr samana praptèng jro (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 186.40.3); lèngsèr sêmana praptèng jro (Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.88.3).
198	ngakali (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 186.51.5; Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.99.5). (kembali) ngakali (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 186.51.5; Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.99.5).
199	Suradigdaya (Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.106.2). (kembali) Suradigdaya (Babad Pêcina, British Library (Add MS 12301), Pupuh 1.106.2).
200	wolung (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.330, Pupuh 151.98.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 186.59.2). (kembali) wolung (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.330, Pupuh 151.98.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 186.59.2).
201	puniku (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.330, Pupuh 151.98.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 186.59.6). (kembali) puniku (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 2.330, Pupuh 151.98.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 186.59.6).

Penanggalan

Leksikon

Telusuri