Lampahanipun Sang Rêtna Suyati, Albert Rusche & Co., 1894, #1637 (Pupuh 01–12)

1.	Lampahanipun Sang Rêtna Suyati, Albert Rusche & Co., 1894, #1637 (Pupuh 01–12). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Cerita.
2.	Lampahanipun Sang Rêtna Suyati, Albert Rusche & Co., 1894, #1637 (Pupuh 13–24). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Cerita.

Citra

Terakhir diubah: 20-08-2021

Pencarian Teks

Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].

SANG RETNO SOEJATI

Bagian 1

Sêrat Lampahanipun Sang Rêtna Suyati, ngantos jumênêngipun pramèswari ing Praja Yunani.

utawi

Katrêsnan ingkang amurugakên dhatêng kanugrahan

N.V. ALBERT RUSCHE & Co.

Soerakarta 1894

--- [0] ---

[Iklan]

--- [0] ---

SANG RETNO SOEJATI

Bagian 1

Sêrat Lampahanipun Sang Rêtna Suyati, ngantos jumênêngipun pramèswari ing Praja Yunani.

utawi

Katrêsnan ingkang amurugakên dhatêng kanugrahan

N.V. ALBERT RUSCHE & Co.

Soerakarta 1894

--- 1 ---

SANG RETNO SOEJATI

1. Dhandhanggula

1. sambawèng tyas dera mrih mêmanis | mamrih runtut gancaring carita | sonya saniskaraning rèh | tuna ing susastra yu | dènirarda amardi budi | muhung mamrih kayatnan | laksitaning dangu | praja di tanah ing Bulgar | mamèt saking nukiling băngsa Arabi | jinarwan basa Jawa ||

2. mrih tumular wuryaning kintèki | pinapantês wahyaning ruwiya | rinakit saprayogane | măngka bêbantunipun | khabar Jawikandha kang mijil | sing nagri Surakarta | bêbukaning kidung | katrêsnan kenging winastan | lêlangêning manah pangimuring kingkin | nadyan kang wus kacêtha ||

3. datan sawastu sagêd manarik | mring kamulyan miwah kaluhuran | ewamangkana prandene | wontên ingkang amangguh | kaluhuran jalaran saking | katarik ing katrêsnan | yèku Kangjêng Ratu | Suyati pramèswaranta | Sri Narendra Sayid Kasan Abdul Majid | nata ing Yunan praja ||

4. ciptaning tyas kusuma Suyati | sadèrèngnya pinundhut ginarwa | Sri Abdul Majid sêdyane | unggyanira tumuwuh | anèng dunya ingkang kaèsthi | muhung amrih kamulyan | nugrahaning ratu | ruwiyanira duk kênya | Dyah Suyati kacêtha jro pemutaning | băngsa Rab ahlul kojah ||

--- 2 ---

kumawirya | tansah ngayun-ayun | nugraha kagunganira | para putrining narendra paran dening | datan kêna kinira ||

6. nadyan risang kusuma Suyati | lèn trahing narendra miwah têbah | ing băngsa luhur têdhake | kabyaktan sêdyanipun | dadya sori natèng Yunani | katarik limpading tyas | myang suwarnanipun | tuhu musthikaning kênya | raras rume ing bawana tanpa siring | liya saking mangkana ||

7. kèh lêlakon ingkang anjalari | kapanujon dadya marganira | kasambadaning sêdyane | dene jumênêngipun | Abdul Majid anèng Yunani | sasêngkan mung kabêkta | sing pangwasanipun | para manggalaning praja | kang biyantu sarana wutahing gêtih | miwah kèhing sangsara ||

8. kalaksananira Dyah Suyati | dhaup lawan jêng sri naradipa | pantês yèn binasakake | andhayung antuk kêdhung | Abdul Majid adêgira ji | lulus dwi dasa warsa | yèku tandhanipun | manusa manawa lagya | jinurung ing anugrahanirèng[1] Widhi | nahên kang winursita ||

9. amêdharkên talitinirèki | Dyah Suyati mangkana purwanya | wontên Banija wastane | Ali Burham dêdunung | ing Malaka darbe wêkèstri | sinêbut Sayid Tibah | Jenal aranipun | nalikanta misih kênya | kang dèn èsthi amung kamulyaning dhiri | sumarmanira darwa ||

10. sasêbutan Sayid marga saking | kramantuk Sayid karana sang dyah | kasub endah suwarnane | sengoh sarira lurus | dêdêg sêdhêng sèdhêt mantêsi | gumêbyaring carmanta | apindha sitangsu | rema mêmak ngandhan-andhan | netra lindri ambalut sumorot kadi | sêsotya gilar-gilar ||

--- 3 ---

[... ra] satata rêspati | tan măntra trahing sudra ||

12. tatas titis wasis atarampil | amêmangkat panujuning karsa | mrih lunturing sih wus lantèh | wignya akarya trênyuh | tyasing liyan widagdèng pamrih | kèh priya kang kasmaran | mèt mitra kawilut | lêkêt mrih kinalulutan | datan pêgat misungsung supadyantuk sih | nanging kang kasambadan ||

13. amung Sayid kang sagêd mêngkoni | Jenal Ngalim ing Tibah sanajan | kuciwa warna wancine | calaina wus sêpuh | soca juga tiwas wit kêni | pamblêdhosing sêndawa | duk tarunanipun | dadya lajêring pratiwa | bara mastra tur tan ketang janma sugih | suprandene kalakyan ||

14. dènnya brăngta linêgan ing galih | yèku tan lyan ciptanya sang rêtna | mung mamrih antuk drajade | kang ketang têmbe tan wun | kêkumpulan lan băngsa inggil | wontên ing pasamuwan | marmanta lêstantun | atut dènnya palakrama | tan antara lama linggar mring Bulgari | nèng ngriku saya kongas ||

15. limpading tyas ingkang anjalari | kayungyuning prayagung taruna | miwah sujanma liyane | kèh sarawunganipun | para luhur ingkang asung sih | katrêsnan miwah samya | lumintu misungsung | ardana kèh nganti dadya | saranane linggar marang ing Yunani | nèng ngriku sangsayarda ||

16. tindaknya luwih duk nèng Bulgari | tan antara lama kajuwara | limpat miwah suwarnane | akarya gêndranipun | para luhur myang pra taruni | akèh kang samya prapta | jor-joran misungsung | raja adi danardana | amêmalad miluta lumunturing sih- | ira sang pindha rêtna ||

17. liyan saking dènnyantuk kamuktin | Sayid Jenal Ngalim wimbuh suka | karana mangkya wus darbe | atmajèstri linuhung | warnanta Aminah wêwangi | Sayit Ngalim lalwarda | srêdanirèng kalbu | lèngkèt yatnaning jiwita | kasatmata anèng têlênging pangèksi | sarta sajatinira ||

18. Sayid Jenal Ngalim dahat asih | marang garwa nadyan wus kacihna [ka ...]

--- 4 ---

[... cihna] | nalisir sèdhèng tindake | kulina ing kalulut | singlar saking ugêring èstri | sêngsêm among asmara | nanging Sayid wau | tansah ing pangêmongira | lumuh marang tindak crah silaning krami | dhêdhasar paramarta ||

19. tan alami Sang Sayid ngêmasi | Sayit Siti Ngalim tan akrama | nêmah warăndha sênênge | sanadyan lagya ngumur | tri dasa sêdwarsa lumaris | mrih katona utama | kapati bratèku | laki lina tanpa krama | nanging jatinira muhung anjurungi | tyas arda ing asmara ||

20. tan kapalang pêpalanging laki | gung kalulut ing jalu mêmalat | kèh linglung lir kênèng pèlèt | kawilut ing mong lulut | lalu limut mêmêt ing pamrih | marwasa tan rêkasa | samya kusung-kusung | misungsung asung branarta | Siti Ngalim tan wangwang dènnya nanggapi | akanthi sukarêna ||

21. para priya kang samya asung sih | arta sotya rêtna myang lènira | sanadyan kèh pangajine | kanthi sênênging kalbu | amung antuk siringan liring | wênganing paremana | saking limpadipun | sang rêtna ing pamrihira | ingkang măngka sarana indahing warni | paradhah parikrama ||

22. pamulunya manis amrak ati | dhèmês tingkah luwês yèn micara | gapyak-gapyuk lus têmbunge | atuntung-tuntung guyu | tinandukan lungiding liring | anrus nêratas ing tyas | tumitis jêjantung | wasis mêmantês busana | lêlewane nênangi onênging ati | tuhu tanpa sambawa ||

23. bêbasane ngêsorkên apsari | ngendraloka tan ana tumimbang | parimênta sasolahe | mangkana pindhanipun | Siti Ngalim anèng Yunani | sarta nèng Bulgar praja | kondhang wartanipun | nadyan wus dadya warăndha | nanging misih ngirup raras ruming èstri | angasorakên pra kênya ||[3]

--- 5 ---

[... lulutanipun] | wong agung băngsa Pèrsika | nama Èmir Abdullah sugih tur singgih | bèr paradhah ing arta ||

25. tansah nguja sakayuning èstri | Siti Jenal Ngalim datan kirang | kasambadan saciptane | tata myang caranipun | kawibawanira pindha ji | karya suruding arta | saking têntrêmipun | miwah dènnya sih-sinihan | sang kusuma datan lami anggarbini | babar mijil wanudya ||

26. Èmir Abdullah dahat dènnya sih | mring atmaja wus sinungan nama | Suyati endah warnane | siwah wangunanipun | lan Aminah sang kusuma di | de wor băngsa Pèrsika | sanadyan samya yu | nging beda solahbawanya | rara kalih tuhu samyendah ing warni | dupi praptèng diwasa ||

27. Rêtna Aminah klawan Suyati | dadya ojat imbang yuning warna | tanbuh pinilih endahe | Aminah sêmu ruruh | antêng sumèh angrêspatèni | manising tyas susila | pasaja tan rêgu | jatmika arang wacana | wănda lurus kuning wênês sêmu wilis | mardapa maya-maya ||

28. dene risang kusuma Suyati | galak ulat pantês sasolahnya | amumpuni mêmanise | agandhang swaranya rum | sarira lir pratima rukmi | jênar amawa praba | cahyanya ngênguwung | sêdhêng sèdhêt dhangah-dhangah | netra jait liring tajêm masopati | kêsit ngusalèng kilat ||

29. Siti Jenal mring putra kêkalih | dèn anggêp kadya rajabarana | pinuja măntra ing têmbe | ginarwèng băngsa luhur | myang pamawangira mantêsi | samya kagarwèng nata | panyipta kadyèku | tuhu dahat andupara | bêbasane cebol pêksa gayuh langit | nadyan rara kalihnya ||

--- 6 ---

[... hên] Èmir Abdullah ciptanirèki | tuhu sih marang garwa ||

31. miwah trêsna mring putra kêkalih | datan măntra kuwalon wus kadya | mring Suyati katrêsnane | awit Aminah wau | duk lalise kanang ayadi | lagya umur dwi warsa | lawan arinipun | pan amung untab-untaban | rara kalih Aminah lawan Suyati | pantês wor yayah rena ||

32. Èmir Abdullah ciptaning galih | ingkang garwa animbangi trêsna | dera wus darbyatmajane | sampat barang kinayun | miwah darbe panti kêkalih | Bulgar lan Yunan praja | samya endahipun | suyasa kinaraistha | gêdhong-gêdhong tinon datan nguciwani | kinubêng kêmbang-kêmbang ||

33. karya lênglêng kang samya umèksi | lam-lamên tyas wasising pangrêngga | tuhu punjul sasamane | pantês lan kang dêdunung | wanudya tri pindha apsari | wimbuh sênêning wisma | rêsmining pandulu | Siti Jenal dupi darwa | wisma kalih tan jênak anèng Bulgari | miwah nèng Yunan praja ||

34. putra kalih myang priyanirèki | Èmir Abdullah tan kêna pisah | tumutur ing saparane | sihing tyas saya wimbuh | marang Siti Jenal Ngalimi | myang putra kalihira | ingêmong sakayun | nadyan wrin boros têrabas | mring branarta Èmir Abdullah tan wigih | saguh gagah paradhah ||

35. pan sinidhêp Siti Jenal Ngalim | mungkul tuhu sih katrêsnanira | amung marang pribadine | măngka sajatinipun | lênging cipta karêm bab lêthik | ngècèr-ècèr katrêsnan | ingkang mangkanèku | labêt saking candranira | dupyantara lama Sang Èmir udani | tingkahing garwanira ||

36. wus tatela lamun analisir | sirna susêtyanirèng wanudya | nusup nasabi sisipe | sinliringan ambêrung | kadalurung kulinèng rêsmi | tuhu tanpa watara | anggêrirèng kakung | sinadyan sinung katrêsnan | pêpalanging kalulut datan tiniling | kapilut ing asmara ||

2. Asmaradana

1. Sayid

--- 7 ---

Siti Jenal Ngalim | nadyan sring sêrêng mring priya | Èmir Abdullah prandene | tan sagêd miwal katrêsnan | dènnya sih palimirma | marang ing kalulutipun | mrih tulus manggih raharja ||

2. dening sru putêking galih | Èmir Abdullah wit dènnya | rinancanèng kalulute | wulang tan dadya pêpalang | rinasa tanpa deya | puwara dadya milalu | anguja lumuh anyêgah ||

3. kunêng gantya kang winarni | nênggih ing Bulgari praja | Sri Ibnu Ngandam lalise | tan adarbe putra priya | ing mangke kang gumantya | putra wanudya jêjuluk | Indiyah sang prabu kênya ||

4. kontab ing warna rêspati | pantês umadêg narendra | wadya sih lulut anggêpe | tan pae lan ramanira | dènnya amêngku praja | wit lusing pambêkanipun | limpad pasanging graita ||

5. tatela titi patitis | waskitha ing rèh widagda | mrih arjaning karatone | jêrnih jinajar saroja | jêjêging kang jajahan | ingêmbanan ibu wimbuh | bêbantu rumêksèng praja ||

6. sabarang gusthi kang rungsit | nata dèwi datan arsa | tilar marang ing renane | tinari pangrèh praja |[4] wangsuling kang carita | Èmir Abdullah dupi wus | kang putra nêdhêng diwasa ||

7. Aminah lawan Suyati | samya pinrih amawongan | ing prabu kênya kalihe | riwusira kalaksanan | anyèthi ing kadhatyan | wit saking pamardinipun | Èmir Abdullah kalawan ||

8. dening endahing suwarni | marêk driya anoraga | parigêl dhèmês tingkahe | kanggêp dènira suwita | rara kalih nèng pura | dadya ojating pra kakung | gêng alit kèh kang kasmaran ||

9. timbang endahing kang warni | kalawan sang prabu kênya | marma kang măngka sêkare | jro pura Bulgar mung tiga | nata dèwi sajuga | rara kalih undha-usuk | mangkana ucaping janma ||

10. yèn marêngi nata dèwi | miyos siniwi sanadyan [sanadya ...]

--- 8 ---

[... n] | kathah kênya ing kadhaton | pêpak para manggalèng prang | miwah para punggawa | parandene lamun durung | Suyati Aminah marak ||

11. ing ngabyantarendra yêkti | lir sotya tanpa êmbanan | lamun wus marêk kalihe | pantês tan ana kawingwang | yèn nuju pasamuwan | mijil sing pura sang prabu | parêkan kalih angayap ||

12. kadya kartika sumandhing | basănta katrangan mega | patingga lêbyar sorote | tanpa wus kang ngalêmbana | ing rara kalihira | Siti Jenal sukèng kalbu | de atmajanira samya ||

13. kanggêp dènira anyèthi | nanging kang lwih kinasihan | mring nata dewi kang anèm | Suyati tan kêna pisah | wit dhèmês barang tingkah | parigêl wignya manuju | barang rèh karsa narendra ||

14. sasat tunggil yayah bibi | siyang dalu datan têbah | bêbuka nunggal bêbudèn | ingandêl wadi durtama | de Suyati watêgnya | anulad labêting ibu | ngemba saombaking tingkah ||

15. singlar susilaning èstri | Sang Suyati kathukulan | kăntha-kanthaning renane | kulinèng rèh kang gumiwang | mring tindak salingkuhan | kulina ing among lulut | rara Aminah tan arsa ||

16. anilas tindaking bibi | nêtêpi tyas susilarja | kanisthan brastha pinêthès | pêpês rampas durtaning tyas | sêtyatuhu prasaja | kaonang-onang dumunung | êninging driya nirmala ||

17. titi tapsilaning èstri | rèh karoban ing pararda | sandi jumurung laire | Siti Jenal Ngalim rêna | dènnya miyat ing putra | kêkalih samya yu punjul | pantês ing saparibawa ||

18. dadya ojating nagari | miwah onênging pra priya | samêne rara kalihe | Aminah Suyati Rêtna | lir angganing puspita | argulo mèdêm dinulu | sumêr gănda dèrèng kongas ||

19. nanging yèn Rêtna Suyati | labêt sing gambiraning tyas | têmah wus ngambar gandane | wontên ing Bulgari

--- 9 ---

praja | sêkar ingkang mangkana | genjahing pamêkaripun | kongas madune warata ||

20. lêwih malih saupami | sang kusuma wus kapraban | prabawanirèng kaprabon | sangsayarda nir sugănda | sumarambah sapraja | agege birainipun | sêngsêm ing rèh karasikan ||

21. nahên gupitanirèki | warna myang kaananira | sang kusuma sakarone | amangsuli kang nalirah | nguni Sri Ibnu Ngamdam | darbe ari parabipun | Pangeran Abdullah Asbab ||

22. pêkik prawira ing jurit | sambada gagah prakosa | alus noraga têmbunge | wignya mèt manahing wadya | gung alit kinulitan | utama tatela putus | jujur tyas aparamarta ||

23. dhêndha krama miyatani | mangkana wursitanira | Pangran Dit Asbab sêdyane | sagêda amêngku praja | kaprabonirèng kakang | wit mangkana ciptanipun | karana Sri Ibnu Ngamdam ||

24. mung darbe putra pawèstri | datan apêputra priya | kang wajib darbe warise | nagri Bulgari datan lyan | muhung sira jêng pangran | surèng tyas murwèng prang pupuh | sawadya ngrabasèng praja ||

25. rame campuhing ajurit | rambah-rambah jêng pangeran | kasêsêr kasor yudane | nanging misih ingambalan | ngrampit Bulgari praja | tan yatna kadarmanipun | mring raka miwah pulunan ||

26. maha mikara mawêrdi | jurungi sudiraning tyas | yayah yun mamrih rarêmpon | tan ngetang kèhing sangsara | mangkana jroning praja | dupi wus kancikan ripu | orêg arda kagegeran ||

27. kadya gabah dèn intêri | gumuruh swaraning janma | sasaran[5] rêbut pangungsèn | ing kitha Bulgar puyêngan | kèh nandhang kamoitan | barusah tyasira giyuh | mangkana sang prabu kênya ||

--- 10 ---

[... gul] | ketang kawiryawanira ||

29. pinupus mêksa katawis | nata dèwi nulya linggar | wontên papan pinarantèn | ing ngriku gyan pasênêtan | lamun wontên bêbaya | bahyaning nata kang tamtu | ing ngriku gyannya manimpar ||

30. sêdhêng têbih cêlaknèki | lan ing Bulgar prabayasa | papan singlu pinirantèn | udyana lan pasanggrahan | minăngka kalangênan | samana sang narendra yu | anilapkên para wadya ||

31. muhung kusuma Suyati | kang jinarwan barang karsa | umiring marang prabune | saparan tan kêna pisah | kalih sarêng umentar | datan kawarna ing ênu | kanthi kanthaning udyana ||

3. Kinanthi

1. wau ta sang kataman kung | Indiyah Sang Nata Dèwi | linggare saking jro pura | lawan kusuma Suyati | sapraptanirèng udyana | jujug ing bale piranti ||

2. anon uparêngganipun | tuhu lamun ngascaryani | patut pantêsing panata | tan dhompo urut rêspati | mangkana sang prabu kênya | wungu onênging panggalih ||

3. kayatnan marang kalulut | Sèrpiyah lagya tinuding | munah ripu ing payudan | kadung tyas têmah wiyadi | wimbuh ardayaning driya | dera kabubuh ing jurit ||

4. soring prang wadya sang prabu | pangunandikaning galih | paranbaya raganingwang | tandrêman madêg narpati | tansah karya kamoitan | wadya lit kèh angêmasi ||

5. yèn tan antuka pitulung | lêhêng nêmahana lalis | kalamun datan widada | amêngku Bulgar nagari | suka nuli binanjuta | mangkana sang nata dèwi ||

6. rujit jêjêting jêjantung | katongton têlênging galih | Sèrpiah ingkang kawarta | ing yuda tansah katitih | têmah karya trênyuhing tyas | maras katrêsan matistis ||

--- 11 ---

[... ting] prihatin ||

8. Suyati tansah manayut | ribêngira nata dèwi | tan samar myat gustinira | kang dadya paraning galih | sinamun jrih amêdharna | prabu kênya ngandika ris ||

9. Suyati paran sirèku | sênêng tyasira mangaksi | rarêngganing pasanggrahan | myang rêsmining kang wadari | pêthetan lan kêmbang-kêmbang | Suyati matur wotsari ||

10. dhuh gusti sayaktosipun | amba dèrèng aningali | pantês rêngganing sasana | myang rarasing taru sari | kadi ing taman punika | sadaya amilangêni ||

11. sajuga kuciwanipun | Suyati kèndêl wotsari | lèjêming liring lalewa | wau ta sang nata dèwi | lêjaring tyas ris manabda | iya apa ta kang dadi ||

12. kurang sambadèng pamatut | Suyati jarwaa jati | nêmbah Suyati turira | pukulun jêng nata dèwi | muhung kang kirang sambada | dèntên tindak paduka ji ||

13. dadakan adrêng nyalamur | mawor maras tyas kagimir | wêwah sumuking swanita | marawaya maratani | nênangi onênging nala | punika kang nguciwani ||

14. prabu kênya sukèng kalbu | katuju aturing cèthi | mèsêm rum wahyaning sabda | dhuh Suyati wong rêspati | wuwusira nuju prana | prênah bisa narambahi ||

15. rumabasèng driya giyuh | dhuh rara kèwês Suyati | ing satuhu aturira | samêndhang datan nalisir | iba ta dining suyasa | myang raras rum-ruming sari ||

16. mawarna sangkêp sawêgung | udyana ngaran sayêkti | karya lam-lam kang tumingal | prandene tyas ingsun iki | kadyangganing wong lêlayar | ing samodra tanpa têpi ||

17. pratisthèng madya ngalangut | tangèh ywan praptaèng têpi | mung anut lakuning ombak | alun ingkang gêgirisi | tirta kang katon lumembak | yèn ambalabak niwasi ||

--- 12 ---

[... l] kaya kang uwis ||

19. Suyati nêmbah umatur | dhuh kados kemawon gusti | paduka dahat duhkita | ujêr kang kagungan wajib | rumêksa arjaning praja | ing Bulgari kang mandhiri ||

20. kang kados kawula namung | katarik trêsna ing gusti | wêlas miyat padukendra | mangkana Rêtna Suyati | dènnya matur ngêmu waspa | tumungkul rêntêng kaèksi ||

21. sang nata kèlu kapiluh | luluh lumunturing kang sih | Suyati tan kêna pisah | katrima dènnya andasih | tur woding tyas katuridan | Suyati paraning kingkin ||

22. tan liya muhung mring kakung | kalulutira kang kèsthi | kasusra wêwanginira | Alparus ing mangke lagi | mijil marang pabaratan | nanggulang ripu katitih ||

23. tansah sinambat ing kalbu | dhuh Alparus wong asigit | gagah sudira prawira | pagene anguciwani | nora bisa amrawasa | ing mungsuh swuh misesani ||

24. baya lali ing kalulut | kalunta-lunta ngulati | prapta ana ing udyana | sêpi tan ana nujoni | kang măngka usada brăngta | mangkana sang nata dèwi ||

25. Suyati dènnya rawat luh | dinalih lamun belani | dènira angêmu waspa | anulya sang nata dèwi | tindak kuliling ing taman | Suyati tansah kinanthi ||

26. ing wanci surya mèh surup | lumarap salinggèng ardi | prabaning kalandakara | sumorot ing awiyati | sumilak lawên jênarda | sumunar amaratani ||

27. têtanêman taru-taru | tumaruna ron mawilis | wênês apindha pinulas | woh kang pita rêta pipit | pêpêt samya dhadhompolan | umyung swaranirèng paksi ||

28. kadya sung sasmita tuhu | wangsula sang nata dèwi | kombang mrih maduning kêmbang | brêngêngêng pindha manangis | gandaning puspita kongas | nahan gantya kang winarni ||

29. nênggih wontên wadyanipun | Pangran Ngabdullah Asabi | panêngran Palil Burhanah | yèku bangsanya kirmani

--- 13 ---

| myang Burham mutrikah băngsa | Bulgari kanthinya malih ||

30. Abul Bahkri bangsanipun | Yunan katrinya prajurit | i[6] ganal alus tan kewran | marma jêng pangran dahat sih | mangkana katri manggala | prasamya saeka-kapti ||

31. wit miyarsa pawarta tuhu |[7] lolosira nata dèwi | kadarpaning tyas dènnyarsa | angiwat sarana sandi | ing lampah ywa kawadaka | samar panyamure rêmit ||

32. ing jêng pangran tanpa matur | dènirarsa lampah sandi | wadya prajurit tinilap | ciptaning tyas bokmanawi | kasambadan antuk karya | sasat ing Bulgar nagari ||

33. wus bêdhah amboyong ratu | sayêkti sami kapuji | sura prawira jayèng prang | antuk ganjaraning gusti | utama yèn kalunturan | katrêsnaning nata dèwi ||

34. dupi ing rêmbag wus kumpul | katri prawira nulya glis | samya angrasuk busana | wahana kuda miranti | tandya prasamya umangkat | mring udyana anrang wèsthi ||

35. tan kawarna lampahipun | gancanging carita prapti | ing udyana duk samana | ping sapta lèk sitarêsmi | suruping pradănggakara | ginantyan wimbaning sasi ||

36. rêmêng kalimput ing mêndhung | karya samaring pangaksi | pindha bantu ing panêdya | dènirarsa nglut natèstri | katri manggala riwusnya | mèt papan sami miranti ||

37. siluman munggèng lêlindhuk | cakêt nging datan kaèksi | solahnya lir Endrajala | kunêng kang winarna malih | Nata Dèwi Sri Indiyah | lawan kusuma Suyati ||

38. sami anglêlipur wuyung | rêrêm tumingal rêsmining | puspita maneka warna | gănda rum kentar ing angin | pindha nungsung manambrama | mring kalih kang nawung kingkin ||

39. onêng anon ing kalangun | kalunta dènnya kuliling | prapta têpining udyana | têtawing pinancak suji | ya ta nalika samana | basănta wus tan kaèksi ||

40. silêm pantoging pandulu | ing gêgana kang gumanti | tranggana abra

--- 14 ---

kawuryan | jalada sinrang ing angin | yayah budining pandhita | nirmala angraras ati ||

4. Mijil

1. kêdhaping lintang pating karêlik | kang agêng mancorong | kadya sêkar sataman panjrahe | prabu kênya lan Rêtna Suyati | non wiyat asrining | kartika dinulu ||

2. rangu-rangu rongèh tyas tan aris | kabyatan wirangrong | monang onêng kakênan gandane | kanang puspita rum-arum minging | ulêkan mawor ing | gandanya sang ayu ||

3. kayu-kayu yayah milayoni | tumangkul ingkang ron | karênan duk parêk ing tindake | nata dèwi kalawan Suyati | kanang taru rêsmi | katiyup ing bayu ||

4. sumilir miwir pradapaning jring | umirut tekang ron | kèngêl pindha asta ngawe-awe | mring kusuma kalih ingkang lagi | tuli nèng wadari | anglêlipur wuyung ||

5. prabu kênya andarung lumaris | têbih sing pakuwon | titi sunya wancinya ing mangke | nata dèwi ngandika ing cèthi | paran ta Suyati | mungguhing rêmbugmu ||

6. kang supaya bisa mitulungi | mring karaton ingong | ing Bulgari tulusa arjane | Dyah Suyati umatur wotsari | pukulun manawi | kaparêng tyas prabu ||

7. lumunturing sih amangun krami | punika supados | wontên ingkang kawogan ing têmbe | mamrih santosa sabarang gusthi | pakèwêding nagri | nanging jêng pukulun ||

8. pamujwamba ing Hyang Kang Linuwih | aparinga jodho | kang prawira santosa budine | pantês măngka timbanganing aji | botên nguciwani | saniskara nulus ||

9. alus lurus raras ngrêspatèni | nèng byantara katong | katongtoning wadya kotamane | nawung kridhaning kaprabon aji | sambada kapuji | trahing băngsa luhur ||

--- 15 ---

[... but] cukup ||

11. bakal dhaup lan Pangran Dan Usin | satuhu tyas ingong | tanpa trêsna tangèh mèngèh-mèngèh | yèn timbanga musthikèng Bulgari | nora angèmpêri | solahbawanipun ||

12. paran baya doning awak mami | dadining lêlakon | kasiwuhên angèsthi kanthine | Dyah Suyati umatur wotsari | dhuh sri nata dèwi | prayogi pinupus ||

13. nadyan têbih katrêsnaning galih | utami rumojong | anjurungi jêng pangran sarjune | bokmanawi ing têmbe nilasi | dene băngsa inggil | enggal manggih unggul ||

14. agul-agul gêgala gagahi | manggalèng palugon | nata dèwi duk myarsa ature | Rêtna Suyati dahat dènnya mrih | Jêng Pangeran Usin | dhaup lan sang prabu ||

15. pinaesan panggung gung tan wigih | rum nabda sang katong | dhuh Suyati ubayèngsun têmbe | yèn wus têntrêm ungguling prang iki | samarganirèki | jangjyantuk pitulung ||

16. sayêktine nuli sun luwari | ing punaginingong | mangun suka andrawina têmbe | mawa topèng kabèh wadya mami | myang tamu jalwèstri | sun purih mangrasuk ||

17. topèng apa sênênge kêni |[8] dènira marabot | nèng jro pura iba ta ing têmbe | yèn kalakon baya wèh rênaning | kabèh wong Bulgari | wau ta sang prabu ||

18. dènnya imbal sabda lan lumaris | tan yatna sang katong | kapalantrah têbih ing tindake | nèng udyana prapta gyan kang sêpi | doh wisma ing wanci | dungkap têngah dalu ||

19. kunêng nata kênya lan Suyati | gantya winiraos | prawira tri kang sandi lampahe | dupi myarsa swaraning pawèstri | amawa gănda mrik | kentar maruta rum ||

20. sumarambah rumasuk ing dhiri | gadgada mirantos | amarpêki udyana tawinge | sabiyantu nêlik ganti-ganti | ngungak sasêlaning | pancaksuji wau ||

21. datan samar

--- 16 ---

dyah kalih kang kèksi | satuhu sang katong | Sri Indiyah kanthi parêkane | Dyah Suyati kang nginte patitis | katăndha têmbunging | dènnya imbal wuwus ||

22. Palil Burhan Burham Mutrikah dwi | kang rêmbag manjing jro | de Sang Abul Bakri kantun maksèh | anèng sajawining pancaksuji | prayitna mawas ring | jroning taman santun ||

23. dangu ngungak-ungak nganan ngering | dènnya mrih waspaos | yitnaning tyas manawa wadyane | sri natèstri wontên mêmanuki | dupi tan akèksi | anulya umangsuk ||

24. Dyah Suyati saklebatan kadi | myat pangungaking wong | nèng jawining pancaksuji maksèh | duk winawas malih wus tan kèksi | kagyat tyas umiris | nêratab kumêpyur ||

25. sru makêtêr trênyuh datan aris | umatur ing katong | jêng sinuhun suwawi dèn age | lumaksana kang enggal supadi | sagêd anyinggahi | bahyanirèng dalu ||

26. nata dèwi miyarsa aturing | Suyati tyas gawok | datan nyipta bahya gêng praptane | myat parêkan gugup anggondhèli | asta sru tinarik | tan pêgat turipun ||

27. dhuh suwawi sinuhun suwawi | lumajêng kemawon | nata dèwi nglaksanani age | tandya lumajêng tan kongsi têbih | katungka kang prapti | prawira dwi mikut ||

28. siji sowang Palil Burhan olih | amondhong sang katong | de Sang Burham Mutrikah antuke | Dyah Suyati pinondhong sru anjrit | minta tulung nanging | tanna kang têtulung ||

29. sami kabêkta prapta cakêting | Abul Bakri ing don | ingkang ngaglah nèng jawi pagêre | prabu kênya dèn umbulkên aglis | katampèn Bul Bahkri | Suyati tan kantun ||

30. nata dèwi sanalika kadi | sumaput kang panon | tanpanon rat katrêsan driyane | cipta prapta bêbayaning lalis | dahad amlas-asih | sambat rama ibu ||

31. Rêtna Suyati tansah manangis | sêsambat [sêsamba ...]

--- 17 ---

[... t] sang katong | dhuh gustiku paran ta tingkahe | de sangsara kang sami pinanggih | tan tulus bawani | kawibawan mêngku ||

32. ing Bulgari anggung kataman ring | rubeda dènnyandon | nèng udyana susah wusanane | Abul Bahkri miyarsa dumêling | sambat mawor tangis | sru pamuwusipun ||

33. nata dèwi ing samangke yêkti | sidane kaboyong | ing Jêng Pangran Abdullah Asbabe | măngka kukupan ungguling jurit | kalih wus rinakit | ginoncèngkên sampun ||

34. ing turăngga wau nata dèwi | nunggil Burhanah wong | Dyah Suyati pinarnahkên goncèng | Burham Mutrikah kudanirèki | katrinya wus rakit | sarêng budhalipun ||

35. saking dahat suka tyasnya sami | tan ketang margewoh | pêtêng dhêdhêt sandêran kudane | rikating lampah pindha jêmparing | sawusira têbih | saking udyanèku ||

36. Dyah Suyati matur aminta sih | ing têmbung rum mawor | lêlèjêming liring noragane | dhuh wong agung mugi paringa sih | rèrèh sawatawis | amba dahat rapuh ||

37. kalêsahan gyan ulun manitih | ing kuda sru kasok | kalamun wus rêrêm paraning rèh | andugèkkên ing lampah supadi | kêkah nèng turanggi | enggal praptèng purug ||

38. Burham Mutrikah umyat liringing | Suyati sumêdhot | tyas kumêpyur kuwur kayatnane | katariking kawlasan nuruti | rêmbag prawira tri | kèndêl lampahipun ||

39. angasokkên baboyongan sami | sakêdhap mirantos | nata dèwi tinurunkên age | saking kuda miwah Dyah Suyati | wus tumurun sami | ngaso sêdyanipun ||

40. datan pae para prawira tri | samya alalêson | kasilir ing maruta lampahe | rêrêming swanita angayêmi | kadya dèn kêbuti | nèng jro tilam arum ||

41. rum-aruming gănda angayêmi | kayoman kêkayon | kadya [ka ...]

--- 18 ---

[... dya] payung kayungyun kayune | ya ta prabu kênya nulya guling | pra manggala kalih | anut sri nata yu ||

5. Sinom

1. Sang Abul Bahkri kalawan | Palil Burhanah janma dwi | dahat rapuh angganira | kataman angin sumilir | sumyah sranduning dhiri | angantuk pating tharêkluk | kalih sarêng anendra | kapulês dènira guling | muhung Sang Mutrikah lan Suyati Rêtna ||

2. tansah samya kalisikan | jroning tyas dèn osak-asik | kalêsêdan karya sêmang | nyablèk lêmut api-api | Mutrikah lan Suyati | priyèstri ciptanya jumbuh | juwêt mangajap-ajap | kêjêp layap-layap kalih | mung sêngadi jatinya mêmasang karna ||

3. nilingkên sabawèng rowang | yèn wontên kang dèrèng guling | Mutrikah kêkêbut dhaham | sêngadi rinubung mimik | sirêp rowangnya kalih | katri Indiyah Sang Prabu | samya kapati nendra | Mutrikah tyas widhak-widhik | cipta rudah kêkêtêgnya sumyar-sumyar ||

4. ngunjal napas têrataban | ênar-ênar sênig-sênig | kadya age lumêkasa | murwani rarasing rêsmi | mring Sang Rêtna Suyati | kang kaya[9] rudahing kalbu | katon manising netya | liringe kêsit lir thathit | swara rum gita lus mangalap jiwa ||[10]

5. Mutrikah osikirèng tyas | dhuh babo woding tyas mami | musthikaning jagad traya | ratuning ayu sabumi | nadyan para apsari | sor raras rêsmining wangun | pasiran ing narmada | parabe tidharsa pêksi | mung tulusa andasihkên ing kawula ||

6. riwusnya osik mangkana | ngalêsêt amarêpêki | sumandhing ing prênahira | sang kusuma dènnya guling | nanging Rêtna Suyati | satuhune maksih wungu | klisikan osiking tyas | dhuh babo satriya sigit | pangwasane para wijayèng ranangga ||

7. amboyong wong tanpa dosa | trênyuhing tyas mring kaswasih | tan mawa wêlas samatra | bobot [bo ...]

--- 19 ---

[... bot] ingkang datan siring | baya nora nimbangi | ardaning katrêsnan ingsun | lantipirèng turăngga | daya kang nglimputi dhiri | graitanên raosing cipta kawula ||

8. Rêtna Suyati dupi myat | Mutrikah amarêpêki | kumêpyur tyas tarataban | tab-tab kakêtêgirèki | sarang gondhangnya salit | wêdaling uswa sumruwung | gumrobyos kang swanita | jintêl api-api guling | ing batine linglung lir wong kalanglangan ||

9. kèlingan langêning tilam | lam-lamên manisirèki | Burham Mutrikah kacipta | mèh lungse dera manganti | ing mangkya marêpêki | kasindhèn pangajapipun | kêjêp mung măngka kijhap | Mutrikah ririh anjawil | Dyah Suyati api kagyat tangkis asta ||

10. pan wus medaning wanita | nadyan kadêrêng kapati | mring kakung lamun kasaman | rewa-rewa tan nuruti | mangkana Dyah Suyati | ambêkis ririh anyêndhu | hês iki anu apa | têka pijêr jowal-jawil | sumakehan kang unggul antuk boyongan ||

11. Mutrikah dupi tumingal | Suyati anyêndhal liring | anyêndhu datan pasaja | saya grêgêtên ing galih | sang dyah dèn arih-arih | ginunturan srênggara rum | dhuh babo mirah ingwang | ratuning manis sabumi | muhung sira musthikaning jagad traya ||

12. baya sida mati ngarang | yèn sira tan tulus asih | wrêcita kang mawa praba | tumandukirèng pangèksi | tan rêna non liyaning | wanudya muhung mas ingsun | pakaryaning sambita | nir sambawaning pakarti | mung kawula kang pantês ngêmong ing sira ||

13. Mutrikah tan daranèng tyas | kinayut Sang Dyah Suyati | liniling kinuswa-kuswa | tan kawawa miwal kapti | karoban ing pangrêmih | dhasar sang dyah kumacèlu | mring langêning asmara | kelut kulitèng karêsmin | kawasesa ing priya jurungi karsa ||

14. Mutrikah pindha andaka | barut amangrurah sari | riwut [riwu ...]

--- 20 ---

[... t] tan wrin pringgabaya | sang dyah kabyatan ing rêsmi | samya sukanya kalih | nutug dènnya among lulut | jênak apêpasihan | tan ana pinancak galih | kalihira samya wêgig ing asmara ||

15. papak tan ana kuciwa | nutug lêlangêning gati | lalu lam-lamên ing tilam | têmah angasèpkên wanci | lajunira lumaris | de prawira kalihipun | Palil Burhanah lawan | nata dyah myang Abul Bahkri | taksih nendra katungka ing praptanira ||

16. wadya wahana turăngga | saking Bulgari ngulati | nisira sang prabu kênya | dudi[11] para prawira tri | myarsa gugup tan sipi | tandya nitih kuda mamprung | bêkta boyonganira | Mutrikah bêkta Suyati | de Sang Palil Burhan bêkta Sri Indiyah ||

17. Abul Bahkri datan pisah | ya ta wau nata dèwi | minta tulung sru sêsambat | dupi wadyanya miyarsi | sambating nata dèwi | datan samar swaranipun | tandang wadya sumahab | angrêbut gustinirèki | dèn kêkalang prawira tri ananggulang ||

18. karoban lawan têmahan | tilar boyongane sami | muhung mrih ayuning badan | katri lolos angoncati | dahat sukaning galih | wadya Bulgari kang unggul | kapanggih gustinira | mangkana sri nata dèwi | lir supêna dènnya luwar ing bêbaya ||

19. ciptanira prabu kênya | yèn tan kanthi Dyah Suyati | kadaut nêmahi papa | kapupu ing ripu pasthi | mangkya palêsthèng wèsthi | kinăntha cèthi kang nyinthung | nganthêng-nganthêng ngalênthar | kathetheran têmah sami | katututan ing wadya ingkang ngupaya ||

20. marma gêng pamujinira | tinarima trusing batin | Suyati rinangkul tansah | waspanira drês umijil | mangkana dènira ngling | dhuh-dhuh Suyati wong ayu | katuju ana sira | gon ingsun nêmahi wèsthi | bisa karya marga luwaring sangsara ||

21. gêdhe pitulunganira | marang

--- 21 ---

panjênêngan mami | muga sira winalêsa | kaarsayan kang linuwih | ya ta Rêtna Suyati | andhêku nuhun turipun | sajatine jroning tyas | kadêrêng kabyatan ing sih | mring Burham Mutrikah tan pisan sêdyoncat ||

22. saking pakartining mêngsah | dènnya kaboyong ing ratri | muhung rêna karon jiwa | anutug rarasing rêsmi | ing tyas lêga kapati | samana sang kênya prabu | sampun kondur ngadhatyan | nahan kang winarna malih | Siti Ngalim kang anggung mukti wibawa ||

23. anèng Bulgari kasusra | atmajanira kêkalih | kathah bangsane ngawirya | sami kagiwang ing warni | mring Ami lan Suyati | patrap rumêngkuh ing ibu | pra priya amêmalat | kathah kawilut mamrih sih | ya ta wontên sajuga Pangeran Albah ||

24. kayungyun ayuning warna | yayah tan bisa nayuti | Siti Jenal Ngalim wikan | atmajanira kêkalih | samya dèn kilayoni | ing Pangran Albah sawastu | dadya sukanirèng tyas | cipta kalaksanan yêkti | pangèsthine atmaja narik kamulyan ||

25. katăndha ing solah-bawa | de jêng pangran krêp martuwi | ing wismanira mangkana | dènnya yun nindakkên pamrih | datan etang tilar ing | tindak ing kotaman muhung | sagêda kalampahan | kang putra salah satunggil | dadya garwanira risang Pangran Albah ||

26. ya ta nalika samana | jêng pangran nuju martuwi | ing wismanya Siti Jenal | Ngalimi wus tata sami | lalênggahan pribadi | Dyah Jenal bêbisik matur | yèn dènnya sarawungan | pangran lan putranirèki | kajuwara ing kathah dadya pocapan ||

27. manawa tan kalampahan | kagarwa salah satunggil | èstu karya kalingsêman | Pangran Albah duk miyarsi | Siti Jenal Ngalim mrih | angambil atmajanipun | dahat pangunguning tyas | siwuhên wahyaning budi | tansah jêngêr pindha tugu sinukarta ||

28. sapandurat tan [ta ...]

--- 22 ---

[... n] wacana | kapêksa anayogyani | têmah mituruti karsa | mundhut atmajanirèki | Aminah kang pinilih | katitik ing tindak-tanduk | susila tinalika | utama ugêring èstri | Siti Ngalim sukèng tyas manadukara ||

29. jumurung pangran karsanya | ya ta Sang Rêtna Suyati | sanajan tan darbe trêsna | ing Pangran Albah duk myarsi | kadangnya kang pinilih | Aminah kang badhe dhaup | lawan Jêng Pangran Albah | dahat ardayaning galih | karêrantan cipta ragane kasimpar ||

30. kawuri lan kadangira | de tinampik tan pinilih | kiniwakakên kaewan | karuna kawêlas-asih | anggung ngrarontog wèni | atêbah jaja angadhuh | mujung nèng pagulingan | trênyuh katrêsan tyas tistis | rontok rêntêng tansah dènira udrasa ||

31. marawa wijiling waspa | Siti Jenal Ngalim uning | kang dadya rêntênging putra | Suyati pamularnèki | tansah dèn arih-arih | rinapu supaya lipur | kinakudang ing benjang | pantês kagarwèng narpati | yèn ta muhung kagarwèng pangran kuciwa ||

32. tan pantês mêngku sang rêtna | dene warna yu rêspati | amunjuli ing bawana | mumpuni gunaning èstri | parigêl bisa ngabdi | yêkti narik rama ibu | mulya saking atmaja | pêpantêse Dyah Suyati | kagarwaa narendra gung kang sudibya ||

33. pinundhi para wanudya | dadya tungguling jro puri | wahyaning sabda minăngka | pangimur-imuring siwi | datan nyana sayêkti | ing don kalaksanan tuhu | Dyah Suyati punika | kagarwa natèng Yunani | anêtêpi ing bêbasan dumadakan ||

34. ampuh pangudanging biyang | ya ta kusuma Suyati | sadèrèng dhauping kadang | rara Aminah wus lilih | lipur saking kalindhih | kathah rêsmining kadhatun | dènira amawongan | kinasih ing nata dèwi | tan kacuwan sakayunnya kasambadan ||

35. nahan wontên [wontê ...]

--- 23 ---

[... n] kalulutnya | nênggih kusuma Suyati | Galibul Samad mangaran | dêdêg prakosa gêng inggil | berawa gêgirisi | ngêngrêng singêr ing pandulu | anung kaonang-onang | ing ayuda tanpa tandhing | pantês dadya manggalanirèng palagan ||

36. măngka tanggulanging praja | pamunahing satru sêkti | pakaryanira ngumbara | bêbarang adol kasêktin | lan andaka ngêmbari | ngadu santosaning balung | sabên Galibul Samad | campuh rok asilih-ungkih | lan andaka Suyati sêngsêm umiyat ||

37. yèn wus bubaran tumulya | karoron lawan Suyati | kang karing wahana rata | mubêng ing praja kuliling | mulat langên rêsmining | saniskara kamamungu | karênaning tyasira | sarêngan antukirèki | gya anjujuk ing wisma Suyati Rêtna ||

38. nutugi langêning tilam | mantuk yèn wus gagat enjing | nahan gantya winursita | wontên sasêkaring nagri | ing Bulgari wêwangi | Jêng Pangran Saphingi kasub | băngsa luhur supunya | kathah dyah kang nandhang brangti | myat jêng pangran pindha mudhaning kaluwak ||

6. Pocung

1. kèh para rum băngsa Bulgari kang gandrung | myat listyaning warna | solah-bawanya rêspati | dêdêg jajag gilig pasariranira ||

2. prakosa nung jaja ngêlar ing pamulu | srêng singêr kawuryan | karya ulap kang umèksi | yèn lumaris jaja mungal dhangah-dhangah ||

3. tuhu bagus manis rum wêdharing wuwus | alus anoraga | kasusilan anêtêpi | kawimbuhan tyasira lus wicaksana ||

4. marmanipun kidhunging para rum-arum | ing Bulgari praja | mêmalad lumuntur ing sih | ing jêng pangran mamrih samya sinarweya ||

5. tan kinayun sanadyan sang narendra yu | dahat karungrungan | dèrèng kalakyan karonsih | wit jêng pangran tan liya ingkang cinipta ||

6. tarlèn muhung Suyati paraning [pa ...]

--- 24 ---

[... raning] gandrung | katon sasolahnya | linali-lali tan lilih | tan kawawa miwal ardayaning brăngta ||

7. lalu limut kawilut mrih among lulut | lêlangên nèng tilam | lam-lamên endahing warni | gung kagagas amirangrong karungrungan ||

8. rangu-rangu rêringa dènnya mrih pagut | de gawat kaliwat | Suyati dahat kinasih | ing narendra saksat datan kêna pisah ||

9. siyang dalu munggèng ngabyantara prabu | marma jêng pangeran | siwuhên ing driya rujit | lir kasêsêr kèngsêr lêsah tanpa daya ||

10. dènnya wimbuh kabubuh kataman gandrung | mangkana purwanya | cinarita Dyah Suyati | sêngsêm marang rarasing rèh langên taya ||

11. ing prajèku wontên lagu kang kasumbung | Pandhanggo ranira | tan pantês lyan kang ngulêngi | wit cengkoking gêndhing kirang amardawa ||

12. yèn Dyah Ayu Suyati kang pulêng wimbuh | sambada araras | wit prigêl cancing tarincing | wasis mantês masang polataning bêksa ||

13. larapipun liring ing rama kang tinut | tarampiling pada | tinon lir tan napak siti | singa ingkang katuju tajêming netya ||

14. tyas kumêpyur gugup lir anon andaru | nadyan pra wanita | sêngsêm myat tingkahirèki | dhèmês luwês kèwês pantês tur sambada ||

15. ayu punjul marma dadya panjang kidung | sanadyan ing kina | Paus panata agami | băngsa Rumê nyêgah raras langên taya ||

16. yèn andulu Suyati pambêksanipun | Pandhanggo gêndhingnya | yêkti datan mêmalangi | malah marêm Paus karênan tumingal ||

17. ing masèku nêmbe bêksa nèng kadhatun | prabu kênya dahat | suka rêna aningali | riwusira Suyati ingalêmbana ||

18. para kakung kang sumewa ngarsa prabu | kayungyun ing polah | lir kêna ing guna dhêsthi | Jêng Pangeran Saphingi wimbuh tyasira ||

19. dahat wuyung yayah roga kênèng gandrung | adrêng ing wardaya | dènirarsa anindaki

--- 25 ---

| amêdharkên mring Suyati katrêsnannya ||

20. gungga-gunggu gumarit anèng pandulu | lumêkêting nala | anglulu muluhing dhiri | pan rinasa nalăngsa ngrasa rêkasa ||

21. mrih sranaktun sru mruna nrang saru-siku | sumungku byantara- | nira sang sri nata dèwi | mrih widada kasidanira parasdya ||

22. yèn pinuju tinangkil sang rêtna prabu | nèng bale sewakan | jro pura pêpak sumiwi | pra satriya miwah manggala dilaga ||

23. Sang Dyah Ayu Suyati marêk sang prabu | lir pendah sasăngka | lan sudama imbang warni | muhung kaot suprabaning naradipa ||

24. pangran dulu alus manising pamulu | Suyati Sang Rêtna | sinidhêp hyang-hyanging bumi | miwah suranggana ingaring bawana ||

25. gung sinamun mamèt sêlaning pandulu | anglirik iriban | tumungkul dènira linggih | marikêlu pindha konjêm ing bantala ||

26. lalu lumuh kawulat dènnya kawilut | ulat amêmalat | tanpa lêt tansah ngulati | titikaning katrêsnan katon nèng netya ||

27. srênging kalbu sabên ing sabibaripun | paseban bakita | panggya Suyati pribadi | anyalingkuh ngayunaning prabayasa ||

28. nanging kadung-kadung ing pangudinipun | kadayaning driya | daud anawu wiyadi | kadalurung linglung lir wong kang lang-langan ||

29. nglinging kalbu dhuh babo woding tyas ingsun | pandaming budaya | panduking cipta mring swami | kawruhana têlênging trêsna manira ||

30. tan lyan amung mring sira dewataning rum | wasanèng dumadya | widadaning among rêsmi | ing dêlahan tulusa nunggal atmaka ||

31. lêbur luluh ywa pisah kaananipun | wadakèng dupara | sudama marganing rawi | ciptaningsun yèku jatining nugraha ||

32. nahan wau katuju ing mangsanipun | sumiwèng pamasa | wanci sontên nata dèwi | miyos lênggah munggèng bale pasewakan ||

33. para agung kumpul ing byantara

--- 26 ---

prabu | anggosthi palastha | kawawas kang karya wèsthi | kang kinăntha kaèsthi manising praja ||

7. Dhandhanggula

1. sajêngkaring dènira tinangkil | nata dèwi kondur angadhatyan | Rêtna Suyati andhèrèk | tinuduh ing sang prabu | ngambilana pustaka taksih | kantun ing palênggahan | wit ing karsanipun | sakathahirèng wilapa | yun liniling ing sadèrèngira guling | lan ywa kapriksèng liyan ||

2. Dyah Suyati dupi anampèni | agnyaning nata matur sandika | cangkelak wangsul lampahe | kandhêg sajroning pintu | ing kadhatyan nganti têlasing | parêkan ingkang samya | angampil kaprabun | saupacaraning nata | kinondurkên manjing marang kênyapuri | riwusira mangkana ||

3. nulya mêdal Kusuma Suyati | saking korining prabasuyasa | cancing tarincing lampahe | prapta ing prênahipun | pasewakan gupuh angambil | sêrat sarwi lumampah | tarampil tinuduh | cekat-cèkêt tan kuciwa | gandês luwês kawawas saking kênyaring | pradipta trang sumilak ||

4. myang sênêning basănta mimbuhi | Dyah Suyati riwusnya mangkana | tan laju wangsul lampahe | non rêngganing kadhatun | saniskara karya wiyading | myang rêsmining awiyat | basănta sumunu | kartika mubyar lir pendah | puspita bra munggèng jro taman mênuhi | wèh ascaryaning driya ||

5. Dyah Suyati tansah milang-miling | kang kaliling langêning kalangwan | lam-lamên ing kalulute | non wangkawa kêkuwung | kang ngawêngi ing sitarêsmi | kawangwang pindha pulas | akasa pinatut | sang dyah yun laju lampahnya | wangsul manjing pura kasaru miyarsi | swarèng wong lumaksana ||

--- 27 ---

[... rah] jiwaningwang | ratuning wong ayu | ratu pathining musthika | ngupayaa ing dunya yêkti tan olih | kang mirib suwarnanta ||

7. ngrasa karasa kang datan sidi | baya sira mirah tan supêna | tangèh tukua wartane | gon ingsun nandhang gandrung | yayah roga anyarambahi | watêking kang baksana | trêp silaning tanduk | wus karasa raganingwang | talun puspa janma manginte durniti | kataman sambang brăngta ||

8. yèn tumrapa lara nandhang kanin | ngurêng mring balung sungsum maraman | saambanane tatune | yèn sira bangun turut | sarta wêlas aparing jampi | nadyan mung lirikira | yêkti karya tumtum | gèthèke măngsa anaa | tulang janur sujanma luhuring budi | saking usada tama ||

9. lamun sira kêsdu animbangi | mamrih tumindaking sukuningwang | Suyati wêkasna bae | sayêkti sun miturut | ya ta wau Rêtna Suyati | kagunturan ing sabda | rinoban pangungrum | ing Saphingi Jêng Pangeran | tyas naratab kumitir akêtir-kêtir | garangsang ăngga prungsang ||

10. putêg mêtêg kakênan lir kanin | trênyuh katrêsan rungkat kasrakat | lêsah sru kasok driyane | sasat jiwanira swuh | kapanduking gita pangrêmih | miluta amêmalad | lunturing sihipun | nadyan Suyati tan beda | nandhang brăngta ing pangeran sampun lami | sanalika mangkana ||

11. samudana srêng datan narjoni | dènnya matur hèh kangjêng pangeran | karana paran karsane | dene rawuh pukulun | ing ngriki nir tatakramaning | kotamaning satriya | kadêrêng dera yun | ngrurah sari dèrèng măngsa | sumawana lampah kawula sayêkti | tan niyat tan supêna ||

--- 28 ---

[... n] lirip pangrêpanira | dhuh kusuma intên kumarèng apsari | ywa ge dhawuhkên duka ||

13. pindha warna panyimpanging pamrih | ing salwiring kaluputan ingwang | ari wandaning pamase | apuranta sun suwun | sêsotya kang tanpa piranti | muga paringa wêlas | sarjwèng tyas mangrêngkuh | pakathik patêbah tilam | wahyèng prana kalesanirèng jahnawi | sumarah sakarsanta ||

14. suka jurên ing liring kang manis | kunjaranên sajroning paprêman | marma kayaparan ing rèh | yèn sira datan ayun | anarwe mring dasih kaswasih | raning wrahas srawana | sujanma tuk unggul | puluh-puluh bêgjaningwang | narimasta drêdyaning cipta winrêdi | trêsnèngsun tan katampan ||

15. utamane tanduk nêmbe panggih | pangrêngkuhku yayi marang sira | mungguh kabêgjan lan manèh | ing kaluhuran ingsun | kabèh kasrah ing sira gusti | muhung lwih karsanira | sumarah sakayun | ya ta Suyati duk myarsa | ing wuwusnya jêng pangran tansah minta sih | tăndha satuhu trêsna ||

16. marma mangkya kusuma Suyati | sukaning tyas datanpa samepa | dene wus lami ciptane | dènnya kandhuhan wuyung | tan kasaman yayah punagi | yèn sampuna kayatnan | wanodya pinunjul | kadi angigêl-ngigêla | labêt taksih kênya kawistara saking | rongèhing solahira ||

17. angujiwat tumanduking liring | jêng pangeran kapanduk ing netya | gragapan gugup driyane | kadya anon andaru | marawungan lan kilat thathit | gumêtêr kêtêring tyas | katrêsaning bayu | yèn janma kang tan wantala | kasarèmpèt liringira Dyah Suyati | sirna tanpa kukupan ||

--- 29 ---

[... mentar] | nanging aywa kawastan lamun katampik | lagya dèn anam-anam ||

19. badhe atur wangsulanirèki | tan kawêdhar nut medanirèng dyah | lêlewa paribawane | jêng pangran duk andulu | Dyah Suyati tan sagêd nampik | malah karênaning tyas | kawistarèng sêmu | jêng pangran marpêki nulya | mriyêmbada kinuswa liniling-liling | dhuh jawataning tilam ||

20. pêpujanku wong kuning tarincing | kang pangawak kancana sanglingan | mèsêma sadhela bae | dulunên raganingsun | kang prasasat konjêm ing bumi | kablêrêngên ing netya | rêsmining pamulu | yèn sira tan parimarma | supayane ingsun wantala tumon ring | gêbyaring wadananta ||

21. yèn ta datan sarju tyasirèki | cukup siksanên ing liringira | kang pindha clèrèt gêbyare | miwah tibaning guntur | yèn tumraping dasih ta gusti | suka têmah palastra | kataman lara kung | kusuma prasêtyaningwang | trêsnaningsun ing sira trus lair batin | ywa sira sêngguh kadya ||

22. brêmara kang lagya ngingsêp sari | yèn wus katog anulya tininggal | kêmbang satiba-tibane | mungguh panduganingsun | ing bawana sakèh dumadi | kang padha sih-sinihan | tan timbang sih ingsun | iya kang marang ing sira | kang minăngka sêksi ing wuwus sun iki | isining dirgantara ||

23. suprabaning kartika lan sasi | ingkang nyoroti ingsun lan sira | mirah sanalika kiye | yêktènana wong ayu | lamun sira lumuh ing mami | yêkti sun lampu wadat | tanpa krama tuhu | nahan upami sang rêtna | kawawaa miwal pangungkihirèki | Saphingi Jêng Pangeran ||

--- 30 ---

[... n] kadya rinujit | kaprajayèng asmara ||

25. tanpa kawal pamiwaling gati | wit dayanirèng asmaragama | salwir tumitah yêktine | tan wantala sawastu | anyinggahi ing pulangrêsmi | lir pêcat jiwa kendhang | angga sru kasok swuh | lêsah sumèlèh ing kisma | sinungkêman sang dyah tansah kinuswa ring | Saphingi Jêng Pangeran ||

26. wadananya Kusuma Suyati | kasorotan prabaning basănta | saya yu wimbuh manise | paripurna ing lulut | ngunjal uswa wangwang nginggati | pisah lan jêng pangeran | netyanira suntrut | èsmu karêrantan ing tyas | wangsul marang kadhaton tan mawi nolih | lumampah tlacap-tlacap ||

27. kang kagagas sajroning lumaris | sadeyèng[12] tyas manawa kaciwa |[13] raras paguting karêsmèn | praptèng donira laju | mujung guling ing tilamsari | tanpa kêjêp alayap | lir laya satuhu | sadalu tanpa alihan | laksitaning jêng pangran lawan Suyati | mawa dadya pratăndha ||

28. bakal antuk kamulyan ing wuri | miwah pratăndha cupêting têrah | sang dyan tan dungkap ing mangke | muhung ing tyas miduhung | de kasaman brangtaning galih | ing Saphingi Jêng Pangran | têka mung jumurung | tan rewa-rewa mrih cuwa | amalangi kadunga tamaning gati | ywan tumrapa puspita ||

29. lagya mèdêm endah ingkang warni | nanging wus kaisêp ing brêmara | sajati sirna madune | marma pamujinipun | sajroning tyas Rêtna Suyati | muga pangran nyidhêpa | yèn kênya sawastu | nahan Saphingi Jêng Pangran | nadyan uwus lêbda ulahing karêsmin | tanpa wrat pangungkihnya ||

30. lir andaka lawung ing wanadri | krura riwut mangrurah puspita | tan mawang sari prandene | dahat rênaning kalbu | don asmara lawan Suyati | rarasing karasikan | kèh prabedanipun | nanging miduhung ing driya | dene sang dyah saluwaring pulangrêsmi | kesah tanpa nyabawa ||

--- 31 ---

31. kawistara ing netyasmu tistis | kadi datan tulus sih-sinihan | katimbang lan dyah liyane | sakèh kalulutipun | datan darbe tanduk kadyèki | ya ta Suyati Rêtna | tan nendra sadalu | tansah dènnya kalisikan | kang ginagas bakal dhaupe ing benjing | lan Saphingi Jêng Pangran ||

32. wong agung ing nagari Bulgari | dhasar listya ing warna sambada | kinăntha-kăntha rênggane | miwah busananipun | kang sinotya-sotya rêtna di | lan upacaranira | kang samya di luhung | miwah agênging bawahan | rumêsêpa sadaya ingkang jênêngi | mangkana pangrantamnya ||

33. nanging sang dyah sungkawa wit saking | sirnaning kênya ingkang kagagas | têmahan nandhang wirage | anglong jiwa pindha ngluh | amradapa wiwal saking wit | nglalêntrèh lum kawulad | angganya marlêsu | de sadaya kalulutnya | Dyah Suyati sami kewala mastani | icaling kênyanira ||

34. kunêng dalu kawuwusa enjing | sang kusuma sawungunya nendra | nulya ngrasuk busanane | sadaya pinapatut | tinon tuhu angasmarani | endahing warnanira | akarya kayungyun | riwusnya mangadi warna | Dyah Suyati umarêk ngabyantara ji | angaturkên pustaka ||

35. nata dèwi mèsêm ngandika ris | dhuh Suyati paran karananya | sira boya ngunjukake | wadhah srat kang sun pundhut | nalikanya ing mau ratri | Suyati matur nêmbah | pukulun sang prabu | milamba tan lajêng sowan | ing ngarsendra angaturakên kintèki | margi wangsul kawula ||

36. ing kadhaton kalungse ing wanci | jêng panduka pandugi kawula | bokmanawi sampun sare | ing măngsa sampun dalu | wit kadangon ulun pêpanggih | ing Saphingi Jêng pangran | nahan aturipun | Suyati ya ta sang nata | duk miyarsa dahat pangunguning galih | dangu datan ngandika ||

37. gung kagagas ing nala tan aris |

--- 32 ---

nata dèwi dènnya sampun lama | kasmaran datan katampèn | ing mangkya têmahipun | pangran ayun marang Suyati | marma akarya eram | ing driya sang prabu | wasana mêdharkên sabda | mring Suyati pasaja yèn nata dèwi | wus lami nandhang brăngta ||

38. malah mangkya dèrèng dèn langgati | ing jêng pangran Suyati duk myarsa | sang nata dèwi sabdane | miduhung sru anjêtung | cipta lamun kataman runtik | kawistara ing netya | yèn datan sarêju | ing tyasira Prabu Kênya | de Suyati matur kalamun manggihi | Saphingi Jêng Pangeran ||

39. nahan wusnya saantara ari | jêng pangeran dinutèng Narendra | Babiluni ayahane | mring kitha Rumi tumut | bawah Turki sawangsulnèki | Suyati kawistara | sihira lastantun | trêsna marang jêng pangeran | nanging patrapira kalis sami ugi | lawan kalulutira ||

40. ingkang akèh tanna prabedaning | patrap rumêngkuh ing kalulutan | nanging wus nir antarane | lamun darbea kayun | lan jêng pangran ajatukrami | sanajan nguni tansah | dènnya ngayun-ayun | kacipta têlênging nala | mangkya muhung kaanggêp lir kalulut ing | tambêl tumbaling bêtah ||

41. mung minăngka usadaning rêsmi | yèn pinuju onênging asmara | marma mangkana wit dene | duk jêng pangran tinuduh | marang kitha Rumi marêngi | prabu kênya karsanya | animbali nujum | pawèstri kinèn narbuka | laksitanya nata dèwi lan Suyati | kang samyasmarèng wêca ||

8. Asmaradana

1. ya ta juru nujum èstri | riwusnya matur narbuka | prabu kênya laksitane | nulya kinèn anarbuka | Suyati pêpêsthènnya | aturira juru nujum | têmbe Suyati punika ||

2. sampun karsanirèng Widhi | jumênêng ratu ing tanah | Arab tan lulus adêge | datan lami babrusahan | Suyati duk miyarsa | panarbuka kang kadyèku | tyasirarda anaratab ||

--- 33 ---

3. badan gumêtêr tan aris | swanitanira reweyan | labêt kaprabawa dene | gumbiraning manah kongas | nyat ngadêg sanalika | salin solahnya lumuhur | karya eram kang umiyat ||

4. ya ta wau nata dèwi | tumingal Suyati Rêtna | sami lawan sang pamase | Dyah Suyati tyas kayatnan | mring pangudanging rena | măngka panglipuring sunu | rêrêma dènnya wiyoga ||

5. nalika nandhang prihatin | dènira kawuri lawan | Rara Aminah pinilèh | kagarwa Pangeran Albah | rumasa yèn kaewan | Siti Jenal Ngalim muwus | pêpantêse anak ingwang ||

6. dadya tungguling nagari | sinêmbah pinundhi ing dyah | ana sajroning kadhaton | panglipur ingkang mangkana | ing mangkya tètès lawan | pamêcaning juru nujum | têmbe bakal kalaksanan ||

7. jumênêng ratu wus pasthi | karsaning Hyang Suksmanasa | malah kawêdhar wuwuse | wiwit mangkana ciptanya | Suyati tansah ngajap | dènira jumênêng ratu | de juru nujum amêca ||

8. tan widada dêgira ji | punika datan kaetang | ingkang kaèsthi driyane | sanajan namung sakêdhap | sok ugi kalampahan | mangkana purwakanipun | gonjinge katrêsnanira ||

9. tuhu jêng pangran têrahing | prayagung ananging datan | darbe naluri karaton | măngka pangajaping driya | Suyati mung sagêda | ngrênggani kawiryanipun | munggèng jroning dhatulaya ||

10. nahan ta sri nata dèwi | ri uwusira miyarsa | Dyah Suyati lampahane | lawan Saphingi Jêng Pangran | de sami katrêsnannya | nata dèwi atanya rum | Suyati sira matura ||

11. kang pasaja marang mami | Pangeran Saphingi apa | wus tau mêdhar rarase | sih-sinihan marang sira | dupi Suyati myarsa | pandangunira sang prabu | èsmu wagugên ing driya ||

12. tan dangu matur wotsari [wotsa ...]

--- 34 ---

[... ri] | dhuh pukulun bab punika | ngantos ing samangke dèrèng | jêng pangran mêdharkên karsa | ing sih katrêsnanira | punapadene pukulun | kawula sampun kawêca ||

13. ing juru nujum rumiyin | badhe tampi kanugrahan | saèstu paduka katong | tan galih kawula sêdya | purun ajatukrama | Pangran Saphingi puniku | tan darbe naluri nata ||

14. ya ta wau nata dèwi | miyarsa atur mangkana | mèsêm ewa jro driyane | prabu kênya angandika | e lah dalah samangkya | Suyati yun madêg ratu | nanging kaprabone tanpa ||

15. myang prajane durung dadi | nahan Suyati Sang Rêtna | kang tansah ngajap kaprabon | nugraha gêng kang dupara | tumraping jasatira | ewamangkana tanpa wus | dènnya nalisir ing tindak ||

16. nyimpang pêthinganing èstri | kasusilaning wanudya | nanging saking pamardine | ing rena dènnya karênan | marang rèh don asmara | kulina rarasing lulut | sinamar samuning lampah ||

17. kadya kang kawahyèng ngarsi | sabên wontên tatingalan | sujanma tandhing lan banthèng | Suyati wastu umiyat | karana liyanira | rêna myat dènirandulu | tambah arsayaning driya ||

18. non para priya kang sami | păncakara lan andaka | tandhing daya prawirane | samya lalita sambada | jajag gagah prakosa | yèn wontên ingkang katuju | ing driyanira sang rêtna ||

19. yêktyantuk sênênging galih | karanèstu kalunturan | Suyati Dyah katrêsnane | nahan malih kawursita | ing Bulgari nagara | wontên pasamuwan agung | karnapal kasubing nama ||

20. janma ing Bulgari sami | suka-suka samya nyamar | sadaya mangangge topèng | amarêngi mangsanira | nênggih sang prabu kênya | ngluwari punagipun | mangun suka andrawina ||

21. ngagêm topèng nata dèwi | măngka luwaring ubaya | duk kabêncana sang katong | nèng

--- 35 ---

taman sumarma mangkya | rêramèn jroning pura | angungkuli ingkang uwus | dènirarsa mangun suka ||

22. ing ratri pra kawula ji | miwah pra agung lènira | samya sumiwèng kadhaton | nyamar busana mawarna | sarwa sri tiningalan | adi aèng ing pangrasuk | mangkana kang cinarita ||

23. Kusuma Rêtna Suyati | mawa topèng dènnya nyamar | dhasar ayu suwarnane | karêngga dening busana | sêsotya nawa rêtna | tinon mubyar abra murup | wèh kayungyun kang umiyat ||

24. gandês solahe tarampil | nênangi onênging driya | samana lagya sêdhênge | ramenirèng pasamuwan | tandya katri prawira | prapta mawa topèng wuyung | kang sajuga anjêjawat ||

25. sêmbranan ngakên manawi | tan kilap marang sang rêtna | Suyati limud driyane | samêndhang datan kayatnan | nanging dupi kapêdhak | ciptaning tyasira kelut | sang praya malih manabda ||

26. yèn ing nguni wus pêpanggih | lan sang rêtna karon jiwa | wontên ing panggenan sanès | Suyati duk amiyarsa | ing sabda kang mangkana | kumênyut ing tyasiranggung | ngèngêt-èngêt wastanira ||

27. linalar ing nala nanging | mêksa datan kaèngêtan | sanadyan sang dyah ciptane | dèrèng nate sarawungan | sarjuning tyas karênan | têmah jumurung ing kayun | dèn jak singidan ing taman ||

28. sang dyah tanpa amangsuli | laju umiring kewala | kêkanthèn asta lampahe | lir kataman pangasihan | Suyati dupi prapta | ing don udyana kang samun | samudana jrih ing sunya ||

29. yèn wontên bahya ing ratri | sang priya wau manabda | sagah nanggulang pakewoh | labêt labuh saking trêsna | nadyan roga antaka | tan gumingsir marmanipun | sang rêtna aywa sandeya ||

30. nulya satata alinggih | munggèng sela sumayana | sang dyah rinungrum dangune | rinoban basa srênggara [srêngga ...]

--- 36 ---

[... ra] | ngrarêmih manuhara | pinêngkul pinêluk-pêluk | tan pêgat kinuswa-kuswa ||

31. mangkana tingkahirèki | nadyan kirang susilanya | datan mardawa basane | sang dyah anguja kewala | tan dadya pinggêding tyas | dènnya mêluk ta sihipun | risang prawira mangagnya ||

32. Sang Rêtna Suyati pinrih | ambukaa topèngira | Suyati wus ngracut topèng | Burham Mutrikah umiyat | kagyat tansah sinawang | ujwalanira sang ayu | wadana bang mangar-mangar ||

33. kapraban kênyaring sasi | wênês ngênguwung kawangwang | wimbuh endahe warnane | saking sruning pamidihnya | ngangrangan kang sumamar | ing wadananya umirut | kèksi mukaning wanita ||

34. lir sasăngka katawêng ring | ngima sinêrang maruta | sumilak wênês lawêne | têmahan kèksi awantah | pêthak asêmu jênar | yayah sarining rum-arum | kang pindha paputran dênta ||

35. sinidhêp musthikèng bumi | maya-maya kawistara | mêmalat ing tyas kang anon | nênangi onênging driya | mring langêning asmara | tan kawawa nahên gandrung | nging sang dyah taksih lênggana ||

36. tansah miwal-miwal kapti | kakung saya tan darana | têmahan rukêt kalihe | amêdhar rèh karasikan | ing solah tan kawarna | dènira akaron lulut | riwusnya andon asmara ||

37. Suyati dupi wus mijil | saking unggyanya singidan | arsa wangsul ing kadhaton | karana tyasnya sandeya | manawa dèn upaya | nanging cinêgah ing kakung | pinrih rèrèh sawatara ||

38. angrarêpa dènira ngling | dhuh mas mirah jiwaningwang | jajimatirèng kalangon | sari-sarining sêsotya | kapuja dadi sira | wong rêspati bangun turut | muga kang sarèh tyasira ||

--- 37 ---

[... kana] ||

40. sang rêtna angling bêbisik | sagah sarèh sawatara | dènnya wangsul ing kadhaton | sok ugi miturutana | ngracut sasaping muka | tan lênggana buka sampun | ngungkurkên sandeyèng driya ||

9. Pangkur

1. Rêtna Suyati duk miyat | mring kang buka kijab kagèt tan sipi | dahat kumêpyuring kalbu | sakêthi datan nyipta | yèn punika pribadi kalulutipun | Burham Mutrikah kang dhustha | anèng patamanan nguni ||

2. nalika kaboyongira | nata dèwi nèng udyana kawarni | Burham Mutrikah witipun | dènnya manjing puraya | amiyarsa yèn prabu kênya wastu yun | mangun suka ing kadhatyan | măngka ngluwari punagi ||

3. mangkana tri prawira |[14] andêling prang Pangran Abdul Asbabi | ngangkah yun ngiwat sang prabu | de golonging pirêmbag | ingkang gampil linakyan muhung manyamur | nadyan rungsit sru durgama | saking pangudinirèki ||

4. prawira katrinya angsal | pustaka mrih wênang manjing jro puri | dupi wus momor saambu | lawan sujanma kathah | sami ngangkah sagêda nuntên kapangguh | lan wanudya kang minăngka | têlênging tyas sru wiyadi ||

5. jurungi ardaning brăngta | nadyan kathah tamu miwah pra dasih | jro pura sami manyamur | nganggya topèng sadaya | Sang Mutrikah tan nyana lamun kapangguh | kang tansah dèn ajap-ajap | tan liya Rêtna Suyati ||

6. nahan ta ingkang singidan | ing udyana Mutrikah lan Suyati | gantya wau kang winuwus | gègère pasamuwan | ing jro pura janma kèh myang para tamu | orêg gumuruh puyêngan | pindha gabah dèn intêri ||

7. gumrubyug swaraning kathah | gadêbêging lampah kabarung dening | para prajurit kang nambut | sanjata samya mapan | ing pajagan anulya kinon angruruh | timbalaning prabu kênya | sagunging para prajurit ||

8. tinuduh

--- 38 ---

kinèn nyêpênga | ing sadhengah janma kang nyamur tuwin | kang singidan taman santun | awit katri prawira | dènnya namar kacêthikane kadhatun | Palil Burhanah wus mentar | oncat mijil saking puri ||

9. Sang Abul Bahkri kapisah | nyipta lamun badhe manggih bilai | yitnèng tyas tandya sumusul | Palil Burhan mring taman | awêwarah ing purwa wasananipun | ing mangkya kinèn ngupaya | dening kang para prajurit ||

10. tan wun amanggih sangsara | yèn tan sagêd oncat saking jro puri | Burham Mutrikah sru ngungun | ya ta Suyati Rêtna | cipta wêlas marang ing kalulutipun | dadya ngrêmbagi lolosa | supaya tulus basuki ||

11. Burham Mutrikah kalawan | Palil Burhan mangkana dènira ngling | dhuh ing pundi marganipun | mamrih sagêda oncat | dene kori-kori jinaga supênuh | aniti janma lumampah | sang dyah nauri bêbisik ||

12. dhuh sampun sami sandeya | kula ingkang têtulung asung margi | ing taman punika muhung | wontên kori sajuga | bêbutulan alit kang anjog marga gung | asring-asring brabu[15] kênya | siliban tindak ing ngriki ||

13. kula umiring priyăngga | marma sorogipun ulun kang ngampil | prawira dwi sukèng kalbu | tan lêngganèng pitêdah | nulya samya umentar têmah rahayu | luwar saking ing bêbaya | awit pitulungirèki ||

14. Rêtna Suyati sung marga | nanging sang dyah badhe nêmahi kingkin | amargi dènnya pitulung | amêngakkên butulan | nahan malih wontên kalulutanipun | Dyah Suyati kang sajuga | Abu Jalal kang wêwangi ||

15. najan sami karungrungan | nanging datan tulus ing sihirèki | wontên malih kang kawilut | sêngsêm marang sang rêtna | Jêng Pangeran Kasim ing pêparabipun | Dyah Suyati datan arsa | nimbangi ing sihirèki ||

16. ing nalika jêng pangeran | amêdharkên gêng

--- 39 ---

trêsnanirèng galih | nulya siniku kasêndhu | Dyah Suyati ciptanya | mring Jêng Pangran Kasim dahat datan sarju | yèn nuju rawuh jêng pangran | ing wismanira Suyati ||

17. kalampu sangadi mentar | saking lumuh manggihi Pangran Kasim | jêng pangran graitèng kalbu | kalamun inginggatan | tan katampèn tuhuning sih trêsnanipun | dahat rênguning wardaya | mangancam-acam[16] Suyati ||

18. yun umalês mring sang rêtna | dènnya nampik sih katrêsnanirèki | kunêng gantya kang winuwus | anuju ri sajuga | para agung sumewa ing ngarsanipun | sorindra Sri Ibnu Ngamdam | renanira nata dèwi ||

19. sang pramèswari ngandika | marang para manggala kang ginusthi | prawira tri kang manyamur | dènira bangkit oncat | sing kadhaton tan dungkap darunanipun | tuhu lamun karya eram | saking eloking pakarti ||

20. Pangran Kasim duk miyarsa | kang rinêmbag guguk gumujêng sarwi | manyiptantuk marginipun | dènnya mangancam-ancam | mring Suyati mangkana nambungi wuwus | pantês kewala sagêda | katrinya kang lampah sandi ||

21. oncat saking jro puraya | ujêr silih kabiyantonan dening | wanita julig linangkung | marma tan karya eram | sori nata kagyat ing driyèsmu rêngu | ngandika mring jêng pangeran | kinèn sajarwa jatining ||

22. sasmita ingkang têtela | jêng pangeran matur tuhu patitis | nanging wastanya sinamun | miwah kang angsung warta | mung sinamar wela ing aturipun |[17] sori nata malih nabda | hèh sira Pangeran Kasim ||

23. lamun tan matur sajarwa | yakti sira pribadi biyantoni | katri manggala kang nyamur | ngubungi laku durta | nora wurung nêmahi wêdananipun | laksitaning sandipaya | têtêp satruning nagari ||

24. Pangran Kasim duk miyarsa | srênging sabdanira risang mahisi | dahat jrihing driyanipun | têmah matur pasaja | ingkang angsung marga [mar ...]

--- 40 ---

[... ga] katri kang manyamur | tan liya Suyati Rêtna | ratu ibu duk miyarsi ||

25. dahat rênguning wardaya | mangah-mangah muka lir raup gêtih | parentah bubarkên sagung | ingkang samya sumewa | nyat jumênêng manjing marang jro kadhatun | yun panggih lan putranira | Indiyah sang nata dèwi ||

26. mangkana sang prabu kênya | kagyat miyat rawuhing pramèswari | gupuh urmat malih tundhuk | nulya satata lênggah | ratu ibu sawusnya mojar ing sunu | anggancarkên lêlampahan- | nira kang alampah sandi ||

27. ing purwa madya wasana | dènnya sagêd oncat saking jro puri | Suyati kinon anundhung | saking sajroning pura | prabu kênya ing tyas dahat dènnya ngungun | matur ibu maminta |[18] aksamanya mring Suyati ||

28. nanging wus datan linilan | prabu kênya ing rèh jumênêngnya ji | ingêmbanan dening ibu | jrih suwala ing karsa | têmah matur sandika nahan ing dalu | enjingira kawursita | Suyati manjing jro puri ||

29. umarêk ing byantarendra | sarwi rawat waspa dening gêng kingkin | kagagas kathah kagugu | ing driyanya sang rêtna | nulya pamit dènnya mêdal sing kadhatun | kang mulat samya ngrês ing tyas | Suyati amêlasasih ||

30. yayah abela sungkawa | nata dèwi samentarnya Suyati | tan nyipta ing têmbe lamun | Suyati madêg nata | sarta dadya pangaubanirèng prabu | mangkana kang winursita | sira Jêng Pangeran Kasim ||

31. miyarsa lamun sang rêtna | Suyati wus tinundhung sing jro puri | duka ciptanira uwus | sirna kalilipira | kang angganjêl ing netra jêlu ing kalbu | ing mangkya padhang trawangan | lir sêsotya ping sakêthi ||

--- 41 ---

[... ki] ||

33. tan kawawa nyabilana | byating giyuh merang tyas datan aris | rinasa wus datan arus | rêsmining madyapada | pangikising driya muhung nganyut tuwuh | yèn sampuna kawênangan | ing Sayid Siti Ngalimi ||

34. sarana kapitulungan | dening juru usada ingkang bangkit | sayêkti nêmahi lampus | mangkya Suyati Rêtna | wus waluya wit saking pitulungipun | nanging lyan punika ana | kang dadya ardayèng galih ||

35. Èmir Abdullah kawahya | kang wus mentar saking kitha Bulgari | ngalih ing Pèrsi dêdunung | wit saking tan kawawa | anayuti rêntênging tyas dèniranggung | pinothah ing garwanira | pêgad jêjodhonirèki ||

36. saking kawêlasing driya | Siti Ngalim pinrih tulusa mukti | wibawa saputranipun | marma tansah sinungan | baranarta parandene datan tulus | mukti karana katungka | Èmir Abdullah ngêmasi ||

37. duk roganya dèrèng ngantya | amranata pusakanirèng wuri | Siti Ngalim marmanipun | datan antuk pusaka | têmah dadya sangsaraning dhirinipun | kalampahan papariman | mangkana sotaning galih ||

38. Siti Ngalimi lan putra | wus tan sarju wontên kitha Bulgari | ciptaning driya datan wun | enggal kajwarèng liyan | dènnya nandhang cingkrang dahat lingsêmipun | măngka nèng Bulgar wibawa | kamuktènnya pindha aji ||

39. ing mangkya nêmahi papa | nadyan mantunira ingkang wêwangi | Èmir Abdullah kalangkung | ing kasugihanira | Siti Ngalim tan arsa minta pitulung | cipta sinidhêm kewala | ywa wikan cingkrangirèki ||

40. marma ing samangke paksa | nandukakên budidaya supadi | antuk upajiwanipun | bangkita lumastawa | wit sotanya saèstu tan sagêd mantun | dènnya boros aparadhah | sumarma tansah kaèsthi ||

41. ingkang arsa linampahan | tinandukkên pratikêl kang binudi [binu ...]

--- 42 ---

[... di] | mamrih lêbda kang kinayun | nanging ingkang mangkana | ing Bulgari sêpi datan sagêd antuk | marma yun ngalih Pèrsika | mrih pêgad sangsarèng dhiri ||

10. Mêgatruh

1. Siti Ngalim tansah wagugên ing kalbu | dènirarsa ngalih panti | rangu-rangu kapirangu | sêmang ing tyas sănggarunggi | kathah kang karaos-raos ||

2. dèrèng gêlêng gumolong ingkang kinalbu | lagya kagulung giniling | liniling-liling ginilut | laksitane kang martani | titi tantara rumantos ||

3. kawursita ing kitha Pèrsi puniku | wastu ing jaman rumiyin | dadya padununganipun | narendra miwah liyaning | pra agung linggar saking don ||

4. kitha Pèrsi kang măngka pangungsènipun | dadya golongan unggyaning | pakêmpalaning janma dur | dupi Sayid Siti Ngalim | anèng Pèrsi dènirandon ||

5. miwah putra nèng ngriku sawastu jumbuh | lan prayagung băngsa Pèrsi | ingkang murih antuk untung | sarana nistha tan wigih | saru-siku tan rinaos ||

6. ugêr lêbda ing kaloban ciptanipun | Siti Ngalim dènnya ngalih | ing Pèrsi pangangkahipun | sagêda kadumanan waris |[19] Èmar[20] Abdullah kang layon ||

7. ingkang sampun kondhang kasugihanipun | amunjuli ing sasami | Siti Ngalim angkatipun | saking nagari Bulgari | dinulur ing prayagung nom ||

8. Pangran Husin kalawan Pangeran Makbud | kêkalih punika sami | Suyati kalulutipun | marma nguntapkên wit saking | Siti Ngalim ngojok-ojok ||

9. Dyah Suyati kinèn minta ing kalulut | sami angatêrna malih | mrih samuwa angkatipun | myang praptaning tanah Pèrsi | prayagung kalih romojong ||

10. saking limpat miwah kawasisanipun | Siti Ngalim dènnya ngalih | ing kitha Pèrsi tan surut | barang pasamuwannèki | datan nguciwani tinon [tino ...]

--- 43 ---

[... n] ||

11. kadya duk nèng Bulgari kang amartamu | pra ngawirya myang wong sugih | myang pra prawira lit agung | para taruna tan pilih | jor-jinoran mamrih katon ||

12. kasugihanira sarana pisungsung | baranarta sêsotya di | Siti Ngalim trusthèng kalbu | tan wangwang dènnya nampèni | pisungsunging kang mardhayoh ||

13. akèh para sugih ingkang têmahipun | anandhang papa kaswasih | de pra taruna kang sinung | pakaryan anyêpêng picis | angwasani pinitados ||

14. samya purun jor-joran suka pisungsung | têmah korub tyase sami | anandukkên pakarti dur | ngambil rarêksan pribadi | mangkana kang cinariyos ||

15. sintên prapta Siti Ngalim wismanipun | sarawungan lan Suyati | kadya kataman ing wuyung | lam-lamên rêsmining warni | baya wus karsèng Hyang Manon ||

16. sinung drajat bawani wibawanipun | ing bawana andarbèni | dene sagung kang martamu | gêng alit ciptanya sami | sagêda kapadhan condhong ||

17. kalunturan Suyati sih trêsnanipun | sarana samya asung sih | tan kanggêg dènnya misungsung | lamun dèrèng anêmahi | papa dhirinya barondhol ||

18. nanging Siti Ngalim wêwatêkanipun | dahad boros marang picis | yèn tan tulus bêgjanipun | enggal têlas datan kari | labêt kababat ing butoh ||

19. ing nalika Siti Ngalim kapisungsung | tansah suka tyasirèki | tan pangah kogêl andulu | para wirya kang nêmahi | papa kamlaratan ing don ||

20. muhung ngèsthi kasambadan sêdyanipun | nahan ing sawatara ri | Sang Pangeran Husin lampus | păncakara rêbat melik | mring Dyah Suyati sang sinom ||

21. Siti Ngalim myarsa Pangran Husin lampus | dahat trênuh[21] tyas matistis | karêrantan driyanipun | dening Kusuma Suyati | pinardi kadarman tamboh ||

22. wit nalika kang ibu kataman giyuh | Èmir Abdullah

--- 44 ---

ngêmasi | Suyati pinrih ing ibu | nampèni panglamarnèki | Pangeran Husin kemawon ||

23. Dyah Suyati dahad dènira alumuh | mring Pangeran Husin dening | dede têrahirèng ratu | Siti Ngalim mung katarik | [mring] sudananya kemawon ||

24. liya Pangran Husin wontên kang kawuwus | [su]janma[22] ingkang nêmahi | sangsara prapta ing lampus | wit kayungyun mring Suyati | [mang]kana purwanirèng don ||

25. wontên jaka sajuga Abib ranipun | ka[sma]ran marang Suyati | dene upajiwanipun | lumakyèng karya pun Abib | ing Bètul Mal kapitados ||

26. simpên arta Abib asring amartamu | wismanta Siti Ngalimi | bêktarta kathah pisungsung | supadi kajèn ing dhiri | katampèn rena kemawon ||

27. supayantuk sih katrêsnan kang lumuntur | saking Sang Rêtna Suyati | Siti Ngalim ciptanipun | tanpa kogêl marang Abib | miwah nir èsthining batos ||

28. liya arta ingkang kinarya pisungsung | Abib kasukan sring-asring | kawon kathah wontên[è]ku | muhung kabonggankên dening | Siti Ngalimi pitamboh ||

29. de mu[...][23] dhuh pribadi ing sêdyanipun | kadarpaning tyasnya Abib | kayungyun [dèn]nyarsa mêngku | marang Kusuma Suyati | anggampilakên pakewoh ||

30. datan lirip sruning wiyoga agandrung | kasmaran marang Suyati | tan [...] dhak milut kawilut | srana ruba barana di | mring Siti Ngalim sang sinom ||

31. dene antukira arta Abib wau | saking dènnya anggêgampil | ing Bètul Mal rêksanipun | upami kaetang saking | balanjanipun kemawon ||

32. ponang arta ye kang kinarya misungsung | balănja [ingkang] sayêkti | muhung cukup pitung dalu | Abib tan antuk usadi | dè[nira] kasmaran anon ||

32. ing Suyati tansah nênangi nahên kung | mar[ma da]tan angêndhati | mrih suka rênaning kalbu- | nira Siti Ngalim tuwin | Suyati [Su ...]

--- 45 ---

[... yati] ywa kongsi kagol ||

33. myang kacuwan sabarang ingkang kinayun | dene ciptanira Abib | ywan wus kalêksanan dhaup | jatukrama lan Suyati | pangudinya kang supados ||

34. tulus mukti wibawa sênênging kalbu | mamèt kauntungan saking | sarana kasukan tan wun | sagêd mangsulakên malih | rarêksannya kang dèn êlong ||

35. ciptaning tyas Abib lan pratingkahipun | mangkana kang mandar dadi | karya tiwas dhirinipun | nanging Siti Ngalim saking | boros arta kêrêp towong ||

36. anjagakkên mring Abib pisungsungipun | datan prabeda pun Abib | rênèng tyas lamun têtulung | arta sagêd anyampêti | cingkranging rena sang sinom ||

38. ywan kairit Abib kawontênanipun | pisungsungira munjuli | parandene tumrapipun | Siti Ngalim mung nambêli | tumbaling bêtah kemawon ||

39. lalu limut tyasnya Abib wit kalimput | muput papa kang pinanggih | tan wi[lang] labêt ginunggung | ginadhang kamantu nanging | jêlomprongan basa linyok ||

40. wit parigêl gapyak parikramanipun | luwês dhèmês adu manis | Siti Ngalim wasisipun | karya ngrêsing têmbung lamis | al[...]b tan karaos ||

41. kang rinasa mung nuli sagêda dhaup | lawan [Sang Rêtna] Suyati | marma sabên myarsa lamun | Siti Ngalim kirang picas |[24] Abib [asung] arta gupoh ||

42. têmah korup Abib dunyane kairup | ta[n an]ntuk urup dyah adi | Abib malih sagêd tantuk | prayagung kathah samya[...] | tan wignya nganthi kalangon ||

11. Kinanthi

1. na[ha]n para băngsa luhur | ingkang kasup awêwangi | kang kasêbut Sarib miwah | Sayid kang kabyatan ing sih | Dyah Suyati datan pisan | maèlu dènnya [mi]nta sih ||

2. kathah pangeran kang rawuh | myang arya nglamar tinampik | ci[pta]nya Suyati Rêtna | yèn kang nglamar dèn tampèni | saèstu tan kalaksanan [kalaksana ...]

--- 46 ---

[... n] | nujum pamêcane nguni ||

3. dene sakèhing para gung | kang bangkit kalunturan sih | sayêkti mawa pratăndha | saking lêlèjêming liring | miwah laju ingacaran | kasukan catur sarimbit ||

4. manjing gêdhong lit ing ngriku | papan mung cêkap janma dwi | ywan mirid ingkang mangkana | laksitanya Dyah Suyati | nadyan Abib sring sinungan | rênèng tyas de Siti Ngalim ||

4. nanging yêkti dèrèng tamtu | kasaman èsthining galih | wit Suyati dahad ewa | lamun tumingal mring Abib | tan sarju langgatan sabda | nyaruwe sangsaya têbih ||

5. nging tyasnya Abib kumudu | mila ta sih ngasih-asih | minta sih kinasihana | nahan sajuganing ratri | Siti Ngalim wismanira | pasamuwan kèh kang prapti ||

6. Abib tumutur martamu | sêmuning netya kaèksi | ing driya sêmu sungkawa | Siti Ngalim duk umèksi | tan kilap miwah waskitha | mrih lipur măngka usadi ||

7. ya ta ing sakèndêlipun | boja andrawina nuli | Siti Ngalim nuduh putra | nênggih Kusuma Suyati | bêbisik kinèn angajak | kasukan catur pun Abib ||

8. supadya măngka pangrapu | rêmpuning tyasira Abib | sintên-sintêna umulat | marang Kusuma Suyati | dera badhe lumastawa | nglampahi têdahing wibi ||

9. tyasira tansah margiyuh | riwusnya jinarwan mangkin | kang dadya gatining karya | miduhung ngungun sang dèwi | dahat tan sarju kapaksa | ing driya anglaksanani ||

10. dupi sagung para tamu | amapan kasukan sami | sasukannya sowang-sowang | mawa toh kathah arta di | nadyan Suyati kapaksa | milya nanging gya murugi ||

11. ing unggyanya Abib lungguh | langên catur dèn acari | pribadi lawan sang rêtna | ya ta mangkana pun Abib | sanalika kawistara | berat sagunging prihatin ||

12. nyat ngadêg sing kursi laju [la ...]

--- 47 ---

[... ju] | tut wuri ing dyah umanjing | ing sasana lit punika | pancèn unggyan sabên main | catur pinanci mung cêkap | lênggah priyantun kêkalih ||

13. sarwa di rarêngganipun | sasana ngebat-ebati | para gung kang ingacaran | kasukan catur ing panti | punika muhung warana | jatine upaya sandi ||

14. de ta mênggah tandukipun | wantah dhumatêng pun Abib | datan mawi papingitan | ya ta mangkana pun Abib | sapraptanirèng sasana | sami pêpanggih pribadi ||

15. tan akêdah main catur | kang kèsthi ing tyasirabib | yun mêdhar sotaning driya | amasrahkên jiwa ragi | gumantung kapitajênga | dening Kusuma Suyati ||

16. dera bêbêging tyas jujul | amêdhar sabda pun Abib | mêmêla mangêla-êla | lukita pilêt malat-sih | pratignya yèn tan kalakyan | amêngku nikèn Suyati ||

17. suka pêjah nganyut tuwuh | anulya jèngkèng pun Abib | nguswa padanya sang rêtna | angrarêpa dènira ngling | Suyati duk amiyarsa | jêngêr datan anauri ||

18. sawatara dangunipun | nulya gumujêng Suyati | kêkêl kapingkêl ing suka | tan pisan wêlas mring Abib | nanging Abib tan garjita | yèn raganira tinampik ||

19. sayandadra kumacèlu | arda cumipta malat-sih | amratelakkên dènira | bantu ing ibu sang dèwi | katarik sing gênging trêsna | marang Kusuma Suyati ||

20. anêmah ring pakaryan dur | druhaka papèng dumadi | ing mangkya nandhang malarat | tan wun dènnya lampah juti | kacêthik karya rubeda | antuk pidananing nagri ||

21. ya ta pun Abib andulu | lêlèjêmira Suyati | yèn wontên sarjunirèng tyas | ayun animbangi ing sih | nanging sang dyah kawistara | tan rêna lèjêming liring ||

22. mandar gumujêng sang ayu | ing sêmu amêmoyoki | ing mangkya Abib graita | lamun satuhu tinampik |

--- 48 ---

ngambil sing kanthong rasukan | pistul anulya kapusthi ||

23. sang rêtna jêngêr andulu | kagyat tyas dahat umiris | kamitênggêngên tan ngucap | Abib wus limut tan wigih | mung nyipta praptèng antaka | riwusnya suka pamuji ||

24. ring sang dyah raharjèng kantun | pistul pinêsat ngênani | ing jaja kang kawatgata | pêjah ing ênggèn pun Abib | mangkana gêdêring warta | bab Abib dènnya ngêmasi ||

25. karyawon pocapanipun | Siti Ngalim kang upami | sasat juru taragnyana | masang durgamèng dumadi | sawiyah janma kang prapta | wismanya yêkti bilai ||

26. duk Pangeran Husin lampus | wit păncakara myang Abib | pêjah dening suduk jiwa | wit mamrih kalunturan sih- | ira Suyati Sang Rêtna | nuwuhkên yitna kang wajib ||

27. rumêksa mrih têntrêmipun | ing praja pra among nagri | ngulatakên solahbawa- | nira Sang Siti Ngalimi | yèn pra tamu ingkang prapta | nginum wuru miwah main ||

28. akathah totohanipun | dene tan antara lami | wontên janma kang antaka | gêpok Siti Ngalim sami | samantara karuhira | wontên kang asung pêpeling ||

29. mamrih rahayu pinangguh | Siti Ngalimi pinurih | tumuli linggar sing praja | ing Pèrsi angalih panti | Siti Ngalim duk miyarsa | ing tyas dahad nawung runtik ||

30. nadyan kawuwus tan arus | kridhaning tyas olah sandi | Siti Ngalim tingkahira | sinamun sumuci-suci | nanging maksa karya camah | suda ajinirèng dhiri ||

31. tatacara katalêtuh | kaewan samining èstri | kang jumbuh sêdyaning driya | Siti Ngalim gya rumanti | dènirarsa ngalih wisma | linggar saking tanah Pèrsi ||

32. ya ta Suyati sang ayu | myarsa kang ibu samangkin | sing tanah Pèrsi yun mentar | nadyan nora dèn jarwani | ing ibu karananira | dahat suka rênèng galih ||

33. wit sang dyah datan sarêju |

--- 49 ---

dêdunung nèng tanah Pèrsi | tan condhong watêking janma | băngsa Pèrsi amêm sami | marma cumondhong ing karsa | kang ibu derarsa ngalih ||

34. Siti Ngalim sêdyanipun | ngalih marang Yunan nagri | paran karasèng tyasira | yun putra Rêtna Suyati | badhe antuk kanugrahan | kagarwa ing narapati ||

35. lir wêcaning juru nujum | kang mangkono iku yêkti | tan kenging kinirèng janma | elok karsaning Hyang Widhi | nanging jatining sêdyanya | Siti Ngalimi wus lami ||

36. pangayam-ayaming kalbu | adrêng cipta nglaksanani | nandukkên tingkah durgama | kang rungsit anèng Yunani | ciptanira sang kusuma | lamun nagari Yunani ||

37. ngèmpêri lan prajanipun | unggyan wutah rahe nguni | ing Bulgari tan prabeda | janma jênjêm apêpanti | lèn mangkana băngsa Bulgar | watak paradhah bèrbudi ||

38. băngsa Pèrsi watakipun | maratah akèh kang gêmi | dene dènirarsa linggar | Siti Ngalim mring Bulgari | tan dadya karantaning tyas | sira Kusuma Suyati ||

39. miwah tan pisan mangrungu | nguni wèh garjitèng galih | yèn Abib salalisira | Siti Ngalim asring-asring | kacingkrangan butuh arta | karana Siti Ngalimi ||

40. datan sajarwa mring sunu | tan lyan amung kang dèn èsthi | têmbe yèn wus kalaksanan | dumunung ing Yunan nagri | yêktyantuk tuking kabêgyan | sampat panggêsangannèki ||

41. kang kaduk kèh tadhahipun | riwusnya wignya ngungkuli | blanjaning prayagung miwah | sarêman danardana di | sayuta kang lumaksana | marmanya ye kang upami ||

42. prayagung miwah lyanipun | kang kerut ing Dyah Suyati | nguja kayuning renanya | Siti Ngalim tan nêmahi | papa anandhang malarat | yakti kenging dèn wastani ||

--- 50 ---

nguja bilai ||

44. de Siti Ngalimi wau | nadyan tan kaetang sugih | ananging kalêbêt bêgja | kasambadan barang kapti | boros arta wit paradhah | mangkana ingkang upami ||

45. pintên dènirantuk untung | rajarta têlas saari | ing tingkah sadaya-daya | têlasa tan yatnèng wuri | ngandêlkên pisungsungira | pra agung kang nambadèng sih ||

46. wit katarik trêsnanipun | marang Kusuma Suyati | sumarma nalikanira | taksih enggal dènnya ngalih | nèng Pèrsi kawêkèn ing tyas | mrih antuk baranarta di ||

47. dupyantuk pambudi luhung | wêdharing tyas mikantuki | saking wignya limpatira | mêmalat lumunturing sih | ring sagung para ngawirya | kawiryawan ngrarasati ||

12. Mijil

1. Sayid Siti Ngalim datan lami | nèng Pèrsi umanggon | pan wus antuk pangudinirèng rèh | kang mrih cukup panggêsangannèki | kathah dènnya tampi | raja di pisungsung ||

2. gêgubahan puspita ing jawi | kèh hartawan ing jro | wênèh sotya akathah ajine | pancèn marang Kusuma Suyati | Siti Ngalim tampi | sidhêman tan sung wruh ||

3. mring atmaja marma kang asung sih | ing tyas samya gawok | dene sang dyah têka tan nyaruwe | miwah nganggêp tan pae pra tami | dènnya ngrêngkuh sami | lan kang tan misungsung ||

4. Dyah Suyati sadèrèngnya ngalih | renanya sang sinom | dahat onêng marang kalulute | Burham Mutrikah kasub ing nami | nguni kang jalari | gêndra têmahipun ||

5. Dyah Suyati tinundhung umijil | sing Bulgar kadhaton | anêmahi prihatin driyane | nahan kitha Bulgari marêngi | wontên janma mardi | langên swarèstri rum ||

6. kang bêbarang băngsa ing Kirmani | swaranya rum mawor | manis wilêt karyèng ram rarase | anganyut ing driya kang miyarsi | lir swaraning êjin | marmanya misuwur ||

7. ing praja lyan sadangunya main | nèng Pèrsi dènnya

--- 51 ---

don | Siti Ngalim lawan atmajane | datan kêndhat anon sabên ratri | ring unggyaning main | langêning swara rum ||

8. priya wanudya akèh kang prapti | nèng pintu samya non | mring Suyati pra kakung ciptane | kasmaran myat rêsmining kang warni | sadaya parèstri | cêngêng non ing sêmu ||

9. solahbawanira milangêni | lam-lamên pra wadon | de Suyati gandês parigêle | bisèng tingkah lêlewa mrak ati | sambada rêspati | paribawanipun ||

10. tlacap talacap lamun lumaris | masang jaja sengoh | anyèplêsi endahing warnane | di-adining dyah băngsa ing Pèrsi | pantês lamun dadi | ojating pra kakung ||

11. Burham Mutrikah ing sajuga ri | nuju lêlanandon | marang Pèrsi myat kang barang sindhèn | wanci sontên wus prapta ing panti | kang sidhèn[25] alinggih | cêlak prênahipun ||

12. lan Suyati duk samya umèksi | kalihnya waspaos | datan samar Burham Mutrikah ge | sung sasmita arjaning pêpanggih | nging Sang Dyah Suyati | ing tyas ngayun-ayun ||

13. de Burham Mutrikah tan murugi | ring unggyannya lunggoh | Dyah Suyati gagas darunane | pan mangkana osikirèng galih | baya ta wong iki | tan mirib tyasipun ||

14. dhuh wong bagus baya nora ngimpi | myang kulak pawartos | yèn trêsnèngsun gêng mring sarirane | Sang Mutrikah waskithèng pangèsthi- | nira Dyah Suyati | osike kacakup ||

15. Burham Mutrikah nadyan wrin gênging | sihira sang sinom | miwah datan singlar pratingkahe | kang jalari lingsêmnya sang dèwi | kèngsêr sing Bulgari | de kogêling kalbu ||

16. muhung yatna tata laksitaning | Sang Siti Ngalimon | miwah putra durta kridhaning rèh | karya sandeya dènnyarsa panggih | nèng pasamuwaning | srawungan tan sarju ||

17. Sang Mutrikah prapta sabibaring | dènira samya non

--- 52 ---

| janma ingkang ambarang sindhèn |[26] maksa datan arsa marêpêki | ing Rêtna Suyati | ya ta kusuma yu ||

18. tansah ngudi dènirarsa panggih | Mutrikah sang anom | nulya antuk upaya sandine | Dyah Suyati duk lagya lumaris | yun mijil sing panti | unggyannya andulu ||

19. Sang Mutrikah lumampah wurining | Dyah Suyati gupoh | ngrucat sotya sangsangan kang kangge | nulya rinêntahkên tibèng siti | sang dyah laju nitih | rata dènnya kondur ||

20. dumadakan sêsotya nèng siti | kasampar sang anom | gya dèn ambil kawangwang warnane | datan samar ing driya anon ring | sotya kang pinanggih | kang darwa sang ayu ||

21. sangsanganira Rêtna Suyati | ciptanirèng batos | yun sumusul ring sang dyah antuke | angasungkên wangsul sêsotya di | pinrih aywa nganti | sang rêtna tyas giyuh ||

22. tan sakeca dènira aguling | jalaran mangraos | kepyaning rèh icale sotyane | nahan tan kawarna lampahnèki | Sang Mutrikah prapti | ing sasananipun ||

23. Siti Ngalim gupuh dyah Suyati | umêthuk kang rawoh | sinambrama pambagya praptane | wêdharing sabda winoran liring | dhèmês arum manis | amêmalat kalbu ||

24. sru kumênyut kadaut tyas rujid | Mutrikah duk anon | liringing dyah miwah ing sabdane | onênging tyas mrih nungku ing rêsmi | tan kawawa byatning | anahêni gandrung ||

25. amarpêki astanya kinanthi | samya sih karongron | yayah pindha mimi mintunane | nulya manjing sasana sarimbit | nèng bale alinggih | sang dyah mêdhar wuwus ||

26. dhuh paduka dahat tan tumulih | sih katrêsnan ingong | gung sikara nglêlaga karême | sasat sirna datan anglabêti | dènira samya sih | nahan kusuma yu ||

27. datan mêdhar icaling sotya di | sêmu tan rumaos | ciptaning tyas ywa katon pamrihe | mring Mutrikah sagêda pêpanggih |

--- 53 ---

kaèksia saking | Mutrikah kang kayun ||

28. apêpanggih lan Rêtna Suyati | sang dyah api gawok | yèn praptanya nêdya mangsulake | sêsotya di sangsangan sang dèwi | kang murcitèng siti | kasampar sinambut ||

29. Dyah Suyati dènnya mulas dhiri | datan măntra katon | mandar dènira amahyakake | sotaning tyas kang manutuh dhiri | nyênyês amlas-asih | nganti arawat luh ||

30. trênyuhing tyas sarira marinding | swanita gumrobyos | Sang Mutrikah dupi myarsakake | mamêlaning têmbung rum amanis | tyasnya lir rinujid | jêjêting jêjantung ||

31. anglêlipur rêmpuning panggalih- | ira sang lir sinom | manuhara mawor rum sabdane | dhuh mas mirah paran darunaning | de agung prihatin | tansah akapiluh ||

32. lamun luput ing pratingkah mami | marang sira dhenok | aksamanta sun èsthi èstune | nahan ngunjal uswa Dyah Suyati | mangkana dènnya ngling | Mutrikah sirèku ||

33. ngong wèh upata kalawan kanthi | saksire Hyang Manon | pandugèngsun sira datan darbe | karana angêndhani mring mami | sajarwaa jati | paran sira limut ||

34. nalikanya kaiwat ing nguni | Indiyah sang katong | nèng udyana miwah nalikane | pasamuwan nyamar nèng Bulgari | Mutrikah nauri | dhuh dewaning arum ||

35. ingsun datan kalepyan sakèhing | kang uwus kalakon | marma dahat panrimèngsun anggèr | pitulung ta pamurunging pati | atêmah basuki | dasih ta wong ayu ||

36. sang dyah rawat waspa dènira ngling | ya nadyan mangkono | têka tega nora martakake | tangèh nimbangi sih trêsna mami | tanpa wlas samênir | sirna labêtipun ||

--- 54 ---

dènira mrih pagut ||

38. sih-sinihan Mutrikah anuli | anyandhak sang sinom | gya rinangkul-rangkul lungayane | kinuswanan wadana liniling | sang dyah amarinding | tyasira kumênyut ||

39. napas slêkak gêgondhangnya salit | angga angêlentroh | lêsah kadya nir bayu otote | tan sawala amêngani kori | parewana kèksi | liyêp layapipun ||

39. yayah gege paworing karêsmin | Mutrikah tyas kasok | tansah ngrapu rêmpuning driyane | Dyah Suyati kunêng tan kawarni | nèng jro jinêm wangi | dènira mong lulut ||

40. saluware dènnya murwèng rêsmi | Mutrikah sang anom | nguswa jăngga myang paya-payane | sang dyah miwal karsa wacana ris | dhuh paran kang dadi | sêdyanta kang tuhu ||

41. Sang Mutrikah ngling sun yun matrap ring | jangganira dhenok | sangsanganta kang sun têmu anggèr | nèng udyana panontonan nguni | supaya mimbuhi | ayu manis arum ||

42. sang dyah nabda dhuh kakang ing mangkin | yèku sasotyèng ngong | sun rilakkên ing sira tumrape | muhung dadia pangeling-eling | barang laksitaning | sira lawan ingsun ||

43. lan ywa limut lêlakon kang uwis | Mutrikah lingnya lon | dhuh mas mirah pêparing ta mangke | ngong tampani lir jimat kapundhi | sumrambah mimbuhi | bawa laksana yu ||

44. bisa tulus mong karsanta yayi | Mutrikah sang anom | duk manabda anguswa dangune | wusnya têntrêm ing tyasira sami | kusuma Suyati | amuwus asung wruh ||

45. lamun dungkap angalih sang dèwi | sing Pèrsi karaton | mring Yunani kalawan ibune | Sang Mutrikah dahat suka myarsi | dènirarsa ngalih | Siti Ngalim wau ||

46. têmbe yèn wus dêdunung Yunani | ubayenggal tinjo | amrih bangkit jurungi sêdyane | nadyan sarana wutahing gêtih | tan etang ngêmasi | labuh mring sang ayu ||

--- 55 ---

47. Sang Mutrikah pamitan amulih | wau ta sang sinom | tan antara lama nut renane | ngalih wisma marang ing Yunani | nahên laksitaning | sang kusumaning rum ||

48. sadèrèngnya mêdharkên gancaring | Siti Ngalim manggon | anèng Yunan ngalih sasanane | mangkya gantya pinurwa ing kawi | wong agung kang dadi | jêjêr gancaripun ||

49. prajèng Yunan kang sagêd manarik | Suyati sang sinom | antuk drajat nêtêpi wulange | juru nujum kang narbuka nguni | Kusuma Suyati | têmbe madêg ratu ||

50. marma ingkang satata kaèsthi | ing sajroning batos | tan lyan namung drajating pamase | wiwit duk mangkat ngalih Yunani | têlênging panggalih | mung dènnya mrih madu ||

1	kanugrahanirèng. (kembali) kanugrahanirèng.
2	kuciwa. (kembali) kuciwa.
3	Lebih satu suku kata: angasorkên pra kênya. (kembali) Lebih satu suku kata: angasorkên pra kênya.
4	Kurang satu suku kata: tinari amangrèh praja. (kembali) Kurang satu suku kata: tinari amangrèh praja.
5	sar-saran. (kembali) sar-saran.
6	ing. (kembali) ing.
7	Lebih satu suku kata: wit myarsa pawarta tuhu. (kembali) Lebih satu suku kata: wit myarsa pawarta tuhu.
8	Kurang satu suku kata: topèng apa sasênênge kêni. (kembali) Kurang satu suku kata: topèng apa sasênênge kêni.
9	karya. (kembali) karya.
10	Kurang satu suku kata: swara arum gita lus mangalap jiwa. (kembali) Kurang satu suku kata: swara arum gita lus mangalap jiwa.
11	dupi. (kembali) dupi.
12	sandeyèng. (kembali) sandeyèng.
13	kuciwa. (kembali) kuciwa.
14	Kurang satu suku kata: mangkana katri prawira. (kembali) Kurang satu suku kata: mangkana katri prawira.
15	prabu. (kembali) prabu.
16	mangancam-ancam. (kembali) mangancam-ancam.
17	Kurang satu suku kata: mung sinamar kewala ing aturipun. (kembali) Kurang satu suku kata: mung sinamar kewala ing aturipun.
18	Kurang satu suku kata: matur mring ibu maminta. (kembali) Kurang satu suku kata: matur mring ibu maminta.
19	Lebih satu suku kata: sagêda kaduman waris. (kembali) Lebih satu suku kata: sagêda kaduman waris.
20	Èmir. (kembali) Èmir.
21	trênyuh. (kembali) trênyuh.
22	Naskah terpotong. (dan di tempat lain). (kembali) Naskah terpotong. (dan di tempat lain).
23	Naskah terpotong (dan di tempat lain). (kembali) Naskah terpotong (dan di tempat lain).
24	Guru lagu seharusnya: 8i, Siti Ngalim kirang picis. (kembali) Guru lagu seharusnya: 8i, Siti Ngalim kirang picis.
25	sindhèn. (kembali) sindhèn.
26	Kurang satu suku kata: janma ingkang ambarang sêsindhèn. (kembali) Kurang satu suku kata: janma ingkang ambarang sêsindhèn.

Penanggalan

Leksikon

Telusuri

Lampahanipun Sang Rêtna Suyati, Albert Rusche & Co., 1894, #1637 (Pupuh 01–12)

Pencarian Teks

Sêrat Lampahanipun Sang Rêtna Suyati, ngantos jumênêngipun pramèswari ing Praja Yunani.

Sêrat Lampahanipun Sang Rêtna Suyati, ngantos jumênêngipun pramèswari ing Praja Yunani.

1. Dhandhanggula

2. Asmaradana

3. Kinanthi

4. Mijil

5. Sinom

6. Pocung

7. Dhandhanggula

8. Asmaradana

9. Pangkur

10. Mêgatruh

11. Kinanthi

12. Mijil