Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 5-6: Pupuh 138–160)

138. Wirangrong

1. ya ta wau Jayèngragi | lêga tyasira duk tumon | aris wuwusira lah bok Êndhuk | dèn parêk lan mami | pêtêkên wêntis ingwang | sadhelang dhelang[1] gèr sun anendra ||

2. kang liningan gya têrampil | datan riringa sag-êsog | mêtêki wêntisnya nyêt-nyêt suku | mêngandhap mênginggil | Jayèngraga ris mojar | wus Endhuk gèr tuturona ||

3. sun kêmuli lawan mami (439) | sirèku karipan loyop | tinarik baunya datan ayun | mung ah ah turnèki | tansah ngarih-arihan | ni rara ajrih kewala ||

4. atine nora angêrti | mung jrih saking dèrèng pundhoh | pinêksa tan arsa lênggat-lênggut | amêrèngès suthik | Jayèngraga thêk-thêkan | kêpalang sih durung mangsa ||

5. sêkêdhik tan anglawani | krêkuhan tyasnya pêkewoh |

--- 5-6 : 123 ---

tan kêna winasa linging kalbu | kêprie ta iki | gêlême bae nendra | mung sun kêkêpe kewala ||

6. paran gèn ngakali iki | uga kêbacut ambengkot | sêkala kèngêtan bêkta sangu | arta rolas anggris | pinundhut saking êtas | rong real ginêgêm asta ||

7. pangandikanira aris (440) | arta ingulungkên alon | nya kie karyanên jajan esuk | lah iki rong anggris | ni rara duk tumingal | bungah gya arta tinampan ||

8. anggris dèn iling-ilingi | dèn thinthing reale karo | sangêt bungahira gya kinandhut | uga dèn tingali | pan ginêgêm akêkah | Jèngraga lon wuwusira ||

9. mrênêa anggèr wong kuning | turuwèng kene lan ingong | ingikal astanya ni rarandhuk | tan rêndhêt tyasnèki | nurut sakêrsanira | anggêloso siningkêban ||

10. angling dèn mênjuluk thithik (441) | tan ilok turu anèng sor | nulya gêpah minggah wus mênjuluk | watês jangga ngarsi | kinapithing bok rara | ingênggèr-ênggèr lir suta ||

11. ni rara tan ika iki | trisna bungah lir mring êmbok | ni rara ingaras saminipun | ingaras mring bibi | tan mêngêrti ing tingkah | Jèngraga mathêm ing dria ||

12. kêsamur gêdêring jawi | dhasar tan tinunggon ing wong | bok rara tan polah kinuswa sru | pipinya pinidih | sarya lon wuwusira | sesuk sun wuhi wangira ||

13. ni rara umatur inggih | Jèngraga tyas kudu nêmpoh | ni rara tinimpah tanganipun | kinèn angêkêpi | ni raranut kewala | dhinêkêtakên angganya ||

14. tan dêrana Jayèngragi | nimbok rara wus kêpêngkok | winingkis kang sinjang ingapinjung | tunjung wungku kèksi | lir manggaring mancungan | rêngat pinarwasèng mangsa ||

15. wêntis wus linambang titih (442) | kengis lir pupus binêthot | lingkab wastranira warastra sru | makasnya amêsi | lêrês paguting gatra | sug sumèntêg kakêbêkan ||

16. bok rara kagyat ngunduri | lambung pinagolan kukoh | angongkrong kawêngkang lir kawêngku | cêthik methok nyênthing | kapunthêng binênthêngan | ni rara tan anggraita ||

17. saking durung wruh ing gati | dèn nyana tingkah guguyon | tyas rare sih bungah pawèhipun | kang arta rong anggris | bisa tuk winuwuhan | tutut bungah dening arta ||

18. bok rara rinêmih-rêmih | makas mêksih jathok nèng gon | tan pikantuk mapan namung mupuk | kabunton ing rêpit | kincip tangèh ing mangsa | sinêrod pandêdêlira ||

19. mak rêk katut kang pinidih (443) | singsal saking kasur wong ro | sik kêkêtan gonggang wangsul kasur | tan tumama mamrih | gatranya winatgata | tan mantra-mantra kawêngan ||

20. ni rara amuwus ririh | mring Jayèngraga têtakon | dika niku ramak andhosok sru |

--- 5-6 : 124 ---

dèn apakên mami | pêgêl wêlakang kula | êmpun dèn kotênkên ingwang ||

21. tangane dika ulapi | dadak kathik gêgêm gêmbok | ah ta mangke ramak dèn mêriku | lêngêne ambithi | Jayèngraga lingira | ya wis ta mênênga rara ||

22. ngunandika jroning galih | biang prie kie mêngko | lamun sun pêksaa mênawa sru | panjriting kapilis | têmah dadi prêkara | tan tutug apawong mitra ||

23. nulya ingunduran aris (444) | warastranira nêlosor | linumahkên sigra sira Endhuk | Jèngraga ngêpithing | ni Endhuk tan sêwala | warastrèng wêntis tumumpang ||

24. asta kerinira mêksih | gêgêm ngêlus-êlus gêmbok | asta kananira ngarangulu | sarya angarasi | pipi myang wonga-wonga | nyunyunge ingusap-usap ||

25. murinding amakenaki | bok rara angucap alon | lah puniku ramak raosipun | kêpenak kêpati | pêngrasaa[2] sêdinaa | rong wêngi sukak kewala ||

26. Jèngraga suka ngêkêti | sarya awêcana alon | ya anggèr mas ingwang sira Endhuk | wong ayu mrêk ati | bisa wèh larasmara | rara aja susah sira ||

27. boboconge dèn lawani (445) | ing lêmpir kunthingan alon | kagungan anglela katon muncu | rêngate amanis | mêmanas tyasing pria | pangusape Jayèngraga ||

28. rada masa-masa ririh | bok rara murinding angot | ngulèt pan angrasa rêsminipun | ni Endhuk ngrakêti | ngrangkul jangga sêsambat | ramak konokna kewala ||

29. Jayèngraga duk miarsi | sambat pangucape wadon | tyasira kêrantan kusung-kusung | ingiringkên nuli | wêlakange winêngkang | sinlyan pupu rêp-arêpan ||

30. warastra ginathuk nuli | têngah rêngating don-adon | prênatan animpang prênahipun | kêbêk angêlèbi | warastranira sigra | dinêdêlakên ing gatra ||

31. sêg-sêg warastra tan mingip (446) | gathuke ing adon-adon | sinêrot pinêlak winasa sru | kontal singsal saking | kasur lan kajang sirah | rêg mênjuluk Endhuk ngucap ||

32. dadak dèn konokên malih | iki wêlakangku angloh | mangu Jayèngraga tyas bêliwur | wangsul kasur sari | mênggah-mênggah ing dria | kagagas raosing gatya ||

33. ingagag kewala ririh | tan inang nèng adon-adon | batêk warastranya kapit pupu | kêngkêng lir kaywaking | kumêsar limput ing tyas | kontrag rarasing asmara ||

34. wus tan kêna dèn sayuti | andrêng warastra mêcothot | mak brol galêgêgan ngathur-athur | drawas anggubrasi | wêntis wêlakangira | nyunyunge gêlaprut kama ||

--- 5-6 : 125 ---

35. langkung kathah dènya mijil (447) | dèrèng tungtas mêksih kêjot | lagya ngarang-arang ingaluntur | Jèngraga tan osik | kakêjon sariranya | mêksih marêp ring-iringan ||

36. grana kêrakêt ing pipi | angganya sêkojur rapoh | ros-rosaning tulang samya kêju | kadya dèn lolosi | kêndho pênggawenira | ni rara kagyat anjola ||

37. dening têlêse kang wêntis | lêr-lêran dêlèwèr kêpoh | sêngguh kaompolan duk ing wau | pêndhêsêking wêntis | nyana lêngên kewala | sag-sêg jorog ngambal-ambal ||

38. bok rara tanya akidih | niki napa kang mêlopor | jêmèk nèng wêlakang napa uyuh | têka mawi ayid | ês biang dene wrata | lah ramak niki punapa ||

39. Jèngraga sumaur ririh (448) | udun mêtêng makênêng brol | mêcah dêleweran lah wis Endhuk | susucia aglis | gya turuh anèng jogan | Jayèngraga sigra mêdal ||

40. têlèdhèk tan bisa linggih | tan kobêr dènira gambyong | kathah angsalira tombokipun | kang samya angibing | mèh bangun wancinira | sayah nulya abubaran ||

41. sangêt mêndêm ki pêtinggi | wong sêntanan ting gêloyor | mutah bulaeran kang tinuntun | mring bojone mulih | Jèngraga sigra mêdal | ambarêngi wong bubaran ||

42. wêdalira tan kêtawis | laju mring kali agupoh | Kyai Kulawirya sawusipun | bubaran kang ringgit | Kulawirya kèjêpan | mring ronggèng Gêndra kèn mêdal ||

43. gupuh sêsarêngan mijil (449) | ing wanci wus bêdhug suboh | nanging sih pêtêngan gya rinangkul | Gêndra kinapithing | binaktèng palindhukan | mring kandhang sor taritikan ||

44. ni Gêndra pinongah-pangih | kêsusu tyasira sompok | saking kadrêngira nekad nêmpuh | mring ronggèng rinêsmi | tan kongsi ngupayèng gyan | ngingkis sinjang rêp-arêpan ||

45. ronggèng wus pasang ing kapti | sêngadi suthik thok-ethok | atangkis rengkodan sarwi matur | bok mangke kang ririh | tan kongsi tatan-tatan | pêkèwêd cua dêg-dêgan ||

46. ngrika griane kang Cindhil | randha sêpên tan ana wong | nauri êm biang wong kêsusu | sêlak krinan iki | lah wis payo gage ta | dèn gagah bae sêdhela ||

47. Gêndra ngrangkul lambungnèki (450) | ing sabuk wontên mêndhokol | tinanggap yèn arta gya jinuput | sêdaya nêm anggris | wus kinandhut sêmatnya | nêlusur malih tanganya ||

48. wontên kanthoging kulambi | garênjêl sigra dèn rogoh | lopak-lopak slaka wus jinuput | bungah angling ririh | mangke ta kula nginang | Kulawirya tan dêrana ||

49. kêsusu tingkah saryangling | nginang-nginèng têmên mêngko | sarwi kêthikiran uthi bikut | mêngkang pupu mamrih | nulya wus linawean | sêmada ngingkrang pinapan ||

--- 5-6 : 126 ---

50. wus bênêr anjathok mathis | ngêlayang sêsèndhèn palon | gya nganjat dèn padal nêd grêgêl sru | anglud blês poknèki | Gêndra api gêronjal | batin kur lothung kewala ||

51. tan kongsi gêlur ping kalih (451) | bêdêdêng banjur brol mukok | angglêgêk kêjotan amêrkungkung | ngêdên tan kêna ngling | pan wus sasontên mila | dènya noncong mêsi akas ||

52. mila glis mijil raswèki | tan kongsi angonjot-onjot | sawusira tungtas angêlumpruk | gumrèwèl agampil | luar dènya cawelan | Ki Kulawirya asigra ||

53. laju kewala anggêndring | mêngidul mring kali gupoh | apan tan kèngêtan darbèkipun | lopak-lopak kari | kêsusu pan kêrinan | dènya lumayu aingkag ||

54. kaprêgok lan Jayèngragi (452) | nèng kali wus dènya suboh | kang paman tan nyana yèn kang sunu | andhêro[3] nèng kali | Ki Wirya gya jinabat | Ki Jayèngraga agiak ||

55. kang paman nauri bêlik | ya padha bae wus jumboh | sawusnya janabat[4] nulya subuh | bakdanya gya panggih | sami apopoyokan | kang paman anjumbul mojar ||

56. e lah kêtiwasan mami | lopak-lopakku kalolos | rada kadhedhelan lêbur tumpur | dhuwitku nêm anggris | tan sêsangu tentekan | wus mangsa bodhowèng mêrga ||

57. titip badanku sadêmi | rumangsa nèng paran repot | Jèngraga alatah paman ngringkus | pasrah pati urip | Kulawirya wuwusnya | bêcike bali mring wisma ||

58. katêmu lan kang pêtinggi (453) | Jèngraga nauri mopo | o ah botên paman lamun wangsul | kula ragi isin | yèn wontên cêcaturan | alêrês pajare paman ||

59. sangêt rêkasaning rêsmi | arêpit sangêt kabunton | tangèh ingalukar sakêlangkung | pakèwêd ingudi | kajudhêgan ing lampah | luar jêjawèn kewala ||

60. langkung wrat prêbawanèki | badan sêkojur lir theklok | Ki Wirya alatah o lah tanggung | nora kongsi muntir | kang lilikasan mana | wor prêmbèh-prêmbèh anggronjal ||

61. kapêtêk thithik anjêmpling | Ki Jayèngraga anjorog | sarya ngling alatah gih puniku | kang kula wigihi | tan wande agêmporan | mandah dukane kakang mas ||

62. sêmèntên niki kuatir (454) | rumaos lêpat kemawon | kang paman wuwusnya sun ya gêtun | èh tuas bêrindhil | tan ana rong grêg-grêgan | basa blêng banjur brol mêdal ||

63. sing dèn anu nora gati | enak-enak nginang nyah-nyoh | Jayèngraga latah rwa gumuyu | ya ta ki pêtinggi | kang mêndêm ngathang-athang | anèng pêndhapa ginugah ||

64. mring bojone kinèn tangi | nulya tangi mutah sak-sok | sarwi rinaupan gya kêkêmu |

--- 5-6 : 127 ---

bojone ngling aris | dèn age têmonana | dhayohmu kang anèng langgar ||

65. sigra dangdan amarani | ikête mêksih bra-ebro | ing pênyananira dhayuhipun | ngalumpul[5] nèng masjid | nulya prapta gyanira | Jayèngrêsmi lon ngandika ||

66. man pêtinggi manira mit (455) | samyandum lujêng kemawon | sun arsa umangkat mupung esuk | pêtinggi turnya ris | inggih sumanggèng kêrsa | nuwun apuntên paduka ||

67. saking kêkirangan mami | maklum paduka kemawon | Jayèngrêsmi marma lon amuwus | inggih sami-sami | umatur malih tanya | rinta lan paman paduka ||

68. dene tan wontên ing pundi | Jèngrêsmi nauri alon | ngrumiyini lampah ngiras subuh | rèrèn anèng kali | lamun ngêntèni paman | mênawa yèn kêsiangan ||

69. ki pêtinggi matur inggih | andhèrèk lujêng kemawon | gih paman sun trima nulya gupuh | umangkat Jèngrêsmi | Nuripin wus pamitan | angiring mring mas kumambang ||

139. Maskumambang

1. ya ta laju lampahe Ki Jayèngrêsmi | Nuripin tan têbah | mêrgi nut pemahan mripit | wus mêdal jawining dhadhah ||

2. mudhun pèrèng palêstrèn pinggiring kali (456) | kang anèng ing sela | Kulawirya Jayèngragi | sêmu rikuh kêlimputan ||

3. Jayèngrêsmi mèsêm angandika aris | lah seawi[6] paman | umangkat mupung aenjing | payo yayi Jayèngraga ||

4. wa mêngkono sira yèn mikir angari | nèng Kêplêng kewala | besuk bae sun ampiri | kang rayi gumujêng latah ||

5. Ki Nuripin nambung atur mring Jèngragi | prayogi kantuna | nèng dhusun langkung utami | apan benjing ingampiran ||

6. Jayèngraga nauri gumuyu angling | lo milu mêmada | si dilêlèngèng Nuripin | tak sêbrak jenggotmu jêngat ||

7. Ki Nuripin ngêlècêm sarwi anglirik (457) | mring Ki Kulawirya | sarya sêgu andhèhèmi | Ki Kulawirya alatah ||

8. ih si cêblung lirike dadak mratani | mringong amêmada | matur sintên kang madani | lah gene dêlêng maringwang ||

9. gih punapa tan kenging tiang ningali | angangkah punapa | mangsi ngicalêna anggris | lan lopak-lopak sêlaka ||

10. gêr ginuyu marang ingkang putra kalih | kang paman alatah | sarwi nyirati Nuripin | mukane kêbês lumajar ||

11. sru gumuyu gêrundêlan ah niwasi | lah kêbês apa ta | esuk-esuk anyirati | adhême nora kêjamak ||

12. Jèngraga ngling apa wruh sira Nuripin | matur inggih priksa | kaula lir anênggani | kula sêne dhatêng kandhang ||

13. yun lumajar kula jrih yèn jêjaruhi (458) | lêrês nèng sor palang | dhodhok ing palon tan osik | apênêd lir tiang tanjak ||

--- 5-6 : 128 ---

14. mawi kêprak sêpindhah tan malih-malih | nuntên sami bubar | sarêngan pêlajêngnèki | lir peyor kucing gandhikan ||

15. Kulawirya sigra amburu Nuripin | kang binuru kêbat | ngêmpêt sarwi dèn bandhêmi | wang-wêng indha datan kêna ||

16. Kulawirya ngling sru guyu-guyu runtik | si dicêprot edan | dadak mêlèhkên wong isin | wangsul ginuyu kang putra ||

17. nulya samya laju dènira lumaris | nabrang kali Konta | tan ajro toya tês cêthik | ngêbyak praptèng brang kidulan ||

18. Jayèngrêsmi nguwuh-uwuh mring Nuripin | dèn aglis nabranga | Nuripin mlajar nututi | ge-age cingcing angêbyak ||

19. pra ngawirya wus munggah pêpèrèng kali (459) | Nuripin sih ngêbyak | Kulawirya aningali | Nuripin nèng têngah toya ||

20. dèn bêbajong ing watu saking inginggil | kiwa têngênira | Nuripin ajêlah-jêlih | gih sampun kapok kaula ||

21. samar-samar pyar-pyur atine Nuripin | yèn kêna dhasira | kapak-kapok aturnèki | sêpindhah niki kewala ||

22. byar raina soroting surya mranani | kirnaning kanangrat | kêpraban ujwalèng rawi | ruwiting patra katrapan ||

23. dening hèr bun lir pruntusing grana rungih | karongèh katrêsan | ron kitri kêdarus ngangin | lir tangkis-tangkising asta ||

24. panêngkahing wanita pinrêpèng rêsmi | sunguting prêdapa | kadya dyah angrêrêngoni | akathah langêning awan ||

25. ya ta wau lêstari dènya lumaris (460) | tan arsa nut mêrga | agêng pinggiring bênawi | nusup ing wana wulusan ||

26. gêng bondhotan kadhang manggih mêrgi alit | yèn judhêg gya nasak | wana Bêgêndul langkung writ | pra kirna sangkêp sarwana ||

27. Jayèngrêsmi raryan sasoring kusambi | samyeca amucang | aring kasisiring angin | Ki Jayèngrêsmi ngandika ||

28. inggih paman sami rêraosan ngilmi | mênggah ing agêsang | dununging kawan prêkawis | mêrganing nikmat kiparat ||

29. rahmat lawan musibat puniku pundi | paman Kulawirya | sêwawi nèh mumuradi | kang tan inang sayêktinya ||

30. Kulawirya alon dènira nauri (461) | ya mangsa bodhoa | angêmpèk kewala mami | Jayèngrêsmi lon lingira ||

31. mêrginipun kiparat pan anggêgampil | mring kukuming sarak | ngêbot-bot pênggawe tipis | têmahan kenging kiparat ||

32. dening mêrginipun ing nikmat puniki | kang rosa cêcêgah | ing rasa ingkang binukti | supaya pinrih lupaa ||

33. angsal ngêlèh pikantuk ingkang binukti | tan ketang sêpala | têmtu yèn nikmat sayêkti | dening mêrganing musibat ||

34. pan amaha nêrak laranganing ilmi | ngaramkên kang kalal | ngalalkên kang karam najis | wus wruh sajangjining sarak ||

35. nora busuk nora pêngung nora lali | kudu nêmpuh maha | puniku kang dèn arani | musibat nut jajalanat ||

--- 5-6 : 129 ---

36. mêrginipun ing ramhat puniku asih (462) | asih ing lèkira | nyrêtu turu siang latri | pinrih asru aripira ||

37. ingalayap lêse sadurunge ngimpi | punika babagan | ing layap kawan prêkawis | kang dhihin layaping nendra ||

38. kaping kalih layaping sahwat ing gati | ping tri layapira | ingasalat ingkang muslim | kang têkèng sêjatinira ||

39. ping sêkawan layaping sêkaratnèki | kang kêlawan iman | sami prasanaking pati | sêdaya lèjêming pêjah ||

40. datan wontên sêkêdhik kang dèn antèni | myang tan milih papan | sagone tibaning takdir | datan antara ing mangsa ||

41. lir mêkatên ugi brangti mring pawèstri | drênging karsasmara | tan kongsi nèng kasur sari | kang samya kayuyunira ||

42. wontên sanggèn-ênggèn dènira pulang sih (463) | tan ngêntèni papan | tan pae lawan wong bukti | yèn sangêt pangêlihira ||

43. datan kongsi ngêntèni ajang kang bêcik | tan kanti angolah | ulam-ulaman kang adi | lawuh siji thil aeca ||

44. Kulawirya noraga angrasa sisip | miwah Jayèngraga | tumungkul angrasa ajrih | rumaos yèn kalêpatan ||

45. mila kêdah ing dalêm gêsang puniki | nungge ing apêngal | kipayah kêlawan ngilmi | yèn ta lamun maro karya ||

46. ing kal dunya lan kal arat[7] wus bagi | kina[8] tan kengang | pênggawe kalih prêkawis | tan kenging yèn pêpekaa ||

47. pan ambuburakên ing ganjaranèki | yèn apngal kal dunya | kang sumungku ing pakêrti | tan melik apngal akerat ||

48. Kulawirya èsmu merang ngraos sisip (464) | miwah Jayèngraga | sakêlangkung jrihirèki | Nuripin watuk ampêtan ||

49. Kulawirya tanggap watuke Nuripin | Nuripin binalang | ing susur têlês kang mandi | tèplêk kêna matanira ||

50. Ki Nuripin anjola mire gonèki | sarwi gêrundêlan | gugujêngan sok nglarani | dhuh biung pêdhês matèngwang ||

51. susur têlês idu têmbakone mandi | Kulawirya latah | ngling gene dadak matuki | Nuripin gumuyu suka ||

52. kêkêl ucêk-ucêk mata sarwi angling | ih ambakna lantap | landhêp ing pasêmon osik | tan kêna kêmrêki obah ||

53. ia talah awak mono yèn ta lagi | mêtu cilakanya | kudu kèh mênganing sisip | watuk bae dadi dosa ||

54. kêdumêlan rada guyu-guyu nangis (465) | mata bang mêrbabak | kumocor amrêbês mili | Jayèngraga angandika ||

55. ênjêt bae Nuripin lethokna bêcik | Nuripin plêrukan | ka dene iku sawiji | ngling lah botên mindhak lara ||

56. Jayèngraga suka gumuyu sarya ngling | ia yèn sing lara | sisihe kang nora sakit | matur ah dede pabênan ||

--- 5-6 : 130 ---

57. Jayèngrêsmi mèsêm ningali Nuripin | sarwi angandika | yèku ko yèn mari sakit | rasane matamu padhang ||

58. bêtahêna bae mêngko nuli mari | lah suawi paman | mangkat sêdhênge wus aring | anulya sami lumampah ||

59. nurut pinggiring wêlahar murang mêrgi | angsal saonjotan | ngidul ngilèn lampahnèki | ngambah bêbangkaning wana ||

60. têrataban bêbondhot gêmbêlan alit (466) | kèh buburonira | banthèng kênthus lan jêjawi | kancil myang kidang mênjangan ||

61. wana ing Sêlambur kathah isènèki | lutung wêrangutan | wauwa bajing trênggiling | kuwuk landhak lan adhapan ||

62. rase lingsang garangan buron kasturi | kikik ajag yuyang | gogor bêngkos blacan singsing | singa gembong tutul kombang ||

63. sawêr aliwêran puspakajang konyit | sima agêluran | myang pêksi sangkêp munya sri | wèh rarasing kang lumampah ||

64. wêktu luhur ya ta wau Jayèngrêsmi | rarywan arsa salat | lohor datan ana warih | Jèngrêsmi alon ngandika ||

65. èh Nuripin sira ngupayaa warih | kang kêna kinarya | mèt toya wulu kang suci | sêmbahyang lalurat toya ||

66. Ki Nuripin umatur kaula dugi (467) | ingriki punika | dhasar datan wontên warih | sêdangunipun lumampah ||

67. tan mrangguli toya lèpèn sêndhang bêlik | sangêt awis toya | Ki Kulawirya nudingi | sarya ngling iku wong apa ||

68. wong kinongkon durung lumaku madoni | nora kêbênêran | mara ta mênyanga aglis | matur gih tuas kangèlan ||

69. lamun dangu gèn kula ngupados warih | dados tos-antosan | têmah pot wêktu wus akir | luhung toyamum[9] kewala ||

70. Kulawirya ambêkuh ngagaki bithi | Ki Nuripun mingkar | angling kandhuhan si padhil | dèn kongkon malês parentah ||

71. Ki Nuripin umatur sayêktosnèki | ajrih kathah sima | sawêr ting slosor gêng alit | tan pitados tyas kaula ||

72. Jayèngrêsmi gumujêng myang Jayèngragi (468) | guyune alatah | kalingane Si Nuripin | kadèknèn mubêng kewala ||

73. e mêngkono jawane atine wêdi | alas kèh macanya | Ki Kulawirya ngawiti | sarwi amêksa kèn mèntar ||

74. Ki Nuripin ajrih Ki Kulawiryèki | wrat-wratên lumampah | wus mèntar santri Nuripin | ngupaya we kering kanan ||

75. sapêmbalang dohe gènya golèk warih | sigra Kulawirya | andingkik lakunirèki | Nuripin angungak-ungak ||

76. nora kêna kumrêsêk Nuripin jondhil | ulate abias | angrungu guwiking gênjik | cinêbak ing mong minangsa ||

77. gêrêng-gêrêng swaraning sima sih têbih (469) | gya Ki Kulawirya | nyandhak tugêlan kaywaking | bugêl gêng kinarya balang ||

78. tibèng grumbul kumrosak bêk sandhingnèki | Nuripin aniba | ambêngok lumayu gêndring | alok biung kêtiwasan ||

--- 5-6 : 131 ---

79. Kulawirya lumayu glis prapta linggih | Nuripin rênggosan | prapta gugup matur blai | kaula tiwas mèh pêjah ||

80. dipun tubruk ing sima agêng nglangkungi | apan alit kapal | sirahe sêtumbu isi | yèn ta sampuna akêbat ||

81. gèn kaula lumajêng aniba tangi | bilah dadi apa | biung-biung mèh bilai | samya gumujêng sêdaya ||

82. Kulawirya angampêt guyunirèki | sarwi angandika | wong mono nora ngêdohi | dhapurmu kaya kêluak ||

140. Pocung

1. nora urus ambakna jirih kêlangkung (470) | tan kêna kumresak[10] | lumayu aniba tangi | kur sum[11] balang bugêl bae katon macan ||

2. sru gumuyu Nuripin sarwi umatur | sampean punika | adamêl guguping ati | sakit dhadha kula kongsi babak bundhas ||

3. inggih sampun malih-malih kadya kang wus | anggugupi manah | tan ilok ngêgèt-êgèti | ah si cêblung andadak dhawuh parentah ||

4. ginaguyu marang putra kalihipun | Jèngrêsmi ngandika | inggih talah kadipundi | wong angalih pêngaos puniku paman ||

5. sabatipun[12] saking punapa witipun | kang paman lon nabda | mangsa bodho gyan muradi | apan durung anêmu murad manira ||

6. alon muwus Jèngrêsmi inggih puniku (471) | kapêcatan iman | wit kagèt eblis nganjingi | nut usike dènya adamêl pêngrasa ||

7. milanipun Nuripin puniku wau | bugêl katon macan | dhasar osike kadyèki | sêdangune gènya jrih ngên-angên sima ||

8. manthuk-manthuk kang paman sarwi amuwus | layak ya mêngkana | wong jêrah[13] kandhih ing eblis | sabab nora duwe dhêdhasar têwêkal ||

9. alon muwus Jèngrêsmi inggih saèstu | milanipun paman | mênggah ngagêsang puniki | kêdah sura lêgawa sêbarang kêrsa ||

10. alon matur Jèngraga mring kakanipun | mênggah ingatitah | kêndêl lawan kang jêjêrih[14] | kados botên kenging alilinton watak ||

11. lon amuwus ya bênêr kaolmu iku (472) | yèn wus titahira | kêndêl jêjêrih wus têkdir | nanging kêna uga kêlawan ihtiar ||

12. yèn wong iku apa gugulanganipun | pan dadi wuruknya | bodho pintêr kêndêl jirih | ia wuruk kang dèn arani ihtiar ||

13. dèn têtau iku pangudining tuwuh | pêngalihing watak | busuk praptèng pintêrnèki | kang jêjêrih tumêka ing kêndêlira ||

14. wus têrtamtu saguna sêtata tau | tuhu tahan tuman | saban soban wanuh wani | wana wanèh wiwinihing agugulang[15] ||

15. yèn wus wanuh wuwuh atine têwajuh | nèng wana wulusan | barang yèn durung nglakoni | kèh ringgane was-was malah tan kêduga ||

16. saking durung bae kêlakon puniku | yèn wus ta kêlakyan |

--- 5-6 : 132 ---

nora nana kêlah-kêlih | ingkang dadi pakewuh nora kewuhan ||

17. alon muwus kang paman ia saèstu (473) | kadya muradira | Jayèngrêsmi angling malih | gih sêwawi paman angupaya toya ||

18. karya wulu Ki Kulawirya amuwus | wis aywa asusah | manira dhewe ngulati | sigra mentar Ki Kulawirya ngupaya ||

19. tan adangu Ki Kulawirya andulu | kang gênthong gêng sela | tiningalan isi warih | nulya wangsul asojar ing putranira ||

20. samya gupuh amurugi gênthong watu | ngambil toya kadas | nyawukarwi[16] ancik-ancik | wusnya juru dêmung nulya samya salat ||

141. Jurudêmung

1. ragi akir wêktunira | lajêng kamat rêbat pêrlu | sabakdanya wêktu luhur | lajêng wêktu salat ngasar | wus antara bakdanipun | Jèngrêsmi alon lingira | lah sêwawi paman laju ||

2. anulya samya umangkat (474) | ngidul ngilèn lampahipun | ngambah têratab anglangut | jog dhusun ing Palêmahan | tan arsa kampir ing dhusun | nasak wana gêrumbulan | praptèng dhusun ing Sumambung ||

3. rarywan sêjawining dhadhah | kaanggongan arsa nginum | wening nyu kumêruk buntut | Nuripin marang pêdesan | ngilèni dawêganipun | sêkawan wus pinarasan | katur ing bêndaranipun ||

4. wusnya nginum we dawêgan | mucang nulya mangkat gupuh | sêdhêngan tinilar kantun | pa[17] lêstari lampahira | nabrang lèpèn namanipun | Kêndhorok wus sinabrangan | lêncêng kewala angidul ||

5. praptèng dhusun ing Mamênang (475) | dhadhahe asri dinulu | rarywan ing wêlahar wau | pinggir mêrga patêgalan | Jèngrêsmi alon amuwus | paran kêrsane pun paman | punapa rêrêb ing dhusun ||

6. punapa lajêng kewala | wanci surya mèh sumurup | kang paman nauri wuwus | ia pa sêkarêpira | kewala manira anut | mampir sênadyan banjura | paran saprayoginipun ||

7. kang putra alon turira | prayogi kewala laju | tan susah ngupaya ranu | ngupaya kikisik padhas | ing atirakat pikantuk | pinggir lèpèn pêlabuhan | kang paman wus samya rêmbug ||

8. nulya lon samya lumampah | sêtêngah onjot dohipun | praptèng kisik platar wau | pinggiring kêdhung Bayangan | toyanya lêmpêr amuruh | platar pranti pêdhedhean | yèn enjing sakèhing bajul ||

9. wit kusambi gêng lan ingas (476) | asingêr ngêrongkob singub | wanci surya tunggang gunung | Jèngrêsmi alon ngandika | punika paman pikantuk | kêkadhar pinggir narmada | ing dalu têrang asamun ||

10. angikis dria prioga | tyas bombong samêktèng samun | kang paman nauri wuwus |

--- 5-6 : 133 ---

ia pêkolih utama | Ki Nuripin angacêmut | muwus ririh gêrunêngan | êh rada tuna thithik sun ||

11. tirakat mêksih kuciwa | Ki Jayèngraga amuwus | apa Nuripin ko wuwus | matur ngungkrêd ulatira | inggih piambakan wuwus | mênggah lampah tirakatan | pan kirang utaminipun ||

12. prayogi nèng pêdhusunan | pêngraos kula pikantuk | tirakat ing rakêtipun | Kulawirya wruh ing cipta | bat[18] ngadêg sarwi amuwus | si dicêprot anggêgarap[19] | patut dèn cêmplungkên kêdhung ||

13. dèn candhak cêg gulunira (477) | jinorog-jorogkên kêdhung | Nuripin anjumbul-jumbul | sarwi bêngak-bêngok sambat | dhuh bêndara kyai sampun | mangke kêcêmplung têmênan | ing kêdhung kèh bajulipun ||

14. Nuripin mêthakol kêkah | dènira angrangkul lambung | asru sambat biung-biung | dèn wêngkang-wêngkang tan kêna | grêjêgan kringête kumyus | Jèngrêsmi mèsêm tumingal | Jèngraga suka gumuyu ||

15. Kulawirya latah-latah | sarya sru dènira muwus | wis ta aja sru anggêlut | cokore ngêthêpêl awak | mêngko ga padha kêcêmplung | gya lukar kang jêg-ujêgan | Ki Kulawirya alungguh ||

16. Nuripin nyêkêli lênggah (478) | Kulawirya ngling gumuyu | bok di mrono gonmu lungguh | kandhuhan de sumêntana | Nuripin sangsaya maju | lo lo dhasar rada buyan | umatur ah botên purun ||

17. yèn têbih tyas tan pitaya | aluhung cêlaka lungguh | wontên rewange kêcêmplung | dimèn kêdhahar ing baya | lo puniku ting pêdhêngul | angambang mundhut sampean | Ki Kulawirya anjumbul ||

18. ih cêblung kêparat edan | wong dèn tawakakên bajul | bêcik dhasmu pakan bajul | umatur dede pabênan | kang putra samya gumuyu | Jèngrêsmi lon wuwusira | punika istilahipun ||

19. ing dalêm gêsang punika | kang wus purun ing pêkewuh | wruh godha rêncanèng lampus | tan wigih marang bêbaya | puniku mênganing luhung | yèn wus wanuh wanèng baya | kalis saliring coba gung ||

20. thikil sêmining mangunah | kang sura lêgawèng lampus (479) | sami ugi paminipun | Nuripin ajrih mring baya | kadêrêng-dêrêng tan purun | nyana bilai kewala | tan winahyu kanthinipun ||

142. Kinanthi

1. beda lan kang sampun wanuh | ing coba kang bêbayani | tan wruh yèn sajroning baya | dados mêrganing aluwih | pratandha pratisthèng godha | rêncana tan dèn singgahi ||

2. kang paman alon amuwus | bênêr anak mas derangling | tangèh yèn wong sumurupa | arang kang bisa nglakoni | lia ingkang kaidayat | têwêkal marang bilai ||

--- 5-6 : 134 ---

3. mêngkana hyang surya surup (480) | wus manjing wêktu mahêrib | samya ngambil toya kadas | Nuripin kang angadani | nulya sunat kabliatan | ngapal-apalakên puji ||

4. nulya kamat ngangkat pêrlu | Jayèngrêsmi angimami | sarêng dènira aniat | usali tibaning takbir | surat sawusing patekah | kulyaayu awalnèki ||

5. ida ja a akiripun | wus prapta tahyat kang akir | bakda salat pupujian | laju angatêk kang dhikir | anggantêr kêlangkung rahab | tri atus kèndêl kang dikir ||

6. nulyandonga limang wêktu | laju samya sunat wabin | wus pêragat sunatira | lajêng wêktu ngisanèki | wus antara salatira | bakda praptèng sunat witir ||

7. sampune dènira wêktu | atata dènira linggih | kadhar ing sela pêlatar | nèng tambi soring kusambi | Jayèngrêsmi lon ngandika | mring kang paman myang kang rayi ||

8. mênggah lampahing wong luhung (481) | suka cinacad ing wadi | sanès lan kang mêksih bakal | wong anom kang tan wrin wèsthi | tan kenging winikalpaa | pangucap myang solah linggih ||

9. ambêsur kaduk dêlurung | nurut pikire pribadi | badan budine dêdaman | andêdawa ulap sisip | sêgala pamilihira | malah lumuh ing kêjatin ||

10. milane lêrês kang wuwus | putranta Sèh Amongragi | angibarakên maklumat | ingaranan ngadam mumkin | saking ora maring ana | marma maklumat puniki ||

11. ingaran ngadam munkinu | uluiah wastanèki | dene kang ingakên rupa | lan rupaning takdir gaib | sêtêngah kaol maklumat | kakekat ingkang asyai ||

12. sakèh asyaa puniku (482) | saking maklumat kang dadi | marmanipun kang maklumat | ingakên rupa sêjati | liring rupa ingaranan | akyan sabitah puniki ||

13. ngalam padhang wastanipun | saking cahya sipat kalih | ingkang sipat jamal jalal | marma maklumat puniki | dadya alam uluiah | nênggih rupa kang kariyin ||

14. kasuluhan rupanipun | ing sipat jalaling Widi | mêncurat kang cahya padhang | saking sangêting birai | cahya ingakên paèsan | amuhung rupa kang jati ||

15. nyata eloking Hyang Agung | nênggih dat sipat puniki | sipat punika ngaranan | prêtingkahing dat puniki | wujudnya tan ing dat sipat | paèsan kawan prêkawis ||

16. kang kocap karihin wau (483) | angaran[20] paèsan jati | jatine paèsan jagad | manusa isinirèki | de kang paèsan manusa | apan ati isinèki ||

17. paèsan ati puniku | rohani isinirèki | paèsan rohani ika | pan datullah isinèki |

--- 5-6 : 135 ---

ati minangka kurungan | êroh kang minangka pêksi ||

18. sir minangka krunganipun | idhêp kang minangka pêksi | têtêp rahsa wastanira | dados manusa puniki | lamun akurungan jasat | kalbuning mukmin puniki ||

19. minangka paèsanipun | sintên ngulati Hyang Widi | têbih lan sariranira | kêliwat kawruhe nilib | kêrana jisim punika | têtêp mot kalih prêkawis ||

20. wahya jatmika puniku | wahya pasênêtan pati | jatmika kang pasênêtan | rohani ingkang minihi | puniku awis waspada | lyan kang wus gambuh ing ilmi ||

143. Gambuh

1. Jayèngraga tumungkul (484) | kang paman anjêgrêg lon amuwus | ia nora maoni mungguh ing dalil | yèn mênggah rêrasan ngilmu | ngrasa luputing tumuwoh ||

2. lamun eling ing ilmu | barang pratingkah ngamal puniku | kaya-kaya norana kang mupangati | kandhê[21] dening arubiru | kêduwung kang wus kêlakon ||

3. Jayèngrêsmi amuwus | suawi paman dikir anungku | utamane ing ratri tutuming[22] budi | kang paman atanggap saguh | miwah Jèngraga rumojong ||

4. madhêp ing keblatipun | rêmpêk wong papat samya têwajuh | nelakakên suhule kalimah kalih | napi isbate tênajul | anggantêr nora lêlagon ||

5. dènya dikir adangu (485) | satus tasbih ing antawisipun | Ki Nuripin tan ambangkat batêk dikir | sinambi renggotan ngantuk | nulyambruk turu lêgoso[23] ||

6. prapta ing têngah dalu | dènya têwakup ing dikiripun | wusnya jangkêp sêdasa èwu tinasbih | nulya sakêlimah landhung | winot ing sanapas amot ||

7. sasampunira rampung | sumungku ing pangkon atêpakur | Jayèngrêsmi anggrus ngrês kêrasèng galih | inane jiwangganipun | nêlangsa sarya mêtu loh ||

8. pangêkêsira wibuh[24] | pagut lan tis-tis nyênyêting dalu | kasêrawung ing kêdhasih munyèng ratri | kadya tangising kawlashyun | kèh sêbawèng tidhêm kayon ||

9. kokolik lan tutuwu[25] (486) | bênce cangak cabak cucuwiun | uwêk têkak gêmak bêranjangan bintit | gurindan mêliwis bubut | othe-othe lan thongthongsol[26] ||

10. muwuhi tis-tising kung | mêngkana[27] sami apitêkur | luar saking têwakupaning Hyang Widi | Ki Jayèngrêsmi asêgu | wus samya mapan alunggoh ||

11. Kulawirya andulu | mring Nuripin angling ih si bêthuh | pênyanaku saking panane adikir | jawane banjur anggugur | si diguguwok andhêkok ||

12. angorok sênggar-sênggur | kaya kêbo dèn sêmbêlèh esuk | samya mèsêm putra kalih myat Nuripin | Jayèngrêsmi ngandika rum | inggih punika kang ngorok ||

13. pun Nuripin puniku |

--- 5-6 : 136 ---

nenelakên caritaning ilmu | pangkatipun titah agêng lawan alit | apan sampun bunuhipun | wong cili kêdah andhêkok ||

14. paman tiang puniku (487) | titah apan wontên tandhanipun | titah alit mung tilêm kang dèn karêmi | yèn mêdala tapanipun | mung cêgah pangan kemawon ||

15. tan sagêd cêgah turu | sababipun dede pandumipun | lamun janma tinitah luhur ing budi | kêdah karêm bukti tuwuk | tawêkal tan guling wangon ||

16. cêgah turu tan ayun | tan kêduga cêgah buktinipun | ingkang dadya ngamalipun mêlèk latri | punika panêngranipun | lamat luhur lawan asor ||

17. pan titahing tumuwuh | ingagêsang tuna untungipun | yèn wong datan takat cêgah nadhah guling | siang dalu mumah-mumuh | marêgi paman[28] angorok ||

18. siang dalu amuput (488) | anjêjêli nêtêl mangan turu | nora duwe pangulatan lyaning bukti | tiang mêkatên puniku | tuna uripe tur bobrok ||

19. de kang alamat luhur | têwêkal cêgah pangan lan turu | apan datan sêwiah-wiah binukti | anjung[29] mêlèk ing dalu | sinung luhur tan kêna sor ||

20. punika pancènipun | bangsa luhur tan karêm aturu | pan kabuka barang sêdyane agampil | asidik graitanipun | andana warih mulyèng don ||

144. Asmarandana

1. Ki Kulawirya ngling aris | abênêr wirayatira | wong mono yèn wus palale | kudu takdir bangsa andhap | mrih luhur nora bisa | yèn wus titah bangsa luhur | pênggayuhe mring utama ||

2. bêcik kauripanèki (489) | Jèngraga nambungi sabda | supami sami-samine | tan nadhah lawan tan nendra | kang turu datan mangan | ingkang mangan datan turu | punapa kaote paman ||

3. Ki Kulawirya nauri | lagi dêduga manira | karone pan padha bote | kaya bêcik wong tan nendra | wadhagane kewala | jroning wêngi kèh karungu | kêrana mêlèk tan nendra ||

4. wamono wong siji-siji | ingkang kêduga tan nendra | ana kang kêduga ngêlèh | êmbuh ta pakolihira | Jayèngrêsmi ngandika | Jayèngraga pêtakonmu | bênêr andikane paman ||

5. nanging ta wong iku thithik | sarèhning abangsa êngam | amrih ing sidhang-siringe | pinèt dhangane kewala | prayoga linampahan | aywa nyidrani ing dalu | ywa nyidrani ing rahina ||

6. ywa nyidrani ing sêsami (490) | ywa nyidrani dhawakira | ya patang prêkara kuwe | padha sipating Pangeran | kêwasa wèh duraka | yèku prêsasat satuhu | Hyang Suksma ingkang satmata ||

7. kang rayi umatur aris | kang pundi liripun cidra | Jayèngrêsmi lon wuwuse |

--- 5-6 : 137 ---

ingkang dhihib[30] cidra marang | ing rina lamun nendra | kaping kalih cidranipun | ing dalu lamun mêmangan ||

8. ping tri cidraning sêsami | barang wuwuse tan nyata | ping pat cidra mring dhèwèke | mumurung cipta kang tama | kudu mrih tumêmênya | mring patang prêkara iku | dene tumêmên mring rina ||

9. anadhah ngwing[31] aywa guling | tumêmêne mring ratrinya | nendra nging cêgah pangane | tumêmêne mring sêsama | nêkani pasanggupan | tumêmên mring dhawakipun | nyiptakên cipta raharja ||

10. iku prêdapaning urip (491) | sêmi narik kaluhuran | yèn kaya mêngkono trape | kang rayi sasmitèng paman | sarya winor guyunya | Ki Kulawirya gumuyu | sarwi alon angandika ||

11. dudu basan sidhang-siring | dudu pangkate ngam-ngaman | pan iku bot-boting abot | dudu tapa cocomprèngan | pan tapa têtêmênan | pirabara kabèhipun | bisaa salah sajuga ||

12. wus kalêbu wong utami | yèn kangsi sajêg gènira | wong patut kêna tinakon | Jèngrêsmi alon ngandika | inggih mêkatên paman | anjawi kang wis winahyu | yuning dhangan tan kêpalang ||

13. lamun pancèning acilik (492) | tan kadugi pisan-pisan | mung ngrêbut turu pangane | puniku panêngranira | sênadyan bangsa andhap | bêtah angantêpi ilmu | kawan prêkawis punika ||

14. tandha tabiat miwiti | kêluhuran sêkadarnya | wiwinih bangsa kamuktèn | tan dumèh trahing awirya | kêlamun tan kadyèka | anggung wag-wêg mangan turu | yêkti nut tabiat kumpra ||

15. upami godhonging kitri | tan jênêk nèng sêsananya | dilalahe kêdah rontog | asingsal saking kawiryan | ngêlarah anèng lêmah | tan turuh rêmbêsing madu | wiji wijiling atapa ||

16. kang paman nauri aris | ia bênêr sojarira | lakune wong urip kie | nanging arang ingkang kêlar | kang kadya derahira | kêjaba kaetang guru | kakangira Sèh Mongraga ||

17. ingkang bisa anglakoni (493) | wirayat patang prêkara | malah ngoncori bangête | marang ing kono anak mas | Jèngraga nambung sabda | pan inggih sayêktosipun | tan wontên kadya kakang mas ||

18. Jayèngrêsmi ngandika ris | wus tan kêna winicara | yèn kakang mas kang lungandon | sun rasa saya kêgagas | mring kangmas Sèh Mongraga | dadya mêne kang cinatur | angungun mring Amongraga ||

19. samya sayah mangsa arip | ing wanci lingsir anggagat | bangun nyênyêt sidhêm kayon | aririh dènya rêrasan | angganya kêsayahan | rêrasan sarwi angantuk | Kulawirya Jayèngraga ||

20. rènggotan gênti nganthuki |

--- 5-6 : 138 ---

Jayèngrêsmi layap-layap | samya kêraos aripe | caturan sarya dhat-dhatan | nauri liru ada | kagyat Nuripin anglindur | katon binêlabak toya ||

145. Bêlabak

1. jêlih-jêlih Nuripin lir dèn patèni (494) | sambate | adhuh biung tulung-tulung sarwi asru | tangise ||

2. Kulawirya Jayèngrêsmi Jayèngragi | katrine | samya kagyat sêdaya nyana bilai | gugupe ||

3. Kulawirya Jèngraga ngadêg sêrigak | tandange | sru têtanya iku genea Nuripin | mulane ||

4. Ki Nuripin angruntuh mêksih anangis | ature | apan kagum inggih gèn kaula ngipi | yêktose ||

5. pan kêtingal kaula dèn êmplok bajul | gèwêle | pan binêktèng toya mêngandhap mênginggil | puruge ||

6. gèn kaula gêmbar-gêmbor jron pêngipèn[32] (495) | yêktose | datan wontên ingkang nulungi sêtunggil | wêlase ||

7. Kulawirya gumuyu sarwi anyandhak | githoke | dèn ngêl-ingêl Nuripin dipun gablogi | awake ||

8. sarwi muwus ih ambakna wong andhêkok | polahe | jêpluk-jêpluk anggêmbor ngagèt-agèti | dilèngèng ||

9. nulya lênggah Ki Kulawirya alatah | guyune | Ki Nuripin marêk sarwi gêrundêlan | wuwuse ||

10. anèh têmên wong angipi dèn dukani | ladake | anèng krajan nèng alas tan dèn marèni | kêrênge ||

11. suwe-suwe grunênge sangsaya ririh | klêsike | wusnya mênêng ngalêsêk lajêng angantuk | cêkluke ||

12. Jayèngrêsmi angandika lah Nuripin (496) | bêcike | anithika gêni dadèkên bêdhiang | dèn age ||

13. tan nauri Nuripin eca angantuk | renggote | Kulawirya anêntak marang Nuripin | wuwuse ||

14. apa dhêngkêk dene dablêg nora gati | kinèngkèn | Ki Nuripin gragapan matur êh kula | napane ||

15. samya sru gumuyu myarsa Ki Nuripin | ature | Kulawirya ngling e e Nuripin ngantuk | jawane ||

16. kon anithik dadèn gêni urub-urub | gawene | Ki Nuripin authi sigra anithik | gênine ||

17. amèt rumbut angupaya ipil-ipil | kayune | wus andadi dènira adadèn gêni | urube ||

18. katar-katar padha nèng kêdhung Bayangan (497) | pinggire | katrinira kêmanjon tan antuk guling | aripe ||

19. samya angêlinting têmbako lan mênyan | udude | Kulawirya ngling èh Nuripin sirèku | mêngkone ||

--- 5-6 : 139 ---

20. sun lintingkên Nuripin matur gih-inggih | bungahe | nulya karya pêngrokoke dèn dokoki | jêmbute ||

21. wusnya dadya sinungkên marang Nuripin | ge-age | tinampanan sarwi matur nuwun-nuwun | lèh gawe ||

22. ingêmpakên ngêmpor krêngês sêng-sêng sangit | ambune | apan katut lintingan wulu kêsêrot | jêmbute ||

23. pan kasêlak-sêlak malêbu ing têlak | watuke | Nuripin rokoke dèn iling-ilingi | suwene ||

24. sarwi muwus iki apane kang sangit (498) | rasane | lilingtinge anulya dipun udhari | wuwuse ||

25. iki apa Ki Kulawirya nauri | lah kuwe | bako kêmpung simbaring kawêt landhungan | ya kuwe ||

26. Ki Nuripin ngrêti yèn dudu têmbako | rupane | mungkag-mungkug ênêk kudu mutah-mutah | amore[33] ||

27. kaprès jêmbut Nuripin anggabêr-gabêr | lambene | gêrundêlan Nuripin sarwi alatah | guyune ||

28. akèh têmên parikane bok wis jêmbut | [...] |[34] mêngkono bae ya uwis |[35] blakane ||

29. kathik simbar kathik kêmpung kathik landhung | kawête | Kulawirya gumuyu sarwi ngidoni | cah-cohe ||

30. Ki Nuripin mingkar-mingkar ngling ih biang (499) | ladake | idu montên punapa botên asukêr | amise ||

31. kênèng idu bathuk irung dèn usapi | bêbêde | Kulawirya amuwus èh Si Nuripin | bêcike ||

32. andongènga sapintêr-pintêrmu bae | dèn age | matur botên sagêd lamun dongèng-dongèng | bodhone ||

33. Kulawirya nyêntak Nuripin pinêksa | dongènge | Ki Nuripin dhêlêg-dhêlêg ngeling-eling | omonge ||

34. lah dèn gupuh sadhengahne ya gothèkmu | pamrihe | tamba êlèk yèn turua kêtanggungan | wayahe ||

35. Ki Nuripin adhèhèm watuk asêgu | bêgènggèng | Ki Wirya ngling si dhêplok lir wong rêp maca | dhèhème ||

36. nulya wiwit ngomong wau Ki Nuripin (500) | andongèng | wontên randha lan dhudha cêlakan linggih | nèng ambèn ||

37. ni randha ngling ki dhudha payo badhean | ngong duwe | kanthong cilik tan ana bisa jajagi | kandhase ||

38. ki dhudha ngling êndi kayapa kanthongmu | rupane | lan sêpira jêmbar rupêke kanthongmu | dawane ||

39. anauri namung sênyari rong nyari | kabèhe | sun isèni rajabrana nora kêbak | lawase ||

40. anèng jawi gya ki dhudha randha mijil | karone | anèng kandhang angingkrang lir suthang walang | dhêngkule ||

--- 5-6 : 140 ---

41. pan ki dhudha andhosok tan etung ilang | anggrise | dêlah lopak-lopak sêlakane imbuh | ilange ||

42. Kulawirya muwus lo jêg kaya aku (501) | kajêge[36] | nyandhak tumpêr sinawatakên Nuripin | lupute ||

43. angindhani krengkangan ngêbutkên bêbêd | gênine | kêbut-kêbut salong kobong dèn usêki | bêbêde ||

44. gêrundêlan adat têmên sok niwasi | guyone | ênom mula nora dèn marèn-marèni | ladake ||

146. Sinom

1. ya ta kang samya paguywan | sêdalu tan antuk guling | ing wanci bangun anggagat | palilah ing pajar gidib[37] | sumilake kang langit | mancur lintang panjêr esuk | gumuruh swawarèng[38] rijal | myang kluruk sawung mêlingi | jêgigèring sata wana mawurahan ||

2. kongkang ngungkang nèng pangrongan (502) | srigunting lan cingcinggoling | mrak nguwuh nyêngungong ngakak | angkuban barung kêdhasih | branjang kêjêr munya sri | bênce cangak cucuwiun | têkak cabak cêkrohan | tuwu kokolik angikik | kang prêkutut anduduk lêlayu raras ||

3. kathah swabawaning mangsa | mangididing maruta tis | ima mawêr kawistara | rumêmbe sri ngawiati | suluh sumilak putih | ujwalèng wintang awêlu | akucêm ewa marang | kênyaringrat amurwani | pangikaling têdhuh birate kasunar ||

4. kandhih dening prabaning kang | hyang arunarsa amijil | karya langêning awiat | lir pendah rinênggèng sungging | mega malang malêngki | sêmu bang drawela susun | ima rêngga mawarna | angrênuk tungtung arangdhi | wênèh ima sap-sapan anisik mina ||

5. kang lir kêbuling wusonan (503) | mega bang lan mega putih | kadya pulas tinurutan | kapuranta dadu wilis | pahul rêmu arêmik | wungu lamuk mega biru | lir tilam kêpandaman | panjanging wiat muryani | ima maya kadya wastra ing sampiran ||

6. mimba rêmbening diwangga | manjêthi raras kumitir | lir lungsir rangrangan sutra | alilirangan tulyasri | tan wun wuryaning kawi | pajar gidib wêktu subuh | Jayèngrêsmi ngandika | paman sêdhênge ngastuti | wêktu subuh utami kang mêksih awal ||

7. Ki Kulawirya anabda | ia sêdhênganing wanci | lah payo padha akadas | gya samya mèt toyastuti | Kulawirya sêsêni | nguwuh mring Nuripin nuduh | sira ngambila toya | ing bathok ngong karya cawik | Ki Nuripin sigra mèt toya bêlungkang ||

8. angucap ih ia talah (504) | bok nguyuh sisan ing kali | pêrlu dadak kongkon mringwang | tan nganggurakên wong linggih | nulya katur kang warih | Ki Kulawirya amuwus | kene sun cewokana | Nuripin maju sarya ngling | kêbangêtên prentahe mring wong tan lumrah ||

--- 5-6 : 141 ---

9. wuwuse acêlumikan | tan kongang cewok pribadi | guthule gya tinuruhan | tangane kiwa ngosoki | jingkat tangan nginggati | kêthuran santêring uyuh | Kulawirya lingira | lo aja lunga Nuripin | èh wong durung nguyuh dadak cinewokan ||

10. sarwi pundhake cinandhak (505) | tiniung tan kêna têbih | Nuripin nora nglêgewa | bêbêd kêbês dèn uyuhi | bêrabas sikilnèki | Nuripin anjumbul mundur | sarwa jêlèh ah biang | bêbêd-bêbêd dèn uyuhi | kêbangêtên dara kyai sêmbrananya ||

11. Kulawirya latah-latah | modar kowe sun uyuhi | jêr lèhmu nuruhi calak | durung nguyuh dèn cewoki | Nuripin kidih-kidih | anguconi bêbêdipun | gumrêmêng gêrundêlan | nora têpa-têpa pikir | bok dhèwèke dèn kènèkna mandahnea ||

12. mênthungi uwong sêkala | tan ana maklume thithik | mèh sêparo jarit ingwang | têlêse kang dèn uyuhi | Ki Kulawirya angling | grundêlan apa ko wuwus | sarwi nyirati toya | Nuripin malês nyirati | sacawukan sigra lumajêng akêbat ||

13. Kulawirya ngling ya ia (506) | rasakna mêngko Nuripin | nulya ngambil toya kadas | wusnya adan Jayèngragi | sunat ngamal pupuji | Ki Kulawirya sunat wus | kang paman ingacaran | majêng kinèn angimani[39] | nulya majêng ngimami Ki Kulawirya ||

14. ngangkat usali parêlas | subêki rakangatèni | ada-an imaman lilah- | hi tangala lajêng takbir | wêwacan suratnèki | sawuse patekahipun | sunat ina anjalna | akire surat watini | rêkangat kang akir dêge kinunutan ||

15. wus têrtib kalih rêkangat | pupujian lajêng dikir | sawusing dikir andonga | pêragat dènya ngabêkti | Jayèngrêsmi ngling aris | wawi mumpung ènjing laju | kang paman lon lingira | prayoga sarèhna dhingin | kêrana kali tan kêna sinabrangan ||

16. anganti wijiling surywa (507) | sêdhêng prapta kang nambangi | lan iki nuju pasaran | Mamênang pasare Paing | ya ta sami anganti | hyang aruna wijilipun | sumirat mèh raina | sêmu bang ima ngawêngi | kasorotan ujwalaning andakara ||

17. anrangrangi ingakasa | hyang surya malêthèk mingip | sêparo kadya iriban | sangkribing wanita nitik | mukaning dyah sêpalih | nèng wêngan duk mungup-mungup | sumilak kawistara | tan tara mêdhar nêlahi | angêlela lilir lêkêring wêdana ||

18. aruna rungrung rumangsang | ngênani tang wana wukir | kali lumarab anglirab | bayanya kèh ngambang minggir | anggabag mudhik milir | miwah kang samya mêncungul | pênuh kêdhung Bayangan | baya bayak anèng warih | èsthanira kadya samya anêmbrama ||

19. marang kang samya tirakat (508) | yèn ngucapa mituturi | prayayi ngupaya kaka |

--- 5-6 : 142 ---

lêhêng abalièngriki | kadi tan bisa panggih | kakanta tan nêdya mantuk | yèn ètunga ing lampah | tuas kangèlan nèng mêrgi | kang mêngkana miangga lamun ngucapa ||

20. ki wuragil Kulawirya | muwus sasmitèng Nuripin | nudingi buaya ngambang | Nuripin milu nudingi | iku apa Nuripin | bajul ngêlih arsa naut | anguntal marang sira | Nuripin nirokên angling | dèn gigiris Nuripin niru kewala ||

147. Girisa

1. Jayèngrêsmi lon ngandika (509) | sêwawi paman mahawan | payo yayi Jayèngraga | kang liningan kalihira | agêpah adan umangkat | saking ing kêdhung Bayangan | nginggil prênahing sabrangan | angidul limang pêmbalang ||

2. numpak baita taripan | wong papat samya anabrang | sarêngan wong apêpasar | wus nabrang ing pêlabuhan | laju kewala nut mêrga | galêng têpining pêgagan | pala srining patêgalan | kasimpar kapêndhêm muah ||

3. sawarnaning jêjanganan | pinagêr wuluh risigan | têgale wong Majarata | kêlangkung asri kawuryan | gaga anggênggêng rumagag | du galêng têgal pêgagan | pinggir sinalisir gawar | mêripit carang lancaran ||

4. kêcipir kacang dhungdhungan | kara kêrai sêmangka | jêwawut jagung kimpulan | lombok terong wijèn jarak | têmbako tompulu kapas | têgal wiar bêbanjêngan | pinggir kinirihan toya | kumriwik atutulakan ||

5. ya ta kang samya lêlampah (510) | andarung ra-ara wiar | wus siang tumiling surywa | ngambah wana têrataban | musakat rêkasèng lampah | panasing hyang andakara | gumamplêng mêmpêng apanas | tumapak lêbune panas ||

6. tan wontên toya kêtingal | nasak pêngalang-alangan | nampêk sumuke apanas | samyanggong gêrah katoran | ingarsa tumingal desa | ragi kêpering ing marga | kasèyuban ing kêroya | sinêngka glis sadêdêlan ||

7. anyidhang nimpang ing marga | Nuripin abêntayangan | ngrêsula sêsambat panas | bilah panase tan lumrah | dingarèn panasing surywa | ngisor panas dhuwur panas | tan ana manub[40] bri nglayang | bok sedhum têka sêdhela ||

8. Jèngrêsmi mèsêm ngandika (511) | Nuripin sira ngrêsula | tan bêtah rasaning panas | jare ujaring riwayat | caritaning pra ngulama | kêlawan panas ngakerat | tikêl pitung mene panas | mêksih panas ingakerat ||

9. Kulawirya nambung sabda | ya Nuripin wruhanira | lèhmu ngrasakakên panas | lagi manjêre kewala | durung soksokaning kerat | besuk yèn sira nèng kerat | kêpanasên dhasmu pêcah | anjêblug utêkmu mili ||

10. kabèh abêcik kewala |

--- 5-6 : 143 ---

mung sira dèn panas dhawak | sajêge tan sinung luar | malah sêlot bangêt panas | Nuripin matur plêrukan | ngandika asia-sia | punapa namung kaula | ingkang duraka priangga ||

11. thok thil namung jasat kula (512) | Kulawirya ngling lah ia | Nuripin matur dah puna | bara-bara ngur kaula | tinimbang kêlawan ingkang | angingkrang anèng pêpalang | Kulawirya kagyat miat | sarwi anggêrewal lêmah ||

12. Nuripin lumayu gancang | binalang akêdhungsangan | wangsul praptèng ing dêdalan | Jèngraga gumuyu mojar | Nuripin rada cilaka | arêp glis nèng pêngauban | wêkasan kêsuwèn panas | ya ta kang sami mahawan ||

13. wus prapta kang pinaranan | ngisoring kaywagung gurda | rarywan sêndhang pinggir desa | ing Pakudhon cêlak wana | samya nèngandhap kêroya | samyaso ayêm gya siram | kêraos rahmating badan | wus samya lajêng akadas ||

14. Nuripin prapta gya-agya (513) | cucul byar ambyur ing sêndhang | wusnya dus angambil kadas | sêdaya samya sêmbahyang | sabakdanira asalat | Jayèngraga ris ngandika | Nuripin sira mentara | mring desa angupayaa ||

15. bubucu mênawa ana | lan dawegan kang sêdhêngan | ngilènana kang prayoga | Nuripin matur sêndika | gya mentar mring pêdhusunan | nêmbung lan pêtingginira | agupuh ingkang liningan | tan susah mawi tinumbas ||

16. samêkta kadya sugata | bubucu saulamira | dawêgan pat pêparasan | anèng dhulang pancang[41] ilang | gupuh prapta ngarsanira | kêdhêpêk kidhung trapsila | ngusap-usap baunira | sarwi bukuh aturira ||

17. punika kang sumapala (514) | sêkul sênanjung katura | toya kumringêt satesan | supaya aring katoran | sumangga jêngira lurah | Jayèngrêsmi ris ngandika | ka[42] pêtinggi sugatanta | gèh bangêt têrima mara ||

18. samire godhong binuka | kang paman lan arinira | samya ingacaran nadhah | gupuh samya wiwijikan | adan lêkas kêmbul nadhah | sêmu kêlantih ing mangsa | pikantuk dènira[43] | abukti kang pasugata ||

19. wusnya nutug cinarikan | Nuripin nadhah lorodan | pan ibut pêmanganira | acakut dhokoh agagah | dhasar sêkesuk tan mangan | kêlalèn nora têtawa | têlas tan kari saupa | lawuh myang dawêgan bebas ||

20. Kulawirya gumuyu jar (515) | Pin paran wus wruh maringwang | Ki Ripin bêkuh turira | mriksa malih tiang cêlak | pratela sapolah tingkah | Kulawirya ngling kêparat | andadak kobêr anggarap | sarwi ambalang bêlungkang ||

21. kêna dhêngkule anjola | Jèngrêsmi mèsêm ngandika | èh kakang pêtinggi desa |

--- 5-6 : 144 ---

wus sangêt têrimaningwang | dènira dana bojana | kang liningan nuwun turnya | lah wis manira mit mentar | manirarsa ngraras dria ||

148. Mijil

1. ki pêtinggi andhêku turnya ris | sumanggèng kêrsèng don | inggih dhèrèk wilujêng lampahe | angling malih tuduhna kang êndi | mêrgane kang bêcik | jujuge kang gunung ||

2. matur inggih kang mêrgi puniki (516) | ngêncêng mring Kêlothok | ardi Klothok gua Selamanglèng | yèn wus ngidul ngilèn punang mêrgi | sisimpanganèki | mêngilèn kang anut ||

3. botên wontên mêrgi malih-malih | jujuge mring Klothok | namung simpangan sêtunggil ngilèn | Jayèngrêsmi angandika aris | padhandum basuki | ki pêtinggi nuwun ||

4. katri sojar mit-amitan sami | dan umangkat gupoh | pan tinurut pêtinggi tuduhe | wus kêpungkur Pakudhon desèki | wanci lingsir rawi | panase tumapuk ||

5. lêpas lampahira kang sêdyapti | mring ardi Kêlothok | prapta simpanganira mêngilèn | aningali bêlik wenya wêning | cêlak saking mêrgi | rarywan samya wêktu ||

6. salat ngasar sabakdanirèki (517) | laju mawan gupoh | kawit manjat ing ardi anètèr | dadya randhat lampahirèng mêrgi | angatêk saari | suku samya rapuh ||

7. sinêngkakên lampahira nanging | tansah ngonjot-onjot | nulya prapta dhusun ing Pakuncèn | kang lumampah samya sêdya kampir | tan ana pêtinggi | namung kamisêpuh ||

8. Kyai Wanatawa ranirèki | Ki Nuripin gupoh | amanggihi sarwi atêlètèh | gupuh Wanatawa praptèngarsi | sarwi ngacarani | kinèn lênggah salu ||

9. angandika aywa susah iki | ing kene kemawon | ngong ayun mring gua Selamanglèng | yèn sêmbada lan kêsdune kaki | untapna wak mami | kaki maring gunung ||

10. Kyai Wanatawa matur inggih (518) | sampun walang-atos | pan wus damêl kula ngatêrake | Jayèngraga Kulawirya angling | lah ya sukur kaki | juru kuncinipun ||

11. kang liningan gupuh nulya rakit | sangu karag gêmblong | wus sinungkên Nuripin tinampèn | myang dawêgan parasan cinangking | umatur suawi | yèn kêdalon laku ||

12. nulya samya umangkat tumuli | suku mêksih apor | ngantak-antak ing mêrga lampahe | wus antara dangu nulya prapti | wiwarèng gua writ | Selamanglèng luhung ||

13. kathah rênggane sela ingukir | Jèngrêsmi duk anon | langkung ngungun angling jro driane | yèki pêtilasan Kilisuci | caritane dhingin | dhêdhalang anjantur ||

14. sananing pêndhita rara Suci (519) | kadang kênya katong | maha dhepok anèng Selamanglèng | mêksih wèlèh labêting alêwih |

--- 5-6 : 145 ---

gawok dènya mèksi | kang watu tinatu ||

15. pilaring kori pinatra rêmit | rapêt adon-adon | cècèlèng têlundhag pipinggire | pinangadha dhêdhêkan lus linis | pinipil lir rimpil | sosompilanipun ||

16. ginapura teplok ngukêl pakis | sinimbar tumpang ron | pangubêding lunglungan kathète | muwêr kadya panglêkêring luwing | awingwing agawing[44] | lir rêmêk dinumuk ||

17. kèndêl anèng pacrabakan jobin | doning sela kosok | kalumutan lêgêdan wilise | sumêrambah mêlatar wêradin | êmpuk lir linapis | ing wastra sinusun ||

18. ingkang samya eca dènya linggih (520) | sawusira aso | myat pusparsa mayêng ngupaya we | lumaksana sêdaya umiring | maring taman wukir | sangkêp liring santun ||

19. anduk gandanira amrik minging | kèh brêmara mawor | kariruru kawigaran dene | ring satpada myang kukupu mamrih | nrawung warnèng sari | bêlonthang bang wungu ||

149. Lonthang

1. ya ta kang ngupaya tirta tan kapêdhak | Jayèngrêsmi angling mring Ki Wanatawa | paran iki kaki de tan ana tirta ||

2. matur inggih ing pabèjèn prênahira | wa mêkatên langkung ing bêgja paduka | pan punika trêkadhang tan kêtingalan ||

3. Jayèngrêsmi sumpêg kêwatir tyasira | lalurating kadas dènira sêmbahyang | angandika kaki na ngêndi prênahnya ||

4. ing pabèjèn age payo pinaranan (521) | nulya mudhun sêkêdhik angalor ngetan | tan adangu kang ingulatan kapêdhak ||

5. ranu nèng kulah sela pinatra ngrêmit |[45] patute pêsagi lêlawèh nglambe dang | ingukir rintikan wêwêngkon lis-lisan ||

6. kinubêngan sangkêp saliring sêkaran | mêncêp wenya wêning nèng kulah akilah | Jayèngrêsmi anon kacaryan umulat ||

7. endahing patirtan nulya samya kadas | wanci hyang arka wus titih ing ancala | nulya agya wangsul malih marang gua ||

8. laju tumama marang sajroning gua | tambêning wiwara kang kidul rineka | rêca naga manglung lir mijil saking rong |[46]|

9. jêrambahing gua sela kumalasa (522) | rakite lir wisma watês winêtara | tan patia wiar wêtara nêm dhêpa ||

10. sela lus sêdaya pinipil pêpatran | myang nginggil langitanira apipilan | ingukêl ngêluwêr angunthuk cacingan ||

11. myang pagêr kring kanan pênuh kir-ukiran | rurujit angrawit bintulu mapraba | tan ana sêlanya tinatu tinatal ||

12. tetela lir kêmbang sêlaga gagangan | gua ing Selamanglèng asisinggêtan | kang kidul singgêtnya kathah mawi lawang ||

13. jêrambah jromahan antara rong dhêpa | dene kang êlèr singgêtnya mawi lawang | jêrambah antara jêmbare pat dhêpa ||

14. kang pinggir kilèn wontên bale watangan (523) | sela lus lis-lisan amuput jêrambah | gêngira sadhêpa lèr malih singgêtan ||

15. têngahipun lawang jêrambah jromahan | tri dhêpa wiarnya pêsagi tulyendah | gua Selamanglèng jrambahnya sêkawan ||

16. lawang jro titiga lawang kang mring jaba | kêkalih ingkang wetan lawang mring jaba | ya ta kang samya salat anèng jêrambah ||

--- 5-6 : 146 ---

17. wêktu mahrib Jèngrêsmi kang dadya iman[47] | bakda salat mahrib lajêng salat ngisa | sabên wêktu samya gantya dadya iman[48] ||

18. bakda ngisa wus pêragat sunatira | nulya samya tata dènya lilinggihan | Nuripin anithik karya gêni dian ||

19. samya lêjar tyasnya nèng gua apandam (524) | Jèngrêsmi ngandika mring Ki Wanatawa | kaki ngong têtanya punapi wontêna ||

20. janma kang tirakat mêrene wong tiga | ngawirya pêparab Ki Sèh Amongraga | sabate kêkalih aran Jamil Jamal ||

21. prapta nèng gua Selamanglèng mênawa | aturira kaula datan tumingal | mênawi ta saking tan uning kaula ||

22. ingkang kadya pajar andika punika | wontêna kaula matur pan bêlaka | kang anama Mongraga kanthi sabatnya ||

150. Kinanthi

1. ya ta kang samya alungguh | nèng gua dènya nênêpi | apan amung kalih dina | anèng Selamanglèng nênggih | Jèngrêsmi alon lingira | marang Ki Wanatawèki ||

2. kaki sun tanya sirèku (525) | kene saluaking ardi | ana kang amara tapa | pêndhita ingkang linêwih | Ki Wanatawa turira | pan inggih wontên sêtunggil ||

3. anèng sapucaking gunung | pucake ardi puniki | ardi Klothok pêkarêman | sêpên tan kambah ing janmi | awis ing[49] uningaa | kadhang yèn wontên kang panggih ||

4. tan sagêd asalang wuwus | bisu kewala tan angling | yèn wontên kang inujaran | sêpakonipun pinanggih | etangipun angsal bêgja | yèn panggih kongsi sinung ling ||

5. wastanipun kang palungguh | ki dhepok sèk Ragayuni | manggyan pucak Palêlêngan[50] | Jayèngrêsmi duk miarsi | mring ature Wanatawa | sukèng tyas arsa pêpanggih ||

6. wusana alon amuwus (526) | payo ta tuduhna kaki | ia maring Kalênglêngan | manira sêdya pêpanggih | Ki Wanatawa turira | sumangga amba umiring ||

7. dyan umangkat sing gyanipun | mudhun ngalèr ngetan iring | anikung mêngilèn manjat | nut agir lingiring wukir | wanci gumatêl kang surywa | arandhat sumêngkèng ardi ||

8. amiak gêlagah rayung | nêrampat lang-alang aking | ngatêk-atêk dènya lampah | ing mêrgi kêlangkung sungil | sêkêdhap rèrèn kaporan | sagèn-gèn dènira linggih ||

9. anênggêl sêsêngkanipun | lêlêmpong alêmpat-lêmpit | ngambah wana pêjarakan | jarak cina angêbêki | manjat arambatan jarak | yèn rarywan jarak ngayomi ||

10. andungkap panjatanipun (527) | tênggêre pucaking wukir | têlas kang wana kêkaywan | kêkêndhit pucaking ardi | ngasrama ing Kalênglêngan | dadya kabuyutan wingit ||

11. kang samya lampah ngrêrantun | kêsayahên anèng mêrgi | rêrêm samya mumucangan | nèng sor kêkaywan kêlampis |

--- 5-6 : 147 ---

watês kêkêtêbing wana | rêsik padhang sapênginggil ||

12. gya manjat dêdêr mindhuwur | anênggèk sumêngkanèki | anjambak sukêt mêrakan | kêlangkung rêkasèng mêrgi | surya wanci wisan karya | sumalêngêt panasnèki ||

13. dukut tinampakan lunyu | sring kêplorod Ki Nuripin | dadya paguywan samêrga | mêrga lakune Nuripin | gendholan sacandhakira | yèn jêbol kêplorod têbih ||

14. ya ta wau kang palungguh (528) | ing dhepok sèk Ragayuni | tanpa sabat tanpa endhang | namung pribadinirèki | tanpa wisma kêkampungan | anèng ing sanggar sasiki ||

15. tan pati agêng kang tajug | pêcak nêmbêlas pêsagi | payone êduk kakaban | pagêr gêlondhong pring langking | sinunduk pan ginênderan | jèjèr adu rapêt pipit ||

16. lawang lèr lereganipun | sami wutuhan pring langking | tanpa bale palupuhan | tiningalan saking jawi | tan kêtingal pagêrira | rinambatan ing pongpongging ||

17. papasan galing lung gadhung | jên-injênan sanggalangit | lêt-ulêtan kêsèmbukan | adal-adal lan wêdani | ngarêmbyung ngêbêki sanggar | dinulu muyêk awilis ||

18. lir pangol sela anglumut (529) | tan mungguh lamun nyanani | yèn dadya sêsanèng janma | saking sintrune awingit | kang nèng sanggar pamisikan | ki dhepok sèk Ragayuni ||

19. arakit pêlungguhipun | ngadhêp dhêdharan mawarni | kanan keringe jilidan | satumpuk jilidan Jawi | satumpuk jilidan kitab | angapit ing kanan keri ||

20. tan mawi kêlasa lungguh | palupuh kewala apik | kêlimis labêt wus kawak | ya ta kang sumêdya prapti | pucak arga Kalênglêngan | wus dènya anduduk mêrgi ||

151. Dudukwuluh

1. nulya prapta Jayèngrêsmi lampahipun | lan kang paman myang kang rayi | Ki Wanatawa nèngayun | kang dadya grêmaning mêrgi | pitêdah prênahing dhepok ||

2. matur lah punika inggih dhepokipun (530) | napak pêlataranèki | rêsik tana rumputipun | sela kumalasa radin | kadya pakêkêsaning mong ||

3. anglulumut lêgêdan wilis dinulu | kêlapa gadhing kêkalih | kang minangka korinipun | rumput mrakan ngrêmbyung nginggil | kêkêtêb sêkar argulo ||

4. gya tumama Jayèngrêsmi duk kadulu | marang ing sang apalinggih | uluk salamu ngalekum | nabda ngalekum salami | rêrakêtan tangan gupoh ||

5. gantya-gantya sêsalaman kang mrêtamu | Wanatawa myang Nuripin | sêdaya wus kinèn lungguh | santri wus pêrnah nèng wuri | binagyan ingkang duk rawoh ||

6. amangsuli pambagya panêmbramèngrum (531) | wau ta sang apalinggih | jatmika tan kêna muwus |

--- 5-6 : 148 ---

samya ngartikèng jro kapti | lungit pasanging pasêmon ||

7. cup-cinupan sang tapa hêrdayanipun | uninga lamating haib | cêcalon mukmin kas luhung | ing mangkya lagya nglêlari | mring kadang ipe lungandon ||

8. dhêdhampalan rèhning tinuding ing laku | mring sudarmanira kalih | onêngira trêsnèng mantu | myang sagotra sama asih | mring kang sêdya utamèng don ||

9. sanalika mêne tan sêrawung wuwus | ki dhepok sèk Ragayuni | ragi kathah èsêmipun | makung kajatmikan wingit | dadya tan ana miraos ||

10. Jayèngrêsmi Jèngraga Kulawiryèku | samya micarèng jro galih | sêmada gawat wong iku | karya gawoking têtami | kitabe sinandhing lunggoh ||

11. lawan ingkang dèn adhêp samêktèng suguh (532) | nyamikan sangkêp mawarni | dudu carane wong gunung | pasugatane di-adi | cèrèt pinanggung nèng anglo ||

12. dêgan pêparasan myang kêndhi bak ranu | tan rewang jalu myang èstri | bisa rakit[51] susuguh | wowohan kang manis-manis | myang lah-olahan sumaos ||

13. Jayèngrêsmi tumingal mring sang palungguh | kêraos kakanirèki | wusana kumêmbêng kang luh | sira ki sèk Ragayuni | myat ing têtami ngêmu loh ||

14. anêmbrama nênamun sungkawèng tamu | nojarkên pasugatèki | sumangga sawontênipun | sumapala palèng wukir | supayaring ing kalêson ||

15. we nyu wilis tuwin sakêrsa amundhut (533) | samya mangsuli ling aris | inggih ing sasêlotipun | Jèngrêsmi rêsêp ing galih | myat marang ingkang dhedhepok ||

16. pan inganti-anti dangu tan amuwus | kêlangkung akung ing wadi | mêngkana alon amuwus | Jèngrêsmi mring sang palinggih | marma kaula praptèng don ||

17. wiosipun kaula nuwun pituduh | mugi paduka sung tuding | inggih ing panggenanipun | kadang sêpuh kawlas-asih | nglêlana nis nir tang wartos ||[52]

18. karya kingkinipun ingkang kantun-kantun | ramèbu myang garwanèki | langkung sangêt kawlas-ayun | kula kêlawan pun adhi | myang paman samya ngupados ||

19. lamun sampun praptèng mêriki kang wau | kadang kaula Mongragi | ing mangkya pundi gyanipun | yèn tan marêk yêkti mami | nuwun pêthèk kang kumêplok ||

20. sang palinggih sèk Ragayuni lingnya rum (534) | inggih mangke bokmênawi | sagêd amangsuli atur | kilap lêrês lawan sisip | anakmas dènya mirangrong ||

152. Wirangrong

1. prayogi sêsambèn dhingin | supaya mari kalêson | punapa kinêrsan weni kang nyu | kang liningan aglis | samya ngalap dawêgan | inginum manis anikmat ||

2. nulya sinung Ki Nuripin | amundhut nyamikan alon | sasukanya ngalap apikantuk | kang samya binukti | sèk Ragayuni ngalap | manggis ginêgêm kewala ||

3. wusnya dhêdhaharan sami (535) | sèk Ragayuni lingnya lon |

--- 5-6 : 149 ---

anakmas têtanya kadangipun | ingkang lêlana nis | kaula tan pagutan | dèrèng wruh suwarnanira ||

4. kang wasta Sèh Amongragi | nanging wus wor tunggal kawroh | jomblah ing kanêngan lan ragèngsun | tan kuciwèng ngilmi | tan samar-sinamaran | sami dèrènge pêpanggya ||

5. tan tingal-tiningal lair | wus cup-cinupan ing batos | Ki Sèh Amongraga tyas wus kupu | lan kaula yêkti | ing pandugi kaula | rakanta Sèh Amongraga ||

6. laju ngêlalu lana nis | wus tan nêdya atêtêmon | marang yayah rena tan lyan dulu | mring Hyang Purba jati | jatmikaning kanêngan | nênênga sihing Hyang Suksma ||

7. lir sata lagya mèmèti (536) | pantuk pêtarangan manggon | lagya drês anigan nulya nuku[53] | mangrêmi pangèksi | mrih têtês ing kasidan | tanggaling sih kêwalean ||

8. wa mêkotên niku sirik | anyênthok ahibing Manon | pan lagya kinêrsan de Hyang Agung | tan kêna pinêthik | walahu aklam benjang | yèn karilan ing Hyang Suksma ||

9. dene gènipun sêmangkin | nèng mêdahab kidul kulon | tan kenging cinêtha ing palungguh | lamun dèn ulati | pan dèrèng mangsanira | kêpanggiha ingulatan ||

10. kakanta Sèh Amongragi | lagya kinarya lêlakon | puniku ing benjang garwanipun | tumutur ing laki | nèng jaman pamimikan | kathah roncèning rancangan ||

11. lagya sêmantên ling mami (537) | tan kêna wêdhar ing raos | Jèngrêsmi duk myarsa langkung ngungun | katrinira sami | Jèngraga Kulawirya | bisik-bisik arêrasan ||

12. paman wong puniku èdi | tunggal pasanging pasêmon | lan putranta kang mas saliripun | wuwuse patitis | tan wontên kang sumêlang | kadya sidik ing wêcana ||

13. Ki Kulawirya nauri | layake ia mêngkono | wus waspadèng cipta ngong sirèku | thithik rada blai | polahira nèng mêrga | padha nyêlèwèng maksiat ||

14. mangsa wurunga kêtawis | pêsthi kacupan ing batos | mèsêm Jayèngraga ri[54] suntrut | anutuh kang uwis | sèk Ragayuni lingnya | nyamun nyarakên dhêdharan ||

15. dawêg anggèr kang dumugi (538) | sami krana'llah kemawon | punika kinêdhap sêrbad arum | sawontêning wukir | karênan kang liningan | samya rahab dhêdharanan ||

16. katri karênan ing kapti | dene sêsambèn aroyom | sèk Raga ngandika lah puniku | wedang mupangati | ron kêmadhuh kêliang | lan gula rèn sawêtara ||

17. ngrês linu pêgêl ing daging | ngilangkên ingapor ngêthok | tuli wulu waras otot purus | kêsêl aglis mari |

--- 5-6 : 150 ---

yèn kaur linêguta | primbon nyatur dadi sarat ||

18. katri mèsêm anginggihi | kados ta lamun sayêktos | punika kêlianging kêmadhuh | paedah utami | gya samya nginum wedang | Jèngraga agugung[55] rasa ||

19. paman datan nyana mami (539) | lamun klianging kêmadhoh | yèn mawi mupangat raosipun | gurih tungtung wangi | kula lagi punika | mriksa raose kang wedang ||

20. karênan Ki Jayèngrêsmi | cipta jênêk anèng dhepok | tyas sêdya ambapa mring sang wiku | ki sèk Ragayuni | uning kênyêping netra | amêdhar jurudêmungan ||

153. Jurudêmung

1. wancining surya gumiwang | sèk Ragayuni lingnya rum | sêwawi sami awêktu | marang gone we akadas | samya mijil saking tajug | maring sêndhang pabêlikan | mêrgi anglekong[56] tumurun ||

2. praptèng sêndhang pabêlikan | sêndhang Prawati ranipun | sandhaping sela gêng mangul | sêndhangnya mili andrawas | marang sor jog jurang parung | ya ta kang samya akadas | sawusnya dènira wulu ||

3. wangsul minggah praptèng langgar (540) | samya wêktu salat luhur | sèk Raga ngimami ngayun | pêragat dènya asalat | samya tata malih lungguh | wus samya cipta wor dria | tar wangwang osiking wuwus ||

4. Jayèngrêsmi rum têtanya | mring sèk Ragayuni luhung | kaula kyai nunuwun | rèh bodho tanpa tuduhan | mugi paduka sung tuduh | praptèng padhanging tyas kula | ngagêsang giunganipun ||

5. ki sèk Ragayuni nabda | winor èsême asêmu | dhuh anakmas sang binagus | dene amêla bêbakal | wus tandur mikir mêluku | dhasar wijine wangenan | nging kêdhik kuciwanipun ||

6. ragi katêndhagan jawah (541) | sêmune sêmada alum | kêndhat tulakan tan turuh | nanging tan dados punapa | pan kêdah istikèng jawuh | supaya winih waluya | ngalilir kawanton ranu ||

7. wiwinih sampun prayoga | mung kantun pangulahipun | kêdah anuwuki pacul | mrih dhaup winih lan tanah | dadyarja kang tanêm tuwuh | kang darbe sabin sih marma | myat tandurane woh landhung ||

8. kontrag tyasnya kang liningan | pan rumaos inanipun | Ki Jayèngraga umatur | bibisik mring ingkang raka | prayogi angudi wuwus | supados kususing dria | ing nalar mênawi rujuk ||

9. Jèngrêsmi nganthuki rêmbug (542) |[57] wusana alon umatur | marang sang maha palungguh | kaula nunuwun mirat | pangandikanta kang wau | dhauping winih lan tanah | kadya punapa liripun ||

10. sèk Ragayuni lingira | de wuwus kula puniku |

--- 5-6 : 151 ---

kathah panunggilanipun | pan inggih gangsal prêkara | ingkang dhihin dhaupipun | Gusti kalawan kaula | kumpula sir kang sêjatu ||[58]

11. lantaran uni uninga | kaping kalih dhaupipun | ngagêsang kêlawan lampus | kumpuling èngêt lan lepya | lantaran nugraha wahyu | kaping tiga dhaupira | suksma lan jiwangganipun ||

12. kumpuling napas lan cahya | lantaran rasaning tuwuk | dene kang sêkawanipun | dhauping ngilmu lan iman | kumpuling tokid lan kawruh | lantaran kêlawan tapa | dene kaping gangsalipun ||

13. kang winih kêlawan tanah (543) | kumpuling sêmu lan êmpuk | lantaran kêlawan ranu | puniku prêlambangira | kewala sêsamènipun | kang dadi paugêrnanya | langkung pangulahirèku ||

14. yèn ta wêwadhah kuciwa | têmah rusak isènipun | tan saplak lir surywa tangsu | yèn surywa tanpa wêngika | baya baskara tan murub | ilang padhanging raina | puniku upaminipun ||

15. lan tunggil malih prêlambang | kadya ta sanepa dhusun | kêrajan sajroning dhukuh | dhukuh nèng jrone kêrajan | kêdah wruh sakumpulipun | yèn inang salah sajuga | têmah copèt kalihipun ||

16. owêl dènira bêbakal (544) | tan tulus cêbloking turus | yèn kêdrawasan kêdarus | mila kang wus man tan arsa | garegonan raganipun | kêdah anungge jiwangga | sumungku ring dhawakipun ||

17. kang samya myarsa karênan | Ki Kulawirya umatur | sanès kang kaula wuwus | kaula duk samya prapta | jujug ing gua linuhung | ing Selamanglèng punika | sela lus rinênggèng tatu ||

18. pinatra gêmpur angrêmat | pipining lawang kang kidul | pan rêca têksaka manglung | mênawi wontên jarwanya | ki sèk Ragayuni muwus | dhi bagus lamun atanya | artining gua puniku ||

19. sêsanèng pêndhita rara | Kilisuci kang kukuwu | ingkang sêdhèrèk pêmbayun | prabu Jênggala Ngurawan | ing Kêdhiri Singasantun | tansah dadya parêbatan | anulya sang pêndhita yu ||

20. ambêncah warna sêkawan (545) | anuku ring arinipun | wêradin kadangnya catur | nyai gêng Têgalpucangan | anèng ing Jênggala prabu | dene ni agêng ing Saba | pan anèng Ngurawan prabu ||

21. nigêng Selamanglèng Daha | ing Jênangan Singasantun | sipat pat sami warnèku | dening cirining wiwara | apan ing sêngkalanipun | ginraita ungêlira | naga manglèng sela iku ||

22. ingabên lan sapênika | trus rasa gatining sunu |[59] sumangga andika etung | sampun pintên laminira | Kulawirya lon amuwus | mring kang putra Jayèngraga | kono anakmas nèh itung ||

23. Jèngraga mèsêm turira (546) | mangsa boronga ingriku |

--- 5-6 : 152 ---

sèk Ragayuni lingnya rum | etung kula kang sêngkala | lagya tigang atus taun | lan pitung dasa sêtunggal | taun swarkaraning[60] laku ||

154. Sarkara[61]

1. ya ta ingkang sami mardyèng wangsit | wanci wus akiring wêktu ngasar | surya mê[62] ngêlarap sore | nulya sami tuturuh | tumurun mring sêndhang Mrêwati | sapungkurira kadas | pasugatanipun | pan mêdal saking mangunah | sêkul ulam panganan sangkêp sumaji | kadya tinatèng janma ||

2. pirik[63] nganan ngeri anèng pinggir | têngah longkang kinarya sêmbahyang | kang samya kadas prapta ge | lajêng samya awêktu | ngasar bakda lajêng mahêrib | sèk Ragayuni ingkang | angimami wêktu | sawusira kinamatan | ngangkat niat usali praptaning takbir | wêwacanira ilhar ||

3. rêkangat kang awal suratnèki (547) | wusing patekah kulya ayu hal | dene rêkangat akire | wusing patekahipun | ida ja-a nasrulullahi | praptèng akiring tahyat | asalam bakda wus | samya pupuji arahab | laju dikir tri atus myang donganèki | rajugna wus pêragat ||

4. samya angadêgi salat wabin | nêm rêkangat têlung salam purna | gya manjing wêktu ngisane | Jèngrêsmi kinèn ngayun | angimami nulya mangarsi | sunat wus kinamatan | ngangkat niat pêrlu | usalinira pasekat | takbirira patitip[64] parênging kapti | kêlawan isimullah ||

5. mikradjing kirat patekahnèki (548) | kasar made jais lajimira | kang saalip rong alipe | myang kandêl tipisipun | idhambila onah imami | sawusira patekah | pan wêwacanipun | apale surat jumuah | rêkangat kang akir wêwacanirèki | sawuse ing patekah ||

6. surat munapèk kirate wasis | praptèng tahyat awal akirira | nulya asalam bakdane | laju pujianipun | swara sawêtara aririh | alandhung tumaninah | sarèh ngayut-ayut | laju lêlagon dikirnya | ngangsêg rahab tri atus suhuling dikir | wuse nulya andonga ||

7. anumpa donga amrih utami (549) | wus pêragat sêdaya myang sunat | amansohkên têpakure | sawusira ing dangu | nulya tata samya alinggih | pandam wus angalêncar | lir samêktèng wau | sugata wijil mangunah | saosanipun kinèn ngambil mangarsi | Nuripin Wanatawa ||

8. ingkang samya kinèn nglêladèni | sinaoskên kang sêkul rampadan | ramut lan sawantingane | sèk Ragayuni muwus | lah suawi sami wêwanting | kang liningan agêpah | samya atuturuh | ki sèk Ragayuni nadhah | ukur-ukur sarat ngecani têtami | sarya lon angandika ||

--- 5-6 : 153 ---

9. sampun cawêngah sumêlang kapti | ingkang samya pikantuk anadhah | rijêki lah sawontêne | kang maklum maring ulun | datan pati lawan abukti | kang dumugi priangga | mupung sih kêpangguh | mungtabangat anèng dunya | kang liningan samya suka rênèng kapti | pikantuk dènya nadhah ||

10. langkung nikmat raosing pambukti (550) | wus antara luar wiwijikan | cinarik mring pêmburine | sami pikantuk tuwuk | têlat ulat[65] sêkulirèki | panjang piring lancaran | sininggahkên sampun | tinumpuk anèng dhudhulang | siningkirkên ing pinggir sampun miranti | dhêdharan majêng ngarsa ||

11. ingacaran asêsambèn sami | kang liningan nuwun aturira | kang tamu panggraitane | sayêkti yèn linuhung | kyagêng dhepok sèk Ragayuni | wus nglairkên kêramat | eloking pasuguh | tan majat lahirahira | dene tanpa roang kang janma sasiki | sugatane samoa ||

12. Jayèngrêsmi pan umatur aris (551) | mênggah traping agêsang punika | ingkang dadya giungane | kasidaning tumuwuh | mugi tuan amba jarwani | mardikaning atitah | kadospundinipun | sèk Ragayuni lingira | inggih mangke anakmas kula jarwani | mênawi kêlêrêsan ||

13. gegeongan ngagêsang puniki | inggih budi kang minulyèng titah | ingkang minangka maligèn- | ning Sang Hyang Kang Maha Gung | pacampuhan nabi lan wali | sujanma ingkang wus man | sakèh pra linuhung | pasênêtan gêng punika | pan wus mashur kang samya ahli ing budi | binudi kang budiman ||

14. ingkang dadya têlênging arêpit | kang pinurih-purih ing kêdadyan | nèng budi sios wurunge | milane wontên ngilmu | kang sarengat tarekatnèki | kakekat myang makripat | pênggayuhing wahyu | Hyang Agung kang sipat rahman | wujuding dat walkayatun bilarokin | uripe tanpa nyawa ||

15. wujud tanpa kaanan puniki (552) | ing dalêm kak sêjati lantaran | inggih budi lantarane | sarupa wujuding hu | pan jumênêng Muhammad latip | mustakiking Hyang Suksma | kênyataanipun | budi wujuding Hyang Suksma | inggih budi inggih Hyang Kang Maha Suci | budi têtabonira ||

16. pan upaminipun wohing tiris | banyu kêlapa bathok sêpêtnya | puniku saupamine | toyanya budinipun | klapa ati kang sanubari | bêbathok nêpsunira | sêpêt badanipun | toya budi dating Suksma | budi kêpanjingan dat sipating Widi | lawan apêngaling Hyang ||

17. puniku woring kaula Gusti (553) | tunggil êdat lawan tunggil sipat | lawan tunggal apêngale | dening antaranipun | bedaning budi lan Hyang Widi | budi tan kêpanjingan | asmaning Hyang Agung | dat sipat asma apêngal | namung asmaning Hyang kang tan manjing budi | nanging umanjing uga ||

18. panjinging asma pan rêpit malih | datan kêni winadhaging rasa |

--- 5-6 : 154 ---

tuwin tan kenging umume | anèng jatining samun | ingkang tan kasaman ing janmi | ngênirkên tan bayinat | namung dhawakipun | kumambang marang Hyang Suksma | Hyang Suksma di kumambang marang pribadi | pribadi dhawakira ||

19. kang liningan kêpagutan kapti (554) | Jayèngrêsmi cathêt ing wardaya | myarsa sèk Raga wuwuse | datan siwah sêrambut | tunggal panca rasaning jati | lawan Sèh Amongraga | kêjateanipun | Jayèngrêsmi aturira | kadospundi pungkasipun kang sêjati | sèk Raga wuwusira ||

20. inggih sêlotipun mangke ratri | dinugèkên dènya nyênyamikan | ingriku sapikantuke | dening puniku wau | ingkang budi dating Hyang Widi | tan pae paekanya | kang sampun sumurup | ajali abadining Hyang | ingkang sampun linuhung datan ngopèsi | wus mungkur ahli dunya ||

155. Pangkur

1. pan prêlambanging agêsang | lir kesahan têbah kampir ing mêrgi | sêtun dangu mung sêdalu | kadhang sêkêdhap mangkat | wus gumantung ing lampah sêdyanya mantuk | marang wismane priangga | tan pepeka anèng mêrgi ||

2. puniku kang sampun tama (555) | datan arsa ing lampah ngampir-ampir | kêcangkol marang dunyèku | kêwatirira dahat | tan cipta lyan pan amung mring jodhonipun | mustakik roroning tunggal | jalu kêlawan pawèstri ||

3. kita punika upama | janma èstri kesah tutuwi têbih | mangkat miwah mantukipun | sangêt samar nèng mêrga | pêngampiran dadya rubedaning laku | kathah mutawatirira | awis kang bisa amulih ||

4. kathah kandhêm anèng mêrga | sabab saking apêsipun janmèstri | kabegal baya pêkewuh | kathah liring rêncana | mrih ngilangkên wisma laki darbèkipun | korup papa anèng paran | tan èngêt sêsananèki ||

5. pae lan kang sampun kawas (556) | ngawruhi kang dadya bêncanèng mêrgi | kang pêngampiran puniku | pêpangkalan kaldunya | datan arsa pepeka asyang mêrga gung | kinawalan lan tawêkal | cipta ge praptèng wismèki ||

6. prianipun minangka Hyang | apan sami pêngajêng-ajêngnèki | kang nèng paran lan kang kantun | samya pagutan cipta | tan sêlaya mêkatên supaminipun | Gusti kelawan kaula | tunggil kêrsa ing kêjatin ||

7. mênggah lantaring tumêka | maring rahsa rasaning kang sêjati | salat jati kang kêdah wruh | salat tundha titiga | tur ta sêmbah adi-adi kang puniku | lir tirta saking ancala | umili maring jêladri ||

8. kathah kandhêg ing sawangan (557) | salat jati ing têlêng prênahnèki | pilih ingkang prapta ngriku | jroning salat punika | kadya ngobak toyèng dangdang paminipun | sawêg sêmantên kewala | pinêthêt sêmuning rêpit ||

9. langkung lungiding graita | ing kêjatin lir kukus saking agni | myang siti kêlawan ranu | lir oyod mêdal tirta | badan kita suksa[66] dharat dèn kêdulu |

--- 5-6 : 155 ---

lir lêbu kêlawan kisma | pêsate ngamun-amuni ||

10. lèn kadya bun tibèng toya | saking agranirèng patra maringih | wilaja lan marbukipun | pakeling tinggal raga | kadya sating tirta ing bantala luyut | anglir padhêming dahana | kantun wangwa nèng kaywaking ||

11. kayu pami kang rêraga | apan budi wujudipun kang gêni | panasing gêni Hyang Agung | puniku têlêng salat | kêdah ingkang waspada panasing latu | tuwin kêdah wruh ing pisah | kumpuling roroning tunggil ||

12. myang padhange kinawruhan (558) | maring pêtêng cumpêde dèn kalingling | kados puniku acukup | kang kèh wêwêdi kita | têmah dadya sura lêgawa nrang kewuh | pan wruh sêjatining kira | kira tan mangeran dhiri ||

13. tan mangeran tawang tuang | tan mangeran ing papan kang tinulis | tan mangeran swara wuwus | tan mangeran kaanan | tan mangeran kang ora tan mangeran wruh | tan mangeran riricikan | tan mangeran agal rêpit ||

14. tan mangeran ing Hyang Suksma | tan mangeran ing nabi miwah wali | tan mangeran guru ratu | tan mangeran sêsama | tan mangeran mring pribadi dhawakipun | tan mangeran barang titah | tan mangeran rame sêpi ||

15. namung sirnaning têlêng tyas (559) | kang tan labêt sadrah ing angin-angin | luyut karone tan mojud | pan datan kawimbuhan | datan amimbuhi mring lawananipun | pan datan angraga suksma | suksma tanpa raga jati ||

16. komplang roroning atunggal | sampurnaning kaula lawan Gusti | suh sirna byuh ilang jumbuh | wus tan kengang inucap | apan mêksih nênggih sadungkaping wuwus | ing dalêm kauwusanya | mawi sarat mangsa kalih ||

17. ingriku jatining pungkas | Jayèngrêsmi tyasira lir sarêsmi | nalikanira mèh turun | kang rasa adi mulya | panggagading tyas sariranira bathuk[67] | miwah sira Jayèngraga | kêpranan anungap kapti ||

18. lingsir dalu wayahira (560) | ki sèk Ragayuni lingira aris | prayogi wus sêdhêngipun | sami asesarean | nulya ngambil kêlasa lan lêmpiripun | ngalap saking pangimaman | sêtunggil sewang wus tamsi[68] ||

19. nulya samya alêlêswan | Kulawirya nglêgèyèh lajêng guling | Nuripin Wanatawa wus | dangu sami anendra | Jayèngrêsmi Jayèngraga mêksih lungguh | lan sèk Ragayuni ika | adêdalon anrang ngilmi ||

20. sidhêm kayon sanalika | swabawaning ratri tan amêlingi | tan muni mêne manawung | nganyut ing kanyênyêtan | angin-angin tan angênu ingabangun | sanalikaning amangsa | sira ki sèk Ragayuni ||

21. amêdhar jatining wahya (561) | kalamangsa katri ing sabda gati | ki sèk Raga lingira rum | anakmas sêkalihan | ingkang mugi mintuhu nêrimèng wahyu | titigasaning kasidan | têlêng sêjatining ngilmi ||

22. samya aniung mastaka | Jayèngrêsmi Jèngraga Ragayuni | Ragayuni lon amuwus |

--- 5-6 : 156 ---

wiwisiking pamêdhar | anakmas ro sêjati-jatining ngilmu | êdating Hyang êdat kita | sipat Hyang sipatirèki ||

23. asmaning Hyang asma kita | apêngal Hyang apêngal kita pêsthi | sêkathahing bangsa lêmbut | malekat bêlis laknat | inggih kita sêkathahing kang maujud | ingakasa bumi pala | sapêngisor sapênginggil ||

24. langgênging Hyang langgêng kita | murahing Hyang murahing kita yêkti | sihing Hyang sih kita tuhu | dunya pan inggih kita | dede besuk[69] | swarga nêraka gih kita | sêdaya inggih kitèki ||

25. rampung cakup wus nèng kita (562) | suhul jumbuh kita lan dating Widi | datu wajibul wujudu | sami kaananira | kadya banyu lan toya supaminipun | mung sanès basa kewala | napining Hyang napi kami ||

26. sami lan kenging kinira | paminipun suwung kêlawan sêpi | tan pae mung sanès wuwus | tigas cuthêling rasa | dungkapipun nèng têlanakaning ngilmu | tokid jatining kasidan | pema sampun anêlisir ||

156. Salisir

1. Jayèngrêsmi Jayèngraga | tyasnya pungkas sanalika | tan ana kang kumalêndhang | padhang nêrawang tan inang ||

2. kadyandon asmarèng tilam (563) | gatining rasa kang mulya | karangkad rêngkêding dria | kêlimput rahmating prana ||

3. rêmpu kêtaman asmara | Jèngrêsmi micarèng nala | sênyata tunggal kupunya | lan kakang Sèh Amongraga ||

4. apa ta manira bisa | tunggal sêsananing tingkah | akupu lawan kakang mas | anèng jaman kaênêngan ||

5. Jayèngraga pan kadyèka | tunggil pamuwusing dria | pupuji angalêmbana | sèk Raga mèsêm ngandika ||

6. nauri kang samya sipta | anakmas ywa wancakdria | wulangun sagotra lawan | kakanta sujanma tama ||

7. benjang ing jaman kanêngan | tunggal tan tunggal sêsana | yèn tan kaprècèt ing tingkah | tata titiking sêtata ||

8. tinitik dhaupanira | banon lan pêngobongira | yèn tan kêmanjon gêninya | ilang namaning bantala ||

9. wus duwe jênêng priangga (564) | lamun mogol pêngobongnya | sirna namane kalihnya | tan bata datan bantala ||

10. Jèngrêsmi lan Jayèngraga | sangsaya pyuh nayanira | saosikira kacupan | ngling tyas sinauran basa ||

11. asangêt pênggunggungira | nora jamak ki sèk Raga | bisa nauri usik tyas | kaya ngluwihi Mongraga ||

12. sèk Ragayuni lingira | puniku sêmada cêgah | dede watêking mukmin kas | anggunggung samèng tumitah ||

13. ngêlongi panggunggunging Hyang | sami lan nacad sêsama | sasat nênacad ing Suksma | puniku watêk bangsandhap ||

--- 5-6 : 157 ---

14. wong kang wus tumêkèng tekad | tan ngopèni gunggung najad | asor apêse ing tekad | amên anggunggung anacad ||

15. Kulawirya wungu nendra (565) | kukurah raup wêdana | asêgu alon wuwusnya | anêbut astag pirulah ||

16. kêturon tan nêdya nendra | nora kêna sinayutan | Jèngraga nauri sabda | limrah yèn tiang karipan ||

17. sèk Ragayuni wuwusnya | puniku rahmating dunya | kalih prêkawis rahmatnya | alayap lawan sahuat ||

18. dening rahmating akerat | salat kêlawan sêkarat | yèn wus palal ahli dunya | sukure nendra asahwat ||

19. yèn palal ahli akerat | sukure salat sêkarat | tan kengang sêlang surupan | malintir kandhang kapiran ||

20. Ki Kulawirya ling nala (566) | tuhu yèn prêtamèng jarwa | ki sèk Ragayuni tama | angluwihi Sèh Mongraga ||

21. yèn ta pinarênga uga | mênawa Sèh Amongraga | kêdarus dènya lêlana | tan kêpangguh ingulatan ||

22. randhane Ni Tambangraras | pantês dadya jodhonira | dhaupa lan ki sèk Raga | rêbut êmbuh kang utama ||

23. kêlawan Sèh Amongraga | malah luhur ki sèk Raga | sèk Ragayuni anabda | nauri kang micarèng tyas ||

24. puniku kêlangkung langka | panggraita tan prayoga | narik rucating utama | andika maca istigpar ||

25. tilase sukêring dria | Ki Kulawirya anjola | gumuyu sarwi noraga | gèdhèg-gèdhèg kêgawokan ||

26. ki sèk Raga malih nabda (567) | patêmbayaning amangsa | anèng jaman kasucian | akulêm mustakik ing kak ||

27. kakanta Sèh Amongraga | mèh praptèng jaman walikan | puniku anak dèn awas | aywa sêlaya ing dria ||

28. agotra pakupunira | jumungahanèng olia | kêramat nèng dina nikmat | padhukuhan Wanantaka ||

29. ingriku manira benjang | patêmoning kang hakika | lan anakmas sêkalihan | jalaran ngasramèng arga ||

30. sawetaning Wanantaka | pakuwon ing Karungsitan | pasêmon gaibing Suksma | tan kêna winêdhar sabda ||

31. tanpa têmbayan[70] ing wêkas | manira pema anakmas | pupungkasan manirojar | sêdhêng sêmantên kewala ||

32. ing wanci bangun anggagat (568) | pacar[71] gidib wêktunira | sèk Raga malih ngandika | sêwawi sami akadas ||

33. subuh tama mêksih awal | santri kalih ginugahan | Nuripin lan Wanatawa | samya angladosi kadas ||

34. tuturuh toyèng lantingan | sawuse dènira kadas | nulya Jayèngraga adan | sawusira samya sunat ||

35. sampunira kinamatan | laju ngangkat pêrlunira | Jèngraga kinèn dadiman[72] | dèn apti wêwacanira ||

--- 5-6 : 158 ---

36. wusing takbiratul ikram | surat sawusing patekah | surat jumungah awalnya | kêlangkung pasêkatira ||

37. surat munapèk akirnya | dêging akir kinunutan | tahyat laju salam bakda | pragat pupujianira ||

38. bakdaning subuh sih awal (569) | ing wanci pajar gidiban | nulya samya tata lênggah | sèk Ragayuni lan nabda ||

39. samyandum sih kawirêjan | mara riki pêpamitan | iktikap mring pêsamaran | pawitra sutrasnèng sunya ||

40. adan wau Ki Sèk Raga- | yuni yuananing kêrsa | asung salam jawat tangan | mring tamu katiga pisan ||

41. kang sinung salam agêpah | nyakup astane sang yogya | apan datan gantya-gantya | sapang[73] samya sanalika ||

42. sêtêngah ing patêkêman | Ki Sèk Ragayuni musna | ngingkis nis ing pêjagongan | samya mêksih astanira ||

43. anggathung pèk-èpèkira | apan mêksih têtangkêpan | tamu ingukan[74] salam | agêpah samya anjawab ||

44. nauri ngalekum salam (570) | luar pênggathungèng tangan | kêlangkung pangungunira | samya amaca istigpar ||

45. kagagas pituturira | Sèk Ragayuni minulya | anelakakên olia | nyaloni wali taruna ||

157. Sinom

1. ya ta kang kantun nèng langgar | Jayèngrêsmi Jayèngragi | katri lan Ki Kulawirya | anjêtung tan ana angling | kadya kanisan pati | ing swami utawa sunu | Ki Kulawirya nabda | ya talah Sèk Ragayuni | pênyanaku wong ethok-ethok mêndhita ||

2. tan nyana lamun olia | katunan sun dadak guling | mung anakmas sêkalihan | kang olèh gawe ing latri | gêgambèn kang prêtohin | rasa surasa kang luhung | Jayèngraga ngandika | ngong tumingal paman guling | arsa kaula wungu mênawi kagyat ||

3. kang paman nauri putra (571) | pèkne mêngkonone mami | lèhira gunêman rasa | lawan Ki Sèk Ragayuni | sruang-sruang miarsi | nganggo cuthêl nganggo suwung | jêg nganggo Wanantaka | dhat-dhatan sêmbari ngipi | nora pati gênah ipènku ngêlampra ||

4. Wanantaka iku apa | pasêmone apa ngilmi | kasambungan ipèningwang | katon nèng Wanamartèki | jagongan lan Si Jamil | kaya anakmas wus rawuh | nanging sun tan tumingal | marang Ki Sèh Amongragi | namung têmu lan Jamal Jamil akandha ||

5. caturan bab sarat-sarat | katone ngong dèn wènèhi | sarating kuat anendra | dèn ulungkên ngong tampèni | jarene ampêruning | tikus pithi putih mulus | kinluku karya sipat | sun gya ngrungu lèhmu angling | nganggo langit nuli dhat manèh supêna ||

--- 5-6 : 159 ---

6. katon kagungane dara (572) | ramanira jêng kiai | dara putih ran Si Tawang | sinambêr lap-alap putih | binêkta maring langit | wong sêdesa samyandulu | jêng kyai bêntayèngan | nguwuh-uwuh marang mami | prie Wirya kae daraku Si Tawang ||

7. agugup bangêt manira | matur o inggih o inggih | e lah prie mono ika | kagungane jêng kiai | nuli Si Jamal Jamil | wong roro barêng cêlathu | bok kèndêlkên kewala | dara mring bêkuponèki | ngong sumaur ah mendahnea amokal ||

8. ngêndi ana lir jarira (573) | bêkupon anèng ing langit | iku sêlak nora lumrah | Si Jamal saure inggih | sêwawi ngong têdahi | prênahe bêkuponipun | nuli manira mara | lagi lumaku byar tangi | kagyat pêngoroke Nuripin pêngguran[75] ||

9. Jayèngrêsmi mèsêm mulat | Jèngraga gumuyu angling | paman punika kêtênta | de kathah têmên kang putih | wit tikus pithi putih | dara putih myang kang naut | lap-alap puputihan | mirêng langit milu langit | Wanantaka dèn sambungi Wanamarta ||

10. Ki Kulawirya anabda | ya arakna wong angipi | sambung-sambunge ahura | kèlu ngampêlu kang kèksi | gêtun ingong tan sipi | tan mêningi gunêm luhung | kaya ta wong osik tyas | anauri wuwus lair | têka bisa ngêcupi grunêking dria ||

11. manira gawok têmênan (574) | èdine Sèk Ragayuni | sajêku durung tumingal | agawe ebating ati | ngungkuli Sèh Mongragi | wa sêmono iku êmbuh | Jayèngrêsmi anabda | inggih tan kenging winijil | sampun sami kewala madu lan kilang ||

12. punika kaote paman | sih badhe lan kang wus dadi | calon kathah cacalanya | dangu praptaning kêdadin | datan wontên kang ngawir | sêpên babaganing saru | wus têkdir tan kuciwa | mupti mustakiking gaib | tan kalêmpit ambukak kang samar-samar ||

13. kula tan pae lan paman | winêdhar osiking galih | kacupan lir wong rêrasan | kasidikaning pangèksi | tan wontên sêlayangling | ya ta kang samya angungun | nèng sanggar pamêlêngan | wanci gagat pajar sidik | katon biru arga rêngrêng kêpajaran ||

14. rêgêding kayon myang ragas (575) | lir sinom dyah pinangantin | pêdhut ngêndhêng pêwukiran | ambalêbêd lambung wukir | lir pasêmêkanèki | kêndho rumimong ing bau | mega putih lumarap | ing tirah-tirahing wukir | kadya tasik tan rinêmbug wêwalêran ||

15. kêsorot sirating surywa | kumênyar langêning bumi | ascarya èrêm ujwala | kawêngan ing mangsa enjing | lwah-lwah lêlêmpong wukir | ron-ron karuron ingêbun | bilolok lèkira hyang | aruna kêtaman dening | imamawan mahandhap nêrampad kisma ||

16. silo silake katulak (576) | pêpêdhut kang anglimputi | kang andua dipanira |

--- 5-6 : 160 ---

jalada arêbut titih | ngêrêm hyang jaladragni | giuh kawibuh ing têdhuh | kadya atmajèng raja | duk misih taruna alit | kandhah dening winawasèng cèthinira ||

17. hyang andakara rumangsang | amranani ing sêkalir | bengkas kang awêr wêrata | ngalela kaywan wardi[76] |[77] lamuk kabuncang angin | mawut lir kapuk winusu | rêmbêting pêwukiran | kawuwulon lir binodri | sumaringah kadya gring manggih usada ||

18. kabrawan[78] ing baskara |[79] nahyani langên dumadi | ramya swaraning kokila | andon mangsèng woh anèng wit | myang kewan ing wanadri | enggar nèng pêsabanipun | Jayèngrêsmi ngandika | mring Ki Wanatawa aris | ingkang êndi mêrganing marang Gêgêlang ||

19. Wanatawa aturira (577) | punika pan mêksih têbih | lampahan tri dalu mêrga | anglangkungi ardi Wilis | dhunipun saking ngriki | pan wangsul malih anikung | mêngalèr turut pada | mêngilèn ngubêngi ardi | wukir Selabale mêrgi kang prayoga ||

20. Jayèngrêsmi lon wuwusnya | ya wus manira mit kaki | kewala laju lêlampah | ngupaya kadang kaswasih | ywan mênawa kêpanggih | wus kaki andum rahayu | anulya sinung salam | Wanatawa matur inggih | samya sêsalaman gantya gêgambuh |[80]|

158. Gambuh

1. adan umangkat laju | Jèngrêsmi lan kang paman rinipun | Ki Nuripin nèngarsi gêrmaning mêrgi | tumurun mêrgi kang wau | ing Selabale mêngalor ||

2. mêrga nut suku gunung (578) | jurang sêngkan ing pèpèrèng trêjung | pagrumbulan bês-êmbês lulumut limit | anglêlamat mêrgi lunyu | tan lanyah kambah ing uwong ||

3. napak rumput ngarêmbyung | sarampadan kang rurumput mabun | angêbêsi samêrgi sêdhêngirenjing | wong papat dulur lumaku | jog mêrgi menggok mêngulon ||

4. laju ngambah wana gung | lêpas lampahira pan andarung | sakèh gua pawukiran dèn ampiri | tan ana ingkang panuju | tilas kabare tan magoh[81] ||

5. mêngkana lampahipun | mahas ngayam alas kawlas-ayun | kadhang asring kêpapag wong laku grami | miwah priayi asêlur | mantri manca amêrabot ||

6. tan ana aru-biru (579) | wus nyana yèn wong tirakat nglangut | Jayèngrêsmi laju tan aso ing mêrgi | ing nalika manggih ranu | ngriku rarywan salat lohor ||

7. sabakdanira wêktu | sarèh sakêdhap anulya laju | alêlampah tumurun jurang arumpil | sumêngkèng pèrèng lulungur | wana ing Pulung grêng rongkob ||

8. nusup gêlagah rayung | wana Pulung kathah têbakipun | sadêdêlan ambanjêng wana pring ori | sadêdêlan pêjatèn gung | sadêdêlan malih bondhot ||

9. sadêdêl kulampis pung | sadêdêlan jarak jambu kluthuk |

--- 5-6 : 161 ---

wanci wêktu ngasar rarywan salat ngasri | wus bakda nulya lumaku | datan kêpranggul dening wong ||

10. kang samya alêlaku | samya kêraos ing sayahipun | datan pati anêrod dènya lumaris | samyangluh kang suku rapuh | dadya samêrga rerendhon ||

11. sêkêdhap rèrèn lungguh (580) | anèng sela nulya mangkat laju | sêdangunya tan ana desa kaèksi | sêdintên tan bukti nginum | sapêmbalang rarywan ngaso ||

12. Kulawirya amuwus | payo mrene Nuripin dèn gupuh | matur lah puniku inggih dhatêng pundi | Kulawirya asru muwus | dèn undang dadak ambengkot ||

13. Nuripin mara gupuh | tut wuri mring Ki Kulawiryèku | sapêmbalang dohe Ki Kulawirya ngling | ngambila ranu dèn gupuh | manira arsa anguyoh ||

14. Ki Nuripin mêcucu | gêrundêlan malêruk umatur | lah bok wau punapa duk wontên warih | wau-wau datan nguyuh | nèngriki damêl pakewoh ||

15. lah pundi wontên ranu (581) | wana grêng mung kêbêk kayu watu | lah bok pèpèr kewala ngarah punapi | Ki Kulawirya sru muwus | dadak madoni kinongkon ||

16. nora têka lumaku | apa kongsi ko ngong balang watu | sarwi angagagi balange tininggil | Nuripin jrih glis lumayu | gêrundêlan ngondhok-ondhok ||

17. saniki bae tumut | besuk manèh nora agêgêtun | atut pungkur lulungan nganggo kiai | tan kudu-kudua milu | wong ladak kaworan bancol ||

18. angungak jurang parung | tan kêduga angupaya ranu | Kulawirya myat Nuripin tan kaèksi | nulya tinilar ing laku | prapta gyaning putra karo ||

19. Jèngrêsmi lon umatur (582) | suawi paman wus aso laju | pun Nuripin wau kantun anèng pundi | nauri lagya bêbanyu | dimèn nusul lah wis payo ||

20. nulya samya lumaku | ngambah wana tan adangu kêmput | ngancik wana têrataban bulak radin | Nuripin wangsul gènipun | wus tinilar tan ingantos ||

21. Nuripin sru kumêpyur | gupuh-gupuh dènira anusul | nguwuh-uwuh sarwi mewak-mèwèk nangis | akukuk tan ana nyêluk | Ki Nuripin gêmbar-gêmbor ||

22. niaya[82] kêlangkung | wong kinongkon tan dèn tèni iku | ya ta kang lumampah samya angêntèni | nèng soring kayu trênggulun | Nuripin andon ingantos ||

159. Asmarandana

1. ya ta kang inganti-anti (583) | tan dangu nulya kêtingal | Nuripin ingawe-awe | lumayu akêdhêmpalan | wus praptèngarsanira | Nuripin samya ginuyu | kang ginuyu parêmbehan ||

2. Ki Kulawirya sru angling | sirèku pakewuh apa | dene suwe sira monyèt | lumaku bangbang-bangbangan | mungkur lembehan dawa | anèng alas adol bagus | dadak dadyantèn-êntenan ||

3. Nuripin gumuyu nangis | ya talah nora kayaa | ya dene wau kinèngkèn |

--- 5-6 : 162 ---

ngambil toya pêturasan | Kulawirya lingira | nora nguyah nora nguyuh | Nuripin apêlerokan ||

4. inggih sampun inggih-inggih | angsal mênang kêdah numpang | tiang kawon dados guyon | Jèngrêsmi marma tumingal | aris dènya ngandika | aywa mêngkono tampamu | wus lumrah wong durung tahan ||

5. sêdhengah ia kadyèki (584) | lamun ta wus saban soban | nora ana kuatire | Nuripin nuwun turira | mêngkana wancinira | ngasar akir panas eup | kang samya rèrèn ing mêrga ||

6. kasilir maruta kesis | myarsa rarasing gamêlan | sêlendro ngalêp saking doh | niniling Ki Jayèngraga | angling kaula paman | myarsa gamêlan munya rum | kados cêlak pêdhusunan ||

7. kang paman nauri aris | layak ya wus cêdhak desa | lamat-lamat rum swarane | Jèngraga matur ing paman | inggih gêndhing punapa | kang paman alon amuwus | gajêge gêndhingan candra ||

8. mirêng kula Gambirsawit (585) | nanging gêndhing sampun niba | nauri ya êmbuh kae | Jayèngrêsmi lon turira | lah kadospundi paman | punapa kampir ing dhusun | punapa laju kewala ||

9. Ki Kulawirya nauri | prayoga kampir ing desa | ing laku rada kêlantèh |[83] ngilèni bukti atanak | nyarèhkên badan sayah | Jèngraga nambungi rêmbug | prayogi mring pêdhusunan ||

10. lah mara prie Nuripin | lamun laju kêtanggungan | Nuripin alon ature | inggih sumangga kewala | ajrih lamun matura | Ki Wiryambêkuh gumuyu | bilah Nuripin pameran ||

11. lir mêrkara rajapati | kathik ajrih yèn matura | angêmu wadi adile | wong rêrasan salêbaran | andadak konthol bêlang | Nuripin gêrundêl muwus | apa ta jarku[84] apa ||

12. tan ana luwasing gêtih (586) | bênêra kae ya duka | tan kêbênêran sêdene | dhasar rêmêne duduka | Ki Kulawirya latah | srêngênku manut wangunmu | sawangun-wangunmu kithal ||

13. wong wangunmu pantês sisip | nora patut kêbênêran | mulane kudu anggandhèn | ih kêjawi ta punika | dhasar rêmên tiangnya | Jèngrêsmi gumujêng muwus | iku pan mêngku paedah ||

14. wong lulungan ing atêbih | sarat guguyon ing mêrga | tan pati krasa kêsêle | ingkang samya sinasmitan | pan sami suka rêna | Jèngrêsmi malih amuwus | supami paman umangkat ||

15. wus aso samya lumaris (587) | buntas wana têrataban | amublak patêgalane | katon dhukuhe kawuryan | anggênggêng kitrinira | ing Pulung pan dhusun agung | kasorot ngarka lumarap ||

16. antara dangu gya prapti | anèng dhadhah pêkarangan |

--- 5-6 : 163 ---

ing Kêpulung desa gêdhe | Nuripin gya malbèng desa | tanya ing Pêkauman | jujug wismaning pêngulu | anjèjèrèh dènya pajar ||

17. ki pêngulu Jabalodin | asuka kinèn ngaturan | Nuripin wangsul ge-age | matur mring bêndaranira | laju kang ingaturan | ki pêngulu gupuh-gupuh | gêlar kêlasa ing langgar ||

18. ngaturan lênggah surambi | katri samya sêsalaman | Jabalodin tur pêmbage | Jèngrêsmi angling pêsaja | anutur mulabuka | pêngulu andhêku-dhêku | wus pratela ing pêwarta ||

19. sarwi kèn mundhut tabsirih (588) | klobot têmbako ududan | sarya kèn amèt dêgane | tan dangu prapta ingarsa | dawêgan pinarasan | sinugatakakên sampun | kaduduk ing wêktu salat ||

160. Dudukwuluh

1. sawusira samya nginum wening kang nyu | wanci surup awal mahrib | gya mudhun mèt toya wulu | wusnya kadas Ki Nuripin | nulya adan tumêlowong ||

2. lajêng sunat kabliatan sêdaya wus | pêngulu angacarani | lah suwawi sang abagus | kula ngalap bêrkah ugi | andika ngimami gupoh ||

3. Jayèngrêsmi pinêksa anulya laju (589) | Kulawirya kang ngamati | nulya imam ngangkat pêrlu | usali praptaning takbir | patekah ingkang winaos ||

4. sawusnya patekah surat kulya ayu | ida ja-a akirnèki | kêlangkung pasêkatipun | dhasar swarane gumrining | pêngulu eram ing batos ||

5. sabakdaning mahrib nulya sunatipun | wabin tigang salam nuli | manjing wêktu ngisanipun | Jayèngraga angadani | lajêng sunat asarêntos ||

6. wusnya sunat kinamatan ngangkat pêrlu | sawusing patekahnèki | surat jumngah awalipun | akire wêwacanèki | surat munapèk winaos ||

7. praptèng patang rêkangat tahyat salam wus (590) | sabakdaning sunat witir | laju samya tata lungguh | ki pêngulu Jabalodin | mring wisma kèn ngrukti sugoh ||

8. gya winêdalakên pasugatanipun | sêkul ulame mênuhi | Ki Jabalodin amuwus | sumangga kaula turi | paduka sami tuturoh ||

9. sumapala maklumipun sang abagus | sawontêne anèng ardi | kang cinaran lingira rum | sarwi sarêng awiwijik | ênggèh sangêt tarimèngong ||

10. wangsul ingsun karya susah man pêngulu | anukrêri salu pranti | namung sampun kirang maklum | pêngulu mangsuli aris | kang botên-botên rinaos ||

11. adan lêkas kang samya bukti pikantuk | sêmada ragi kêlantih | pan sampun antara dangu | samya luaran awijik | lajêng linorod maring sor ||

12. Ki Nuripin pemanganipun athêkul (591) | lorodan têlas tan kari | ingimbuhan sêkul lawuh | kokoh lir wiwitanèki | Kulawirya ngling dèn alon ||

13. klêbu nyêngka lêlakon iki anglarug |

--- 5-6 : 164 ---

tan etang parang arumpil | Nuripin ririh ngling bêkuh | milu-milua priayi | andulu baguse anom ||

14. wawratipun rencang mêkatên gih sampun | pêngulu ngling mring Nuripin | nèh tutugakên kang tuwuk | Nuripin ngling gih-gihnèki | mangsi angangkaha wêdos ||

15. sarwi gadho ulam têlas sêkulipun | sêdaya sampun bêlindhis | sininggahkên ajangipun | wus wisuh ngombe Nuripin | gêlegekan dènya atob ||

16. ya ta wau kang samya tata alungguh (592) | winêdalan suguh malih | nyamikan wowohan gunung | pêngulu angacarani | suawi masêgan uwoh ||

17. kang cinaran inggih paman sêlotipun | sêsambèn sêmbari linggih | sih andika wus nèngayun | nulya sasênênge ngambil | nangka pisang raja ambon ||

18. wi gêmbili talês timbul tela gantung | mêngkana ana kapyarsi | gamêlan talu cumêngkung | gêndhingane titipati | sêmada rêmpêk nênaboh ||

19. Jayèngraga Kulawirya sarêng jumbul | nilingkên gamêlan muni | sami sasmitèng pêndulu | arongèh dènira linggih | Jèngraga têtanya alon ||

20. man pêngulu sintên kang natab gangsa gung (593) | sêdhêng rarase nyundari | punapa tiang mêmantu | punapa kyai pêtinggi | ingkang amucung sêlendro ||

 

---

1	§ langkung kalih wanda, kabucal: dhelang. (kembali) § langkung kalih wanda, kabucal: dhelang.
2	§ langkung sawanda, kabucal: a. (kembali) § langkung sawanda, kabucal: a.
3	§ utawi: andhêrok. (kembali) § utawi: andhêrok.
4	§ prayoginipun: jinabat. (kembali) § prayoginipun: jinabat.
5	§ prayoginipun: ngêlumpuk. (kembali) § prayoginipun: ngêlumpuk.
6	suwawi. (kembali) suwawi.
7	§ kirang sawanda, kawêwahan: ke [akerat]. (kembali) § kirang sawanda, kawêwahan: ke [akerat].
8	§ kirang sawanda, kawêwahan: lih? [kinalih]. (kembali) § kirang sawanda, kawêwahan: lih? [kinalih].
9	tayamum. (kembali) tayamum.
10	§ prayoginipun: kumrosak. (kembali) § prayoginipun: kumrosak.
11	§ prayoginipun: sun. (kembali) § prayoginipun: sun.
12	§ prayoginipun: sababipun. (kembali) § prayoginipun: sababipun.
13	§ prayoginipun: jêrih. (kembali) § prayoginipun: jêrih.
14	jêjirih. (kembali) jêjirih.
15	§ prayoginipun: anggugulang. (kembali) § prayoginipun: anggugulang.
16	§ prayoginipun: nyawuk sarwi. (kembali) § prayoginipun: nyawuk sarwi.
17	§ prayoginipun: pan. (kembali) § prayoginipun: pan.
18	§ prayoginipun: nyat. (kembali) § prayoginipun: nyat.
19	anggêragap. (kembali) anggêragap.
20	§ prayoginipun: ingaran. (kembali) § prayoginipun: ingaran.
21	§ prayoginipun: kandhêg. (kembali) § prayoginipun: kandhêg.
22	§ prayoginipun: tungtuming. (kembali) § prayoginipun: tungtuming.
23	gêloso. (kembali) gêloso.
24	§ prayoginipun: wimbuh. (kembali) § prayoginipun: wimbuh.
25	tutuhu. (kembali) tutuhu.
26	thongthongsot. (kembali) thongthongsot.
27	§ kirang sawanda, kawêwahan: ta. (kembali) § kirang sawanda, kawêwahan: ta.
28	§ prayoginipun: pangan. (kembali) § prayoginipun: pangan.
29	§ kirang sawanda, kawêwahan: ku [anjungku]. (kembali) § kirang sawanda, kawêwahan: ku [anjungku].
30	§ prayoginipun: dhingin. (kembali) § prayoginipun: dhingin.
31	nging. (kembali) nging.
32	pêngimpèn. (kembali) pêngimpèn.
33	§ prayoginipuin: umore. (kembali) § prayoginipuin: umore.
34	§ kirang tigang wanda, kawêwahan: cêkake. [Kurang satu gatra: cêkake]. (kembali) § kirang tigang wanda, kawêwahan: cêkake. [Kurang satu gatra: cêkake].
35	§ kirang kawan wanda; kawêwahan: padha ngêrti. [Kurang empat suku kata: padha ngêrti mangkono bae ya uwis]. (kembali) § kirang kawan wanda; kawêwahan: padha ngêrti. [Kurang empat suku kata: padha ngêrti mangkono bae ya uwis].
36	gajêge. (kembali) gajêge.
37	kidib. (kembali) kidib.
38	§ langkung sawanda, kabucal: wa. (kembali) § langkung sawanda, kabucal: wa.
39	angimami. (kembali) angimami.
40	§ prayoginipun: manuk. (kembali) § prayoginipun: manuk.
41	§ limrahipun: panjang. (kembali) § limrahipun: panjang.
42	§ prayoginipun: kang. (kembali) § prayoginipun: kang.
43	§ kirang kalih wanda, kawêwahan: dhahar. (kembali) § kirang kalih wanda, kawêwahan: dhahar.
44	§ prayoginipun: anggawing. (kembali) § prayoginipun: anggawing.
45	Biasanya guru lagu a. (kembali) Biasanya guru lagu a.
46	Biasanya guru lagu a. (kembali) Biasanya guru lagu a.
47	imam. (kembali) imam.
48	imam. (kembali) imam.
49	§ kirang sawanda, kawêwahan: kang [ingkang]. (kembali) § kirang sawanda, kawêwahan: kang [ingkang].
50	§ wingking mungêl: Kalênglêngan. (kembali) § wingking mungêl: Kalênglêngan.
51	§ kirang sawanda, kawêwahan: a [arakit]. (kembali) § kirang sawanda, kawêwahan: a [arakit].
52	Mulai bait ini Jayèngraga, Jayèngrêsmi mendapat isyarat dari pertapa Ragayuni, bahwa kakak iparnya sedang menjadi lakon, kelak akan dapat ketemu tetapi pertapa tidak/belum boleh mengatakan Amongraga ada di mana. (kembali) Mulai bait ini Jayèngraga, Jayèngrêsmi mendapat isyarat dari pertapa Ragayuni, bahwa kakak iparnya sedang menjadi lakon, kelak akan dapat ketemu tetapi pertapa tidak/belum boleh mengatakan Amongraga ada di mana.
53	§ utawi: nungku. (kembali) § utawi: nungku.
54	§ kirang sawanda, kawêwahan: ba [bari]. (kembali) § kirang sawanda, kawêwahan: ba [bari].
55	§ prayoginipun: anggunggung. (kembali) § prayoginipun: anggunggung.
56	§ prayoginipun: anglengkong. (kembali) § prayoginipun: anglengkong.
57	§ prayoginipun: rêmbag. (kembali) § prayoginipun: rêmbag.
58	Mulai bait ini Ragayuni menggelar ilmu ketuhanan, mulai dari cara-cara mendekatkan diri kepada Tuhan sampai dengan ajaran tentang sifat Tuhan. (kembali) Mulai bait ini Ragayuni menggelar ilmu ketuhanan, mulai dari cara-cara mendekatkan diri kepada Tuhan sampai dengan ajaran tentang sifat Tuhan.
59	Tanggal: trus rasa gatining sunu (AJ 1569). Tahun AJ 1569 jatuh antara tanggal Masehi: 6 Februari 1647 sampai dengan 25 Januari 1648. (kembali) Tanggal: trus rasa gatining sunu (AJ 1569). Tahun AJ 1569 jatuh antara tanggal Masehi: 6 Februari 1647 sampai dengan 25 Januari 1648.
60	sarkaraning. (kembali) sarkaraning.
61	Variasi dari nama tembang: Dhandhanggula. (kembali) Variasi dari nama tembang: Dhandhanggula.
62	§ prayoginipun: mèh. (kembali) § prayoginipun: mèh.
63	§ prayoginipun: parik. (kembali) § prayoginipun: parik.
64	§ prayoginipun: patitis. (kembali) § prayoginipun: patitis.
65	§ prayoginipun: têlas ulam. (kembali) § prayoginipun: têlas ulam.
66	§ prayoginipun: suksma. (kembali) § prayoginipun: suksma.
67	§ gathuk? (kembali) § gathuk?
68	tampi. (kembali) tampi.
69	§ kirang wolung wanda, kawêwahan: siksa lan ganjaranipun. (kembali) § kirang wolung wanda, kawêwahan: siksa lan ganjaranipun.
70	tan patêmbayaning. (kembali) tan patêmbayaning.
71	pajar. (kembali) pajar.
72	dadimam. (kembali) dadimam.
73	§ prayoginipun: sarêng. (kembali) § prayoginipun: sarêng.
74	§ kirang sawanda, kawêwahan: lu [ingulukan]. (kembali) § kirang sawanda, kawêwahan: lu [ingulukan].
75	§ prayoginipun: sêngguran. (kembali) § prayoginipun: sêngguran.
76	§ prayoginipun: wanardi. (kembali) § prayoginipun: wanardi.
77	Kurang satu suku kata: ngalela kaywan wanardi. (kembali) Kurang satu suku kata: ngalela kaywan wanardi.
78	§ prayoginipun: kaprêbawan. (kembali) § prayoginipun: kaprêbawan.
79	Kurang satu suku kata: kaprêbawan ing baskara. (kembali) Kurang satu suku kata: kaprêbawan ing baskara.
80	§ kirang sawanda, kawêwahan: an. [Kurang satu suku kata, dan biasanya guru lagu a: samya sêsalaman gantya gêgambuhan]. (kembali) § kirang sawanda, kawêwahan: an. [Kurang satu suku kata, dan biasanya guru lagu a: samya sêsalaman gantya gêgambuhan].
81	§ prayoginipun: manggoh. (kembali) § prayoginipun: manggoh.
82	§ kirang sawanda, kawewahan: nya [niayanya]. (kembali) § kirang sawanda, kawewahan: nya [niayanya].
83	Biasanya guru lagu e(o): kêlantèh. (kembali) Biasanya guru lagu e(o): kêlantèh.
84	§ kirang sawanda, kawêwahan: u [ujarku]. (kembali) § kirang sawanda, kawêwahan: u [ujarku].