Ma: Saptabaya, Prawirasudarsana, 1924, #1103
Pencarian Teks
Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].
Serie M, No. ... MA: SAPTABAJA. Harga
Sêrat Ma: Saptabaya
Anyariyosakên pathining ngèlmi makrifat ingkang dados wêwêdharan wahananing dat, langkung rumiyin anêrangakên saking tumanjaning mim pitu, mawi dêntawyanjana.
Kaanggit dening: Mas Ngabèi Prawira Sudarsana ing Bojanagara.
1924
Kawêdalakên sarta kasade dening: Toko buku: Tan Gun Swi ing Kêdhiri.
Tip. Drukk HARDJOSOEPADIO, Kediri.
--- [1] ---
Sêrat Ma: Saptabaya
Anyariyosakên pathining ngèlmi makrifat ingkang dados wêwêdharan wahananing dat, langkung rumiyin anêrangakên saking tumanjaning mim pitu, mawi dêntawyanjana.
Kaanggit dening: Mas Ngabèi Prawira Sudarsana ing Bojanagara.
1924
Kawêdalakên sarta kasade dening: Toko buku: Tan Gun Swi ing Kêdhiri.
--- [2] ---
[...]
--- [3] ---
1. Sinom
1. kawurywan sihing sri nata | anggilut lukita lungit | gita-gitayèng gitaya | de dadya sapta mim juti | ninging cipta brastha nir | mastutyèng karya tan patut | ngalela têtela trang | beka bukani tyas wêning | ina papa ing pungkur masthi pinanggya ||
2. pra limpad arda anyêgah | wijiling mim pitu yakin | rakasa rasèng jiwangga | supadya dadya basuki | darbe labêt utami | sanepa lir para jamhur | narik mring swarga tama | ing dunya praptaning akir | boga wastra lumintir tan kêkirangan ||
3. jagi risaking kang asma | nênarik mring turun wuri | garowah yèn dèn lirwakna | rakasèng jiwangga yêkti | mila samya mèstuti | ring sastra Jawi linulur | lawan kang sastra swara | sami mandayèng wêwangsit | ngridhèng shaib mim pitu kang ginupita ||
4. angyêktèni kang kataman | wontêning ma: sapta yakin | ingkang dadya lêlampahan | awit ma: madat kang dhihin | angsalnya mikantuki | ing jasat tanapi kahyun | utawi ceda cua[1] | ujar lumrah dalêm lair | èstu tumrap ing patrap kang linampahan ||
5. naracak prasamya rêna | nadhah madat catur umpling | nir daya nistha kang warta | nêring cipta nangsayani | nanging awoning yêkti |
--- 4 ---
nalar lit lumuh supênuh | natkala ingoncatan | niring barang kang dèn pêtri | nêdya nyade datan wontên kang dèn eman ||
6. cêthaning madat cinacad | cinarita datan yukti | camahing tyas yèn wus kocap | cècègnya lumaku tabib | campuring etung bincil | cumèplês sinambi nucup | cagak lèk nalar pêncar | cumêmplong datan kacicir | cipta moncèr tyas padhang sarira rêncang ||
7. raganya karasa pêra | rahsaning rah rêrêm aris | rumăngsa rumrang rumagang | rênguning tyas dadya aring | risaknya saking ririh | radi dangu saya murud | raga saru asarang | rêgêd biru ingkang dhiri | riyak jagra gora-godha dadya roga ||
8. kaping dwi ma: madon ingkang | kinidung jinarwa yêkti | kang yukti lawan kang ala | kinawruhan lawan pikir | kêras kasrêpên ngikis | kakênan ing nala sêkung | kumantil[2] angrêreka | kata tinata mèt kingkin | kinulina tanduking sabda ngrumpaka ||
9. darapon asmaranada | daladag sêdya bèrbudi | dasat ulat gung dinandan | dinulu kèksia adi | dalèdèr mondar-mandir | datan tanggon barang tanduk | doyanan palacudan | dorane ginawe sandi | dêlap ulat balere sugih rubeda ||
--- 5 ---
10. takyinnya tyang karêm batal | talendho mring ulah niti | tuhu yèn asring klangkungan | tuman linyok barang warti | trêkadhang tuwuh juti | toging don kataman rêtu | tumimbal badan rata | tumulya jumnêng narpati | têkèng muka jêjuluk sang rajasinga ||
11. sumêrang mangsah marwasa | saranduning angga ênting | sinalinan sipat anyar | saking rajasinga aji | sirna sipating dhiri | satêmahan manjing sungsum | supênuh nanah barah | satêmahan inggal lalis | simpangana aywa nêrak ratu laknat ||
12. waton ping tri minum towak | waragang tanapi brèndhi | wite kawurywan samua | wantêr wani samukawis | wêdharing wuwus awig | wignya bucal rikuh ewuh | wigar siwêring hawa | asung wêwadi tan mawi | winawêran wudhuning wuru jinarwa ||
13. limpad têtêg barang karywa | lajêng saru lamun linggih | lena ngaraling kawula | lacute tanpa kêkêlir | lir sang kukila angling | lukita kèksi balilu | leda lir Lodra kala | loking jana suka julig | luhur umbag asornya datan winilang ||
14. puwara jasade lupa | parusane saya ngikis | pugut paraboting kaprah | prapta camahe nanggapi | pêndhak jam nyênyurupi |
--- 6 ---
pinindha padhaning rapuh | padharan rêmpu-rêmpak | ponang êrah pami api | papas-pêpês sarira anandhang papa ||
15. dhêdhêt dhêndhane tumêdhak | dharodhog kadya kajodhi | dhonging arak lamun kêndhat | dhadha raga lir badhidhing | dhadhake pan angêndhil | dhêdhukuh laraning wadhuk | dhoke dadya lêlara | dhuh pra mudha ywa asandhing | dhèngêrêna ma: minum dipun kadhadha ||
16. jinarwa ma: main ping pat | jinlèntrèh mring puja wajib | jujur mujur ingkang ngandhang | jinurung sakarsa dadi | jugruge lamun kontit | jarojog tanpa panuju | jungkung mangajap-ajap | jayane main pinuji | jumênêngkên dêging badan antuk rahmat ||
17. yayah angulir udaya | yèn mênang royal tan sipi | yatrane siniya-siya | yêkti kadya udan picis | yèn kalah tyasnya posing | yungyun nguyu anggaluyur | yang-yanging tyas tangia | yogya wasita kang takyin | yèn wus ruhkyat mangsah mungsuh tanpa sayah ||
18. nyuprih wangsul ingkang băndha | nyanane nora malênyik | nyatane linyok tur sunya | nyênyilih ginawe anyir | nyaut angunyik-unyik | nyêngkud nyêngka budi lunyu |
--- 7 ---
nyamah lair batinnya | nyat-nyut tyasnya monyar-manyir | nyaba tăngga buwang dhiri satekadnya ||
19. murang marganing utama | mung marsudi mèmèt mamrih | mênang main wuwuh mamak | mêjanani ring sasami | miwah tuturing umi | mawut kang kaetung lêbur | main sire utama | manungswa kaprah sasami | marènana ma: main ambrastha arta ||
20. gancaring ma: maling durta | ginupita lawan anggit | gunaning maling gêgulang | gêgêmpur wisma tan wigih | gumrêgut ngungkih-ungkih | gyanya barang ingkang agung | golèk ginêm jujugan | golonganira tyang sugih | ginagapan pagêr lawan barangira ||
21. balengkrah barang kang nyata | baranging lyan dèn gagapi | binasmi lawan binabah | babar ji kinarya kibir | bodhokkên sarak nabi | barêngkud yèn nguyud-uyud | bandhaning lyan rinusak | barêng kêcandhak jêginggis | binuwang brung mring sabrang ragane rusak ||
22. thèthès èthèse wus brastha | thilang-thilung kêthap-kêthip | thok thêle manthêng mung dwistha | thukuling pakarti nisthip | thêr yatna anrang wèsthi | thik-ithik dadya blêgthuthur | thustharda mring kanisthan | thik lumêksa misih ngêthip | thênging driya babar tandukirèng dhustha ||
23. ngiwa wênganing kèlingan | ngandhut ngarah siyang ratri | ngulatakên [ngula...]
--- 8 ---
[...takên] gyan celengan | ngăngka ngukup sabên nglilir | ngrêrisak ngêngis-êngis | ngusuti praja winangun | ngampak maling bêbegal | ngeja angaji ngilangi | ngruwat janma duskarti yogya ilanga ||
Tri Sastra swara A, I, U
Têgêsipun:
A= Allah
I= Ika, Iki, Iku
U= U(hu)rip
24. Allah nitahkên manungswa | akarywa isining bumi | anyuprih basuki arja | awon sae wus pinasthi | asor kalawan inggil | Allah satuhu kang asung | ambrastha durgamèng tyas | aywa pisan mêmaoni | amaido anyatur lawan anacad ||
25. iku dadya sêsirikan | ipat-ipating tyang ngèlmi | ina jênênging manungswa | imane tuhu winalik | iman iku ya urip | ilham êning dadya kuwur | ing akir dadya nistha | ina papa awit dening | ing nyatane sawastu nacad ing Allah ||
--- 9 ---
26. uriping manungswa tama | ujar wingit dadya kengis | upami wus kacukupan | urip datan kurang bukti | utama tan mangani | uwit dunya samya ngrubung | ulêg uyêl ulêngan | uripnya nulya mangani | ugal dugal datan wande dadya papa ||
Rahsanipun Tri Sastra Swara.
2. Pangkur
1. kapungkur murwèng mim sapta | awit sampun kajèrèng lawan titi | supadya pun mudha punggung | aywa kirang wêweka | ngambil têpa-palupi amrih linulur | panggah panggêng ing tyas dadra | lir buta butêng nir budi ||
2. bokmanawi bangkit nyuda | sing wijiling păncadriya tan yukti | binuka ing tyas rahayu | nyingkiri sing bêbaya | èngêt lamun sagunging para tumuwuh | tur langgêng dera nèng dunya | ing têmbe bakale mêsthi ||
3. nglampahi ênêring cipta | kang tumuju dhumatêng natas nitis | lawan nêtês katrinipun | mila kêdah ginulang | awit mangkya sarana lampah rahayu | kalawan sukcining manah | aywa karya kang tan yukti ||
4. lire natas datan balya | anèng dunya trus momor mring Hyang Widhi | awit wontên dzalilipun | makatên ingkang raphal | inna illa: wa inna illa rajiun | ingsun asal saking Allah | besuk bali mring Hyang Widhi ||
5. nanging
--- 10 ---
pilih-pilih janma | ingkang sagêd manut ênêring galih | tumuju natas kang dunung | saking wingiting marga | awit kathah bêbegalan waktu idhup | sanadyan para bijaksa | utawi para aripin ||
6. yèn dèrèng bangkit suminggah | saking beka rêncana drênging kapti | lawan brastha kang mim pitu | sawastu wangsul marga | klarat korud anèng dunya dadya manus | pinurwa saking wêtêngan | lumantar dadi bêbayi ||
7. wit kèrêm sulaping dunya | beda lawan pra nabi lan pra wali | dunya brana lan dyah ayu | liya saking kang garwa | datan ayun awit ambêbidhung laku | mila angèl linampahan | saking gawate kang margi ||
8. upami kityarsa kesah | maring unggyan ingkang saklangkung têbih | sarat sanguning lumaku | sadaya wus samapta | datan kirang malah langkung mubra-mubru | nanging wontên ingkang dadya | katrêsnan woding panggalih ||
9. nanging tinilar ing wisma | tan binêkta wit ewuh rikuh yêkti | dupi kesah kita wau | angsal sêlangkung tindak | ing tyas èngêt katrêsnan woding tyas mulung | tumulya bali cangkelak | tumuju mring woding galih ||
10. makatên lampahing nyawa | wongsal-wangsul tyang gêsang nulya lalis | yèn wus mati wangsul idhup | iku nêtês wastanya | lamun taksih dèrèng sampurna ing laku | yêkti nyakra magilingan | nêtês dadya jabang bayi ||
--- 11 ---
11. de prêlunya kita gêsang | namung ngridha sing kawaskithannèki | lawan ambêntur ing laku | yèn limpad lampah buntas | masthi bangkit natas momor lan Hyang Agung | manggèn ing alam nirwana | kêmpal lan Hyang Mahasukci ||
12. awit ing unggyan punika | kalêmpaknya kang para ruh robbani | kang sampun sampurnèng laku | lawan ambêntur lampah | nabi wali pujăngga lan para jamhur | sadaya saisining rat | samya nglêmpak dadya siji ||
13. tiyang nitis kang pinurwa | kêdah manggèn dumunung mring sujanmi | kang gêsang wus darbya umur | lir kêmadhèh pindhanya | urip juga ing ênggenan kadwi umur | campur juga nunggil ancas | kadya caritanira ji ||
14. aran Raja Karungkala | mangsah ing prang pra Pandhawa kajodhi | singa mangsah tanpa kiwul | tinrajang sirna gêmpang | sarêng risang nata Krêsna awas dulu | katitih ing pra Pandhawa | datan samar ing panggalih ||
15. kagalih sanès lugunya | dadya inggal nimbali Sêmar gati | kinèn mangsaha kêkiwul | tan drana Nayantaka | sigra mangsah ing rana nêdyambêg purun | Karungkala ingêmpokan | tan sagêd malês mêrpêki ||
16. mênggahing salugunira | Karungkala wontên ingkang nitisi | Bathari Durga kang masuk | dupi waspadèng tingal | lamun Sêmar ingkang mangsah ing prang pupuh | arda ajrih kêkêsing tyas | satêmah [sa...]
--- 12 ---
[...têmah] mukswa ngoncati ||
17. sarêng Raja Karungkala | ingoncatan maring Durga Bathari | lajêng apês yudanipun | dadya kêni cinandhak | maring Sêmar ingêmpok lawan pinukul | Karungkala mêgap-mêgap | nulya nungkul minta urip ||
18. makatên nitis lampahnya | kirang mathuk lawan kirang prayogi | kalamun kalintu laku | satêmah manggya sasar | ayun nitis marang panjênêngan ratu | wasana klintu lumarap | dhatêng kirik kêra gudhig ||
19. kalamun tan bangkit natas | inggih nêtês punika sampun bêcik | mênggah inggal laminipun | ran nyakra magilingan | wangsul nuksmèng bêbayi sing labêtipun | karma saling păncabaya | nalika gêsang duk dhihin ||
20. bilih karma wus samapta | ubarampe sangu ginawa bali | pasthi lan pêpasthèn idhup | saking karma lêlajêrnya |[3] wêktu gêsang cinelengan dadya nglumpuk | tumulya bali ring dunya | sarana nuksmèng bêbayi ||
21. karma nulya karya lampah | ngwontênakên pêpasthèn ala bêcik | drajat asor lawan luhur | ina papa kalawan | sugih miskin saking karma bêktanipun | pramila ayya pêpeka | akarya lampah utami ||
22. kados ta wontên sujanma | mursal dugal cêngkiling êdir drêngki | ewan panastèn ambêg dur | bisa dadya bupatya | iku asal saking karma purwanipun | daruna tamaning lampah |
--- 13 ---
lawan buntasing kang ngèlmi ||
23. sarêng nyakra magilingan | jinurungan sakarsa yêkti dadi | ananging ta aywa limut | sarêng santun salaga | mursal dugal kadya kang kawahywèng ênu | praptèng têmbe akirira | kalamun manjalma malih ||
24. masthi dadya nistha papa | ingkang datan sama-samèng dumadi | awit karma ingkang ngangkut | ngukut dadya celengan | lamun sampun praptèng măngsakalanipun | malêthèk balêdhos dadya | tagdir: ing têmbung Arabi ||
25. makatên salajêngira | mila mugi sagêda amèngêti | dhatêng kurdaning mim pitu | kang wus kajèrèng ngarsa | amrih bangkit tumuju na tyas gyan luhung | de nêtês punika nyata | sampun mathuk nuthuk dzalil ||
26. sanadyan pamêlêng Budha | lawan para paramèng teyosopi | sampun cundhuk sadayèku | mênggahing rapilira | watuh rijul mayyitu lan malihipun | minal kayyi maknanira | riwusnya kita ngêmasi ||
27. datan lama nulya gêsang | wontên malih saksi nyatane dzalil | ingkang nunggal ancasipun | makatên ingkang raphal | watuh rijul kayya minal mayyitu | makna lawan têgêsira | tyang gêsang masthi ngêmasi ||
3. Dhandhanggula
1. sastra swara jinarwèng mêmanis | ingkang tansah kinêkêr dene Hyang | wit dadya warana gêdhe | samangkya ulun gilut | ginupita mrih dadya kengis |
--- 14 ---
kongas saendranira | makatên liripun | A: I: U: sing jarwanira | Allah iku sawastunya aran urip | langgêng ing ananira ||
2. nadyan sampun lêrês sarta yakin | lamun Allah salaminya gêsang | nanging tumrap para anèm | ing kawruh dèrèng mungup | mêsthi bingung gènnya nampèni | de amrih wela-wela | winalik mrih patut | tur sagêd gathuk ing nalar | upamanya winalika lir kadyèki | U: I: A: rak prayoga ||
3. têgêsipun uriping dumadi | sawastunya iku aran Allah | tan wontên Pangran liyane | nanging salaminipun | para ingkang waspadèng ghaib | sangêt pangêkêrira | tan kawahyèng wuwus | kalamun tan manjing siswa | nadyan Radèn Rănggawarsita Ngabèi | datan arsa ambabar ||
4. wus kaèksi srat karangannèki | kang ingaran Dayat Jati lawan | suluk-suluk sasamane | mung srana plambang tuduh | mracihnakkên Allah khakiki | mung Alip dipun jabar | êjèr lan pèsipun | tan wontên jarwa liyanya | dadya namung mungêl Allah iku urip | kadi kawahywèng ngarsa ||
5. nging ywa klintu panyakraning urip | awit wontên tri urip wijangnya | juga urip ing arane | kadwi kang paring idhup | kaping trinya kang anguripi | samangkya ulun gêlar | pêpindhan mrih dunung | amrih ywa ngodhêngkên manah | de kang aran urip sawastu [sawa...]
--- 15 ---
[...stu] ya urip | urup uriping titah ||
6. lan uriping sagunging dumadi | mênggah ingkang asung urip kita | Sang Hyang Surya sanepane | sunar lan sorotipun | maratani sèsining bumi | asung urip samua | nadyan Sang Hyang Ranu | maruta lawan swasana | asal saking sorotipun Sang Hyang Rawi | milwanya mati gêsang ||
7. lamun Sang Hyang Rawi tan kaèksi | tuhu lamun saisining jagad | têmah lêbur ing dadine | awit saking puniku | kathah ingkang mangeran maring | nyêmbah ring Sang Hyang Surya | yèn nujwa mancungul | kalawan ing surupira | nanging sanès ingkang sagêd anguripi | kang ran uriping Allah ||
8. sing wijangnya ingkang anguripi | iku urup uriping Hyang Suksma | dadya kalamun jinèrèng | urip wontên têtêlu | urip kita lan kang wèh urip | katri uriping Allah | kalamun ginulung | namung dadya juga aran | tan lyan aran urip uruping kang dhiri | maratani sajagad ||
9. sing pamêlêng amba kang wigati | sampun marêm ing tyas datan uwas | yèn urip kita nyatane | ya Allah ya Hyang Agung | urip kita Allah khakiki | de kang asma Mukhammad | dhiri kita muhung | iya wujud kita pyambak | rasul rahsa sing rahsa kita pribadi | dadya rasèng Pangeran ||
10. mila Allah Rasul Mukhamadi | datan kêni kalamun pisaha | wit sampun [sa...]
--- 16 ---
[...mpun] nunggal katrine | saking jumênêngipun | urip kita lêmbut tar kenging | lamuna ginêrayang | wêning sukci agung | angêbaki tri bawana | botên lêbêt kalawan botên kajawi | ing pundi unggyan nyata ||
11. datan kăntha lawan botên warni | botên arah tuwin botên unggyan | elok mêlok dat sipate | wajib ing wontênipun | anglimputi urip sajati | lawan uriping jagad | winisesa kracut | lamun punika tan nyata | sampun masthi sadaya datan dumadi | lan jagad brastha sirna ||
12. sing pamanggih amba kasbut nginggil | sampun cundhuk saking suraosnya | Sêrat Jatimurti rane | kalawan malihipun | Sêrat Wedhasanyata nunggil | lan Asmaralaya |[4] miwah Darmagandhul | samya mathuk dados juga | mrih têrangnya kula nyubliki sakêdhik | ing sêkar Maskumambang ||
4. Maskumambang
1. dene ingkang jumênêng suksma sajati | cangkramèng jiwangga | ingkang datan darbe karsi | ingaran dad wujud mutlak ||
2. kang khakiki khakekate dat sajati | kawêngku ing sira | aran kayun bilarohkin | ingkang tanpa roh uripnya ||
3. mung pribadi kang tan mèlu lara pati | nora darbe karsa | mung langgêng tanpa upami | Budha ran Sang Hyang Pramana ||
4. wujutullah ingsun datan bisa sung wrin | mung srana pralambang | guru tan kênèng jarwani | upadinên kongsi [kong...]
--- 17 ---
[...si] panggya ||
5. damar murup patinya mendra mring ngêndi | Sunan Kalijaga | trangginas sigra mangsuli | asta mubêng sarakatan ||
6. Sunan Bonang sadarpa ngungun ing galih | dera sung sasmita | kang rayi mak cêg nampèni | têrang têrus tanpa wrana ||
5. Dhandhanggula
1. dados sampun sagêd mathuk yakin | saking atur tumlawunging rahsa | dene saking srêdha sihe | sing pêparing sihipun | sang sogata Mas Angabèi | Martawiranatiknar | Surèngwèsthi dunung | nuwun aywa dadya duka | pêpuntoning pamanggih ingkang mba pundhi | samangkya amba gêlar ||
2. ring udyana supadya rinuwi | dhatêng para anak putu kula | bokmanawi condhong tyase | de lamun datan cundhuk | aywa dadya dukaning galih | kenging ugi ta kula | lêpat ing panganyut | ananging panimbang kula | lamun datan mathuk kalawan puniki | sawastu taksih lêpat ||
3. rèhning ulun sampun lungse wanci | upamanya surya sampun ngasar | pan mèh prapta ing surupe | makatên pindhanipun | dene amba mèh praptèng lalis | lamun datan mêdharna | pangèsthining kawruh | bokmanawi benjang wuntat | wontên guru gêgarane adol ngèlmi | kanthi wuduk rasulan ||
4. tindhih arta kangge slawat kawin | sèkêt rupyah wasana ngèlmunya | kadya cara thethe-bothe | tan wurung [wu...]
--- 18 ---
[...rung] ngrusak laku | lawan ngrusak ing tyas kang wêning | mila paminta amba | dhatêng anak putu | dèn samya waspadèng patrap | sagung ngèlmi yèn tan mathuk makna mathis | kalawan nyatanira ||
5. sampun inggal agahan ngrungkêbi | bokmanawi taksih ceda cua | têmah rudah ing akire | dipun waspadèng sêmu | mring prasêmon jatining Widhi | kalamun dèrèng wedha | satêmah malênyut | nyunyak-nyunyuk ing dêlahan | sagung tăndha ingupaya tan pinanggih | tan wurung manggih sasar ||
6. titi tamat têmêning panggusthi | ari tanggal candrama tan ketang | muhung pinèt sangkalane | Jimakir kang lumaku | sirnèng tata murtining bumi (1850) |[5] taun Walandi ăngka | sèwu sangang atus | kalih dasa langkungira | de namamba sampun kababar ing ngarsi | ring wurywan sandi asma ||
--- [0] ---
[Iklan]
--- [0] ---
[Iklan]
--- [0] ---
[...]
--- [0] ---
[Iklan]
| 1 | cuwa (dan di tempat lain). (kembali) |
| 2 | kumanthil. (kembali) |
| 3 | Lebih satu suku kata: saking karma lajêrnya. (kembali) |
| 4 | Kurang satu suku kata: lawan Asmaralaya. (kembali) |
| 5 | Tanggal: Jimakir: sirnèng tata murtining bumi (AJ 1850). Tahun AJ 1850 jatuh antara tanggal Masehi: 26 September 1919 sampai dengan 14 September 1920. (kembali) |