Anglingdarma, Van Dorp, 1884, #1123 (Pupuh 21–40)
1. | Anglingdarma, Van Dorp, 1884, #1123 (Pupuh 01–20). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Cerita. |
2. | Anglingdarma, Van Dorp, 1884, #1123 (Pupuh 21–40). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Cerita. |
3. | Anglingdarma, Van Dorp, 1884, #1123 (Pupuh 41–60). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Cerita. |
4. | Anglingdarma, Van Dorp, 1884, #1123 (Pupuh 61–80). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Cerita. |
5. | Anglingdarma, Van Dorp, 1884, #1123 (Pupuh 81–97). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Cerita. |
Pencarian Teks
Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].
21. Dhandhanggula
1. praptèng praja wau kang lumaris | jumujug ing dalêm kapatihan | kandhêg ing paregolane | ki patih lagya lungguh | lawan garwa imbalan angling | kasaru kang parêkan | alit nêmbah matur | kawula atur uninga | pun patinggi Bramana pepe nèng jawi | amawi pêpabênan ||
2. marma sowan arsa minta adil | ngling apatya sira timbalana | mring byantarèngsun ing kene | gya tinimbalan malbu | praptèng ngarsanira kya patih | Bramana kalihira | alinggih tumungkul | nindya mantri tanpa ngucap | aningali marang Bramana kêkalih | dene kêmbar kang warna ||
3. pinariksa katur solah nguni | purwa madya prapta ing wasana | apatih wismayèng tyase | ngagnya nimbali gupuh | pra nayaka pradata prapti | myang sakathahing jêksa | pêpak anèng ngayun | miwah kang para nayaka | tinimbalan ing ngarsa anindya mantri | Purwanagara nabda ||
4. sanak-sanak andika lêrêsi | pêpadone wong kalih punika | aku-ingaku rabine | pundi ingkang satuhu | ingkang dora sayakti mati | sagung para nayaka | sru kewran tumungkul | tanapi sakwèhning jêksa | datan ana ingkang kaduga mancasi | samyatur nuwun duka ||
5. pra nayaka samya angrêmbagi | lêhêng katura ing sri
--- 97 ---
narendra | pan ratu padhang tingale | benjang ari Somesuk | saosêna sor wringin rakit | Patih Purwanagara | kalangkung jumurung | sampun sami aluwaran | kang sewakèng kapatihan kawarnènjing | praptaning ari Soma ||
6. sri narendra umiyos siniwi | pêpak sagung pratiwa nayaka | satriya prawira andhèr | miwah para tumênggung | dêmang arya răngga ngabèi | Patih Purwanagara | alênggah nèng ngayun | lan Tumênggung Natapraja | anêpungi sira Ki Arya Kumitir | lan Dêmang Kulandara ||
7. Dêmang Padacarana tanapi | Arya Wahan jajarira lênggah | Dêmang Soba wiwarane | pra tuwin Răngga Janur | munggwing kerinira apatih | alênggah sinambungan | Arya Juru Dêmung | têdhak sang sri naranata | sing manguntur dhumatêng bangsal pangrawit | ginarêbêg ing wadya ||
8. orêg sagung ingkang sami nangkil | tilar lante epok lan kandhaga | wus samya siningkirake | pinarak sang aprabu | ing amparan dênta rinukmi | pinatik ing sêsotya | alêlèmèk babud | dèn ayap ing pra biyada | manggung katanggung ngampil upacara sri | ngarsa para nayaka ||
9. prasamyandhèr bukuh dènnya linggih | muka kadya konjêm ing pratala | wangwang patih tur sêmbahe | umatur ing sang prabu | patik aji anuwun runtik | kawula tur upiksa | dhumatêng pukulun | wontên abdi jêng paduka | patinggi ing Randhulawang akêkasih | pun Bramana wong sabrang ||
10. semahira wasta [wa...]
--- 98 ---
[...sta] Ni Bramani | dipun akên dening tiyang liyan | nanging akêmbar warnane | tan salisir sarambut | datan wontên bangkit mancasi | pra nayaka pradata | sadaya anuwun | dêduka tadhah mastaka | sumăngga ing karsa paduka narpati | saking punggung kawula ||
11. angandika aris sri bupati | timbalana katri ngarsaningwang | dèn enggal sun wadakane | patih tur sandika wus | kèn nimbali Bramana kalih | lawan Bramani prapta | ing byantara prabu | kalih anyêkêli asta | kanan keri dadya sira Ni Bramani | alinggih anèng têngah ||
12. sri ngandika hèh wadon Bramani | ingkang êndi yaktine lakinta | mara pilihên samêne | Bramani nêmbah matur | nuwun duka paduka aji | tan mogantên kawula | amilih ing kakung | yèn amba milih kang kanan | manawi kang keri laki ulun yakti | yèn kawula miliha ||
13. ingkang keri manawi dewaji | graja ulun pratistha ing kanan | pukulun langkung èwêde | marma kawula nuwun | adil dalêm ingkang patitis | sang nata angandika | lah iya sun adu | pêrang tandhing singa ingkang | mênang yuda iyèku kang andarbèni | Ni Bramani tur sêmbah ||
14. marma ulun sumiwèng ngarsaji | saking arda kewran ing wardaya | aminta ngadil rêmite | yèn ingabên prang pupuh | kadi wau karsa narpati | sawastu tanpa deya | awit nguni sampun | ayuda sami pragalba | tandya ulun sapih dènira ajurit | pancasa [pa...]
--- 99 ---
[...ncasa] ing ngarsendra ||
15. Sang Bramana janma awotsari | dhuh dewaji èstu rabi amba | pun Bramani salamine | saking sabrang rumuhun | mangke wontên ing tanah Jawi | dèn akên ing têtiyang | kawula anuwun | adil paduka narendra | kang amindha warna umatur wotsari | pukulun sri narendra ||
16. tuhu rabi ulun pun Bramani | pêpacangan saking alit mila | sayakti amba lakine | mangke wontên kang ngaku | minta adil paduka gusti | Ni Bramani mangkana | matur amlas-ayun | sintên ingkang madhangêna | pêtênging tyas kawula tan lyan dewaji | pangruwating duryasa ||
17. èmênging tyasira sri bupati | Risang Darmawisesa sru nabda | kakang Purwanagara ge | katri gawanên mundur | lan rêksanên ingkang prayogi | sri pamasa tumêdhak | kăndur angadhatun | bubar sagung kang sewaka | naranata sarawuhira ing puri | laju mring pamêlêngan ||
18. unanging[1] tyas amuja sêmèdi | sapta ari tanpa siniwaka | ing driya darpa rêntênge | prabaning praja têdhuh | surêm sênênirèng nagari | tikbra sagung nayaka | gantya kang winuwus | wau kang mancalawarna | sang cakarwa seta mibêr mring wanadri | tan warta mring ki dêmang ||
19. pratistha ring mandira salisik | nulya ana pêksi dhandhang prapta | sasomah mencok arèrèn | dhandhang èstri amuwus | dingarèn ing Bojanagari | surêm cahyaning praja | adhêdhêt dinulu | hèh kakang [ka...]
--- 100 ---
[...kang] karaning apa | beda lawan saban ujwalaning nagri | dhandhang lanang angucap ||
20. layak lamun pêtênga kang nagri | jêr ratune lagya kawiyogan | yakti asurêm prajane | ana Bramana padu | rêbut rabi Bramana kalih | tunggal rupa myang basa | katur ing sang prabu | Mahraja Darmawisesa | èmêng dening nora bisa ambênêri | ing padune Bramana ||
21. sajatine kang sawiji janmi | kang sawiji setan mindha warna | angaku-aku rabine | Bramana kang satuhu | yèn mungguha ingsun agampil | bêbênêraning data | dhandhang èstri muwus | kapriye ênggone mancas | ing padune Bramana kêmbar ing warni | dhandhang jalu awarta ||
22. mring kang èstri rèhira mancasi | ing padune wusnira pêpoyan | nulya umibêr karone | atas pamyarsanipun | sang cakarwa seta udani | sawicaraning dhandhang | sadaya kacakup | dyan mulih sang malih warna | marang dhukuh ing Wanasari wus prapti | kawarna nyai dêmang ||
23. mulat ing atmaja tan kaèksi | angulari kalara karuna | amlas-asih sêsambate | dhuh dewa gustiningsun | marang ngêndi ki mas maliwis | kiyai ularana | ki dêmang amuwus | mundur têka kaya bocah | witne ingsun atrêsna kapati-pati | dèn asabar ing karsa ||
24. kyai dêmang mèsêm muwus malih | dene iku sutanira prapta | cakarwa sinambut age | dhuh anggèr gustiningsun | bisa karya rasaning ati | linggar
--- 101 ---
mring ngêndi sira | dene nora tutur | sang malih warna wacana | kawangkungên nèng wisma kula kêkaring | mring wana antuk warta ||
25. mêne ratu ing Bojanagari | sakamantyan kambah ing rudita | de kang dadi prawitane | wontên Bramana padu | tunggal warna arêbut rabi | nayaka para jêksa | tan ana kang sanggup | mancas paduning Bramana | paman dipun enggal manjinga nagari | sumiwiyèng narendra ||
26. yèn andika bangkit angrampungi | ing padune pun Bramana kêmbar | mendah sang nata sukane | ki dêmang alon muwus | bisa apa manira iki | mojar sang malih warna | manira kang muruk | agya winisik ki dêmang | wus kadhadha kêtarda suka ing ati | saking wuruking dhandhang ||
27. dyan sawega busanèng anangkil | lumaksana mring Bojanagara | praptèng praja laju pepe | ing sor waringin kurung | sri narendra sêdhêng tinangkil | pinarak ing paglaran | pêpak punggawa gung | Bramani wus munggwing ngarsa | kang Bramana kalih ngapit kanan kering | maksih diya-diniya ||
28. nêmbah matur Bramani dhuh gusti | ulun minta ngadil jêng paduka | mugi enggala rampunge | tan wun kawula lampus | datan sagêd alaki kalih | yèn dalu nêdha sêpah | sarêng kalihipun | yèn kawula turutana | ratri kala ting kathuwêl ting kalêsik | angajak wêwingkingan ||
22. Pangkur
1. sarya alara karuna | mêlas-asih aturira Bramani | èmêng ing driya sang prabu | kapita ing tyas mulat | janma pepe sangandhaping [sangandha...]
--- 102 ---
[...ping] wringin kurung | angandika naranata | hèh wong apa iki patih ||
2. pepe nèng waringin kêmbar | kang liningan akèn mariksa nuli | matur yèn Dêmang Kalungsur | mangke sumiwèng nata | tinimbalan saksana tumamèng ngayun | muka konjêm ing pratala | ngandika sri narapati ||
3. hèh dêmang dene alawas | sira nora katon ana ing ngêndi | kang dinangu nêmbah matur | wisma wontên ing wana | abdi dalêm marma sowan ngarsa prabu | kawula miyarsa warta | dewaji dahat mong wingit ||
4. buminata ris ngandika | iya liwat butêke ati mami | ana Bramana apadu | kêmbar rêbut wadonan | nora bisa mancasi padune ingsun | para nayaka pradata | tan ana bisa ngrampungi ||
5. yèn sira bangkit amancas | ing padune Bramana rêbut rabi | agêdhe ganjaraningsun | tur sêmbah kang sinabdan | patik aji darmi kewala pukulun | manawi sagêd amancas | kalawan idi narpati ||
6. êntyarsa sri naradipa | srêp ing galih lir siniram ing warih | lah ta bênêrana gupuh | padha mêngko pancasa | tur sandika ki dêmang aminta jabung | kalawan kêndhi pratola | wus sinaosakên nuli ||
7. ki dêmang sigra mradata | asru mojar marang Bramana kalih | hèh sapa bisa lumêbu | jroning kêndhi pratola | iya iku Bramana ingkang satuhu | pasthi yèn padune mênang | nyata lakining Bramani ||
8. dene lamun ora bisa |
--- 103 ---
manjing kêndhi iku Bramana maling | nyata wong angaku-aku | matur Bramana janma | pun Bramani rabi kawula satuhu | saking sabrang angajawa | aksamanta malbwèng kêndhi ||
9. pan dèrèng nate kawula | manjing kêndhi ki dêmang asru angling | yèn mangkono sira dudu | Bramana kang sanyata | mung kewala têtêp sira ngaku-aku | gêgêtun sira Bramana | anjêngêr amrêbês mili ||
10. rabine sinambat ing tyas | baya tan wus karsaning dewa lêwih | Bramani pisah lan ingsun | dadi somahing liyan | sang Bramana setan asuka gumuyu | nyatane wong ngamandaka | culika angaku bêcik ||
11. êndi tandhamu yèn nyata | duwe rabi Bramani sira anjing | dene têka nora sanggup | manjing kêndhi pratola | ingsun bisa lumêbu ing êlèng sêmut | yèn kinon marang ki jêksa | tan ajrih ingsun nanggupi ||
12. puniku kècu alasan | mêsum biyas tan bisa manjing kêndhi | Bramana janma tumungkul | luhnya drês lir turasan | wangwang kinon Bramana tiron agupuh | umanjing kêndhi pratola | Ki Dêmang Kalungsur aglis ||
13. punang kêndhi tinutupan | ing jêjabung tumulya manganjali | punika pratandhanipun | lamun dede manusa | tuhu setan bangkit manjing ajèr-ajur | ingkang sayakti manusa | tan sagêd manjing jro kêndhi ||
14. yèn suwawi binasmia | sayaktine setan ajrih ing agni | sri nata gawok kalangkung | darpa sukaning [su...]
--- 104 ---
[...kaning] driya | wus sumaos dahana ing alun-alun | pratola dyan winalagar | gandarwo sru dèniranjrit ||
15. anèng jro kêndhi karuna | setan ora mati mung kênèng sakit | sirna tangis tan karungu | mulih mring kahyanganta | sri narendra suka ngalêmbanèng kalbu | ki dêmang budine lêpas | gawok sagung kang ningali ||
16. Dêmang Kalungsur ginanjar | pasilan kinarya pêpatih aji | lawan sinungan jêjuluk | Patih Jêksanagara | pinaringan linggih karya kawan èwu | asisih Purwanagara | pinaro punggawa mantri ||
17. Bramana Bramani sigra | atur pamit sukèng tyas jalu èstri | sumusuk mring wismanipun | sapraptanirèng wisma | tansah muja sêmadi pamintanipun | Ki Patih Jêksanagara | mugi prasida amukti ||
18. ya ta wau nyai dêmang | ingutusan dening rakyana patih | mantri kêkalih lumaku | mawa tandhu jêmpana | kawarnaa ni dêmang maras ing kalbu | sang malih warna uninga | dadya awacana manis ||
19. bibi dêmang aywa maras | paman dêmang sampun dadya priyayi | mungguh ing wataraningsun | dadi wrangkaning nata | lamun paman lulus kawibawanipun | nyi dêmang pemut manira | dèn gumati ing wong miskin ||
20. yèn èstu paman kinarya | pêpatihing nata manira kari | ing ngriki atunggu dhukuh | ana ing Wanasêkar | rukon-rukon kalawan Ki Jaka Gêdhug | ecaa imbal wacana | kagyat tandhu joli prapti ||
21. swaraning [swara...]
--- 105 ---
[...ning] wadya gumêrah | anèng jawi mantrine manjing kori | sang malih warna dyan mabur | lumuh awor wong kathah | nyai dêmang lan mantri kalih acundhuk | winartan lamun kang priya | mangke wus dadya pêpatih ||
22. tan winarna lampahira | nyai dêmang sampun anitih joli | kang anjajari gumrudug | dèn iring ing pradăngga | lir wong ngarak ni dêmang tansah kapiluh | ingkang kacipta ing driya | atmaja cakarwa putih ||
23. tandya lampahira prapta | ing Bojanagara sampun apanggih | lan priya kya patih muwus | lah êndi putranira | matur kantun ing wisma lan Jaka Gêdhug | ki patih tan angandika | tumungkul èsmu prihatin ||
24. ketang dardanira marang | kang atmaja risang maliwis putih | dènnira angangkah sunu | lir yogane priyăngga | kawarnaa kang kari Ki Jaka Gêdhug | angarsa-arsa kang raka | wau sang mancala warni ||
25. tumurun Ki Jaka mulat | suka-suka kawarna sampun ratri | cakarwa seta amuwus | yayi manira tanya | ngêndi ana wanodya ayu pinunjul | sumaur kala kawula | alit kêkuncung angiring ||
26. ing pun bibi mring jro pura | wruh putrine sang nata ayu lêwih | Srêngganawati jêjuluk | mangke Ambarawatya | kadi Dèwi Ratih ing swarga tumurun | nitis mring Bojanagara | mojar sang amalih warni ||
27. yèn mangkono benjang-enjang | ngong arsa wrin Ki Jaka anauri | inggih sampun dangu-dangu | ing taman Bandarandhap |
--- 106 ---
pacangkramanira sang rêtnaning ayu | iya sun măngsa suwea | samana ing wayah lingsir ||
28. mentar ngetan sang cakarwa | muluk marang gêgana angidêri | pura aniyup jumujug | ing taman Bandarandhap | ri saksana mencok ing cêpaka wungu | carya mring rakiting taman | pêpêthetan sri kinanthi ||
23. Kinanthi
1. byatita mangke winuwus | kusuma Srêngganawati | putri ing Bojanagara | tuhwendah datanpa siring | wadana sawang kirana | sêdhênge purnamasidi ||
2. èsêmira kadi madu | kuninge ambêngle keris | wănda rurus apidêksa | tingale manis alindri | pan janmane Dèwi Sêtya | putri ing Malawapati ||
3. mangkana sang rêtnaning rum | tumêdhak mring taman sari | amung pawongan sadasa | kang umiring Radèn Dèwi | tan adoh êmban Jalamprang | pra babu inya nèng wuri ||
4. parêkan cèthi ing ngayun | nămpa bun kancana adi | lulur lawan gănda wida | patêlêsan datan kari | sapraptanira ing taman | kagyat sang amalih warni ||
5. mulat ing sang murtiningrum | kadaut rasaning ati | luh mijil atalêthokan | yèn angucapa sang pêksi | iki wong ayu utama | kêmbar lawan garwa mami ||
6. bayèstu kang seda tunu | nitis mring Bojanagari | punapane ingkang siwah | mung anom tuwa sathithik | pamintaningsun kang muga | tulusa ingsun angabdi ||
7. mring sang dyah dewaning ayu | muga pinarêngna ugi |
--- 107 ---
kawula darbe bêndara | kusumèng Bojanagari | sang rêtna samana lagya | non rawan jumênêng sarwi ||
8. anèng sor capaka wungu | dèn ayap ing para cèthi | sira kang amalih warna | amicara jroning ati | sun prihe wikan maringwang | sigra sang cakarwa putih ||
9. sêkar capaka cinucuk | tinibakakên tumuli | ing ngarsanira sang rêtna | saksana pinèt kang sari | biyang aku olèh kêmbang | tiba anèng ngarsa mami ||
10. ingsun anggone cêcundhuk | ya ta kang amalih warni | anucuk malih sapasang | tinibakakên tumuli | ing pangkonira sang rêtna | sang dyah angandika aris ||
11. tanna angin ora jawuh | kêmbang tiba ting talêthik | kadingarèn ana apa | sarya tumênga dènnyangling | wajanta kengis gumêbyar | tan kèksi sang malih warni ||
12. lapak kalingan ing taru | ya ta sang maliwis putih | amicara jroning nala | nyata yèn ayu linêwih | kusumèng Bojanagara | bêgjane kang duwe rabi ||
13. èsême apait madu | liringe asawang thathit | baya mau duk tumênga | durung uninga ing kami | mêngko ingsun prihe duka | rêtnaning Bojanagari ||
14. sigra kang arupa manuk | anocor sêkar pinilih | kang akèh karangrangira | tinibakakên tumuli | ing jajanira sang rêtna | wonga-wongane matitis ||
15. sang ayu kagyat anjumbul | tan wruh ruruning kang sari | karangrang lumrang ing jaja | kêmbên binuwang ing siti | samana
--- 108 ---
akitrang-kitrang | gêlung lukar tan katolih ||
16. pijêr angrêmêd pambayun | biyang tulungana mami | lêbur payudaraningwang | bintule rongpuluh sisih | dikêrah dening karangrang | baya setan cicir bêlis ||
17. nibani karangrang mringsun | baya ta bêlis ing ngêndi | sidi sambêring gêgêlap | sidi pênthung alu lêmbing | sidi labrag ngalu papat | sidi tanjir molar-malir ||
18. amicara jroning kalbu | sira sang maliwis putih | iki wong ayu sambada | mung sêsote andarwili | nanging agawe wigêna | bêgjane kang darbe gusti ||
19. parêkan sami andulu | marang kang amalih warni | sami alok suraweyan | yèn ana maliwis putih | sang ayu sigra tumênga | prastawa dènnya umaksi ||
20. marang sang cakarwa pingul | wangwang sang amalih warni | matêk guna pangasihan | asmaratăntra lan dhasthi | sumbaga pun pulunggana | kakênan laksmining puri ||
21. bramatyanira wus larud | sirna karkate kang galih | tan ana ingkang kacipta | muhung sang maliwis putih | sapandurat tan ngandika | arda kataman ing wingit ||
22. puwara ngandika arum | biyang si maliwis putih | ingkang nibani karangrang | lah wisayanên dèn kêni | yèn ora kênaa biyang | mliwis putih ngong ngêmasi ||
23. inya Jalangprang umatur | kalangun suwawi gusti | kawula ngundang sakêdhap | abdi dalêm saragêni | darapon sinanjataa | sang putri ngandika runtik ||
24. angur silih rêraimu |
--- 109 ---
lêbura kêna ing bêdhil | ana parêkan sajuga | ingagnyan mènèk tumuli | andikêp maliwis pêthak | rumagang ajrih ing gusti ||
25. pambayun kadi pinarut | kalorod tiba ing siti | sang ayu manggung tumênga | ya ta sang maliwis putih | mibêr tumamèng sagaran | asru ngandika sang putri ||
26. lah mara padha dèn gupuh | burunên maliwis putih | anèng rawan langènana | kêpungên têngahing warih | hèh poma-poma dèn kêna | aywana wêdi ing warih ||
27. padha sun tugêl gulumu | luputa maliwis putih | sadaya ambyur ing toya | amburu maliwis putih | malah padha gulagêpan | kang ora bisa ngêlangi ||
28. maliwis polahe tutut | yèn tinubruk angoncati | tansah mèsêm ing wardaya | sira sang amalih warni | tumingal ing para inya | gulagêpan anèng warih ||
29. sawênèh ana amuwus | bayèki maliwis êjin | gawe kangelaning kathah | polahe mêmanas ati | sawênèh pawongan mojar | ing mêngko kalamun kêni ||
30. sun cêkêl banjur sun bêkuk | gulune dimèn ngêmasi | pinêndhêm anèng bêloran | lamun dinangu ing gusti | sun matur ilang ing taman | mojar sang maliwis putih ||
31. nora layak ingsun rungu | pangocape para nyai | punapa dosa manira | nora utang nora nyilih | binuru mara nyandhaka | kagyat sagung para nyai ||
32. sawênèh mêntas amuwus | lagi mêngko sun ningali |
--- 110 ---
maliwis bisa angucap | tur anèh ulêse putih | pantêse wong tapa salah | anitis dadi maliwis ||
33. angucap ing driyanipun | sira sang maliwis putih | nora mandi dhasthiningwang | tandhanira de sang putri | tan milu tumamèng tirta | cihnane yèn ora asih ||
34. angur ta muliha ingsun | dyan mabur maliwis putih | muluk napak jumantara | sumusuk mring Wanasari | pra nyai kari anggana | pangucape sêmu tangis ||
35. mendah dukane sang ayu | maliwis putih tan kêni | rewange sawiji mojar | ujêr karia suwiwi | paran ênggone anyandhak | manusa marang maliwis ||
36. yakti kari bisa mabur | ya ta kusumaning puri | putri ing Bojanagara | mulat ing maliwis putih | muluk marang ing gêgana | anjêngêr datanpa angling ||
37. Nyai Jalamprang umatur | watawis kawula gusti | maliwis pêthak punika | dede kukila sayakti | sagêd ngucap kadi janma | pandugi kawula gusti ||
38. gandarwo setan lêlêmbut | awarni maliwis putih | sang ayu tan angandika | sumaput ing tyas makingkin | amung sang maliwis seta | pratistha tungtunging galih ||
39. sakala sang dyah amuwun | kondurirarda wiyadi | arsa umarêk ing rama | mirong kasêmêkan sarwi | samarga ngusapi waspa | samana sri narapati ||
40. nuju pinarak supênuh | kang para manis sumiwi | Mahraja Darmawisesa | lagya ngling lan pramèswari |
--- 111 ---
kasaru praptaning putra | mular nungkêmi padaji ||
41. kagyat ing driya sang prabu | gupuh angayuh ing siwi | agugup dènira tanya | adhuh putraningsun nini | wong ayu wartaa paran | daruna wijiling tangis ||
24. Mijil
1. mêmundhuta sêsotya kang adi | babo sutaningong | muwah rajakaputrèn kang aèng | myang busana ingkang sarwa pèni | aranana gusti | mênênga wong ayu ||
2. sang dyah sangkin arda ing panangis | pêgêl tyas sang katong | èsmu duka wijiling sabdane | hèh Jalamprang marmane ni putri | lara-lara nangis | apa kang jinaluk ||
3. kang dinangu matur awotsari | putri jêng sang katong | tan mêmundhut raja kaputrène | marma mular sang kadi apsari | muwuni maliwis | pêthak kadi kapuk ||
4. anèng taman asaba pinanggih | koningan sang sinom | kadi dede pêksi sajatine | pun maliwis sagêd basèng janmi | tutut mêrak ati | tinubruk umabur ||
5. sru gumujêng sang sri narapati | andikaniralon | lah mênênga putriningsun ênggèr | lagi tumon kaya sira iki | wus gêdhe birai | anangisi manuk ||
6. mêngko ingsun utusan ngulati | mênênga mas ingong | sri narendra malih andikane | hèh Sèbêtan undangên si patih | Jêksanagaraglis | mentar kang tinuduh ||
7. tan adangu kya patih wus kerid | ing caraka katong | prapta ing srimanganti lampahe |
--- 112 ---
nindya mantri dyan tumamèng puri | praptèng byantaraji | mêndhak awotsantun ||
8. ingawe anakêt ing ngarsaji | ki patih mara lon | praptèng ngarsa manêmbah alinggèh | bukuh muka konjêm ing pratiwi | langkung dènirajrih | ngandika sang prabu ||
9. marma sira kakang sun timbali | marang ngarsaningong | ingsun duta mentara dèn age | angupayaa maliwis putih | bisa basèng janmi | poma dèn katêmu ||
10. sira kakang aywa mulih-mulih | dèn acekoh regoh | lamun ora katêmu manuke | mau saba anèng taman sari | ni putri mênangi | cinêkêl umabur ||
11. wèh bramintaning tyas nini putri | anggujêg maringong | malah dadi sru ing pamulare | poma sira mentara tumuli | ki patih wotsari | sandika turipun ||
12. sigra mijil sang anindyamantri | sapraptaning wiyos | samangkana pangunandikane | sun watara ya atmaja mami | kang asaba maring | jroning taman santun ||
13. wangwang mantuk ing wisma wus prapti | ki patih alunggoh | rabinira mara lon ature | punapantuk ulun nungsung warti | dingarèn kiyai | ngandikan malêbu ||
14. wontên paran salêbêting puri | kakung lingnya alon | sumarmèngsun ingandikan dene | dinutèng sri ngruruh mliwis putih | bisa basèng janmi | sang putri kang mundhut ||
15. malah dadi tangise sang putri | ni patih miraos | mila sang dyah wikan ing warnane | mring cakarwa bisa basèng [ba...]
--- 113 ---
[...sèng] janmi | kapanggih ing pundi | ki patih amuwus ||
16. sang dyah siram anèng taman sari | ing wayah sadhawoh | kang cakarwa pinanggyèng tamane | cinêkêl ing pra inya tan kêni | umibêr tumuli | sang dyah kari muwun ||
17. ingsun duga kadi nora sisip | yèn atmajaningong | ingkang saba marang udyanane | ngulatana kongsi têkèng pati | măngsantuka mliwis | kang bisa amuwus ||
18. mung putranta anèh tanpa siring | măngsana aroro | warna pelag lan anyugihake | nyai patih waspanira mijil | anggarjitèng ati | tan wun sutaningsun ||
19. pinundhut ing sang sri narapati | paran polah ingong | kyai patih alon andikane | dumèh paran nyai sira nangis | pupusên ing ati | karsaning dewa gung ||
20. nadyan patinira lawan mami | pinundhut ing katong | yakti sami sinumanggakake | ratu iku silih ing dewadi | ila-ila prapti | wong lêngganèng ratu ||
21. lah karia babo aja nangis | lunga dhewe ingong | amarani atmajanta mêne | kyana patih saksana lumaris | marang Wanasari | kunêng kang winuwus ||
22. Jaka Gêdhug lan sang malih warni | alinggih karoron | Jaka Gêdhug alon ing ature | andika wingi kangmas mring pundi | adangu tan prapti | mèh anangis ulun ||
23. ri sang malih warna anauri | alêledhang ingong | marang taman kapranggul kang darbe | sang rêtnarsa siram maring bèji | tuhwayu [tuhwa...]
--- 114 ---
[...yu] linêwih | putrane sang prabu ||
24. bênêr tuturira tanna sisip | warnane sang sinom | raga krana asêdhêng dêdêge | nora larang yèn tohana pati | cacade sawiji | asugih pêpisuh ||
25. ingsun wingi dèn bêburu yayi | dening para sinom | binutuhkên ing pra èstri kabèh | malêbu ing tirta dèn langèni | mèh kabutuh mami | mibêr banjur mantuk ||
26. Jaka Gêdhug gêgêtun ing ati | awacana alon | adhuh kakang dene katujune | datan kêna marase kang ati | yèn dèn pirantèni | bok kêna ing pulut ||
27. kaya paran polah ingsun kari | eca gunêm raos | kasaru ing kya patih praptane | anèng latar sigra malayoni | mring sang malih warni | agupuh sinambut ||
28. dhuh sutèngsun mas maliwis putih | woding driyaningong | sang amalih warnalon wuwuse | wontên paran andika umijil | baya dèn runtiki | ing gusti sang prabu ||
29. mantri muka alon anauri | marmane ngong miyos | tan dinukan manira yaktine | dinuta ing sang sri narapati | ngupaya maliwis | ingkang warna pingul ||
30. sarta bisa ngucap basèng janmi | putrane sang katong | ingkang mundhut arda wulangune | purwanira ing nguni udani | awit kang maliwis | sabèng taman santun ||
31. tinubruk ing kèh mabur tan kêni | timbalan sang katong | tan kalilan ingsun mulèh-mulèh | lamun ora katêmu maliwis | kang sabèng wêdari |
--- 115 ---
lah paran karsamu ||
32. muhung sira sun wawrat ing budi | bangkit apa ingong | dadi patih saking sira ênggèr | ingsun darma kewala nglampahi | mêngko manggih kardi | kang luwih pakewuh ||
33. lamun sira tan bisa ngulari | pundhutaning katong | lah ta payo minggat saking kene | măngsa wuna manira pinatin | dening sri bupati | yèn ora katêmu ||
34. maliwis kang bisa basèng janmi | pasthi sun kinêthok | ri sang malih warna nglês driyane | non sudarmanira asmu tangis | dadya wacanaris | dèn rèrèh ing kayun ||
35. yogyanira pinikir rumiyin | aywage ambolos | de kang saba ing taman sarine | inggih kula kapranggul sang putri | sasolahiranting | tinutur lir madu ||
25. Dhandhanggula
1. sang mancala warna matur aris | tan lèn kula ingkang karya dosa | lah aturna prayogane | suka lila wak ingsun | pinêjahan dening narpati | Ki Gêdhug asru mojar | paran polah ingsun | kakang pisah lan andika | nêdha minggat saking tanah Bojanagri | nindya mantri karuna ||
2. tan winarna solahing prihatin | kyana patih wus maluyèng praja | umawa cakarwa pinge | ing ênu tan winuwus | praptèng wismanira kapanggih | kalawan rabinira | lara-lara muwun | rinangkul sang malih warna | adhuh muhung sira tungtunging pangaksi | lir yogèngsun priyăngga ||
3. kaya paran solah ingsun gusti | yèn èstua pisah lawan sira | sang malih warna dêlinge |
--- 116 ---
nyai sampun amuwun | wus karsaning bathara lêwih | kinarya lêlampahan | mêne raganingsun | kèndêl dènira karuna | atmajane pinangku sang malih warni | tansah kinuswa-kuswa ||
4. mantri muka wisata anangis | lan rabine enggal lampahira | kandhêg ing sri mangantine | sigra awêling atur | tinimbalan manjing jro puri | praptèng byantara nata | alênggah mabukuh | sri naranata ngandika | kakang patih kaya-kaya antuk kardi | dene ta enggal prapta ||
5. kyana patih matur awotsari | abdi dalêm anuwun dêduka | sing dahat kalimutane | pêpundhutan pukulun | ingkang pêksi maliwis putih | kawula sampun gadhah | wus lamyamba ingu | kalamun kangge sumăngga | bilih botên kawula angruruh malih | ngandika sri narendra ||
6. yakti kanggo yèn maliwis putih | ingkang bisa ngucap basèng janma | ki patih alon ature | inggih sagêd rumuhun | kala wontên ing wisma patik | nuwun duka narendra | wontên jro kadhatun | kinarsakakên ing nata | wontênipun ing ngarsa paduka aji | manawi jrih micara ||
7. angandika aris sri bupati | hèh Sèbêtan sira timbalana | si kakang patih rabine | lan maliwise gupuh | kang dinuta wisata mijil | ni patih nulya prapta | ngarsane sang prabu | sarwi angêmban cakarwa | sri narendra kacaryan dènnya umaksi | marang sang malih warna ||
--- 117 ---
8. de wulune seta amrak ati | netranira mancur lir mutyara | sri natarda wismayane | sarya mèsêm amuwus | lah bagea maliwis putih | matur sang sinêmbrama | dewaji anuwun | kalangkung kalingga murda | sih paduka kacancang ing jambul mami | kang dhawuh pun cakarwa ||
9. sri narendra kakênan miyarsi | pangucaping cakarwa lir janma | wangwang malih andikane | sirèku ingsun pundhut | ngong dunungkên sajroning puri | lah paran aturira | dene karsaningsun | aywa sira taha-taha | nèng jro pura cakarwa umatur aris | dewaji tur kawula ||
10. sampun kirang pangaksama aji | pun maliwis dahat mudha dama | tan wrin dugi prayogine | kawula pêksi dhusun | dèrèng wikan ing tatakrami | mèsêm sang sri narendra | angandika arum | maliwis ingsun atanya | lah ing ngêndi nagaranira ing nguni | dene bisa wacana ||
11. sang cakarwa matur ngasih-asih | dhuh dewaji kawula punika | nguni amêng-amêngane | putra paduka prabu | sri narendra ing Mlawapati | Mahraja Anglingdarma | nimitaning ulun | wontên ing Bojanagara | angulari gusti kawula sang aji | anis atilar praja ||
12. sri narendra angandika malih | pa karane Raja Anglingdarma | anis atilar prajane | dene ratu dibyanung | wijayèng prang kuncara sakti | abala para raja | sang maliwis matur | pukulun putra paduka | Sri Nglingdarma marma nis tilar nagari |
--- 118 ---
wit kapugutan trêsna ||
13. garwanira seda lêbu agni | putra tuwan kalangkung sungkawa | tan tahan nandhang wirage | dadya anis ing dalu | sampun lami ulun ulati | ngalaya njajah desa | myang praja tan pangguh | marma kasasar kawula | anèng praja paduka ing Bojanagri | byatning trêsna ngawula ||
14. Raja Darma wisesa ngling malih | layak lamun nak prabu asiha | marang pêksi cakarwane | sasolahe wèh yungyun | ingsun lagi kapanggyèng wingking | kalangkung trêsnaningwang | ngandika sang prabu | mring patih sira muliha | dèn pracaya cakarwa anèng jro puri | sang liningan manêmbah ||
15. wangwang mijil sang anindya mantri | saking pura lawan rabinira | samarga adrês waspane | angandika sang prabu | hèh Sèbêtan timbalanaglis | sutèngsun nimas rara | kang kinèn agupuh | manêmbah asigra-sigra | kawarnaa sang putri tan kêna lilih | brangtanirèng cakarwa ||
16. wus alami tajin dhahar guling | mung maliwis kang tansah kadriya | kapirangu sasolahe | sira sang dewaningrum | lagya lênggah ing maderukmi | ingayap de pawongan | andhèr anèng ngayun | tan adoh pra êmban inya | lagi eca imbal wacana sang putri | kasaru duta prapta ||
17. Kèn Sèbêtan manêmbah turnyaris | ingandikan gusti jêng paduka | de ramanta sang pamase | agêpah kusumayu | mentar arsa marêk ing aji | ingiring de pra kênya | upacara ngayun | saestha [sae...]
--- 119 ---
[...stha] Dèwi Supraba | arsa marêk ing ngarsèng Hyang Surapati | praptane byantarendra ||
18. rêtnaning dyah mêndhak awotsari | anungkêmi padanirèng rama | sang dyah kinuswa êmbune | dhuh nini putraningsun | marma sira ingsun timbali | manirarsa pêpoyan | yèn samêne manuk | ingkang sira jaluk prapta | si maliwis putih ulêse mrak ati | tur bisa basèng janma ||
19. sira têngêrana kang maliwis | apa iku kang sabèng udyana | sang dyah waswan paningale | kamantyan sukèng kalbu | alon matur ing sri bupati | inggih-inggih punika | kang kawula buru | ya ta sigra pinaranan | dening sira Sang Rêtna Ambarawati | jiniwit pupunira ||
20. sarya mojar sang kadi apsari | dene sira ludhês kudu kêna | cangèngès katêmwèng kene | kalane ingsun buru | mibêr muluk marang wiyati | tan atolih maringwang | marase tyas ingsun | manawa banjur mring alas | lah sun têmu kuwuk sira nèng jro puri | sun bêkuk gulunira ||
21. sru gumujêng sang sri narapati | angandika mring cakarwa seta | sira ingsun paringake | maring atmajaningsun | nini putri Ambarawati | matur sang malih warna | dewaji anuwun | kawula atadhah duka | datan sagêd ngabdi ing priyagung èstri | sang nata angandika ||
22. ya pagene sira sang maliwis | nora arsa maring putraningwang | ingkang liningan ature | nimita nuwun bêndu | watêkipun priyagung èstri | kirang
--- 120 ---
ing pangaksama | asugih pêpisuh | kamuktène tan pintêna | botên wande kawula minggat sing puri | têmah dados dêduka ||
23. mèsêm nabda kusumaning puri | ngadi-adi têmên si cakarwa | karuwan apa yèn sugèh | pêpisuh awakingsun | nuli sira nênacad dhihin | matur sang malih warna | lawan malihipun | ulun jrih dhatêng pun inya | kalanira nèng taman sami angincih | dhatêng badan kawula ||
24. sang dyah ayu angandika sarwi | ngêlus-êlus sang amalih warna | sira kêkasih ngong dhewe | aywa kakehan padu | têmah pêgêl rasaning ati | sakawasa manira | sira ingsun ugung | aywa sira minggat-minggat | lamun sira lunga ngong kari anangis | tan ana kanthiningwang ||
26. Kinanthi
1. saksana binakta kăndur | mring kaputrèn sang maliwis | pinondhong dening sang rêtna | para pawongan umiring | sadaya suka ing driya | umiyat gusti sang putri ||
2. tan adangu lampahipun | ing kaputrèn sampun prapti | sakamantyan kinasihan | sira sang maliwis putih | dening sang rêtnaning pura | tansah sinandhing alinggih ||
3. tan pêgat ingêlus-êlus | sira sang maliwis putih | binonyo ing găndawida | wulune kongsi akuning | linisahan jêjêbadan | kasturi amrih awangi ||
4. cakarwa tansah pinangku | dènira sang raja putri | sinungan amikamikan[2] | woh-wohan kang manis-manis | datatitanên [datatitanê...]
--- 121 ---
[...n] wus lama | sang maliwis nèng jro puri ||
5. kawarna sang dewaning rum | pinarak sajroning panti | wus surup Sang Hyang Aruna | parêkan samya sumiwi | sadaya suka tumingal | dhatêng sang maliwis putih ||
6. sapolahira acucud | bok inya micarèng ati | baya ta wong tapa salah | anitis dadi maliwis | mojar sang amalih warna | marang sagung para èstri ||
7. nyai nêdha ala nganggur | cêcangkriman lawan mami | sumaur inya Jalamprang | apa tohira maliwis | dene apêksa prawira | têmbêlèk amungsuh janmi ||
8. apa tohira maringsun | yèn kalah ingsun bubuti | lah badhenên sang cakarwa | wite dhakah wohe dhikih | wit adhikih wohe dhakah | mara badhenên tumuli ||
9. lamun sisip pambadhemu | êlarmu ingsun bubuti | mojar sang amalih warna | sarya mèsêm jroning ati | dèn aririh nyai inya | ambubuti êlar mami ||
10. cangkriman andika wau | wit adhakah wohe dhikih | nyai pambatang manira | puniku tan lèn waringin | uwite agêng kaliwat | uwohe acilik-cilik ||
11. ingkang dhikih uwitipun | wohe dhakah iku nyai | manira batang sêmăngka | dene witipun acilik | agêdhe-gêdhe wohira | punika pambadhe mami ||
12. Ni Jalamprang tan amuwus | angrasa wirang ing ati | yèn angucapa ing nala | aywa awêdi jêng gusti | sun bêkuk gulune
--- 122 ---
modar | si maliwis manas ati ||
13. Nyai Jalamprang amuwus | hèh sakèhe para nyai | payo padha cangkrimana | kinarubut si maliwis | lamun kalah binubutan | wulune dèn kongsi ênting ||
14. Ni Jalamprang asru muwus | mara badhenên maliwis | ana tangis kawlasarsa | anèng pangkon angrêrintih | sêsambate tan karuwan | dudu tangis lare cilik ||
15. mênêng dènnya nangis turu | kapati tan obah osik | lah mara sira badhea | mèsêm ing tyas sang maliwis | bok inya puniku rêbab | sangsaya merang ni nyai ||
16. cakarwa malih amuwus | lah andika badhe nyai | ana tangis minta lara | lamun dalu angrêrintih | yèn wis prapta laranira | tumuli mari anangis ||
17. lan malih cangkrimaningsun | ana boja saking mèdi | sinawang srananing pangan | lah dawêg andika cupi | tumungkul inya Jalamprang | ya ta sang maliwis putih ||
18. anèng ngarsane sang ayu | suka sarwi asêsirig | ambadhodhok wulunira | ngerang-erang dènirangling | dhuh barondhol êlaringwang | kari guna dèn bubuti ||
19. sanadyan manuka ingsun | dudu manuk saba rawi | lan dudu manuk urakan | yèn kalaha awak mami | ngadu sêmu lan wanita | tanpa gawe anèng puri ||
20. mèsêm ngandika sang ayu | bênêr si maliwis putih | lah ta mara-mara biyang | sira badhea tumuli | tur sêmbah kang sinung ujar | alah inggih mangke [mang...]
--- 123 ---
[...ke] gusti ||
21. inya Jalamprang amuwus | kang anangis angrêrintih | garèng pambadhe manira | ana pangan saking mèdi | rase pambadhe manira | lah kalah sira maliwis ||
22. sang malih warna amuwus | adhuh putung gulu mami | binêkuk marang bok inya | angandika sang lir Ratih | biyang inya kari guna | lagi tumon sira iki ||
23. manusa kalah lan manuk | lah cakarwa sun pribadi | ambadhe cangkrimanira | kabadhe tohmu punapi | matur sang maliwis seta | mung badan kawula gusti ||
24. lamun kabadhea èstu | kawula dadosa abdi | paduka ingkang darbea | ing badan kawula gusti | sang lir apsari ngandika | ana pangan saking mèdi ||
25. kêmlandhingan pambatangsun | sawange saka ing mèdi | kinjêng kajaring ing sawang | iku kang minăngka bukti | ana tangis minta lara | pambatangong pitik cilik ||
26. lamun durung darbe wulu | sabên dalu kiyak-kiyik | yèn uwis êlare pêpak | mari dènnya kiyak-kiyik | matur sang maliwis pêthak | inggih lêrês kusumadi ||
27. sang dyah angandika arum | sun tanya maliwis putih | ngêndi asalmu ing kuna | kang tinanya matur aris | saking nagari Malawa | amêng-amêngan narpati ||
28. ing Mlawapati sang prabu | ajêjuluk Anglingdarmi | alami tilar nagara | punika ulun ulati | wus wani datan kapêdhak | nguni sang sri narapati ||
29. sihipun kalangkung-langkung | dhumatêng kawula gusti |
--- 124 ---
lamun kawula anendra | para garwa kang ngêmuli | yèn siyang tinunggil dhahar | kalamun miyos tinangkil ||
30. ing mantri punggawa agung | lunggwèng padmasana gadhing | tumut alênggah kawula | marma tur kawula mangkin | mring paduka kusumèng dyah | yèn kuwawi animbangi ||
31. angugung kadya sang prabu | kawula tulus angabdi | lamun datan kalampahan | amit pun maliwis putih | ngulari gusti sang nata | kang anis saking nagari ||
32. nadyan maliwisa ulun | botên doyan wadêr pari | sang dyah ngling durung karuan | bisa lan ora nimbangi | nuli pamit arsa mentar | bok aywa angadi-adi ||
33. apa ingkang sira jaluk | yakti ingsun minangkani | ananging ywa sira cidra | angawula maring mami | umatur sang malih warna | inggih sandika mas gusti ||
34. ngandika malih sang ayu | gustimu sri narapati | apa bisa amêmaca | lan apa bisa anggêndhing | umatur maliwis pêthak | rakanta sri narapati ||
35. ing saliring sastra putus | wignya ukaraning gêndhing | kidung kakawin pralambang | swararum manis agilig | rikala sri naranata | amaca kathah wong brangti ||
36. mèsêm ngandika sang ayu | pantês têmên si maliwis | yèn ngalêm ing gustinira | matane kongsi mundêlik | gumujêng cakarwa seta | ngandika malih sang putri ||
37. gustinira sang aprabu | layang apa dèn dhêmêni | umatur ingkang tinanyan | sêrat Ramayana gusti | rikala Sang Ragotama | pangantyan [pangantya...]
--- 125 ---
[...n] lan Sinta Dèwi ||
38. Putri Mantilidirja nung | Prabu Janaka kang siwi | têmbangipun madurêtna | pinirsa anggarit ati | yèn nyêkar găndakusuma | kathah èstri mêmanasi ||
39. pawongan kathah kayungyun | sangêt anahên wiyadi | wênèh wontên ngrangkul saka | gumujêng rahadèn dèwi | maliwis ngura-uraa | tirunên gustimu aji ||
40. inggih sandika turipun | sira sang maliwis putih | sigra lêkas ngura-ura | rêrêpi sêkar pamijil | swara rum lir guladrawa | mangkana dènnya ngrêrêpi ||
27. Mijil
1. dhuh gustiku Sri Malawapati | Nglingdarma kinaot | listyèng warna tanpa sêsiringe | sudibyanung ngrèh para narpati | mêne kinuncangi | jawata anglangut ||
2. tilar praja lèn kawiryan lêwih | sangsara linakon | rumurah ing wănda tan wrin ing rèh | labêt arda braminta lumindhih | tanpanon ing bumi | sing kataman giyuh ||
3. kawulanta pun cakarwa putih | samêne rumuroh | ing paduka kaluntèng larise | kongsi prapta ing Băjanagari | tanpa antuk warti | baya nganyut tuwuh ||
4. yèn èstua gusti nglalu pati | kawula nglud layon | taman bangkit kantun pribadine | muhung ketang sih paduka aji | dene tan wêwarti | lamun arsa nglangut ||
5. dasihira dahat kawlas asih | tanpa antuk tudoh | ing sasana paduka marmane | wagugên ing driya tan udani | rèhing kang siniwi | wastuning dinunung ||
--- 126 ---
28. Kinanthi
1. ya ta kusumaning ayu | trênyuh ing driya miyarsi | pangrêpinirang cakarwa | swanitanira drês mijil | ketang raja Anglingdarma | tinutur anom apêkik ||
29. Sinom
1. kacatur sampun alama | sira sang maliwis putih | wontên ing Bojanagara | langkung sihira sang putri | marang maliwis putih | supe dhatêng rama ibu | sêngsêm mring kalangênan | tan kêna sah siyang ratri | lamun sare maliwis pratisthèng dagan ||
2. yèn dhahar tinunggil ajang | ngandika sang lir apsari | maliwis ingsun atanya | apa karane ing nguni | gustimu sri bupati | mentar tilar prajanipun | Mahraja Anglingdarma | matur sang maliwis putih | milanipun gusti atilar nagara ||
3. margi kapêgatan trêsna | tinilar ing pramèswari | seda alêbu tumangan | wasta Dèwi Sêtyawati | sangêt liwung sang aji | sing endahipun kang lampus | punjul ing para garwa | ngandika sang ruming sari | buh akale ratu atilar nagara ||
4. kalêbu narendra nistha | akarya susahing dasih | tinilar ing garwanira | jamake arabi malih | kurang apa narpati | maliwis putih umatur | dhomas kwèhning pra kênya | para pêpingitan sêlir | tur sadaya sami putri ayu endah ||
5. nanging tan wontên kaetang | sumaksa nis tilar nagri | mênggah watawis kawula | ing nguni wontêna mirib | kadi paduka gusti | yakti tan kongsi anglangut | atilar purantara | ngandika sang kadi Ratih | êmbuh-êmbuh cakarwa
--- 127 ---
sira wicara ||
6. dene têka anglêngkara | dadia usadèng brangti | kaya paran warnanira | garwa kang alêbu gêni | matur maliwis putih | lir Krêsna kalawan Wisnu | gusti Kèn Dèwi Sêtya | lan paduka tunggal warni | angandika kusumèng Bojanagara ||
7. lawan gustimu sang nata | apa warnane asigit | apa anom apa tuwa | matur sang cakarwa putih | langkung dening apêkik | yuswane salawe taun | ling sang dyah kaot sapta | warsa lawan ngumur mami | ingsun mêne wus ana wolulas warsa ||
8. umatur cakarwa seta | nadyan kathaha para ji | kang kasongan ing akasa | kang kasăngga ing pratiwi | măngsa wontêna mirib | gusti kawula sang prabu | Mahraja Anglingdarma | dibyanung prawirèng wèsthi | wirotama mardawambêg santa budya ||
9. tur asakti măndraguna | pilih tandhing ing ajurit | angrèh para raja-raja | ambêg sudarma tur adil | paramarta ing dasih | kêtarta saliring kawruh | myang wasis ing srênggara | lalita datanpa tandhing | trahing tapa dhasar rêmbêsing kusuma ||
10. benjang yèn paduka krama | amiliha kakung gusti | kang kalêbêt ing saloka | kawan prakawis puniki | dhihin satriya kadi | rêtna kaping kalihipun | ingkang kadi kukila | punika yogya pinilih | kaping tiga satria kadi curiga ||
11. jangkêpe kaping sakawan | satriya ingkang pinilih | gusti kang kadi wanita | ngandika sang lir apsari | artènana maliwis |
--- 128 ---
siji-sijine liripun | matur kang ingujaran | têgêse kukila pêksi | pêksi siyung ingkang kinarya upama ||
12. apelag sagêd micara | punika liripun malih | satriya kadi wanita | kang luwês alus ing budi | liring curiga gusti | ingkang sae dhapuripun | kang manggèn tangguhira | satriya kadi rêtnadi | ingkang wêning ing driya ambêk pratita ||
13. gumujêng Rêtna Srênggana | myarsa aturing maliwis | dene ta kaya jêjanggan | wasise amradikani | cakarwa matur malih | gusti kawula Sang Prabu | Anglingdarma kang musna | punika ingkang nêtêpi | sacêthane saloka kawan prakara ||
14. narpa lalita jatmika | luwês ing tênaga manis | tanduking wicara marta | lêpas ing graita lantip | suramanggalèng jurit | tur asae wandanipun | trahing andana tirta | bapa raja ibu sori | eyang binagawan paman sinangarya ||
15. winonging para jawata | kêkasihing batharadi | sumarma para wanodya | samyasih kapati-pati | angandika sang putri | layak silih sira gunggung | ujêr bêndaranira | marma kêrêp dèn rasani | buh akale ratu atilar nagara ||
16. matur malih sang cakarwa | dhuh gusti kusumèng puri | benjang yèn paduka krama | ywa arsa wong andhap alit | watak sok ambasiwit | lan sampun karsa wong punuk | watake butarêpan | sogol sugal lamun angling | budi kasap wus katăndha [kată...]
--- 129 ---
[...ndha] anèng pundhak ||
17. gumujêng kusuma rara | ginèndèng maliwis putih | dhuh ludhês payo anendra | sirèku kêkasih mami | aywadoh sira kêmit | ing dagan nulya sang ayu | minggah mring pasarean | ngandika sang kadi Ratih | nguni gustinira sang natèng Malawa ||
18. yèn dalu apa karyanya | umatur maliwis putih | angura basa rudita | ngandika malih sang putri | lah ta mara maliwis | sira anêmbanga kidung | tirunên gustinira | dimène sun aglis guling | tur sandika cakarwa angura gita ||
19. swararum lir guladrawa | kasmaran ing tyas sang putri | marlupa datanpa jiwa | myarsa swaraning maliwis | tan raga-raga pêksi | pasaja luwês ing têmbung | lalu acêcarita | lêlampahan mayat miring | amlasasih mêmalad asmarèng driya ||
20. Sang Putri Bojanagara | aniba ing tilamsari | tanbuh sotaning wardaya | yèn angucapa sang dèwi | mendah sri narapati | wignyane marang kêkidung | kakawin baya limpad | kêkasihe bae iki | acarita têka bisa ngalap jiwa ||
21. wangwang dyah kapati nendra | dening arip wus alami | tan antuk dhahar myang nendra | labêt kandhuhan wiyadi | wantuning dahat arip | supe kawiranganipun | klungsur kang kasêmêkan | pambayun kèksi sapalih | mênthêk-mênthêk asawang wila kancana ||
22. sang malih warna umiyat | kadi pêjah tanpa kanin | panglocitaning wardaya | paran polah [po...]
--- 130 ---
[...lah] ingsun iki | yèn awèta ningali | mundhak amêmanas kalbu | angur sun sasabana | dimène ngong aglis guling | ri saksana cinocor kang kasêmêkan ||
23. sangkin gumrêgêt ing driya | mulat ingkang mênis-mênis | ginigit panunggulira | kagyat awungu sang dèwi | ngandika hèh maliwis | aywa sira ganggu-ganggu | ingsun lagi anendra | karipan aja nocori | sang maliwis pêthak alon aturira ||
24. dhuh gusti botên anêdya | kawula wau salisik | tan wruh nucuk kasêmêkan | botên katêmaha yakti | ulun punika pêksi | minta aksama pukulun | manawi botên angsal | kawula anuwun pamit | angulari Gusti Raja Anglingdarma ||
25. Rêtna Srênggana ngandika | gawok-gawoke kang ati | ithik-ithik apamitan | bok aywa angadi-adi | ing sakawasa mami | maliwis sira sun ugung | lawan sun êla-êla | duk apa ingsun runtiki | alah uwis balia malih mring dagan ||
26. lah iya ingsun apura | maliwis kêkasih mami | sun samêngko arsa nendra | aywa sira nocor malih | mêngkarag awak mami | aywa sira ganggu-ganggu | balik ta andhêkêma | ing dagan ingsun prayogi | ngrêrêpia gita atêmbang pamêdal ||
30. Mijil
1. dènnya nendra dyah naga kapuntir | arêspati tinon | asta kiwa ngrêksa sêsinome | têngên ngrêksa pambayun kêkalih |
--- 131 ---
rakite aguling | prayoga tiniru ||
2. ngura gita sang maliwis putih | atêmbang pamiyos | sang dyah ayu sakeca asare | dèn uyu-uyu ing kidung kawi | wor sabda maladsih | sang maliwis baud ||
3. rêtnaningrum kapati aguling | sinjange kalongsor | wêntis kengis lir thathit gêbyare | kadi mayang mêkar sugăndamrik | sang awarna pêksi | mênggah-mênggah ngadhuh ||
4. sapa silih bisa aningali | maring kang mancorong | angur uga ingsun sasabane | sang maliwis agya nucuk tapih | arsa dèn sasabi | wêntise sang ayu ||
5. kagyat wungu anggagapi tapih | saryangling sang sinom | hèh maliwis apa ta marmane | ganggu-ganggu anocori tapih | saya mêjanani | solahe sun ugung ||
6. kaya wuru gênje si maliwis | lingnya kang binêndon | nuwun duka gusti gêgêbale | tan kajarag ulun tadhah runtik | atur pati urip | kawula ngrêmpêlu ||
7. kèksi solah duk anèng rêrawi | lêlangèn nênocor | ganggêng lumut kalawan tarate | kadrawasan wantune angimpi | têmah nocor tapih | anuwun bêbêndu ||
8. yèn tan antuk aksama kulamit | angruruh sang katong | Anglingdarma mring pundi parane | mèsêm nabda ri sang raja putri | pêgêle kang ati | ithik-ithik mutung ||
9. nora kêna dèn aruh-aruhi | nulyarêp ambolos | mung gustine kinaryojat bae | kang wis murud atilar [a...]
--- 132 ---
[...tilar] nagari | lamun sira arip | bok iyaa turu ||
10. sang cakarwa seta matur aris | dhuh gusti sang sinom | ulun mandyarip tan angsal sare | margi saking sru angraos atis | mèsêm sang sudèwi | amicarèng kalbu ||
11. iya ingsun dhewe ingkang lali | mring kêkasih ingong | sang dyah têdhak nyêndhal kêkampuhe | bathik sawat jalêngut sumampir | gandane mrik wangi | kinêmulkên sampun ||
12. lah ta uwis turua maliwis | sun kêmuli dodot | aywa sira guramah-guramèh | ngagèt -gèti unggwan ingsun guling | ujarira arip | wis turua mujung ||
13. kinêmulan kampuh sang maliwis | tan agop cinocor | amung kalih panginang suwene | kampuh sawat ajur ting saluwir | asru dèn cakari | ngandika sang ayu ||
14. ujarira arip de tan guling | maliwis turnyalon | kampuh punapa punika anggèr | dening gatêlipun anglangkungi | sang dyah ngandikaris | apik kumalungkung ||
15. mendahane kang aduwe dhihin | apike sang katong | ngon-ingone de kaya mangkene | apikira kanthi ngadi-adi | matur sang maliwis | paran bangkit turu ||
16. kampuhipun gatêl angrumabi | lingira sang sinom | lah matura ta maliwis putèh | kampuh apa kang sira karêpi | yakti sun turuti | kang liningan matur ||
17. lamun antuk pamintaning dasih | tan yun kêmul dodot | sasabana kasêmêkan bae | ingkang dhasar jêjingga
--- 133 ---
tinêpi | sang dyah ngandikaris | marenea gupuh ||
18. mliwis putih sira sun kêmuli | kasêmêkan ingong | iya sira kêkasihku dhewe | sang dyah menggal kasêmêkan ngambil | kang jingga sumampir | cakarwa umatur ||
19. aksamanta kawula tan apti | ngandika sang sinom | jarit apa sira karêpake | ujarira kang jingga tinêpi | anyar mêntas dadi | durung kanggo iku ||
20. pêpantêse nora anggudhigi | dene durung kanggo | ri sang malih warna pangucape | sinjang tigas watake ngrumabi | ngadate rumiyin | yèn kawula kêmul ||
21. tan lyan kêkêmbêning prawan sunthi | ingkang maksih kanggo | nadyan ciyut karaos angête | lumrèng wănda anêrus ing ati | ulun nuwun runtik | dahat kamipurun ||
22. angandika risang mindhasari | ya kêkasih ingong | marenea ingsun kêmulane | sira iku luwih ngadi-adi | sang amalih warni | anakêt sumrunthul ||
23. sarya matur wuwus ngasih-asih | dhuh murtining sinom | nuwun duka gusti gêgêbale | sok anglindur rongèh anyakari | ngandika sang dèwi | ya kêkasih ingsun ||
24. anglindura manira alimi | nging aywa nênocor | lah turua sandhingong ing kene | sun kêmuli ing kêkêmbên mami | beda apa jarit | kêmbên lawan kampuh ||
25. alon matur sang cakarwa putih | kalangkung aseos | kampuh lawan kasêmêkan anggèr | nadyan ciyut ulun kalosodi |
--- 134 ---
angêt trus ing ati | kang kagêm dewarum ||
26. nadyan samia kakêmbên gusti | yèn kawula anggo | dhewe yakti asangêt atise | yèn satugêl sewang lawan gusti | angêt maradini | ngling kusumaning rum ||
27. si maliwis sangkin ngadi-adi | kêkêmbên sun anggo | kang jinaluk apa ta bedane | bok iyaa singa ingkang jarit | sang amalih warni | saksana atuhu ||
28. nanging suptanira api-api | muhung sang lir sinom | kang kacipta anèng jro nalane | unandikanira sang maliwis | sarea tumuli | sang dewaning arum ||
29. sang dyah ayu anèng kulon guling | cakarwa setawor | anèng wetan gêguling prênahe | langkung yitna sang kadi apsari | marna ngati-ati | dene sok anglindur ||
30. rêtna dèwi angandika aris | maliwis ing mêngko | aywa nunggang guling anèng kene | ingsun jêngkangake sira yakti | api-api nglilir | sang maliwis matur ||
31. inggih măngsa kajaraga gusti | sampun watak ingong | lamun tilêm anglindur luwange | yakti minta aksamaning gusti | kawula ing nguni | sapisan anglindur ||
32. nèng Malawa ginugah ngong dening | ingkang para sinom | garwanira Sri Anglingdarmane | agring tigang warsa mèh ngêmasi | sang sri narapati | dukane kalangkung ||
33. duk samana kusumaning puri | wus guling kapatos | lir kataman sira ing sirêpe | gêlung lukar gandanira amrik |
--- 135 ---
sang amalih warni | tyasira swuh rêmpu ||
34. mulat rêngat-rêngating lêlathi | kang waja sumorot | amantêsi ewah pêpilise | waktra sawang Hyang Warawirasmi | kang warna maliwis | amicarèng kalbu ||
35. iki si wong ayu mêrak ati | kuninge mancorong | amantêsi lawan lêlewane | baya iki panuksmaning Ratih | bisa awèh kingkin | angrêrujit kalbu ||
36. sayut driya sang mancala warni | swuh tyasira kepon | tan darana sah saking ênggène | anungkêmi sasêla-sêlaning | pambayun kêkalih | gêguling kapungkur ||
37. kasêmêkan pinancal malêsit | wangwang nocor sinom | sêlaning pambayun pandhêkême | liningling-lingling manguswa wèni | ciptanirèng galih | lir amanggih madu ||
31. Dhandhanggula
1. sang dyah ayu dènira aguling | datan èngêt ing purwadaksina | cinocor-cocor lathine | wradin badan sakojur | sinarusur dèn osak-asik | sêngkang panata brăngta | malah kongsi runtuh | cakarwa anocor grana | sang rêtnayu kagyat wungu wangwang linggih | kamantyan dukanira ||
2. sumung-sumung angandika wêngis | baya sira anginum waragang | sakama-kama polahe | mêndêm gênje lan gadhung | baya sira kaworan baring | apa maliwis wiwal | têka angrêrangkut | tinggal patêmbayèng ngarsa | ya pagene sira ngliwati gêguling | anggêpok wandaningwang ||
3. dumèh apa anocori [ano...]
--- 136 ---
[...cori] kuping | pêdhês lir dèn antup ing kalabang | edan taun sira kuwe | pagene nocor irung | ambêkanmu malêbwèng kuping | aranmu dudu janma | polahmu ambêsur | calunthangan ora prênah | têka wani anggêpok sarira mami | korêngkuh apanira ||
4. nambut patrêm saksana tinarik | ingayatkên maring sang cakarwa | sarya sru pangandikane | dhuh sun sudhèt wadhukmu | lah mêtua sira dèn aglis | aywa sandhing lan ingwang | ing jogan ênggonmu | sang malih warna tumêdhak | maring jogan akêkipu asalisik | wuwuse mêlas-arsa ||
5. gustiningsun baya maring ngêndi | Anglingdarma raja ing Malawa | binaktaa kawulane | iki pinanggihipun | laraning wong asalin gusti | ngawula ing wanodya | kêrênge kalangkung | nora darbe pangaksama | mèh bae sun mati sinundêp ing kêris | patrêm braja sutiksna ||
6. lara têmên rasane kang ati | tinêmune wong salin bêndara | kaya mangkene dadine | ing nguni raganingsun | nora nêdya ngawulèng putri | ana ing Wanasêkar | eca adhêdhukuh | sang natèng Băjanagara | kaniaya ingsun pinundhut mring puri | wêkasan piniroga ||
7. gêgêbale dahat kawlas-asih | babo gusti raja Anglingdarma | baya mring ngêndi parane | andikane rumuhun | dahat asih mring pun maliwis | ing mangke kalampahan | tinilar anglangut | yèn paduka sampun lina | binaktaa gusti pun maliwis [ma...]
--- 137 ---
[...liwis] putih | dewa banjutên ingwang ||
8. kusumayu sru angrês ing galih | amiyarsa wuwusing cakarwa | sinarungakên patrême | ri saksana tumurun | amarani ing sang maliwis | rinapwèng basamarta | saryèngêlus-êlus | alon pangandikanira | hèh cakarwa ywa sira sambat ing gusti | angrês ati manira ||
9. dahat gawok-gawoke kang ati | ithik-ithik asambat bêndara | kang anis tanbuh parane | baya wis ajur mumur | gustinira sri narapati | Mahraja Anglingdarma | kang lunga anglangut | pasthine wus basah lungkrah | sun dukani gêguyon nuli apurik | kadar sira wis apa ||
10. sang cakarwa wuwuse mlas-asih | marma ulun mêdal maring jogan | saking agnya padukanggèr | wontêna setan ganggu | patrêm tiksna yakti mêjahi | lamun sampun palastra | punapa pinadu | larane wong angawula | manggih sisip sakêdhik tan dèn maklumi | malar sru rinuntikan ||
11. benjang-enjang kalilana amit | sakathahing kalêpatan amba | dèn aksamaa nah anggèr | kularsa kesah nglangut | nusul gusti sri narapati | Nglingdarma ing Malawa | pêjah gêsang tumut | sang putri maras ing driya | ngandikalon sarwi ngrangkul sang maliwis | aku măngsa awèha ||
12. iya ingsun ora maning-maning | andukani mring sira cakarwa | aywa lunga-lunga bae | wis kapok têmên ingsun | nora mindho ngong angruntiki | lamun sira tilara |
--- 138 ---
paran polah ingsun | agawe rasaning driya | sun têtêdha pinrêpa ing suka sugih | sinaraba ing bagya ||
13. wus binakta sang maliwis putih | minggah manjing jroning pakasutan | sang dyah malih andikane | mara turuèng kasur | ingsun apit-apit ing guling | lan sun ukupi kêmbang | ingkang bantal sungsun | matur sang cakarwa seta | luwangipun duk anèng Malawapati | yèn kawula anendra ||
14. sri narendra tan wani anangi | lamun kawula sampun anendra | yèn dèrèng praptèng wangêne | datan tangi sataun | yèn kaparêng agêlis tangi | sapanginang kewala | garegah awungu | lamun kawula ginugah | kagèt lajêng agring malah arsa mati | sangêt apês kawula ||
15. duk kawula anèng Mlawapati | lamun lêkas nendra kinêbutan | dening pra garwa-garwane | sang putri ngandikarum | ingsun dhewe kang angêbuti | nanging pamintaningwang | aywa sok amutung | kukus gunung kinapakna | kêndhal jêram kadêrêng-dêrêng wak mami | kudu asih ing sira ||
16. sang cakarwa api-api guling | Hyang Aruna kongsi wus tumambang | sang putri kewran ing tyase | dènira arsa mungu | miwah sampun kandhahan brangti | marang Sri Anglingdarma | kasmaran ing kalbu | saking pawarta kewala | dadya muhung Buminatèng Mlawapati | kang tumunjêm ing nala ||
17. sang rêtnayu amicarèng galih | kaya paran don ingsun anggugah | ki maliwis lagi sare | sun oyog yèn anjumbul |
--- 139 ---
yakti têmah apurik malih | arsa sun kêlonana | ngadate ambêsur | arsa sun gèndèng kewala | bok karangkat runtuh atine ngêmasi | ingsun ingkang kelangan ||
18. lir kandhuhan wiyadi sang dèwi | tansah nglingling sang cakarwa seta | wangwang aris wacanane | cakarwa yèn sun dulu | wadanane mancur nêlahi | mendah natèng Malawa | baya ta binagus | maliwis sira tangia | wus raina sêsaosanira prapti | agung sira pangana ||
19. sang cakarwa datan angulisik | eca dènnya api-api nendra | sang dyah tinon sasolahe | awungua dèn gupuh | sira ki mas maliwis putih | ingsun arsa asiram | maring taman santun | ginugah nora ngandika | mendahane sang prabu ing Mlawapati | nalikane anendra ||
20. maliwise kewala ngluwihi | lembonira ginugah tan obah | sang rêtna pêgêl driyane | mengo wangwang alungguh | săngga uwang micarèng ati | sambat natèng Malawa | dene ta anglangut | Si Jênat age praptaa | maring wismaningsun maliwise putih | ginugaha priyăngga ||
21. nora bisa têmên awak mami | dhuh sang prabu ing Malawapatya | amomong mring kêkasihe | angkuhe lir tumênggung | nora kêna kagèt sathithik | upama kalakona | kagèt banjur mutung | apa kang ingsun têmpuhna | tanbuh polahira Kèn Srêngganawati | lir sata matarangan ||
22. sing liwung ing tyas [tya...]
--- 140 ---
[...s] sabda kawijil | sambat-sambat Prabu Anglingdarma | dadya sang cakarwa pinge | pinindha sang aprabu | sang dyah ayu ngandika aris | pukulun awungua | mantri punggawa gung | wus andhèr nèng purwasana | umiyosa siniwakèng para mantri | cakarwa êntyarsèng tyas ||
23. dyan jumênêng wau sang sudèwi | api-api makundhah ing tilam | cakarwa dahat krêdyate | dhuh anggèr marmanipun | dhawah kenging punapa gusti | sang dyah aris ngandika | sumingêb panonku | sumumpêl rasaning driya | yun maoni sêsinjang ingsun anuli | kasarimpêd ing wastra ||
24. sukur lamun botên kêdhah-kêdhih | kadyaparan upama pêpêsa | kang buja mendah dukane | sang nata pasthi ulun | pinêjahan dening sang aji | tiwas ambaurêksa | sang dyah ngandikarum | sun arsa siram mring taman | sira ingsun gawa arsa ngong jamasi | aran kêkasih ingwang ||
25. ingsun dhewe ingkang ngujamasi | alon matur sang cakarwa seta | datan lênggana abdine | nanging paminta ulun | sampun wontên wong kang udani | yèn ngujamasi amba | anèng don kang brukut | sang dyah anggarjitèng nala | dyan binopong maliwis binêkta mijil | saking jro pasarean ||
26. angandika maring para nyai | ingsun biyang arsa maring taman | asiram saosa age | lăndha kalawan lulur | patêlêsan miwah pisalin | tinămpa ing pawongan | umentar sang ayu | ginarêbêg ing parêkan | sang maliwis seta ibêre [ibêr...]
--- 141 ---
[...e] tan inggil | angungkuli sang rêtna ||
27. tan antara dangu sampun prapti | jroning taman ri sang malih warna | tumutur tan doh sanane | lan kusumaning ayu | wau ri sang rêtnaning puri | darbe botrawi wiyar | binata linuhung | kinubêng ing pagêr bata | dwaranira kupu tarung ciri panji | kanthi rêtna kumuda ||
32. Kinanthi
1. yèn minêb kadi angrangkul | kalamun mênga kang kori | isthane lir sêsamayan | kusuma Srêngganawati | praptèng jawining gapura | wus mengo sang dyah umanjing ||
2. maliwis putih tumutur | tan kêna sah lan sang putri | kori wus minêb sang rêtna | saking jro aglis angunci | pawongan samya nèng jaba | tan ana tumut sawiji ||
3. ana ngalor ana ngidul | wênèh padha ngalap sari | ana ingkang apêpetan | dhêdhakon wênèh cêngguring | warnanên kusuma rara | kang siram anèng botrawi ||
4. nabdarum wijiling wuwus | lah mara maliwis putih | ingsun kujamasi sira | umatur sang malih warni | dhuh anggèr inggih sandika | yèn gusti asih ing abdi ||
5. jêjambul paduka dudut | sampun taha-taha gusti | sang ayu sigra anyandhak | jambule maliwis putih | kinramasan sinurenan | roning tal kang mawi tulis ||
6. munggwing gêgêlung kadaut | sirna warnaning maliwis | apurna jati manusa | sang dyah anjêngêr tan angling | ciptane tan anupêna | mulat satriya apêkik ||
7. lir Kamajaya anurun | pamulu jatmika [jatmi...]
--- 142 ---
[...ka] wingit | sang ayu micarèng nala | iki satriya ing ngêndi | anèng kene tanpa sangkan | alinggih ing ngarsa mami ||
8. kalawan kêkasih ingsun | si cakarwa anèng ngêndi | ilange tanpa karana | tanbuh solahe sang putri | arsa atêtanya merang | rumaos lamun pawèstri ||
9. sang nata wikan ing sêmu | yèn sang dyah merang ing galih | aris dènira ngandika | dhuh gusti sang lir apsari | suwawi kujamasana | baya ta andika pangling ||
10. adarbe dasih maringsun | kawula maliwis putih | apurna jati manusa | marga saking kusumadi | punapa sun walêsêna | dhumatêng laksmining puri ||
11. padhêma ping sapta durung | timbang wêwalês ing dasih | maksih ugi kasambutan | atur kawula maskwari | salami ulun agêsang | tulusa kawula ngabdi ||
12. sang ayu datanpa muwus | graitanira ing ati | apa têmêna si jênat | dadine maliwis putih | dene têka anglêngkara | maliwis arupa janmi ||
13. wasana nabda sang ayu | têmbe mriksa lagi uning | maliwis dadi manusa | sira pajara sayakti | apa êjin parayangan | apa dewa suranadi ||
14. lamun manusa satuhu | ing wingking pundi nagari | ing ngajêng pundi sinêdya | sintên kang pinudyèng krami | sang inujaran lingira | ulun wong Malawapati ||
15. tan wontên sinêdyèng kayun | kang sudyarsa amastani | Maharaja Anglingdarma | ing nguni jumênêng aji | ing mangke kawêlas-arsa | malah awarni maliwis ||
16. margi kawula [kawu...]
--- 143 ---
[...la] tinênung | dening putrining rasaksi | ing mangke kawula mulya | margi saking kusumadi | sang dyah amicarèng nala | tan linyok rasaning ati ||
17. duk maksih arupa manuk | pangrenahe nglêliwati | cilik nanging sugih akal | pangarahe miyatani | sang dyah sangsaya kagagas | brangtanira sampun lami ||
18. trêyuh ing tyas myarsa wuwus | sira Sang Anglingdarmaji | sariranira marlupa | kusuma Srêngganawati | wanodya sêdhêng diwasa | sinandhing satriya pêkik ||
19. kamanisên ing pandulu | karoban ing sabda manis | amêmalad ing kung rimang | tumêmbe pratisthèng galih | sakamantyan suka ing tyas | umatur saha wotsari ||
20. lamun sambada ing kayun | kula matur ing ramaji | kadi karênan ing nala | tangèh yèn mandea runtik | kapanggih lawan andika | sawastu arsanèng galih ||
21. Raja Nglingdarma amuwus | dhuh mas mirah awak mami | tan kêna kulinèng praja | sinangsaya ing dewadi | sung inguni sinupatan | dening Uma lawan Ratih ||
22. winalêran wolung taun | tan kêna ngambah nagari | yèn sira trêsna maringwang | kang sarta pêthuk ing kapti | siyang ngong warni cakarwa | yèn dalu sun rupa janmi ||
23. sang rêtna mindêl tumungkul | èmêng karoban ing kingkin | sri nata datan darana | sinambut sang kadi sari | rinungrum kinuswa-kuswa | kinidungan purwakanthi ||
24. dhuh gusti nayakaningrum | wong ayu rêspati manis | mrak ati
--- 144 ---
bisa tênaga | tênagane milangoni | kang ati sampun kajarah | kajarah ing ulat liring ||
25. liringira pait madu | madune sakèhing sari | sari ingkang warna-warna | sataman sampun asêpi | sêpine samya ngalêmpak | wus koyup ing sira gusti ||
26. mirah kawulatur lampus | sumăngga ing rèh sang dèwi | gusti swanèngsun ngawula | kawulane tadhah runtik | rêrujitên raganingwang | sang ayu ngêdohi liring ||
27. ingaras atangkis gêlung | layon mawur gandanyamrik | sinambi ta ngayang-ayang | swanitanira drês mijil | sariranira marlupa | mari anggarut anjiwit ||
28. ngêsah sambat rama ibu | sang nata sangkin angrêmih | lir brêmara nguswa sêkar | marwasèng sari akincip | mamrih rêmbêsing sarkara | sinawung sabda maladsih ||
29. dhuh anggèr sang murtiningrum | dasihe ngalaya bumi | midêr anjajah nagara | iya sira sun ulati | titise Kèn Dèwi Sêtya | sêsotyèng Malawapati ||
30. ingaras-aras sang ayu | munggwing têtirahing bèji | ginunturan ing srênggara | muwah ing gita pangrêmih | ri sampunira sêsotya | asalin wastra sang dèwi ||
31. dhuh gusti wangsulna gupuh | roning tal kang mawa tulis | dêdimène raganingwang | wangsul arupa maliwis | sang ayu umatur nêmbah | bok sampun amalih warni ||
32. bosên myat maliwis jambul | wus lalita dadi janmi | suwawi marêk ing rama | kalamun duka ramaji | kawula atalang jiwa |
--- 145 ---
lingnya Sang Anglingdarmaji ||
33. yèn arupa janma ingsun | nora awèt andêdasih | marang andika kusuma | yèn ingsun rupa maliwis | awèt atêngga andika | tutug ing pangabdi mami ||
34. lah mara yayi dèn gupuh | wangsulna ing gêlung malih | roning tal kang mawa citra | ugêrên lan rema mami | Srêngganawati saksana | nyandhak ron tal awotsari ||
35. kawula nuwun sang prabu | luputna ing tulah sarik | kang tênung sampun pinasang | sakala warna maliwis | sang putri gawok ing nala | dhuh gustiningsun kiyai ||
36. sanadyan rupaa manuk | apantês dadi narpati | pantês sinewa ing wadya | cahyane mancur awêning | nanging medane sajuga | manggung ngarah-arah pipi ||
37. Rêtna Srênggana umatur | ing raka saha wotsari | kawula minta aksama | sisip kawula kèh kêdhik | sang malih warna lingira | mirah aywa pindho kardi ||
38. lah suwawi sami mantuk | aywa kasuwèn nèng bèji | sang ayu sigra angêmban | maliwis winawa mijil | cèthi parêkan atarap | saos nèng pipining kori ||
39. inya Jalamprang umatur | dhuh gusti sêkaring puri | kawula ingkang angêmban | kêkasih dalêm maliwis | sang putri aris ngandika | nora wèh manawa purik ||
40. awit cêpak nêpsunipun | duk mau mêntas abudi | biyang payudaraningwang | dèn sabêti ing suwiwi | alêsu sariraningwang | sêkar pamijil gumanti ||
33. Mijil
1. biyang
--- 146 ---
inya payo padha mulih | mangkat para sinom | rêtnaning dyah aris ing lampahe | mliwis seta ingêmban pribadi | parêkan bêbisik | lawan rowangipun ||
2. bibekane karane punapi | gusti sang lir sinom | sru kasêngsêm mring maliwis putèh | malah supe marêk ing narpati | amung sang maliwis | syang ratri pinangku ||
3. tan adangu ing kaputrèn prapti | sang ayu wus lunggoh | angandika hèh biyang dèn age | yasakambang pajangên tumuli | ingsun mêngko bêngi | arsa guling ngriku ||
4. anênêdha mring dewa linêwih | muga raganingong | akramaa narendra ing têmbe | ingkang anom listyalus ing budi | inya awotsari | mojar awor guyu ||
5. gustiningsun sêdhênge birai | ayune kinaot | sampun dawêg mawi akramanggèr | mèsêm nabda kalêngkaning puri | sun arsa sêmèdi | aywana tumutur ||
6. miwah sagung parêkan lan cèthi | aywa milu mring ngong | karia ing dalêm gêdhe kabèh | ingsun sare ing kambang pribadi | inya para bibi | sandika turipun ||
7. yasakambang kinarawisthadi | pinajang sri tinon | Hyang Aruna mèh surup wayahe | wus manitih udayaning wukir | sasăngka gumanti | padhange sumunu ||
8. wus samakta pasarean adi | ngandika sang sinom | hèh cakarwa muhung sira dhewe | ingkang milu mring kambang akêmit | sang amalih warni | sandika turipun ||
9. wus tumêdhak Kèn [Kè...]
--- 147 ---
[...n] Srêngganawati | maliwis binopong | para inya samyandhèrèkake | praptèng kambang sadaya wis bali | dwara dyan kinunci | mung dewaning ayu ||
10. karoron lan sang amalih warni | sang dyah ngandikalon | jêlèh bosên sun miyat jambule | sang cakarwa alon anauri | punika jêng gusti | jambul tunggu umur ||
11. sang dyah mèsêm umatur ngabêkti | aksamanên ingong | kumawani anyandhak jambule | tênung pinèt tandya salin warni | wus amulya janmi | lir asmara nurun ||
12. kagyat ing tyas nayakaning manis | manatmatèng katong | cêngêng mulat ing wil kasaktène | sang nata ngling baya tan arjoni | tumingal ing dasih | sêmune lir ngungun ||
13. kadi ewa umulat ing dasih | matur sang lir sinom | sarwi nyiwêl kang raka wêntise | ywa paduka kajêron ing tampi | gawok aningali | kasaktèning diyu ||
14. lan duryasanirèng ditya èstri | sutaning wil katong | amunjuli manusa saktine | sri narendra angandika aris | uwus pakartining | ditya lumakwèng dur ||
15. janma bangkit lêwih saking iki | nanging tan anganggo | mamrih syarda ing sama-samane | sang dyah mèsêm sarya nyêndhal liring | kakung angrakêti | sarya ngaras gêlung ||
16. sang dyah canggèh amêmanas ati | winawèng paturon | dhasar kênya sêdhêng biraine | gêgitêle tan pae gurimis | manggih priya pêkik | lir
--- 148 ---
kupu atarung ||
17. ginunturan ing srênggara manis | sang ayu kalêson | tan kuwawanggulawat anggane | sinarèkkên ing kêkasur sari | sang dyah kongah-kangih | sru maras ing kalbu ||
18. tan winarna langêning maladsih | nèng tilam karoron | sri narendra lan Kèn Srêngganane | wus katulan sotaning abrangti | sang rêtna anuli | pinangku ing kakung ||
19. sinrênggara kusumaning puri | kinuswa tan agop | sare anèng pangkoning kakunge | sri narendra angura rêrêpi | asêkar pamijil | winor ing pangrungrum ||
20. sangkin lulut sang mindha apsari | kang mêntas kaluron | sinrênggara eca dènnya sare | anèng pangkon tumulya ingêlih | kalihan aguling | munggwing jinêm arum ||
21. praptèng enjing wau kang aguling | awungu karoron | mring patirtan asalin wastrane | wusnya turuh sigra sang narpati | anambut sang dèwi | wangsul ing gènipun ||
22. tan winarna solahe sang dèwi | kalawan sang katong | lamun siyang rupa mliwis putèh | ratri kala malih warna janmi | sang dyah dahat asih | tumêkèng sakayun ||
23. êmbanira tan ana udani | solahe sang sinom | awit dening kamantyan sandine | kongsi nyidham wus antuk sêsasi | sagung para bibi | tan ana kang wêruh ||
24. wênèh para nyai abêbisik | ing panduluningong | bibèkane sang rêtna ing mangke | sarirane kêndho cahya nglêntrih |
--- 149 ---
lawan awis mijil | apa baya rapuh ||
25. samangkana ing alami-lami | kang anggung kalangon | kadêrêsan ing madu pamane | mèsi pandhoga kang pandhan sari | sangkin angantrani | rusak ling lêlangun ||
26. cahya wênês ijo asmu putih | mêkar ingkang wangkong | mênga sêsupiting darijine | jaja mungal madya mari wangking | wănda kêndho tuwin | pambayun agêmuh ||
27. ênêngêna kang lagya samyasih | gantya winiraos | Raja Darmawisesa kalane | pinarak ing natar lan garini | soring nagasari | siniwèng pra arum ||
28. manggung miwah katanggung sumiwi | ngandika sang katong | yayi sori paranta wadine | putrinira lawas tan kaèksi | dingarèni putri | tan marak maringsun ||
29. kongkonana mariksa tumuli | sandiyèng tyas ingong | bokmanawa kambah ing rogane | ni Sèbêtan saksana tinuding | mring kaputrèn prapti | tan panggih sang ayu ||
30. anèng kambang tan arsa manggihi | alêlingse angloh | bok Sèbêtan wangsul age-age | nêmbah matur ing narpa garini | sang dyah tan manggihi | ing caraka prabu ||
31. yayi sori sira dhewe bêcik | mênyanga têtinjo | bokmanawa lara sayaktine | lumaksana ri sang pramèswari | pra cèthi umiring | ing kaputrèn rawuh ||
32. sigra mêthuk sira sang sudèwi | mring ibu wotsinom | pramèswari aris andikane | apa sira gêrahake [gêraha...]
--- 150 ---
[...ke] nini | dene amanglingi | warnamu sun dulu ||
33. anglêlêntrih wadanèsmu putih | mêkar ingkang wangkong | paranbaya ni putri rogane | padha mênga supiting dariji | sang dyah awotsari | kawula tan rapuh ||
34. lami ulun angirang-irangi | badan sangêt abot | pramèswari anggraitèng tyase | lir wong nyidham manira tingali | warnane ni putri | sampêlah tyas ingsun ||
35. de ni putri durung mawa krami | adhuh putraningong | mara ta lah ingsun garayange | dyah lênggana ri sang pramèswari | amêksa ing siwi | netya masmu rêngu ||
36. tan darana anyandhak ing siwi | mindra ni sang sinom | dyan cinandhak lambung lêlêngise | pramèswari anjola saryangling | adhuh nini putri | tan linyok ujarku ||
37. mau mula wus anyalawadi | katura ing katong | mendahane silih dêdukane | sang dyah merang palarasan nangis | sêsambat dewadi | banjutên ragèngsun ||
38. pramèswari mojar ngarih-arih | nini putriningong | aywa mular mung wartaa bae | sapa rowangira nèng jinêm mrik | apa ta wong mantri | pratiwa tumênggung ||
39. muwah apa lurahing kapilih | apa satriyanom | payo sira awalèha bae | sang dyah sangkin sru dènira nangis | tan arsa nauri | patanyaning ibu ||
40. kongsi dangu dènnya ngarih-arih | sang ayu ngalosod | pramèswari apêgêl driyane | wêlas dhatêng tanaya nglud nangis | tan bangkit ningali |
--- 151 ---
palarasan mundur ||
34. Durma
1. praptèng ngarsa nata anungkêmi pada | lara-lara anangis | dhuh dewa narendra | paduka katiwasan | pêpêthetan pandhan sari | mèsi pandhoga | kang sinêngkêr ing puri ||
2. krêdyat ing tyas sang nata tan angandika | krodha mawinga wêngis | kadya anuwêka | janma kang tanpa dosa | dhêdhêp sagung para manis | ajrih umiyat | dukanira sang aji ||
3. gêrêng-gêrêng lir sardulantuk bayangan | sambitanirang putri | inya lan parêkan | sadaya tinimbalan | andhèr ing ngarsa narpati | asru ngandika | hèh sakèhing pawèstri ||
4. lamun sira arsa urip umatura | maringsun kang sayakti | payo aranana | kang saba jroning pura | sadaya matur wotsari | anuwun duka | suka dhumatêng pati ||
5. datan wontên priya kang saba ing pura | kawula tan andugi | solahe sang rêtna | bilih jin parayangan | kanthinipun nèng jinêm mrik | putra paduka | rêmên muja sêmèdi ||
6. bilih dewa ing suralaya tumêdhak | wor lulut lan sang putri | lamun manusaa | yakti wontên uninga | èmêng tyasira sang aji | sun patènana | pamomonge ni putri ||
7. tiwas mati durung karuwan yèn ala | sun pupus awak mami | kang tiwas cacaya | mring rumêksaning putra | dyan ngagnya nimbali Patih | Jêksanagara | praptèng byantara aji ||
8. makidhupuh ngandika sri naranata | hèh patih jroning [jro...]
--- 152 ---
[...ning] puri | sinaba ing dhustha | sakti nyidra asmara | undhangna ing para mantri | myang wadya-wadya | sapa kang nyêkêl maling ||
9. ingsun ganjar ing Bojanagri sasigar | rabia putri adi | sarta jumênênga | prabu anom wismaa | loring pasar nindya mantri | matur sandika | manêmbah sigra mijil ||
10. praptèng pagêlaran warta mring punggawa | karsane sri bupati | sru gumun sadaya | maring saktining dhustha | wus dadya sayêmbaraji | dhawuh ing kathah | misuwur wong sanagri ||
11. sru gambira sakèhing para pratiwa | sadaya sanggup wani | wus samya sawega | sabusananing yuda | wadya kapêtêngan kêrig | sami agahan | angrasa antuk kardi ||
12. ngandêlakên sura kadigdayanira | kajinêman angrakit | ana sikêp pêdhang | tamèng miwah talêmpak | towok panah lawan lêmbing | kang rada lancang | babrêngose pinidih ||
13. wus samanta dupi suruping raditya | prajurit para mantri | myang wong kajinêman | miranti jroning pura | sagung punggawa nèng jawi | sawadyanira | samya angati-ati ||
14. kawarnaa ingkang tansah pêpasihan | Nglingdarma lan sang putri | matur sang lir rêtna | pukulun paran karsa | ing mangke sajroning puri | gung binarisan | ing wadya lan pra mantri ||
15. timbalane ramendra kinèn nyêpênga | maling kang sabèng puri | Raja Anglingdarma | mèsèm aris ngandika | dhuh gusti aywa kuwatir | têka sarea | sun têmonane yayi ||
16. kajinêman ingkang sanggup nyêkêl ingwang |
--- 153 ---
tanapi para mantri | sang ayu tan suka | bilih kaparèng tiwas | amêksa sri narapati | sawijilira | sarwi amatak aji ||
17. lêlimunan lan sêsirêp pulunggana | kang arsa nyêkêl maling | sagung kajinêman | myang para mantri aglar | ing siti sami aguling | tan mawi tata | mèsêm kang lampah sandi ||
18. nambut lading kajinêman cinukuran | babrêngose nyasisih | myang jêjenggotira | katgane sinêndhalan | sadaya samyanggundhili | ingkang satêngah | bêbathuke tinulis ||
19. kunir apu lawan angus cinorengan | ana kang dèn sisigi | wênèh cinukuran | rambutira sadaya | sawênèh amung sasisih | kang pinarasan | alisira barêsih ||
20. para mantri wastranira binuwangan | tan ana kang ngulisik | mrih kawirangannya | sampun tatas raina | sadaya kagyat atangi | kari saruwal | pêdhang kêris siranting ||
21. sami alok-ingalokkên padha rowang | wênèh suka ningali | marang rowangira | gundhule pêpulasan | kajinêman samya giris | dene kang ngendra- | jala kalangkung sakti ||
22. kawan dasa kajinêman kathahira | siji tan nyangklang kêris | wus samya rêmbagan | kalawan kancanira | payo matur mring ki patih | nyata kawasa | maling kang sabèng puri ||
23. kajinêman wus mijil saking jro pura | aglar ngarsaning patih | atur pêjah gêsang | kya patih angandika | kabèh kajinêman anjing | datanpa karya | tandange [tandang...]
--- 154 ---
[...e] angajrihi ||
24. tênagane yèn rina lir saradula | babrêngos watês kuping | mêmêdèni bocah | polahe lir barongan | yèn ginanjar ing sang aji | sanggup maludag | babrêngose pinuntir ||
25. kajinêman sadaya konjêm ing kisma | tanna bisa kumêcip | ki patih sawega | dening dhustha kawasa | ing sabên ratri pra mantri | tugur ing pura | ing jawi pra prajurit ||
26. sapta ari sapta ratri tinuguran | ing jawi dèn ambêngi | akathah kacurnan | kang sami kasamaran | padha rowange pribadi | miwah kang pêjah | sinidhêp maling sakti ||
27. èmêng ing tyas Kya Patih Jêksanagara | myarsa aturing mantri | gya tumamèng pura | praptaning byantarendra | manêmbah anindya mantri | atur têtêkan | tiwase ingkang abdi ||
28. sakalangkung saktine kang duratmaka | tan mawi tilas maling | sang nata ngandika | gawoke atiningwang | dene sandi mamrih sari | angrusak kênya | baya satriya ngêndi ||
29. gawe solah akarya lingsêming praja | digung dir yèn asakti | hèh patih lungaa | sira angupayaa | sraya kang anyêkêl maling | ganjaraningwang | nagara lawan putri ||
30. ingsun patih wus pracaya marang sira | poma dèn olèh kardi | asuku adhadha | aywa muliha patya | yèn sira tan labdèng kardi | sirambanjura | munggah srêngganing wukir ||
31. wong atapa ajar-ajar lan jêjanggan | atanapi wêwasi | gocara manawa | sanggup anyêkêl dhustha | iridên [iridê...]
--- 155 ---
[...n] ing ngarsa mami | matur sandika | nêmbah kya patih mijil ||
32. saking pura andarung lampahirenggal | praptèng wisma asalin | busana lungsêdan | Patih Jêksanagara | abusana sarwa langking | anamur kula | tan amawa wong siji ||
33. sah ing ratri sing praja Bojanagara | nglintangi tepis iring | lêpas lampahira | narajang wanawasa | sumêngka ing gêgêr iring | tumrahing jurang | rèjèng parang tumawing ||
34. murang marga lampahe mantri wisesa | datan mundur ing wèsthi | sumêngkèng ngaldaka | tanna etang durgama | anasak ing wana giri | tanah ing Boja- | nagara wus kawingking ||
35. Pangkur
1. nêngêna kang lumaksana | kawuwusa radyèng Malawapati | saanisira sang prabu | saking ing prajanira | dahat orêm ing praja lan dhusun-dhusun | pragnya sagunging punggawa | kawulawarga gêng alit ||
2. rusak nagri ing Malawa | duk samana Kya Patih Bathikmadrim | ginubêl ing punggawa gung | pra santana satriya | ulubalang prajurit para tumênggung | pênuh sumiwa ing ngarsa | turira pra samya nunggil ||
3. ing mangke kadya punapa | salamine sang nata nandhang wingit | larang pangan kang tinandur | tan ana ingkang mêdal | larang sandhang susah manahing wadya gung | suwawi andika marak | matur ing gusti sang aji ||
4. manawi wontên kinarsan | putri adi sabrang myang tanah Jawi | kawula tinuduh purun | suka praptèng antaka | yèn awèta tan sinewa sang aprabu | ing Malawapati rusak |
--- 156 ---
kang wadya sami prihatin ||
5. ing mangke sampun alama | kadi sampun nir andriya ing padmi | Bathikmadrim tan amuwus | pangartikèng wardaya | angrojongi ature kang punggawa gung | dyan minggah ing pêpanggungan | arsa marêk ing narpati ||
6. lan Radèn Andayaningrat | praptèng panggung sang nata tan kapanggih | wus alami tilasipun | anisirang narendra | sigra têdhak kya patih saking ing panggung | sapraptanira ing ngandhap | anjêtung asêmu tangis ||
7. angucap nutuh sarira | tiwas têmên don ingsun dadi patih | ambaurêksa sang prabu | murca datan uninga | para mantri sadaya sami amuwun | dhuh gusti sri naranata | tega atilar nagari ||
8. sakèhing para santana | samya mular sêsambat lir pawèstri | wênèh manahe garuwung | anjêngêr tanpa ngucap | Arya Wijanarka asru dènnya muwun | tuwin Dyan Andayaningrat | Arya Mangunjaya nangis ||
9. sakathahe para garwa | wus winartan mring Patih Bathikmadrim | ing pura tangis gumuruh | sambat-sambat narendra | akèh solahing wong kang pating bilulung | sêlir miwah para garwa | sadaya sangêt rudatin ||
10. bunêk ing tyas sira patya | amiyarsa tangis jro kênya puri | asru dènira amuwus | kabèh padha kèndêla | tingalana mêngko panêngêraningsun | wangwang Patih Madrim mêdal | panggih lan sagung bupati ||
11. hèh kabèh wong ing Malawa | êtal iki sun gawe pasang [pa...]
--- 157 ---
[...sang] giri | yèn ngong kawasa anjabud | nata maksih waluya | lamun êtal ngong bêdhol nora kadaut | yakti sang nata wus laya | sigra ingangkat tumuli ||
12. kabêdhol ingkang wrêksa tal | samya surak sakwèhning para mantri | ingumbulakên mandhuwur | silêm datan katingal | tibanira nèng madyaning alun-alun | watara sapuluh asta | ingkang tumanceb ing siti ||
13. Apatih Madrim lingira | iki malih sun karya pasang giri | lamun êtal iki lampus | benjang sapungkuringwang | nora rawuh sang nata kalawan ingsun | kalamun ika agêsang | pasthi prapta andon manis ||
36. Dhandhanggula
1. Patih Madrim sigra animbali | Dayaningrat lawan Wijanarka | myang Mangunjaya wus dene | Mantri Wisesa muwus | marma katri ingsun timbali | manira arsa mentar | ngulari sang prabu | dèn bêcik angrêksa praja | lawan ingsun titip si rumaja gandhi | poma wruhên nèng karya ||
2. lawan malih dèn angati-ati | kèh pawèsthinira jroning praja | angrèh mantri punggawane | ing karsa dèn aguyub | lamun ana mungsuh nêkani | muwêra jroning kutha | poma aywa mêtu | manawa kaparèng tiwas | wus kaprahe wong anom kurang dêdugi | sura tunèng wêweka ||
3. satriya tri samya manganjali | tan lênggana lumaksanèng karsa | patih salin busanane | amusthi sarwa wulung | sampun surup kulandaragni | ginantyan ing sasăngka | kya patih [pa...]
--- 158 ---
[...tih] lumaku | kawingking nagri Malawa | tan winarna solahira kang lumaris | praptèng samadya căndra ||
4. siyang ratri dènira lumaris | tumrah ing jurang sumêngkèng arga | kalunta-lunta lampahe | darpa bramintèng kalbu | duk ararywan anèng sasoring | wrêksa mandira sarya | angantuk tan dangu | rumungu swara mangkana | Bathikmadrim kalamun sirarsa panggih | kalawan gustinira ||
5. cundhuka lan dutèng Bojanagri | nindyamantri ran Jêksanagara | sanggupana saujare | iku marganing besuk | sira panggih kalawan gusti | sira ngidul ngulăna | pasthi yèn katêmu | atas pamiyarsanira | wungu sigra anutugakên lumaris | sinêru lampahira ||
6. gancanging carita wus kapanggih | Bathikmadrim lan Jêksanagara | papag-papagan lakune | Jêksanagarandulu | wong sajuga lagya lumaris | apidêksa taruna | ngangge sarwa wulung | atêkên panjalin tingal | Patih Jêksanagara micarèng ati | wong ngêndi iki baya ||
7. warnanira pêkik nom rêspati | nging panganggo sairib pandhita | bok iya ingsun sapane | alon dènira muwus | lah mandhêga ingkang lumaris | manirarsa têtanya | ing pundi kapungkur | lan ing pundi kang sinêdya | Bathikmadrim anglocita baya iki | wahanane ing swara ||
8. ingkang arsa kapanggih lan mami | mantrimuka ing Bojanagara | kăntra saking pasêmone | lamun priyayi agung | sigra [si...]
--- 159 ---
[...gra] kèndêl ingkang lumaris | lênggah ayun-ayunan | Patih Madrim muwus | ki patih manira tanya | sumarmane andika anèng wanadri | lumampah tanpa rowang ||
9. baya uga dinutèng narpati | minta sraya ing pundi sinêdya | Patih Jêksanagarane | amicara ing kalbu | nyata awas anak wêwasi | dene ta iku wikan | marang lakuningsun | ki patih nauri sabda | kasinggihan sabda andika puniki | manira atêtanya ||
10. anak bagus wismane ing pundi | lawan sintên kang pinudyèng krama | sang tinanyan lon saure | wisma kula ing gunung | Rasamala wastaning wukir | Bathikmadrim raningwang | wêwasi ing gunung | tumurun arsa uninga | tataning wong nagara sira apatih | Jêksanagara mojar ||
11. sukur sèwu ki anak wêwasi | aywa tanggung laku pakênira | bagya yèn antuk karyane | ywan jêngandika sanggup | ingsun minta sraya ki wasi | mikut maling aguna | anèng jro purarum | dhustha digung kinawasa | datan mawa babahan sakwèhning mantri | pinilih kapêtêngan ||
12. atugur ing pura dèn wudani | Buminata ing Bojanagara | dahat merang sumarmane | manira minta tulung | tan angucap Ki Bathikmadrim | angartikèng wardaya | apa warnanipun | kang dadi maling aguna | sun cacake kaprawirane si maling | sakti kang sabèng pura ||
13. yèn sun asor sukur praptèng pati | lamun datan kapanggih sang nata | pudararis wacanane | inggih manira
--- 160 ---
sanggup | mikut dura atmaka sakti | atandhing kadigdayan | kanindhitan purun | Ki Patih Jêksanagara | suka ing tyas sigra rinangkul Ki Madrim | dhuh nyawa sutaningwang ||
14. ganjarane pasthi rabi putri | pinaringan nagara sasigar | sinung juluk prabu anèm | nêdha sami lumaku | maring praja Bojanagari | tar wiyang kang sinraya | dyan sami lumaku | datan kawarna ing marga | menggal praptanira wus manjing nagari | nahan gantya winarna ||
15. natèng Bojanagara tinangkil | pêpak sagung satriya punggawa | para mantri prawirandhèr | ngandika sang aprabu | marang Purwanagara Patih | paran mungguhing warta | Jêksanagarèku | rèhning sun duta aminta | sraya ingkang yogya angêntasi kardi | dene uwis alawas ||
16. Patih Purwanagara wotsari | abdi dalêm kesah tanpa rowang | datan kantênan puruge | ya ta ingkang winuwus | Patih Jêksanagara ngirid | Bathikmadrim anulya | pangurakan rawuh | usrêg wong Bojanagara | apocapan yèn kang dinuta wus prapti | Patih Jêksanagara ||
17. ngirid wasi taruna apêkik | katuring sri sigra ingandikan | praptèng ngarsa tur sêmbahe | sasolahira katur | sukèng driya nata umaksi | ing citrane kang sraya | angandika arum | pandhita saparanira | atur sêmbah kawula pun Bathikmadrim | wong papa tanpa sana ||
18. Bathikmadrim riwusnya tinari | tanna mawi taha ing
--- 161 ---
wardaya | sumanggup kapara lubèr | amasthi ingkang pandung | kapikut ing kawula benjing | nadyan silih sagêda | majêmur lan lesus | kawula măngsa kilapa | lêhêng aywa sinêbut-sêbut wêwasi | luputa nyêkêl dhustha ||
19. sampun lami brata tanpa kardi | yèn tan bangkit ngrênggêp duratmaka | eman bêbrêngose lèmèt | tiwasa ing pangutus | Bathikmadrim lare ambênthing | tate kawula nyepak | kêkumbaning diyu | pamintamba kabibarna | kanang baris pun dhustha kalangkung sakti | sagêd awor ing kathah ||
20. datan kesah-kesah saking puri | lamun pêthuk ing karsa narendra | ulun cêpêng siyang bae | pamasthi amba sampun | kagêm anèng ngasta pun maling | êntyarsa sri narendra | amiyarsa atur- | ira Bathikmadrim panggah | aris nabda maring sang anindyamantri | baris padha bubarna ||
21. tur sandika ingkang sinungan ling | anguwarkên mring sagung punggawa | ambubarakên barise | ngandika sang aprabu | lah ta paran karsanta Madrim | baris wus padha bubar | kang sinabdan matur | dewaji panuwun amba | sakathahing sato khewan jroning puri | winêdalna sadaya ||
22. pinêpêka ing ngarsa narpati | bokmanawi pandung guna nuksma | ing khewan myang pitik iwèn | angandika sang prabu | payo patih wêtokna aglis | sakèhing sato khewan | kang anèng kadhatun | agnyendra dyan linaksanan | pitik iwèn sadaya binakta
--- 162 ---
mijil | aglar ing ngarsa nata ||
23. angandika sang sri narapati | Bathikmadrim mara prastawakna | si dhustha cêkêlên age | ingsun agyarsa wêruh | ing warnane si maling sakti | Bathikmadrim manêmbah | alon aturipun | dewaji pandung aguna | datan wontên manawi ningid jro puri | puniku kaundurna ||
37. Durma
1. angandika Sang Prabu Darmawisesa | apa dayamu malih | Madrim aturira | yèn sambada ing karsa | kawula saos mring puri | kang duratmaka | bilih awor ing sari ||
2. sumawana singidan anèng pêthetan | ngandika sri bupati | sun lilani sira | mêngko bêngi saosa | ing jro pura lan si patih | karo milua | anggawaa wong bêcik ||
3. kang liningan katri sandika turira | kondur sri narapati | manjing dalêm pura | bubar sagung kang seba | surup Hyang Pratănggapati | sampun samakta | kyana patih kêkalih ||
4. sampun mangkat sagung kang para nayaka | miwah Ki Bathikmadrim | sang sri naranata | dangu angarsa-arsa | mring Bathikmadrim lan patih | ngandikan enggal | praptèng byantara aji ||
5. tri manêmbah sang nata aris ngandika | hèh paran Bathikmadrim | apa na ing pura | maling kang kinawasa | matur nêmbah èstu gusti | pura narendra | kalêbêtan ing maling ||
6. ing samangke taksih wontên jroning pura | angandika sang aji | apa tandhanira | Bathikmadrim turira |
--- 163 ---
gandanipun kang katawis | nata ngandika | mara cêkêlên nuli ||
7. lah gawanên patih sagunging nayaka | Bathikmadrim nganjali | gusti yèn sambada | punang dura atmaka | kawula cêpêng pribadi | sagung nayaka | sami kandhêga ngriki ||
8. nging sadaya sampun wontên ingkang nendra | ngandika sri bupati | Madrim sakarsanta | age sira cêkêla | manêmbah mentar Ki Madrim | angagêm jungkat | gănda dèn parêpêki ||
9. tan karuwan ngiwa nêngên ingkang gănda | kongsi sayah Ki Madrim | dènnya nurut gănda | gya matak ajinira | wasiyat saking sang yogi | gănda kang ura | wus gêlêng dadi siji ||
10. tinut wuri tumama ing patamanan | unggwanira sang putri | Bathikmadrim kewran | sigra mundur lon-lonan | arsa matur ing narpati | wus byar raina | mijil kulandaragni ||
11. Bathikmadrim prapta ing byantara nata | atanya sri hèh Madrim | apa labdèng karya | êndi kang duratmaka | kang dinangu matur aris | atadhah duka | kang duratmaka sakti ||
12. pratistha ring mandakini jro paprêman- | nira putri narpati | kèndêl sri narendra | dangu tan angandika | Purwanagara anuli | matur manêmbah | lêrês aturing abdi ||
13. lamun dèrèng antuk wêwênang paduka | yakti ajrih pun Madrim | sang nata ngandika | apa sakarêpira | sun turuti Bathikmadrim | matur manêmbah | yèn sambada sang aji ||
14. putra nata wontêna [wo...]
--- 164 ---
[...ntêna] ngarsa paduka | sakalangênan cèthi | sami kabêktaa | mring ngarsa padukendra | marma makatên pun maling | guna kawasa | bangkit amindha warni ||
15. nadyan silih tumutura nèng ngarsendra | kadi tan wontên uning | myang kalamun nuksma | aworing kalangênan | kadi datan wontên kang wrin | muhung kawula | datan kilap sayakti ||
16. sawarnine kalangênanira sang dyah | yèn kawula sênêngi | sang rêtna tan suka | paduka kang mêksaa | punika dununging maling | nata ngandika | hèh Sèbêtan dèn aglis ||
17. timbalana nini putri mring ngarsèngwang | lan pacara ywa kari | sakèh kalangênan | dhawuhana anggawa | wisata ingkang tinuding | ya ta kawarna | sira sang ruming sari ||
18. lagya lênggah kalawan cakarwa seta | sang dyah umatur aris | kangmas malih warna | kawula tur uninga | ing mangke kangjêng ramaji | aminta sraya | kalangkung dening sakti ||
19. sagah wasi saking ardi Rasamala | bèr ati ananggupi | anyêpêng paduka | kawula sangêt maras | dawêg kesah saking ngriki | mèsêm angucap | sira sang malih warni ||
20. dhuh mas mirah kang sawang rêtna pakaja | aywa maras ing galih | sanadyan wuwuha | wasi ajar sanambang | srayane ramaniraji | măngsa idhêpa | maring manira gusti ||
21. mêngko mirah lamun sira tinimbalan | aywa sandeyèng ati | marêk ing ramendra | ingsun sira gawaa | arsa wruh ingsun kang warni | srayaning nata | kang
--- 165 ---
arsa rabi putri ||
22. tan antara prapta dutaning narendra | umatur awotsari | dhuh sang kadi rêtna | paduka ingandikan | ing ramanta sri bupati | saupacara | paduka sampun kari ||
23. atanapi ingkang warni kalangênan | kabêktaa samangkin | sang dyah tan lênggana | dyan mentar sang cakarwa | ingêmban de abdi cèthi | datan atêbah | lawan sang nahên kingkin ||
38. Asmaradana
1. prapta ing ngarsa narpati | sri nata lagya pinarak | Bathikmadrim nèng ngarsane | jajar lan mantri wisesa | kalih ngapit sang nata | sarawuhira sang ayu | saksana nungkêmi pada ||
2. sri nata ngandika wêngis | aywa manêmbah maringwang | sira wong culika dene | sun tari krama tan arsa | mêngko asimpên dhustha | dêlap-dêlapmu tumuwuh | sae myat sunaring arka ||
3. jênêng manira tan apti | angaku anak mring sira | sang rêtna alon ature | sumănggèng karsa narendra | tiyang dur kinaryapa | lêng pinuguta kang tuwuh | gêsang nyênyampuri pura ||
4. kawula wong sundêlanji | dados kalesaning praja | ngandika malih sang katong | gawok-gawoke kang manah | kalamun winarahan | nuli anjaluk linampus | sang dyah ayu èsmu merang ||
5. alingan wit nagasari | sang nata malih ngandika | yèn sira mati têmahe | nagri ing Bojanagara | sapa ingkang darbea | Bathikmadrim duk andulu | citranira sang kusuma ||
6. amicara jroning ati |
--- 166 ---
lamun wruha gustiningwang | marang wanodya mangkene | yakti mari nandhang brăngta | baya tunggal panuksma | lawan ingkang seda tunu | Dèwi Sêtya ing Malawa ||
7. asru ngandika sang aji | hèh mara Madrim dèn enggal | cêkêlên duratmakane | sang ingujaran tur sêmbah | nuwun ajrih kawula | anyêpênga kanang pandung | tan kenging bênggang sacêngkang ||
8. lawan putri padukaji | sakamantyan kinasihan | sang malih warna duk anon | mring Madrim osik ing driya | baya karsaning dewa | Si Madrim pangling maringsun | arsa ngayoni bêndara ||
9. bayarsa arabi putri | dèn ririh mondhong wanodya | Ki Bathikmadrim ature | kawula têdha sang rêtna | pêksi maliwis seta | inggih punika kang pandung | kawasa warni cakarwa ||
10. angandika sang suputri | dhuh lae tan awèh ingwang | maliwis manira dhewe | ingaran maling aguna | dastun angayawara | angkuhmu angundhung-undhung | anjaluk kêkasihingwang ||
11. Bathikmadrim awotsari | dewaji kadya punapa | putra paduka tan awèh | èstu yèn asimpên dhustha | sang nata angandika | apa nganti ingsun pundhut | dèn age sira ulungna ||
12. sigra sang mancalawarni | bêbisik mring Dyah Srênggana | manira aturna anggèr | sun angalih anèng sêkar | anuksmèng tunjung pita | kalangênanira iku | sang rêtna matur ing rama ||
13. sumăngga maliwis putih | ulun kadêrêng punapa | wus tinampan ing sang katong |
--- 167 ---
cakarwa anulya pêjah | Bathikmadrim turira | sampun angalih kang pandung | anuksma ing tunjung pita ||
14. kawula suwun kang sari | tunjung pasênêtan dhustha | sang dyah asugal wuwuse | si Madrim nyata yèn langar | angucap suleweran | kêmbang dèn arani pandung | andaluya nora tata ||
15. sang nuksmèng sêkar bêbisik | dhuh gusti sira aturna | ingsun ing mangke angalèh | aywa maras atinira | têka sira asungna | sun anuksmèng kancing gêlung | sang dyah ayu angandika ||
16. lah ênya cêkêlên aglis | sarya sru nguncalkên sêkar | wus alum sirna sênêne | Ki Bathikmadrim anjola | sru dya[3] wacananira | mèh kagêm ing asta ulun | gusti pun dura atmaka ||
17. ing mangke sampun angalih | gusti kang pandung aguna | anuksmèng kancing gêlunge | sang rêtna kawula têdha | sang dyah sugal lingira | si Madrim nyata kapaung | andaladag nora prênah ||
18. dudu paringe ramaji | sira jaluk nora suka | Ki Madrim sênggrang saure | nadyan suka tan sukaa | gusti kawula têdha | sang nata ngandika asru | age sira wènèhêna ||
19. sang malih warna bêbisik | yayi dèn enggal ulungna | manira nuli angalèh | anuksma ing sêngkangira | sigra sang lir kusuma | angrucat kancinging gêlung | katur ring rama tinampan ||
20. surêm cahyaning kang kancing | Bathikmadrim atur sêmbah | sampun kesah ngalih ênggèn | anèng sêngkanging
--- 168 ---
sang rêtna | sri nata angandika | nini wènèhna dèn gupuh | sêngkangira mring ki wasya ||
21. iku panuksmaning maling | sang dyah kaku ing tyasira | mindêl kumêmbêng waspane | bêbisik kang nuksmèng sêngkang | yayi enggal aturna | pinundhut ramanta prabu | sun angalih nèng kalpika ||
22. kang munggwing suweda manis | sang nata aris ngandika | kacandhaka ngastaningong | sun juwing sawalang-walang | apa ta baya dewa | dene manjing ajèr-ajur | mawèh sangsayaning driya ||
23. wus katur ing sri bupati | sêngkang murta cahyanira | saksana pinaringake | mring Bathikmadrim tur sêmbah | pukulun nuwun duka | sampun ngalih punang pandung | anuksma wontên ing sêsra ||
24. kawula pinta jêng gusti | sêsupe sotya ludira | kang munggwing driji manise | punika ênggèning dhustha | suka botên sukaa | kalpika kawula suwun | enggal mugi pinaringna ||
25. arsamba bêsmi wit dening | punika unggwaning dhustha | sang ayu sru andikane | dudu paringe ramendra | olèh ngong amêmanggya | dèn tukua kalih èwu | manira măngsa awèha ||
26. lêhêng êndhasira Madrim | dèn tunua ing dahana | dimène iku malêdhos | sang dya alara karuna | sêsambat mêlasarsa | lêng tumêkaa ing lampus | aywa andêdawa wirang ||
27. si Madrim angaku sakti | kang ora-ora dèn ăngka[4] | adoh uga watarane | kalpika ingaran dhustha | sang nata angartika | sun rasa bênêr sutèngsun |
--- 169 ---
asru dènira ngandika ||
28. hèh ta kaya ngapa Madrim | pasthi tugêl gulunira | yèn ora nana malinge | Bathikmadrim atur sêmbah | inggih sumonggèng karsa | pun pandung sampun kabutuh | kantun sapisan kewala ||
29. paduka pundhut tumuli | singsim agême putranta | sang nata ris andikane | hèh nini sira ulungna | muritira dèn enggal | apa nganti ingsun pundhut | mungkur sang ayu kèmêngan ||
39. Pangkur
1. ingkang nuksma ing kalpika | abêbisik ingsun aturna yayi | sarwi bantingên ing watu | kumlasa pinggir tirta | prastawakna mêngko sapratingkah ingsun | ngadu sakti kaninditan | kalawan si Bathikmadrim ||
2. sang ayu sigra amêcat | murit ingkang munggwing suweda manis | asru binanting ing watu | nèng têpining balumbang | sarwi mular abêngis wijiling wuwus | kang sira arani dhustha | lah ênya cêkêlên Madrim ||
3. kalpika kalêbwèng tirta | têmah wiyung saksana Bathikmadrim | dadya dara putih mabur | canthuka cinucukan | nora kêna sadarpa prawiranipun | lir anucuk wêwayangan | canthuka anulya dadi ||
4. alap-alap kanang dara | dyan umêsat sinambêr tibèng siti | sigra malih dadya tikus | jinada arsa ngêrah | alap-alap tinubruk luput umabur | dadi kucing căndramawa | tikus tinubruk ing kucing ||
5. lumayu tikus jinada | karepotan dadya tripuru putih | kucing
--- 170 ---
tinubruk lumayu | binuru karepotan | natèng Bojanagara gawok andulu | tandange kang băndayuda | dene ta anindya sakti ||
6. Anglingdarma ingkang dadya | kucing sampun malih pragalba putih | tripuru tinubruk asru | aniba kapisanan | Bathikmadrim agya ngreka warnanipun | mancala singa pragalba | tinubruk indha ngoncati ||
7. suraking mantri gumêrah | èstu merang raja Nglingdarma nuli | sêmèdi nyipta pêpêdhut | gègèr sajroning pura | panarkane pagrowong pating bilulung | Ki Bathikmadrim kasoran | asêmèdi nyipta angin ||
8. mêsês ingkang bayu bajra | swaranira kumrusuk angajrihi | anêmpuh ingkang pêpêdhut | wus sirna têmah padhang | Anglingdarma kalindhih merang kalangkung | mumbul napak jumantara | anangku maladi êning ||
9. anutupi kang babahan | nawa sanga ya ta ingkang winarni | rabine Parta ing dangu | ran Dèwi Drêsanala | kang kahyangan ing Suranadi wus wêruh | kalamun sri naranata | Malawa kandhah ing jurit ||
10. arsa têtulung ing yuda | ciptanira yèn matia samangkin | ratu ing Malawa puput | turune lakiningwang | nora nana kang anêdhakake ratu | ing nuswa Jawa saksana | dahana gêng andhatêngi ||
11. atbuta ngungkuli pura | apuyêngan gègère para mantri | wong dalêm nangis gumuruh | anarka truh dahana | sri narendra gugup tanbuh solahipun | Ki Bathikmadrim winarna | yun sumusul [su...]
--- 171 ---
[...musul] mring wiyati ||
12. kalangan dening anala | dahat tiksna manahira kumitir | cipta tan kawawa mungsuh | dhustha dibya kawasa | biyas pandriyanira datan wun lampus | sumusul ajrih ing panas | tanbuh rèhira Ki Madrim ||
13. Maharaja Anglingdarma | sumbar-sumbar anèng sajroning agni | lah payo nusula gupuh | iya sun Endrajala | kinawasa datanpa tandhing pinunjul | trahing sri nata sudibya | winong ing jawata lêwih ||
14. anglêlana adikara | anusula mring wiyat Bathikmadrim | sira ngayoni maringsun | lah mara ta tutugna | dèn aririh sirarsa mondhong dyah ayu | kusumèng Bojanagara | yèn maksih ingsun kinanthi ||
40. Kinanthi
1. atas pamiyarsanipun | Kyana Patih Bathikmadrim | datan samar ing wardaya | yèn kang sumbar nèng wiyati | Maharaja Anglingdarma | ratu ing Malawapati ||
2. angartika jroning kalbu | nadyan pisaha nêm warsi | manira măngsa samara | ing swarane gusti mami | kalangkung asrêp ing driya | angrasa kalamun urip ||
3. Bathikmadrim asru muwus | tumêngèng wiyat anangis | manêmbah marang ambara | dewa susuhunan mami | Maharaja Anglingdarma | kawula ruruh toh pati ||
4. tumurun ing jurang trêjung | sumêngkèng angganing wukir | manusup ing wanawasa | paduka ulun ulati | milang koryanjajah desa | tan etang ing lara pati ||
5. datan kapanggih sang prabu | mangkya nèng Bojanagari | kawulane [kawu...]
--- 172 ---
[...lane] kasamaran | dahat tan wikan ing gusti | sru kaswasih ing salama | tinilar dening jêng gusti ||
6. kawula anuwun bêndu | ngaturakên pati urip | sumănggèng karsa narendra | dene dasih kumawani | atandhing prang adu yasa | kalawan paduka aji ||
7. suka pêjahana ulun | tuwêkên ing katga lungid | Maharaja Anglingdarma | myarsa sêsambating Madrim | kalangkung wêlas ing driya | nir krodhanira narpati ||
8. dahana kang murub wau | saksana sirna umulih | mring kahyangan Suraloka | sang nata tumêdhak nuli | jumênêng soring wratsăngka | Bathikmadrim aningali ||
9. nulya malayoni gupuh | praptèng ngarsa anungkêmi | udrasa kadi wanodya | kawula datan angipi | kalamun paduka nata | ingkang mindha maling sakti ||
10. cipta kawula pukulun | upami jaya ing jurit | putri ing Bojanagara | katura ing padukaji | dadosa panglipur brăngta | angandika sri bupati ||
11. mring Madrim sarwi angrangkul | mênênga aywa anangis | kang Madrim sira matura | purwanta anis sing nagri | apa ana parangmuka | ngrabasèng Malawapati ||
12. tur sêmbah ingkang dinangu | milamba nusul ing gusti | rêmbaging para nayaka | saking tiwase kang abdi | tinanggênah têngga praja | mangkya pinarag ing agring ||
13. akathah têtiyang lampus | wêwêlak sru andhatêngi | sakit enjing sontên pêjah | sakit sontên pêjah enjing |
--- 173 ---
pasabinan kathah bêra | kathah dhusun kang asêpi ||
14. angrês ing driya sang prabu | myarsa ature kya patih | mangkana andikanira | rusak wong Malawapati | sun antuk dukaning dewa | umatur sang Patih Madrim ||
15. sampun ginalih rumuhun | risake praja narpati | gusti kapanggihèng wuntat | ing mangke paduka aji | sayogyanira tundhuka | lan natêng Bojanagari ||
16. sang putri paduka pundhut | manawi băngga sang aji | kawula kang talang pêjah | nanggulang ngrurah nagari | sang nata mèsêm ngandika | kang Madrim manira isin ||
17. apêpanggih lan sang prabu | lamun ora dèn timbali | dene sun ingkang culika | mangrurah pêthetan adi | kang sinêngkêr ing jro pura | dadi usadaning kingkin ||
18. sumarmane mari wuyung | mring gustinira kang lalis | wus nora karasa-rasa | ing driyaningsun angalih | mring dyah ing Bojanagara | ingkang dumunung ing ati ||
19. Patih Madrim alon matur | yèn makatên sri bupati | kawula kang umatura | ing sri natèng Bojanagri | sang nata mèsêm lingira | sakarsanta kakang Madrim ||
20. manêmbah kang sinung wuwus | êntyarsèng tyas Bathikmadrim | sigra-sigra undurira | praptèng byantaraniraji | ing Bojanagri tinanya | apa dayanira Madrim ||
21. êndi warnane kang pandung | umatur Ki Bathikmadrim | kawula anuwun duka | lumaksana ing karyaji | ing mangke atur uninga | ing gusti sri narapati ||
--- 174 ---
22. yèn sèstunipun kang pandung | putra paduka dewaji | Sri Nglingdarma ing Malawa | ingkang kawula ulari | anjajah wana myang praja | mangke kapanggih ing ngriki ||
23. saking katambêtan ulun | tan wikan kalamun gusti | kang dadya pandung aguna | amindha maliwis putih | rèhning dahat kasamaran | kumasura tandhing jurit ||
24. sapandurat tan amuwus | nata ing Bojanagari | gawog[5] mawor sukèng driya | myarsa aturira Madrim | puwara aris ngandika | ing samêngko ana ngêndi ||
25. Ki Bathikmadrim umatur | jumênêng soring wratsari | ngandika sri naranata | Jêksanagara Apatih | karo si Purwanagara | aturana putra mami ||
26. myang sagung nayakaningsun | milua marang si patih | manêmbah sarêng umentar | wus praptèng ngarsa narpati | sadaya lir anupêna | sapandurat datan angling ||
27. cêngêng dènira andulu | ing citranira sang aji | yèn angucapa mangkana | apa parayangan êjin | apa ta Hyang Kamajaya | linggar saking Suranadi ||
28. layak asiha sang ayu | saèstu pêkik linêwih | emut kalamun dinuta | ki patih matur wotsari | pukulun lampah kawula | ingutus ramanta aji ||
29. ngaturi paduka prabu | dhumatêng jro kênya puri | ramanta sri naradipa | yun-yunên arsa kapanggih | dangu umèring palunggwan | Sri Anglingdarma nabdaris ||
30. sandika wangwang lumaku | kerid ing patih kêkalih | ginarêbêg [gina...]
--- 175 ---
[...rêbêg] ing punggawa | Raja Darmawisesa glis | têdhak saking padmasana | cundhuk aris ngacarani ||
31. dyan kinanthi astanipun | noraga sang tarunadi | sampun atata pinarak | munggwing amparan rinukmi | pramèswari nata prapta | anganthi sang raja putri ||
32. kakênan tyasirang prabu | mulat ing citra linêwih | amindha Sang Hyang Asmara | pangandikanira aris | dhuh anggèr prapta paduka | ing praja Bojanagari ||
33. yayah katiban andaru | tanapi prabata rukmi | karoban samodra kilang | èsthine pun bapa gusti | saksat katurunan dewa | tanbuh sukane tyas mami ||
34. sang sinambrama umatur | noraga têmbung mlasasih | kalangkung kalingga murda | angandika sri bupati | kawula minta aksama | dene dahat kumawani ||
35. ngruhuni karsa pukulun | ngling natèng Bojanagari | sampun anggèr wancak driya | suka rêna wong sanagri | pun bapa mandya arsana | ni putri kangge anyèthi ||
36. Sri Anglingdarma anuhun | ing sih sigra sang suputri | linênggahakên ajajar | lan natèng Malawapati | lir Ratih lan Komajaya | suka sagung kang ningali ||
37. kang ibu suka andulu | atanapi sri bupati | arsèng tyas marwata suta | myat mantu pêkik linêwih | dadya ris wijiling sabda | kawula tanya sayakti ||
38. punapa prawitanipun | paduka tilar nagari | lan mawi warni cakarwa | kang tinanya anauri | sinangsaya ing jawata | kawula tilar nagari ||
--- 176 ---
39. kasasar mring dhăngka diyu | tinênung dening putri wil | sumarma kawula dadya | kang pêksi maliwis putih | tinutur sasolahira | purwa puwaraning laris ||
40. kawismaya sang aprabu | ing Bojanagri nabdaris | lamun sambada ing karsa | paduka madêga aji | wontên ing Bojanagara | pun bapa arsa gumingsir ||
41. tapa nèng srêngganing gunung | sêdhêng angulah sêmadi | sinambi anandur gaga | apan sampun tuwuk mukti | wus sêdhênge amagawan | sang pinrih mojar atangkis ||
42. inggih kalangkung anuhun | kalingga murda ingkang sih | kacancang pucuking rema | lênggana jumênêng aji | dèrèng kalilan ing dewa | kawula jumênêng aji ||
43. winangênan wolung taun | tan kêni madeg narpati | ingupatan dening Uma | kalawan Ni Dèwi Ratih | marma ing mangke kawula | ing paduka nuwun pamit ||
44. arsa nutugakên laku | kirang sapta warsa dening | putra paduka awawrat | kantuna wontên ing ngriki | Sang Prabu Darmawisesa | sangêt dènnya anggendholi ||
45. Raja Nglingdarma tan keguh | lumèngsèr saking ngarsaji | mundur akêkanthèn asta | lan garwa sang kadi sari | ênting sukaning wardaya | sang nata lan pramèswari ||
46. wulangun mulat ing mantu | dupyarsa tinilar anis | sami sungkawa ing driya | yayah angluda lumaris | pramèswari tanpa solah | adrês waspanira mijil ||
1 | onênging. (kembali) |
2 | amik-amikan. (kembali) |
3 | gya. (kembali) |
4 | jăngka. (kembali) |
5 | gawok. (kembali) |