Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 108–125)

1.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 001–023). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
2.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 024–039). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
3.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 040–057). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
4.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 058–073). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
5.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 074–087). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
6.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 088–107). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
7.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 108–125). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
8.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 126–142). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
9.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 143–158). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
10.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 159–174). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
11.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 175–190). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
12.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 191–207). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
13.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 208–223). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
14.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 224–238). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
15.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 239–256). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
16.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 257–272). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
17.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 273–281). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
18.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 282–293). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
19.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 294–308). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
20.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 309–321). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
21.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 321–332). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
22.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 333–349). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
23.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 350–352). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
24.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 353–355). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
25.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 356). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
26.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 357–358). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
27.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 359–361). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
28.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 362–364). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
29.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 365–367). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
30.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 368–372). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
31.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 373–376). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
32.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 377–382). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
33.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 383–384). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
34.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 385–388). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
35.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 389–403). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
36.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 404–427). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
37.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 428–443). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
38.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 444–456). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
39.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 457–477). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
40.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 478–506). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
41.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 507–526). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
42.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 527–547). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
43.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 548–567). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
44.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 568–583). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
45.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 584–599). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
46.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 600–607). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
47.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 608–614). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
48.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 615–618). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
49.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 619–626). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
50.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 627–637). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
51.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 638–651). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
52.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 652–665). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
53.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 666–671). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
54.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 672–678). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
55.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 679–690). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
56.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 691–694). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
57.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 695–703). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
58.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 704–707). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
59.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 708). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
60.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 709–722). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.

Citra

Terakhir diubah: 26-06-2022

Pencarian Teks

Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].

108. Pucung[1]

1. Gantya wau ki êmpu ingkang kajujug | Ki Anom Mantaram | anèng Bêsalèn nunggoni | para wadu kang samya anambutkarya ||

2. Miyat lamun ki modin ambêkta tamu | gupuh ingandikan | wus pinarak nèng pandhapi | Kyai Anom langkung sukanirèng driya ||

3. Wicara rum padha saka ngêndi kulup | ngênthêng-anthêng prapta | kang liningan matur aris | saking pêkên angatêrakên pun kakang ||

4. Mas Cêbolang kala wau tumbas dhuwung | lêrês taksih wêtah | tanya tangguh dhapurnèki | kula kirang têrang mila lajêng sowan ||

5. Dhuwung sampun katur gya ingunus gupuh | dangu tiningalan | iki tangguh Majapait | dhapur Bêthok êmpune Ki Jaka Sura ||

6. Seje catur bangêt (ng)gonku ngayun-ayun | modin tamunira | kampire ing wisma-mami | babasane iki ta kapasangyoga ||

7. Modin matur sadèrènge tumbas dhuwung | manut manah kula | adrêng badhe sowan kyai | kula wêdharakên pun kakang Cêbolang ||

8. Têka dhaup inggih makatên ing kayun | mawi kawêwahan | tumbas curiga puniki | mila tandya angênêr sowan paduka ||

9. Kyai Anom aparentah marang wadu | wedang lan nyamikan | paudutan lan tapsirih | ladèkêna kalawan sira tutura ||

10. Marang nyai sadhiya mangan lan tamu | kang sinung ling sigra | mring gandhok pinanggih nyai | wus samêkta sunggata lumadyèng ngarsa ||

11. Kyai wisma nyarakkên sunggatanipun | lah anak sumangga | sawontênipun sinambi | kang sinung ling rahap rêsêping wardaya ||

12. Kèndêl bêdhug panataning nadhah sampun | angaturi wikan | ki wisma wacana aris | (m)bok andika (n)dadak nyadhiyani nêdha ||

--- 2 : 72 ---

13. Rèh wus wanci prayogine sami kêmbul | ki modin Cêbolang | lawan rencang catur santri | sampun kerid marang gandhok ingkang wetan ||

14. Wus tuturuh dènnira nadhah pikantuk | ambêng cinarikan | Cêbolang sajroning bukti | kang ginagas tan liyan amung curiga ||

15. Anak bagus mangke sontên mawon mantuk | ki modin turira | kula kewala rumiyin | kalilana mantuk awit wontên karya ||

16. Cêbolang ling padha dhèrèkna sadarum | pan ingong priyangga | kang kèri ngadhêp kiyai | wus kalilan kantun Cêbolang kewala ||

17. Lon umatur wontêna barkah pikulun | paring sasêrêpan | wijang-wijangipun nami | bab curiga dhapur tuwin sasikutan ||

18. Kyai Anom mèsêm angandika arum | èh anak majua | diparêk kalawan nami | wusnya maju Ki Anom amêdhar sabda ||

19. Ngasta dhuwung rinucat parabotipun | anak piyarsakna | sakawit kang aran pêsi | kang dumunung anèng bongkoting curiga ||

20. Kurang luwih gêdhene sajênthik amung | dawane satêbah | utawane patang nyari | iku ingkang kaanjingan ing landheyan ||

21. Yèn wus gênting utawa kabanjur putus | mangka sinambungan | apadene disusuli | klêbu cacat iku ingaran srumbungan ||

22. Ganja iku uga nèng pungkasan (n)duwur | manjing pêsi ika | mathis lan wilahing kêris | ana ingkang iras utawa susulan ||

23. De wujude ana papat warna kulup | kang aran tinatah | katumrapan intên rukmi | pinêtha lung myang pinetha gajah singa ||

24. Ganja sêkar nglela katon pamoripun | dhuwur kering kanan | ganja maskumambang kaki | ingkang nganggo pamor mung (n)duwur kewala ||

25. Ganja wulung balêjêd waja sadarum | tan mawi tinatah | miwah pamor nora mawi | de dhapure ganja ana sangang warna ||

26. Sêbit-rotan sawiji kaol rannipun | iya sêbit rontal | kadi panjalin sinêbit | kaya roning tal sinêbitêna uga ||

27. Dwi wandaning cêcak wus ngaranni iku | tri têkèk wandanya |

--- 2 : 73 ---

kacature ucêng-mati | panca nyangkêm-kodhok sad dhungkul namanya ||

28. Sapta wêlut astha kêlap-lintah iku | kêlawane sêpang | tanpa sirah ngarêp (m)buri | dawa padha têrkadhang dawa kang ngarsa ||

29. Wilah lamun nganggo mas sasamènipun | aranne sarasah | lamun tanpa pamor kaki | iya iku kang aran pangawak waja ||

30. Gandhik iku dumunung nèng ngisoripun | sirahing kang ganja | kayadene punang gandhik | lambe gajah anèng gandhik duningira ||

31. Warninipun lir lambening gathu muthu | jalèn dunungira | anèng pungkasaning gandhik | lir angkuping jagung jali warnanira ||

32. Kadhang ana (n)dhuwur kadhang nèng jronipun | kang ran sêkar-kacang | de kêmbang-kacang puniki | dumunung ing ngandhaping gandhik warnanya ||

33. Anylêkunthêng tumêka sangandhapipun | ing lambening gajah | kang ran jenggot dunungnèki | nèng bongkoting kêmbang-kacang dhapur lir dha[2] ||

34. Kang ingaran pejetan dumunungipun | wuri gandhik ika | de kang aran tikêlalis | dunungipun anèng ngisoring pejetan ||

35. Kang ingaran sogokan dumunungipun | madyaning sor-soran | ngalèn nganan ngering ngarsi | kang ing bongkot apan bungkul wastanira ||

36. Lamun bundêr ingaran bawang-sabungkul | kang aran sraweyan | nèng ngisoring ganja wuri | dhapur kadi gusèning wuri sogokan ||

--- 2 : 74 ---

109. Pangkur

1. Kang ingaran êri pandhan | mêthit ganja nèng ngandhap dunungnèki | lir sirah êma[3] puniku | thingil ngandhap ri-pandhan | grènèng uga nèng ngandhap ri-pandhan iku | dhapur kadi aksara dha[4] | tumurun rupane sami ||

2. Kang ingaran ada-ada | kang dumunung ing têngah bênêr kêris | ing sor-soran têkèng pucuk | dhapure kadi sada | gusèn iku pinggir wilah dunungipun | ing wuri miwah ing ngarsa | saking sor-soran witnèki ||

3. Nganti mèh tumêkèng pucak | de kang aran kruwingan dunungnèki | nèng ngarsa myang wingkingipun | kang aran ada-ada | jroning gusèn lêkok wrata wujudipun | wit sorsoran têkèng pucak | dene ingkang aran êlis ||

4. Dumunung ana ing ngarsa | utawane dumunung anèng wuri | wujud lêkok wiyaripun | kurang luwih sasada | amung iku riricikane kang dhuwung | Cêbolang aris turira | pamor punika kang pundi ||

5. Iku ingkang anèng ganja | anèng wilah wujude gilap putih | lamun kurang putihipun | pamor bugis rannira | pan pinindha-pindha utawa dhinapur | kang aran wêngkon punika | mung saêlêr turut pinggir ||

6. Pamor adêg dalah têngah | miwah pinggir lir wêngkon patrapnèki | rambut-paradhah puniku | lir adêg nanging enggak | simbarpucang kaya adêg isthanipun | nanging mangering manganan | rawe-rawe amantêsi ||

7. Balarak-wirit winarna | lir balarak masih nèng bongkotnèki | ron dhuru kadi ron dhuru | ran walang-sinundukan | kayadene walang rinèntèng puniku | kêmbang-lampês kêmbang-pala | warnane iku pinirid ||

8. Gêndhagan kadi bathikan | kang ingaran gêndhagan iku sami |

--- 2 : 75 ---

de pamor-tambal puniku | apinggir winêngkonan | wit sorsoran tumêkanira ing pucuk | sadalêmok mawi sêkar | sadalêmok datan mawi ||

9. Bênang-satugêl lir tambal | kacèke mung tan nganggo dènwêngkoni | pamor tigang warna iku | adêg bêbakunira | nanging wuwuh pamor rong warna puniku | dadi ana têlung rupa | bêras-wutah kang winarni ||

10. Pamor tan nganggo dènarah | kadi (ng)gyanning bêras kang kocar-kacir | ing sawêtu-wêtunipun | kang èdi winêngkonan | wêtuning kang kabèh pamor kang dumunung | nèng kêris tanapi ganja | puniku kudu tinitik ||

11. Ana kang karya cilaka | ana ingkang luhung ambasukèni | ana kang (n)jalari luhur | nambahi kawantêran | mlêpês ing tyas ana amburêngkên kalbu | nanging arang kang uninga | tranging pamor waja wêsi ||

12. Iku tan sawiyah janma | bisa nitik awon lan pênêtnèki | dumunung janma linuhung | kang putus waskithèng tyas | maring wêsi pamor lawan waja iku | nora susah myat kang warna | cinritakkên bae bangkit ||

13. Angarani bêcik ala | tangguh dhapur datan mindho-gawèni | kulup sêlot-sêlotipun | winantu ing idayat | Mas Cêbolang matur wontên pamor mrambut | gajih lawon pamor sanak | myang barodhol kadi pundi ||

14. Kang ran mrambut kawruhana | patrap miring lêmbut wêtunirèki | gajih jêmblok wujudipun | patrape amalumah | pamor sanak sambêt-sambêtan mandhukul | de barodhol pamor ingkang | nyahak pucuk lawan pinggir ||

15. Ingkang winastan sikutan | tuwin tangguh punika ingkang pundi | kulup sikutan puniku | lalaguning garapan | lawan wanda ulat-ulataning dhuwung | tangguh iku kira-kira | awit sikutan pinirid ||

--- 2 : 76 ---

ulun uningani ||

17. Kang tinangguh Pajajaran | sasikutan kaku dhasare garing | pamor ing sawêtunipun | tancêp pandhês alêmbat | tangguh Majapait wingit sêmunipun | parigêl lumêr kang dhasar | garing biru sawatawis ||

18. Pamor tancêp pandhês ngawat | mangkya tangguh Blambangan kang winarni | dhèmês pasikutanipun | wêsi tlês sawatara | pamor gajih nanging pandhês tancêpipun | tangguh Sidayu gumantya | sikutan dhèmês sakêdhik ||

19. Wêsi têlês kurang gwaya | pamor kurang kumambang tancêpnèki | tangguh ing Tuban winuwus | sêdhêng kang pasikutan | wêsi gangsing pamor mandhês mungal patut | tangguh ing Sêndhang sikutan | wagu têlês punang wêsi ||

20. Pamore iku kumambang | tangguh Dêmak sikutanipun wingit | wêsine têlês puniku | pamorira kumambang | tangguh Pajang kêmba pasikutanipun | odhol gangsing wêsinira | pamor tan dènupakardi ||

21. Sawêdalira priyangga | dene tangguh Koripan dènwastani | sikutan kêmba tan sêmu | mung gangsing wêsinira | pamor adêg kang akèh sanak puniku | kalamun tangguh Madura | sikutan dhèmês mantêsi ||

22. Wêsi kêngkêng matêng ladak | pamor mungal akèh ingkang anggalih | kêras landhêp grayangipun | tan watak kurang sêpah | para tugêl lamun tinêmpuh pakewuh | yèn tangguh ing Ngèksiganda | iya ing samangke iki ||

23. Iku ana loro rupa | ing Mataram Senapati winarni | sikutan prigêl srêng bagus | wêsi biru sêmunya | garing alus pamor pandhês tancêpipun | angawat kêncêng tur kêras | tan ana kang nguciwani ||

24. Karsa dalêm sri narendra | yèn iyasa wangkingan kaya iki | dhuwung wus tinampèn gupuh | kalawan Mas Cêbolang | tiningalan sasikutan dhèmês bagus | amung wêsi radi mêntah | pamor kathah mubyar putih ||

--- 2 : 77 ---

25. Tamat dènnira mariksa | katur wangsul Cêbolang matur aris | mênggah kang winastan dhapur | sintên ingkang iyasa | punapa (ng)gih kala awit-awitipun | ingkang iyasa curiga | dhapurnya wus dènpêpaki ||

26. Tuwin sintên ingkang (ng)garap | Kyai Anom mèsêm wacana aris | anak pitakonmu iku | dakjujug nalikanya | jumênênge risang Dhêstharastra Prabu | binathara ing Ngastina | wus ana dhapure kêris ||

27. Nanging mung sangalas warna | iya iku ran dhapur Pasopati | Sêmpana Krajan Carubuk | Lar-ngatap Cundrik Sêpang | Jalak-dinding Bango-dholok Yuyurumpung | Tilam-upih Bakung Santan | Balebang Kalamisani ||

28. Patrêm Kêbo-lajêr Singa | sangalase Sêmpani amungkasi | Sang Adhastharastra[5] Prabu | karsa yasa curiga | amêwahi dhapur Bêthok aranipun | kang anggarap Êmpu Mayang | nalikane angka warsi ||

29. Pitung atus slawe ika | barêng têkan ing taun angkanèki | pitung atus patang puluh | wowolu sirahira | tanah Jawa kacrita ana prang agung | ingaran prang Bratayuda | jalaran rêbut nagari ||

30. Korawa lawan Pandhawa | cêkakane Korawa kang katitih | Pandhawa pêrange unggul | iku sakèh gagaman | wusing sirna lête wus satus rong taun | saka aprang Bratayuda | sagung ingkang para aji ||

31. Padha wit yasa gagaman | warna nurut gagaman kang wus ênir | amung dhapure kang dhuwung | kang tansah wêwah-wêwah | sabên ratu tartamtu ayasa dhuwung | aniru dhapur kang lawas | atanapi amuwuhi ||

32. Wuwuhing dhapur winarna | awit kala panjênênganira ji | risang Gêndrayana Prabu | ngadhaton ing Mamênang | amuwuhi iyasa dhapuring dhuwung | sawiji dhapur Pandhawa | lorone Karna-tinandhing ||

--- 2 : 78 ---

dhapur amung kalih warni ||

34. Siji ran Rara-siduwa | kalih dhapur Megantara kang akardi |[6] êmpu[7] Gadawisesèku | marêngi taun angka | sangang atus patang-puluh siji iku | kala panjênêngan nata | Mahapunggung Sri bupati ||

35. Ngadhaton Purwacarita | yasa dhapur Carita Cengkrong tuwin | Urubing-damar kang dhapur | lawan Paniwèn ingkang | (ng)garap Êmpu Sarpadewa arannipun | marêngi angkaning warsa | sèwu sawidak kakalih ||

36. Kala panjênêngan nata | Prabu Lêmbumilulur[8] kang mandhiri | ing Jênggala praja agung | yasa dhapur curtga[9] | Panji-sêkar Carangsoka Sinom amung | kang anggarap Êmpu Jangga | lan êmpu Windusarpa-di ||

37. Marêngi angkaning warsa | sèwu satus sangalas langkungnèki | sang Prabu Suryamiluhur | iku Radèn Laleyan | pindhah nagri Pajajaran yasa dhuwung | dhapur Baronjol[10] kang (ng)garap | Êmpu Windu Sarpa nênggih ||

38. Nalika angkaning warsa | sèwu satus pitungpuluh tan luwih | kala panjênênganipun | Prabu Banjaransêkar | angadhaton Pajajaran yasa dhapur | Parung-sari Tilam-sêkar | tiga dhapur Tilam-upih ||

39. Êmpu Andaya Jênggala | panggarape kala angkaning warsi | sèwu satus asthapuluh | nênêm sisirahira | panjênêngan naranata sang aprabu | Mundhingsari Pajajaran | yasa dhapur Wora-wari ||

40. Lan dhapur Sinom kang (ng)garap | êmpu Ajadsari duk angka warsi | nênggih sèwu kalihatus | wolulikur langkungnya | panjênêngan Sri Pamêkas sang aprabu | ing nagara Pajajaran | muwuhi dhapuring kêris ||

41. Jalak-ngore Crita-klenthang | kang anggarap aran êmpu Anjani | pinuju angkaning taun | sèwu dwitus sawidak | panjênêngan Siyungwanara sang prabu | uga nagri Pajajaran | mamanis iyasa kêris ||

--- 2 : 79 ---

110. Dhandhanggula

1. Amuwuhi dhapuring kang kêris | Jangkung myang Pandhawa-cinarita | Ki Marcukundha êmpune | lan Ki Macan Ki Kuwung | panggarape duk angka warsi | sèwu dwitus kalawan | wolungdasa catur | kala panjênêngan nata | Brawijaya kapisan ing Majapait | muwuhi dhapur katga ||

2. Amangkurat Mangkunagarèki | Jalak-sangu Tumpêng lan Jalak |[11] -sumêlang Gêndring êmpune | angkaning taun iku | panggawene duk angka warsi | sèwu triatus tiga | panjênênganipun | nata Prabu Brawijaya | kang mêkasi karaton ing Majapait | iyasa dhapur katga ||

3. Nagasasra Butaijo tuwin | Sabuk-intên Mênjarang[12] Jaruman | Sêpokal myang Anomane | Panimbal êmpunipun | êmpu Dhomas duk angka warsi | sèwu triatus lawan | wulungpuluh[13] iku | kala panjênêngan nata | Sah-ing Akbar Ngalam ing Dêmak miwiti | jamane kawaliyan ||

4. Guruning kang Wali Sanga nami | Sunan Bonang iyasa curiga | dhapur Sangkêlat aranne | êmpu Sura kang (ng)gêbug | panggarape duk angka warsi | sèwu caturtus lawan | nênggih sangalikur | panutup Wali (n)Jêng Sunan | Kalijaga iyasa dhapuring kêris | Kidangsoka Balebang ||

5. Êmpu Jaka Sura kang akardi | panggarape kala angka warsa | sèwu triatus punjule | pan asthadasa catur | tamat ingkang samya mêwahi | dhapure kang curiga | têkèng mangke kulup | iyasa namung panulad | kang wis-uwis tan iyasa dhapur malih | iku caritanira ||

6. Ki Cêbolang matur aminta sih | mênggah ingkang dados panêngêran | dhapur criga sadayane | lêrês utawi êluk | miwah waos lah kadi pundi | Ki Anom angandika | panêngêranipun | saka prabot kang wus kocap | dakwiwiti saka kêris bênêr kaki | iki piyarsakêna ||

--- 2 : 80 ---

7. Dhapur Panjianom kang winarni | nganggo sogokan lawan sraweyan | grènèng myang tikêl-alise | Jaka-tuwa kang dhapur | tikêl-alis sogokan mawi | Tilam-upih kang awak | Bêthok kanang dhapur | awake cêndhak tur amba | gandhik dawa warna datan ngrêspatèni | tikêl-alise cêkak ||

8. Dhapur Karna-tinandhiug[14] dwi gandhik | tikêl-ulis anganggo sogokan | pejetan kêmbang-kacange | ing ngarsa miwah pungkur | grènèng êri-pandhan mêpaki | dhapur Sêmar-bêbêthak | gandhik tinatah lung | sorring gandhik binolongan | dhapur Regol dwi gandhik ing gigir thingil | sarta nganggo pejetan ||

9. Gantya ingkang dhapnur[15] Kêbo-têki | wilah cêndhak amba kêmbang-kacang | têtêlu lambe-gajahe | mawa grènèng ing pungkur | dhapur Jalak-nguwuh winarni | gugusèn ada-ada | pejetan myang pungkur | mawa thêngil mangkya gantya | punang dhapur Sêmpani ingkang winarni | amawa kêmbang-kacang ||

10. Tikêl-alis êri-pandhan mawi | dhapur Jamang-murub kang gumantya | sogokan pinêkak rêke | lan nganggo alis iku | mungguh dhapur Tumênggung aming | lambe-gajah sajuga | kêmbang kacang sinung | myang mawa grènèng sraweyan | dhapur Tilamupih parabote nênggih | tikêl-alis kewala ||

11. Nahan ingkang dhapur Pasopati | lambe-gajah sajuga sogokan | apogog kêmbang-kacange | gugusèn ganêpipun | nanging ana gusèn tan mawi | ri-pandhan nora tilar | dhapur Condhong-campur | lambe-gajah kêmbang-kacang | grènèng gusèn sogokan ing ngarsa wuri | tumêkèng pucuk pisan ||

12. Dhapur Jalak-dinding kang winarni | gusèn pejetan thêngil ing wuntat | gantya dhapur Jalak-ngore | sraweyan grènèng amung | Jalak-sangu tumpêng tan mawi | sogokan myang sraweyan | thingile tan kantun | gantya kang dhapur Mêndarang | kêmbang-kacang lambe-gajah mung sawiji | sogokan lan sraweyan ||

--- 2 : 81 ---

lambe-gajah rangkêp sogokan sawiji | muhung ngarêp kewala ||

14. Sujèn-nampèl-wulu wilahnèki | rada kandêl mawa kêmbang-kacang | sawiji lambe-gajahe | rangkêp jajênggotipun | êri-pandhan arangkêp ugi | de dhapur Kêlap-lintah | kêdhik prabotipun | akêncêng sarwa pasaja | gandhik panjang awak kadya Tilamupih | sarta nganggo sogokan ||

15. Yuyu-rumpung wilah angèmpêri | pêdhang suduk ganja Kêlap-lintah | Brojol tan ana prabote | maligi ambalujud | Lalêr-mêngêng dawa kang gandhik | binolong tatêrusan | kêmbang-kacang amung | pindha gêgatra kewala | dhapur Puthut gandhik dawa têngah mawi | pinindha dwijawara ||

16. Dhapur Jalak-sumêlang anggandring | sogokan sawiji anèng ngarsa | sraweyan thêngil wurine | ingkang Mangkurat dhapur | gusèn ramping sogokan mawi | ri-pandhan wuri ngarsa | ing sorsoran rawuh | dhapur Mayat-miring awak | bêngkuk gusèn sogokan amung sawiji | ing wingking gigir kaga ||

17. Kalam-munyêng sogokan sawiji | saraweyan ri pandhan ing wuntat | dhapur Pinarak awake | pindha kang pêdhang suduk | gandhik panjang sogokan kalih | dhapur Marak sogokan | sajuga ing ngayun | mawi garènèng ing wuntat | dhapur Jalak-tilamsari gusèn kruwing | nganggo thêngil ing wuntat ||

18. Dhapur Tilamsari gusèn kruwing | dhapur Jalak-lola ujung ngarsa | dhapur Wora-wari kuwe | mung gêrban kabèh dhuwung | nora êluk gugusèn mawi | Wora-wari arannya | kêris madha dhapur | langkêp abagus kang warna | kang sawiji dhapur Sinom arannèki | Kalamisani dwi-nya ||

19. Dhapur Sinom lambe-gajah siji | kêmbang-kacang jenggot tikêl-imba | sogokan saraweyane | êri-pandhan ing pungkur | ingkang dhapur Kalamisani | kakalih lambe-gajah | kêmbang kacang mungguh | tikêl-alis myang sogokan | grènèng gusèn kinaruwing ngrêspatèni | dhuwung lêrês wus tamat ||

--- 2 : 82 ---

lambe-gajah satu | kêmbang-kacang jêjenggotan | sasogokan uga tumêka ing pêthit | padha lan jangkung pacar ||

21. Dhapur Mesa-nêmpuh amung mawi | grènèng wingking dhapur dhuwung wuntat | nglimpa tumêkèng pucuke | dhapur Mayat puniku | kêmbang-kacang sogokan wingking | sraweyan êri-pandhan | garènèng ing pungkur | dhapur Jangkung kêmbang-kacang | gula milir sogokan tumêkèng pêthit | êri-pandhan ing wuntat ||

22. Dhapur Têbu-sauyun ginupit | saraweyan garènèng ing wuntat | ingkang dhapur Bango-dholog | lambe-gajah dwi iku | kêmbang-kacang gêgêr kêkalih | apan papak kewala | gantya ingkang dhapur | manglar-munya Gandhik-naga | tuwin Gajah-pêthik Sawêr-êlar-paksi | sungsun ingkang ri-pandhan ||

23. Dhapur Campur-bawur anganggo bris | bongkot pucuk abênêr kewala | amung nèng têngah êluke | sogokanira bagus | dhapur Jladri winotan nênggih | kêmbang-kacang jenggotan | sasogokanipun | kang dhapur Êlêr sajuga | têkèng pucuk dhapur Jangkung cinitrèki | rangkêp lambening-gajah ||

24. Kêmbang-kacang nganggo tikêl-alis | sasogokan pejetan sraweyan | ri-pandhan thingil grènènge | tamat dhapur tri êluk | mangkya gantya dhapuring kêris | luk lima kang kinandha | sinêrasah dhapur | têngah nganggo ada-ada | pinggir gusèn sarasah tumêkèng pêthit | kêmbang-kacang ri pandhan ||

25. Dhapur Pudhak-satêgal winarni | kêmbang-kacang sogokan sraweyan | pinêkak sor-êsorane | dhapur Pulanggêni ku | saraweyan grènèng ing wuri | gantya dhapur Pandhawa | sêkar-kacang sinung | sasogokan myang sraweyan | êri-pandhan dhapur Anoman winarni | lambe-gajah sajuga ||

26. Kêmbang kacang sogokan dumugi | marang pucuk (n)jalirid rêspatya | dhapur Kêbo-dhêngên rêke | ganja Klap-lintah iku | lambe-gajah amung sawiji | gandhike rada dawa | kêmbang-kacang sinung | gantya dhapur Kalanadhah | sasogokan ananging namung sasisih | saraweyan ri pandhan ||

27. Dhapur Pandhawa-rare puniki | lambe-gajah lamba kêmbang-kacang [kêmbang-...]

--- 2 : 83 ---

[...kacang] | ri pandhan kêmbang êluke | Urap-urap kang dhapur | kêmbang-kacang cupêt mantêsi | rangkêp kang sasogokan | gusèn alis sinung | dhapur a-Naga-salira | gandhik pindha asu ajag lidhah mijil | mangap lir ayun mangsa ||

28. Dhapur Kêbo-dhêndhêng dènwastani | sogokan kabalongsong sadaya | Pandhawa-cinarita-ne | dwi lambe-gajahipun | kêmbang kacang atikêl-alis | sogokan pêpejetan | saraweyan sinung | grènèng gusèn myang kruwingan | kêris êluk lima dhapure wis titi | gantya kang winursita ||

29. Dhapur kêris luk pitu ginupit | ingkang dhingin adhapur Balebang | sawiji lambe-gajahe | kêmbang-kacang myang sinung | sêsogokan sraweyan wingking | dhapur Murma-malela | lambe gajah satu | miwah sinung kêmbang-kacang | dhapur Crubuk lambe-gajahe sawiji | kêmbang kacang sraweyan ||

30. Lawan sinung garènèng ing wuri | dhapur Jaran-goyang mung pejetan | banjur nganggo thêthingile | dhapur Naga-kras iku | kêmbang-kacang garènèng mawi | sinungsun myang sor-soran | pinindha ron êlung | ana kang tinrapan êmas | gantya dhapur Sêmpana punjul kang gandhik | malang nganggo sraweyan ||

31. Myang sraweyan ri-pandhan ananging | tikêl-alis apan tan sinungan | dhapur Sêmpana-bungkêm-e | kêmbang-kacang tan têrus | uga tanpa kang tikêl-alis | dhapur Critakasapta | lambe gajah dwiku | kêmbang-kacang myang sogokan | tikêl-alis grènèng myang sogokan tuwin | gusèn nganggo kruwingan ||

32. Êluk pitu wus tamat gumanti | dhapur ingkang kêris êluk sanga | dhapur Kidang-mas prabote | garènèng êri amung | dhapur Panjisêkar winarni | pugut kang kêmbang-kacang | sosogokan sinung | saraweyan myang ri-pandhan | kanang dhapur Sêmpana lambe gajah ji | (m)bang-kacang grènèng wuntat ||

33. Dhapur Jaruman sogokan mawi | saraweyan dhapur Jrudèh apan | sawiji lambe-gajahe | kêmbang-kacang myang sinung | sasogokan gantya winarni | dhapur Paniwèn apan | kêmbang-kacangipun | jugag sogokan sraweyan | gantya dhapur Panimbal lambe-gajah dwi | kêmbang kacang sogokan ||

--- 2 : 84 ---

34. Myang sraweyan garènèng ing wuri | gantya ingkang dhapur Kidang-soka | lambe gajah kakalihe | kêmbang-kacang pan sinung | saraweyan ri-pandhan wuri | kang dhapur Carang-soka | lambe-gajahipun | siji nganggo kêmbang-kacang | saraweyan mawa êri-pandhan wuri | de dhapur Sabuk-tampar ||

35. Ingkang lambe-gajah mung sawiji | kêmbang-kacang sogokan sraweyan | nganggo ri-pandhan yêktine | Buta-ijo kang dhapur | kêmbang-kacang sogokan mawi | ri-pandhan saraweyan | gantya ingkang dhapur | Sêmpana-kalenthang ika | nganggo kêmbang-kacang miwah tikêl-alis | tanapi êri-pandhan ||

36. Dhapur Crita-kanawa winarni | kakalih kang lambene-dwipangga | (m)bang-kacang tikêl-alise | mawa sogokan iku | saraweyan grènèng mantêsi | gusèn miwah kruwingan | tamat dhuwung êluk | sasanga ing dhapurira | mangke gantya luk sawêlas dhapuring kris | gambuh ingkang curiga ||

111. Gambuh

1. Carita-bungkêm dhapur | kêmbang-kacang bungkêm datan têrus | dhapur Crita pasaja lambening-èsthi | kakalih puniku amung | datan nganggo liyan prabot ||

2. Crita-kaprabon dhapur | lambe-gajah kakalih puniku | sarta nganggo kêmbang-kacang tikêl-alis | sogokan sraweyanipun | grènèng gusèn kruwing munggoh ||

3. Crita-dalêman dhapur | mung sawiji lambe-gajahipun | uga nganggo kêmbang-kacang tikêl-alis | sogokan sraweyanipun | grènèng gusèn kruwing jenggot ||

4. Sabuk-intên kang dhapur | lambe-gajah pan sajuga namung | kêmbang-kacang sogokan sraweyan mawi | êri-pandhan gantya dhapur | Cluring-regol kawin rêko ||

5. Kêrêp gilig ing pucuk | kêmbang-kacang sasogokan sinung | dhapur Crita-gènèngan[16] luk bongkot awis | ing pucuk kêkêr kang êluk | kêmbang-kacang ajêjenggot ||

--- 2 : 85 ---

6. Sogokan ri pandhan wus | dhapur Crita-gandhu kang winuwus | êluk kêmbang-kacang anganggo bris |[17] sraweyan ri-pandhan amung | dhapur Sabuk-tali rêko ||

7. Lir regol punang êluk | sasogokan sawiji ing ngayun | saraweyan dhapur Jaka-wuru nênggih | pejetan ri-pandhan namung | luk triwlas mangkya kacriyos ||

8. Awit Caluring dhapur | saraweyan (m)bang ri-pandhan amung | dhapur Sangklat lambe gajah mung sawiji | kêmbang-kacang jenggot mungguh | tikêl-alis myang sasogok ||

9. Pejelan[18] sraweyan nung | grènèng miwah èri-pandhanipun[19] | dhapur Johan mangan kala ula milir | sogokan garènèng uwus | Nagasasra winiraos ||

10. Pêthite têkèng pucuk | grènèng sungsun gantya ingkang dhapur | Parungsari lambene-gajah kakalih | kêmbang-kacang jenggot sinung | tikêl-alis myang sinogok ||

11. Pèjèt sraweyanipun | grènèng êri-pandhan gusèn sinung | karuwingan satuhu lamun rêspati | triwêlas êluke bêsus | kabagusan sêrêng mantog ||

12. Dhapur Kantar puniku | mung sawiji lambe-gajahiyun | kêmbang-kacang sogokan sajuga ngarsi | lawan sraweyan ing pungkur | dhapur Lunggadhung kacriyos ||

13. Siji lambene-blêdug | kêmbang-kacang jenggote pinatut | saraweyan banjur ri-pandhan wus lisning | dhapur Sêpokal puniku | muhung saraweyan êthok ||

14. Karawêlang kang dhapur | kêmbang-kacangira apan pugut | lambening kang gajah pan amung sawiji | êri-pandhan miwah sinung | arancangan kang kinaot ||

15. Naga-seluman dhapur | ganja Kêlap-lintah gandhikipun | dhapur Naga nanging tan na mawi pêthit | dhapur Bima-kurdha iku | sogokan sungsun kang jenggot ||

16. Ri-pandhan uga sungsun | sarawtyan[20] dhuwung ingkang êluk | tigawêlas titi mangkya kang winarni | dhapur ingkang dhuwung êluk | gangsalwêlas kacariyos ||

--- 2 : 86 ---

17. Carang-buntala dhapur | lambe-gajah sawiji puniku | kêmbang-kacang sraweyan ri pandhan aming | dhapur Sèdhêt lambenipun | dipangga uga sawiyos ||

18. Kêmbang-kacang pan sinung | sosogokan êri-pandhanipun | dhapur Ragawilah lambe gajah siji | kêmbang-kacang grènèng sampun | dhapur Ragapasung gantos ||

19. Tikêl-alis grènèng mung | dhapur Mesanabrang alisipun | têkèng pucuk dhapur Crita-buntalèki | kêmbang-kacang jenggot sinung | sraweyan ri pandhan pantog ||

20. Dhapuring kang kêris luk | saptawêlas mangke kang winuwus | kang rumuhun dhapur Ngampêr-buta nami | mawa kêmbang kacang iku | lambene-gajah sawiyos ||

21. Dhapur lancingan amung | kêmbang-kacange sor-soranipun | pan pinêkak luk sangalas kang gumanti | dhapur Trimurda puniku | amung tikêl-alis thothok ||

22. Dhuwung êluk salikur | dhapur Kalatinantang puniku | nganggo kêmbang-kacang lambe-gajah siji | sasogokan grènèng sinung | dhapur (n)Drajit winiraos ||

23. Dwi lambe-gajahipun | kêmbang-kacang saraweyan amung | mangkya dhapur Trisirah lambening-èsthi | lamba tikêl-alis sinung | sogokan luk slikur pantog ||

24. Luk salawe winuwus | dhapur Bima-kurdha lambenipun | gajah kalih kêmbang-kacang sarta mawi | sogokan ri-pandhan amung | luk salawe mung sawiyos ||

25. Kêris luk pitulikur | dhapur Taga-wirun wastanipun | lambenira-dwipangga apan akalih | (m)bang-kacang sogokan sinung | êri-pandhan uwus notog ||

26. Gantya dhapuring dhuwung | êluk sngalikur[21] kang winuwus | dhapur Kalabêndu lambe-gajah kalih | (m)bang-kacang sogokan sinung | êri-pandhan kulup pantog ||

27. Nênggih dhapuring dhuwung | Mas Cêbolang alon aturipun | sakalangkung nuwun saha ulunpundhi | ywa tanggêl paring pituduh | mênggah dhapuring kang waos ||

--- 2 : 87 ---

28. Kang lêrês tuwin êluk | Kyai Anom mèsêm ngandika rum | kanang tumbak dhapure ya warni-warni | tumbak bênêr kang rumuhun | dhapure kang kacariyos ||

29. Dhapur Baru[22] puniku | amba bongkot gêthêtan pan sinung | dhapur Baru-tropong (m)bêmbêng para gilig | dhapur Baru-kuping pucuk | gêthêtan anjêbèr bongkot ||

30. Baru-panatas dhapur | bongkot ada-ada gèpèng pucuk | dhapur Baru-tangtala gêthêtan kalih | awak gilig têkèng pucuk | dhapur Cèkèl winiraos ||

31. Awak (m)bangkèk gusèn wus | dhapur Cèkèl baluluk winuwus | wak-awakan sawatara rada gilig | dene dhapur Sêkar-jantung | kruwingan gêthêt tan manggon ||

32. Bêring-wadon kang dhapur | (m)bêmbêng gusèn ada-ada bagus | myang gêthêtan Bêring-lanangan winarni | bongkot pojokan gusèn wus | Bêring-drajit winiraos ||

33. Ri Pandhanira sungsun | myang kruwingan Sapit-tabon dhapur | anggêthêtan tanpa sungsun gapitnèki | dhapur Sapit-abon[23] iku | gapit nusul (m)bêmbêng bêdhog ||

34. Dhapur Togog puniku | (m)bêmbêng gilig de kang Sadak dhapur | pêkakan tri ingkang dhapur Kudhup-mlathi | gilig tumêka ing pucuk | ananging lênggang kang bongkot ||

35. Kudhup-capaka dhapur | têngah gilig mêrit bedanipun | lênggang bongkot mangke gantya Kudhup-gambir | ada-ada ngadhal-busung | têngah gilig lênggang bongkot ||

36. Godhong-andong kang dhapur | apan urip ada-adanipun | ngadhal-mêtêng dhapur Bung-ampèl winarni | gilig ri pandhane sungsun | karuwingan asri tinon ||

37. Dhapur Godhong-pring iku | karuwingan (m)bêmbêng awakipun | sujèn-ampèl êri-pandhan sungsun gilig | gantya Tumpêr-ingas dhapur | gusèn pinêkak pitados ||

38. Ada-ada pinatut | pucuk gilig tamat ingkang dhapur | tumbak bênêr Mas Cêbolang matur aris | mênggah waos ingkang êluk | dhapurnya mugi kawiyos ||

--- 2 : 88 ---

112. Mijil

1. Tumbak êluk têlu kang winarni | dhapur Sapit-abon | pan gêthêtan anusul gapite | dhapur Pandhu ngisor naga kalih | awake manginggil | amêngkoni êluk ||

2. Dhapur Banyak-angrêm kang gumanti | anjêbèr ing bongkot | dhapur Sipat-kelor pêkakane | dene bongkot papak ngrêspatèni | apan datan lincip | gantya ingkang dhapur ||

3. Butamèlèr gusèn grènèng ngrêmit | ada-ada kaot | binasakkên lumayu bongkote | êluk lima ing mangkya ginupit | dhapur Rangga mawi | sogokan gusèn wus ||

4. Dhapur Cacing-kanil luknya awis | gilig (n)jêbèr ngisor | dhapur Doramênggala prabote | têngah ada-ada awak gilig | ngisor (n)jêbèr nanging | papakan puniku ||

5. Dene ingkang dhapur Dara-dasih | gilig (n)jêbèr ngisor | pan pinêkak sarta nganggo grènèng | ada-ada ing têngah mantêsi | mangkya kang winarni | dhapur Panggang-wêlut ||

6. Rengkol-rengkol gèpèng awaknèki | Panggang-lele rengkol | awak gèpèng nanging nganggo grènèng | Sladha-asta rengkol pucuknèki | têngah bênêr gilig | gusèn grènèng satu ||

7. Êluk pitu mangkya kang gumanti | dhapure kacriyos | Megantara pan ada-adane | amung têngah satugêl watawis | grènènge sawiji | mangkya ponang dhapur ||

8. Kradhan iku cilik miwah mêrit | gantya winiraos | dhapuring kang luk sanga waose | nênggih dhapur Badhotan winarni | lawan naga kalih | lis ri-pandhanipun ||

9. Dhapur Trisula mawa pang kalih | dadya katri waos | dhapur Crita-anoman prabote | nganggo êri-pandhan gusèn uwis | ing mangkya gumanti | sawêlas kang êluk ||

10. Dhapur Crita-anoman pan mawi | dwi sogokan kaot | sarta nganggo êri-pandhan gusèn | dhapur Crita-blandhongan puniki | parabot tan mawi | mung amba (m)balujud ||

--- 2 : 89 ---

11. Dhapur Crita ri-pandhan ginusi | tamat dhapur waos | iya iku nora ana manèh | mungguh dhapur lan tangguh kang uwis | dak gêlarkên iki | poma wêkasingsun ||

12. Lamun ana ingkang nyulayani | êtutên kemawon | garêjêgan tan ana pêrlune | bêcik ngalah ing basa sathithik | malah olèh bathi | tur nora kumruwuk ||

13. Mas Cêbolang matur mangênjali | dhuh Kiyai Anom | lumuntur ing sabda mring dasibe[24] | sakalangkung ulun pundhi-pundhi | bingahe tyas mami | (m)botên sagêd matur ||

14. Kacarita wus antara lami | dènnira kêkepon[25] | nèng ngarsane risang Kyai Anèm | sabên enjing mantuk lamun bukti | bakda Ngisa bali | kadhang nganti muput ||

15. Duk samana nèng pondhokan lagi | Ki Amat lingnya lon | mangke ratri kakang dipun purih |[26] pinarak mring wismane Kiyai | Bawaraga miji | pangrêbab puniku ||

16. Nyêtauni putunya pawèstri | sru winantos-wantos | lalênggahan ing sakaparênge | mirêngakên kalênèngan tuwin | pangliking kang ringgit | binarung swara rum ||

17. Inggih adhi saklangkung prayogi | bakda Ngisa bodhol | Ki Têngara kalawan tamune | praptèng Bawaragan kyai panti | gupuh ngacarani | pinarnah (ng)gènnipun ||

18. Sinambrama ing wacana manis | winantu kang sugoh | samya rahab sakèhe tamune | miyarsakkên gêndhing Gambirsawit | kang ngidung nyindhèni | wilêt swara arum ||

19. Mas Cêbolang matur mring ki panti | tobil (m)botên ilok | lah punapi punika gêndhinge | têka nyênyês têkèng sanubari | wèh trênyuh kang myarsi | mrinding wulu-ulun ||

20. Bawaraga latah amangsuli | babo mitraningong | Gambirsawit punika jênênge | Mas Cêbolang matur mring ki panti | paringa udani | gêndhing manggènnipun ||

21. Cagak lênggah tinimbang ngraosi | ing awoning uwong | Bawaraga mèsêm lon dêlinge | èngêtkula[27] manggèning kang gêndhing | sêndhon pathêtnèki | samya ngênêmlikur ||

--- 2 : 90 ---

22. Sasêndhon nêm Abondhan-kinanthi | Budhêng-budhêng Songkok | Layu-layu Sêngkawa Pangawe | Sêmang Rêbêng Lonthang Sambul gêndhing | Rangu Kaduk-manis | Mundhuk Mega-mêndhung ||

23. Karêng-karêng Kitamèng-gitaki | nèng Paseban Kabor | Sarayuda Sambul Talèdhèke | Gonjang-anom Ladrang-mangu tuwin | Gandrung-mangungkung-gring | Ganggong Gobêt Rambu ||

24. Pathêt sanga Lonthang-kasmaran-di | Wangsaguna Rondhon | Danaraja Bontit Gègèr-sore | Lala-gothang Ganggong Bawaragi | Mandul Amalatsih | Bondhèt Surung-dhayung ||

25. Onang-onang Mawur Gambirsawit | Candra Kêncèng Barong | Galompong myang Gêndrèh-kêmasan-ne | Êla-êla Gandakusumadi | gêndhing Longkèh tuwin | Sumêdhang Sumèru[28] ||

26. Sêndhon gangsal Muntap Candrasari | Larajala Gondrong | Taliwangsa Jalaga rêbabpe[29] | Sêmang-gita Glêndhèh Rarasati | Plajêngan Pangrawit | Babar-layar Tlutur ||

27. Singa-singa Gleyong ing panggalih | Jalaga bonang (n)don | Kombangmara Gul-agul rêbabpe | Kêmbang-mara Slebrak Daradasih | Glêndhêng Klênthung Pêngasih |[30] Brêmara Majêmuk ||

28. Pathêt nênêm Lara-nangis gêndhing | Bêntar ing Kadhaton | Karawitan Babak Prihatine | Mara-sanja Kocak Kaduk-manis | Ramyang Galondhang Pring | -tunjung Kroban Guntur ||

29. Maskumambang Godhêg Titipati | Gêndrèh-lêlana (n)jog | Sêmukirang Lonthang Udan-sore | Pêksi-bayan gan[31] Wêdharpujanggi | Mênyan-seta tuwin | Jamba Sêmar-mantu ||

30. Sêndhon barang Wêdhi-kèngsêr Siring | Ludira (n)Dhol-ondhol | Cacatingrat Maraseba Bondhèt | Sêmbur-adas Cangkêm Pramugara |[32] Jênthar Ladrang-manis | Bèlèk Kuwung-kuwung ||

31. Sangu-mulya Rimong Gandrung-manis | Badhaya Anggondrong | pan Ludiramandura Gêndrèhe | Êjong-mèru Babar-layar-nèki | Parigêntang tuwin | Tukung Lêmpung-gunung ||

--- 2 : 91 ---

32. Nahên pathêt manyura Têmiling | Sèdhêt Pujangganom | Talimurda Ramyang Kasmaranne | Mèncêp Gonjang Galewang Sêmiring | Randhat Damarkèli | lagu Cucurbawuk ||

33. Dhalang-karainan Lambangsari | Gandrungmangu Boyong | Pujangganom Mandura Rênyêp-e | Bujang-tawang Capang Lêmpung wukir | Pre-nom[33] Gayung-rindhik | Lobong Pacarbanyu ||

34. Ènget[34] kula punika wis titi | Cêbolang lingnya lon | satus sèkêt pipitu etange | awit Pathêt Manyura myambaki | langkungnya satunggil | dados pitulikur ||

35. Lingsir ratri para tamu pamit | wus linilan bodhol | Mat Têngara kalawan tamune | sampun mundur praptanirèng panti | lajêng samya guling | Ki Amat ngaruntuh ||

36. Enjangira satanginya guling | gugusinya aboh | Cêbolang ling paran darunane | wau dalu ngaruntuh si adhi | kakang sakit gigi | gusi kula abuh ||

37. Kêmêng nguntar-untar langkung sakit | Mas Cêbolang gupoh | sung usada sêkar kênangane | lawan sarêm dawêg niki adhi | (n)dika mamah aglis | bokmawawi[35] tulung ||

38. Wus dènmamah ing sakala ênir | sakit kang karaos | gusi abuh cinoblos ri gêrèh | rah (n)dalêdêg sanalika mari | abuh miwah sakit | lonthang-lonthang kantun ||

113. Lonthang

1. Kakang sampun datan wontên raosira | lah sanyata usada Pêrmati tama | Mas Cêbolang alon wijiling wacana ||

2. Inggih (n)dawêg anyarêngi lawan mangsa | mênggah jampi wau jodho saèstunya | datan kenging tinamtokkên wèh waluya ||

3. Adhi ulun nyuwun sasêrêpan para | mitraningwang kang anami Madiaswa | inggih pundi anggènnipun agêgriya ||

4. Sampun lami dènnira angarsa-arsa | maring ulun mila yèn sambadèng karsa | wawi sami mring wismane Madiaswa ||

--- 2 : 92 ---

5. Ki Mat angling Suratêgaran griyanya | kidul masjid nanging yèn siyang puniku |[36] tamtu wontên pêkên nêgarri[37] turangga ||

6. Bilih nuju Rêbo wêkasaning candra | lawan tali -wangke myang siwalataba | lah punika ajrih nêgarri turangga ||

7. Yèn samangke supadi nuntên kapanggya | cinêgat ing prapatan Gladhak kewala | Mas Cêbolang panudyèng tyas gya lumampah ||

8. Tanpa rencang lampahira sampun prapta | ing prapatan marêngi Ki Madiaswa | ngitêr kuda dupi myat mring mitranira ||

9. Gurawalan tumurun saking turangga | wusnya tundhuk Madiaswa atatanya | wau sami saking pundi kalihira ||

10. Kang sinung ngling amangsuli saking wisma | kakang tamu punika kang ayun panggya | lan andika têka akapasangyogya ||

11. Madiaswa sukèng tyas manis lingira | èstu sampun lami ulun ngarsa-arsa | kaparênga lajêng pinarak mring wisma ||

12. Lumaksana Madiaswa nuntun kuda | Cêbolang ngling prayogi nitih kewala | ulun antuk bathi uning patrapira ||

13. Angrèh kuda Madiaswa nitih sigra | tan winarna ing ngênu wus praptèng wisma | gya tumurun kuda tinampèn rencangnya ||

14. Kinocoran amrih ayêming turangga | gya tinuntun linampah-lampahkên sigra | Madiaswa ngacarani tamunira ||

15. Wus pinarak anèng madyaning pandhapa | Mat Têngara palilan marang ki wisma | awit nuju kalêrês anyanggi karya ||

16. Madiaswa nyandhêt mangke ta mangke ta | ngêntosana sakêdhap sugatakula | lah ta bocah wedangmu nuli ladèkna ||

17. Sawusira angrahapi kang sugata | Mat Têngara mantuk kantun tamunira | Ki Cêbolang pinarak lawan ki wisma ||

18. Jênak dènnya mêrtamu sadangunira | kang ginunêm tan lyan pangrèhing turangga | Mas Cêbolang umatur mring Madiaswa ||

19. Bab pangrèhing kuda mugi kababarna | namaning kang tangsul miwah patrapira | kang liningan tan wangwang mêdharkên sigra ||

--- 2 : 93 ---

20. Tangsul kalih mangkya ingkang winursita | asta kiwa nyêpêng apus sisih kiwa | apus têngên asta têngên kang angasta ||

21. Tangsul sanga apus kakalih sinama | gya cinêpêng ing asta têngên sadaya | asta kiwa nyêpêng apus nèng ngajêngnya ||

22. Asta têngên patrap driji manis saha | jajênthiknya nyangkêrêm apus kang kiwa | de panuduh sarta dariji têngahnya ||

23. Nyêpêng apus kang sisih têngên sarana | kapidih ing jajêmpol ingkang warata | èstu angèl kalamun dèrèng widagda ||

24. Mangkya gantya winastan tangsul manyura | asta kiwa nyêpêng apus patrapira | kadosdene tangsul sanga kasbut ngarsa ||

25. Kaotipun kaliyan tangsul sasanga | dariji kang têngah gêsang têgêsira | kenging ngolah ngalih de asta têngênnya ||

26. Nyêpêng apus sawingkinge asta kiwa | patrapipun ngingsêt-ingsêt utawinya | angolahkên kêndho kêncêning[38] pusara ||

27. (ng)Gih punika apus kang sisih têngênnya | langkung angèl tinimbang lan tangsul sanga | yèn wus prigêl yêktine gampang kewala ||

28. Nahan tangsul satunggal mangkya winarna | ingkang nyêpêng apus namung asta kiwa | tumrap kapal ingkang wus gambuh lampahnya ||

29. Mangkya ingkang winastanan tangsul gatra | apus kalih rinangkus nèng asta kiwa | patrapira kadosdene tangsul sanga ||

30. Tangsul puspa panyêpênge kang pusara | mung kapidih dariji panuduh kiwa | lan darijwa jajêmpol ugi kang kiwa ||

31. Tangsul ponjèn gampil tan kakeyan reka | apus kalih sinami kêndho kêncêngnya | wusing sami kabundhêlakên kewala ||

32. Tangsul pada apus kang têngên punika | kajêpit ing jajêmpol suku têngênnya | dene apus kang kiwa ugi mangkana ||

33. Jinêpit ing jêmpol suku ingkang kiwa | tangsul pada puniku tumrap manawa | wontên kuda kang tansah dhangar kewala ||

34. Tangsul madu -sadana kang ginupita | (ng)gih puniku tanduk ingkang tumrap marang | mantukira kapal mêntas tinêgaran ||

--- 2 : 94 ---

35. Bilih sampun cêlak lawan padunungan | kêdah karêm -arêm datan katandukan | ing pangêrèh supadi sarèh ing driya ||

36. Mênggah tangsul camêthi kang ginupita | pananduke kagêbag de wijangira | (ng)gih punika sadasa warni kathahnya ||

37. Ingkang iring têngên bokong myang tepongnya | pupu wingking ngajêng pundhak pupu ngarsa | ingkang iring kiwa pan ugi mangkana ||

38. Kajawine punika kasanganira | ngajêng buntut myang maripat têngên kiwa | utawane Ganda-kasilir namanya ||

39. (ng)Gih punika kapatrapana pratingkah | angajrih-ajrihi kapal kang sarana | lan cêmêthi anging ywa nganti tumiba ||[39]

40. Tangsul-raga punika osiking driya | kang kawêdal saking solahing badannya | kang anumpak kadosta andhêdhêg kiwa ||

41. (n)Dhêdhêg têngên (ng)gêbrag utawi sukunya | kalih pisan (n)dhêdhêg sarêng aywa kêmba | ingsêt obah ngiwa nêngên kang sarira ||

42. Oyog miwah sêrêg ebah majêng sigra | miwah ngunjal -lakên punika kalayan | sangêt-sangêt pangingsêt pandudukira ||

114. Dudukwuluh/Mêgatruh

1. Mangkya gantya katrangan bab lênggahipun | amumpaki ingkang wajik | winastan Kaprabon luhung | apan jêjêg lênggahnèki | ulur-ulur madya tinon ||

2. Jêngku mipit talapakan jinjitipun | pasêmon anjatmikani | dene kaping kalihipun | Kasatriyan dènwastani | lênggahnya buntar kinaot ||

3. Pan kapara wingking jajanira manglung | jangga panggêl ngrêspatani[40] | panjang ingkang ulur-ulur | pupu rapêt suku jinjit | mathènthèng ladak pasêmon ||

4. Kang winastan Kamantrèn nitihnya ngungkruk | cêkak ulur-ulurnèki | sêmu ngongrong asta mringkus | ing pasêmonipun ajrih | tamat patraping palunggoh ||

--- 2 : 95 ---

5. Bab namine mêkakan mangkya winuwus | ugi wontên tigang warni | kang rumuhun Ganggêng-kanyut | punika pêkakan wajik | kang andhêgnya akêraos ||

6. Lir kajlungup dadya pêkakan puniku | anandhakkên kang turanggi | mèdêm kasagêtanipun | sawêg anyak sagêd nyirig | kalihipun kang kawiyos ||

7. Genggung-sitangarpa[41] pan namanipun |[42] ingkang andhêgipun wajik | (n)jêjêk mangiwa puniku | sukunipun ingkang wingking | mêndhak arêspati tinon ||

8. (ng)Gih punika kapal kang sampun satuhu | andados pasirignèki | katrinya iangkang[43] winuwus | Genggong-samaguna nami | punika ingkang wus golong ||

9. Andhêgipun suku wingking kalih wau | nyarêngi pyoking kêndhali | kapal makatên (n)dhêgipun | punika apan sayêkti | sasirignya sampun gamboh ||

10. Bab pangangkah tuwin nêgarri winuwus | badhe ngangkah lampahnèki | kêdah juwèh kang tatangsul | kaosikkên wola-wali | punika ingkang supados ||

11. Sagêd tampi punang kuda manahipun | saha badaning turanggi | kêrêp kaoyog de pungkur | kawantonan sawatawis | cinamêthi alon-alon ||

12. Bilih badhe amangangkah (n)jojogipun | kêdah srana dènlêgani | ing ngajêng de têngahipun | kaêncota sawatawis | wingking kawantonan alon ||

13. Lamun badhe amangangkah congklangipun | kajojogakên rumiyin | sadangunya (n)jojog gupuh | kasêrêga saking wingking | saèstu kêdah winanton ||

14. Tangsulipun kaamêr-amêra amung | myang ing ngajêng dènlêgani | yèn punika wus tamanduk | mangka dèrèng pasang ati | kêdah andhêdhêga gupoh ||

--- 2 : 96 ---

15. Myang ginêtyag utawi ginêbrag asru | bilih wus nyongklang kang wajik | waspadakna sukunipun | lamun kang kiwa rumiyin | apus kang kiwa sinerong ||

16. Lamun dipun kêncêngi ywa sampun-sampun | yèn wus manêngên tindaking | suku têngên kang rumuhun | apus cinêpêng kang sami | kaamêr-amêr kemawon ||

17. Supayanya sagêd sarèh congklangipun | yèn kalanturkên supadi | pinrih ing panyandêripun | lajêng kalêganan nênggih | têngah kinathahan gupoh ||

18. Saha kêdah dipun wantoni ing pungkur | bilih botên mituruti | nyandêr margi manahipun | punang kuda boya tampi | mangka pangrèh mrih kalakon ||

19. Kêdah srana kagêbrag ginêbrag asru | yèn wus nyandêr sawatawis | satus tindak têbihipun | lajêng cinandhêta aglis | muntaping tyas sampun ngantos ||

20. Bilih badhe amangangkah sirigipun | kapatuhna lampahnèki | malang manêngên rumuhun | ing pangangkah kang supadi | lampah malang winiraos ||

21. Panyêpênge apus manêngên kaimpu | saha tungkak ingkang kering | pandhêdhêgira ywa kantu | ngantos sagêdnya lumaris | amalang manêngên matoh ||

22. Bilih angèl katindakkên lampahipun | sarana trekah puniki | apus sisih kiwa gupuh | kaseronga myang ing wingking | winantonan kang bobokong ||

23. Ingkang têngên mangka kirang tampinipun | kagêbaga ingkang kering | ananging panggêbagipun | kêdah saking têngên ugi | yèku winastanan senggok ||

24. Yèn wus purun lumampah nêngên puniku | suku kêdah dènpirsani | yèn wus ajêg tan tumpang suh | myang tan imbal lampahnèki | lajêng katindakna (n)jojog ||

25. Ugi malang manêngên sarananipun | ing ngajêng dipun lêgani | wingking kawantonan namung | ngatos-atos ngirih-irih | tyase kuda dimèn bombong ||

--- 2 : 97 ---

26. Sadangune ingangkah lampahnya megung | tuwin (n)jojog malangnèki | lambe iring têngênipun | kaangkaha sagêdnèki | nyerong nêngên kang wigatos ||

27. Pangangkahe nyerong lambe sagêdipun | nolèh nêngên apus sisih | têngên kakêncêngna namung | ywa kagèt saking sakêdhik | yèn tan tampi ing pangrèh (n)don ||

28. Kêdah dipun kêrêpi krècèganipun | dene krècègan puniki | gadhah daya kalih luhung | sapisan nglêrêmkên ati | ping kalihe winiraos ||

29. Yèn wus purun mangap ènthèng lambenipun | yèn katandukan kang pamrih | ingkang amakatên wau | lajêng nètèr-nètèr ngering | apus sisih kiwa gupoh ||

30. Katarika supados sagêde wangsul | malang nêngên lampahnèki | saha kêdah kaingsêd mung | manêngên pangingsêdnèki | ingkang makatên supados ||

31. Atampia manahe kuda puniku | yèn pangrèh kang wus kawijil | punika supados amung | nyerong lambe nêngên sisih | kados botên ngangkah seos ||

32. Nètèripun manawi datan kinayun | mangka mêksa botên tampi | kagêbaga ingkang sêru | ing panggêbag dènsarêngi | lawan pangingsêding bokong ||

33. Pan makatên punika salajêngipun | ngantos sagêdnya lumaris | (n)jojog malang nêngên matuh | Mas Cêbolang duk miyarsi | gèdhèg-gèdhèg longang-longong ||

34. Alon matur saèstu angèl kalangkung | mangka dèrèng amrih nyirig | sawêg ngangkah malangipun | tingkahe sakranjang gambir | paran lajênge pitudoh ||

35. Madiaswa anglajêngakên pitutur | (n)jojog malang wus lêstari | ajêg boya atumpang suh | tuwin grijag lampahnèki | sadangunipun anjojog ||

36. Tumuntên lajêng kapêrêga gupuh |[44] supados tumindak nyirig | wus tumindak sirigipun | watawis gangsal utawi | sadasa colotan gupoh ||

--- 2 : 98 ---

37. Kaandhêga pamêkakira kang tangsul | kinagètna dimèn rêsik | andhêg kang rêsik puniku | mandhêg grêg datanpa osik | gya lumampah alon-alon ||

38. Yèn wus antuk sawatara lampahipun | katindakna nyirig malih | sadhengahên prayanipun | saking sakêdhik-sakêdhik | sirig ywa kêmba supados ||

39. Saha malih kang makatên lajêngipun | kalojo saking sakêdhik | bilih sirigipun wau | tan (n)jujur tan ngancas margi | tangsul ingimpuwa[45] gupoh ||

40. Amanêngên manawi ngungkrêd kang ngayun | kalêganana lan malih | tangsul mangiwa kaimpu | bilih kêmba sirignèki | tuwin rindhik tan wigatos ||

41. Kacêngèrna dimèn rikat sirigipun | srana wingking dènwantoni | saha kasêrêga amung | sawatawis kang supadi | sagêd sêrêng sirig alon ||

42. Kang manawi karikatên sirigipun | utawi mrêdêng nglangkungi | kaandhêga amrihipun | supados sagêda rindhik | ngangkah rindhik asmarandon ||

115. Asmaradana

1. Ngajêng kêdah dènkêmbani | saha kêdah kinêrêpan | krècèganipun dialon | têngah dipunkothongana[46] | wingking mung katempelan | ing camêthi ywa ginêbug | yèn misih mrêdêng kewala ||

2. Langkung kinêmbanan malih | wuri aywa tinempelan | mangka mêksa pamrêdênge | malah ginêbaga ingkang | asru karosèng nala | nanging punika ing ngayun | myang têngah kèkêmbanana[47] ||

3. Supados sagêde tampi | pangrèh makatên punika | mung murih sarèha tyase | yèn wus ajêg sirigira | myang bagus pinarisan[48] | lajêng karêntêt punika |[49] utawi karindhikêna ||

--- 2 : 99 ---

4. Kalawan makatên malih | kaangkaha sagêdira | sarêng aywa kêmba tinon | yèn wus ajêg rêntêtannya | pan lajêng kaangkaha | sagêd nênun sirigipun | yèn wus ajêg kajujuta ||

5. Supados mèdharirèki[50] | tuwin alus ingkang congklang | yèn wus ajêg pamêdhare | lajêng katênuna kadya | panênun sasirigan | Mas Cêbolang tanya arum | punapa sampun palastha ||

6. Madiaswa mèsêm angling | punika sawêg satêngah | taksih panjang pratingkahe | wawi sinambi nyamikan | angoyog-oyog uwang | wus nyambi sawontênipun | ki wisma nglajêngkên sabda ||

7. Yèn tênunanipun asirig |[51] myang mêdhar ajêg tan kêmba | lajêng kalojo kemawon | nèng margi kêncêng warata | myang têbih sawatara | sadangunipun kalaju | mung kaangkaha sirignya ||

8. Saha wêdharnya utami | sandêre kanang turangga | makatên katêrangane | sadangunya sasirigan | wus têbah sawatara | lajêng kasandêrna gupuh | sadangunipun kawêdhar ||

9. Yèn wus sawatawis têbih | kaêndhêga wêdharira | supados nyiriga manèh | sadangunya sasirigan | sawatawis wus têbah | lajêng kasandêrna gupuh | kadi kang kasêbut ngarsa ||

10. Makatên salajêngnèki | ngantos samantuke pisan | mênggah pangrèhe kang kados | kasêbut ngajêng sadaya | dene paedahira | apurih sagêde gambuh | amêdhar saha sirignya ||

11. Nandukkên pangrèh turanggi | iangkang[52] makatên punika | katindakna ping katrine | tuwin ing catur rambahan | titi pangrèhing kuda | wêdhar sirig gambuhipun | tangkêping sirig titiga ||

12. Babar lêpiyan sawarni | (ng)gih punika kapal ingkang | sukunya ngajêng wingkinge | sami saenya kang trajang | suku ngajêng sumêblak | suku ingkang wingking nyaruk | utawi akicat-kicat ||

13. Bintulu kang kaping kalih | punika ingkang trajangnya | mung suku wingking kemawon | ing ngajêng lampahnya dhandhang | Kaprabon kaping tiga | suku ngajêng trajangipun | ukêl parigêl rêspatya ||

--- 2 : 100 ---

14. Dene suku ingkang wingking | lampahnya punika dhandhang | wus jangkêp katri warnane | Mas Cêbolang lon lingira | bilih ngamungkên têngah | tan kacêkap èstunipun | kêdah kanthi linampahan ||

15. Tuwin dipun kulinani | mênggah watêkaning kuda | punapa sami kemawon | Madiaswa mèsêm nabda | punika kasinggihan | kêdah mangêrtos rumuhun | sarta kêdah linampahan ||

16. Kapal punika pinasthi | gadhah watêg pyambak-pyambak | wontên ingkang pangangkahe | kêdah wiwit saking lampah | (n)jojog nyongklang adheyan | salah satunggal puniku | kêdah tinurut sakêdhap ||

17. Nanging yèn wus mituruti | pikajênganipun kapal | mung sawatawis dangune | inggih lajêng katandukan | pangrèh kang wus kawêdhar | amung mênggah tumrapipun | angangkah kang manah kathah ||

18. Tuwin watêking turanggi | punika kêdah kaangkah | saking pangarêm-arême | margi yèn tan katandukan | pangrèh ingkang mangkana | manawi ngantos kalantur | muntap manahe turangga ||

19. Saèstu angèl nglangkungi | ngrêkaoskên ingkang numpak | bilih bantêr myang muntape | saking kèhing panggraita | punapa dene ingkang | kapal kirang manahipun | èstu kenging katandukan ||

20. Pangrèh pamêngkuning dhiri | utawi ing pamisesa | pramila kêdah waspaos | pratitis panitikira | dhatêng watêking kapal | ing satunggal-tunggalipun | aywa ginêbyah kewala ||

21. Manawi badhe mangungkih | ngangkah sagêde adheyan | kêdah gêsang tatangsule | kanat-nêtakên kalawan | kapêpêg aywa kêmba | tansah winanton ing pungkur | ing têngah kêdah lumampah ||

22. Makatên salajêngnèki | kaingsad-ingsêd ywa kêmba | ngantos sagêd adheyane | dene lampah kang winastan | pandhapan (ng)gih punika | rêntêt ing adheyanipun | mênggah pangrèh saha ngangkah ||

--- 2 : 101 ---

23. Sagêding pandhapan sami | kados angangkah adheyan | ananging wontên kaote | yèn adheyan kinathahan | pandhapan kinirangan | kathah kirang wardinipun | nênggih manahe turangga ||

24. Manawi ngangkah sagêding | lumampah winastan dhandhang | kêdah srana linampahke | malang ing ngajêng kasangga | ing têngah kinêrêpan | kaingsad-ingsêd lumintu | dene wingking winantonan ||

25. Makatên salajêngnèki | ngantos sagêd mlampah dhandhang | nanging punika kapale | kang pinrih lumampah dhandhang | kêdah ingkang wus limpad | jangkêp kasagêdanipun | myang wus kèh gambuh ing tingkah ||

26. wontên malih kang ngèmpêri | kadi lumampah andhandhang | ran lampah angun-angune | manawi botên angangkah | sagêdipun lumampah | kang winastan Angun-angun | punika ing ngajêng kêdah ||

27. Kêrêp kaosikkên tuwin | kaingsad-ingsêd ing têngah | wingking tinèmpèl têmbunge | tarajange kang turangga | inggih sairib kadya | lumampah dhandhang puniku | sanèsipun ingkang lampah ||

28. Angun-angun tamban ririh | lampah dhandhang wau cukat | kaliye[53] pinarlokake | apan anunggal surasa | alus kalawan wadhag | mênggah ing wawatêkipun | lampah ngun-angun punika ||

29. Minangka sarananèki | amintêrkên kaèngêtan | -ning kapal kasagêdane | pramilane kapal ingkang | sampun gambuh ing lampah | kakalih kasêbut wau | nadyan mlampaha kewala ||

30. Manawi ingkang numpaki | sumêdya anyirigêna | tan susah kaosikake | tamtu gya nyirig piyambak | kenging binasakêna | sagêd nampèni puniku | sakarsane ingkang numpak ||

--- 2 : 102 ---

116. Durma

1. Sêkar Durma bab pangangkahing turangga | kalangkung angèlnèki | wit saking bandholnya | myang wangkoting praya |[54] kalawan anjondhil-jondhil | dipun prayitna | makatên pangrèhnèki ||

2. Ngangkah kapal kadi kang kasêbat ngarsa | punika ingkang pasthi | kêdah kawêngkuwa | utawi kawasesa | ing tyas ywa kataman ajrih | angrodapaksa | myang (ng)gêbag kang sru titis ||

3. Ingkang ngantos sagêt nuwuhkên graita | tampining pangrèhnèki | lamun wontên kuda | datan kenging kaangkah | sangêt anggènnipun (n)jondhil | glarap anglumba | utawi nyêbat-nyêbit ||

4. Kuda ingkang agadhah meda mangkana | punika pangrèhnèki | pan kêdah sarana | karêbahkên kang kuda | makatên patrapirèki | sadangunira | tinanduk pangrèhnèki ||

5. Kapal lajêng asangêt panjondhilira | gya katêtaha aglis | panggêbag kang rosa | tyasira aywa wangwang | supados anjondhil malih | salêbêtira | anjondhil ingkang nitih ||

6. Nyarêngana malumpat kalayan nyêndhal | apuse kang turanggi | yèn nganan lumpatnya | apus kiwa sinêndhal | manawi malumpat ngering | apus kang kanan | apan sinêndhal aglis ||

7. De patrape malumpat saking turangga | yèn nganan lumpatnèki | asta ingkang kanan | ngasta tlongoping lapak | kêpadalla kang pramati | kangge lantaran | malumpatipun nênggih ||

8. Tangan kering nyêpêng apusira ingkang | sisih kiwa tumuli | apus cinêpênga | utawi sinêndhalla | manêngên pènyêndhalnèki[55] | bilih matumpat[56] | mangiwa patrapnèki ||

9. Asta kiwa kang nyêkêl tlongoping lapak | asta têngên nyêpêngi | apus sisih kanan | sinêndhalla mangiwa | pangrèh kang makatên pasthi | mantun kapal kang | sangêt (n)jondhilirèki ||

10. Utawi kang tansah kathah medanira | sukur ingkang numpaki | kadugi ngrêbahna | salêbêtipun (m)bandhang | yèn pêngangkah kang kadyèki | kapal ginêbag | kang mangka purun (n)jondhil ||

--- 2 : 103 ---

11. Gya kasarêngana malumpat kalawan | anyêndhal tangsulnèki | patraping ngrêbahna | kadi kasêbut ngarsa | mila rêbahing turanggi | srana kaangkah | ing panjondhilirèki ||

12. (ng)Gih puniku kang gampil kalampahannya | Cêbolang turira ris | sawêg cariyosan | tyasulun ênar-ênar | was-uwas sangêt kuwatir | wawi lajêngna | bab pangrèhing turanggi ||

13. Madiaswa anglajêngakên carita | bilih wontên turanggi | kaêrèh mung nêdya | muhung mundur kewala | lajêng kaundurna aglis | kang ngantos sayah | sabên badhe nêgarri ||

14. Katindakna rumuhun mundur kewala | saksayahe turanggi | yèn wus kaêtrapan | tarekah kang kadyeka | kenging tinamtokkên pasthi | dènya agadhah | lêleda amantuni ||

15. Lamun wontên kapal sabên tinêgarran | angonclangkên kêndahli[57] | ing panyêpêngira | apus pan kasanggiya[58] | kang inggilnya langkung saking | sakilan lawan | jajalaking turanggi ||

16. Saha kêdah kucêkipun kinêrêpan | patrap ngucêk kêndhali | kaucêkan lawan | lambene kang turagga[59] | ing sarat ingkang kadyèki | paedahira | ngicalkên lageyanning ||

17. Angonclangkên kêndhali lawan paedah | ngènthèngkên lambenèki | bab kapal ajrihan | manawi wontên kapal | ajrih dhumatêng wawêrnin | tuwin suwara | isaratipun murih ||

18. Sagêd mantun yèn ajrih kalawan grobag | myang sasaminirèki | sabên tinêgarran | bilih kapapag grobag | lajêng kacêlakna aglis | aywa kapêksa | saking sakêdhik-kêdhik ||

19. Bilih ajrih dhatêng swara pamirêngan | inggih dipun kêrêpi | kapyarsakkên swara | pundi kang kinajrihan | yèn wus kêrêp sarta lantih | ingkang kadyèka | pasthi gya mantun ajrih ||

20. Kapal ingkang gadhah kandhutan tan yoga[60] | nyangkollakên kêndhali | makêm tuwin (n)dhangar | panyêpênging pusara | kang prayitna ngati-ati | sartane kêdah | katangsulan kakalih ||

--- 2 : 104 ---

21. Paedahnya bilih kapal ingkang gadhah | kandhutan tan prayogi | utawi ameda | sagêt nandukkên prana | pami anyangkol kêndhali | kang siji kiwa | apus kang sisih kering ||

22. Kaêculna apus kang têngên sinangga | yèn nyangkolkên kêndhali | ingkang sisih kanan | apus kang sisih kanan | inggih kaêculna ugi | apus kang kiwa | kasanggiya lir ngarsi ||

23. Lamun (n)dhangar punang tangsul kakêpyokna | manawi datan apti | nglêpèh tumungkula | kêndhali kacêpênga | katarik mangandhap sarwi | kucêk-ucêkna | lambene kang turanggi ||

24. Bilih makêm kêndhali kalèrègêna | manganan tuwin ngering | yèn mêksa tan arsa | nglêpèh myang nguculêna | gya kacuwakna manginggil | karèh mangkana | lajêng nêmpuh kang wajik ||

25. (ng)Gih punika ambandhang karsanya dhawak | ing sadangunirèki | (m)bandhang suku ingkang | kapal kasidikêna | yèn ngiwa pambandhangnèki | têgêse (m)bandhang | mangiwa sukunèki ||

26. Kiwa ingkang rumuhun tumindakira | apusira kang sisih | kiwa kacènènga | sarta kakêncêngana | yèn nêngên pambandhangnèki | apus kang kanan | kakêncêngana ugi ||

27. Bilih kapal katandukan kang tarekah | [...] |[61] [...] |[62] kang tamtu lajêng dhawah | karungkêp ingkang turanggi | nging saèstunya | pinlaur mandhêg aglis ||

28. Yèn wus kèndêl lajêng malih kabandhangna | saking karsèng kang nitih | sadangunya (m)bandhang | mawi dipun rangkèta | supados manahe tampi | ywa nganti darbya | meda ingkang tan yogi ||

29. Myang kandhutan damêl watir ingkang numpak | mênggah pambandhangnèki | ywa nganti kapêkak | kang mangka kèndêl dhawak | lajêng karangkèta malih | ingkang mirasa | sêmu pamuring-muring ||

30. Nanging ngajêng punika kakêmbanana | wardine dènkêmbani | kalowong apusnya | utawi kinêndhonan | ing têngah dipun kothongi | yèku kang numpak | tyas kêdah dèn kêmbani ||

--- 2 : 105 ---

31. Nadyan wau sru sangêt pangrangkètira | sayêkti datan apti | nêmpuh malih (m)bandhang | ambêgogok kewala | sarta gêrêng-gêrêng muni | lamun turangga | wus (n)dharêdhêg tan osik ||

32. Pangrangkètnya punika kakèndêlana | ing nalikanirèki | gya kawaspadakna | kang sampun kalampahan | sung sasmita kang turanggi | maring kang numpak | yèn ta sagêda angling ||

33. Pamintamba dhuh mugi katurutana | (m)bukaning pangrèhnèki | riwusnya[63] mangkana | wau ingkang turangga | nulya tumindak pribadi | mawarna-warna | wontên ingkang lumaris ||

34. Ingkang (n)jojog adheyan miwah pandhapan | wêdharing sasmitadi | mênggah tumanduknya | ing pangêrèh sadaya | punika cihnanirèki | èstu tan ana | kapal kang botên kenging ||

35. Pinardi rèh kaajar dening manungsa | wontên pamêgar[64] angling | nyariyoskên kapal | datan dados dandanan | margi karèh botên kenging | punika tandha | panêgar dèrèng wasis ||

36. Saha dèrèng paham kawruh mangrèh kapal | ingkang salugunèki | mênggah raringkêsan | minangka papathokan | badhe sagêd anêgarri | kêdah pawitan | ingkang kawan prakawis ||

37. Kang rumiyin kêdah apawitan Sura | Guna kang kaping kalih | Rêkasa ping tiga | Lara kaping sakawan | manawi kawan prakawis | anggalih wêgah | pucung kewala uwis ||

117. Pucung

1. Mas Cêbolang kalangkung sukaning kalbu | gumujêng alatah | wasana umatur aris | dhuh mintrèngsun[65] mugi kaparêng nglajêngna ||

2. Aywa tanggung paran babaring pangawruh | bab pangrèhing kuda | Madiaswa lingira ris | (ng)gih prayogi ah sampun kèndêl kewala ||

3. Wedangipun kadangon akêmplung-kêmplung | dhadhaharan ngandhar | punika têmbung mubadir | mêsakakên wawi samirinakêtan[66] ||

--- 2 : 106 ---

4. Dimèn enggar tyase aywa manggung suntrut | kang sinungan sabda | kalêgan angasta cangkir | minum wedang myang dhaharan sasukanya ||

5. Madiaswa anglajêngakên pitutur | bilih wontên kapal | sasampune dèntumpaki | mangka lajêng linampahakên tan arsa ||

6. Ambêgêgêg ingkang makatên puniku | ing pangangkahira | wusing nèng gêgêr turanggi | ywa ge-age linampahkên kang turangga ||

7. Nanging kêdah kaubêngêna rumuhun | nêngên tuwin ngiwa | yèn wus kalakyan kadyèki | apan lajêng kalampahêna kewala ||

8. Bilih tansah ambêgêgêg tan lumaku | lajêng kaundurna | sararane kang kêndhali | katarika gêntos manêngên mangiwa ||

9. Wusing mundur nuntên kaubêngna gupuh | kang sangêt kalayan | kagêbag asru patitis | sasampuning sawatawis ubêngira ||

10. Gya pinupuh myang ginêbrag ingkang asru | lajêng linampahna | tamtu datan nyulayani | amiturut sakarsanipun kang numpak ||

11. Wus tartamtu bêndanane mogok mantun | ing sanèsing wêkdal | manawi dipuntumpaki | anggadhahi laleda ingkang mangkana ||

12. Gya pinanduk ing pangrèh kadi kang uwus | ing tyas aywa wêgah | dènnira mangungkih pamrih | gantya kapal omah-omahên winarna ||

13. Saupami tinêgaran kapal wau | angambah ing ratan | kang wus nate dènpurugi | (ng)gok-enggokan twin wus nate-nate ngambah ||

14. lajêng kêdah menggak-menggok tan lumaku | kapal kang mangkana | amurih mantunirèki | sabên numpak mangka ngajêngkên dumugya ||

15. Ing panggenan kang kêdah mandhêg kudèku | gya katandukana | ing pangrèh sasênêngnèki | lawan kapal ulih-ulihên kadosta ||

16. Tinumpakan mantuke notol kalangkung | gya tinandukana | patrap kadi kang rumiyin | pramilanya kaangkah ingkang

--- 2 : 107 ---

mangkana ||

17. Awit kapal kang sampun klampahan èstu | sring kaslamur dera | nanggapi pangêrèhnèki | ing sadèrèngipun ical medanira ||

18. Sabên dipun têgarri bilih wus ayun | cêlak ing panggenan | kang (n)dadoskên sababnèki | utawine tinumpakan mantukira ||

19. (ng)Gih katandukana pangangkah lir kang wus | kacriyos ing ngarsa | makatên salajêngnèki | sampun kêmba ngantos mantunne bar pisan ||

20. Dene kapal kang dèrèng rampas saèstu | aywa tinandukan | pangrèh ingkang ngrêkaosi | margi ing sadèrènge rampas punika ||

21. Yèn kaangkah pancèn dede dhasaripun | sagêdnya priawak | dumuginya mêmpêng pasthi | lajêng bobrok utawi botên kaalap ||

22. Gantya wau bab Naga-rancak winuwus | bilih wontên kapal | ingkang mêntas dèntêgarri | myang kinitêr lajêng yogi cinarakan ||

23. Ingkang rêsik mênggah patrap kang kadyèku | ing sadangunira | kinitèr myang dèntêgarri | kacarakan kang ngantos ambal-ambalan ||

24. Awit kapal kang dènrèh sasirigipun | tuwin sasaminya | kang pancèn sanès aslining | lampahipun pyambak yèn datan klêrêsan ||

25. Têmahipun asring-asring damêl korud | myang konusing badan | ingkang makatên puniki | korud konus punika warni sakawan ||

26. Kang rumuhun korud badan wastanipun | lah inggih punika | kêra-langkêt kang turanggi | wus dilalah botên sagêt lêma-lêma ||

27. Kaping kalih akorud karosanipun | nuwuhakên meda | asring ambandhang pribadi | sabab sampun sayah maksih dènsêngkakna ||

28. Ing wasana umijil ing dhosonipun | meda warna-warna |

--- 2 : 108 ---

nyulayani lan kang nitih | tan darana satêmah lajêng ambandhang ||

29. Ingkang kaping tiga korud manahipun | punika turangga | tansah muyap driyanèki | jalarannya ngajêng sabên tinumpakan ||

30. Ping sakawan korud panggraitanipun | punika witira | ngajêng (ng)gènnipun nêgarri | tansah dipun osikakên supayanya ||

31. Nuntên-nuntên wêdaling graitanipun | tamahan dumadya | bibrah ing lampahirèki | myang bibrahing sakèh kasagêdanira ||

32. Milanipun nêgarri kapal puniku | adhuh sapintêna | (ng)gènnya nyêngkakkên wêdaling | panggraita supados tumuntên gadhah ||

33. Kasagêdan ingkang sarana tinanduk | pangrèh kawaskithan | ewadene parlu ugi | tansah mawi karêm-rêman manahira ||

34. Supayanya graitane aywa korud | carakan punika | dumadi sarananèki | èstu sagêd mantunnakên kapal ingkang ||

35. Anêmahi kados ingkang wus kasêbut | ing ngarsa sadaya | amila ingkang wigati | amarlokkên cinarakan kang turangga ||

36. Mangkya gantya bab Raja-nari winuwus | punika titikan | wêdaling manahirèki | saha malih wêdale kang panggraita ||

37. Yèn wêdaling manah myang graitanipun | saking pangosiknya | nèng têngah kang Raja-nari | bilih wêdalipun saking winantonan ||

38. (ng)Gih punika mênggah Raja-narinipun | wontên ing pungkuran | wus tamat kang Raja-nari | kanthi êbab ngabah-abahi turangga ||

118. Kinanthi

1. Gantya wau kang winuwus | ngabah-abahi turanggi | prayogi nèng jro gêdhogan | patrapira kang rumiyin | kinêndhalèn pangêrokan | gya cinancang nganan ngering ||

2. wontên ta upamènipun | badhe dèn-abah-abahi | kang krisik angganing kuda | salebrak kapasang mathis | mênggah têpining salebrak | kang ngajêng tumumpang munggwing ||

--- 2 : 109 ---

3. Ing jajalak yèn wus mungguh | lêrês unggah udhunèki | miwah ngajêng wingkingira | lapak pinasangan aglis | tumumpang nèng têngah slebrak | anulya dipun ambêni ||

4. Kang kêncêng pamanthêngipun | gya pasang pus buntutnèki | nulya pasang apus dhadha | rampunge kasêbut ngarsi | lambe nulya cinarakan | taracak kinumbah barsih ||

5. Riwusnya makatên laju | rinucat ponang kêndhali | pangêrokan sinantunan | kêndhali ingkang pinasthi | kaenggokakên turangga | yèn apus wang wus rinukti ||

6. Mangkana kêndhalinipun | kalêrêsna kang prayogi | tumuntên kaêtrapana | apus kanan miwah kering | mila kantun pamasangnya | timangan ywa nganti kwalik ||

7. Dene inggah udhunipun | kêndhali ingkang prayogi | kaangkaha gonggangira | mung sajêmpol winatawis | ewa samantên (ng)gih datan | kenging tinitamtu awit ||

8. Manut cocondhonganipun | cêkak tuwin landhungnèki | kêndhali pamasangira | gumantung nèng patitising | panitikipun kang numpak | mênggah kacihnanirèki ||

9. Turangga kêndhalinipun | ingkang kêdah dèncêkaki | ingkang mangka linandhungan | saèstu tan condhong ati | cathuk-cathuk tan tumanja | dene kasok wangsulnèki ||

10. Bathothot adrênging kayun | ngungsêd-ungsêd tan saririh | kapal tumpakan punika | pamasange kang kêndhali | ing sasagêd-sagêd kêdah | kang dados condhonganèki ||

11. Ngabah-abahi wus rampung | yèn badhe ngêdalkên saking | ing gêdhogan kêdah ingkang | sarèh rèrèh ngirih-irih | sarta malih kinarunga | ywa grusa-grusa giniring ||

12. Amargi yèn grusa-grusu | asring nuwuhkên tan yogi | manahe ponang turangga | mênggah ing panimbang mami | angrèh kuda lan wanita | sabarange sami ugi ||

13. De kêndhali jawi wau | kang rangah awarni kalih | wontên ingkang wunènira | cacah kalihwêlas tuwin | nêmbêlas ing sasisihnya | dene kang nêmbêlas sisih ||

--- 2 : 110 ---

14. Winastan Buntala iku | mênggah kalinge kêndahli[67] | kang minangka sasambêtan | apan Pakêm wastanèki | dene kang angsal gêlangan | Bungkul wastanipun nênggih ||

15. Panjang cêlaking kêndhangsul | inggih wontên pedahnèki | amargi kapal punika | condhonging tyas datan sami | wontên lèrèg condhongira | wontên rujuk dènslikêki ||

16. Yèn mring lèrèg condhongipun | kang mangka dipun slikêki | punika dadya jalaran | awrat lambene turanggi | dene kosok-wangsulira | nuwuhakên monyar-manyir ||

17. De gêlangan dhapuripun | punika kakalih warni | ingkang namung agiligan | Lus-lusan wastanirèki | dene kang gêlit-gêlitan | kalenthangan dènwastani ||

18. Mênggah ing babing kêndhangsul | kang tumrap kangge ngajari | kapal kang ènthèng lambenya | utawi kapal kang taksih | anèm sawêg bibar rampas | dèrèng rampas langkung malih ||

19. Punika kêdah kang kêthul | (ng)gih punika wunenèki | kapapakana sadaya | ingkang ngantos mèh waradin | botênipun kapapakan | kablêbêda kang waradin ||

20. Kalawan sinjang puniku | wunèn amung katon mingip | nging punika tambêl-bêtah | wus tamat babing kêndhali | ing mangkya gênti winarna | anênggih babing camêthi ||

21. Utawi winastan têmbung | kang wus mupakat kinardi | datan liyan saking rotan | inggih punika panjalin | sawlas kêpêl panjangira | wujudipun kalih warni ||

22. Tamparan sawarninipun | giligan sawarni malih | sanadyan ingkang giligan | pucukipun kêdah mawi | sinambêtan têtamparan | mung sakilan winatawis ||

23. Saha tatamparan sinung | bundêlan gangsal utawi | nênêm prênthil cacahira | mênggah paedahirèki | camêthi mawa bundhêlan | ginêbagkên langkung sakit ||

24. Katimbang lan kang tan sinung | bundhêlan sakit kang mawi | anjawi saking punika | wujud tumraping camêthi | mawèh sêmu datan kêmba | pucuking tamparan mawi ||

--- 2 : 111 ---

25. Sinungan rênggan jêjambul | mênggah cacêpênganèki | sakarsane dènnya ngrêngga | pinaponthang-ponthang saking | mas suwasa myang salaka | dene panjange camêthi ||

26. Kajawi miturut ukur | inggih kêdah-kêdah mawi | mawang lan kang tinitiyan[68] | pinantês agêng lan alit | bab camêthi sampun tamat | prayogi kèndêl rumiyin ||

27. Sampun dangu anggadêbus | bilih botên dènsêlani | ngunjuk wedang dhadhaharan | têmah kêtulên sayêkti | Mas Cêbolang latah-latah | wus samya ngunjuk nyênyamik ||

28. Mas Cêbolang aris matur | ulun mirêng srêming-srêming | bab srandunipun turangga | ugi wontên kang pinilih | sami andarbèni watak | pinêndhêt ingkang prayogi ||

29. Madiaswa lingira rum | adhuh mitraku wong sigit | de tan ana kaliwatan | dalah sranduning turanggi | dadak prêlu tinakokna | lêrês inggih pancèn mawi ||

30. Kalamun sagêd pikantuk | punika langkung utami | mangkya sranduning turangga | kula pêndhêtakên saking | dèntawyanjana awit ha[69] | aksara ba[70] kang mungkasi ||

31. Ilu ingkang gêtas pingul | watêg ènthèng lambenèki | ilat alit gilig watak | burus lana manahnèki | untu alit rêntêt rampak | pucuk mêdal sawêtawis ||

32. Utawi kang (n)dêngkèng pucuk | ugi mêdal sawatawis | manjing dhatêng kabagusan | tuwin burus manahnèki | têbih maring nora lana | irung kang angukêl pakis ||

33. Manjing kabagusan namung | idêp rêmpêg jajarnèki | tuwin ingkang alêlamban | watak têtêg ing tyasnèki | uwang kalimis gobogan | tumrap kabagusan naming ||

34. Ula-ula ingkang wangun | amapah-pisang utami | saha gilig tosanira | watak sakeca kang nitih | iga ingkang upih-mayat | manjing sêmbadaning warni ||

35. Andhêman kang kiyal kêdhut | anyangkêrut kanan kering |

--- 2 : 112 ---

punika watêke rosa | ugêl-ugêl dhapur kadi | gagang waru watakira | sakeca tumpakanèki ||

36. Tuwin bagus warninipun | unyêng-unyêngan kang mungging | ing cêthak unyêngnya ngiwa | watak burus manahnèki | ha kapungkur na[71] tan ana | aksara ca[72] kang winarni ||

119. Pangkur

1. Coblong ingkang bundêr sarta | lêbêt lêkok punika amung manjing | dhatêng kabagusanipun | caturnya ingkang lancap | kang ran catu lambe nginggil ingkang pucuk | kalêbêt ing kabagusan | myang watak graita lantip ||

2. Cêthak lêbêt kang lêkokan | inggih manjing mring kabagusan naming | cêthik kang inggil puniku | pandhukulipun apan | manjing dhatêng sêmbadane ingkang wujud | calung gêng gèpèng kêncêng pan | watak rikat plajêngnèki ||

3. Kang ran calung wit wadidang | têkèng dhêngkul calung namanirèki | calakuthikan puniku | kang lêbêt watakira | trajang sae miwah ènthèng junjungipun | ingkang aksara ca têlas | aksara ka[73] kang gumanti ||

4. Kuping kang muluh katigas | myang kapancas mung sabagusing warni | kuncung kang ngumala mawur | bantêr kèh manahira | kêndêl kadi dene ulêripun jêdhung | watake ènthèng lambenya | sarta bagus warnanèki ||

5. Kulit kang tipis anglamat | saha ingkang kandêl dagingirèki | watak bantêr manahipun | kutis mandhukul mayat | murungakên sêmbadaning wujudipun | konthol pindha manggis lawan | ingkang dhapur ngalak ambing ||

6. Lir kalak ambing wohira | rosa kuwat watake kang turanggi | kalèn lêbêt lêkokipun | sarta kapara panjang | pan titiga punika wawatakipun | sapisan inggil junjungnya | plajêng rikat warni sigit ||

--- 2 : 113 ---

7. Kucur kang anguku Bima | muhung dhatêng kabagusaning wajik | klêmpung kang bêdhadhag amung | klêbêt bangsa sambada | ka wus têlas aksara ta[74] kang tumanduk | tlapukan kang kandêl apan | klêbêt kabagusan aming ||

8. Têpakan kang tipis wrata | saha ingkang dhapur macucal aking | watak kumrisik tyasipun | myang sae warninira | têpak hyang jèjèr tanpa lèbèr iku |[75] marang gusi watakira | ala mamanahirèki ||

9. Tatiyang ingkang ajajar | ugi watak tulus manahirèki | têpak mayat saha agung | watakipun arosa | tur sêmbada tuwin bagus warninipun | tunggarana agêng sarta | kadi sirah têkèk warni ||

10. Punika watake rosa | taracak kang nanjung-capurinèki | sarta alus sêratipun | watak rikat plajêngnya | tuwin bêtah tur sae kang warninipun | kang aksara ta wus têlas | aksara sa[76] kang gumanti ||

11. Suri tipis mawur wrata | watak bantêr manahira kumrisik | sirah kang cêlak saha gung | manjing mring kabagusan | siyung ingkang basan dawêg agêngipun | watak burus manahira | silit kang mapan prayogi ||

12. Muhung mring sae kang warna | supit ingkang rapêt watakirèki | awèt ing karosanipun | kang ran supit punika | lêdhokaning tracak sangandhaping kucur | suku ngajêng kang anjalma | bagus kawujudanèki ||

13. Aksara sa sampun têlas | mangkya gantya aksara wa[77] winarni | wulu ingkang tipis alus | saha kang mandhês gilap | watak bantêr kumrisik warnanya bagus | wangkong ingkang radi wiyar | manjing kabagusan aming ||

14. Wayang kêngkêng tipis apan | watak rosa myang kabagusan manjing | wiron ganjil etangipun | watak burus manahnya | kang ran wiron punika ingkang (n)jangkêrut | kiwa têngêning andhêman | wadhuk kang (m)bêdhadhag manjing ||

15. Dhumatêng ing kasambadan | wadidang kang wangun bengkoking [beng...]

--- 2 : 114 ---

[...koking] arit | manjing kabagusanipun | aksara wa wus têlas | kang aksara pa[78] mangkya ingkang winuwus | praya (ng)gih punika ulat | kang anjênggurêng prayogi ||

16. Nging kang sarèh sêmunira | watak lana manahe mitayani | pacêt gilig alit namung | manjing bagusing warna | pathak ingkang waradin myang wiyar amung | manjing maring kabagusan | pasunira ingkang kadi ||

17. Mungkal-gêrang amung marang | kabagusan pancadan kang mandhikil | manjing sêmbadaning wujud | tanapi kabagusan | pipi ingkang kaduk kandêl dagingipun | murugkên pantêsing warna | pundhak ingkang landhung manjing ||

18. Muhung dhatêng kabagusan | pupunira ingkang amukang gangsir | ugi bagus warninipun | purus kang agêng cêlak | watak rosa mung bantêr palayunipun | palintangan ingkang wiyar | watak panjang umurnèki ||

19. Pusêr têbih lan purusa | watakipun bêtah plajêngirèki | aksara pa sampun atus | aksara ja[79] winarna | jêngku ingkang kados cupu warninipun | manjing dhatêng kabagusan | jalak ingkang dhapurnèki ||

20. Lir gigir kintêl punika | watak rosa juluking inggilnèki | anglangkungi jalak wau | manjing sambadèng warna | jiling ingkang mandhikil kalêbêt bagus | jompong ingkang agêng panjang | manjing sambadaning warni ||

21. Janggut ingkang dhapur jangkang | manjing dhatêng kabagusaning warni | janggêl ingkang panjang agung | myang gèpèng watak rosa | aksara ja wus têlas ga[80] kang winuwus | gusi kang wradin wataknya | aburus manahirèki ||

22. Gulu ingkang wiyar ngandhap | nginggil gilig bagus sambadèng warni | garês kang malira wujud | watak cukat trajangnya | tuwin rikat tarampil palajêngipun | gêcog kang (n)dalêjêr panjang | apan rosa wataknèki ||

--- 2 : 115 ---

23. Galêng kang (ng)galigir rosa | gandhik ingkang kiyal pan rosa ugi | ingkang aksara ga sampun | aksara ba pungkasan | bangar ingkang wiyar bêtah plajêngipun | myang bagus bangar punika | lèngipun irung kêkalih ||

24. Bungur kang ginrayang kadya | cucal garing rosa watakirèki | bobat kang kêngkêng puniku | manjing dhatêng karosan | bokong ingkang nyangkok imbaning kang dhapur | utawi lir cangkok maja | muhung mring bagusing warni ||

25. Buntut ingkang mapah-pucang | watakipun lana manahirèki | wus tamat sarandunipun | kapal kang pinilala | Mas Cêbolang umatur kalangkung nuwun | mênggah ulêsing turangga | ingkang kalêbêt utami ||

26. Myang manggoning prabotira | Kyai Madiaswa lingira ris |[81] ulêsing turangga amung | abrit cêmêng utama | dene prabot pyambak-pyambak manggènnipun | mênggah praboting turangga | kang abrit mangkya winarni ||

27. Suri ingkang tipis pêra | wulu pandhês tipis kulitirèki | kukuncung ngumbala mawur | buntut ingkang tan kathah | utawi kang kapara sarang puniku | tracak nanjung lus sêratnya | bêbalungipun kang alit ||

28. Prabotipun kapal krêsna | kuncung kêmpêl (n)dalojor surinèki | kandêl (n)dlojor kêmpêl patut | buntut amapah-pucang | wulu gropok kandêl kêndho kulitipun | taracak cèpèr sêmbada | agêng bêbalunganèki ||

29. Silih asih ing dandosan | tuwin ulêsipun ingkang turanggi | kapal abrit prabotipun | ingkang dados pêthingan | gangsal kuncung suri kulit tracak wulu | mung kakalih kapal krêsna | buntut lawan balungnèki ||

30. Mênggah katêranganira | kapal ingkang pilihan prabotnèki | kuncung kang ngumbala mawur | suri kang tipis atap | wulu pandhês atipis kukulitipun | buntut dhapur mapah-pucang | kang agêng babalungnèki ||

31. Tracak kang alus sêratnya | dhapur nanjung jangkêp kasapta warni | mila kapêndhêtkên iku | silih asih jalaran | saupami kapal

--- 2 : 116 ---

punika anamung | kadunungan dandosannya | amaligi kapal abrit ||

32. Tamtu tan burus manahnya | saha bantêr karosan tan (n)darbèni | bilih kadunungan namung | dandosan kapal krêsna | pasthi kirang manah saha sangêt cubluk | manawi dandosannira | sagêd jangkêp silih asih ||

33. Kadi kang kasêbut ngarsa | ingkang tamtu bagus warnanirèki | sarta burus manahipun | ajêg karosanira | kasêmbadan kabagusaning kang wujud | ingkang angsal papêthingan | saking ing kawan prakawis ||

34. Kang rumiyin saking pada | kalih raga jangga ingkang kaping tri | wadana jangkêp ping catur | bab raosing tumpakan | kapal ingkang lana myang graita tuhu | utami utawi rosa | punika saèstunèki ||

35. Sakeca tumpakanira | dhuh mitrèngsun mung kantun saprakawis | inggih punika bab ukur | Cêbolang angrêrêpa | aywa tanggêl nyuwun babarpisanipun | Madiaswa mêdhar sabda | yèn badhe ngukur turanggi ||

36. Kêdah mawi srana tampar | ukur sanga patrapira winarni | ingkang dènukur rumuhun | gêl-ugêl lan suku ngarsa |[82] ingkang têngên katêpusa gathuk têpung | lajêng katêkuk-têkuka | kaping sanga kathahnèki ||

37. Wusing katêkuk ping sanga | gya kaukur wit saking tracak ngarsi | manginggil pangukuripun | dumuginipun jalak | lamun langkung prakalihwêlas linangkung | yèn langkung sapara sanga | punika kirang prayogi ||

38. Ukur sambada winarna | wit ujunging catu lajêng manginggil | dumugi jojompongipun | tumuntên kalajêngna | turun maring sanginggiling surènipun | sadumuginipun jalak | lajêng katurunkên maring ||

39. Ula-ula linajêngna | dumugi ing pucuking janggêlnèki | pangukur bilih wus rampung | gya kasampirkên jalak | bilih sagêd langkung saking suku ngayun | kiwa têngên kang prayoga | sambada bilih nêtêpi ||

--- 2 : 117 ---

40. Yèn cupêt awon yêktinya | kapal jigrang punika dènwastani | wus tamat sadayanipun | (m)bakayu-jêngandika | tiyang èstri dènnya sasaji wus rampung | lah sumangga sami dhahar | ngêlih ulun (ng)gêgirisi ||

120. Girisa

1. Cêbolang matur sumangga | wus linggar saking pandhapa | pinarak têngahing wisma | parigêl Nyi Madiaswa | angladosi tamunira | ki wisma ngling (ng)gih punika | warnane (m)bakyu andika | sawêg awêwêka tiga ||

2. Andhêku kang sinung sabda | norraga aris turira | (m)bakayu wus lami kula | têpang lawan raka-(n)dika | sawêg samangke pinanggya | kalawan jêngandika |[83] sampun kirang pangaksama | mring pun pêkir kawlasarsa ||

3. Nyi wisma mangsuli sabda | punapi rinasakêna | tyang wus ingakên sudara | lawan raka jêngandika | adhi sampun mawi taha | Cêbolang sru panyuwunnya | wus wawanting kalihira | gya nadhah langkung mirasa ||

4. Rahab nutug sawusira | dumugi gya cinarikan | wowohan lumadyèng ngarsa | wawi punika mangsêgan | andhêku kang sinung sabda | gya ngambil sasukanira | Cêbolang ris atêtanya | mênggah ingkang pangandika ||

5. Kathah kang dèrèng uninga | basan driji têngah gêsang | Angarêm-arêm punika | Ganda-kasilir myang Buntar | kaosikkên winantonan | amêr-amêr kinathahan | imbal sêrêg rêsik dêgnya | kacêngèr myang kinothongan ||

6. Sêrêng myang lumampah dhandhang | kasanggi kêndhali onclang | nyangkol kêndhali andhêngar | makêm kacawuk sasmita | kacaraki monyar-manyir | tuwin kang ran palintangan | kadiparan wardinira | utawi katêrangannya ||

7. Madiaswa sung wangsulan | lêrês punika babasan | èstu awis ingkang wikan | manawi botên jinarwan | piniyagah nora kopram | bilih tiyang dèrèng atam | mênggah punika babasan | makatên ingkang katrangan ||

--- 2 : 118 ---

8. Dariji ing têngah gêsang | angolah-ngalih pan angsal | Angarêm-arêm punika | sarana tan katandukan | pangêrèhe kang turangga | Ganda-kasilir punika | cêmêthi sarananira | pinolahkên ywa tumiba ||

9. Ngajrih-ajrihi kewala | lênggah Buntar patrapira | kapara wingking punika | kaosikkên kajêngira | tangsulipun ingkang kêdah | kaobahakên kalawan | kêrêp kaoyog kang badan | kadhêdhêg myang kawantonan ||

10. Kawantonan wardinira | dipun camêthi punika | amêr-amêr panyêpêngnya | apus kêncêng madyanira | dipun kathahi têgêsnya | punika kang kinathahan | manahe punang turangga | sarananya ingkang numpak ||

11. Amêrdêngkên manahira | utawi anggadhahana | raos sêtya murih praya | plajêngipun kang turangga | imbal lampah grago jarwa | sêrêg punika bocongnya | kang numpaki amingsêda | mangajêng têrusing nala ||

12. Rêsik andhêgnya punika | andhêg ingkang grêg kewala | kacêngèrakên punika | dipun sêngkakkên têgêsnya | dipun kothongi kajêngnya | punika manahing kuda | binudi kakothongana | kinêmbanan sarananya ||

13. Sêrêng punika sirignya | kapal tingalipun rikat | nanging rindhik sayêktosnya | lampah dhandhang punika |[84] ingkang sukunipun kapal | ngajêng wingking cuthat-cuthah[85] | pramilane winastanan | lumampah dhandhang mangsudnya ||

14. Andhandhang angarsa-arsa | pikajêngnya kang anumpak | yèn sêdya kasirigêna | inggih lajêng nyirig dhawak | yèn nêdya kasandêrna |[86] (ng)gih lajêng nyandêr kewala | makatên sasaminira | basane wus nunggal karsa ||

15. Ngajêng kasanggi punika | nyêpêng apus kainggilna | angoncêlangkên kêndhalya | kêdah kalêpèh sarana | manthuk-manthuk kang turangga | nyangkol kêndhali punika | kacangkolkên ing êbamnya | cêngèr andhangak jarwanya ||

16. Makêm punika turangga | angingkêmi kêndhalinya | kacawuk yèku kasêndhal | manginggil payêndhalira[87] | suka sasmita

--- 2 : 119 ---

turangga | titikipun sasampunnya | karangkèt mêdal kajêngnya | gya mandhapan sasaminya ||

17. Anyaraki patrapira | kinocoran lambenira | klayan toya kang warata | gya ingusapakên karna | monyar-manyir lambenira | inggih tan ajêg punika | kang winastan palintangan | punika unyêng-unyêngan ||

18. Kang nèng ngajênging purusa | wus tamat sadayanira | Mas Cêbolang langkung suka | saha nuwun aturira | sarèhning sampun dumugya | kula nuwun palimanan | wangsul maring pamondhokan | sami kantuna raharja ||

19. Nyai wisma nulya mêdal | umatur ring tamunira | pun adhi bilih sêmbada | ngantosana sawatara | ulun damêl wedang kahwa | linilapan gêndhis klapa | punika sampun samapta | Cêbolang mèsêm lingira ||

20. (m)Bakyu iki dhasar bisa | anuju marang driyamba | saèstu atur kawula | sabên-sabên mêntas nêdha | kêdah ngombe wedang kahwa | bilih tan makatên kêmba | wedang wus lumadyèng ngarsa | kumêbul gambuh gandanya ||

121. Gambuh

1. Sawusira anginum | wedang kahwa Cêbolang umatur | sarêng sampun kasiraman wedang kopi | kang kalimput nulya thukul | nênggih kang dèrèng kacriyos ||

2. wontên tiyang amuwus | lambe kuda wolu warninipun | (ng)gandhul abot antêp gamoh èntêl[88] gêmi | ènthèng mrayang jangkêpipun | kathah kang sami padudon ||

3. Paranta wijangipun | Madiaswa gèdhèg lingira rum | bêbasane si adhi anguras kwali | dalah kumute tan kantun | punika pamanggihingong[89] ||

4. Kang winastan puniku | lambe (ng)gandhul inggih patrapipun | lambe ngungsêt mangandhap datanpa kering | de lambe abot winuwus | kang (m)badal kêndhali noncong ||

--- 2 : 120 ---

5. Sirahnya datan (n)dhingkluk | nanging gêsang inggih basanipun | lambe antêp inggih ambadal kêndhali | sirah botên purun (n)dhingkluk | nanging cangkêm puguh yêktos ||

6. Lambe gamoh puniku | langkung sae pilihan saèstu | ingkang ènthèng purun nguculkên kêndhali | de lambe ètêl kang kêdhut | ananing ènthèng kemawon ||

7. Tur tinatonan purun | lambe gêmi punika winuwus | ingkang tipis gamoh tinatonan kenging | de lambe ènthèng puniku | nama myang raos wus jumboh ||

8. Mrayang pungkasanipun | lambe ènthèng tadhah datan purun | de kêndhali inggih kêdah angucali | kang rujuk lan lambenipun | (m)botên kenging carub awor ||

9. Kapal kang lambe (ng)gandhul | manah kirang landhêp graitèku | kêdah mawi kêndhali kang lênggang tuwin | ingkang awrat bobotipun | wunèn kang mulu sayêktos ||

10. Sêsêr cêkapan namung | sarungannya botên mawi brangus | pangangkahe ing têngah dipunkêmbani | dènrêrisi lambenipun | panyêpênge apus pêngkoh ||

11. Kasanggiya puniku | saking sakêdhik supadosipun | badhe sagêd lêga lambening turanggi | narik lêgane tyas tuhu | kapal anurut sapakon ||

12. Kapal wrat lambenipun | manah kathah kirang graitèku | lambe awrat puniku tigang prakawis | sapisan dhasaring tutuk | kêndhali kang ènthèng condhong ||

13. Sumadya landhêpipun | sêsêrira ingkang radi landhung | bilih awratipun wau saking gusi | kêndhali kang awrat kêthul | sêsêr kapara ngalokro ||

14. Manawi awratipun | saking ilat kêndhali kang kêthul | ingkang awrat sêsêr cêkak tumèmpèl ing | lambe de pêngangkahipun | têngah tambuh ngajêng tamboh ||

15. Pinèt salintiripun | tyasing kapal ywa dèn-grusa-grusu | wit lambene kapal wus tan pinarsudi | kantun (m)budi manahipun | lêga amanut sapakon ||

--- 2 : 121 ---

16. Yèn antêp lambenipun | kêdah ngangge kêndhali puniku | ingkang awrat lênggang landhêp wunenèki | raos antêp sababipun | kirang rosa suku nyleyor ||

17. Taracak ugi miyur | saha lambe kirang gamoh iku | pangangkahnya ing ngajêng kêdah sinanggi | dènrêrisi lambenipun | têngah winantonan gupoh ||

18. Wingking winantu-wantu | tinèmpèlan ing camêthinipun | ngirih-irih dènnya miluta mrih kenging | tyase kuda lêganipun | dadya miturut sapakon ||

19. Kang ènthèng lambenipun | manahira basane sumuruh | graitane winastan landhêp sayêkti | lambe manahipun gamuh | kêndhalinira kang condhong ||

20. Nèm ènthèng wunèn kêthul | ing pangangkah kêdah langkung alus | ngarah-arah arèrèh angirih-irih | sampun kuciwa ing sêmu | tyas sumèlèh ngatos-atos ||

21. Awit kapal puniku | wus kalêbêt sae manahipun | bilih lêpat ing pangangkah anjalari | badhe muyab manahipun | wurung dandosan sayêktos ||

22. Kang kirang manahipun | nanging landhêp graitannya muluk | lambe kandêl kêndhalinya kêdah milih | ingkang ènthèng wunèn mulu | panggakahnya[90] ngatos-atos ||

23. Dènrêrisi ing nyayun[91] | de ing têngah dèn sêrêga muhung | wingking dipun tèmpèli kanang camêthi | nyarêngi lêganing kayun | narik mring lambe gumolong ||

24. Srat katuranggan sampun | nyêbutakên patrap kang kadyèku | basanipun katula tinali-tali | saèstu angèl kalangkung | ing pamrih sagêda golong ||

25. Kapal kang kirang kalbu | sumpêg sêbêl ing graitanipun | nanging lambe bêbasanipun agêmi | kêndhali kêdah kang kêthul | saha ingkang tanpa bobot ||

26. Mênggah pamanggihipun | ing panumpak ngajêng dèn-atambuh | de ing têngah tan kêndhat dipun wantoni | wingking pinêthil ing têmbung | tinaliti ingkang prabot ||

--- 2 : 122 ---

27. Sêsêr ywa cêkak landhung | sarungannya ingkang mawi brangus | adat sagêd lêga manahing turanggi | narik dhatêng lambenipun | puniku kang wus kalakon ||

28. Kapal kèh manahipun | panggraita kirang dhasar cubluk | lambe mrayang punika kêndhalinèki | ingkang awrat saha kêthul | binalêbêd sinjang amoh ||

29. Sêsêr tumèmpèl gathuk | maring lambe de pangangkahipun | ingkang numpak panyêpênge apusnèki | tumrape ing lambe amung | amêr-amêr sarta kukoh ||

30. Lênggahing badan anrus | kang sumèlèh myang sarèh tyasipun | pangangkahing lampah mung salah satunggil | botên kenging sontan-santun | yèn dèrèng sae sayêktos ||

31. Kapal kèh manahipun | graita kèh lawan manah tumbuk | nanging kirang landhêp ènthèng lambenèki | manahipun kirang gamuh | mênggah kêndhali kang condhong ||

32. Kang antêp saha kêthul | pangangkahe panumpak puniku | (m)botên kenging kawasa-wasa mrih gêlis | saking sakêdhik mèt kayun | sarênging sumèh trus batos ||

33. Bab lambe mung puniku | inggih adhi sasêrêpan ulun | Mas Cêbolang (n)dhêku aris aturnèki | kakang ing pangintên ulun | (m)bokmanawi wus tan mrojol ||

35. Cinarita apan wus | lami dènnya amarsudèng kawruh | ing pangrèhing turangga marang ki[94] Madi | kacathêt sajroning kalbu | sadaya sampun kagayoh ||

36. Sawiji dina nuju | nèng pondhokan Mat Têngara gupuh | aprasabên kakang kantuna ing panti | mumpung (m)botên wontên tamu | ulun sakêdhap yun mlancong ||

37. Seba ing uwa Juru | Pujangkara pêrlu nyuwun tuduh | badhe dêging rancangan griya puniki | ingkang sae dintênipun | Mas

--- 2 : 123 ---

Cêbolang lingira lon ||

38. Yayi bilih panuju | myang tan wontên ing pakèwêdipun | kula tumut sowan supadi mêwahi | antuk kawanuhan luhung | pra gêng sêpuh ahli raos ||

39. Ki Amat sukèng kalbu | kakang langkung prayogi saèstu | uwa Juru saking ing pangraos mami | bab etang-etang wus langkung | mila kinathik sang katong ||

40. Sanggyaning pra priyantun | bilih badhe akagungan parlu | tamtu nyuwun papetangan kang prayogi | dhumatêng pun uwa Juru | mrih lêstantun karahayon ||

41. Cêbolang malih muwus | wawi adhi kula èstu tumut | wus umangkat santri papat kang umiring | nèng ngênu datan winuwus | kèndêl ing pintu sang anom ||

122. Sinom

1. Kyai Juru Pujangkara | bakdane waktu Ngasari | angidêri têtanêman | sasêkaran warni-warni | nèng kiwa têngên panti | ginula-gula binatur | sêlane bêbaturan | ingurug karikil langking | pagêr luntas pinarak rampak-naracak ||

2. Wadone lumakyèng wuntat | sira Nikèn Pujastuti | lugas tan mawi rasukan | arimong kurasi kuning | lading alit cinangking | parêkan kalih nèng pungkur | ambêkta panadhahan | siji (m)bêkta talam alit | isi gantèn tumumpang anèng sap asta ||

3. Ki Juru angalap sêkar | sinungkên marang kang rayi | tinata nèng panadhahan | nulya mring kêbonan wingking | ngundhuhi kacang cipir | boncis kapri myang katimun | tanapi gêgudhangan | wangsul mring plataran malih | angundhuhi wowohan mawarna-warna ||

4. Antuk kalih panadhahan | Ki Juru ngandika aris | Nikèn sira sadhiyaa | saanane kang prayogi | aja anguciwani | kang patut kanggo susuguh | kèndêl dènnya ngandika | Ki Mat Têngara mangarsi | wusing cêlak Kyai Juru angandika ||

--- 2 : 124 ---

5. Jêbèng saka ngêndi sira | wangune kaya wigati | umatur Kyai Têngara | ulun muhung saking panti | pêrlu sowan mariki | akaliyan (m)bêkta tamu | pun kakang Mas Cêbolang | kula tilar wontên (n)jawi | Kyai Juru ngandika mring èstrinira ||

6. Nikèn wus sira muliya[95] | banjurêna prentah mami | mêngko sabakdane Ngisa | ki tamu dak ajak bukti | lèngsèr Nyi Pujastuti | Têngara turrana gupuh | putraku Mas Cêbolang | ywa kadangon anèng (n)jawi | Mat Têngara mundur praptèng paregolan ||

7. Nulya ingirid mangarsa | santri catur tansèng wuri | praptèng plataran pinapag | mring Ki Juru gya kinanthi | sarwi nambrama manis | padha bêcik sira bagus | lami sun arsa-arsa | kowe mau saka ngêndi | kang liningan umatur pangèstu tuwan ||

8. Muhung saking pamondhokan | babasan kapasang yogi | wus lami ulun yun sowan | pun adhi wau sung uning | badhe sowan mariki | mila ulun lajêng klayu | nahênta pinanggiyan[96] | nèng panti kilèn pêndhapi | dhapur kampung wetan kilèn ing èmpèran ||

9. Kori têngah trus pêngkêran | patamanan kilèn panti | têngah sinungan balumbang | ingongonan wadêr abrit | lalarèn angubêngi | sinung sidhatan mangidul | mring balumbanging langgar | binatur ing sela putih | toya wêning ganggêng mirut ngering nganan ||

10. Sri kawuryan piniyarsa | sauran ungêling pêksi | kang samya anèng sêngkêran | kadi sung pambage maring | ingkang anêmbe prapti | bêrkutut anduduk layu | dêrkuku putêr pêthak | blastêr dara gondhok Parsi | nori atat miwah pêksi cèh-ocèhan ||

11. Lir mamèrkên swaranira | sru sakeca piniyarsi | wus tata dènnira lênggah | sugata lumadyèng ngarsi | pasêsan gantèn wangi | pateyan[97] pangiringipun | dhaharan rêrêmikan | Kyai Juru ngacarani | jêbèng kono saanane rinahaban ||

12. Andhêku kang sinung sabda | pasugatan dèntanggapi | minum wedang myang dhaharan | sinêlanan gantèn wangi | Ki Amat matur aris | gatosipun sowan-ulun | badhe ngadêgkên griya | nyuwun tanggal wulan ari | nuwun benjing punapa prayoginira ||

--- 2 : 125 ---

13. Ki Juru mèsêm ngandika | upama aja (m)barêngi | lan gawene (m)bakyunira | sasi Bêsar kang prayogi | ta besok bae kaki | Rabingulakhir sutèngsu | yèn wus cêdhak kewala | sira ngêlingêna kaki | Ki Têngara andhêku matur sandika ||

14. Ngandika malih ki wisma | marang ing tamunirèki | iki ranne kabênêran | sisan ulun asung uning | Bêsar ing ngarêp iki | manira yun amêmantu | ngomah-ohamke[98] anak | wadon ran Rara Mustari | dhaup lawan Gus Samsu atmajanira ||

15. Ki Ngabèi Mangunarja | Kadêmangan ing Pangasih | lamun sira durung linggar | êndak purih angrawuhi | Cêbolang matur aris | sêndika langkung panuju | mênggah têmpuking karya | wontên ing dintên punapi | Ki Juru ngling sauwise bêdhol tumbak ||

16. Ing tanggal kaping pat-bêlas | Jumuwah Pon amarêngi | pêcak sawêlas ningkahnya | sorene bakda Mahribi | pangantèn banjur panggih | mung calimèn basanipun | mulane rinira Mat | anggone ngadêgkên panti | dakkon mundur dadi tan bêbèncèng karsa ||

17. Èh Ragaduta dandana | ngunjukna lapuran iki | (n)jujug Nyi Regol kewala | katur Nyi (ng)Gung ingkang tampi | sêrat wus dèntampani | Ragaduta nulya mundur | Cêbolang bêbêg ing tyas | nanging ayun matur ajrih | jroning minggu (ng)gagas badhe aturira ||

18. Raraosan lan Ki Amat | adêgipun wisma adhi | punapi mawi piliyan[99] | tan prayogi janji sasi | Ki Amat amangsuli | makatên saèstunipun | nanging kula tan wikan | kajawi matur kiyai | uwa Juru supadi têranging nala ||

19. Uwa punika pun kakang | atatanya dhatêng mami | masalah adêging wisma | paran katêranganèki | Ki Juru ngandika ris | adêging griya puniku | lawan tibane pangkat | pan padha petanganèki | mula lamun (n)jêng sultan arsa misudha ||

20. Sadurunge kalêksanan | dhawuh marang ingsun dhingin | mundhut palapuraningwang | dina sasi kang prayogi | lan lamun amarêngi | kagungan putra sang mulku | miyose atmajendra | uga ulun angaturi | pêpetangan atanapi pêpèngêtan ||

--- 2 : 126 ---

21. Kalamun ana grahana | kalawan teja kaèksi | lintang kumukus bahingrat | tibane laetulkadri | ulun banjur ngaturi | katrangan surat tinutup | mau gawe lapuran | arsa amisudha wrêsi | piyarsakna kang bêcik lawan kang ala ||

22. Iki lah mapan pratingkah | ngadêg-adêgakên nênggih | sabarang kang dènadêgna | bupati utawi mantri | miwah ta saliyaning | kaya ngadêgakên iku | ing wisma sapadhanya | miliya sasi kang bêcik | ingkang ala wajib sira singgahana ||

23. Kalamun sasi Mukaram | ala watêke tan bêcik | mapan manggung kasusahan | gêringan payah tan polih | ing têtamba tumuli | yèn ana durbala tulus | yèn apêpadon kalah | amung ngadêgkên narpati | ingkang bêcik liyane iku pan ala ||

24. Yèn ing sasi Sapar ala | singgahana nora bêcik | tan wurung lara kêsandhang | nanging tan tumêkèng pati | yèn nanandura bêcik | iya ing wit-witanipun | têngahan lan wêkasan | wurung lire nora dadi | tombok donya sirna nora ambarêkat ||

25. Ing Rabingulawal ala | agêringan wataknèki | miwah ta kapatèn garwa | yèn nênandur nora dadi | lan alanipun malih | kêrêp kadhêndhèng Hyang Agung | Rabingulakhir wulan | pilihan iku kang bêcik | ing sabarang iku kang ingêdêgêna ||

26. Mapan wahyune kapenak | sabarang prentahe dadi | barang karêpe katêkan | yèn pêpadon mênang ugi | ing sakarsanirèki | yèn nênandur pasthi tulus | lan nora na kandhêgnya | têkan êmas lawan picis | kang supangat (n)Jêng Nabi Nayakaningrat ||

27. Lan sapolahe rinêksa | dening Hyang Kang Maha Sukci | de sasi Jumadilawal | ala pan anggung prihatin | pêtêngan atèn nênggih | punika wawatêkipun | yèn apêpadon kalah | ananandur nora dadi | kikirangan rijêki dening Pangeran ||

28. Jumadilakir kang wulan | singgahana nora bêcik | akèh rijêki kang prapta | nora nganti dipun bukti | pan anggung dènmalingi | kasayaban ngangguripun | lawan kêrêp kadhêndha | sathithik sukaning kapti | apan kêrêp kasusahan ingkang manah ||

--- 2 : 127 ---

29. Ing sasi Rêjêb pan ala | arang sukane kang ati | mapan akèh dukanira | tininggal marang ing siwi | nênandur nora dadi | bawur angên-angênipun | tan antuk kang sapangat | (n)Jêng Nabi Duta sinêlir | yèn ing sasi Sakban punika utama ||

30. Sabarang kang dènadêgna | punika pan luwih bêcik | akèh rijêki kang prapta | tur sasi[100] kalal binukti | kèdhêp parentahnèki | akèh wong kang apitutur | tur padha wèh manpangat | sabarang karêpe dadi | apan antuk kang sapangat Rasulollah ||

31. Salalahu-huwasalam | wulan Ramêlan tan bêcik | tansah kangelan kang manah | ing lair tumêkèng batin | manggung kinirang ugi | marang wong kang gêthing iku | akèh wong ingkang ewa | anênandur nora dadi | prayogane padha sira singgahana ||

32. Yèn ing sasi Sawal ala | tur bangêt (ng)gonne tan bêcik | ambarêngi prihatinan | akèh kang wong angewani | wong angalani malih | akêrêp kataton iku | tan kèdhêp parentahnya | anênandur nora dadi | pan ing wulan Dulkangidah watakira ||

35. Tamat gantya palairan | petung sing nêptuning ari | winor nêptuning pasaran | duk rikalanira lair | kayêktènira ugi | mapan akèh cocogipun | nadyan ta sulayaa | mung sathithik kèh nocogi | pinurwa sing wêktuning dina pasaran ||

36. Kalamun kapanggih astha | lairira jabangbayi | bang-bang pring tur panas baran | watake pan rada drêngki | kurang marma kang

--- 2 : 128 ---

ati | akèh wong kang dènbarangus | rêmên padu wong ika | yèn nêpsu sok (m)bilaèni | wus kayêktèn yèn mangkono watêkira ||

37. Kalamun kapanggih sanga | lairira jabangbayi | watakira baranjalan | omah-omah asring ngalih | sabanira atêbih | amung ngungsèkakên gurung | kalamun duwe japa | watakira nora mandi | nora wawang wong agawe karusakan ||

38. Lamun kapanggih sadasa | lairira jabangbayi | antêng watake sambada | yèn winuruk anitèni | jêro nêptune[104] yêkti | abagus bisa mêrdhukun | tan rêmên tinakonan | juwèh-juwèh wong puniki | sumèh ulat trisna marang kadangira ||

39. Lamun kapanggih sawêlas | lairira jabangbayi | mapan barès tur pracaya | wani ngambah ing wêwêdi | kêndêl wani ngêmasi | rêmên wèwèh wong puniku | loma maring sasama | alane yèn nandhang miskin | sok calimut njupuk duwèking sasama ||

40. Kalamun kapanggih rolas | lairira jabangbayi | kurang narima ing titah | akèh pangarahirèki | kasmaran ing asinggih | èstri atanapi jalu | gampang ngupaya pangan | watakira kurang manis | omah-omah wong ika asring kelangan ||

41. Lamun kapanggih têlulas | lairira jabangbayi | rênyah pamicaranira | gungan kapati-pati |[105] nanging atine bêcik | runtut rukun mring sadulur | tan darbe napsu ala | bêtah mêlèk enggal mukti | yèn nyudagar watake tabêri dagang ||

42. Lamun kapanggih patbêlas | lairira jabangbayi | ing têmbe lare punika | sabarang karya pan bangkit | sakêdhap yèn tan bukti | agangsar lamun winuruk | tau sinungsung janma | cacadira nora sugih | lêmbah manah wong ika rada sungkanan ||

43. Lamun kapanggih limalas | lairira jabangbayi | kaharjan rare punika | bisa marentah sujanmi | kêras tatag gêng ati | cukup mring pambuktinipun | nora kurang pamboga | kathah mitranira asih | mung cacade asring padu maring krama ||

--- 2 : 129 ---

juwèh padone wong iku | sabarang kang cinipta | nora luput pasthi dadi | lamun bukti nora kêna pinalangan ||

45. Lamun kapanggih pitulas | lairira jabangbayi | mênêng cêguk watakira | yèn margawe sok niwasi | glênas-glênês yèn angling | yèn duwe karêp sok wurung | asring sinungsung janma | kêrêp dènpaeka janmi | yèn kapadhan ing karsa kalangkung suka ||

46. Lamun kapanggih wolulas | lairira jabang bayi | kaduk wani kurang duga | kumalungkung sok panastin | biyas ulatirèki | yèn dinulu wong puniku | padonira sêmbrana | sumakeyan lamun sugih | yèn tukaran dènantêp tumuli ngalah ||

47. Titi petungan klairan | mungguh sasi ingkang bêcik | kang kanggo adêg-adêgan | wusing pakantuk kang sasi | kudu angetung maning | kang prayoga dinanipun | utawa nyingkirana | tali wangke sampar mayit | naas sangar myang kala wuku nèng ngandhap ||

48. Dhêndhan-kukudan dhungulan | uga kudu disingkiri | Cêbolang aris turira | langkung lêgane kang ati | nahênta wanci Mahrib | bêdhug ing langgar tinabuh | santri lit kathah prapta | samya muji salawati | alalagon Tunggul munggah Paculgowang ||

49. Ki wisma aris ngandika | prayoga wêktu rumiyin | tanggap ingkang sinung sabda | samya ngambil toyastuti | sawusing praptèng masjid | kang maca salawat suwuk | Nurwitri nulya adan | swara arum mêthit alit | amung kirang sakêdhik wilêtanira ||

50. Suwuking angantya sunat | sawusing sunat Mahribi | Ki Nurwitri nulya kamat | kèndêl kamat nulya Mahrib | Ki Juru angimami | têkèng bakda Ngisanipun | sampat kang pupujian | sunatira amêpêki | bakda sunat Kyai Juru angandika ||

51. Jêbèng payo marang wisma | ibunta sadhiya bukti | tumurun saking ing langgar | Cêbolang Amat nèng wuri | sapraptanirèng panti | Pujastuti lon umatur | dhahar sampun samêkta | Ki Juru angacarani | payo jêbèng padha mangan saananya ||

--- 2 : 130 ---

52. Ibune sira mèluwa | mangan dimèn aja ganjil | kang sinung ngling wus mangarsa | saha matur manganjali[106] | dasihe nyuwun uning | lah sintên tamu puniku | iku ran Mas Cêbolang | asli sing Cilacap nagri | atmajane Janggan Naradi Kang Ngusman ||

53. Wus lawas nèng Ngèksiganda | mondhok ing wismanirèki | pulunanta Mat Têngara | ingakên sudarawêrdi | papat bature santri | pinarêng ing wêktunipun | slawase kapondhokan | rijêkine ika mintir | wus dilalah malah yun ngadêgkên wisma ||

54. Pujastuti angandika | sukur-sukur sira kaki | muga-muga lêstarèkna | andhêku kang sinungan ngling | kulup kang anyar kèksi | sanadyan nêmbe katêmu | rasane atiningwang | tan beda lan rinirèki | kaya uwus kulina luwih sawarsa ||

55. Mas Cêbolang aturira | kalangkung nuwun kapundhi | sapintên-pintên nugraha | kang dhumawah jasadmami | karêngkuh kadi siwi | mênggah sotaning tyas ulun | kadya rêna priawak | sampun kirang pangaksami | rèh tyang manca èstu kirang sila krama ||

56. Anutug dènnira nadhah | sadaya wus samya wanting | ambêng nulya cinarikan | linorodkên maring jawi | Ki Juru ngandika mring | garwa èh ibune sindhuk | sesuk Nyi Padmasastra | lawan Nyai Gundha mundhing | aturana mrene jakên rêrêmbugan ||

57. Pujastuti tur sandika | bibar wangsul maring jawi | santri papat lagya nadhah | ki wisma ngling aywa isin | banjurna (ng)gonmu bukti | kang liningan matur nuwun | mangsuli pinarakan | wusing dhahar (m)buwang amis | nulya sami êsês atanapi mucang ||

58. Alon matur Mas Cêbolang | paran katêranganèki | takbirane kang grahana | surya atanapi sasi | mênggah ngalamatnèki | sanès atanapi jumbuh | myang ngalamating teja | lintang kumukus utawi | punang lindhu ulun nyuwun saêrêpan[107] ||

59. Kyai Juru mêdhar sabda | grahana surya myang sasi | iku ngalamate padha | mangkene urutirèki | yèn grahana amarêngi |[108] Muharam ing wulanipun | ngalamate akathah | ing pitênah lan bilai | wong kang sugih-sugih samya karisakan ||

--- 2 : 131 ---

60. Wong kang miskin samya saras | yèn Sapar ika marêngi | wêtuning punang grahana | ngalamate udan angin | yèn grahana kang sasi | Rabingulawal anuju | ngalamate pailan | lan akathah kang ngêmasi | lan akathah udan angin mangsanira ||

61. Lamun panuju grahana | ing wulan Rabingulakir | ngalamat wong sugih samya | akathah kang alih-alih | wong ingkang miskin-miskin | akathah kalalènipun | lamun ana grahana | Jumadilawal kang sasi | lamat kathah kilat udan lawan gêlap ||

62. Lamun anuju grahana | ing wulan Jumadilakir | nglamat tulus wong sêsawah | tanduran padha andadi | wowohan murah sami | lamun grahana anuju | nênggih ing wulan Rajab | akèh wong luwe bilai | akèh udan angin akèh wong palastra ||

63. Yèn grahana wulan Sakban | ngalamat manungsa sami | akèh karya kabêcikan | lan bêrkat mupangat sami | sukur akèh kang muji | ing Hyang Kang Maha Luhur |[109] lamun ana grahana | wulan Ramêlan marêngi | ngalamate pailan akèh wong rusak ||

64. Lamun ing malêm Jumuwah | ngalamat akèh bilai | asangêt agagêmpuran | akathah tyang sami lalis | yèn grahana ing sasi | Sawal pan ngalamatipun | akathah wong kang lara | lan akathah wong prihatin | yèn grahana nuju wulan Dulkangidah ||

65. Lamat sangêt kang maruta | bayu bajra angin-angin | angrêbahakên kakaywan | yèn grahana amarêngi | Dulhijah wulannèki | ngalamat akèh wong iku | sami asuka-suka | lan wong papakeyan sami | lan wong kaji samya suka ing dadalan ||

66. Lamun anuju grahana | ing wulan Dulkijah nênggih | lajêng ing wulan Mukaram | ing sajrone kalih sasi | ngalamat badhe ari | kiyamat ing mangsanipun | karsanira Hyang Suksma | akarya ilapat jati | dèn waspada tibane dudu lan iya ||

67. Gantya ngalamating teja | lamun ana teja kèksi | ing wetan bênêr pratandha | tulus panjênêngan aji | suka sakèhing janmi | tulus kang sarwa tinandur | lan murah sandhang pangan | dene yèn teja kaèksi | kidul wetan pratandha aprang gêmpuran ||

68. Lan wontên pakaryan awrat | malih yèn teja kaèksi | ing kidul

--- 2 : 132 ---

bênêr pratandha | larang bêras larang pari | lawan akèh wong drêngki | akèh wong kang samya lampus | yèn teja katingalan | kidul kulon mrantandhani | para mantri pra samya akèh sungkawa ||

69. Lan wong cilik akèh rusak | kêbo sapi padha mati | lan rêgane mundhak larang | lamun ana teja kèksi | kulon bênêr tan bêcik | pra pandhita para ratu | lawan kang alul lampah | myang wong kang atèki-tèki | sadayèku samyarsa kênèng sungkawa ||

70. Teja lorkulon[110] ngalamat | kèh wong mati dening gêring | wong gêdhe tatane rusak | teja lor bênêr winarni | wong cilik padha sêdhih | wong agung tan ana atut | nanging bras pari murah | murah kêbo lawan sapi | wêkasane larang sandhang lawan pangan ||

71. Teja lorwetan[111] ngalamat | ratu katêkan prihatin | para mantri akèh rusak | wong cilik bingung kèh ngêlih | saking wisunane sêdhih |[112] dene praja ura-uru | kêbo sapi kèh pêjah | larang udan mung dèneling | kautaman kumambang bêkti ing Allah ||

123. Maskumambang

1. Iki-jêbèng sasmitanira Hyang Widdhi | sakèhe kang umat | para ratu myang bupati | kang miyarsa ngèstokêna ||

2. Apan lintang kumukus panêngranèki | lamun ana lintang | kumukus lorwetan nênggih | iku ngalamate ala ||

3. Ana ratu aninggal para bupati | lawan ana karya | arane ambêbayani | nging kèh desa padha rusak ||

4. Lamun lintang kumukus lorkulon nênggih | ngalamate ala | ana ratu rêbut singgih | lan malih yèn ana lintang ||

5. Kulon bênêr lintang kumukus mèngêti | ana madêg raja | bupati agung ngurmati | lan wong cilik akèh suka ||

6. Kidulkulon[113] kawuryan ngalamatnèki | ana ratu seda | para bupati prihatin | samya karya kabêcikan ||

--- 2 : 133 ---

7. Akèh udan angin murah bêras pari | wowohan andadya | amung kêbo lawan sapi | kèh pêjah wallahualam ||

8. Lamun mijil kidulwetan[114] mêrtandhani | ana ratu padha | panjênêngan têkèng janji | lan malih yèn ana lintang ||

9. Kumukus yèn mijil wetan bênêr nênggih | ngalamate ala | sang ratu sungkawèng galih | lan para bupati padha ||

10. Kaewuhan desa rusak kèh pagêring | lawan akèh udan | nanging murah bêras pari | wus titi walahualam ||

11. Amarna rèh dalajate ingkang bumi | karsane Hyang Suksma | gonjingira ingkang siti | tan lyan saking kodratolah ||

12. Sagunging kang manungsa satanah Jawi | obahing bantala | ingaran lindhu puniki | mangka dumadya pratandha ||

13. Lamun lindhu wulan Mukaram marêngi | wêktu Subuh nglamat | ana prang ing tanah Jawi | yèn lindhu ing wêktu Luka ||

14. Jroning Sura murah pangan lan rijêki | yèn têngange nglamat | barkah lan rahmat (n)dhatêngi | yèn wêktu Luhur ngalamat ||

15. Nênggih arsa angalih ênggèn sawiji | yèn ing wêktu Ngasar | ana prang ngalamatnèki | yèn wêktu Mahrib ngalamat ||

16. Kathah janma samya anêmahi lalis | lamun wêktu Ngisa | saisine bumi sami | olèh rahmating Pangeran ||

17. Gantya lindhu ing wulan Sapar marêngi | wêktu Subuh nglamat | ana pakaryan marêngi | (ng)gonning ratune wong desa ||

18. Iya iku olèh bumi kang sawiji | yèn ing wêktu Luka | ana pêrang lamatnèki | yèn têngange ana pitnah ||

19. Lamun wêktu Luhur ngalamatirèki | sri nata sawadya | tinêkanan nora bêcik | yèn wêktu Ngasar ngalamat ||

20. Samya asih siniyan[115] sakèhing janmi | wêktu Mahrib nglamat | kèh alih-alihan panti | kalamun ing wêktu Ngisa ||

21. Ngalamate bilai agêng (n)dhatêngi | dipadha prayitna | ana[116] dene saratnèki | anganggowa sinjang pêthak ||

--- 2 : 134 ---

22. Kang amulus kalawan ingkang asuci | myang kita ngucapa | kang bênêr santosèng ati | ywa ngucap kang tanpa karya ||

23. Dan maujud ing Hyang Ingkang Maha Sukci | aywa sok ngucapa | mangan nginum ngati-ati | sabarang kang sarwa kalal ||

24. Apadene padha sidhêkaha sami | sakuwasanira | sêga wuduk iwak pitik | nanging ingkang wulu tulak ||

25. Ujubira anulak sakèh bilai | mangsa kèh bêbaya | apan Kunut donganèki | poma sami ngèstokêna ||

26. Gantya wulan Rabingulawal marêngi | wêktu Subuh nglamat | apailan punang nagri | kalamun ing wêktu Luka ||

27. Ngalamate ana nugrahaning Widdhi | yèn wêktu Luhur pan | nglamat ayun ana rêsi | prapta padesan myang praja ||

28. Wêktu Ngasar nglamat kèh bocah kang mati | wêktu Mahrib lawan | wêktu Ngisa nglamatnèki | nora ana kara-kara ||

29. Gantya wulan Rabingulakir marêngi | wêktu Subuh nglamat | pailan myang larang bukti | lamun nuju wêktu Luka ||

30. Ngalamate murah bêras lawan pari | wêktu Luhur nglamat | datan ana kawis-kawis | wêktu Ngasar ana pêrang ||

31. Lamun wêktu Mahrib ngalamatirèki | sakèh bumi desa | antuk rahmating Hyang Widdhi | yèn wêktu Ngisa raharja ||

33. Sarwa tulus kang tinandur bumi-bumi | wêktu Luhur nglamat | olèh rahmating Hyang Widdhi | lamun wêktu Ngasar ala ||

34. Ngalamate bilai gêng andhatêngi | kèh patyan-pinatyan | kalamun wêktu Mahêrib | ngalamat sangêt sangsaya ||

35. Yèn ing wêktu Ngisa ngalamatirèki | dahat tan prayoga | dènsami prayitnèng wèsthi | yogya padha sagahana ||

36. Bubur warna iya ing sakadarnèki | dene donganira | Pina kalawan Basuki | prayoga kaèstokêna ||

37. Gantya wulan Jumadilakir marêngi | wêktu Subuh nglamat | kèh wong suka-sukèng ngati | kalamun ing wêktu Luka ||

--- 2 : 135 ---

38. Nglamat kèh wong karya pakaryan basuki | wêktu Luhur nglamat | akèh nugraha kang prapti | kalamun ing wêktu Ngasar ||

39. Ngalamate akèh woh-wohan kang (n)dadi | wêktu Mahrib nglamat | kèh munapèk tan sayukti | kalamun ing wêktu Ngisa ||

40. Nglamat akèh pêrang sidhêkaha nuli | sêga bêras abang | iwak pitik wulu kuning | donga Slamêt wirangrongan ||

124. Wirangrong

1. Wulan Rêjêb kang gumanti | kalamun ing wêktu Suboh | nglamat tan prayoga awonipun | winêdhar tan kenging | mung kandhêg nglamat ala | kalamun ing wêktu Luka ||

2. Ngalamat asat kang tasik | waktu Luhur ngalamat won | satrunira arsa akarya dur | ngira-ira ngati | kalamun wêktu Ngasar | ngalamate sarwa murah ||

3. Kalamun ing waktu Mahrib | ngalamat wong kang ngalih (ng)gon | yèn ing wêktu Ngisa nglamatipun | kèh wong sukèng galih | tan ana sinangsaya | ngene-ngene suka-rêna ||

4. Gantya wulan Ruwah wanci | waktu Subuh nglamat awon | akèh uwong-uwong akaryèku | pangira tan bêcik | kalamun wêktu Luka | ngalamate luwih ala ||

5. Ana bêbênduning Widdhi | waktu Luhur uga awon | akèh bumi rusak sidkahipun | sêga bras ayam brit | dene dongane Balak | iku padha kaèstokna ||

6. Gantya wulan Siyam wanci | waktu Subuh nglamat awon | akèh bumi rusak yèn ing waktu | Luka nglamatnèki | pan ana papêrangan | yèn waktu Luhur myang Ngasar ||

7. Ngalamate awon sami | waktu Mahrib uga awon | lawan waktu Ngisa nglamatipun | pan patin-pinatin | mung wong agung kewala | wong cilik katut kewala ||

--- 2 : 136 ---

8. Padha sidêkaha nuli | mung bubur dhawêt kemawon | dene donganira donga Rasul | tan pêgat mêmuji | aywa na kara-kara | wong agung tulus têntrêma ||

9. Gantya wulan Sawal wanci | waktu Subuh winiraos | ngalamat ana satru yèn ing wêktu |[118] Luka ngalamatnèki |[119] ana lara mawarna | myang akèh jalma palastra ||

10. Yèn waktu Luhur marêngi | ngalamate ana katong | ingkang puput yuswa Ngasar wêktu | ngalamatirèki | akèh kang bumi rusak | yèn waktu Mahrib ngalamat ||

11. Kèh wong suka sukèng galih | waktu Ngisa nglamat awon | parêk ana pêrang ingkang agung | sidêkaha sami | bubur kang warna-warna | donganê Êmas-kumambang ||

12. Gantya Dulkangidah sasi | lamun nuju waktu Suboh | wowohan padha nuju |[120] uwohe andadi | kalamun waktu Luka | nglamat ana blai prapta ||

13. Yèn waktu Luhur marêngi | nglamat udan kêras rawoh | lamun waktu Ngasar ngalamatipun |[121] ingkang bêcik-bêcik | tan ana paran-paran | yèn waktu Mahrib ngalamat ||

14. Kèh wong suka-suka ngênting | wêktu Ngisa nglamat awon | akèh wong kang rawuh sidkahipun | sêga liwêt nênggih | sabarang iwak kêna | donga Salamêt kewala ||

15. Wulan Bêsar amungkasi | nglamate kang palindhon |[122] lamun waktu Subuh nglamatipun | akèh sato sami | ingkang agalak-galak | kalamun ing waktu Luka ||

16. Ana pêrang nglamatnèki | kalamun ing waktu Lohor | nglamat kèh lalara Ngasri waktu | pan ngalamatnèki | kèh sato ingkang pêjah | waktu Mahrib kang ngalamat ||

17. Akèh janma ingkang prapti | padha kaluwèn kalêson | lamun wêktu Ngisa nglamatipun | larang pangan yêkti | sidêkah sêkul abang | kalawan sêkul kang pêthak ||

18. Warna papat iwak pitik | dènolaha kang miraos | irêng abang tulak lawan pingul | Kubur donganèki | bab palindhon wus têlas | jêbèng kabèh kang kawêdhar ||

--- 2 : 137 ---

19. Iku ujare kang tulis | piridan kang wus kalakon | iki uwis wayah lingsir dalu | prayogane sami | angaso benjang-enjang | karone padha baliya ||

20. Kang liningan mundur sami | ing dalu tan winiraos | nahan enjangira wangsul |[123] Ki Juru myang rabi | lagya manggihi jagal | Nyi Cundhamundhing juragan ||

21. Mas Cêbolang wus mangarsi | Ki Amat jèjèrnya lunggoh | Pujastuti lingnya mila (m)bakyu | (n)dika kula aturi |[124] pinarak mring wismamba | yèn pinarêng dening Allah ||

22. Benjing wulan ngajêng niki | kula badhe ewoh-ewoh | nglakèkakên anak nanging amung | climèn datan mawi | sêdhahan undang-undang | tamune mung para kadang ||

23. (m)Bakyu dhangana panggalih | dados pangajênging pawon | mênggah babing ulam ecanipun | amidhe utawi | amaragat piyambak | kula amanut kewala ||

24. Nyi Cundhamundhing turnya ris | prayogi mragat kemawon | babar ingkang ulam bilih ulun | ingkang anênggani | saèstu sagêd wijang | sanès-sanès ingkang ulam ||

25. Nyi Pujas ling kadi pundi | kula èstu dèrèng wêroh | namining kang ulam manggènnipun | (m)bakyu yèn marêngi | mugi kapratelakna | dhandhang sranduning maesa ||

125. Dhandhanggula

1. Nyai Mundhing aturira aris | wijangipun sranduning maesa | gangsal perangan cacahe | sirah sasampunipun | pisah lawan jangganirèki | punika sagolongan | gronggongan dwinipun | jêrowan katiganira | suku kalih ing ngajêng sakawannèki | suku wingking gangsalnya ||

2. Mapan sirah sasampunirèki | pisah lawan jangganing maesa | nami tuwin panggonanne | cucal sirah puniku | kang ngêmuli sirahirèki | kuping sangandhap singat | klambit sirah muhung | kang ngêmuli pipinira | bongos lambe ingkang nginggil manggèn (n)jawi | gobog poking talingan ||

--- 2 : 138 ---

3. Kang katingal ing kanan myang kering | dhuwêr poking kuping lêbêt (ng)gènnya | sluhan bêdhahan mripate | koncèr gobog puniku | wontên têngên ing kanan kering | kalambit gulu apan | kêmul daging gulu | lambe gangsa (n)jawi apan | lambe ing ngiringan cêlak êbam cringih | kadhangan manggènnira ||

4. Anèng ing lêbêt kang poking kuping | kadhalan jamang lawan sabrangan | samya nèng cêngêl ênggonne | wayang ototing gulu | ingkang nginggil jamang manggèn ing | cêngêl wingkinging singat | pipi kalihipun | mripat kalih ngandhap singat | gajih mripati buntêl tancêping kang manik |[125] kadhalan manggènnira ||

5. Sangandhaping pipi kanan kering | tangkêp pinggir pipi lêbêt (ng)gènnya | asinan ngandhap pipine | tigasan pan ing gulu | lambe gangsa lêbêt utawi | cêthak agêng punika | tumèmplèk ing balung | otot adaini (ng)gènnya | sirah gulu dumigi[126] badanirèki | dene kang balung mripat ||

6. Ingkang tinancêpan mripat kalih | balung uwang-uwang ingkang ngandhap | dumugi janggut watêse | untu pan kathahipun | tamtu tigangdasa nêm iji | lidhah cangkêm (ng)gènnira | pok lidhah puniku | anèng ing têlak manggènnya | sanggar apan sambunganing lidhahnèki | kaliyan gurungira ||

7. Sêntil balung têlak ingkang nginggil | asinan kang cakêt sêntil (ng)gènnya | gurung anèng ing têlake | utak salêbêtipun | balung pathak warnanya putih | sogokan pan ing jangga | janur otot irung | balung janur balung grana | balung pasung ing irung manggènnirèki | pêthak alit punika ||

8. Pan ing gusi nglêbêt manggènnèki | congor lambe ing lêbêt (ng)gènnira | bungur tumèmpèl irunge | pathak sanginggil bathuk | curi balung kang dèntancêpi | sungu kalih punika | klampit curi muhung | kang ngêmuli curinira | sungu ingkang nèng sirah kanan myang kering | tamat pisahing sirah ||

--- 2 : 139 ---

[...sahing] sirah lan janggi | êlêd-êlêd punika ||

10. Ingkang jajar lawan gurungnèki | daging êlêd cêlak gurung (ng)gènnya | punuk pok gulu ngajênge | jajalak ênggènnipun | cènggèr ngandhap punuk (ng)gènnèki | loloh kiwa têngênnya | punuk ênggènnipun | gigir loloh kering kanan | iangkang[127] punuk balung kolek sawingkinging | ing punuk myang jalakan ||

11. Klambit dhadha ingkang angêmuli | daging dhadha koncèr dhadha (ng)gènnya | kiwa têngêning dhadhane | balung malang (ng)gènnipun | satêngahê balung dhadhèki | sandhunglamur unggyannya | pucuking babalung | wêkasan iga ing cêkak | balung tutup dhadha pok balung dhadhèki | klambit ngêmuli dhadha ||

12. De sayadan tangkar kang ngêmuli | lêmpèng kanan kering ênggènnira | balung tangkar ing pucuke | iga lêmpèng (ng)gènnipun | tangkar ingkang tumèmpèl maring | balung tangkar (ng)gènnira | lêmungsir puniku | gigir têngah ula-ula | têkèng cêthik yam-ayam ngandhap lêmungsir | kêlèt balung la-ula ||

13. Walima pan sirahe lêmungsir | ingkang cêlak bubuntut (ng)gènnira | tlêcêr nèmplèk lêmungsire | nèng kiwa têngênipun | dene kèbèt ingkang lêmungsir | pan sèsètaning iga | kèbèt iga muhung | tumèmplèk wontên ing iga | de enggok-enggokan iga (ng)gènnirèki | wontên pucuking iga ||

14. Pan sayadan ingkang angêmuli | iganira ing kering myang kanan | balung kropyak la-ulane | de olor isinipun | balung kropyak kasêbut ngarsi | balung iga (ng)gih ika | sayadan kropyak mung | lêd-lêd sambungan la-ula | de palwalang yèka ta manggènnirèki | ing sawingkinge têpak ||

15. Ingkang ngarsa dumugi ing gigir | ulur lêbêt anèng ula-ula | kang lêbêt nèmplèk balunge | gèmbèl daging binungkus | ing sayadan lêmpèngirèki | ginjêl ing garonggongan | nging palwalang katut | jambal ing lêmpèng (ng)gènnira | planggodhong ing lêmpèng ragi ngandhap kêdhik | de balung planggodhongan ||

--- 2 : 140 ---

sambungan tulang jalak | têkèng gigir wau | cêthik bundêr cêthik nyata | dene cêthik panjang cêthik blèntrèng jêkti[128] | tutup cêthik punika ||

17. Pupungkasan ingkang cêthik wingking | kawêt ing sangandhap silit (ng)gènnya | kêcèr pêdhotan sampile | pakêm buthung gènnipun | balung pakêm babalungnèki | buthung kasêbut ngarsa | olor isinipun | ing balung pakêm punika | dene cupu bênabêne[129] balung sampil | kang wingking kalih pisan ||

18. Cucal buntut pok dumugi pêthit | daging buntut ing buntut (ng)gènnira | cicir balung ing buntute | isi olor jronipun | dene ulurgantung (ng)gènnèki | tumèmplèk rongkong aran | wujud daging alus | kulung tumèmplèk ing tulang | ula-ula ing lêbêt ênggènnirèki | de balung kulung apan ||

19. Ula-ula ing lêbêt nglêrêsi | jajalakan olor isinira | (ng)gih babalung kukulunge | dene ulure rambut | tumèmplèk ing cêthik (ng)gènnèki | sayadan kêmulira | ula-ulanipun | ing lêbêt awit jajalak | têkèng silit têlas pangundhuhirèki | saranduning gronggongan ||

20. Perangan tri ing mangkya winarni | pangundhuhe ingkang jêjêrowan | wusing gronggongan binêdhèl | buntut ingkang rumuhun | pungkasaning gugurung saking | ing lidhahing maesa | de tala puniku | ngêmuli buntut kang cêlak | lawan gurung de gurung pok ilat dugi | tuntut kasêbut ngarsa ||

21. Kêbuk limpa jajar tuntut sami | ati agêng sawingkinging klamar | dene ati pangasihe | siwiling manah wau | ati tanggal sami pangasih | lamak-ati gantilan | -ning manah puniku | rêmpêlu tumèmplèk manah | sambung ingkang kadi kalong warnanèki | wontên gantilan manah ||

22. Gajih sumbang wontên gantilaning | ingkang sumbang kalawan ing manah | klamar ngêlèti isine | kalayan babat nurut | pungkasaning iganirèki | iso warni sasanga | srêgan thithèk buntu | bêngkok boyok lamak êpang | kang sibobol manggèn ngrompol sawingingkinging |[130] kalamar ngajêng babat ||

--- 2 : 141 ---

23. Dene babat wowolu kang warni | galêng pudhak gunting lêngkong gawan | tawon lunyu myang sumpinge | ngadhudhuk ngandhapipun | iso ingkang kasêbut ngarsi | tlethong ing nglêbêt babat | sayadan puniku | ingkang angêmuli badan | de thethelan kang tumèmplèk gantilaning | babat kasêbut ngarsa ||

24. Impês ing puyuhan ênggènnèki | pajalêran kawadonan (ng)gènnya | sami nèng ngajêng kawête | konthol ingkang gumandhul | wontên kawêt de isinèki | winastan paringsilan | klêpon ngajêngipun | impês yèku wadhah anak | kapur susu pucukipun nami pênthil | tamat amung punika ||

25. Peperangan sakawan winarni | pangundhuhing sampil ingkang ngarsa | kalih pisan datan pae | babon ngajêng rumuhun | panggènnya wontên pucuking |[131] têpak ingkang jalakan | sangandhaping punuk | bêdhudhug lan babon jajar | sor jalakan tlusuk satêngahirèki | bêdhudhug babon ngarsa ||

26. êpang sirah ngandhap babon (ng)gonning | cêngêl sangandhaping êpang sirah | kados gêgandhik warnine | kèthèng tlusuk puniku | pinggir babon ênggènirèki | kêris sor babon (ng)gènnya | tunjung ngandhap dhuwung | kisijangan ngandhapira | ingkang tunjung kisitunjung jajarnèki | kalawan kisijangan ||

27. Dene dêlêg ing pundhak (ng)gènnèki | dene lawanan dêlêg ênggènnya | pundhak dumugi dhadhane | koncèr dêlêg puniku | ugi pundhak dhadha dumugi | buncit pinggir sampil pan | dumugi ing kulung | agandhèng kalawan dhadha | dene ingkang winastan asinan buncit | ing gulu ngajêng pundhak ||

28. Bangsêng-kèlèk ing dhadha kang ngarsi | ampih-ampih pundhak clak jalakan | dene sorog panggènnane | krakêt tatêpak balung | polok soring soroganèki | de pupuk ngapit jalak | mangkya gèthèng punuk | sapinggiring punuk ngandhap | janggut ampih-ampih nèng ngandhapirèki | pupunuk krakêt tulang ||

--- 2 : 142 ---

balung sampil ngayun | sanginggil dhêngkul prênahnya | sungsum apan sining balung sikut yêkti | otot campur punika ||

30. Otot tracak têkèng dhêngkulnèki | otot gêgêr buntut têkèng jalak | otot gung kêncèt prênahe | otot gunting puniku | salêbêting campur (ng)gènnèki | sayadan garês ingkang | nlakup garês balung | sayadan curi jro tracak | pan sayadan sapitan ingkang ngêmuli | calakuthikanira ||

31. De sapitan sangandhaping thithil | sirah cêcak ing cingklok prênahnya | ketelan manggèn têpine | tracak ngandhap puniku | cucal kikil ambuntêl kikil | balung garês punika | tracak têkèng dhêngkul | isi sungsum lêbêtira | tracak apan ingkang angêmuli curi | de balung dalamakan ||

32. Tinutupan ing taracaknèki | balung gathèng ing tracak ngalela | de balung clakuthikane | têngah tracak (ng)gènnipun | isi sungsum de balung wajik | thithil tracak ing wuntat | sungu wajik dunung | pucuking wajik punika | balung thêngklik ros-rosan dhêngkul wus titi | sranduning suku ngarsa ||

33. Peperangan gangsal amungkasi | pangundhuhing sampil kalih wuntat | wus sah klayan gronggongane | sêlap ingkang rumuhun | cêlak kawêt panggènannèki | pênthul salêbêt sêlap | tumèmplèk ing balung | sumping sangandhaping sêlap | de asinan cêlak ing cawêt (ng)gènnèki | gitik sarta don (ng)gènnya ||

34. Dene gèthèng sangandhaping gitik | gandhik sanginggiling kêncèt (ng)gènnya | kêpuh ngandhap gandhik (ng)gènne | kising daging puniku | sanginggiling kêncèt (ng)gènnèki | limas cêlak kalawan | buntut prênahipun | angêtan sangandhap limas | kumol ugi ngandhap limas ênggènnèki | pinggire kijing rannya ||

35. Dene pudhak manggènnipun nênggih | nèng lêbêting lêmpèng kering kanan | klambit pudhak kêkêmule | sampil lêbêt puniku | balung uling balunging sampil | isi sungsum puniku |[132] daging kwalon muhung | daginge kikil ing wuntat | kikil wingking pêcahe sami ing ngarsi | tamat blabak maesa ||

--- 2 : 143 ---

1	Teks asli: Pugung. (kembali) Teks asli: Pugung.
2	§ Aksara Jawi: \| [dha] \|. (kembali) § Aksara Jawi: \| [dha] \|.
3	§ Bokmanawi aksara Jawi: \|m\|. (kembali) § Bokmanawi aksara Jawi: \|m\|.
4	§ Aksara Jawi: \|d\|. (kembali) § Aksara Jawi: \|d\|.
5	a-Dhêstharastra. (kembali) a-Dhêstharastra.
6	Lebih satu suku kata:kalih dhapur Megantara kang kardi. (kembali) Lebih satu suku kata:kalih dhapur Megantara kang kardi.
7	Êmpu (dan di tempat lain). (kembali) Êmpu (dan di tempat lain).
8	Lembumiluhur. (kembali) Lembumiluhur.
9	curiga. (kembali) curiga.
10	Barojol. (kembali) Barojol.
11	Kurang satu suku kata: Jalak-sangu Tumpêng lawan Jalak. (kembali) Kurang satu suku kata: Jalak-sangu Tumpêng lawan Jalak.
12	§ Prayoginipun \| Mêndarang \| kados kasbut ing Pupuh punika, pada 12. (kembali) § Prayoginipun \| Mêndarang \| kados kasbut ing Pupuh punika, pada 12.
13	wolung puluh. (kembali) wolung puluh.
14	tinandhing. (kembali) tinandhing.
15	dhapur. (kembali) dhapur.
16	grènèngan. (kembali) grènèngan.
17	Kurang dua suku kata: êluk kêmbang-kacang sarta anganggo bris. (kembali) Kurang dua suku kata: êluk kêmbang-kacang sarta anganggo bris.
18	péjétan. (kembali) péjétan.
19	êri. (kembali) êri.
20	sarawéyan. (kembali) sarawéyan.
21	sangalikur. (kembali) sangalikur.
22	Baru = Baro (dan di tempat lain). (kembali) Baru = Baro (dan di tempat lain).
23	tabon (dan di tempat lain). (kembali) tabon (dan di tempat lain).
24	dasihé. (kembali) dasihé.
25	kekipon = ke + kipu + an. (kembali) kekipon = ke + kipu + an.
26	Biasanya guru lagu e: pureh. (kembali) Biasanya guru lagu e: pureh.
27	ènget kula. (kembali) ènget kula.
28	Semèru. (kembali) Semèru.
29	rebabé (dan di tempat lain). (kembali) rebabé (dan di tempat lain).
30	Lebih satu suku kata: Glêndhêng Klênthung ngasih. (kembali) Lebih satu suku kata: Glêndhêng Klênthung ngasih.
31	Peksi-bayangan. (kembali) Peksi-bayangan.
32	Biasanya guru lagu i: Pramugari. (kembali) Biasanya guru lagu i: Pramugari.
33	Pré: dari kata 'Paré'. (kembali) Pré: dari kata 'Paré'.
34	Èngêt. (kembali) Èngêt.
35	bokmanawi. (kembali) bokmanawi.
36	Biasanya guru lagu a: punika. (kembali) Biasanya guru lagu a: punika.
37	Dalam konteks ini, kata negarri bukan krama untuk negara tetapi dari kata tegar menjadi panegar = pelatih kuda pacuan (dan di tempat lain). (kembali) Dalam konteks ini, kata negarri bukan krama untuk negara tetapi dari kata tegar menjadi panegar = pelatih kuda pacuan (dan di tempat lain).
38	kêncênging. (kembali) kêncênging.
39	Mungkin gatra ke-3 dan ke-4 terbalik. (kembali) Mungkin gatra ke-3 dan ke-4 terbalik.
40	ngrespatèni. (kembali) ngrespatèni.
41	§ Prayoginipun \| génggong \| kados kasebut ing Pupuh punika, pada 8. (kembali) § Prayoginipun \| génggong \| kados kasebut ing Pupuh punika, pada 8.
42	Kurang satu suku kata: Genggong-sitangarpa apan namanipun. (kembali) Kurang satu suku kata: Genggong-sitangarpa apan namanipun.
43	ingkang. (kembali) ingkang.
44	Kurang satu suku kata: Tumuntên lajêng kapêrêga agupuh. (kembali) Kurang satu suku kata: Tumuntên lajêng kapêrêga agupuh.
45	ingimpua. (kembali) ingimpua.
46	dipun kothongana. (kembali) dipun kothongana.
47	kakembanana. (kembali) kakembanana.
48	§ Prayoginipun \| pinariksan. (kembali) § Prayoginipun \| pinariksan.
49	Biasanya guru lagu u: puniku. (kembali) Biasanya guru lagu u: puniku.
50	mêdharirèki. (kembali) mêdharirèki.
51	Lebih satu suku kata: Yèn tênunanipun sirig. (kembali) Lebih satu suku kata: Yèn tênunanipun sirig.
52	ingkang. (kembali) ingkang.
53	kalihé. (kembali) kalihé.
54	Kurang satu suku kata: 7a. (kembali) Kurang satu suku kata: 7a.
55	panyêndhalnèki. (kembali) panyêndhalnèki.
56	malumpat. (kembali) malumpat.
57	kendhali (dan di tempat lain). (kembali) kendhali (dan di tempat lain).
58	kasanggia (dan di tempat lain). (kembali) kasanggia (dan di tempat lain).
59	turangga. (kembali) turangga.
60	§ Prayoginipun \| tan yogya \| = botên saé. (kembali) § Prayoginipun \| tan yogya \| = botên saé.
61	Kurang satu gatra: 7i. (kembali) Kurang satu gatra: 7i.
62	Kurang satu gatra: 6a. (kembali) Kurang satu gatra: 6a.
63	ri wusnya. (kembali) ri wusnya.
64	panegar. (kembali) panegar.
65	mitrèngsun. (kembali) mitrèngsun.
66	sami rinaketan. (kembali) sami rinaketan.
67	kêndhali. (kembali) kêndhali.
68	tinitihan. (kembali) tinitihan.
69	§ Aksara Jawi: \|a\|. (kembali) § Aksara Jawi: \|a\|.
70	§ Aksara Jawi: \|b\|. (kembali) § Aksara Jawi: \|b\|.
71	§ Aksara Jawi: \|n\|. (kembali) § Aksara Jawi: \|n\|.
72	§ Aksara Jawi: \|c\|. (kembali) § Aksara Jawi: \|c\|.
73	§ Aksara Jawi: \|k\|. (kembali) § Aksara Jawi: \|k\|.
74	§ Aksara Jawi: \|t\|. (kembali) § Aksara Jawi: \|t\|.
75	Kurang satu suku kata: 12u. (kembali) Kurang satu suku kata: 12u.
76	§ Aksara Jawi: \|s\|. (kembali) § Aksara Jawi: \|s\|.
77	§ Aksara Jawi: \|w\|. (kembali) § Aksara Jawi: \|w\|.
78	§ Aksara Jawi: \|p\|. (kembali) § Aksara Jawi: \|p\|.
79	§ Aksara Jawi: \|j\|. (kembali) § Aksara Jawi: \|j\|.
80	§ Aksara Jawi: \|g\|. (kembali) § Aksara Jawi: \|g\|.
81	Kurang satu suku kata: 11i. (kembali) Kurang satu suku kata: 11i.
82	Lebih satu suku kata: 7a. (kembali) Lebih satu suku kata: 7a.
83	Kurang satu suku kata: kalawan ijêngandika. (kembali) Kurang satu suku kata: kalawan ijêngandika.
84	Kurang satu suku kata: alampah dhandhang punika. (kembali) Kurang satu suku kata: alampah dhandhang punika.
85	cuthat-cuthat. (kembali) cuthat-cuthat.
86	Kurang satu suku kata: yèn ta nêdya kasandêrna. (kembali) Kurang satu suku kata: yèn ta nêdya kasandêrna.
87	panyêndhalira. (kembali) panyêndhalira.
88	§ Prayogonipun \| etel \| = atos, kadosdéné ing Pupuh punika pada 6. (kembali) § Prayogonipun \| etel \| = atos, kadosdéné ing Pupuh punika pada 6.
89	pamanggih ingong. (kembali) pamanggih ingong.
90	pangakahnya. (kembali) pangakahnya.
91	ngayun. (kembali) ngayun.
92	§ Prayoginipun \| asung \|. (kembali) § Prayoginipun \| asung \|.
93	Kurang satu suku kata: asung puja karahayon. (kembali) Kurang satu suku kata: asung puja karahayon.
94	Ki. (kembali) Ki.
95	muliha. (kembali) muliha.
96	pinanggihan. (kembali) pinanggihan.
97	patehan (dan di tempat lain). (kembali) patehan (dan di tempat lain).
98	ngomah-omahké. (kembali) ngomah-omahké.
99	pilihan. (kembali) pilihan.
100	§ Prayoginipun \| sami \|. (kembali) § Prayoginipun \| sami \|.
101	Kurang satu suku kata: ananandur prayoga. (kembali) Kurang satu suku kata: ananandur prayoga.
102	Lebih satu suku kata: pan wulan Dulkangidah iku watêknya. (kembali) Lebih satu suku kata: pan wulan Dulkangidah iku watêknya.
103	Kurang satu suku kata: Salalahu-wa-ngalai-hiwasalam. (kembali) Kurang satu suku kata: Salalahu-wa-ngalai-hiwasalam.
104	§ Prayoginipun \| nepsuné \|. (kembali) § Prayoginipun \| nepsuné \|.
105	Kurang satu suku kata: ugungan kapati-pati. (kembali) Kurang satu suku kata: ugungan kapati-pati.
106	mangenjali. (kembali) mangenjali.
107	saserepan. (kembali) saserepan.
108	Lebih satu suku kata: 7i. (kembali) Lebih satu suku kata: 7i.
109	Kurang satu suku kata: ing Hyang kang Maha Aluhur. (kembali) Kurang satu suku kata: ing Hyang kang Maha Aluhur.
110	lor kulon (dan di tempat lain). (kembali) lor kulon (dan di tempat lain).
111	lor wétan (dan di tempat lain). (kembali) lor wétan (dan di tempat lain).
112	Lebih satu suku kata: saking wisuna sêdhih. (kembali) Lebih satu suku kata: saking wisuna sêdhih.
113	Kidul kulon. (kembali) Kidul kulon.
114	kidul wétan. (kembali) kidul wétan.
115	sinihan. (kembali) sinihan.
116	ana déné. (kembali) ana déné.
117	Lebih satu suku kata: wêktu Luka nglamatira. (kembali) Lebih satu suku kata: wêktu Luka nglamatira.
118	Lebih satu suku kata: nglamat ana satru yèn ing wêktu. (kembali) Lebih satu suku kata: nglamat ana satru yèn ing wêktu.
119	Lebih satu suku kata: Luka nglamatnèki. (kembali) Lebih satu suku kata: Luka nglamatnèki.
120	Kurang tiga suku kata: nglamate wowohan padha nuju. (kembali) Kurang tiga suku kata: nglamate wowohan padha nuju.
121	Lebih satu suku kata: 10u. (kembali) Lebih satu suku kata: 10u.
122	Kurang satu suku kata: ngalamate kang palindhon. (kembali) Kurang satu suku kata: ngalamate kang palindhon.
123	Kurang dua suku kata: nahan enjangira padha wangsul. (kembali) Kurang dua suku kata: nahan enjangira padha wangsul.
124	Lebih satu suku kata: (n)dika kula turi. (kembali) Lebih satu suku kata: (n)dika kula turi.
125	Lebih satu suku kata: gajih mripat buntêl tancêping kang manik. (kembali) Lebih satu suku kata: gajih mripat buntêl tancêping kang manik.
126	dumugi. (kembali) dumugi.
127	ingkang. (kembali) ingkang.
128	yekti. (kembali) yekti.
129	ben-abené. (kembali) ben-abené.
130	Lebih satu suku kata: kang sibobol manggèn ngrompol sawingkinging. (kembali) Lebih satu suku kata: kang sibobol manggèn ngrompol sawingkinging.
131	Kurang satu suku kata: panggenannya wontên pucuking. (kembali) Kurang satu suku kata: panggenannya wontên pucuking.
132	Biasanya guru lagu a: punika. (kembali) Biasanya guru lagu a: punika.

Penanggalan

Leksikon

Telusuri