Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 527–547)

1.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 001–023). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
2.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 024–039). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
3.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 040–057). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
4.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 058–073). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
5.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 074–087). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
6.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 088–107). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
7.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 108–125). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
8.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 126–142). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
9.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 143–158). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
10.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 159–174). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
11.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 175–190). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
12.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 191–207). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
13.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 208–223). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
14.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 224–238). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
15.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 239–256). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
16.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 257–272). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
17.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 273–281). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
18.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 282–293). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
19.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 294–308). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
20.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 309–321). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
21.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 321–332). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
22.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 333–349). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
23.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 350–352). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
24.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 353–355). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
25.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 356). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
26.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 357–358). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
27.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 359–361). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
28.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 362–364). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
29.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 365–367). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
30.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 368–372). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
31.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 373–376). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
32.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 377–382). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
33.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 383–384). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
34.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 385–388). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
35.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 389–403). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
36.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 404–427). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
37.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 428–443). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
38.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 444–456). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
39.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 457–477). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
40.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 478–506). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
41.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 507–526). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
42.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 527–547). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
43.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 548–567). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
44.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 568–583). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
45.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 584–599). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
46.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 600–607). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
47.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 608–614). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
48.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 615–618). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
49.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 619–626). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
50.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 627–637). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
51.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 638–651). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
52.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 652–665). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
53.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 666–671). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
54.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 672–678). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
55.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 679–690). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
56.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 691–694). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
57.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 695–703). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
58.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 704–707). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
59.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 708). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
60.	Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 709–722). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.

Citra

Terakhir diubah: 26-06-2022

Pencarian Teks

Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].

527. Wirangrong

1. Yata wau Jayèngrêsmi | wanci akir lingsir kulon | awal wêktu Ngasar bêntèr seyub | sêdhêng ngaring-aring | lan rayi Jayèngraga | ngangin-angin soring gurda ||

--- 9 : 57 ---

3. Jèngrêsmi gawok ningali | wringin woh nangka ting grendhol | sasmitèng Jèngraga wruh ing sêmu | mulat ing waringin | woh nangka gori babal | madu kucing matêng ngambar ||

4. Kang raka ngandika aris | paran purwane wringin woh | têka awoh nangka elok tuhu | priye wahnanèki | Jayèngraga nor-raga | inggih manawi sasmita ||

5. Jayèngrêsmi ngandika ris | apa ya kena[3] dèn-undhoh | lah mara Jèngraga payo ngundhuh | kang matêng saiki | anulya samya ngalap | uwoh nangka kang nèng gurda ||

6. Kalihe samya angambil | gampil pinêthik kemawon | Jayèngraga sigra mundhut wêdhung | mring (ng)gonne Nuripin | samya mêksih anendra | wangsul sangandhaping gurda ||

7. Pinêcok nangka jinuring | tanpa dami nyamplungan thok | akandêl sacêngkang mawa madu | barêsih akuning | Jèngrêsmi Jayèngraga | sukèng tyas kêlangkung kêrsa ||

8. Sinuwir cur madu warih | nyamplungan tan mawi bêton | anulya dhinahar manis arum | raose nglangkungi | kalihe kanikmatan | satunggil sewang atêlas ||

9. Tan kirang tuwuk (m)bukti |[4] sêdhêng tan pae karo |[5] kang raka ris nabda yèn sun durung | myat nangka kadyèki | tan mantun manisira | nikmat sumrah ing sarira ||

10. Anèh lan nangka sakèhing | lumrah nyamplung nganggo bêton | kiye nora nana bêtonipun | pa wus adatnèki | waringin awoh nangka | mung ing Pêdhali kewala ||

11. Kang rayi umatur aris | duka-dalêm mangsa-borong | amba tan gêdugya yêktosipun | adat lan botêning | pakèwêt graitamba | kang raka malih ngandika ||

12. Lah payo mring guwa malih | paman paran mêksih ngorok | gya wangsulèng praptèng ngayun |[6] nataran ningali | kelor sawo sêmboja | tri kancu patramênggala ||

13. Wali-kadhêp pêlêm manis | nangka sawit ambyut woh |[7] sadaya woh nangka katrinipun | tan ana kang kari | Jèngrêsmi ya Jèngraga | samya angungun tumingal ||

--- 9 : 58 ---

14. Jèngrêsmi nyathêt ing galih | sèstu sasmitèng Hyang Manon | tyas lêjar sumringah sukur |[8] eloking pangèksi | gya minggah malbèng guwa | kang pamanira ginugah ||

15. Ki Kulawirya gya tangi | myang Nuripin gregah lunggoh | Jèngrêsmi ngling paman wawi wulu | ing wêktu mèh akir | nulya samya mring jurang | siram ing kali akadas ||

16. Wangsul mring jro guwa malih | Ki Kulawirya tan anon | kelokaning tingal kang andulu | mung kang putra kalih | Jèngrêsmi Jayèngraga | myat kitri samya woh nangka ||

17. Wus malêbèng guwa wingit | Ki Nuripin adan alon | sarêng dènnya sunat ngangkat pêrlu | Ngasar antarèki | bakda salir pêragat | akir surya mahacala[9] ||

18. Tan adangu manjing Mahrib | Jèngraga adan tumlawong | Ki Wirya kang dadi imamipun | sabakdaning Mahrib | laju ing wêktu Ngisa | Jèngraga gantya dadi mam ||

19. Wus pêragat bakda witir | adhikir têpakur mansoh | samya kajênêkan dènnya kasud | sawuse kadyèki | Jèngrêsmi lon ngandika | Nuripin urub-uruba ||

20. Ingkang liningan agipih | dados gêni obor-obor | padhang jroning guwa sambènipun | ambênêm kimpul wi | jagung lawan kêtela | pan sarwi anggodhog wedang ||

21. Kênthi[10] sinapit ing êpring | kleyang kêmadhoh ginowok | bumbung kinêrêt ingot alus |[11] kang minangka cangkir | Nuripin tyase rêna | arêngêng-rêngêng gurisa ||

528. Gurisa[12]

1. Sawusnya dènnya (m)bêbakar | sinaosakên ing ngarsa | linambaran ron war-awar | miwah wedang tanpa gula | cangkir bumbung sinisikan | Jèngrêsmi mèsêm ngandika | dene akal têmên sira | kêndhi sinapit minangka ||

--- 9 : 59 ---

2. Cèrèt cangkire bumbungan | ajange godhong wêwanan | arum mat nora kuciwa | yèn aja amèlu sira | arikuh samêrga-mêrga | kang paman aris wacana | ya ana kang dadi Sêmar | tan samar yèn katlihatan[13] ||

3. Ana kang dèn-dol nèng dalan | butuhan payu wolung wang | Nuripin anglirik mojar | (ng)gih (ng)gihipun pajêng pisan | nêmbêlas wang lan sampeyan | Ki Wirya ambêkus mulat | êndang munthuk si Kêparat | wani-wani mada mring wang ||

4. Nuripin mringis turira | inggih akados kewala | jêr mangke sampun prêkosa | debès jingkêngan anjanjras | Ki Kulawirya alatah | sarwi adhahar bênêman | kimpul lagya minambah[14] |[15] linêpèh kinarya (m)balang ||

5. Nuripin rêrainira | gêluprut kêna binalang | matane dening mamahan | angrajuk nêntak ah biyang | Kenthol sok amara-asta | sakêcandhake kewala | sadhengah dèn-(ng)go anglèmpar | kêmba yèn tan mara-tangan ||

6. Sami ginaguyu suka | Ki Kulawirya wuwusnya | cangkêmmu cok paribasan | gêndhêng anggarap maring wang | tambamu kowe rasakna | Nuripin dadya paguywan | Jayèngrêsmi lon ngandika | mring paman lan arinira ||

7. Sêsambèn samya rêrasan | paduka punika paman | tuwin sira Jayèngraga | sêdhênge ngalap mujadah | paedah pratingkah tama | ywa kalunta kalulun tyas | maksiyat têmahan siya | mring badan kita priyangga ||

8. Mênggah ngagêsang punika | wajib ka-budi iktiyar | milih nalar kang tan sasar | soring-asor wong tan swarga | liring swarga ku[16] raharja | arjèng budi wruh wêkasan | wêkasaning kawaspadan | mawa mlampah ing ngagêsang ||

9. Won pênêd lêrês lan lêpat | kang winawas dalu siyang | pandomanira tabiyat | keblate manah punika | lêpat lêrês anèng keblat | tan wande tibèng tabiyat | tabiyat ingkang utama | kadhang tibèng tabyat nistha ||

--- 9 : 60 ---

10. Tabiyat ro wus pacangan | ing awon pênêde kita | tadhaning anèng tabiyat | pênarikan mring swarga |[17] pênarikan maring nraka | tan wus pêsthi tibanira | ing salah sawijinira | tan kenging botên ngagêsang ||

11. Kêdah ngangkah-angkah keblat | mrih tiba tabiyat tama | mapan sampun winalêran | lan Jêng Nabi Rasulullah | sarengat lawan tarekat | kakekat lawan makripat | puniku keblat tabiyat | kang utama linampahan ||

12. Mupakat para pêndhita | ngluhurkên ngèlmu sarengat | linuri utamanira | mila putranta kakangmas | Sèh Mongraga kang wus keblat | tabiyat mring kaluhuran | mring ingkang tan kêgêlantang | wus man ing dunya akerat ||

13. Inggih ta mangsa wontêna | kang kadya putranta kangmas | susungut wahyu uliya | rèhning kita rumaos ngam | sapikantuk ngèmba-èmba | kang paman lan arinira | tumungkul samya norraga | wusana alon lingira ||

14. Ya talah sun-rasa-rasa | pratingkah kang nora layak | kêduwung kang wus kêlakyan | tan yun sêmênir-mênira | rong pêmbandhil dohing manah | bênêr têmên kangmasira | dènnya akarya wirayat | lah payo ngalih tênagan[18] ||

15. Bêcik padha salin ada | binuwang kang wus linakwan | Jèngraga mèsêm nor jiwa | Nuripin dhèhèm carita | sèbêt byar wau ta ingkang | lagya asalin dhadhakan | dhasar jadhug warnanira | karêngga dening busana ||

16. Na ing kono apa nyata | Ki Kulawirya anjola | ambêkuh brah parat edan | bandholên cangkême ngomyang | nyandhak wi gêmbili mêntah | Ki Nuripin binalangan | blag blêg lumayu alatah | samya ginuyu tingkahnya ||

17. Jèngrêsmi aris ngandika | inggih Nuripin punika | lothung sangêt anèng paran | nyarasakên lampah sayah | sinambi guyon tan susah | Ki Wirya kadho ambalang | nauri ngling mring kang putra | pèkne mêngkonone iya ||

--- 9 : 61 ---

18. Ing wanci wus sirêp janma | amapan dènnya lênggahan | samya dhikir rêratiban | karahab tuwajuh ing tyas | antara dhikir salêksa | dènnira ngonjot kalimah | kongsi lingsir dalu dahat | tyas samya kadya ginirah ||

19. Sawusira rêratiban | kèndêl tan ana rêrasan | Ki Kulawirya anendra | Nuripin sasore mula | turu ngorok sasênggoran | Jèngrêsmi lan Jayèngraga | samya tan pikantuk nendra | mêksih anjungkung wiridan ||

20. Nutug dènnya suhul ing Hyang | wayahing pajar gidiban | luwaran dènnira bengat | kang raka alon ngandika | wungunên man Kulawirya | wus sêdhênge wêktu salat | Subuh utama kang awal | kang paman lan santrinira ||

21. Samya tangi ting garegah | angling lah suwawi paman | mring kali samya akadas | gya tumurun ing jujurang | wus ngambil toyastutinya | samya minggah maring guwa | nulya adan lajêng sunat | Jèngrêsmi kang dadya imam ||

22. Sawusnya pêrlu pêragat | Jayèngrêsmi Jayèngraga | samya trap dhikir salsilah | sinêntorkên wiridira | praptèng byar enjing Hyang Surya | pênthèr rumangsang dennira[19] | bakda dhikir kang wiridan | luwar panjuming kanthenan ||

529. Kinanthi

1. Ki Jayèngrêsmi asêgu | mring paman ngandika aris | kadipundi ingkang kêrsa | ing rêmbag paduka mangkin | punapa inggih lajênga | tuwin wangsula ingriki ||

2. Kang paman nauri wuwus | mangsa-bodhoa sirèki | manira anut kewala | paran sakêrsanirèki | lah priye kono anakmas | Ki Jayèngraga turnya ris ||

3. Inggih sumangga ingriku | yèn mênggah kula pribadi | anjawi kêrsanta kangmas | prayogi ingkang dumugi | ngupaya ngiras tirakat | pikantuk kalih prakawis ||

--- 9 : 62 ---

4. Kang raka aris amuwus | abênêr yayi Jèngragi | satutuging paran iya | manawa antuk pawarti | pandhita myang ajar-ajar | jêjanggan lawan wêwasi ||

5. Wau ta sêdangunipun | nèng jroning guwa Pêdhali | pirêmbag dènnira mentar | yata wontên janma prapti | satêngah kapara tuwa | mêndhita lantaran êcis ||

6. Mara sarwi mundhuk-mundhuk | momori dènnira linggih | pinapan samya ngingsêran | sêsalaman gênti-gênti | Jèngrêsmi alon ngandika | punêndi paman ing wingking ||

7. Sintên ingkang sinambat ing hyun |[20] umatur kang sinungan ling | ing Tajug pawisman amba | dhukuh sanginggiling dhingkil | kang sudi mastani aran | pun Sinduraga ran-mami ||

8. Wangsul kang para binagus | paran kang sinêdyèng kapti | ing pundi sêsanèng wuntat | lan ingkang sinambat wangi | Jèngrêsmi nauri sabda | manirèki samya santri ||

9. Dene sêsanèngong pungkur | wêngkon tanah Kabulêngkir | anglampahi kawlasarsa | ngupaya kadang tuwa nis | ran Jèngrêsmi Jayèngraga | katri Ki Kulawiryèki ||

10. Ki Sinduraga andulu | rêsêp ing awirya katri | Jèngrêsmi aris ngandika | punapi wontên kang gati | paman panggih lan manira | Ki Sinduraga turnya ris ||

11. Mila kawula agupuh | tuwi mring guwa Pêdhali | wingi wanci surup surya | kawula ningali pêksi | sêkawan asêsambêran | pan sampun adatirèki ||

12. Wus dados pratandhanipun | yèn wontên tiyang nênêpi | anèng ing Pêdhali guwa | yèn kathah-kathah kang paksi | yèn kêdhik ingkang tirakat | pêksi mring Pêdhali kêdhik ||

13. Yèn sêpên pan inggih samun | tan wontên pêksi satunggil | tyas kawula kêdah dhangan | enjing punika mariki | kêlamun parêng ing kêrsa | paduka kawula turi ||

14. Pinarak ing dhusun Tajug | rèrèh wismamba prayogi | nadyan wangsul marang guwa | ing mangke inggih utami | ngawirya parêng ing karsa | mring dhusun Tajug miranti ||

--- 9 : 63 ---

15. Mangkana samya atêmu | saking ing guwa Pêdhali | Sinduraga anèng ngarsa | nuduhkên marginirèki | nabrang kali nètèr jurang | ngampat pèpèrènging kali ||

16. Tan adangu lampahipun | nampak têrataban kêdhik | praptèng Tajug punthuk arga | Sinduraga glis nudingi | mring rabi nak-putunira | kinèn ngrukti suguhnèki ||

17. Ngaturan lajêng mring salu | mêngkana tata alinggih | kapang nèng bale-watangan | Ki Sinduraga anuding | anak karoro wanodya | prawan wêlanjar sawiji ||

18. Sêmune mêsês abêsus | kang prawan mêpêg birai | dhasar karone sêmbada | katêngên rupane rêsik | lanjar wastane Wasita | kang rara aran Warsiti ||

19. (n)Dha-usuk nom tuwanipun | kang dèrèng wruh tan kêtawis | katon pêrawan kalihnya | busana sinjang sarwa-di | tasik wida lêlamatan | gêlung sinêkar ganda mrik ||

20. Kang tuwa kêkêmbên pêlung | sinjang jambe copot mori | ni Warsiti kêmbên jingga | tapih anyar tambal miring | samya naoskên pawohan | mring tamu amêgat liring ||

530. Mêgatruh

1. Ni Wasita tapsirih kuningan sampun | sinaoskên Jayèngrêsmi | mundur gya Warsiti maju | tapsirih mring Jayèngragi | dènnya ngajokkên kesêron[21] ||

2. Kumarompyang tapsirih ambênthuk dhêngkul | dhêngkule Ki Jayèngragi | maksih babak duk rinawud | tanggor lingiring tapsirih | sakit dhêngkule kêraos ||

3. Kagyat ngêsês samya mêsêm[22] kalihipun | kawistarèng ing alinggih | sinamun pasêmonipun | ni rara mundur glis-aglis | pêlayune srèmpang srèmpong ||

4. Ni Warsiti ginuyu mring bakyunipun | jorogan angisin-isin | ni rara angling gumuyu | lèhku anyuguh tapsirih | ambênthuk dhêngkuling [dhêng...]

--- 9 : 64 ---

[...kuling] dhayoh ||

5. Patute bae rada lara anjumbul | mak pyur tyasku wêdi isin | mandêng mring ngong sun gya mundur | têrataban ati-mami | samya cêthotan gêguyon ||

6. Apan pacok-pinacokkên mring têtamu | ya patut sira Warsiti | kae bojomu angrangkung | ingong kang ora (n)duwèni | ni rara mèncêp malerok ||

7. Ih sa-ugèk akèwês têmên ujarmu | kae bojomu kang sigid | patut padha antêngipun | ni Wasita gumuywa ngling | sijine kae kang jagong ||

8. Kang (n)duwèni bojo pantêse sirèku | Warsiti ngoso dènnya ngling | lah (m)bok kowe dhewe patut | olèh wong tuwa kêmaki | wangunane rada bancol ||

9. Ingaruhan kang guyon mring biyangipun | (m)bok aja pating guligik | kadulu ing dhayoh saru | jamak kang antêng abêcik | malah padha nganggo-anggo ||

10. Mêngko lamun manèh ngladèni mring ngayun | kang rada mriyayi thithik | ywa kaya anaking jagul | bapamu dèn-kyai-kyai | mring wong pirang-pirang dhukoh ||

11. Kang sinêndhu samya jrih mring biyangipun | nulya ngadi-adi warni | awake pinatut-patut | anggêmpung waja kinêsik | karone salin panganggo ||

12. Ni Wasita asinjang rambutan wungu | kêkêmbên pêlangi wilis | pupur tipis tan rinêmbung | awiwida buratsari | pantês agêlung kêkêndhon ||

13. Ni Warsiti sinjang kêling tuluh-watu | tinêlpok Banyumas kuning | rininggit tutumpalipun | akêmbên jingga tinêpi | agêlung sinêkar methok ||

14. Wida jênar tipis gêbêgan arêmu | pupur rinêmbug arêsik | biyange mèsêm andulu | marang anake kêkalih | ngling ya jamake mêngkono ||

15. Ana dhayuh ingkang prayogi dinulu | sêmune padha priyayi |

--- 9 : 65 ---

ati-atinên mangayun | mantrap-silamu[23] bêcik |[24] ywa sira sêmbrana karo ||

16. Sutarnira[25] manut pituturing biyung | yata kang sami alinggih | anèng ing pêndhapanipun | sami rênaning apanggih | Ki Sinduraga anudoh ||

17. Kinèn mêdalakên pasugatanipun | sigra nyaine angirid | sutanya kakalih samya yu |[26] miwah rencange pawèstri | rampadan bucu sumaos ||

18. Anèng ngarsa wus tinata piringipun | Wasita lawan Warsiti | tumiyung gulune manglung | anjongkok siduwa siji | susune sasisih pèthot ||

19. Amênjutu kêduwèng siduwanipun | poke wonga-wonga pipit | dadya siji sewang (ng)gandhul | Jèngraga Kulawiryèki | mandêng tan liyan jinênthot ||

20. Mung brêngkêring kang mintêr[27] samya dinulu | lir woh binarongsong kengis | Ripin wruh paraning dulu | ngampêt watuk kêpêntut thit | ngawirya ro kagyat mengo ||

21. Sru gumuyu Kulawirya ngling hus buntung | Nuripin anggigil mijil | mêksih kêpêntut (n)dharudhut | sadaya (ng)guguyu sami | Wasita Warsiti anon ||

22. Kacêmutan karone angampêt guyu | wusnya dènnira ngladèni | samya (ng)guyu jroning kalbu | mundur glis pating kulikik | kapucungan ing dhêdhayoh ||

531. Pucung

1. Alon matur Ki Sinduraga mring tamu | sumangga punika | kawula turi wêwanting | maklum dalêm nênaosi sumapala ||

2. Samya gupuh pra tamu samya tuturuh | (n)dan lêkas anadhah | pikantuk dènnira bukti | wus antara dangu luwar wiwijikan ||

--- 9 : 66 ---

3. Gya mangayun kang angladèni angundur | cinarik mangandhap | tinimbalan Ki Nuripin | praptèng ngarsa samêkta kinèn anadhah ||

4. Langkung tuwuk matêngkuk muluk athêkul | kinèhan tan kirang | ajange tipis kalimis | Kulawirya gumuyu sasêmon ujar ||

5. Bisa ngukur lèmpèr panjang piring lurung | lir bathuk pêngantyan | barêsih amincih-mincih | andêlêna yèn mênang kêlawan ajang ||

6. Kang ginuyu nak-enak angob ak-èk-uk | gumoh ingêlêdan | cukil untu sêbal-sêbil | ingkang têbèng[28] ing lêmah malih pinamah ||

7. Grundêl muwus nora kêna mangan tuwuk | ingurah-urahan | sarta srêngên mêmoyoki | milu-miluwa dhèwèke wong bêndara ||

8. Maring batur tan nglumuhi balung usus | Ki Wirya tumingal | gumuyu anon Nuripin | ih ih bilah Ripin angkuhe lir dêmang ||

9. Munyung-munyung marang wong nora angingus | yèn wis mamah-mamah | warêg wadhuke malênthi | kaya kundhi kêlarisan adol grabah ||

10. Lo dang bêrung nora andêlok maring sun | Ki Nuripin obah | mèsêm nolih mring Ki Ragil | mak kêcêmut Ki Kulawirya alatah ||

11. Oh si Cêmput kur obah janggude iku | lir wong kêsurupan | mêngko ngong-sêmbur ing kêndhi | Ki Nuripin kumrengkang mêdal ing jaba ||

12. Pan ginuyu marang kang samya alungguh | Ki Sinduraga gya | ngatak marang kang ngladèni | kinèn mêdalakên nyamikan dhadharan ||

13. Anakipun karo pangirid ing ngayun | tinata ing ngarsa | tompa[29] brêm anyaran manis | têtêl antêp kêtan uran lawan kilang ||

14. Pisang gabu nangka wi gêmbili kimpul | gêdhang raja-tawa | gula rèn lêgèn sumaji | sabun putih bêrondong sêle kêtela ||

15. Alon mundur Wasita Warsiti runtung | solahe kinarya | samya brangti mring têtami | Sinduraga anyarakkên pasugata ||

--- 9 : 67 ---

16. Lah punika mêmangsêg sawontênipun | nanging sumapala | namung sarating kêlantih | kang cinaran ngling inggih ngangkah punapa ||

17. Samya mundhut nyamikan sasênêngipun | aroyom karênan | Jayèngrêsmi ngandika ris | minggah guwa Pêdhali puniku paman ||

18. Sajronipun wontên malih guwa têlu | kang wetan satunggal | kidul myang kilèn sawiji | langkung nyurêng sumingêb pêtêng tiningal ||

19. Alon matur inggih kang ngalor puniku | kang ngidul lajêngnya | trus ing guwa Bayang-kaki[30] | ingkang wetan trus guwardi Padhangeyan ||

20. Kang ngilèn trus guwa ardi Wijil nêngguh | tanah ing Pepedan | yèn wontên ingkang nglampahi | têmtu inggih ing ngriku têrusanira ||

21. Pan puniku dadya ing pangungsènipun | yèn wontên pêrkara | gègèr wong kutha angili | mring Pêdhali sapintên kamot kewala ||

22. Pandugèngsun dumugi sêlaminipun | ing Pêdhali guwa | mupangat guwa Pêdhali | samya rêsêp sang anom myarsa kandhanya ||

532. Sinom

1. Jayèngrêsmi lon ngandika | paman ngong têtanya malih | punapa wus adatira | guwa Pêdhali puniki | waringin woh gori |[31] babal madu kucing arum | manira ngalap nangka | lan Jèngraga angsal niji | ingong bubak nangka kandêle sacêngkang ||

2. Barêsih kêsêd ajênar | tanpa bêton tanpa dami | pipit nyamplungan kewala | kumocor madu sinuwir | raose langkung manis | tan mantug atuntung arum | têlas sawiji sowang | manira lan Jayèngragi | gawok mulat waringin têka woh nangka ||

--- 9 : 68 ---

3. Datan ngêmungakên gurda | dalah sarupaning kitri | pan sadaya awoh nangka | sêdene kang nangka yêkti | Sinduraga turnya ris | kêlangkung prayoginipun | punika pan idayat | sakadaripun dumugi | pan wus adatipun ing Pêdhali guwa ||

4. Jayèngrêsmi Jayèngraga | lêjar tyasira jinarwi | marang Kae Sinduraga | Jèngraga têtanya aris | pundi kang dèn-wastani | dhusun ing Wêngkêr puniku | kang liningan turira | inggih ing Kêdhaton lami | sapunika karan Katongan kewala ||

5. Mangkya dadya pamakaman | pêsareyanipun gusti | Bathara Katong minulya | gotèkipun duk ing nguni | jaman Dipati Panji | Pranaraga puranipun | pura Wêngkêr namanya | pangayaping para putri | yèn wus maring Wêngkêr mantuk sowang-sowang ||

6. Tumêkèng alama-lama | [...] |[32] pura Wêngkêr ing Pranaraga |[33] ing Pawêngkêr adipati | tan wontên kang nêlani | dipati sêlajêngipun | dipati Wêngkêr pura | tumuntên wontên kang judhi | inggih Gusti Bêthara Katong ambêdhah ||

7. Pinopor prêp pinrêsing prang | dipati Wêngkêr pinatin | putri Wêngkêr binarêkan | Bêthara Katong mandhiri | misèsêng Pranaragi | punggawandêl wus sumuyut | puniku icalira | namaning pura Wêngkêr wit | saking gusti Bêthara Katong punika ||

8. Pan aran pura Katongan | ing alami gusti lalis | sinêkar sajroning pura | dadya astana miwiti | putra wayahirèki | gumantya kamuktyanipun | Jayèngrêsmi ngandika | Bêthara Katong puniki | saking pundi kawijilane waunya ||

9. Ki Sinduraga turira | Bêthara sêjarahnèki | saking nêgari Bintara | warti putrane sang aji | dhukuh nèng lèpèn Tangi | ing Katong wastaning dhusun | kawit alit binucal | mring sultan nèng lèpèn Tangi | inggih asring Bêthara mring Pranaraga ||

10. Mimitra mring Kyagêng Mirah | Ki Agêng Mirah puniki | kang miwiti gama Islam | santrinipun misih kêdhik | Bêthara Katong kait | lan Kyagêng Mirah ing dangu | arsa angrisak kitha | nalini agamanèki | Pranaraga mêksih gama Buda kawak ||

--- 9 : 69 ---

gogotèkipun | Ki Kulawirya lingnya | mêngkono jawane iki | lah kêpriye kêpatèn lacaking warta ||

12. Kang putra kêkalih nabda | pan inggih botên kêpanggih | Sinduraga aturira | punapa kang sinamya ngling | Ki Wirya anauri | e bab ngupaya kêkaruh | karuhipun kang rama | ngawirya kalih puniki | inggih kakang kula kang sêpuh piyambak ||

13. Jêng Kyai Bayi Panurta | guru gêng tan ana nyami | madhêkah ing Wanamarta | minardikakakên dening | Wirasaba dipati | masuk guru amumunjung | sapadhukuhanira | minuktèkkên ing jêng kyai | datan kêna sêkêdhik karyaning praja ||

14. Ginuron para ngulama | miwah bupati pêsisir | langkung gêng mamulanira | kang samya angalap janji | priyayi myang wong sugih | cêlak têbih samya mriku | kang wau angandika | maring ngong lan putra kalih | awêwarti Jêng Kyai Bayi Panurta ||

15. Anutur duk mêksih jaka | kalane ngêlaya ngaji | pinajar kèh mitranira | kang sami saeka-kapti | jêng kyai duk ing nguni | Mas Arundaya rannipun | gadhah mitra satunggal | ing Wêngkêr sangêt wong kapti | nanging kula kêsupèn lêng namanira ||

16. Lan malih ing Lêmbuasta | samya kêsupèn rannèki | mêngkana Ki Sinduraga | gêgêtun èngêt ing galih | dènnira tutur mawi | Mas Arundaya puniku | Sinduraga lon mojar | inggih kalingane ugi | Mas Rundaya wasta Ki Bayu Panurta ||

17. Kadya wus kêrsaning Allah | sêsambungane pinanggih | kawula botên nyupêna | paduka pajar puniki | tamiyan kang siniwi | wong tan nyana yèn sang bagus | putrane Mas Rundaya | kongsi gêng prapta mêriki | inggih kula mitrane Mas Arundaya ||

18. Agupuh pangrangkulira | anggrathul wuwusira sih | katongton rumakêtira | gapyuk-gapyak dènnira ngling | datan nyana sayêkti | adhuh mas sutèngsun bagus | putrane Kang Rundaya | dene padha sigid-sigid | wiratama susila anitikrama ||

19. Tata dènnira lênggahan | pêpajar Ki Sinduragi | duk maksih sami jêjaka | kang sami saeka-kapti | lawan ramanta nguni | èngêt-kawula ing dangu | kasanga rama-ndika | kasupèn ingkang kêkalih | èngêt jula[34] Carik-Sutra Carik-mudha ||

--- 9 : 70 ---

20. Lan pun Kidangwiracapa | Wargasastra Arsèng-budi | kawula ran Malarsipta | kang tansah sapurug tunggil | kang Rundaya rumiyin | gadhah santri ran pun Bawuk | angêsèd yèn dinuta | ing mangke punapa têksih | ngawirya tri asuka gambuh ing driya ||

533. Gambuh

1. Sarêng dènnya gumuyu | Ki Kulawirya latah amuwus | jêbulane kang pêngulu Basarrodin[35] | kang putra samya gumuyu | wuwuh tyasira cumêplong ||

2. Ngawirya katrinipun | sêkala samya pênganggêpipun | asrêping tyas lir dhatêng (n)Jêng Kyai Bayi | mring Ki Sinduraga ing hyun | ambapa-bapa sayêktos ||

3. Ki Kulawirya muwus | botên nyana kêlamun kang Sindu | yêkti mitranipun kakang (n)Jêng Kiyai | acêtha mawi pun Bawuk | inggih mêksih ambêgogok ||

4. Mangke dados pêngulu | mêngkoni sakèh ngibadahipun | dhusun kang kêbawah rakanta (n)Jêng Kyai | pan inggih sêwawratipun | cukup tan susah rinaos ||

5. Kinulit-daging tuhu | tan beda lan sêdhêrêk[36] sêdarum | sinung aran pun pêngulu Basarodin | èngêt (ng)gyannipun pitutur | (n)Jêng Kyai tan wontên sèyos ||

6. Malarsipta sang Sindu | êngêt[37] mèmpêr Malarsih bok-ayu | ibunipun puniki anak mas kalih | Sinduraga manthuk-manthuk | karênan myat ing dhêdhayoh ||

7. Ki Wirya malih muwus | ing Lêmbuasta sintên kang Sindu | namanipun lan dhusunipun ing pundi | ngling inggih pnika wau |[38] Kidangwiracapa kang wong ||

8. Akêndêl ing pakewuh | ing prakara tinuduh glis rampung | ingkang dadya wat-wate sakèhing santri | mung Kidangwiracapèku | priyangga ingkang pitados ||

9. Nglêmbuasta puniku | tanah ing Kalangbrèt dhusunipun | Jayèngrêsmi anambung wuwusira ris | Ki Wargasastra puniku | ing pundi sananing dhukoh ||

--- 9 : 71 ---

10. Ki Sinduraga matur | inggih tunggil sami ngrikinipun | tiyang Wêngkêr ingkang adhepok nèng ardi | Padhangeyan pucakipun | sing ngriki tan pati adoh ||

11. Ing mangke namanipun | pan anama Ke Sèk Sidalaku | ginuron mring Pangeran Rangga Pranaragi |[39] bab sastra prama-kawèku | kasujanan kang kinaot ||

12. Kalêrêsan ing kalbu | lulungiding trus sujana nung |[40] pratisthaning sastra bijaksanèng budi | sudibya prawirèng wuwus | wasis rampunging wiraos ||

13. Langkung kulinanipun | Pangeran Rangga sasêntananipun |[41] ingkang samya mêmasah ing prama-kawit | kawi rêjaning sastra gung | kasusilan utamèng don ||

14. Jayèngrêsmi kayungyun | myang kang rayi Jayèngraga nêngguh | langkung rêsêp pitutur tumulya angling | yèn parêng samya mêriku | mring Padhangeyan patêmon ||

15. Paman untapna laku | Ki Sinduraga mèsêm umatur | inggih sêlotipun pênêd benjing-enjing | sarèh nèng ngriki sêdalu | dèrèng marêm tyas-ngong anon ||

16. Samya rèrèh ing kalbu | sinambi dhêdharan anèng ngayun | wus siyang Hyang Surya lingsir wancinèki | pan amanjing wêktu Luhur | Ki Sinduraga nabda lon ||

17. Suwawi samya wêktu | maring mêsjid sêdhêng salat Luhur | tan antara sadaya prapta ing mêsjid | sarêng ngambil toya wulu | Nuripin gya adan gupoh ||

18. Samya sunat sêdarum | wusnya sunat kamat ngangkat parlu | Sinduraga nyarakkên akèn ngimami | ngawirya samya tan purun | Sinduraga majêng gupoh ||

19. Angimami ing ngayun | wus antara bakda salatipun | pragat pupujiyan dhikir donganèki | sêsalamèn[42] sunat rampung | kasmaran nèng masjid manggon ||

--- 9 : 72 ---

534. Asmaradana

1. Eca dènnira alinggih | nèng masjid pucaking arga | isis awangwang wangune | Jayèngrêsmi angandika | (ng)gih paman Sinduraga | sintên kang yasa duk wau | mêsjid ing Tajug punika ||

2. Acèkli nèng pucak wukir | wukir pupunthuk sêdhêngan | kang wisma nèng gunung kabèh | wêwah pênêda ngadesa | Ki Sinduraga turnya | kang karya tilas ing Tajug | (ng)gih Kyagêng Tajug kang yasa ||

3. Ngulama saking trah Giri | nèng ngriki lajêng pruwita | nging Kyagêng tan darbe tuwoh | musabat kang kulawarga | pinitaya rèh makam | inggih luwure wong Tajug | atangkar dadya sadesa ||

4. Kula puniki nèng ngriki | inggih mambêt brayat kadang | katut wong tuwa kêtêmpoh | kula kang tinuwa-tuwa | kang wontên marsudia | angalap raosing ngilmu | srengat tarekat kakekat ||

5. Makripat walhu-alami | kadhang Jêng Pangeran Rangga | asring tinimbalan ingong | sihipun rahab ambapa | andangu babing kitab | Pangran Rangga tyas linuhung | ngèlmu Jawa-Rab ginulang ||

6. Priyayi gêng langkung lantip | graitaning kaluhuran | asih mring pêkir miskine | mardikakakên ngulama | nêtêpakên ngibadah | kurmat ing agama Rasul | mrih tangkar ngèlmi sarengat ||

7. Jayèngrêsmi ngandika ris | ngong tanya man Sinduraga | mênggah ingagêsang mangke | wêkasaning ing kasidan | lantaran saking punapa |[43] kang liningan lon umatur | sumanggèng kêrsa anakmas ||

8. Paningaling kula ngriki | kados sang bagus wus tama | tan kalêmpit liring raos | wus tan kenging sinarêman | yèn mênggaha bêngawan | sampun nyungab samodra gung | kalaban nugrahaning Hyang ||

9. Bisa mor tawa mring asin | mangsa si tawa wangsula | mring kali murih tawane | kawistara raosing tyas | sindhêt kaol kawula | Jayèngrêsmi mèsêm muwus | mindhak wèh têkabur mring wang ||

10. Tiyang mêkatên tan kenging | kathah mênthèking pêthèkan | apês mupangat ing kaol | kawula tanya pêsaja | saking rumaos ngaral | supaya indhaking kawruh | rèhning ngam kêdah ihtiar[44] ||

--- 9 : 73 ---

11. Ki Sinduraga ngling aris | ingkang kêpanggih tyas-kula | babaring kasidan rêke | wontên ing dalêm iktekat | ingkang êkas ing salat | tangat sunat lawan parlu | panarikaning uliya ||

12. Rêrambatan saking mukmin | mukmin ngam kang bangsa riyah | salate ngaral kemawon | mêksih nganggo jamak kala | lawan ingkang pinangan | mêksih kalabêtan mêkruh | punika mukmin bangsa ngam ||

13. Inggihipun mukmin ngabid | anucèkkên kang pinangan | kang kalal makruh karame | wong kang karya kathah-kathah | nglampahi pêrlu sunat | munggah mukmin salih nêngguh | wong karya pakêrti tama ||

14. Bênêr patut anglakoni | wajib parlu lawan sunat | sêdaya yèn wus kêlakon | gya munggah mukmin jahada | têgêse ahli tapa | yèn wus kêlampahanipun | ing wajib pêrlu lan sunat ||

15. Nulya munggah mukmin salik | têgêse wong kang lumampah | dêdalan maring Hyang Manon | pon[45] wajib pêrlu lan sunat | anulya malih minggah | mukmin supi wastanipun | wong kang wêning manahira ||

16. Laku sunat pêrlu wajib | minggah mukmin ngarip ika | wong kang amandêng tingale | marang ing Allah bêlaka | pon wajib pêrlu sunat | nulya malih minggahipun | mukmin ngasik wastanira ||

17. Wong kang brangti ing Hyang Widi | kewala namung Pangeran | ing Allah bêlaka dene | wus tan mangro kanikmatan | anulya inggahira | mukmin mukib wastanipun | muhung asih maring Allah ||

18. Bêlaka datan upami | sih-sinihan ing Hyang Suksma | rambah ping sanga urute | minggah aoliya Allah | sèstu ingkang kinêrsan | kula punika sang bagus | sagêd miraos kewala ||

19. Dèrèng sagêd anglampahi | pan amung awirayatan | yèn wontên ingkang kêcangkol | Jèngrêsmi karênan ing tyas | myarsa wirayatira | Jèngrêsmi nauri wuwus | pangkating mukmin punika ||

--- 9 : 74 ---

manawi parêng winahyu | mungayan pra bangsa ngaral ||

21. Ki Sinduraga nauri | inggih nakmas kasinggihan | ing sêmu sami kêraos | tan susah winêdhar basa | sami sampun muk-ulam | sêdangunira Ki Sindu | -raga pan sami karênan ||

22. Têkèng wanci Ngasar iki | dènnira sami rêrasan | nulya Ki Sinduraga-ne | angajak marang patirtan | sêndhang kang binalumbang | binotrawi lining banyu | kêlangkung wêning toyanya ||

23. Wusnya ngambil toyastuti | samya salat wêktu Ngasar | antara bakda pêrlune | pêragat puji dhikirnya | nulya asêsalaman | tata malih dènnya lungguh | Ki Sinduraga lingira ||

24. Ngandika kantun alinggih | kawula mantuk sakêdhap | ngawirya sumangga ture | sapraptanira ing wisma | anuduh rabinira | ngrakita suguh kang mungguh | dhayohmu padha ngulama ||

25. Kang èstri nauri inggih | Ki Sindu mring pêkarangan | angundhuh têtandurane | ana tinuduh mring têgal | miwah kinèn mèt ulam | yata kang sami alungguh | nèng masjid arêrasanan ||

26. Jayèngrêsmi ngandika ris | ora-orane wong tuwa | mêtu pituture gambèn | kênyamipun ngangkah-angkah | gêlar sucining sarak | urut-urute tinutur | pangkat angkating mukmin kas ||

27. Kang rayi umatur aris | inggih paman Sinduraga | kados yèn lamun ginuron | eca pinikir wong tuwa | tekat sarak utama | mituhu sarengat Rasul | dèrèng mèngèng saking kitab ||

28. Ki Kulawirya nauri | iya bênêr sojarira | pêsaja kèh prasèndene | bêrkate wong rada kuna | akathah kawruhira | patute rada mêdhukun | kêtara prèjènganira ||

29. Yata ing wanci wus Mahrib | samya ngambil toya kadas | Nuripin gya adan age | asunat sêdayanira | angamal pupujiyan | samya ngêntyani Ki Sindu | -raga gya prapta asunat ||

30. Wusnya nulya dèn-kamati | Jèngrêsmi kinèn dadi man[46] | majêng angangkat pêrlune | antara Mahrib bakdanya | laju manjing ing Isa | Jèngrêsmi wêwacanipun | dèn apti pasekatira ||

--- 9 : 75 ---

31. Sawuse Patekah-nèki | surat Jumungah awalnya | surat Munapèk akire | antara Ngisa abakda | pêragat witira |[47] sawusnya ngaturan mudhun | mring wisma angraras-driya ||

535. Mijil

1. Sadaya wus mudhun saking masjid | (n)dulur lampahnya lon | praptèng wisma salu pinêrantèn | ginêlaran kêlasa-lus putih | wus samya alinggih | tata anèng salu ||

2. Sutanira kalih angladèni | naosakên gembol | saya mêsês bêsus andêlèrèng | Ni Wasita Warsiti angliring | siji sewang mêndir | anancang pandulu ||

3. Ni Wasita lan nimbok Warsiti | sarêng mundur alon | Ki Sinduraga nuduh siwine | dhenok karo sira dèn-agêlis | ladèkêna nini | sêgamu sênanjung ||

4. Lèhira ngliwêt sidhat apa wis | wêtokêna dhenok | ni rara ro mêndhak mèsêm ture | lumaku ting garubyug kang tapih | lampahira ririh | mipit magêr-timun ||

5. Usap susur tangane kang siji | ngrêmêt-ngrêmêt suroh | praptèng wisma wingking nuduh age | mring baturirèstri angladèni | wus samêkta sami | gya ingirit mêtu ||

6. Biyungira lêgèh anèng ngarsi | sutanira karo | nampa kêndhi patula cêcêpe | kang nèng wuri sêga pulên putih | anèng panjang lintrik | kêlawan bubucu ||

7. Liwêt sidhat mêncir gajih biri | kinyih-kinyih tinon | kadya kêna pinêrês lêngane | myang rampadan nèng dhulang tup sari[48] | ulamnya mawarni | wus sumadyèng ngayun ||

8. Ni Wasita kêlawan Warsiti | tata rampadan lon | lam-ulaman ngandhèrkên rasane | opor bèbèk lawan bêsngèk pitik | anjenan lumungsir | age pal-puk duduh ||

--- 9 : 76 ---

9. Srêgan babad limpa lawan ati | dhèndhèng-ragi abon | sambêl miri rajangan lalabe | ayêm tuwa pinêdhês rinawis | ing jruk pêcêl kulit | rêmpah lan kêrupuk ||

10. Ni Warsiti dènnira ngladèni | siduwa anjongok | kawistara salêkok lêkêre | Jayèngraga tyase ragi mikir | watuk ngampêt ririh | ni rara kumênyut ||

11. Têrataban tyase sênag-sênig | lêngên andhêrodhog | amaruntus kringêtên githoke | ngêlêd-êlêd idu gondhang salit | sora napasnèki | ngorong mêtu ngirung ||

12. Ingangsêgên piring gumalêthik | gêmpil prêl kêtanggor | biyangnya ngling (m)bok dèn-alon bae | Ni Warsiti angacêmut isin | wus tata mundur ris | Ki Sindu umatur ||

13. Sumangga paduka samya wanting | krana Lah kemawon | nuwun maklum sawontên-wontêne | kang ingancaran samya wiwijik | sarya ngling lah bibi | wasisan akêmbul ||

14. Nyai Sindu nuwun aturnèki | Ki Sindu nglingnya lon | kajêngipun kewala ing mangke | adan lêkas dènnya samya bukti | suka rênèng galih | anadhah pikantuk ||

15. Ayêm tuwa kang samya kinapti | malah lali lawoh | amung ayêm mênjangane bae | Jayèngraga nyarub mêratani | adhokoh tan wigih | kaecan anutug ||

16. Aluwaran wus samya wêwanting | ambêng gya linorod | mring Nuripin kinepan kabèhe | kadhuwêtan dènnira nguculi | sabukanirèki | kinêndhon rumuhun ||

17. Ambêgêgêg saguh dènnya linggih | pêmangane cekoh | pupuk gêng mangap mele ilate | mata mablak kêlip angêdhapi | dhêluk uga tangi | tumênga tumungkul ||

18. Ki Kulawirya gumuyu angling | Ripin lè(h) ambadhog | kathik mele mangap lan matane | sabên muluk bokong nganggo njondhil | lir endha binandhil | tandhane[49] aibut ||

19. Wusnya têtêbah ingkang ngladèni | nyamikan sinaos | woh-wohan nyang[50] olah-olahane | Ki Sinduraga angancarani | suwawi won kèksi | tinadhah ingriku ||

--- 9 : 77 ---

20. Samya nyamik sasênêngirèki | sinambi miraos | Sinduraga atutur waune | kala nème ramanta duk nguni | tirakatan sami | mring ardi Sêmèru ||

21. Anèng guwa Dhasar pitung ari | siyam angêlowong | wong nêm samya ambungkah pasane | namung ramanta kuwat pribadi | nglowong pati-gêni | bêtah pitung dalu ||

22. Nèng sajroning guwa Dhasar wingit | kaidayat kaot | mas Rundaya nèng riku angsale | wahyu-tama nèng Sêmèru wukir | baya wus pinasthi | dadine ngaluhung ||

23. Jèngrêsmi lan kang rayi Jèngragi | Ki Kulawirya non | samya ngungun karênan pajare | Sinduraga ngundang siwi kalih | prapta kang dèn-sèngi | pra samya nèng ngayun ||

24. Ngling punika rayinta samyèstri | ywa wigih pangangkoh | wajib manjing sêdulur yêktine | kang liningan amangsuli inggih | kêlangkung utami | sami ngawu-ngawu ||

25. Jayèngraga angling jroning galih | o ah kang mêngkono | dene gêla têmên tyas ngong mangke | kurang thithik bae mêngko lingsir | ing wêngi amêsthi | karone kêbrawuk ||

26. Têka dèn-srahakên ing atunggil | cuwa têmên ingong | tan prabeda ni rara batine | kogêl sinêdulurkên ing tami | liyan têmah dadi | asanak sêdulur ||

27. Yata Sinduraga ngling mring siwi | lah rara dèn-gupoh | pundhutên ge trêbangku si Garèng | padha slawatan dhèwèkan sami | lan kakangirèki | lèk-lèkan wong nganggur ||

28. Ni Warsiti gupuh dènnya ngambil | tarêbang sawiyos | prapta ingaturkên tarêbange | wawi anakmas gêgêntènan singir |[51] lan gêntyan nêrbangi | kula lan nak bagus ||

29. Kang sinung ling samya anglêgani | rumahab ing pakon | nulya sinêntak wau trêbange | ginêmbrang kumrampyang têrbangnèki | Ki Sindu ngling aris | mring ro anakingsun ||

30. Miluwa ambyong sauran singir | ngarah apa dhenok | lah wong lawan kakangira dhewe | tan ana lyan aja wigah-wigih | suta ro ngèsêmi | tan lêngganèng kayun ||

--- 9 : 78 ---

31. Nulya abawa kataman Nabi | Rasululloh rêko | kataman Nabi iya Muhamade |[52] ngajam Ngarbi wa Rasulullahi | kataman nabiyi | swarane Ki Sindu ||

32. Mèmpêr swarane Ki Bayi |[53] karêkêling ulon | datan pati asora swarane | grathul-grathul magak angunani | mulut rêmên manis | êmpuk ngêntal-êntul ||

33. Sinauran kapat Ki Nuripin | kanêm ni rara ro | rêmpêg asring tan srênti sajake | lir saron barung dèn-panêrusi | raras anyundari | ngalêp nganyut-anyut ||

34. Singir pakam-lahu pi-ayatin | mashuratin rêko | nasal kitabu bi hagadane | mashura lajêng bawa nampèni | swara rum jalwèstri | asari rinungu ||

35. Wong kang cêlak-cêlak samya tangi | mêriku anonton | ting gêrobyak mêngakkên-lawange | tarap nèng jogan dènnya ningali | Ki Sindu akapti | slawatan lan tamu ||

36. Sinduraga panrêbangirèki | lêlamban kemawon | pangiwane ngêpipir kêmpyange | têtampèlan lan gêmbrungirèki | gagliwangan goling | pinangku ing dhêngkul ||

37. Dèn-ngêr-ingêr têrbange dèn-lingling | sinru uga alon | manut lagon sangêt lan lirihe | mêksih labêting baut kêtawis | ping pêk tong gring tong ting | pong bêng pong bêng pong brung ||

38. Langkung rahab tamunira sami | bantu dènnyambyong |[54] samya micarèng jro wêrdayane | dene swara mèmpêr sadayèki | kêlawan jêng kyai | layak tunggal guru ||

39. Wus antara nutug dènnya singir | tamat suwuk alon | maca sêlawat sêsaurane | Jayèngrêsmi nulya maca rawi | kir-ate patitis | swara manis arum ||

536. Dhandhanggula

--- 9 : 79 ---

aso gêgêntènan | anarêbang ingriku aganti-ganti | kawula yun uninga ||

2. Kang liningan samya anginggihi | sarwi sêsambèn dhahar nyamikan | royoman kêmbulan bae | suta ro sinadulur | (n)dulurakên marang têtami | samya rahab nyamikan | Ni Warsiti lamun | mangan sinambi liringan | lan Jèngraga sisinglon iriban liring | samur nyakot panganan ||

3. Ingkêmira ngiras angèsêmi | Jayèngraga angling jroning nala | gampang mana bocah kuwe | kaya untu mèh runtuh | tênagane wus gowal-gawil | sêmangsa ginêpoka | ngatut lir dinudut | wusnya aso sawêtara | Sinduraga ngulungkên têrbangirèki | mring Jayèngrêsmi sigra ||

4. Wawi anakmas andika singir | kang liningan anampani têrbang | nulya maca sêlawate | sajak Yaman Allahu | Allahu Allahu ya rabi | Muhamad Rasullulah | sinauran barung | têrbange tiniru lamban | singir ngêlik tanakaltu biaslapi | arbadi sahodadya ||

5. Kadas sampung[55] pingli abrahatin | tanakalu mêntul swaranira | mêksih dèn-unthêt ulone | ulêm angglêndêm êmpuk | Ni Wasita sat-ingsêt linggih | apasang-pasang tingal | tan kêsamèng dulu | tyase iya uga ora | Ni Warsiti olèh paguting pangèksi | asêsangkutan ulat ||

6. Lamun ngêlik iriban mêndêlik | elok lèjême nora kêjamak | galak anglarak lirihe | ting kadhuwêt pikantuk | bapane wus wruhing pangèksi | inguja jêjawatan | juwêtan rinêngu | mêngkana sadangunira | dènnya samya rahab sêlawatan singir | gantya-gantya narêbang ||

7. Lamun Jayèngraga nrêbang singir | Ni Warsiti tambuh solahira | angêtarani pamrihe | saking kadrênging wuyung | yèn ta sampun sompok kèh mèksi | kaya nubruk-nubruka | anglêthuk angrêmus | mring baguse Jayèngraga | ingkang dhe-gus alus bêsus mêsês sigid | gut-gutên ni-mbok lara ||

--- 9 : 80 ---

8. Wus wêrata dènnya ganti-ganti | narêbang singir maca ruwiya | wanci wus bangun akire | Sinduraga amuwus | marang anakira kêkalih | dhenok sira liwêtna | sêdhela kakangmu | manawa laju lêlampah | dimèn karya asarapan mupung enjing | prayoga ngêt-angêtan ||

9. Ni Wasita Warsiti nulya glis | mundur mring pawon samya lah-olah | Ki Sinduraga lon ture | wus dawêgipun wêktu | Subuh mupung awal utami | gêpah dera ngaturan | sêdaya umêt |[56] mring sêndhang kang binalumbang | Ki Nuripin anggembol panganirèki | amèk sisênêngira[57] ||

10. Wusnya samya ngambil toyastuti | minggah mring masjid Jèngraga adan | tumlawong landhung swarane | asalatu kaerun | minanomi[58] sampunirèki | sêdaya sampun sunat | pupujiyanipun | lêlagon amal-amalan | manjing wêktu ing pajar gidib mèh sidik | anulya kinamatan ||

11. Jayèngrêsmi kinèn angimami | gupuh ngangkat pêrlu niyatira | usali praptèng takbire | wusing Patekahipun | apan surat Sujada nênggih | andhêge sinujudan | rêkangat liripun | surat sawusing Patekah | surat Kasar[59] wêwacan rêkangat akir | adêge kinunutan[60] ||

12. Praptèng ayat salam bakda nuli | pupujiyan dhikire asantak | paragad donga wêktune | sêsalaman kumrubut | sarwa lagon sêlawat Nabi | sêsampunipun purna | Ki Sinduragèku | ngaturi kundur mring wisma | Jayèngrêsmi angling andika rumiyin | kula mangke sakêdhap ||

13. Sinduraga mudhun ngrumiyini | angrukti sugata sêsèmèkan | kang lah-olah kinèn age | ramut sêdayanipun | yata ingkang wontên ing masjid | Nuripin ngudhar-udhar | bubuntêlanipun | Ki Wirya ngling iku apa | matur inggih ambêrkat nyamikan kêdhik | puniki gajêg eca ||

--- 9 : 81 ---

14. Kulawirya gumuyu ambêkis | apa kapiran sira tan mangan | durung wruh rasane kuwe | kang dablog sapa mau | dene cangkême kaya gunting | tan pijêr sêlawatan | pêrlu ngulu-ulu | samangsa sun-tolèh mangan | mung mangan thok tan ana banènne muni | lèrèn ngantuk lan mamah ||

15. Cangkême isih anyokot pipis | cokore (ng)gêgêm juwadah jênang | sejene anèng pangkone | prandene jugug umuk | nora pisan olèh ngacêmik | samangsa sun-dhudhaha | wêtêngmu bok munjung | Nuripin gumuyu mangan | èh hêm milu miluwa thim sing priyayi | rencang angsale napa ||

16. Legèk arêp ngêmplok durung (ng)gigit | (ng)gèn-ningali ngawêti maring wang | sarwi (n)damoni bithine | têmahan wande muluk | ajêng kula sikokênêna jrih |[61] têmah lir wong bedhangan | muluk yèn kêtungkul | Ki Kulawirya alatah | jèh kêrêpên pêmbadhogmu aku sêngit | tan mênêng mamah-mamah ||

17. Suka gumuyu kang putra kalih | Jayèngraga angling sarwi latah | gajêge padha bênêre | Ki Nuripin umatur | kêparêg pèh kêpopoh pinrih | mring kang apês parannya | kêtibanan dhênggung | wontên wangsiting sasmita | ting kêduwêt akoyok bêburon liring | kêsit abalêdigan ||

18. Kang sêtunggal kêcopètan liring | kêthul bêngkul tan kêsamèng nala | sêlèk sinangkut karone | ramya bênturan sêmu | sruwang-sruwêng srawungan lungit | gulêt balangan ulat | wontên kang tan payu | têmahe akarya tiban | kintênipun kados winada kêripik | kirang pêrkis piliyan ||

19. Kulawirya latah nyandhak gitik | Nuripin lumayu karèngkangan | tan tinolih panganane | juwadah jênang kimpul | linemparkên marang Nuripin | ênting kinarya (m)balang | sing kêna gêlaprut | ing pipis kêlawan bikang | Jayèngraga ngling modar kowe Nuripin | tambamu wong sêmbrana ||

20. Jayèngrêsmi mèsêm dènnira ngling | jêr sok salah gawe popoyokan | tan kongsi lèh pêmangane | yata antara dangu | Ni Warsiti prapta turnya ris | paduka ingaturan | mring wisma sadarum | Jèngrêsmyangling lah ya rara | rumiyinna manira mêngko ing wuri | Ni Warsiti gya mentar ||

--- 9 : 82 ---

21. Nulya samya mudhun saking masjid | praptèng wisma Sinduraga gêpah | amêrnahakên lungguhe | wus tata anèng salu | Sinduraga nuduh mring siwi | lah wus ge wêtokêna | sêgamu senanjung | sutane roro agêpah | mêdalakên sêkul rampadan ing ngarsi | ni rara salasiran[62] ||

537. Salisir

1. Ki Sinduraga turira | sumangga sami wantingan | kang ingancaran agêpah | parêng atuturuh asta ||

2. Adan lêkas kêmbul nadhah | pikantuk samya kaecan | ulam-ulaman mawarna | ingolah sarwa anyaran ||

3. Antara dangu dènnira | anadhah gya aluwaran | nulya-mbênge cinarikan | Nuripin tan kinurangan ||

4. Anutug tuwuk tan turah | sêdaya wus linorodan | ing ngarsa wus tinêbahan | gantya dhêdharan mangarsa ||

5. Olahan ènjing-ènjingan | cinarakakên sumangga | punika kang mêmangsêgan | nulya samya nyênyamikan ||

6. Ukur sapikantukira | sawab wus wrat sasarapan | mêne dhêdharan amucang | êsês kêlobot minênyan ||

7. Nuripin wus linadènan | panganan sarwa prok-prokan | tan kaot lan kang rinampad | prandene gêmpur mèh têlas ||

8. Mung kari kang anggrah-anggrah | wus samya mêmangsêgan |[63] Jayèngrêsmi alon nabda | lah ta paman Sinduraga ||

9. Puniki wus kêlampahan | mrih mulane[64] mring apapa | sangêt panrima-kawula | tan sagêd amangsulana[65] ||

10. Aprêsasat sihing bapa | kang ayoga tan prabeda | lamun parêng kawularsa | apamit madal pasilan ||

11. Laju marang Padhangeyan | kang (n)dika pajar punika | mitrane rakanta rama | kang wasta Ki Wargasastra ||

--- 9 : 83 ---

12. Kawula sêdya angrarah | labêt mitrane jêng bapa | angirasi takon warta | sananya Sèh Amongraga ||

13. Mênawi kawula prapta | ing karajan Wanamarta | yèn wontên tanyaning rama | wontên sun-karya sal-angsal ||

14. Wau ta Ki Sinduraga | myarsa prasabêning sabda | lir suta gring mèh prêlaya | ngrês tyas cipta kapugutan ||

15. Èsmu rêndhêt dènnira jar | kêlangkung cuwa pun bapa | pêpanggih mung satilapan | tan jênêk (ng)gyan-sun tumingal ||

16. Langkung kêraosing driya | mulat ing andika samya | kèngêtan mring kang pêputra | ramanta kang Arundaya ||

17. Ing dangu akêkandhangan[66] | tan wontên rasa-rinasa | kula mèksi ing anakmas | sasat panggya kang Rundaya ||

18. Lamun parêng sêdayanya | rêrêba saking sêpasar | wontên marême tyas-kula | ngawirya samya nor-raga ||

19. Langkung lênggana minarma | ngling malih Ki Sinduraga | mênggah anakmas ngupaya | kadange ingkang lêlana ||

20. Kang wasta Sèh Amongraga | tan kêna ginalaling tyas | wus tan samèng janma jamak | anèng jaman kahênêngan ||

21. Yèn sirnane botên sirna | kados sampun kinêwasa | wus praptèng piyambêkira | namung punika anakmas ||

22. Dede pêthèk dede gati | grunêging manah kewala | mênawi mèmpêr ing benjang | tinitèn won pêngangguran ||

23. Jèngrêsmi lon angandika | yèn parêng Ki Sinduraga | wontêna pitulungira | sawiji anguntapêna ||

24. Maring dhepok Padhangeyan | Ki Sindu langkung lêgawa | anuduh magêr-sarinya | kang aran Ki Wanalela ||

25. Jayèngrêsmi asung salam | Ki Sinduraga agêpah | arêgêp ing patêkêman | sarya lon pamuwusira ||

26. Wêling ingong mring anakmas | mung salam bêkti-kawula | katura rama-andika | Jêng Kyai Bayi Panurta ||

27. Sun-umiringkên raharja | mugi panggya kang sinêdya | Jèngrêsmi langkung nor-raga | gya Jèngraga Kulawirya ||

--- 9 : 84 ---

28. Gantya samya sêsalaman | dêlah Nuripin sung salam | sauwusira mêngkana | Ki Sinduraga lingira ||

29. Lah sira (n)dhuk ngabêktiya | karo marang kakangira | Ni Warsiti lan Wasita | nêmbah ngujung mring ngawirya ||

30. Jèngrêsmi ngling ya wus sira | rara kariya raharja | muga cêpaka ing bêgja | nulya nêmbah mring Jèngraga ||

31. Ni Wasita ngaras pada | Jèngraga nêkêm wêntisnya | tumumpang ing tanganira | Wasita pèk-èpèkira ||

32. Cinènèng jarijinira | kang cinènèng malês sipta | wus mundur gantya ni rara | Warsiti nêmbah ngraspada ||

33. Agupuh Ki Jayèngraga | anêkêm dhêdhêngkulira | sarwi pipine ni rara | cinuwil wawal akiyal ||

34. Warsityanggitêl wêntisnya | anjiwit jêmpoling asta | mèh kêdangon dènnya riban | ni rara ro anêmbrama ||

35. Atur rahayuning lampah | wus samya sinaman sabda | pra ngawirya pêpamitan | uluk-salam sinauran ||

36. Wa ngalaekumu salam | Jayèngrêsmi Jayèngraga | kêlawan Ki Kulawirya | adan umangkat saksana ||

538. Kinanthi

1. Jayèngrêsmi aris muwus | kewala wangsulèng ngriki | Ki Sinduraga lingira | pun bapa (n)jurung basuki | nulya laju lampahira | kang tinilar brangta kingkin ||

2. Ni rara karo kêduwung | mêksih anglut ing pangliring | lir nganal milu-miluwa | Ki Sinduraga anuli | malêbèng ing wismanira | ni rara marang ing kori ||

3. Samya mangu nganguk-anguk | sing lawang dhadhahirèki | yata kang magawèng marga | wus ka-ampingan tan kèksi | ing wanci surya rumangsang | gumatêl pantoging enjing ||

--- 9 : 85 ---

4. Kêpungkur dhusun ing Tajug | tumurun marganirèki | ra-ara dhukut kruwudan | srut kêtèpèng lan kulampis | tanjong sasang[68] pung cukilan | pêlasa usit widuri ||

5. Mêrgi tikungan tumurun | ing Seladhakon marêgil | mlatar sela kumalasa | rêca lit mawarni-warni | sêkêdhap samya mêmucang | Jèngrêsmi ngandika aris ||

6. Mring Wanalela lingnya rum | ing ngêndi aranne iki | ra-ara watu mêlatar | akèh rêcane mawarni | Ki Wanalela turira | punika bêbangkan lami ||

7. Ing Seladhakon rannipun | anambung wuwus Nuripin | punapi dupèh punika | watu lêkok bundêr dharik | jèjèr kadya dhêdhakonan | Ki Wanalela nauri ||

8. Apan wus salaminipun | ngluri linging bapa kaki | wikana wau-waunya | tan wruh gotèkipun nguni | Jèngrêsmi malih ngandika | sira lumakuwèng ngarsi ||

9. Ki Wanalela agupuh | datan lênggana ing budi | anulya samya lumampah | Ki Lela lumakwèng ngarsi | tuduh marga ngaler[69] ngetan | ing Seladhakon kawingking ||

10. Mêrgèng galêngan aruntung | lulungur lorog sinabin | asri lagya amêrkatak | miwah ingkang mêmping kuning | korak sêsawi ngarêncang | ramya rare têngga sabin ||

11. Ting calêrèk anèng gubug | anggonjèng tali sêsawi | pêksi kèh samya têtêban | bondhol gulathik prit pêking | sinurakan kukuk giyak | nèng ranggon pating jarêlih ||

12. Kêndhangan gambangan calung | mêlang-mêlung amêlingi | bungah rame sinênggakan | mirungu mring kang lumaris | Nuripin nolih saryojar | dilèngeng padha mêmengin ||

13. Ngayêm-ayêm anèng gubug | layak wong parine bêcik | atulus landhung wulinya | ka-èsèlan (ng)gyan têtanin | napinggih kang Wanalela | wus date tanah ing ngriki ||

14. Wêtuning pantun atulus | nauri limrahing ngriki | niku malah rada antang | tan pati moncèr kang wuli | Nuripin apêlongokan | (ng)gih talah tanah ingriki ||

--- 9 : 86 ---

15. Yata kang mahawèng ngênu | nabrang lèpèn jênês alit | laju nampak patêgalan | cêlak desa ing Lêgundhi | mêngetan malipir dhadhah | anjog dhusun ing Pakuncin ||

16. Ing wanci siyang mèh bêdhug | rarywan soring ngasêm sami | Jayèngrêsmi lon ngandika | mring Ki Wanalela aris | ing ngêndi aranning desa | umatur kang sinungan ling ||

17. Punika wastaning dhusun | inggih ngastana Pakuncin | apan siti pamêthakan | pupundhèn ing Pranaragi | makaming Gusti Bathara | rinêksèng dhusun nêgari ||

18. Ki Kulawirya amuwus | Nuripin mênyanga aglis | mring desa angilènana | dawêgan têka lima glis | Ki Wanalela turira | dhuh mangke kula pribadi ||

19. Tan susah mawi atuku | nuli Ki Wanalela glis | marang ing dhusun Sêtana | panggih lan pangulunêki[70] | wasta Ki Amaddiman |[71] Ki Wanalela ajarwi ||

20. Ki Amaddiman agupuh | nuduh kèn-amènèk tiris | dawêgan wangèn sêdasa | sadaya wus dèn-parasi | Ki Amaddiman parentah | mring rabine kinèn ngrukti ||

21. Sugata panganan sêkul | Maddiman arsa pêpanggih | tut wuri ing lampahira | Wanalela lan Nuripin | prapta ngarsaning ngawirya | katur Maddiman nèng wuri ||

22. Kinèn maju ki pêngulu | nuli amarêk mangarsi | mundhuk-mundhuk atur salam | sêdaya dèn-wêratani | sarya tur pêmbage harja | sinauran sami-sami ||

23. Ki Amaddiman umatur | punikamba nênaosi | we nyu sêcêrêt supaya | pangaso apor nèng mêrgi | Jayèngrêsmi ris anabda | abangêt tarima-mami ||

24. Anulya dawêganipun | sêdaya wus dèn-pacoki | ingaturkên sang ngawirya | samya anginum we tiris | anuntas sawiji sewang | sêgêr angganira sami ||

25. Wêradin samya anginum | Nuripin dêgan nênêm (n)ting | sêdaya pinêlathokan | winacal dipun-wawari | kumêruk rada kêtuwan | ingaturkên tan inapti ||

--- 9 : 87 ---

26. Sinungkên Nuripin gupuh | rosa pêmanganirèki | dawêgan sadasa bebas | angêruki gêgêmêti | Ki Kulawirya malengak | angling dudu wong Nuripin ||

27. Cokore jèh kêrak-kêruk | e tanggung têmên Nuripin | (m)bok têkan blungkange pisan | untalên bèn mari ngêlih | Nuripin ngalih (ng)gonnira | ngacêmut grundêlan ririh ||

28. Ki Amaddiman umatur | mring awirya Jayèngrêsmi | kêlamun parênging karsa | paduka amba-aturi | sarèh ing wisma-kawula | sampun amba sêsaosi ||

29. Inggih ing sawontênipun | kang mugi paduka kampir | Jèngrêsmi nauri sojar | ênggèh wus tarima-mami | manira taksih raos wrat | datan wagêd anadhahi ||

30. Kewala sun arsa laju | wus paman manira amit | umatur mangke sakêdhap | nulya Maddiman mulih glis | ngambil pisang raja kusta | lan raja talun gêng kuning ||

31. Rong tangkêb binopong ngayun | sinungkên dhatêng Nuripin | puniki dhi (n)dika bêkta | lowung dhinamik[72] nèng margi | gêdhang nulya tinampanan | ngling Allah niki utami ||

32. Jèngrêsmi aris amuwus | paman Maddiman ngong pamit | anulya sami salaman | sadaya sarêng dènnya ngling | umatur sarya nor-raga | amba andhèrèk basuki ||

33. Ki Nuripin ambarêngkut | anggendhong gêdhang lan jarik | lir bakul apêpasaran | sêsalaman sarwi pamit | Maddiman kantuna karya | kula mirangrong umiring ||

539. Wirangrong

1. Adan umangkat lumaris | mangetan menggok mêngalèr |[73] mêrga minggir dhadhahing ngadhusun | Sêtana pakuncin | nikung mudhun mangetan | nampak têbu[74] patêgalan ||

--- 9 : 88 ---

2. Katêb tinanêman wijin | yèn dinulu asri tinon | banjêngan saba kêsumba kudhung |[75] lampahe lêstari | Wanalela nèng ngarsa | Nuripin nèng wuri têbah ||

3. Krêp lèrèn samargi-margi | mangan gêdhang sabên aso | lamun tinudingan ngèjèg mlayu | nututi lumaris | wus cêlak arèndhonan | sadangunira lumampah ||

4. Gêdhang rong rangkêb[76] wus ênting | pinangan dhewe mal-êmol | wus andheyang atob hak-huk |[77] wus tan ngari-ari | ing lampah lagya nabrang | aran ing lèpèn Katêgan[78] ||

5. Palèstrèn pinggiring kali | kacang cipir lombok terong | kimpul lan kêtela lawan jagung | jêwawut kêrai | wus langkung ing Katêgan[79] | kewala ngêncêng mêngètan[80] ||

6. Bêbangkan lunguring wukir | trataban gêrumbul bondhot | pangalang-alangan glagah rayung | pacing (n)jalin cacing | lumakèng jurang sêngkan | bêbanaran ara[81] wiyar ||

7. Ing wanci tumiling lingsir | kulon manjing wêktu Lohor | tan na papan salat dadya laju | rêkasa ing mêrgi | Nuripin kêkicatan | nampak kêtampêk ing panas ||

8. Sumuk grahuyang ngayêngi | tan ana kayon kang ayom | angambah bêbêran têbih dhusun | andarung ing margi | sinampyong lampahira | anglangkahi lulunguran ||

9. Nulya dhusun gêng kaèksi | kêroya gêng angarongkob | antaraning lampah praptèng ngriku | joging kali Udi | araryan samya siram | kêdhung awêning toyanya ||

10. Wuse dènnya siram sami | wulu nulya salat Lohor | sabakdanya salat nulya laju | minggah pèrèng kali | mêrgi têgal patoman | aso nèng pêkên Jênangan ||

11. Anèng sandhaping waringin | lênggah anèng watu towok | kêraos sayahnya suku rapuh | karênan sumêni | Kulawirya ris mojar | Nuripin gêgawanira ||

--- 9 : 89 ---

12. Gêdhang raja èsêl kuning | Nuripin èsême cêlom | matur sampun têlas nèng dêlanggung | kawula sêsambi | bêrkate cêlak (ng)gènnya | inggih sêdanguning lampah ||

14. Kulawirya ngling mucicil | bangêt lèhmu dudu uwong | gêdhang raja dhamplak lêmu-lêmu | mêntêr kuning-kuning | nora duwe duduga | patut pinangan lan ora ||

15. Katon têmên lèhmu baring | Jayèngrêsmi ngandika lon | Nuripin mêntara marang dhusun | lan Wanalela glis | ngilènana sadhengah | ya saanane kewala ||

16. Kang liningan mentar aglis | mring pêdhusunan wong loro | wus malêbèng desa kang jinujug | wismaning pêtinggi | aran Ki Narakosa | Ki Wanalela ajarwa ||

17. Samya yun ngilèn-ilèni | susuguh ingkang munggoh |[83] gya Ki Narakosa amuwus |[84] lah inggih prayogi | sampun susah tinumbas | dhasar katuju sarwa na ||

18. Pênêde bok dipun-turi | Ki Wanalela lingnya lon | èh mangsa kêrsa-a pênêdipun | dèn saoskên ngarsi | sigra Ki Narakosa | parentah mring rabinira ||

19. Kèn-ngrukti pasugatèki | sêkul panganan mirantos | dadya têlung dhulang nulya gupuh | dèn-irit mangarsi | pêtinggi gêpah-gêpah | Ki Wanalela turira ||

20. Pan punika pun pêtinggi | umarêg ngaturkên sugoh | Jèngrêsmi tumingal aris muwus | dèn-kêparêng ngarsi | nulya majêng ing ngarsa | sarya nor lon aturira ||

21. Punikamba nênaosi | kang rêm-arêm ing kalêson | namung sumapala datan mungguh | angaturi bukti | kunjuka ing paduka | Jèngrêsmi lon angandika ||

22. (ng)Gèh langkung têrima-mami | man pêtinggi suka sugoh | dawêgan kinêrsan nulya gupuh | sinaoskên ngarsi | pan uwus binolongan | samya angunjuk sêdhêngan ||

--- 9 : 90 ---

23. Sêkul rampadan mangarsi | ngawirya samya tuturoh | sarêng dènnya nadhah apikantuk | dènnira abukti | wus nutug aluwaran | wanting ambêng cinarikan ||

24. Sinungkên marang Nuripin | dhulang dhêdharan sumaos | dhahar pêpanganan krêtan têbu | pisang raja kuning | lawan rujak dawêgan | myang tomba[85] brêm sinantênan ||

25. Nangka dhuwêt jambu isi | cimplung gabu kêtan komoh | tan salah juwadah lawan madu | pikantuk binukti | pan samya winêratan | Ki Kulawirya ris mojar ||

26. Dene saji kang pêtinggi | kang liningan matur alon | inggih pinarêngan badhe sungsung | sanak darbe kardi | botên susah andadak | ngling sukur Alkamdulillah ||

27. Wus nutug dhahar mêmanis | dhêdharan nulya linorod | pinaringkên marang santrinipun | wong rolas Nuripin | tuwuk sadayanira | Jèngragi ngling atêtanya ||

28. Sintên rannya man pêtinggi | umatur inggih won-awon | pan pun Narakosa ngling (ng)gih langkung | pênrimane sami | dènnya sung sih prayoga | matur tan rumaos gadhah ||

29. Ki Wirya nambung ngling aris | puniki watu lir towok | prèhipun waunya kandhanipun | matur ki pratinggi | gotèking tiyang sêpah | criyos towokipun Kalang ||

30. Kalanipun duk sang Panji | ya kêlangênan gêrogol | lan kadeyan Kalang Daga-Wirun | myang pra Panji-Panji | kuwon anèng Jênangan | grogol ing wana Dhageyan[86] ||

31. Pun sela towok puniki | wong tan wontên purun lunggoh | yèn wontên kang maha purun lungguh | kawula awisi | pan kabuyutanira | tiyang sadhusun Jênangan ||

32. Nuripin ngling saking wuri | punapi niku sayêktos | towokipun sela (ng)gih puniku | dede waja wêsi | iba landheyanira | towok ambane pat pêcak ||

33. Ki pêtinggi nolèh angling | wikana sawêg cariyos | sami tan

--- 9 : 91 ---

uninga towok wau | wêsi lan wajèki | mung angluri kewala | brêkat criyose wong kuna ||

34. Ki Wirya lingira aris | kadèk ujare wong-uwong | towok yèn oleya anggonipun | wong ahli wanadri | gaweyan ing Jênangan | jawane kiye kang mawa ||

35. (ng)Gih mêkotên kang pêtinggi | Narakosa matur kados | Jèngrêsmi lon nabda lah ta sampun | man manira amit | sami andum waluya | ngong mangkat mring Padageyan[87] ||

36. Linampahan saking riki | punapi botên kêdalon | matur Narakosa botênipun | kêdalon ing mêrgi | apan sampun acêlak | punika ingkang kêtingal ||

37. Lan ênggèh paman pêtinggi | manira laju kemawon | umatur sumangga kula nuwun | andhèrèk basuki | sêdaya wus pamitan | anuding gambuh ing marga ||[88]

540. Gambuh

1. Laju ing lampahipun | nètèr mêngetan nut iring lurung | wana Wirun trataban samya tinêgil | tinunggar sêlaning grumbul | grumbul rinambatan bondhot ||

2. Lêpas dènnya andarung | mêrgi gêgênêng minggah tumurun | tumurun mring jurang Payaman atêrbis | karas pakêdhunganipun | mêncêp toyane anyarong ||

3. Jèngrêsmi mulat ranu | wanci manjing Asar wêktunipun | samya raryan anèng satêpining warih | rêsik kanan kèrinipun[89] | madhas amêlatar atos ||

4. Nulya samya awulu | wusnya kadas sunat ngangkat pêrlu | Ngasar Jayèngrêsmi ingkang angimami | antara dènnira wêktu | bakda sêsalaman gupoh ||

5. Ki Nuripin abikut | anguculi gêgendhonganipun | amêmangan juwadah jênang ngacêmil | gêdhang myang jambu kêluthuk | tela-gantung kêtan komoh ||

--- 9 : 92 ---

6. Ngling sarwi nyamuk-nyamuk | wawi kang Wanalela won nganggur | punapi ta kakang kang (n)dika karêpi | nauri suwawi ngriku | sampun mawi walang-atos ||

7. Ki Kulawirya (n)dulu | mring Nuripin asru dènnya muwus | ambakna wong kongsi angudubilahi | dêstun wong tan nganggo nêbut | mêrêm bae andrêwolo ||

8. Pilang-pilang untumu | nora rampal kanggo gugut-gugut | gulu wêtêng tan ana ciyute kêdhik | wis kaya bagor auntu | atine murka (m)bêdadhog[90] ||

10. Grundêlan ririh muwus | adat têmên bêtah agumrumung | rina wêngi tan ana luwasing gêtih | kêmba duka ala nganggur | thuk mênênga bae ingong ||

11. E nora kègah-kèguh | ngenak-enak dènnira amuluk | yèn tumrapa layangan sinthinge bot-sih | mèncèng tali gocinipun | oling wang-wêng kudu asrog ||

12. Jèngrêsmi ngandika rum | pira-pira ana kang pinuluk | dadya kuwat lakune tan kari-kari | Nuripin lêga tyas ngrungu | mênêng pêmamahe aso ||

13. Prandene brêkatipun | kalong sêparo pangananipun | Jayèngrêsmi dènnira wêcana aris | lah suwawi paman laju | watos mênawi kêdalon ||

14. Kang paman lon amuwus | lah ya payo sinêngka ing laku | nulya samya umangkat sêdayanèki | mêngetan atut lulungur | tumurun ing lèpèn anjog ||

15. Embag sabinan ngalur | mêmbal-mêmbal êmbêle amêmbut | ingaranan êmbêl Dhaga[92] kang sinabin | nampak ing galêngan ulur | mêmbut galêngan mêndhêlong ||

--- 9 : 93 ---

16. Wanalela nèng ngayun | Jayèngrêsmi Jayèngraga ing pungkur |[93] runtung Kulawirya Nuripin nèng buri | galêngane mêndul-mêndul | Nuripin gumuyu anon ||

17. Amuwus (ng)guyu-(ng)guyu | priye kiye dene mêmbat-mêmbut | ngulêr-kilan galêngan cinikan sikil | datan pitaya lumaku | bilah tyasku grago-grago ||

18. Kulawirya gumuyu | mandhêg anjongok dènnya lumaku | Ki Nuripin tan wruh lamun dèn-adhangi | numbuk bêg bêbokongipun | Ki Kulawirya agupoh ||

19. Ih lho wong apa iku | lumaku nèng êmbêl numbuk-numbuk | jinorogên Nuripin kasingsal saking | galêngan tiba kêblusuk | ing êmbêl blês kalêlêb jro ||

20. Gendhongane rinêbut | mring Ki Kulawirya wus karêbut | Ki Nuripin kêmbêl tês cangklakanèki | tangane gêndholan kukuh | ing galêngan bêngak-bêngok ||

21. Samya age lumaku | tan kêna dèn-nêngi galênganipun |[94] gêgancangan nulya praptèng dhahas aglis | ngawirya myat agêgêtun | Ki Nuripin gêmbar-gêmbor ||

22. Ki Wanalela gupuh | nulungi mring Nuripin kêcêmplung | anèng ngêmbêl anangis tan bisa osik | tinarik tanganira sru | anyêkèkal lir mêncolot ||

23. Ngancik galênganipun | kalumut awake gêlaprut (n)dhut | kinèn gancang lumakwèng galêngan aglis | ngathêthêr wrat badanipun | (m)brêbêl luh ulate cêlom ||

24. Jèngrêsmi wlas andulu | Jayèngraga asuka gumuyu | Kulawirya alatah-latah sarya ngling | Nuripin dene abagus | lir kucingan jênang dodol ||

25. Ulate kaya dhadhu | koproh mèmpêr jago disêpuluh | Ki Nuripin mèwèk-mèwèk maleroki | Ki Wirya saya gumuyu | uwe cangkême amelot ||

26. Jèngraga angling muwus | paran ta jêro êmbêle mau | matur inggih lêbêtipun anglangkungi | tan paja kandhas ing suku |

--- 9 : 94 ---

thawe-thawe mêksih ngongkong ||

27. Wanalela gumuyu | yèn êmbagpun Taga (ng)gih puniku | sajêge tan ginarap kêbo sapi |[95] inggih saking lêbêtipun | yèn ngocal rinawut bandhol ||

28. Yèn dêrêp nunggang lêsung | cènèng-cinènèng lan rowangipun | nanging pênêd pantunipun anglangkungi | tulus èsèl muncèr landhung | pun êmbag Taga kinaot ||

29. Jèngrêsmi ngandika rum | têlatèn tan ana wigihipun | iya dening rêbut pakolihing melik | lan êndi ta ana ranu | Nuripin bèn mari glaprot ||

30. Wanalela umatur | inggih mangke ing ngajêng puniku | wontên lèpèn-lèpèn dênta langkung wêning | ing Gaga-kalang lèripun | wus cêlak tan pati adoh ||

31. Anulya sami laju | Wanalela kinèn (ng)gendhong munjung | lumangkah ing gêgênêng tumurun iring | Ki Nuripin lampahipun | anggadibêl boting blêthok ||

32. Ki Wirya ngling dèn-gupuh | borèh blêthok bae adol bagus | (n)dadak lêntrêng-lêntrêng lir pêngantèn prapti | Nuripin mlerok gumuyu | ih ing dhasar pyayi bancol ||

33. Wong saking boting ngêndhut | dèn-ranni lêntrêng-lêntrêng dol bagus | yata kang lumampah dungkap wana napis | Gaga-kalang wastanipun | ing Gaga-kalang mêngalor ||

34. Pèrèng kali tumurun | Jèngrêsmi ngling Nuripin sirèku | lah adusa sadhela ingong êntèni | kang liningan sigra adus | jarite sigra winasoh ||

35. Rênik[96] pangumbahipun | pinuntiran mrih glis akingipun | sruwal bêbêd sabuk kulambinirèki | malêm nulya salin gupuh | mung malêm klambi inganggo ||

36. Alaju lampahipun | wanci andhap surya nawang lambung | kawistara ron kitri sèsining wukir | amuyêg brambanganipun | sri kityardi tumrun ayom ||

--- 9 : 95 ---

541. Sinom

1. Yata wau kang lumampah | Jayèngrêsmi Jayèngragi | katri lawan Kulawirya | lan santrinira kêkalih | nètèr nêngka ring wukir | kathah srining kang dinulu | wêwalêran gugulan | pala-kasimpar ngêmohi | pinggir marga pinarikan têbu krêsna ||

2. Pinadha dhapuranira | anggamêng lir rajêg-wêsi | lonjorane nyêlawe prah | arêsik kêlangkung langking | ambanjêng kanan kering | binèngkètan ron kinayut | rampak lir kêmbang mayang | kinalèn turut pipinggir | pinagêran prumpung inganam risigan ||

3. Simparan kang pisang raja | sêpêt kidang mas bêcici | saba kusta garaita | byok pulut ambon lan jambi | kaluthuk sukun bêsi | raja pandhak lawan gabu | byar misah maraseba | sêdaya mêpêg mawarni | jêjanganan tuwin ingkang sêsêkaran ||

4. Samya rinakit tinata | tan wowor sabilik-bilik | sabat samya wismèng ngarga | kêkampungan alit-alit | yata kang amartapi | sira Ki Sèh Sidalaku | akèn ngrukti gêlaran | wruh badhe têtamu prapti | kinèn rakit sugata sêkul panganan ||

5. Pra ngawirya gya tumama | ring pêlataranirèki | agupuh Ki Wanalela | umarêg marang sang yogi | pinêthuk sabat kalih | Pakuraga arannipun | kalawan Pakujiwa | andika wontên punapi | Wanalela mojar lah rika matura ||

6. Sarwi ajarwa mulanya | kang sinung-ling wus mangêrti | Pakujiwa Pakuraga | umatur ingkang palinggih | punika wontên janmi | pajujugan saking Tajug | inggih pun Wanalela | kang nguntapakên mariki | sira Ki Sèh Sidalaku lon lingira ||

7. Lah aturana dèn-enggal | Ki Pakujiwa glis mijil | kang martamu ingaturan | Wanalela anèng ngarsi | wus kèrit sêdayèki | sigra Ki Sèh Sidalaku | angancarani lênggah | suwawi andika linggih | sarwi winor ing guyu mêmanis sabda ||

8. Agêpah ingkang cinaran | alênggah ing salu pranti | Jèngrêsmi nulya sung salam | linawan agênti-gênti | sawuse tata sami | Ki Sidalaku amuwus | saking tambêt pun bapa | ing pundi sêsanèng wingking | lawan sintên ingkang pinuja ing krama ||

--- 9 : 96 ---

9. Ing pundi kasêdyèng karsa | Jayèngrêsmi nor wêcana ris |[97] kiyai tanyèng kawula | ing krajan Wanamartèki | pinarab Jayèngrêsmi | apan (n)Jêng Kiyai Guru | Bayi Panurta ingkang | ayoga marang ing mami | de puniki ri-kula ran Jayèngraga ||

10. Satunggilipun pun paman | wragilipun (n)jêng kiyai | lampah musakat tirakat | apan sêdya angulati | sêdhèrèk lêlana nis | sananing nis dèrèng têmtu | mila samya angrarah | umahas ing wana wukir | lamun antuk titik anèng pasimparan ||

11. Ki Sidalaku tumêrang | myarsa kêdale Jèngrêsmi | anuduh mring sabatira | kinèn nugatèng têtami | gupuh ingkang tinuding | mijilkên pawohanipun | tumpêr kalobot mênyan | dawêgan myang wedang jai | cinarakkên punika jampi katoran ||

12. Jayèngrêsmi Jayèngraga | katri Ki Kulawiryèki | pra samya nginum dawêgan | myang wedang jae gula rin | anginang udud linting | Ki Sèh Sidalaku muwus | jawènipun anakmas | putrane Ki Guru Bayi | Panurta kang kêrajan ing Wanamarta ||

13. Kêlangkung kèngêtan ing tyas | ramandika duk ing nguni | duk anom golongan-ingwang | wong sêsanga sèka kapti | samya mulana ngaji | ramandika parabipun | duk nèm Mas Arundaya | Carik-sutra Arsèng-budi | Carik-mudha manira ran Wargasastra ||

14. Kanêm Kidang Wiracapa | Malarsipta Ekawardi | sanga Datuk Danumaya | ing mangkya mêncar atêbih | samya nakdi pribadi | tan wontên têmu tinêmu | wus maklum ingajaran | ing mangke dipun-wakili | putrane lan sêdhèrèke Mas Rundaya ||

15. Ngong langkung sukur ing Suksma | suka rênaning tyas-mami | tan pae pangguh alawan | kakang Rundaya mitra sih | marang andika sami | adya pae ing pangrêngkuh | kawula lan ramanta | wong nunggil saliring kapti | ing panganggêp mring sun ywa bineda-beda ||

16. Samya tumungkul nor-raga | kang liningan ngawirya tri | nadesêm èsmu lêjar tyas | kados botên pati-pati | lan rakanta (n)jêng kyai | sami ugi ing pasukur | ingalaping pamulang | paduka maring ing mami | Ki Sèh Sidalaku rêsê ing[98] driyanya ||

--- 9 : 97 ---

17. Alon dènnya awêcana | sêlot-sêlote ring ratri | (ng)gih sami awirayatan | arêbat wêktu kariyin | sêdhêng asalat Mahrib | lah sêwawi maring tajug | nulya samya umêdal | samya ngambil toyastuti | manjing surup sêdaya sami asalat ||

18. Ing Mahrib praptaning Ngisa | ing wisma sampun sêsaji | kang pasunggata sangkêpan | sêkul panganan mawarni | anèng salu miranti | yata kang salat bakda wus | mudhun saking ing langgar | praptèng wisma tata linggih | Pakujiwa naosakên pasugata ||

19. Samya lanangan sadaya | kang ngladèni tan na èstri | wus samêkta anèng ngarsa | Ki Sèh Sidalaku angling | wawi sami wêwanting | sawontêne anèng gunung | maklumipun anakmas | sarèhning sêpi tan èstri | tan parigêl pangulahing pasugata ||

20. Ambungkuk ingkang liningan | sarêng dènnira wiwijik | adan lêkas samya nadhah | Ki Sèh datan kêmbul bukti | namung sairis uwi | lêgi pala kang pinuluk | ingkang samya anadhah | rampadan ulam mawarni | parandene gêrago panadhahira ||

21. Datan antara dènnira | anutug dènnira bukti | samya atuturuh asta | ambêng linorod cinarik | pinaringkên Nuripin | lan Wanalela sêdarum | Ki Nuripin ajênak | mangan enak iwak pitik | mêksih wutuh tan pati kèh kalongira ||

22. Pan wus samya aluwaran | ingundur mring kang ngladèni | mangsêgan tinatèng ngarsa | pisang gêng nangka kuwèni | dhuwêt lan duryan manggis | sêmangka kêrai timun | sêmak têbu kêrêtan | talês myang uwi gêmbili | grit ampo brêm sinantên juwadah kilang ||

23. Ki Sidalaku ris nabda | sumangga pamangsêg bukti | simambi[99] lan rêraosan | kang ingancaran nuwun sih | arum wijiling angling | adhuh babo wong abagus | kêna ciptaning jana | tirakat angèl winardi | kêdah nglingling sawirasaning karosan[100] ||

24. Nadyan pratisthèng asimpar | yèn tan wruh sawadyakaning | ngasêpi yèku supaya | waluya satêmahnèki | mahawèng wana wukir | kèh crita drigamèng ngênu | linalin têkèng lena | linabahan ing kêrsèki | sang inastu tita tan antara mangsa ||

--- 9 : 98 ---

25. Puniku kêdah kadriya | owêl lampah kang kawuri | anta wus pratambèng thika | citrastra Jawa Rab ramping | lir sêlaba kasilib | tinilib[101] tumamèng apyu | ring mitra tan[102] susesa | yoga imiriba yêkti | nugrahanta akupu Sèh Amongraga ||

26. Angganira wus nugraha | yèn wèh tilasing nagari | rinêksa ing Widi dhustha | mamrih usaping kêdadin | Ngèksiganda dènnya wit | akarya wêkasanipun | pralambanging ngagêsang | dening padudon (m)bawani | ing sabumi-bumi saha rêbat basa ||

27. Amiwal sêmune padha | pandhita pandhingan dhiri | kang anèng wana Wulusan | lyan takang[103] anèng prajèki | Kae Sèh Amongragi | kasara saru sinêru[104] | trêtangtu patêmbaya | -nira (n)Jêng Sultan Mêntawis | kawistara pêlayaran ing Tunjung-bang ||

28. Saeka sarane kana | sarkara rupa lan manis | tan kingang[105] pinisahêna | tunggal jatining êning nis | lir trênggana lan sasi | ing jaman kêjatinipun | puniku pipingitan | tan kenging winardêngangling | sabab kang wus mustabik ing kêlanggêngan ||

29. Wau kang para ngawirya | karênan tyasira rujit | jatmika tan paja muga | wing wing ramping pinalimping | micarèng jroning ngati | sênyata Ki Sidalaku | pranjana mardi basa | lukita praciptèng[106] wangsit | sasmitanya anjuru-dêmung ing sastra ||

542. Jurudêmung

1. Mêngkana ciptaning nala | nalika winangwèng wuwus | marang Ki Sèh Sidalaku | kathah kêcathêt ing driya | tan inang lêlèjêmipun | ing wanci wus sirêp janma | Ki Sidalaku amuwus ||

2. Lamun pinarêng ing kêrsa | prayogi ninis umêtu | mring jawi ngayêng (n)dudulu | sêdhêng purnama trang wulan | wukir lit sawawratipun | kathah tilasing pratapan | kang wau duk kinanipun ||

--- 9 : 99 ---

3. Têksih dêlasan samangkya | pan prêtapan kathahipun | pitung-dasa langkung pitu | nèng Pandhangeyan[107] sêdaya | kang sinamuda nèng wuwus | kêlangkung dhangan tyasira | (n)dan samya mijil tumutur ||

4. Jayèngrêsmi Jayèngraga | katri Kulawiryèku |[108] kapat Ki Sèh Sidalaku | Nuripin lan Wanalela | anèng wisma samya kantun | yata kang nitik pêtapan | ngalèr mring guwa tumurun ||

5. Guwa Sêntor namanira | tumêdhak prapta ing ngriku | wontên gigilang sela lus | kêkalih sami warninya | jèjèr ngalèr ujuripun | lambe guwa aundhakan | ngampat jro nunjêm anyumur ||

6. Antara jro satirisan | kathah guguthêganipun | anjêrambah ombèr samun | cêlowokan jojromahan | apêpagan sungsun-sungsun | Ki Pakuwirya[109] tumujwa | sumusul ambêkta sumbu ||

7. Prapta sajronirèng guwa | sêdaya samya kêdulu | pasang rakit ronganipun | kang kilèn lawan kang wetan | rolas sisih tigang sungsun | sêtundha patang paguwan | pan sêlawe prah sêdarum ||

8. Salu sela warna-warna | kang langking pita bang sambur | miwah kang seta kang dadu | saênggènne beda-beda | aluring guwa sih laju | Ki Sidalaku anabda | punika têrusanipun ||

9. Guwa Pêdhali ing ngrika | aluring guwa lir kêluh | ngawirya tri andudulu | pangro kadya patilaman | lawang pipi pinatra lung | tan sami mawarna-warna | cêplokan myang patra gêmpur ||

10. Kang sinimbar wis walêran | anulya Ki Sidalaku | dinuga wus samya nutug | dènnya myat rakit pêtaman | Ki Sèh alon dènnya muwus | suwawi samya umêdal | kang liningan atut pungkur ||

11. Angayêng mring Pasimparan | lêlêmpèng lêngkonging gunung | kèh titilasing panungku | tan pati doh antaranya | prêtapan sawijinipun | beda-beda ujurira | kang malang uloning gunung ||

12. Kang angègos kang sumungsang | kang kêdhok miwah mêndhukul | kang karang curi pêparung | ingkang miring miwah lêmpar | pan akathah warninipun | tinaman kabèh jinajah | anulya samya umantuk ||

--- 9 : 100 ---

13. Mring wisma alêlênggahan | mêksih sinaji ing salu | nyamikan sangkêp nèng ngayun | Ki Sèh Sidalaku nabda | suwawi nakmas ing ngriku | sayah ngayêngi pêtapan | agupuh kang sinung wuwus ||

14. Samya sambèn nyênyamikan | angambil sasênêngipun | Jèngrêsmi pêtanyanipun | kawula nyuwun pêpajar | ingkang patilasan wau | sapa sintên kang atilas | Ki Sèh Sidalaku muwus ||

15. Guwa pun Sêntor punika | inggih pasênêtanipun | nyai gêng Jênangan nêngguh | sang Raja-pandhita Rara | Kilisuci kadang prabu | lamun nêgês pamêlêngan | ing ngriku pratandhanipun ||

16. Ing Sêntor minangka wisma | dene paninisanipun | punika pupucak gunung | namung kalih (ng)gèn punika | dhepoke sang Kili wiku | tan usah mawi ngaturan | mring Gêgêlang sang aprabu ||

17. Lamun wontên kêrsa raja | pêndhita rara sampun wruh | sakêdhap praptèng kêdhatun | Jayèngrêsmi malih tanya | ingkang sêdaya puniku | punapinggih tunggilira | angling Ki Sèh Sidalaku ||

18. De prêtapan sêdayanya | kêladuk jaman Tumênggung | Klanajaya-kusumèku | mangun prang arsa ambêdhah | marang nêgari ing Wangsul | sêkadang kadeyanira | samya nunungku sadarum ||

19. Nèng ngrikyardi Padhangeyan | denèng[110] sang adi tumênggung | nèng guwa Sêntor sumungku | lan kadang kang pinitayan | pêndhita rara kukuwu | anèng jro purèng Gêgêlang | amucung lawan sang prabu ||

543. Pucung

1. Sakêlangkung nêkung sang adi tumênggung | anèng Sêntor guwa | mrih pungkas mamrêping jurit | sêgotra bipraya sêkadeyanira ||

2. Anjêjungkung nèng Padhangeyan puniku | nênêdhèng Hyang Suksma | soripun ni prabwèng Bali | iyêg sabiyantu pra prawira tapa ||

--- 9 : 101 ---

3. Anèng gunung jinurung ing Bêthara gung | pamintaning kêrsa | sang Kêlana-adi Panji | aprang lêmbut winaskithèng astha-brata ||

4. Wasistha nung nanggulang nungkul ing mungsuh | pakarti sampeka | pramodèng rèh marasandi | amigêna prang rêpit mangendrajala ||

5. Kilating syu satru kala mêjêng ripu | winug ing pêlagan | lêgawèng pagut sasiki | suka pahêming pahuman tumamama ||

6. Lan sang prabu ing Bali adi tumênggung | pajiwa[111] jatawa[112] | ningit lukiting pangaksi | ri sang adi Kêlana Jayakusuma ||

7. Ing pandulu tar liput lêbêting Galuh | winarga piluta | luntur nor angganira ris | nir prabawaning Prabu Jayalêngkara ||

8. Tanpa kiwul kêpapal kawal anungkul | puput sumawita | bêdhahe nêgara Bali | balilaning bêlaka balèng Gêgêlang ||

9. Ki tumênggung agung gêganjaranipun | nampani sih nata | punika gogotèknèki | jayaning prang dhêdhepok nèng Padhangeyan ||

10. Milanipun kathah prêtapan ing ngriku | Ki Putra Jênggala | winongwong ing Bêthara di | binayantu rêmpêg ing para kadeyan ||

11. Satriya nung sang Dipati Marabangun | prawira ring laga | tan ngandêlakên kawanin | tuwin gunging prajurit sêntananira ||

12. Prandenipun taksih angangge manêkung | pangèsthining pudya | sêdya wus lawan pribadi | tur puniku tabiyat agama Buda ||

13. Tan têkabur prasendhe ihtiyaripun | tinarimèng Suksma | rampunga pakartèng kalbi | tyasnya purna anèng guwa Padhangeyan ||

14. Alon matur Jayèngrêsmi mring sang wiku | (ng)gih ta lah punika | dhaupe kadi punêndi | lawan ngèlmi sarak lan agama Buda ||

15. Lingira rum sira Ki Sèh Sidalaku | dhaupe punika | lan sarak Rasulullahi | kêdah nokitkên Kadising pra ambiya ||

16. Tekadipun munajad marang Hyang Agung | pêmapaning ikram | mikrad munajad tubadin | pratanda lantaran wêktuning mukjijad ||

17. Wus têrtêmtu manungsa kang bangsa luhur | punjul ing tumitah | wontên antaraning budi | pênggayuhing marêk pangayunaning Hyang ||

--- 9 : 102 ---

18. Anrang kalbu nuksma mor pênêgêsipun | mènèti kêlarat | ulah pambukaning takdir | tan ngopèni jangkah pratingkahe badan ||

19. Mung anjangkung jangkaning Hyang Kang Maha Gung | pae lan bangsandhap | tan ketang utamèng budi | namung jangkah ngangkah kêconggahing manah ||

20. Tan angetung jangka sasmitaning wahyu | pangayudaning Hyang | bangsa (n)dhap tan wruh ing takdir | tar wrèng budi namung badan kinawruhan ||

21. Kawruhipun tar wor ingkang bangsa luhur | têlênging tyas tama | tumama maring kêdadin | kang utama tansah brangtanirèng Suksma ||

544. Asmaradana

1. Wong kang prawirèng[113] ing budi | tan mèngèng paningalira | sura lêgawèng patine | saking kumandêling Suksma | wus amisesa badan | kang budi widadya[114] lubung[115] | nunggal kêrsaning Hyang Suksma ||

2. Kawimbuhan ing Hyang Widi | pêpêsthèn kang winaskitha | tan jumangkah lamun dèrèng | tumindak têkdiring jangka | dadya wruh ing wêkasan | mangsaning sèstu lan uwuk | kang winawas sajroning tyas ||

3. Babagan kalih prakawis | kang luhur kêlawan andhap | pandum budi lan badanne | wus pae paekanira | kabubruh anrang cipta[116] | kang bangsa badan akudu | sarat takiyar prantinya ||

4. Punika dhauping ngèlmi | agami Buda lan sarak | tandha ahli kaluhure | munajad lawan mumuja | sami bangsa Pangeran | tan kêna sor kulanipun | wus wasis ing kawaspadan ||

5. Kêrana sang adi Panji | kêrtarta Ino Koripan | tan rêkasèng rèh palugon | anthang pamrêp mring soring prang | wijayèng surèng rana | angimpun ngincum[117] para rum | rampas rarasing asmara ||

--- 9 : 103 ---

6. Katêmbèn têmbayaning sih | kênya kênyaring karsikan | katrêsan suh sutrêsnane | kumambêg nor manoara | juwêt mangajab-ajab | hyan ring sang adi tumênggung | mèsi pahyasing wanita ||

7. Tan pae lan kang wus mukik | mustakik mungguhing Allah | oliya gosul ngalame | kinadar wayasirlika | amrih[118] mahdud ngudatan | bili sami la yap kabu | paholanasran ngajijan ||

8. Tan wontên pakèwêdnèki | palaling pênggawenira | wus tan ana bubundhêle | sinung gampang ing pangucap | datan ming-kalih sabda | pitulung kamulyanipun | karaton jaman akirat ||

9. Misèsèng rahmating akir | mêngko pintên-pintên nikmat | datan wontên tontondhene | anjawi ingkang kadyèka | kang sinung ramhat Allah | puniku sèstu linuhung | kang abangsa kêluhuran ||

10. Sujana lan ngulama di | ratu kalawan pandhita | apan tunggil babagane | ratu rahmating bawana | marsi rahmat akerat | rahmating ratu yèn èstu | têmtu tumêkèng akerat ||

11. Rahmat pandhita yèn yêkti | têmtu tumêrah ing dunya | kang ro puniku tan pae | kabir sahir kabibolah | kalipan bakdallulah | ratu sinung kuwasèku | akarya mulyaning bala ||

12. Rêsi sinung kuwasèki | karya sampurna ing sabat | sabat kang sampun sinung sèh[119] | Hyang Suksma akarya titah | pan kinarya kalipah | ratu pangadilanipun | sakèhing kaulyaning Hyang ||

13. Pandhita ngapalkên ngèlmi | kang sulih mulang supaya | eling yèn kinarya[120] Manon | urip wêkasan pêjah |[121] mila kita punika | anguluri[122] kang wus luhur | supaya tunggil babagan ||

14. Jayèngrêsmi Jayèngragi | katri lan Ki Kulawirya | karênan miyarsa linge | ramping patitising sabda | sira Ki Wargasastra | kang parap Sèh Sidalaku | aprama-kawi ngulama ||

15. Pantês linêkêt ing asih | mring wong agung wiryèng praja | kang lukita ring sastra rèh | tan akuciwèng wacana | salirning bangsa bantas | Ki Kulawirya amuwus | alon mring Ki Wargasastra ||

--- 9 : 104 ---

16. Ngong tanya kakang Kiyai | mênggah srat Paniti-sastra | inggih punapa pedahe | nauri Ki Wargasastra | puniku panêngêran | ing ngèlmi ingkang kadulu | dora lan sêmbadanira ||

17. Agamêl thika ginusthi | mètnirèng kata tang wuryan | kirtya ring pustakeng jarwe | dhan têkang[123] purwakèng lêkas | yan janma ta tar wikan | nêngguh ring subasitèku | yeka mudha punggung rannya ||

18. Lwirning mudha bodho yêkti | têgêsing punggung pan punggal[124] | wong kang asor pêmilihe | lir sêlusup ing pawuhan | solahe têmah nistha | amêrusul dhawul-dhawul | dadya paguywaning janma ||

19. Tangèh lukita ing bangkit | kalulut ing ina papa | kêrasan dadya cêmporèt | Ki Kulawirya alatah | myang putra kalihira | karênan suka gumuyu | liringan sasmitèng prana ||

20. Ki Wirya malih tanya ris | lajêngipun ingkang murat | Ki Wargasastra wuwuse | murate kang subasita | kang dhingin sila-krama | tar wang basa krama nêngguh | sila lungguh kang prayoga ||

21. Krama wuwus ingkang manis | lir palungguhan |[125] dèn-pênêd mungguh tatane | kadi ta wong ambêndara | lawan wong ambaturan | miwah sapêpadhanipun | sor luhur sayêkti beda ||

22. Krama jênênging nrêpati | akarya titining bala | bala tan winênang kabèh | anêrak nitining nata | kang sampun winalêran | wêwalêr sor lawan luhur | patrap pangulahing praja ||

23. Saurutira kadyèki | praja desa myang urakan | tan kêna carup salire | yèn ing jaman tan wikan |[126] subasita prêsasat | ingaran nora wêruh |[127] arasa kang nêm prakara ||

24. Kêcut pait pêdhês asin | sêpêd manis kang sad-rasa | lir wong tan nginang pamine | nèng palungguhan ing kathah | kucêm seta lathinya | ingkang mêkatên puniku | yèn wontên rêrasan sastra ||

25. Arsa ngucap nora bangkit | mênêng mukanira kadya | lènging guwa pêlongone | lêgêg-lêgêg lir gupala | mêmêdèni sinawang | mulêlêng angunggut-unggut | awêsana butêng ing tyas ||

--- 9 : 105 ---

26. Samya gumuyu miyarsi | tamu tri rêsêp ing driya | Ki Wargasastra sojare | mêkatên malih bab wisa | wisane wong anêmbah | ngabêkti marang Hyang Agung | rinewang crobo tyasira ||

27. Kêthu nêlutuh ing kapti | dadya rêgêd tanpa iman | pan ilang pangabêktine | yêkti datan katarima | pujine lir talutak | kêkorak salaminipun | sêsawi wawêdi sawah ||

28. Jèngrêsmi suka miyarsi | murading Paniti-sastra | Jèngraga Kulawiryane | sarêng gumujêng alatah | guyune ngaya-aya | ragi kêraos ing kalbu | sinamun suka miyarsa ||

29. Dènnya gumuyu Nuripin | angênthêt-ênthêt kêduga | Jèngraga mèsêm anolèh | Ki Wirya gumuyu mojar | e e Ripin guyunya | dudu guyu mèlu payu | kaya guyu sèjè[128] ada ||

30. Mèsêm ngacêmut Nuripin | (n)jêng kyai dènnya ngandika | mawi lir sawi sawahe | Ki Wirya ngling o ah ora | yèn kaya ujarira | inggih ing sayêktosipun | kèngêtan duk kêmlaratan ||

31. Ki Kulawirya nudingi | ya ya Nuripin sidakna | sarwi anêcêg mangwane | rokok kêlobot minênyan | sinamur gugujêngan | dèn-slênthik bêr mawanipun | tibèng pangkon tan nglêgewa ||

32. Nuripin anolih-nolih | ngiwa nêngên wuri ngarsi |[129] mambu nyamu bêkas-bêkès | tumingal kukus kêbulan | mawa amblês bêbêdnya | nètèsi konthol anjêpluk | ngadêg kikirap kumrèngkang ||

33. Ingusêg gêni wus mati | jinèrèng bêbêd klambinya | ting cêromplong samya bolong | Ki Nuripin gêrundêlan | gumuyu kang tumingal | Ki Kulawirya ris matur | dos-pundi lajênge kakang ||

34. Ki Wargasastra ngling aris | janma kang tan darbe arta | tuna bae saujare | saguh têmên têmah cidra | tan ana kêdadeyan | dadya wisa badanipun | dènnya saking tan katêkan ||

35. Barang karêpe tan dadi | kadi ta ingkang pêrawan | kang dadya wisa awake | yèn kongsi kraraban uwan | yêkti kang samya mulat | sêdaya ewa andulu | tan ana rêsêping manah ||

36. Yèn ta angalapa krama |[130] kèh lumuh kalungsèng mangsa | nora suwawi karêpe | dèn[131] kang aran janmadika | ingkang ngrêsêpi manah | mring sarowangira lungguh | datan ka-êntèn wacana ||

--- 9 : 106 ---

37. Kang tansah dènnya dudugi | marang sanityaning janma | tan pinurikan dening wong | tan susah kasrambèng rucah | angrêsi tyas sujana | kêlawan bisa mêmungu | ing kuwanènaning janma ||

38. Ing rèh pangulahing jurit | mumpuni ambêning ujar | tan ana rêngat tyasing wong | sakèhing janma karênan | samya angalêmbana | lan malih sayogyanipun | kakung yèn parêk wanodya ||

39. Garwa atanapi sêlir | anggung ngrasanana raras | rum-ruming pamrêmaning[132] don | sabda lus kang manoara | mrih luntur tan alpèng tyas | ywan lunggyan lèn pandhita nung | yogya yun patanya tama ||

40. Sojaring kasinggihan sih | trusing kawruh ka-awêran | ring panêmbah kêjatène | lamun wêktune pêprangan | micara ing kawadyan | prihên suranya mring mungsuh | anduduk digdayaning prang ||

545. Dudukwuluh[133]

1. Mungguh galaking sarpa lan mandinipun | kêna ilang wisanèki | saking japa-mantra nêngguh | galaking macan pan kenging | ilang dening japaning wong ||

2. Gajah mêta yêkti rubuh dening angkus | bênduning ratu pan kenging | lilih dening turing wadu | atur ingkang mupangati | atamsil lamun kêledhok[134] ||

3. Dadya lêjar sang ratu pan mari bêndu | têmah mijil sih mring dasih | pan amung nêpsuning mungsuh | mari-mari yèn wus mati | lan nêpsuning durjana-ndon ||

4. Nginggit-nginggit tan mari pangincimipun | dening japa lan mantrèki | sasat nyandhing ula dumung | sranduning dadya wisèki | luput nyêmbur tan wun-nyakot ||

5. Jayèngrêsmi Jèngraga Kulawiryèku | ngalênggêr dènnya yêktèni | saking kêsinggihanipun | tamsile wong ulah juti | kadi tan ana (m)bêrojol ||

--- 9 : 107 ---

6. Wus kacupan janma sapangulahipun | Paniti-sastra patitis | ngagêsang pratandhanipun | cihnane ala lan bêcik | Ki Wargasastra lingnya lon ||

7. Panêngraning wong bêcik awas nèng ngriku | ing pratingkah wijiling ngling | sêntosa sêmune ruruh | nastiti alus tur ririh | tan bêrabah ing wiraos ||

8. [...] ||[135]

9. Ran pandhita sastra (ng)gènnya ing liripun | tan ngandhêg patanyèng janmi | janma kang susastra luhung | linadèn lan angenaki | ngalap hyun lamun miraos ||

10. Nuduhakên ring patanya mudha punggung | amadhangi tyas asêdhih | wruh wiramaning sastra gung | tan karya saking sêsami | anggung ngrêsêpkên tyasing wong ||

11. Ran pêndhita sastra (ng)gènnya kang puniku | lan malih janma kang sugih | arta kêncana sotyèku | nanging pênganggènirèki | busana tan pênêd tinon ||

12. Myang pangane tanpa rasa kang ingulu | tan wèwèh ing pêndhita di | wong kang mêkotên tan wêruh | nyana panjang tuwuhnèki | kêlawan malih wontên wong ||

13. Wus limpat ing sastra tur ta sampun wêruh | ing sa-kramaning negari | mangka lakune têka nut | mring durjana dadinèki | padha lan kang nora wêroh ||

14. Dènnya tanpa karya ing kabisanipun | sami lan kang nora bangkit | wontên wong wus tuwa pikun | tur dawa ngumurirèki | tan karêp ing bêcik kang wong ||

15. Kasudarman kasusastran nora ngingus | janma nistha ranirèki | tanpa karya uripipun | tan sami samaning janmi | sami lawan buron sato ||

16. Kang kalal enak pinangan dagingipun | padhaning wong kang kadyèki | de kang kaonang ing wuwus | cêndhala kawan prakawis | gadarba yèn ing buburon ||

17. Pêksi ingkang cêndhala dhandhang lan puyuh | lamun ta mungguh ing budi | ingkang kocap cêndhala dur | tan karêp pênggawe bêcik | tinggal bêkti ing Hyang Manon ||

--- 9 : 108 ---

18. Nguciwani mring pawong sanakirèku | angungkuli cêndhalèki | pêcat budine rahayu | tunggal babaganirèki | lan kang nistha sor pra awon ||

19. Wong miskin pan akèh-akèh bawanipun | mrih pakolih pangan pokil | lan mêngkanang malihipun | wong kang ala rupanèki | kèh tênagane mrih katon ||

20. Ing baguse yen wadon mrih katon ayu | lan janma tan anut maring | sawirasaning sastra gung | saujare sugal sêngkil | kawijilaning wong gopok ||

546. Mijil

1. Pra ngawirya karênan miyarsi | raosing wiraos | pancèning janma dèn-ucapake | tuwin sato pêksi salir kèksi | sadaya kayêkti | wuryaning pamuwus ||

2. Ki Kulawirya amuwus aris | mêkatên liring wong | dene tètès tan wontên gothange | kadipundi lajêngipun malih | Ki Wargasastrèki | alon dènnya muwus ||

3. Janma pawong-mitra aywa kadi | singa lan wana (n)don | samya rêksa-rinêksa dangune | lama-lama bêbangkèlan kapti | tan tulus ing kapti | sima wuwusipun ||

4. Alas yèn ta tan ana-a mami | dadi apa mêngko | tan urung yèn linêbur grumbule | andhang[136] ngrêsula kanggonan mami | sang wana dènnya ngling | si sima puniku ||

5. Yèn ta aja sun-aling-alingi | kêtongton dening wong | mangsa wurunga rinujak[137] mangke | sang singa gya tinggal sêsanèki | wana kang pêtêng writ | mring bêbanar laku ||

6. Anulya rinujak[138] dening janmi | sang singa matyèng-(ng)gon | sapêjahe sang singa alase | binabad dening manungsèki |[139] wrêksa sima ênting | tinunggar[140] tinunu ||

--- 9 : 109 ---

7. Dadya rusak sêkarone sami | lirnya kudon-kudon | alaning wong bangkolan karone | ing ngagêsang kêdah andarbèni | sarya[141] kang utami | pawong-mitra tuhu ||

8. Ingkang katon kaluwihanèki | kang tanggon katêmpoh | ati rowa duk sang naga gêdhe | binuru mring sang garudha pêksi | naga pinalêcit | dumadak katêmu ||

9. Lan Bathara Sramba lingira aris |[142] èh naga sirèko | kapiyandêm lumayu marang ke | matur kularsa minangsa dening | sang akagapati | marmamba pukulun ||

10. Ulun lumajêng langkung dahat jrih | mring garudha anon | yang Bathara Sramba lon dêlinge | sirèku ta paran arsa urip | ingsun kang nulungi | sang naga umatur ||

11. Inggih amba minta tulung mamrih | gêsang karahayon | ngling Bathara Sramba lah sira ge | kumalunga jangga-ulun iki | naga gya mulêd ing | têngggêking dewa wus ||

12. Gya prapta sang garudha non maring | sang naga amanggon | nèng angganing sang wignya dewa-ngrèh | garudha nir krodhanira mêksih | arsa mangênjali | myat ring naga granggu ||

13. Yun tan nêmbah jrih ing bathara di | ila-ila ring sot | kewala nêmbah sing luhur bae | riwusnya nêmbah sang kaga-pati | mêsat sing ngarsaning | dewa kang palungguh ||

14. Kang puniku palupining janmi | saryotamèng[143] tanggon | Jèngrêsmi mèsêm sasmitèng rine | miwah marang kang paman sarya ngling | jawènipun ugi | ngagêsang puniku ||

15. Wus cinupan ing sastra ngingkêti | pênêd lawan awon | tan bodho pra janma pênganggite | tan pai lan ngalim kang musanip | anêgêsi Dalil | Kadis minulya nung ||

16. Kang paman ngling kojahe kiyai | Wargasastra mèncok | mungguh lakwèng kauripan kiye | wus ginaris bênêr lawan sisip | ondhe mêlimpingi | janma di lan kumprung ||

17. Kadipundi malih kakang kyai | bab kang winiraos | Kae Wargasastra lon wuwuse | inggih wontên malih ondhenèki | kang kocap ing jilid | jawi jarwanipun ||

--- 9 : 110 ---

18. Tingkahing anak yogya manut ing | wong tuwane karo | lir ta bulus yèn ngêndhog mangsane | pinêndhêm tinilar aprandening | yèn wus nêtês sami | tiru ingkang sêpuh ||

19. Rupanira sadoyananèki | tiru bapa êmbok | sêsamine ulam pêksi kabèh | samya tiru wong tuwanirèki | sapari-bawèki | sadaya kadyèku ||

20. Yèn manungsa pan datan kadyèki | inganakkên wong ro | dinulang ing krama sêprandene | yèn wus tuwa tinggal solah-bawi | awiji pribadi | arang ingkang tiru ||

21. Anaking durjana kadhang dadi | pêndhita kinaot | kadhang anaking pêndhita gêdhe | dadya durjana julig ajuti | dene ta tan kadi | wong atuwanipun ||

22. Kang pêndhita aywa sah sêmadi | lawan dèn-akukoh | tapa-brangtanira kang pakolèh | mulyakkên ing nêgara sèstuning | tuhu pêndhita di | manuh ing sastra gung ||

23. Sawêlinging sastra dèn-kukuhi | budi karahayon | mungguh wong agung kautamane | ri kang arta busana lan rukmi | pèni-pèni tuwin | sêkul ulamipun ||

24. Yogya dinanakna maring dasih | palanya pyuh kèpon | angandhêmi ing saparentahe | rumêksèng praja kukuh ngabêkti | têkèng têpis-iring | mashur dana luhung ||

25. Mungguh wanodya kêlamun laki | palanyah[144] antuk ndon | anak lanang kang kêndêl wruh ing rèh | aywa kadya singa asisiwi | namung nyêpisani | mungguh busana nung ||

26. Kang linuwihakên ing janma di | apan amung dodod | lamun pangan kang linuwihake | ing brêmana pan puhaning sapi | tan amangan daging | alit milanipun ||

27. Sapi kang pinangan puhanèki | pan ingakên êmbok | mungguh sujana ingkang pinilèh | saringaning sabda kang linuwih | -akên mungguh èstri | gêmuhing pêmbayun ||

28. Yèn ing sastra kang minangka titih | tan lyan kang kinaot | wrêdining sang pêndhita wulange | krana sang pêndhita pakartèki | ingkang dèn-guyoni | anggulang sastra gung ||

--- 9 : 111 ---

29. Pituduhing sastra kang ginati | pan mênggal linakon | yèn mungguhing arta utamine | arta saking kaskaya pribadi | dadyaning artèki | saking yayahipun ||

30. Nisthaning arta yèn saking bibi | nistha-nisthaning sor | arta saking anak myang rabine | gêgawaning maratuwanèki | tamaning utami | yèn angsal arta gung ||

31. Jêjarahan saking mênang jurit | mrêp ripu amboyong | kasêbut digdaya mêsuwure | yèn mangun-prang ngangge pat prakawis | kang upaya sandi | maring madyanipun ||

32. Dhêndha pariksa apura tuwin | dana utamèng don | pangadêging prang lawan danane | yèn wus kêna ing upaya-sandi | kèngsêr mungsuhnèki | suraning balambyuk ||

33. Tingkahing prang ngatingalkên dening | wêwêdining mungsoh | tan kenging katon jrihira dhewe | kawruhan ing mungsuh myang wadyèki | têmah angêkêsi | mring rowang kang purun ||

34. Acawisa sabarang kang dadi | nangèkkên rowang wong | mamrih galak mring mungsuh pamrêpe | ywa nênantang amêmanas jurit | kang prayitnèng wèsthi | amawas ing mungsuh ||

35. Anganggeya mamedaning agni | sing kêparag gosong | mangguh pawong sanak mimitrane | kang linêwihakên ujar manis | andhèh[145] rumakêt sih | tan sêlayèng kahyun ||

36. Yèn ing satru tan ana ngluwihi | rêgêding tyasing wong | ingkang dadya satruning uripe | yèn ing sêktining sêjagad iki | datan angluwihi | pra jawata luhung ||

37. Yèn ing pêksi kang linuwih bêcik | namung pêksi beyo | bisa ngucap tur bagus rupane | munggyèstri kang linuwihkên sami | kang bêcik warnèki | kêpati-brata yu ||

38. Yèn lakine mati milu mati | pan asuduk laboh | myang kukuwu anèng pasetrane | praptèng pati datan arsèng laki | sasat mèlu mati | sumungku tyas tuhu ||

39. Punika kang ingaranan èstri | kêpati brata-ndhon | sêdya anut praptèng dêlahane | wus têrtamtu kang para prayogi | ngukuhi sojaring | sastra tyas kang luhur ||

--- 9 : 112 ---

40. Angungkuli sêkathahing janmi | kang tanpa sastra wong | marmane ta mêngkono sakèhe | sèsining rat kawistara dening | sastra amalêri | gurisaning tuwuh ||

547. Gurisa[146]

1. Jayèngrêsmi Jayèngraga | kêpapaèsan tyasira | tan ana nginang samêndhang | wuwuse Ki Wargasastra | Jèngrêsmi ngling mring rinira | wus tan kêna ingundhakan | murading Paniti-sastra | matur inggih kasinggihan ||

2. Ki Kulawirya lon mojar | turira mring Wargasastra | kadi-pundi wau kakang | kang mawi dunya punika | nistha madya lan utama | nistha saking anak garwa | madya pawèhing sudarma | mênggah donya saking randha ||

3. Punapinggih kalêbêta | dènnya mênang prang jarahan | Ki Warsgasastra ris nabda | kadi-pundi awitira | Ki Kulawirya asojar | inggih duk anèng ing marga | kula kabegal ing randha | rong dalu nèng pasipêngan ||

4. Randha pradhah sugih donya | kêlangkung kula ingêma | -êma ing randha punika | akathah pawèwèhira | pêrabot kêlawan arta | wawratipun dede kadang | awèwèh tan eman-eman | yèn ta lamun tinêksira ||

5. Pan pêngaos satus malah | malah kapara langkunga | mèsêm ngling Ki Wargasastra | wus uning lêlèjêmira | punika kang (n)dika pajar | tan pati mungguh dinawa | sumangga rinaos ing tyas | namung ta sakêdhik wênang ||

6. Tulak kalurating paran | dede pangkating utama | kang putra mèsêm kalihnya | Nuripin watuk kinarya | anolih Ki Kulawirya | ngling mèsêm mulêlêng mojar | iki bawaning wong apa | jêg watuk anyar-anyaran ||

7. Nuripin watir tyasira | kumrèngkang mêdal ing jaba | gumuyu sêdayanira | samya manggut paliringan | Ki Wuragil malih nabda | dhuh kakang Ki Wargasastra | dos-pundi lajênge kakang | wirayat Paniti-sastra ||

--- 9 : 113 ---

8. Kang tinanya ris ngandika | mawanti wêlinge sastra | angeman jaman taruna | kang bagus-bagus rupanya | owêl yèn tan wruh ing sastra | lire tan bisa mêmaca | nadyan bagus warnanira | kathah-a garwa artanya ||

9. Saroja-a kulawangsa | nadyan wasis ing gamêlan | janma kang mêngkana ika | surêm tan ana cahyanya | akucêm nèng pasamuwan | lir kêmbang têpus mêrbabang | nanging sêpi tanpa ganda | kadi ta kang janma tama ||

10. Kang dadya panêngranira | ing sêmu lantaping basa | alêping pasêmonira | sayêkti pênêd punika | kadya ta janma micara | ngaku krêp mangan sadina | tandha yèn lêmu badannya | yèn kuru sayêkti dora ||

11. Panêngraning sang pandhita | tandha nèng pangabêktinya | panggah ing sêmbah maring Hyang | lamun yèn mungguh kêlabang | wisane nèng sirahira | pan kenging lamun tinawa | kalajêngking wisanira | nèng buntut kening ngulapan ||

12. Wisaning sarpa siyungnya | ilang kêlawan tinawa | kang sami mandi-mandi ka | karuhan prênahing wisa | pan amung tiyang durjana | tan karuhan (ng)gyanning wisa | kêbêg sranduning badannya | tur datan kêna tinawa ||

13. Pan uwus pêngawak wisa | mungguh kasêktin winarna | sêktine rara yèn pêpak | yayah-rena kulawarga | raryanggung ngadi-adinya | nangis tinulung ngarihan | rinêksa ingêma-êma | sinungan sapênjaluknya ||

14. Sêktining ulam loh yèn ta | ajêmbar jro toyanira | sêktining pêksi yèn pêpak | êlare kuwat (ng)gêlawat | sêktining ratu kêlawan | pêpak wadyabalanira | anjênêngkên mantri-muka | sèstuning narendra dibya ||

15. Sang sujana aja mangan | wolung prakara lirira | têkèk bunglon kodhok ula | ulêr lalêr wraha sona | dadya nglarani sarira | ywa maido mring pandhita | dumadakan nêmu papa | aywa maido mring sastra ||

--- 9 : 114 ---

16. Dumadak manggih cintraka | ywa maido mring gurunta | dumadak cêpak patinya | lir panjang-putra tumiba | ring sela rêngkulu ambyar | datan kenging pinulihna | mêkatên mungguh pêndhita | tinggal rahayuning dina ||

17. Pot bêktinira ing Suksma | yêkti pêcat daulatnya | têmahan cêla cilaka | sang ratu yèn tan pariksa | myang lir palamartanira | yêkti katilar ing bala | lir têgal tan na sukêtnya | tan kambah ing sato kewan ||

18. Bêngawan kalamun asat | tan sinabèng pêksi rawa | wong kang sugih arta garwa | lamun mati tan ginawa | kantun nèng wisma udrasa | atiti waha têgêsnya | lir mèlu mati sêkala | dene datan[147] prihatinnya ||

19. Wus mêngkana arta garwa | akathah ing parannira | kalingane ing ngagêsang | ywa tungkul ulah susila | aniti-krama ing titah | arta mrih dadya sarana | wêragading karaharjan | sêlamêt donya dêlahan ||

20. Ing anom wêkasan tuwa | urip awêkasan pêjah | kang tuwuh mungguhing janma | kang abagus warnanira | sarta prayogi kulanya | pinilih marang narendra | utami ingkang susastra | ing pasêmon tan katiwang ||

21. Lawan kang para sujana | limpad sawêrdining sastra | ngrêsêpi tyas kang siniwa | bisa mung kêrsa mrayoga | pariksaning ratu tama | marang wadya tantranira | patang prakara lirira | dhihin trap susilanira ||

22. Ping ro ing kagunanira | kaping tri pakaryanira | kaping catur kêwanènnya | yèn mungguhing rukmi mangka | tri pariksa pan dinadar | ping ro ingobong dahana | ping tri tinugêl pinacal | sandining ratu yèn arsa ||

23. Ngêdohkên mêpakkên dadya | catur prakawis lirira | artèstri sura kabisan | cinobèstri anguciwa | cinoba kêwanènnira | tyas barèsèt angucira | cinobèng karya tan dadya | cinobarta anggigisan ||

--- 9 : 115 ---

24. Yèn sampun catur pariksa | tan sayoga winor lawan | pra janma kang pinitayan | yèn trahing sujana sêtya | tan mungguh mènggal binuwang | inganti catur pariksa | kang dhihin dhinêndha wada | kaping ro dhinêndha arta ||

25. Kaping trinira linaran | ping pat katrap patinira | pamariksaning wêkasan | de kang lirnya suka-duka | wong kang utang kapiutang | akakan-kakan yayènan | rikalanira autang | têmbe tinagih sêmaya ||

26. Têmahe abêngbangkèlan | crah dènnya apawong-sanak | kadya ta wong sih-sinihan | tan inang sêdina-dina | sru rêmên asuka-suka | tan wun nêmu duka-cipta | tan lana awèt[148] sukanta | kadya èstri sinanggama ||

27. Suka pari-sukanira | (ng)garbini mangsa lèkira | duka larane kaliwat | tan kawus prandene rambah | mêngkana sapêpadhaneka |[149] kadya ta marta lirira | kang mangkenakakên badan | yèn marta awor lan wisa ||

28. Sarat binuwang wisanya | kewala ngambil mêrtanya | upami rukmi mor tinja | ingambil mase kinumbah | tan beda lan buditama | nadyan nèng wong ina papa | yèn darbe kawruh prayoga | yogya pantên[150] pinilala ||

29. Pinèt sabdanira karya | kadyèstri ayu warnanya | prayogi kinarya graha | nadyan anaking wong sudra | yèn yu warna budi tama | tan ana labêting nistha | dening wrat-wrating sêjagad | datan wontên kadya arta ||

30. Kêrantên wontên utama | sêpêning catur prakara | janma sabagusaneya | tan nginang sêpi tejanya | ping ro janma tan susuta | jalwèstri gabug majêra | samya sêpi tejanira | ping tri teja tan na mukya ||

31. Kêdhik mantri punggawanya | sêpi tejaning nêgara | sêsêpi kang tri prakara | kasor dening sawiji ka | namung janma tanpa arta | sêpi priyangga tejanya | sarwa kucêm anguciwa | kathah kuthuhe angiwa ||

--- 9 : 116 ---

32. Uripe datan kêwawa | yèn kêlunta kongsi tuwa | singa mulat sama ewa | nyênyêngit lir uwa-uwa | tan patut kinèn (ng)gêgawa | lamun katungkul anglewa | ambêge dêmewa-dewa | têmahe cuwa kêdawa ||

33. Jayèngrêsmi Jayèngraga | sarêng gumujêng asuka | Ki Wirya alatah-latah | kabanton sêdayanira | Nuripin gumuyu mojar | bilah uwa bêbarisan | singa mêskin sugih uwa | uwane akiwa-kiwa ||

34. Adawa lir ula sawa | anolih Ki Kulawirya | angling hus hus lho wong edan | calak tan angon duduga | Nuripin akacêmutan | Ki Wargasastra lingira | lêrês puniku mêningan | tanduk sêsambunging basa ||

35. Ki Kulawirya ris nabda | mring kang putra kalihira | jawane wong tanpa arta | tiwas kauripanira | tan rinakêt ing sasama | arang nimpang mring tyas tama | tahan tuman maring ala | mulane saya kêtula ||

36. Kang putra nauri sabda | inggih saèstu kadyèka | paman wus nèng pênganggêran | cêthaning Paniti-sastra | tan bodho para sujana | dènnya ngrèh wêrdining kata | Ki Wargasastra lingira | punika Ki[151] Kulawirya ||

37. Pangikête ngèlmi Jawa | anjarwakkên wirya papa | kang amrih utamèng budya | pinêsu lawan pênrima | kang dadya panulak nistha | sumungku ring tyas raharja | tan pèpèka ing kahardan | nistha têmah dadya tama ||

38. Jayèngraga nambung sabda | marang Ki Sèh Wargasastra | mugi paman sung wêrdinya | mênggah kang srat Sandi-sutra | kêlawan Sandi-kirana | kadi punêndi lampahnya | Ki Wargasastra lingira | puniku wêrdining sastra ||

39. Jalma kang ahli nunurat | tuwin ngikêt karya gita | yogya sami ngawruhana | janma kang pratamèng sastra | sandinya koningakêna | sutrane sajuga-juga | yèka sapanunggalannya | wêrdi gêrba wargaksara ||

--- 9 : 117 ---

40. Ywa cawuh prênahing sastra | ngalungguhkên ing aksara | wruhakêna ing ywanjana | mwang-swara yeka yêktinya | têgêsing sastra ywanjana | jèjèring sastra dwidasa | kang dèrèng tinrap sandhangan | suku wulu layar sagnyan[152] ||

41. Cakra talingan tarungan | punika warninya swara | sastra guru sapta swara | kang dinèngêtkên[153] yêktinya | rê le[154] o u e i lan a[155] | yèn sastra tan sasandhangan | yeka têtalènnya mung a[156] | tan kenging linggih ing wuntat ||

42. Tanapi linunggwèng têngah | de kang sastra sapta swara | yèn nèng wurining ywanjana | pan dadya maha sandhangan | yêktinya wa i nar u ywan[157] | ing têgêsipun winuryan | ha u ya i ka e[158] lirnya | osike yèku têgêsnya ||

43. Yeka ran Sandi-kirana | ananging ywan karyaksara | sandi ingangge sandhangan | dyanyaktingnya dadya basa | ma e wa lèh na ing ga o | sta i[159] pan mewêhning gusthi | samanya akathah lirnya | tan[160] sapta swara punika ||

44. Maranya sajuga-juga | yeka akara ekara | ikara lawan ukara | ukara miwah lêkara | rêkara yeka mangaran | pakriya Sandi-kirana | sutranya warga swaranwa | dyan lirnya tang maka wênang ||

45. E-kara dadya ikara | o-kara dadya u-kara | yèku saking sutra[161] awan | ekara tuwin lêkara | yeka wênang yèn dadya ya | okara mewah ukara | yeka wênang yèn dadya wa | lêkara wênang dadya la ||

46. Rêkara wênang dadya ra | yyan mahan swara lwirnira | kadya ta basa a i dan | dan yaka ing têgêsira | a i-dan edan têgêsnya | a i -am ayam artinya | ma-u-ab muyab lirira | a-i -al kiyal têgêsnya ||

47. Pam-ba-un pan pambayun |[162] ba u an buyan lirira | samanya akathah

--- 9 : 118 ---

lwirna[163] | yeka kadya tata-basa | ka-e-u kayu têgêsnya | ba-re-ong barong artinya | ka-re-ung karung lirira | ka-rê-lêng kêrêng punika ||

49. Lan kumênthêng[166] yeka samya | adhuh adhuh yêka padha | apan akathah lirira | yêktinya ja samya myang ca | kadya ta basa kajarjan[167] | kêlawan kascarjan[168] samya | kacuman kajurnan padha | kacirèn kajirèn samya ||

50. Kaciryan kajiryan tunggal | yêktinya pa samya myang ba | kadya basa sipta sibta | pêkik bêkik yeka samya | yêktinya wa samya myang ba | kadya wuaya buwaya | prawata prabata tunggal | tuwin kawuhan kabuhan ||

51. Kathah lirnya yeka samya | yêktinya ca samya myang ta | kadya soca lawan sotya | sêcabrata sêtyabrata | yeka samya kathah lirnya | yêktinya ta samya myang ja | kadya sajjana satjana | sêtjati sêjati samya ||

52. Nyaktinya[169] dha samya myang ja | kadya sumêdya sumêja | jatmika dyatmika samya | yêktinya dha samya myang ra | kadya dhuhur ruhur samya | yêktinya ta samya myang tha | kang prijata lan prijatha | suryakantha suryakanta ||

53. Tustha thusta yeka samya | kapusta kapustha samya | kunang ingkang wargaksara | aywa tar kèngêtakêna | kyèhnya sêlawe tang warga | nyaktinya ka Ka ga Ga nga[170] | kêlawan ca cac ja jaj nya | mèwêh tang tat ta dad da na ||

54. Kêlawan that tha dhadh dha na | mèwèh tang pa PA ba BA ma[171] | yêkastra sêlawe warga | kang pinanca wali muka | nihan kang ran Anta-swara | dyanyaktinya ya ra la wa | sa Sa sa[172] myang rê ha |[173] yeka Anta-swara rannya ||

--- 9 : 119 ---

55. Kunang angkên ingaranan | dyanyaktinya kang nung swara | mangrahe kang sastra dirga | dirga mêndud suku (ng)gyannya | dirga mêlik ulu (ng)gyannya | dirga mure ring talingan | dirga mutêk ring ywanjana | sastrawan dening nung swara ||

56. Kang aksara mawi cêcak | dyanyatinya[174] kadya basa | tumênggung ganggêng gung gawe | cangèh pangguh tangkul tangkil | akèh lwirnya tang nung swara | sêpadhanya kang acêcak | yèn ngajêngkên aksara ka | utawa kang aksara ga ||

57. Mêngkana kramanya juga | nihan kang ingaran rêpa | ywa wontên sastra alayar | ngajêng sastra susun rupa | nyaktinya[175] yeka warnanya | ati arti kanni karni | syagga swarga matta marta | mucca murca mudda murda ||

58. Muti murti akwèh lirnya | nihan angèstu rakêna | samate kang wignyaksara | de sang para juru citra | ywan ta ma-ulah siriran | myang mangulah tang rakêtan | yogya anggêngakên kirtya | lan sawêrdining kirana ||

59. Yèn trus wêrdining purunggu[176] | dadya cawuh sastra-neka | tur samun lêngkaning sastra | wuryan de sang parotama | tang wignyaksa dyanyaktinya | ingaranan ka marta[177] | èh èh ih ir or ur ungang | sastra kang tan kengang sandhang ||

61. Sêsamanya kathah lirnya | kunang yèn ing wontên sastra | na mati kagêntyan ing dha | [...] |[183] yeka yêktinya na prana | kadya ta basa pandhita | tandha pandhu dhêndha mandha | dyanyaktinya gêntyaning da ||

62. Kadya basa mandra-mandra | mindhaka[184] windu kwèh lirnya | kunang yyaning wontên sastra | nya mati kagêntyan ing ja |

--- 9 : 120 ---

miwah kang kagêntèn ing ca | yeka nyaktinya[185] ywanjana | panjara pandya sanjata | yèkyaktinya[186] gêntyaning ca ||

63. Kadya ta basa pancaka | rêncana manca-ancala | pêncar mancur akyèh limya | kunang yaning wontên astra | wêkasanirèng wasita | yèn ngalêrêsi sastra pa | atawa na tanapi ga | yeka nyaktinya[187] karaNA ||

64. SaraNA guNA satdaNA | kunang swarga myang kandhaGA[188] | talaGA mêrNA ginaGA | kunang mêrluPA kalaPA | kadarPA mewah[189] samePA | kunang inaran siriran | kadyangganing basa kawi | ning lulungid kang mardawa ||

65. Murcitèng don andulwêng ra- | bka[190] dinggo pura sandhinge | sang hyang si langêning raga | mrik pudhak sumimpêning ga | -nda age asmara yeka | akathah lwirnya siriyan[191] | kunang inaran nrakêtan[192] | kadya linging kawi lungid ||

66. Mamintaksamandulwendah | lindhinikang lilidhanduk | mandhanismara kawêha | nrumêngêta rumangde murt[193] | catma morèng langê yeka | akathah lwirnya rakêtan | kunang inaran Dwi-mantra | dyanyêktinya kadya ta tyas ||

67. Pyuh pyur byok byur akèh lwirnya | kunang inaran tri-mantra | yèkyaktinya kadya ta kyan[194] | yrangkat yeka akèh lwirnya | kunang kang inaran denda[195] | mèwah tekang ka ga prana | dyan teka panunggalannya | aksara mêdal ing untu ||

68. Yeka dênta mangarannya | aksara mêdal ing lambe | murda tala wa ngarannya | aksara mêdal ing srira | yeka mudapa ngarannya | aksara mêdal jiwangga | yaka kang ga prana rannya | aksara mêdal ing jaja ||

69. Yeka Mahaprana rannya | yèkyaktinya[196] kadya mahyun | sang hyang tang wrin krèh mahyakkên | hyang pahyas kahyun matêmhyun |

--- 9 : 121 ---

dyan nyaktinya[197] tang nung swara | nèng dirga mutêg umure | myang nèng dirga mêlik mêndud | awèng swara amardawa ||[198]

70. Nihan lwih saking nung swara | yeka ngaran Titi-pala | nèng sastra tênggêg nung syara | yogya andhawahakêna | patyaning kang Sandi-sutra | kang samya paramèng sastra | atêmbung têmbang ginantya | pra jana winuri wuryan ||

1	matêng. (kembali) matêng.
2	Lebih satu suku kata: kang matêng gêng-agêng kathah. (kembali) Lebih satu suku kata: kang matêng gêng-agêng kathah.
3	kêna. (kembali) kêna.
4	Kurang satu suku kata: Tan kirang tuwuk abukti. (kembali) Kurang satu suku kata: Tan kirang tuwuk abukti.
5	Kurang satu suku kata: sêdhêng datan pae karo. (kembali) Kurang satu suku kata: sêdhêng datan pae karo.
6	Kurang dua suku kata: sigra wangsul malih praptèng ngayun. (kembali) Kurang dua suku kata: sigra wangsul malih praptèng ngayun.
7	Kurang satu suku kata. Soeradipoera (1912–5): nangka sawit ambiêt woh (Pupuh 208.13.2). (kembali) Kurang satu suku kata. Soeradipoera (1912–5): nangka sawit ambiêt woh (Pupuh 208.13.2).
8	Kurang dua suku kata: tyas lêjar sumringah suka sukur. (kembali) Kurang dua suku kata: tyas lêjar sumringah suka sukur.
9	§ Prayoginipun \| mahancala \|. (kembali) § Prayoginipun \| mahancala \|.
10	§ Prayoginipun \| kêndhi \|. (kembali) § Prayoginipun \| kêndhi \|.
11	Kurang satu suku kata: bumbung kinêrêtab ingot alus. (kembali) Kurang satu suku kata: bumbung kinêrêtab ingot alus.
12	Variasi dari nama tembang: Girisa. (kembali) Variasi dari nama tembang: Girisa.
13	§ Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| katliahan \|. (kembali) § Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| katliahan \|.
14	minamah. (kembali) minamah.
15	Kurang satu suku kata: kimpul lagya minamahan. (kembali) Kurang satu suku kata: kimpul lagya minamahan.
16	§ Prayoginipun \| swargèku \|. (kembali) § Prayoginipun \| swargèku \|.
17	Kurang satu suku kata: pênarikan maring swarga. (kembali) Kurang satu suku kata: pênarikan maring swarga.
18	Teks asli ada tanda tanya (?) pada akhir kata ini. (kembali) Teks asli ada tanda tanya (?) pada akhir kata ini.
19	dènnira. (kembali) dènnira.
20	Lebih satu suku kata: sintên kang sinambat ing hyun. (kembali) Lebih satu suku kata: sintên kang sinambat ing hyun.
21	kêsêron. (kembali) kêsêron.
22	mèsêm. (kembali) mèsêm.
23	§ Prayoginipun \| patrap-silamu \|. (kembali) § Prayoginipun \| patrap-silamu \|.
24	Kurang satu suku kata: patrap-silamu abêcik. (kembali) Kurang satu suku kata: patrap-silamu abêcik.
25	Sutanira. (kembali) Sutanira.
26	Lebih satu suku kata: sutanya kalih samya yu. (kembali) Lebih satu suku kata: sutanya kalih samya yu.
27	§ Prayoginipun \| mèntèr \|. (kembali) § Prayoginipun \| mèntèr \|.
28	tibèng. (kembali) tibèng.
29	§ Prayoginipun \| tampo \|. (kembali) § Prayoginipun \| tampo \|.
30	§ Prayoginipun \| Bajangkaki \|. (kembali) § Prayoginipun \| Bajangkaki \|.
31	Kurang satu suku kata: waringin uwoh gori. (kembali) Kurang satu suku kata: waringin uwoh gori.
32	Kurang satu gatra: 8i. Soeradipoera (1912–5): pura Wêngkêr kang nênggani (Pupuh 213.6.2). (kembali) Kurang satu gatra: 8i. Soeradipoera (1912–5): pura Wêngkêr kang nênggani (Pupuh 213.6.2).
33	Lebih satu suku kata: pura Wêngkêr Pranaraga. Soeradipoera (1912–5): pêngagênging Pranaraga (Pupuh 213.6.3). (kembali) Lebih satu suku kata: pura Wêngkêr Pranaraga. Soeradipoera (1912–5): pêngagênging Pranaraga (Pupuh 213.6.3).
34	kula. (kembali) kula.
35	Basarodin. (kembali) Basarodin.
36	sêdhèrèk. (kembali) sêdhèrèk.
37	èngêt. (kembali) èngêt.
38	Kurang satu suku kata: ngling inggih punika wau. (kembali) Kurang satu suku kata: ngling inggih punika wau.
39	Lebih satu suku kata: ginuron mring Pangran Rangga Pranaragi. (kembali) Lebih satu suku kata: ginuron mring Pangran Rangga Pranaragi.
40	Kurang satu suku kata: lulungiding trus sujana anung. (kembali) Kurang satu suku kata: lulungiding trus sujana anung.
41	Lebih satu suku kata: Pangran Rangga sasêntananipun. (kembali) Lebih satu suku kata: Pangran Rangga sasêntananipun.
42	sêsalaman. (kembali) sêsalaman.
43	Lebih satu suku kata: lantaran saking napa. (kembali) Lebih satu suku kata: lantaran saking napa.
44	ihtiyar. (kembali) ihtiyar.
45	pan. (kembali) pan.
46	§ Prayoginipun \| dadi mam \| = dadi imam. (kembali) § Prayoginipun \| dadi mam \| = dadi imam.
47	Kurang satu suku kata: Pêragat witirira. (kembali) Kurang satu suku kata: Pêragat witirira.
48	§ Prayoginipun \| tup saji \|. (kembali) § Prayoginipun \| tup saji \|.
49	§ Prayoginipun \| tandange \|. (kembali) § Prayoginipun \| tandange \|.
50	myang. (kembali) myang.
51	Lebih satu suku kata: wawi nakmas gêgêntènan singir. (kembali) Lebih satu suku kata: wawi nakmas gêgêntènan singir.
52	Lebih satu suku kata: kataman Nabi ya Muhamade. (kembali) Lebih satu suku kata: kataman Nabi ya Muhamade.
53	Kurang dua suku kata: Mèmpêr kadya swarane Ki Bayi. (kembali) Kurang dua suku kata: Mèmpêr kadya swarane Ki Bayi.
54	Kurang satu suku kata: bantu dènya nyambyong. (kembali) Kurang satu suku kata: bantu dènya nyambyong.
55	§ Prayoginipun \| Kadas samsu \|. (kembali) § Prayoginipun \| Kadas samsu \|.
56	Kurang satu suku kata, dan biasanya guru lagu u: sêdaya umêtu. (kembali) Kurang satu suku kata, dan biasanya guru lagu u: sêdaya umêtu.
57	§ Prayoginipun \| sasênêngira \|. (kembali) § Prayoginipun \| sasênêngira \|.
58	§ Limrahipun \| minannasi \|. [Sepertinya kurang lazim]. (kembali) § Limrahipun \| minannasi \|. [Sepertinya kurang lazim].
59	§ Surat Al-Kautsar. (kembali) § Surat Al-Kautsar.
60	§ = Maos donga Qunut. (kembali) § = Maos donga Qunut.
61	Lebih satu suku kata: ajêng kula sikoknêna jrih. (kembali) Lebih satu suku kata: ajêng kula sikoknêna jrih.
62	§ Prayoginipun \| salisiran \|. (kembali) § Prayoginipun \| salisiran \|.
63	Kurang satu suku kata: wusnya samya mêmangsêgan. (kembali) Kurang satu suku kata: wusnya samya mêmangsêgan.
64	§ Prayoginipun \| sih mulene. (kembali) § Prayoginipun \| sih mulene.
65	§ Prayoginipun \| amangsulêna \|. (kembali) § Prayoginipun \| amangsulêna \|.
66	§ Prayoginipun \| akêkadangan \|. (kembali) § Prayoginipun \| akêkadangan \|.
67	§ Kirang sawanda, prayoginipun \| akanthètan \|. [Kurang satu suku kata: samya akêkanthèn asta]. (kembali) § Kirang sawanda, prayoginipun \| akanthètan \|. [Kurang satu suku kata: samya akêkanthèn asta].
68	§ Prayoginipun \| sangsang \|. (kembali) § Prayoginipun \| sangsang \|.
69	ngalèr. (kembali) ngalèr.
70	pangulunèki. (kembali) pangulunèki.
71	Kurang satu suku kata: awasta Ki Amaddiman. (kembali) Kurang satu suku kata: awasta Ki Amaddiman.
72	§ Prayoginipun \| cinamik \|. (kembali) § Prayoginipun \| cinamik \|.
73	Biasanya guru lagu o. Soeradipoera (1912–5): mêngalor (Pupuh 220.1.2). (kembali) Biasanya guru lagu o. Soeradipoera (1912–5): mêngalor (Pupuh 220.1.2).
74	§ Prayoginipun \| lêbu \|. (kembali) § Prayoginipun \| lêbu \|.
75	§ Kirang kalih wanda, prayoginipun \| kêsumba miwah \|. [Sudah benar dan tidak kurang dua suku kata: 10u]. (kembali) § Kirang kalih wanda, prayoginipun \| kêsumba miwah \|. [Sudah benar dan tidak kurang dua suku kata: 10u].
76	tangkêb. (kembali) tangkêb.
77	§ Prayoginipun \| adheyang-dheyang \|. (kembali) § Prayoginipun \| adheyang-dheyang \|.
78	§ Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| Kategan \|. (kembali) § Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| Kategan \|.
79	§ Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| Katêgan \|. (kembali) § Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| Katêgan \|.
80	mêngetan. (kembali) mêngetan.
81	§ Prayoginipun \| bêbanar ra-ara \|. (kembali) § Prayoginipun \| bêbanar ra-ara \|.
82	Lebih satu suku kata: Jèngrêsmi mèsêm tumingal. (kembali) Lebih satu suku kata: Jèngrêsmi mèsêm tumingal.
83	Kurang satu suku kata: asêsuguh ingkang munggoh. (kembali) Kurang satu suku kata: asêsuguh ingkang munggoh.
84	Kurang satu suku kata: sigra Ki Narakosa amuwus. (kembali) Kurang satu suku kata: sigra Ki Narakosa amuwus.
85	§ Prayoginipun \| tampo \|. (kembali) § Prayoginipun \| tampo \|.
86	§ Prayoginipun \| Dhangeyan \|. (kembali) § Prayoginipun \| Dhangeyan \|.
87	§ Prayoginipun \| Padhangéyan \|. (kembali) § Prayoginipun \| Padhangéyan \|.
88	Nomor bait asli: 47, diganti menjadi 37 sesuai dengan urutannya. (kembali) Nomor bait asli: 47, diganti menjadi 37 sesuai dengan urutannya.
89	kéringipun. (kembali) kéringipun.
90	mbêbadhog. (kembali) mbêbadhog.
91	Biasanya guru lagu o: thêmal-thêmil sarwi mlengos. Soeradipoera (1912–5): sarwi menggos themal-themol (Pupuh 221.9.5). (kembali) Biasanya guru lagu o: thêmal-thêmil sarwi mlengos. Soeradipoera (1912–5): sarwi menggos themal-themol (Pupuh 221.9.5).
92	§ Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| Daga \| . Ing pada 27 lan 28 Pupuh punika kasêbut \| Taga \|. (kembali) § Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| Daga \| . Ing pada 27 lan 28 Pupuh punika kasêbut \| Taga \|.
93	§ Kakathahên sawanda, prayoginipun \| Jèngraga \|. (kembali) § Kakathahên sawanda, prayoginipun \| Jèngraga \|.
94	Lebih satu suku kata: tan kêna dèn-nêngi galêngipun. (kembali) Lebih satu suku kata: tan kêna dèn-nêngi galêngipun.
95	§ Kirang sawanda, prayoginipun \| ginarap ing \|. (kembali) § Kirang sawanda, prayoginipun \| ginarap ing \|.
96	Rêsik. (kembali) Rêsik.
97	Lebih satu suku kata: Jèngrêsmi nor wêcana ris. (kembali) Lebih satu suku kata: Jèngrêsmi nor wêcana ris.
98	§ Prayoginipun \| rêsêp \|. (kembali) § Prayoginipun \| rêsêp \|.
99	sinambi. (kembali) sinambi.
100	§ Prayoginipun \| korasan \|. (kembali) § Prayoginipun \| korasan \|.
101	§ Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| tar nilib \|. (kembali) § Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| tar nilib \|.
102	§ Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| tang \|. (kembali) § Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| tang \|.
103	§ Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| lyan tekang \|. (kembali) § Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| lyan tekang \|.
104	§ Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| sinêrtu \|. (kembali) § Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| sinêrtu \|.
105	kénging. (kembali) kénging.
106	§ Prayoginipun \| prasiptèng \|. (kembali) § Prayoginipun \| prasiptèng \|.
107	§ Prayoginipun \| Pakujiwa \|. (kembali) § Prayoginipun \| Pakujiwa \|.
108	Kurang satu suku kata: katri Ki Kulawiryèku. (kembali) Kurang satu suku kata: katri Ki Kulawiryèku.
109	§ Prayoginipun \| Pakujiwa \|. (kembali) § Prayoginipun \| Pakujiwa \|.
110	§ Prayoginipun \| déné \|. (kembali) § Prayoginipun \| déné \|.
111	§ Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| majiwa \|. (kembali) § Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| majiwa \|.
112	Teks asli ada tanda tanya (?) pada akhir kata ini. (kembali) Teks asli ada tanda tanya (?) pada akhir kata ini.
113	§ Prayoginipun \| prawira \|. (kembali) § Prayoginipun \| prawira \|.
114	§ Prayoginipun \| widagdya \|. (kembali) § Prayoginipun \| widagdya \|.
115	luhung. (kembali) luhung.
116	§ Prayoginipun \| kabubuhan nrang sipta \|. (kembali) § Prayoginipun \| kabubuhan nrang sipta \|.
117	§ Prayoginipun \| ngincupa \|. (kembali) § Prayoginipun \| ngincupa \|.
118	§ Prayoginipun \| amri \|. (kembali) § Prayoginipun \| amri \|.
119	§ Prayoginipun \| rèh \|. (kembali) § Prayoginipun \| rèh \|.
120	§ Prayoginipun \| kinaryèng \|. (kembali) § Prayoginipun \| kinaryèng \|.
121	Kurang satu suku kata: urip wêkasane pêjah. (kembali) Kurang satu suku kata: urip wêkasane pêjah.
122	§ Prayoginipun \| angluluri \|. (kembali) § Prayoginipun \| angluluri \|.
123	§ Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| téki \|. (kembali) § Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| téki \|.
124	§ Prayoginipun \| pugal \|. (kembali) § Prayoginipun \| pugal \|.
125	Kurang tiga suku kata: lir palungguhan isthanya. (kembali) Kurang tiga suku kata: lir palungguhan isthanya.
126	Kurang satu suku kata: yèn ing jaman datan wikan. (kembali) Kurang satu suku kata: yèn ing jaman datan wikan.
127	Kurang satu suku kata: ingaranan nora wêruh. (kembali) Kurang satu suku kata: ingaranan nora wêruh.
128	séjé. (kembali) séjé.
129	Biasanya guru lagu a: ngarsa. (kembali) Biasanya guru lagu a: ngarsa.
130	Biasanya guru lagu i: krami. (kembali) Biasanya guru lagu i: krami.
131	§ Prayoginipun \| dé \|. (kembali) § Prayoginipun \| dé \|.
132	§ Prayoginipun \| paprêmaning \|. (kembali) § Prayoginipun \| paprêmaning \|.
133	Variasi dari nama tembang: Mêgatruh. (kembali) Variasi dari nama tembang: Mêgatruh.
134	§ Prayoginipun \| kêladhon \|. (kembali) § Prayoginipun \| kêladhon \|.
135	Kurang satu bait. Soeradipoera (1912–5): momot tyasnya sêsamine ing tumuwuh \| tulus tan amrih rusaking \| puniku pracihnanipun \| janma jati kula singgih \| kadya ta kang winiraos \|\| (Pupuh 226.8). (kembali) Kurang satu bait. Soeradipoera (1912–5): momot tyasnya sêsamine ing tumuwuh \| tulus tan amrih rusaking \| puniku pracihnanipun \| janma jati kula singgih \| kadya ta kang winiraos \|\| (Pupuh 226.8).
136	§ Prayoginipun \| andang \|. (kembali) § Prayoginipun \| andang \|.
137	§ Prayoginipun \| rinusak \|. (kembali) § Prayoginipun \| rinusak \|.
138	§ Prayoginipun \| rinusak \|. (kembali) § Prayoginipun \| rinusak \|.
139	Kurang satu suku kata: binabadan dening manungsèki. (kembali) Kurang satu suku kata: binabadan dening manungsèki.
140	§ Prayoginipun \| tinugar \|. (kembali) § Prayoginipun \| tinugar \|.
141	§ Prayoginipun \| sraya \|. (kembali) § Prayoginipun \| sraya \|.
142	Lebih satu suku kata: Lan Bathara Sramba lingira ris. (kembali) Lebih satu suku kata: Lan Bathara Sramba lingira ris.
143	§ Prayoginipun \| srayatamèng \|. (kembali) § Prayoginipun \| srayatamèng \|.
144	§ Prayoginipun \| palanya \|. (kembali) § Prayoginipun \| palanya \|.
145	§ Prayoginipun \| andèh \|. (kembali) § Prayoginipun \| andèh \|.
146	Variasi dari nama tembang: Girisa. (kembali) Variasi dari nama tembang: Girisa.
147	§ Prayoginipun \| dahat \|. (kembali) § Prayoginipun \| dahat \|.
148	§ Prayoginipun \| tan wèt \|. (kembali) § Prayoginipun \| tan wèt \|.
149	Lebih satu suku kata: mêngkana pêpadhaneka. (kembali) Lebih satu suku kata: mêngkana pêpadhaneka.
150	§ Prayoginipun \| pantês \|. (kembali) § Prayoginipun \| pantês \|.
151	§ Prayoginipun \| dhi \|. (kembali) § Prayoginipun \| dhi \|.
152	wignyan. (kembali) wignyan.
153	§ Prayoginipun \| inéngêtkên \|. (kembali) § Prayoginipun \| inéngêtkên \|.
154	Aksara Jawanya: lê. (kembali) Aksara Jawanya: lê.
155	§ Seratan aksara Jawi: [...]. (kembali) § Seratan aksara Jawi: [...].
156	§ Sêratan aksara Jawi: [...]. (kembali) § Sêratan aksara Jawi: [...].
157	§ Sêratan aksara Jawi: [...]. (kembali) § Sêratan aksara Jawi: [...].
158	§ Sêratan aksara Jawi: [...]. (kembali) § Sêratan aksara Jawi: [...].
159	§ Sêratan aksara Jawi: [...]. (kembali) § Sêratan aksara Jawi: [...].
160	§ Prayoginipun \| tang \|. (kembali) § Prayoginipun \| tang \|.
161	sastra. (kembali) sastra.
162	Kurang satu suku kata: Pam-ba-un apan pambayun. (kembali) Kurang satu suku kata: Pam-ba-un apan pambayun.
163	lwirnya. (kembali) lwirnya.
164	Kurang satu suku kata: dan lwir nyastamya myang dha da. (kembali) Kurang satu suku kata: dan lwir nyastamya myang dha da.
165	§ Guru-lagu limrahipun dhawah: a (lêgêna), punika têka: ê (pêpêt) [kumandhang]. (kembali) § Guru-lagu limrahipun dhawah: a (lêgêna), punika têka: ê (pêpêt) [kumandhang].
166	kumênthang. (kembali) kumênthang.
167	kajaryan. (kembali) kajaryan.
168	kascaryan. (kembali) kascaryan.
169	Yaktinya. (kembali) Yaktinya.
170	§ Sêratan aksara Jawi: [...]. (kembali) § Sêratan aksara Jawi: [...].
171	§ Sêratan aksara Jawi: [...]. (kembali) § Sêratan aksara Jawi: [...].
172	§ Sêratan aksara Jawi: [...]. (kembali) § Sêratan aksara Jawi: [...].
173	§ Sêratan aksara Jawi: [...] [Kurang dua suku kata: sa Sa sa ha myang sa rê ha]. (kembali) § Sêratan aksara Jawi: [...] [Kurang dua suku kata: sa Sa sa ha myang sa rê ha].
174	§ Prayoginipun \| dyanyaktinya \|. (kembali) § Prayoginipun \| dyanyaktinya \|.
175	yaktinya. (kembali) yaktinya.
176	pradangga. (kembali) pradangga.
177	§ Ing Sêrat Centhini Pisungsung \| eka mantra \|. (kembali) § Ing Sêrat Centhini Pisungsung \| eka mantra \|.
178	Kurang satu suku kata: yeka warnanya tan pêgat. (kembali) Kurang satu suku kata: yeka warnanya tan pêgat.
179	§ Ing Sêrat Centhini Pisungsung \| wnang \|. (kembali) § Ing Sêrat Centhini Pisungsung \| wnang \|.
180	Kurang tiga suku kata: têgoran wêrang gêdhogan. (kembali) Kurang tiga suku kata: têgoran wêrang gêdhogan.
181	Kurang empat suku kata: têdhas mênur bêcik pêtak. (kembali) Kurang empat suku kata: têdhas mênur bêcik pêtak.
182	Mungkin gatra 6, 7, dan 8 dalam aksara Jawa asli bait ini ditulis dengan gaya lama di mana vokal "ê" (pepet) tersirat. Maka transliterasi dari aksara Jawa "pgat" menjadi "pêgat" dan seterusnya. (kembali) Mungkin gatra 6, 7, dan 8 dalam aksara Jawa asli bait ini ditulis dengan gaya lama di mana vokal "ê" (pepet) tersirat. Maka transliterasi dari aksara Jawa "pgat" menjadi "pêgat" dan seterusnya.
183	Kurang satu gatra 8a. Soeradipoera (1912–5): tuwin kapanggêntyan ing da (Pupuh 228.61.4). (kembali) Kurang satu gatra 8a. Soeradipoera (1912–5): tuwin kapanggêntyan ing da (Pupuh 228.61.4).
184	§ Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| mindaka \|. (kembali) § Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| mindaka \|.
185	yaktinya. (kembali) yaktinya.
186	yèk yaktinya. (kembali) yèk yaktinya.
187	yaktinya. (kembali) yaktinya.
188	§ Ingkang kasêrat aksara agêng (kapital), ing aksara Jawi kasêrat aksara agêng (murda). (kembali) § Ingkang kasêrat aksara agêng (kapital), ing aksara Jawi kasêrat aksara agêng (murda).
189	miwah. (kembali) miwah.
190	§ Prayoginipun \| tna \|. (kembali) § Prayoginipun \| tna \|.
191	siriran. (kembali) siriran.
192	rakêtan. (kembali) rakêtan.
193	§ Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| murc \|. (kembali) § Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| murc \|.
194	§ Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| kryak \|. (kembali) § Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| kryak \|.
195	§ Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| dênta \|. (kembali) § Ing Sêrat Cênthini Pisungsung \| dênta \|.
196	yèk yaktinya. (kembali) yèk yaktinya.
197	yaktinya. (kembali) yaktinya.
198	§ Limrahipun sadaya gatranipun Sêrat Gurisa dhawah lêgêna \| a \|. Ing pada punika wontên 4 gatra botên dhawah: a. (kembali) § Limrahipun sadaya gatranipun Sêrat Gurisa dhawah lêgêna \| a \|. Ing pada punika wontên 4 gatra botên dhawah: a.

Penanggalan

Leksikon

Telusuri