Sêrat Maliawan, British Library (Add MS 12291), 1814, #1038 (Pupuh 01–15)
| 1. | Sêrat Maliawan, British Library (Add MS 12291), 1814, #1038 (Pupuh 01–15). Kategori: Bahasa dan Budaya > Wayang. |
| 2. | Sêrat Maliawan, British Library (Add MS 12291), 1814, #1038 (Pupuh 16–30). Kategori: Bahasa dan Budaya > Wayang. |
| 3. | Sêrat Maliawan, British Library (Add MS 12291), 1814, #1038 (Pupuh 31–48). Kategori: Bahasa dan Budaya > Wayang. |
Pencarian Teks
Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].
--- [f. 1r] ---
Sêrat Maliawan
--- [f. 1v] ---
Puh Pangkur
1. Tumpak Kaliwon tanggalnya | sapta likur nujya Sapar kang sasi | Jimawal ing warsanipun | kasapta mangsanira | sinêngkalan jalma kăndha mawèng ratu | kang maca miwah kang myarsa | sagunging kang anyênyiwi ||
2. yya kabêktèng tulah sasar | tawa tampi dipun angati-ati | dinohna durgama sagung | panjanga kang yuswèngwang | [...] | [...] | [...] ||[1]
--- [f. 2r] ---
Sêrat Maliawan
--- [f. 2v] ---
Pupuh Sêkar Pangkur
1. Tumpak Kaliwon tanggalnya | sapta likur nujya Sapar kang sasi | Jimawal ing warsanipun | kasapta mangsanira | sinêngkalan jalma
--- [f. 3r] ---
kăndha mawèng ratu | kang maca miwah kang myarsa | sagunging kang anyênyiwi ||
2. pinurwèng Danuja Raja | prajèng sabrang sigi ing griging[2] |[3] kasub ing rat praja tuhu | arja kitri woh dadya | miyutan ryah têgal sargagatan talung | lohjanawi[4] amirya mas | pan tuhu praja dimurti ||
--- [f. 3v] ---
[...]
--- [f. 4r] ---
[...]
--- [f. 4v] ---
1. Puh Pangkur
1. Tumpak Kaliwon tanggalnya | sapta likur nujya Sapar kang sasi | Jimawal ing warsanipun | kasapta mangsanira | sinêngkalan jalma kăndha mawèng ratu |[5] kang maca miwah kang myarsa | sagunging kang anêniwi ||
2. pinurwèng Danuja Raja | prajèng sabrang sigi ing Selagriging[6] | kasub ing rat praja tuhu | arja kitri woh dadya | miyutan ryah têgal sargagatan talung | lohjinawi amirwa mas | pan tuhwa praja dimurti ||
3. tan kambah ing olah corah | kêrta-kêrti tan ana ngeling dasih | gêmah raharjaning kasub | jan prajèng lyan kèh têkap | jan angalih mring ngriku lènte sumuyud | dhatèng Sri Rajèng Danuja | langkung tusthanyambêk pati ||
4. biksikanirèng[7] narendra | Sri Samali tuhwa dikjaya sêkti | agêng aberawa tuhu | byakta Bathara Kala | yèn ingaksi yaywèng Sang Kumbakêrnèstu | tuhwa anggilaning wurywan | yeka Sang Mrajèng Samali ||
5. dening kandhaning carita | Sri Sêmali tang atmaja nêrpati | Bramaraja Ji palungguh | Ngindrapurèng kang praja | Sang Sêmali gadhah sadhèrèk pan jalu | anèm kasih Mangliawan[8] | tuhwa digjaya winani ||
6. rupa kadi Gathakaca[9] | Pringgadani Prabu Purbaya nênggih | Mraja Sêmali [Sêma...]
--- [f. 5r] ---
[...li] swarèku | sing Kindran pangaskarta | Kèn Sukèsèh baktya jrih priya tuhu yu | adarbya putri sajuga | ayu kalokèng rat adi ||
7. pintên lambating pêputra | kasosèng[10] rat lwan praja Sang Sêmali | putrwayu sikara dipun | Sukèsi pangaskarta | raja-raja bupatya satriya ratu | sasra têkap dutèng nglamar | Sukèsi tan arsa krami ||
8. tan tuwang sari sarèhnya | anglêlamar angêbun-êbun injing | wastra rajabarana gung | ngumbuk-umbuk lir arga | pan tan ana tinampan walilèd rawuh | Raja Batak Lampung prapta | Minangkabo Indragiri ||
9. Mêntok Sampit Sokadana | ing Manila Gêdhah ing Awulangit | Pudhaksatêgal lan Wangsul | Balèlèng Ambon Dhayak | ing Rumêmbe praptyarsa mrih ing dyah ayu | tanaya Sêmali Raja | Danuja Ji Selagringging ||
10. yèn sampuna kang atmaja | kadi dipun karsanana pribadi | mêngkana sang mraja diyu | miyos tinangkil dera | para nata sagung para ratu sèwu | wus pêpak anèng ngajêngan | satriya bupatya mêrgil ||
11. Kya Patih Gêdhongseluman | anèng ngarsa wadya yaksa buta wil | sêk pênuh yaksa gung-agung | aglar ambèr ing papan | moring wurdha tan jawi swara srang gumruh | tri gurnang we rob balabar | sêk bêk ing Selagringgring[11] |[12]|
12. yeka Patya[13] [Pa...]
--- [f. 5v] ---
[...tya] Durgasinga | kang tinari kewuh ing tyas lan wèsthi | kang busana muncar murub | lwir surêm kang raditya | kangsunwan[14] kang pradiptèng busanèng diyu | narendra pating paluncar | lwir darwasa asranjrihi ||
13. akathah busananeka | neka endah dan ling Mraja Sêmali | maring sagung para ratu | dhuh atmaja ngwang padha | dhatêng ngarsanera rama anandhèngsun | sarèhnyarsa anglêlamar | dèn agêng kang pangaksami ||
14. aturing para narendra | marmitane karsa jêngirèng dasih | pukulun angayun-ayun | pasihan jêng patikbra | siyang ratri tyas arsa mondhong tyan Galuh | lah punapa ji kakarsa | pukulun dhatêng nanggêhi ||
15. Mraja Sêmali wacana | grêng galani iya nak prabu dening | sêkêling driya tanpanjum | ari ngong Mangliawan | nandhang gêrah usada tumpang luminbuk[15] | tan ana marganing wulya | baya panduming Susma[16] Di ||
16. Sri Mrajèng Gadhongsiluman[17] | byakta tirta tarulata tyas ênting | mênggah mêrsah tyas tanpa jum | lwir dhalang kapajahan[18] | diyan rêbah kêlir gagap-gagap sayut | dhuh dewa pangèstukara | Ywang Adi Susma Kang Luwih ||
17. nyata yan Danuja Nata | katonging rat gara-gara gêng prapti | pêtêng ratri wut sumawut | tang rat gunjing prakêmpa | manthuk-manthuk kang merwa padha kaplayu | sèsining wanardi gurnang | mêndhung jaladara riris [ri...]
--- [f. 6r] ---
[...ris] ||
18. ujare wong kuna-kuna | ngling babade bintang petang laduni | yèn Sa[19] Mangliawan besuk | agring tanpolih marta | praja Selagringging wêlêk agêng rawuh | mêrta di turangga jatya | iku parêk muktanèki ||
19. irika para narendra | sêkêl ing tyas puwaranya tur bêkti | kadiparan karsèng prabu | dhawak patik nuhun ngwang | Sri Sêmali wacana grênggênnya arum | inggih mêngkatên anak ngwang | mangkya ninya tyan Sukèsi ||
20. lagya gêng sungkawaning tyas | rèh kang paman rêkya nandhang kakêling | lah mararsa wurinipun | anak prabu yaywèngwang | kaniyata maripih yriya tyan Galuh | yan raharjèng kaaturan | gunanggar marta jiwaning ||
21. agêng kandhih kang tyas pengan | yun lumindhih mèt patya Sang Sêmali | Danuja jan mangsanipun | măngsa pi jriha mringwang | dad[20] irika para nata pamit sagung | wus ywrangkat sakuda-kuda | adharat lena banawi ||
22. tan waktan para narendra | mantuk marang prajan tan dan winarni | Mraja Sêmali wus kundur | kang niwi mantuk sama | kang buta wil sagunung salumbung-lumbung | Sri Mrajèng Sêmali gêpah | lumampah mring prênah ari ||
23. mring pura Gadhongseluman | Durgasinga pêpatihira ngiring | tan ling ênuh[21] tandya rawuh | sajro pura kang prênah | ari Mangliawan anandhang lara gung | parenyamban sring karuna | sêlwirnya nangis artati [ar...]
--- [f. 6v] ---
[...tati] ||
2. Dhandhanggula
1. lara-lara tangise pra wèstri | lara brăngta tangise kalaran | anambang tadhah nginume | rusak angga tanpa jum | kiswa gimbal tejamun dening | tan kêni samareya | netrandik gêrng asru | tan kasandhang ing laranta | Mangliawan sangsayèng ngrabda sakiting | dalya lwir tan wring[22] siyang ||
2. Mrajèng Sêmali pratisthèng ngapti- | ning rantên panujwa kaantaka | tan tahan dening larane | Mraja Sêmali ndulu | ri tan èngêt kumêmbêng ngaksi | tangis sangsayèng gumrah | lwir kanilan pitu | grêrêng-grêrêng Sri Danuja | lingira tangia wulyaa[23] mas yayi | yya dangu-dangu lara ||
3. yèn sira tan wulya paran dening | kangkanta pan agringnya tan marta | paran purwa wêkasane | tuhya yan rajèng diyu | Sri Sêmali wring gringing ari | winaswas[24] katon ing tyas | wring sajroning kalbu | Mraja Sêmali wacana | lah tangia kangkanta wring ati sêspi | sarèhnyarsa kramia ||
4. tang apsari ing Suraloka di | Ni Dèwi Sri adhuh ariningwang | yèku larangan dewanggèr | Sang Mangliawan tuhu | dwêg rumungu karsa sri yaksi | lumurud ingkang gêrah | dan anambat adhuh | gêrêng kadya na sung marta | Sri Sêmali aris wacana mring ari | nglilira ri ya purna ||
5. adhiku dyar swari tang apsari | Na Dewa[25] Sri larangan [lara...]
--- [f. 7r] ---
[...ngan] juwata | yèn kêni ngwang ampah tyase | yèn tan sambadèng kayun | lah purnangga laranta rari | luwih saka arêpnya | kakanta tumurut | lah agya ri sringa purna | ndan irika gêtêr patêr anauri | kang nangling Sri Danuja ||
6. anglilira wong tanduran kadi | pakirim ta kampuh gadhung purna | laranya kulèwu ngyagèt | kang raka gêpah ngrangkul | saha ngling dhuh wulya laranti | kakanta lwir amêndhak | mas rêtna samèru | tustha manah Sri Danuja | gumuyya ngrakaksi lidhah bang angisis | siyung tiksana saliban |[26]|
7. Sang Mangliawan saur pranatangling |[27] ulun kakang asakit purnangga | byakta kule winungya ge | kaka prabu amuwus | lwir pinêtik talingan dasih | rumungu lara sirna | jêngira marta gung | yan mênggah jan kang lyan pada | punapa walêsaning aurip dasih | sasukwèng rat tantara ||
8. pangajaping tawang mangke dasih | mahêng kang tyas kaksi rêtnèng Kindran | ulun tan wring pupwarane[28] | Sri Danuja Ji muwus | sirarsa tag ta ri apsari | laranganing jawata | ing Suralayèku | mendah dukaning Bathara | Sang Sri Yamadipati Uma Bêthari | swaring Yang Gurunata ||
9. satrus trubusira ingsun nandhing | mangka satruning jawantara |[29] kênia pinalang tyase | Sang Mangliawan [Mangli...]
--- [f. 7v] ---
[...awan] matur | sahastuti dhuh sang kakaji | pan lambating agêsang | sagunging tumuwuh | tan polah ngriptèng priyangga | kewala ta kinarddhi lantaran dening | wus karsaning jawata ||
10. tan gumingsir lampahing dumadi | kewala ta panduming alarja | mêtyèng ing rena garbane | pan sagunging tumuwuh | datan langgêng wontên ing bumi | ulun lawan jêngira | wus pandum Susma Gung | alarja mwa larantaka | nênggih wuruking jêng bra rama mring dasih uni |[30] Bathara Ngendrapura ||
11. kawismayan myarsa Danuja Ji | ing aturantêning kaluhuran | tan kêna pinalang tyase | dan angling nata diyu | lah iya ta sahasa kapti | kakanta jumurung pan | ywa dinangu-dangu | besuk dina gung Galungan | umangkata munggah ing Suraloka di | kang winancanan baktya ||
12. wus egar kabèh wong sajro puri | Sang Mangliawan tustha tyas pengan | dhatêng kabèh kasêktène | roma lêmês abakung | kadi kawat netra dadêlik | kumala sumsum gala | otot kawatêguh[31] | pan kulit têmbaga pêthak | kang wajèntên balung wêsi pulrasani[32] | wus sêkti măndraguna ||
13. Sri Danuja ndan angling patya ngrik | Patih Durga Kalasinga agya | krigên danawa wil kabèh | lumiringa riningsun | lumurug ing Suraloka di | nêmbah patih [pa...]
--- [f. 8r] ---
[...tih] mawarah | wadyèng sura diyu | pirang dina kon anggancang | carita pan pêpak pênuh sura sang lwir | gunung janggêlêk sasra ||
14. miwah buta wil alas jaladri | banawi lwah guwa rêrambatan | sagêdhung kol[33] buta kabèh | kinrig diyu manguyun | kang wewe mong-among mangkang wil | prajèng alas kèbêkan | pênuh sura diyu | byakta cinăndra lêkasan | kang yaksa wil sagunung salumbung giri | dusrah su[34] suraweyan ||
15. gurnang gumuruh swabawèng yaksi | mangkat padha-padha rêrampakan | gumrah gumêrêng abane | alas arga pan diyu | tan linga wana gya wus prapti | danawa pirang sasra | ing praja wus nungkul | prawiratbuta gêng sama | sumiwi ta Sang Sri Mangliawan linggih | ing ngarsane kang raka ||
16. Mangliawan matur sahastuti | kaka prabu gih pracayèng nara | sakit purna lwir jinampèn | ing dewa sasonga wus | Sri Sêmali awacana ris | yayi kakanta bungah | kitèng wulwèng tuhu | ngwang lilani yan sirarsa | aswari ran rêtna di Sang Sri Dewa Sri | nanging sira lan ingwang ||
17. marganing lara têkap ing pati | sira mrih kang sorining jawata | Bathara Wisnu jatine | dening Bathara Wisnu | besuk janma sira anitis | ing kono sira têkap | mukta mring Yyang Wisnu [Wi...]
--- [f. 8v] ---
[...snu] | pan ngwang awêdi tan pengan | mring Bathari Uma Sang Yamadipati | pangalapaning atma ||
18. aturira tan apanjang malih | Mangliawan sarèhnya patikbra | jatèna ulun sajatos |[35] dhatêng ulun anuhun | tan awinwrin pêjah nglampahi | rèh kasmarèng tyan Kindran | ing nguni dumulu | mring Sri kawula kantaka | tan alarang tohana sakit lan pati | Ni Sri kumalèng Kindran ||
19. ndan irika Sang Mrajèng Sêmali | utusan mring Patih Durgakala | Kalasinga sabalane | maring Kindran wêkas wus | anglamara maring Dèwi Sri | datan pawèh pasunga | têdhanên dewa gung | kang dinuta dan umangkat | sang ulun ta kang lakyèng ngambèng wiyati | gêgana kèh danawa ||
20. asrang gumrêrah swabawèng yaksi | ing gêganarja padha lumarap | ing Suralaya tampine | kathah kaksi kadulu | tanpa siring konang kaaksi | endah awarna-warna | selarja na ngugul | kadi sato măncawarna | rinukmi mas sela bang sayana putih | krêsna jênar sri nata ||
3. Sinom
1. sigêgên kang katakêna | Jugringsalaka[36] winarni | undar-andir pariwrêna | Ywang Bathara Guru lêwih | miyos jawata niwi [ni...]
--- [f. 9r] ---
[...wi] | para dewa agung-agung | ngarsa Sang Yang Narada | Saywang Dhêndha Ywang Basuki | Ywang Bathara Brama ta Ywang Kumajaya ||
2. Ywang Sambu Bathara Endra | Bathara Wisnu anangkil | pêpak kang para jawata | muncar gumêbyar kaliring | murub ing sacakraning | gilingan byakta andaru | kasênwan Suraloka | rungsiting kang jawata lwir | ngalapan atmane ulun marcapada ||
3. neka warna busanendah | marcapada tan madhani | ganda rum ambar kasturya | anrus ing saptèng pratiwi | imba suwarga adi | sarya indah adi luhung | gêdhang măngsa woh mirah | pupus cindhe lungsir kuning | blêdug arum karikil intên kumala ||
4. dan nabda Ywang Gurunata | mring Ywang Narada amanis | kakang Nrada kaya ngapa | Ni Sri swari Wisnupati | Ywang Narada turnya ris | pakplong-pakplong banthèng ulun | punapi winancanan | kang apsari Ni Dèwi Sri | anyar kina lêledhang ing marcapada ||
5. sayêktos batên pakenak[37] | padukèngkara kaarti | minawi jana uning ta | salah pikir mambu atir | aran jan lan apsari | mila dede dhaup kupu | yèn poma pandhita jan | uni maring Ni Dèwi Sri | wande puja brata alpèng Susmanangsa ||
--- [f. 9v] ---
6. dan mèsèm[38] Sa[39] Wisnu myarsa | linambana kang rayi Sri | eca gèn imbal wacana | ndan opyak gègèr ing jawi | sura danawa prapti | tanpa larapan wus rawuh | ing ngarsa Gurunata | pan amêng yaksa kêkalih | nêmbah-nêmbah rainya konjêm ing kisma ||
7. kagyat kang para jawata | non yaksang Ywang Narada ngling | sira buta ngêndi paran | kridhanta anjok tan krami | susela Brama Ruci | aranmu butêng adiyu | murang ngagas wani tan | wrinwrin dukaning Pramèsthi | tan wun klêbu ing kawah Si Tămbramuka[40] ||
8. Bathara Brama tanya kras | lah sapa aranmu yaksi | sura buta ro manêmbah | pukulun gustya Ywang Musthi | sumangga ngastèng dasih | banjutên ulun pun diyu | si tan wrin subasita | wêweka rêringa tan wrin | rèhing nara umulun byatning dinuta ||
9. Sri Sêmali Sang Danuja | ingkang praja Selagringging | anênggih Gadhongseluman | ulun dutèng nglamar nênggih | musthikaning apsari | lêpata ila-ilèku | nambat musthikèng Kindran | pangaskartan Ni Dèwi Sri | inglêlamar panggiha ri Mangliawan ||
10. krodha ngling Sang Wisnu lila | warahên ratumu yaksi | Sri Sêmali Mangliawan | yèngsun priyane Rêtna [Rê...]
--- [f. 10r] ---
[...tna] Sri | kapan sun apêpanggih | ingsun wa suwela cucuh | pranibun samodra |[41] ing tapi[42] lwah jro tan winwrin | ing gêgana rêmên wang tan kêdhap-kêdhap ||
11. Bathara Brama kras lingya | Mangliawan Si Sêmali | kang atmaja Bramaraja | iya padha bosên urip | ngwang obong dahnala di | sun sisigi pêrang parung | sun kêramasi panah | cacah nir cucah sri yaksi | wa Sitrasi pari tan salin ing warna ||
12. warahên Si Mangliawan | buta lan Mraja Sêmali | jawata yeka mawarah | tur pamit nêmbah kang yaksi | lumaris gêtun ngaksi | maring sakyèh jawata gung | tan nyanggèng tyas raharja | byatita Sang Ywang Pramèsthi | sampun bibar jawata prayitnèng baya ||
13. eca prasamya gunita | prasamya prayitnèng wèsthi | sagunging para jawata | Sang Ywang Narada makya[43] ngling | he palibaya sang lwir | aywa eca-eca sagung | têke bolèt kastela | watêke katarèng wèsthi | Mangliawan patya munggah Suralaya ||
14. pakplong bakal wontên aprang | tangguh mênira mênèki | lingira sagung jawata | kadipundi gèn inggahi | yèn wus karsèng Susma Di | têkèng lara puwarantun | dan sagung pra jawata | myang sakwèh mambang kinêrik | wus sinwara pêpêk
--- [f. 10v] ---
kastraning alaga ||
15. sigêgên sakarêng kocap | Sri Danuja Ji Sêmali | bilalanti ngarsa-arsa | yun-hyunên ari nêrpati | kang dinutèng ing swargi | Durga Singakala diyu | pêpak yaksang dênawa | mantri dêmang wadya mêrgil | kang swara grah lir ywrakta kang nêmpuh parang ||
16. mucanga pan dèrèng abang | idua tan asat prapti | pun Durgakala dinuta | Durgakala anèng ngapti | sarèh kadutèng nguni | mring jawata ngêbun-êbun | Ni Sri Kindran kabalya | panglamar Mrajèng Sêmali | tan pinarêng apanggih lan Maliawan ||
17. pan anggro Sang Sri Danuja | angrik Sang Mraja Sêmali | pan krodhanirèng tarpengan | Mangliawan gêrêng angling | babrêngose dèn puntir | bramatya alatu-latu | muka bang wadana sang | kumêdut padoning lathi | kang jaja brit sinèbêta mrang mêtapya ||
18. tur sêmbah ri Mangliawan | naranta amit kaka ji | lumurug ing soraloka | Mraja Sêmali tanya ris | lah iya dèn ngatyati | dèn eling wêkasing tuwuh | ling-ling dèn pakelingan | mapan sakyèhing dumadi | mapan rusak tan langgêng ing marcapada ||
19. akathah mawarah-warah | kasêktèn lawan pakeling | hong sida roma kartika | widandani awignani | surya madhangi sasi | maddhani [ma...]
--- [f. 11r] ---
[...ddhani] sakutu-kutu | kutuning walang taga | mundar amawigna murti | musta nama madewa yu malêmpita ||
20. pan kitèka ya kayeka | dalêming samodra budi | Danurdhara Danurwinda | kapyani wak bawasi |[44] makurma abatèni | mapan tilalaning tuwuh | sindhitala gulinggang | dadinta dadi sakapti | pilih pulang suksma sinuksmèng ambara ||
21. Sang Mangliawan mawarah | mring patya yaksa nusuli | sawadya Gêdhongsiluman | sinwaran yaksa kinêrig | gêtu kêrik buta wil | Sang Mangliawan andarung | mring parahsura windha | kang wadya lumakyèng ngapti | grêh gurnita gêgana sêk tang danawa ||
22. kang lakya byaktang pawana | tan ana kang lingan ajrih | kyèhing wurdha pirang sasra | pirang dina konang lagi | pan sampun dyi sapta ri | têkap arah para inung | têpèng Junggringsalaka | undar-andir pari warni | gawok mulat yaksa kabèh mundur mara ||
4. Durma
1. bala yaksa dhêndhên[45] gyanirèng lumampah | anon suranglăngka[46] di | sela warna-warna | sela bang kadi janma | dhas atolèn kadi èsthi | aneka warna | dhas naga myang yaksèki ||
2. warna-warna kang sela kathah warnanya | bala yaksa kras angling | e batur ta padha | dèn ngatyati ing baya | kang pralega lêbur ênting | saurewangnya[47] | e apa jarerèki [jarerè...]
--- [f. 11v] ---
[...ki] ||
3. lakuningong angiring anggèr bandara | aja kakehan pikir | bêcik nêmu ala | alarja si bandara | awurên Suraloka di | gurnat gurnada | dimèn mambang mêtoni ||
4. ywrangkat sêgut ambalang gutuk gurnada | pêtêng kukus sundhawi | prahara gêng prapta | muluk sela saarga | awor ladhu udan curi | nêmpuh dênawa | kathah pêja[48] rasêksi ||
5. awringutên[49] tan ajrih mungsuh jawata | ladhu sirna nangkêbi | gèning dewa mambang | mambang dêdewan mulat | yan yaksa buta wil prapti | kèhnya tan ketang | mambang sadaya gipih ||
6. para dewa anon tandange danawa | ndan bandhil myang jêmparing | anyakra narampang | swara wara lumpas |[50] angrok swarane kang cêrik | agrah gurnita | kathah pêjah kang yaksi ||
7. wiratbuta anon balane kyèh pêjah | Lêmpunggumulung gipih | ngamuk maring mambang | kang katrajang kèh pêjah | sisantu malaywa wiwrin | mambang dêdewan | gumrah sambating kanin ||
8. Sa[51] Ywang Brama ambalang ladhu pawaka | mring bala wil kèh mati | kobaring dahnala | pirang-pirang wil pêjah | sisantu malaywa wingwrin | swara gurnita | lwir udan sinamèni ||
9. Lêmpunggumulung yaksa Wiratgundhala | Kumbalaga Srênggi- |[52] kala Sang Pikala | Srênggana [Srêng...]
--- [f. 12r] ---
[...gana] Sang Lêmbana | Durgana Cacingsakêthi | Ki Lêmbusura | surak Sang Ganayaksi ||
10. Yaksasura butèstri Rancalkuthana | Prênggăngsa Srênggahsrênggi | Sang Prawiratbuta | kathah pracakèng buta | sarêng rampak angamuki | mring mambang dewa | kathantu malayya wrin ||
11. Brama Dêndha Ywang Gangga tiga umangsah | kinarubut ing yaksi | tri jawata manah | warastra samya lêpas | kathahing astra lwir wrêsthi | kèh yaksa pêjah | wadya wil kathah mati ||
12. linge dewa e buta padha mêdhuna | tan wun ko ngwang tumpêsi | kang wani jawata | wringutên Wirayaksa | tan sêja wêdi ing pati | sangsaya krodha | rèh rowangnya kèh mati ||
13. Sang Ywang Dêndha anawat ladhu prawata | muluk kang punang curing | ngantêbi danawa | pirang-pirang kang pêjah | rahnya mubêl-ubêl mijil | rêmukang[53] têndhas | tulang rêmuk wor siti ||
14. pirang-pirang yaksa bala mantri pêjah | tumibèng ing pratiwi | kalud Ywang Bathara | Bayu mêtyèng prahara | nêmpuh yaksa kathah mati | tibèng pratala | wangke glasah ing siti ||
15. irikonang Patih Yaksa Durgasinga | non ulunnya wus bêrsih | kroddha ngrik sang patya | mara ngling kras nênantang | panguwuhnya ingong wani | marang jawata | lah kêmbulanèng kami ||
16. para dewa angrubut [angru...]
--- [f. 12v] ---
[...but] sami amanah | kêna datan nêdhasi | marang Durgasinga | Kaladurga prawira | nanging sami mutah gêtih | ro patih yaksa | mundur sinurak anjrit ||
17. Sang Mangliawan konang ton ulun las |[54] bramatyandik tan sipi | awirang tar pengan | sojar kras Twiwikalpa | kêmbulana ngwang ajurit | ngwang Mangliawan | tuhya priyaning tiwi ||
18. ngwang kang ari Mraja Sêmali putrèka | Bramaraja purèki | Ngindrapura agya | patya rwa lah mundura | para dewa bramatya ngling | mring Mangliawan | walia si ko mati ||
19. tan wun sira lêbur cethang mring jawata | basah lungkrah sirapti | rabi Sri tan ana | layak patutanira | janma swari tang apsari | mênèk kayèka | Sri Watugunung dhingin ||
20. kêdah sori Supraba ing Suralaya | têmahe ngêmasi |[55] sasunu tan pêjah | mêngko sira tirua | numangsah prang lan dewa di | mêdhuna gancang | mring nayopada urip ||
21. wong acacah nir cucah adoh parentah | guregah tan wrin wèngsthi[56] | lir cêcubluk dewa | Mangliawan rakanta | yaksa badhog daging urip | wus ngong cêcadhang | Kawah Tămbramuka di ||
22. Mangliawan dik myarsa jar jawata |[57] dening mêmanas ati | mangsoh byaktang kilat | ngamuk mring mambang dewa | kang
--- [f. 13r] ---
tinêndhang tinampiling | binithi rêmak | kathah kang mambang mati ||
23. para dewa sami gutuk pangabaran | Bathara Bayu gipih | anawat prahara | awor udan dêrsela[58] | datan obah ri Sêmali | Sang Mangliawan | tuhya dikjaya sêkti ||
24. Sang Bathara Brama amanah pawaka | gêng lir sundhul wiyati | prayarsa nunua | maring Sang Mangliawan | kasêktèn jawatan tiwi | tar tumamangga- | nirèng ari Sêmali ||
25. kewuh ing tyas jawata mangsoh mrintaka | mring Mangliawan gipih | Ywang Dhêndha Ywang Gatra | ngrap ngudani warastra | Mangliawan datan busik | têguh prawira | pra dewa nuduk nitir ||
26. tan tumamarsa cinandhak datan kêna | angrap nuduk anitir | putung kang curiga | ro dewa wus lumajar | Dhêndha Gatra wus lumaris | akujingkangan | ambêkan mêtu kuping ||
27. Mangliawan agrêgut mangsah prayarsa | candhak jawata kalih | lêpat datan kêna | palayunya pan kêras | dewa kalih rêbut dhingin | mlajêng sasaran | kalintang dening ajrih ||
28. Sang Ywang Brama tumulung narik curiga | panuduke anitir | tan rinăngsa dera | Mangliawan tandya kras | nyandhak wangkingan tumuli | kêna binucal | Yyang Brama tiba tangi ||
29. wus lumajar Ywang Basuki dan umangsah |
--- [f. 13v] ---
mara nuduk anitir | mring ari Danuja | sadhidhik tar busika | Basuki pêgêl ing ati | tandya lumaywa | akras tan nolih wuri ||
30. dan masèka sagunging para jawata | angudani jêmparing | pêtêng swara wara | tumamèng Mangliawan | tan risa jawata glis |[59] ambalang padha | gutukira pribadi ||
31. kang lêladhu pawana lawan dahnala | ladhu dhut watu api | tan ana tumama | Sang Mangliawan tandya | angucan[60] kras mring kang sakti | sapa kang darbya | pangabaran sakwèhing ||
32. kang maruta selarga ladhu dhut nala | ta[61] liya kang darbèni | ndan irika kuna | sakèh kasêktèn dewa | wus bali kang adarbèni | para jawata | darbene sami wali ||
33. para dewa lumajêng padha sasaran | kêna mring mambang tuwi | kathah kang parastra | tan amăngga puliha | pirang dina kunang lagi | prang mêng pat dina | rèrèh dalya ngartati ||
5. Dhandhanggula
1. ndan katakên pra jawatan jurit | agunita[62] ing ratri kalèka | kadi ta paran akale | rèh sor prang tan amagut | Ywang Narada akras dera ngling | pangajaping jawata | kang mangsah prang pcupcuh[63] | tan lena nglawana kang prang | Mangliawan sira ta Sang Wisnumurti | lêhêng sami sênêtan ||
2. kunêng tekang sagunging apsari |
--- [f. 14r] ---
kagegeran angili sadaya | gendhong kalasa bantale | samyapta ngungsi ayu | atri gumrah pating jalêrit | wrinwrin yan katawana | lwir janèstri tuhu | rabine mambang sadaya | wus malaywa angungsi dunungan sêpi | kang nèng Jugringsalaka ||
3. katakên Sang Mangliawan malih | ambujêng kang sura pra jawata | kang padha lumaywa kabèh | tan ana măngga cucuh | sang arya pan prakoswèng jurit | tan ana lumawana | mring sang ari diyu | lumakya têkap ing dwara | Kindran aran Selamatangkêb tangkêbing | pintu nêb mênga dhawak ||
4. têtangkêbe pintu Kindran iki | salamine mênga minêb dhawak | gumrot gumrêrah swarane | tangkêb dwi kandêlipun | pat dasa ta dhêpa pan curing | sela têm pinatikan | nawarêtna murub | sing sang katakêban[64] lawang | yêkti rêmuk bêbalunge dening curing | lêbur tanpa dadia ||
5. Kaladurga Durgasinga singgih | ngiring Mangliawan kèwêd ing tyas | dera sru lakung[65] wêdine | mulatangknging pintu |[66] mênga minêb tumakêb maning | gumênjèng byaktang gurnang | dwi buta rwandulu | wiwrin datanpa siringan | Mangliawan dwêg ngambèng bumya têmbagi | panas kadi dahnala ||
6. tan karaos panasing kang tiwi |
--- [f. 14v] ---
sinung tawar ing mangkya kalakyan | têkèng don dyara sru jrihe | Mangliawan amuwus | paran akalirèng prasami | ture yaksa kalèka | yèn sambadèng kahyun | jêngirèng kinèn walia | prandene pan yan bathara anglastari | karsa jêng dwara mênga ||
7. ngling Sang Mangliawan mamêdèni | sira karo kaya ta rarea | lah mênênga ngwang têdhane | mring dewa Susmana Gung | Mangliawan muja sêmèdi | sidhakêp suku tunggal | babahan songa[67] wus | kabèh katutupan padha | pan jumênêng anane manusa jati | lêbur ananing nara ||
8. lastarya tinarimèng pujyèki | mênga dangu ingkang punang lawang | kang têngga dwara sakyèhe | mambang amagut cucuh | lan Sang Durgasinga katitih | tan agopinanah[68] tan | pasah ing astra mur | nêlas astraning wirama | ngobat-abit pangamuke yaksa kalih | lir banthèng tawan brana ||
9. irika ta Mangliawan malih | lumakya mèh têkaping sinêdya | Rêpatêpanasan gone | rêtning Kindran linuhung | Ni Dèwi Sri sang arywa angling | e Wisnu gya matua[69] | papagên tadèngsun[70] | sira sor tan wun ngyang alap | sorinira kasosrèng pramudita di | yune tanpa sisingan ||
--- [f. 15r] ---
10. sigêgên ta sakarêngan malih | winasitakên Jugringsalaka | Rêpatêpanasan gone | yeka Bathara Wisnu | pan kalèka[71] diwêg winêrgil | dera atmajèng priya | Srigati ranipun | ing wugat[72] Ki Lurah Sêmar | Wangsagatra Patrasalupa tan kari | kalayan Dublajaya ||
11. marmitane Ywang Wisnu tan jurit | witning arsa miyosana aprang | ginubêl dening gruwane | Dèwi Sri lara muhun | jroning kang tyas kapati-pati | tan purun katilara | Dèwi Sri kapiluh | tan mêdal locananira | yèn nangisa mimbang waspanya sayêkti | ngaru-ara ing Kindran ||
12. kalud mangke Sang Wisnu rwundahtin | dera sapantinêdhun sing Kindran | amargi Ni Sri tingkahe | asring lêledhang iku | mêrcapada jan tri mring Ni Sri | marmane dewantara | Suraloka koyuh | sakyèhing para jawata | mring ri ditya Ywang Wisnu wacana manis | mring Dèwi Sri lingira ||
13. aywa gubêl nimas marang mami | sun magut prang lan Sang Mangliawan | aja gêdhe bancanane | mênèk sor yudaningsun | kayaparan kakanta rari | balingan sangonana | gantèn ingkang arum | mijil saking lathinira | yèn sun mati kirimên [kiri...]
--- [f. 15v] ---
[...mên] èsêm kang manis | morên lindrining tingal ||
14. dumèh tan mati kakanta rari | yèn tan parêng sira lan pun kakang | lwir tunjung bang nèng jroni[73] we | tan adoh lawan ranu | o ganggêng gêng gêgêng[74] ing têpi | katon dhampyang-dhampyangan | gustya mas lan ingsun | yan antu tan kênèng pêjah | prawitane satriya salin nagari | dèn waspadèng nguksapya ||
15. ndan irika Rahadèn Srigati | anèng ngarsa mèsêm nayut ing tyas | jêng rama sangêt sih-sihe | kalayan kangjêng ibu | tan apêthotustha[75] angliring | ndan Sêmar atur sêmbah | mring Bathara Wisnu | jêngira banggi tan mirsa | pijêr olah kaswecana mong ing kapti | pra dewa kasor aprang ||
16. lan Sang Mangliawan Selagringgring | widadari angili sadaya | jêngira sakeca bae | punika inggih bêtul | ingkang eca têtiyang urip | kang tan pêgat sih-sihan | amangan atidhur | pan eca pêngantên anyar | wangi-wangi mangan loncom sabên injing | amangan lêlinthingan ||
17. nan cita ndan Sang Bathara myarsi | pêtak gumrah sarta nantang lawan | ingundhamona[76] ragane | Bathara Wisnu sindung | kang murud prang Sang Wisnu angling | Srigati anak ingwang | paran kapyarsèngsun |
--- [f. 16r] ---
ture tanaya bagita | satru têkap Mangliawan prusèng budi | aptya sori ing Kindran ||
18. nayantaka matur angastuti | inggih yaktos kang sumbar gumêrah | Sang Mangliawan marangke | Srigati nêmbah atur | pamit yayah renasmu tangis | dèn ngatyati nak ingwang | ywa rarèha kulup | dayereka ndan lumampah | praptèng ugyan[77] lagya kontapana sêging | Srigati Mangliawan ||
19. Sang Mangliawan kras dènnya ngling |[78] dewa kulup sira ngwang lawan prang | baya sira Wisnu anom | mundura dèn agupuh | mênèk mati eman apêkik | Srigati ngling bramatya | nglingmu sor tang ndiyu | balikan sira mudhuna | sing sulendra yan tan mêdhun tan wun mati | mring Srigati prawira ||
20. sapamyarsa Mangliawan aglis | kroddhandik dan Srigati cinandhak | wangkingan binucal age | tiba cinandhak gupuh | mring pêpatih yaksa kêkalih | sirèng Sang Wisnuputra | lwir undhi tan kiwul | dan Ki Sêmar duk tumingal | yèn Srigati yuda sor kinaryya undhi | tiba tangi cinandhak ||
21. Nayantaka sumbar nantang wani | ngagêm tawok[79] wiyare lwir iyan | buta mara ngnyakot age | kiyu
--- [f. 16v] ---
cangkêm myang untu | diyu ngêmah bokong tan gênti | Ki Sêmar latah-latah | iki buta pêngung | wong pêrang gethok-gethokan | anêmêni nora mambu karuh lami | buta mêngko ngwang duka ||
22. dak towoka dukira ko mati | Nayantaka anowok tangginas | ginênti tinawok mèntèr | towok gowang sagandhu | Kidrah Sêmar malaywa gêndring | Dipati Pranaraga | kondur aprang koyuh | Srigati ngagêm sênjata | wus pinanthêng capa lumêpas tumuli | kêna jaja rah mêdal ||
23. Kaladurga niba nulya mati | Mangliawan tumandang kras mojar | mundura kakya dèn age | dhuh mênawi sirantu | mondah murar Rêtna Dèwi Sri | bramatya Wisnuputra | dan amanah gupuh | Mangliawan datan sayat | gumuyya ngling pamanah ta sun arani | Ni Sri anggarut jaja ||
24. amanah malih Radèn Srigati | ambênêri jaja Mangliawan | tan têtês kraos sakite | Mangliawan agupuh | mangsah akras anandhakêning[80] | wangkingan Wisnuputra | wus binucal mamprung | mali ping tri pan sangsaya | kasor ing prang sirèng Rahadèn Srigati | kunang kang rama mulat ||
25. mangu-mangu Sang Wisnu mara ngling | mring atmaja Srigati
--- [f. 17r] ---
mundura | wiyose dudu mungsuhe | walarja ta pakewuh | Mangliawan ingong nandhingi | rêbutên ing alaga | sun Bathara Wisnu | ingkang sêkti măndraguna | priyaning rat e payo tandhing kuwanin | padha trahing kotaman ||
26. e eman tan têmua sadhidhik | Ni Sri lawan Maliawan tuna | gorekan tanbuh sira prèh | tan wun anom balungmu | wutah jamu crêmangga nipis | murud ing kaksi têkap | tibèng antakamu | padha kêncèng juga mangsa | kundur ing prang yan lagya Ywang Taya kang sih | panduming jagat raya ||
27. Mangliawan mulat myarsa andik | sêsumbar panan pitung pangkat |[81] mara ge grêgut manahe | anggrêng akras amuwus | e ta sira Wisnu wus lami | ngwang anti mêtyèng rana | tandhing ngwang prang cucuh | padha ijèn prang tandhingan | lah ta payo-payo sapa sor ing jurit | tinugêl kang bujăngga ||
28. arikonang sêh prawira angling | Mangliawan Wisnu gya mundura | eman jiwantu prandene | jawata rèng gung kang wus |
--- [f. 17v] ---
mring ngwang datan năngga ngwang jurit | srahna Ni Sri age ta | ngling Bathara Wisnu | pangrasaning tyas kayèka | durung ulap musuh prang ri Danuja Ji | ing uni sun mrajaya ||
29. Watugunung Ratu Gilingwêsi | kawasa tan mimba na miriba | prandènnyantuk astaningong | apa maning rupamu | mênèk kurang gilani ngaksi | murdhanta salinana | sasra diyu siyung | sakêthi pan datan ulap | balik si mudhuna bisuki dadi |[82] pangewan marcapada ||
30. kroddhandik Sang Mangliawan aglis | krasa nyandhak wangkingan anyandhak | binanting binucal age | mamprung lwir kadi sindung | watara na lakyan saari | Mangliawan tyas suka | gumuyya angguguk | sêsumbar anantang lawan | dan Sang Wisnu prapta lwir angin malêsi | mring Mangliawan nyandhak ||
31. murddha tinapuk mukanya kêni | untu rampal panon sumamburat | anggrêng ariyak tangyage | pamahanan wus rawuh | kang warastra lwir wêrsa drêsning | pênuh angarah pêjah | Sang Bathara Wisnu | kadrêsan ingkang warastra | tan agopa tuhya ta Sang Wisnumurti |
--- [f. 18r] ---
astra tan tumamangga ||
32. lèn kênangga tan busik sadhidhik | warastra pan kyah tan kapitunga | kêbêk tan ana tuwange | yeka Bathara Wisnu | pangabaran agutuk angin | mring astra dadya sirna | panah sadaya mur | wrin gêtun Sang Mangliawan | panah datan miyatani lêbar ênting | deyereka sang arywa ||
33. angusap jaja ping tri mêtyapi | ngarab-arab murub kantar-kantar | para dewa kagyat anon | api mararsa nunu | mring Sang Maha Wisnu dan aglis | amanah punang mega | rêmêng dadi jawuh | madhêmi punang dahana | kawarsan dêrs pawaka pêjah sirnanting | kacub ing we dahnala ||
34. udan andrês malah dina ratri | tan atêrang malah kabanjiran | sang wangke wus kintir kabèh | pan saking drêsing jawuh | tan atêrang wor udan krikil | bala yaksantu kathah | kacub ingkang banyu | sêktine Wisnu tan pengan | irikonang Sang Mangliawan kroddhandik | rèhne sor kaprawiran ||
35. dan sêsumbar ta Sang Wisnumurti | yèngsun ta Sang Ywang Bathara Surya | lah payo rêbutên ingong |[83] prajuriting dewa gung | dikarèng rat kutamèng bumi | rêbutên [rêbutê...]
--- [f. 18v] ---
[...n] ing alaga | priyaning rat tuhu | sêkti têguh măndraguna | priya jayaparusa gêndhak datan si- | karèng jan priyotama ||
36. mundura gya ko sira ri yaksi | yèn tan mudhun tan wun êmantaka | Sang Mangliawan kras linge | apa abamu Wisnu | ngwang wruhanta tan kena pati | yan lagya na baskara | wulan tan kênantu | balikan Ni Sri srahêna | ngwang tumudhun jawata padha lumiring | mananya pan kasmaran ||
6. Asmarandana
1. mambang dewa sadayèki | mara nundhung Mangliawan | kang mambang samya kras linge | mudhuna kita dèn gancang | yan aptya basukyarja | Mangliawan was angrungu | pangucape mambang dewa ||
2. Mangliawan bramantya ngling | mêko[84] ngwang tumpês pra mambang | prawira di adiningong | panggah kutamèng alaga | yèn sirarsa matia | lah papagên tandang ingsun | ngwang tumpês ngwang tara măngsa ||
3. tandya kras mambang sakwèhing | samya ngudani sanjata | ewon lêksan wêndran kèhe | Mangliawan basukyarja | lèn putung punggêl astra | ting carêngkling padha rêtu | kênangga Sang Mangliawan ||
4. Mangliawan bramatyandik |
--- [f. 19r] ---
kênastra tan tinolèha | mambang ingamuk sira ge | binithi nêpak tinêndhang | kang kaparag kèh pêjah | sisantu padha lumayu | kang swara agrah gurnita ||
5. pirang-pirang mambang mati | wrinwrin wadya Tijomaya[85] | Sang Mangliawan kras linge | sêsumbar anantang lawan | e ingong Mangliawan | têguh jayaparusèngsun | e Wisnu agya tandang prang ||
6. dan Bathara Wisnu gipih | nimbali Srigati prapta | linge yayah anak ingong | pagutên Si Mangliawan | dan Srigati mit nêmbah | mring rana sêsumbar gupuh | e payo Sang Mangliawan ||
7. ingsun lawanirèng jurit | Mangliawan tandangnya kras | Srigati canandhak[86] age | wangkingan sigra binucal | tiba têbah tangyegal[87] | Srigati mara kras nuduk | tinitir-titir ri yaksa ||
8. konang Sang Wisnu angèksi | tanaya kasor ing yuda | ndan Sa[88] Wisnu angrap age | cinandhak sang ari yaksa | binithi mukanira | pisêk irungnya ri diyu | rahnya mêdal darawayan ||
9. pangabaran amiyosi | rah dadya naga gêng dahat | kagiri-giri agênge | ngakak nandêr mambang dewa | kang kaparag kèh pêjah | wisa dumilah sumêmbur | pirang-pirang mambang [ma...]
--- [f. 19v] ---
[...mbang] pêjah ||
10. sisantu malaywa winwrin | mambang dewa pan malayya | nabda napatani kabèh | turune Sang Mangliawan | ana ing nayapada | dadi satrune dewa gung | anèng Kawah Tămbramuka ||
11. gêntêr[89] patêr anauri | gumrêrah ing antariksa | gênturan wurahan gumroh | kadi gunjing maetala | irika Wisnu lila | amanah lêpas ingkang hwruh | dadya kagindra gêng juga ||
12. kolu gajah gêng ngajrihi | kagindra angrap amăngsa | sarpa naga sirna mangko | minăngsa dening kagindra | Mangliawan amawas | ingkang kamur |[90] minăngsa marang garudha ||
13. Mangliawan bramatya ngling | hèh Wisnu payo tandang prang | padha juga aywa morod | Mangliawan ngusap jaja | dadya yaksa gêng dahat | lir Kumbakarna dinulu | rupa agilani wurywan ||
14. muka bang lir mêtya api | siyung tinsêna[91] asaliban |[92] nitrandik lir surywa roro | lir Bathara Kalaludra | awak gêng lir prawata | asêgu kadi galudhug | pêtak-pêtak kadi gêlap ||
15. lah ta was-wasên ngwang iki | pinrih bêcik datan kêna | tan wun ngwang lêbur tagane | he Wisnu sira maguta |
--- [f. 20r] ---
yèn sirarsa tan arja | dan lingên Srigati magut | kalayan Basuki Dewa ||
16. lêpaskên sênjata aglis | Basuki mring Mangliawan | ri ditya têguh yatna lon | kroddha ngrik lingnya kabangan | mung jawata ranira | linge tinanyan ya ingsun | Sang Ywang Basuki ta ingwang ||
17. yèngsun kang aran Srigati | kang atmaja Wisnu Dewa | warastra wus lêpas kabèh | anuju jaja tan sayat | kroddhandik Mangliawan | pinêrpêkan de sang diyu | Basuki Srigati madhan ||
18. panuduke tan ngudhili | kêna suku wêtêng pupwa | tan risa ditya tiron |[93] sapa ta mêngsahira prang | tan lèn Sang Wisnu lila | tuhya mêngsahing acucuh | Mangliawan Wisnumurtya ||
19. tandya kras sang ari yaksi | anyangking Srigati kêbat | binanting binucal age | Radèn Srigati wus sirna | sumêrap raga itma | mring Sang Ywang Basuki gupuh | Basuki yeka kras tandang ||
20. warastra lumêpas aglis | agra sutiksêna dumilah |[94] panah sangkali kêna ge | nirnakkên diyu nagindra | nuju jaja dênawa | Mangliawan ngrik kroddha sru | wus babar Sang Mangliawan ||
21. rupi kadi wingi uni | ambêkane akêsotan | wrin Yyang Basuki sira ge | cinandhak sigra binucal | mamprung datan wrin paran | Basuki sarta amuwus |
--- [f. 20v] ---
dhumatêng Sang Mangliawan ||
22. Sang Ywang Basuki ika ngling | maring sirèng Mangliawan | sun wus kasor jurit mangko | benjang anèng nayopada | sun malês marang sira | ingsun aran Lêksmanèku | arinipun Sang Sri Rama ||
23. Sang Mangliawan duk myarsi | kang swara Basuki murca | Mangliawan saur linge | ywa liyan mungsuhira prang | sira kalawan ingwang | kang asung swara ika mur | Ki Sêmar nangis alara ||
24. marêk maring Wisnumurti | umatur sarèh kang putra | Srigati wus sirna mangko | wikan pêjah wikan gêsang | kang wlas dhatêng kawula | putra jêngira ing dangu | sri pêparing mring kawula ||
25. Ki Sêmar lara anangis | panangise ngaru-ara | katuwone awak ingong | duwe gusti kurang priksa | pan wêlase akathah | adhuh-adhuh gustaningsun[95] | kawulane tan dèn bêkta ||
26. lingira Sang Wisnumurti | aja nangis kakang Sêmar | pan nora mati nak ingong | sun arani nora gêsang | anjêsmani patinya | ing têmbe têmu lan ingsun | besuk ing bumi sêngara ||
27. mundura sun magut jurit | Sang Wisnu tandang kras lingnya | he Mangliawan sira ge | mapaga srung sun lan sira | ngadu trêhing kotaman | sapa sora prang nêmwantu | pribuwên ngwang Wisnu priya ||
28. Mangliawan duk miyarsi | kroddhandik lingnya
--- [f. 21r] ---
kabangan | Wisnu payo prang lan ingong | angadu tosing crêmăngga | Mangliawan akêbat | ngiwa kênastrane limpung | kang kanan ngasta bêdhama ||
29. angrap Mangliawan gipih | Sang Wisnu linimpung kêna | angga tan rêmpid wulune | tinitir-titir tan pasah | malah kang limpung gigal | ingasta cinandhak gupuh | winalês Sang Mangliawan ||
30. kêna jajanya bênêri | kalud cinakra wus pêjah | Sang Mangliawan sira ge | kagulingan nèng buntala | surak para jawata | gêtêr patêr syara gumruh | kadi gunjing Suraloka ||
31. para jawata sakèhing | lêmbana mring Wisnu priya | dan Yyang Wisnu sumbar age | yèngsun Saywang Patmanaba | kang sêkti măndraguna | prawira dikèng rat tuhu | gêndhak tan sikarèng ing jan ||
7. Mijil
1. dan sagunging para jawata di | muja sokur gumroh | rèhning pêjah satrune ta mangke | Mangliawan arine Sêmali | mangke sampun lalis | pêjah asor cucuh ||
2. satru-satru bu satruning dewa di |[96] kang wus antu mangko | Sang Bathara Wisnu satêdhake | priyaning rat kang sih Ywang Taya di | Mangliawan mati | sinurak dewa gung ||
3. sagunging dewa mambang sukanting | suka-surak gumroh | swara [swa...]
--- [f. 21v] ---
[...ra] gumrah surak mambang kabèh | lir butula kang punang pratiwi | tustha manah ênting | rah satrunirantu ||
4. mêngkanarsa Sang Ywang Wisnumurti | nigas jăngga gupoh | Mangliawan ingagar astra ge | dan amuluk raga ari yaksi | sarta akras angling | wruhanira Wisnu ||
5. durung tutug lakonirèng kami | sira lawan ingong | besuk ana nayapada gone | yèn ana ran Sang Rawana kami | Ngalêngka prajèki | wruhanta ya ingsun ||
6. kita têmbe atêmu prang kami | ing danalaga ro | aja na lyan sira lawan ingong |[97] Sang Ywang Wisnu duk myarsa swaraki | Wisnu naur angling | lah iya sirèng sun ||
7. sêdhêng mungsuhira ingong jurit | tan wrinwrin tyas ingong | lwir rupanta ingong aran têmbe | Sang Sri Rama sira dèn pakeling | dan gêntêr nauri | ana syara wus mur ||[98]
8. Asmaradana
1. dan irika Wisnu malih | wus kondur jaya ring rana | wus mantuk dhatêng purane | tan adoh lawan parêpat | Kidrah Ki Nayataka | Wăngsagatra anèng pungkur | lampahe kadya jong layar ||
2. ndan Sang Wisnu yeka prapti | Pura Rêpatêpanasan | Kindran don punang swarine | tan adoh Ki Nayataka | têngraning mênang aprang | pinapa[99] gamêlan umyung [u...]
--- [f. 22r] ---
[...myung] | ing Suraloka tri gumrah ||
3. gêgodhongan samya muni | gamêlan ing Suralaya | kadya kaswargan rakite | tustha sagunging jawata | satru sampun paratra[100] | sigêgên malih winuwus | Sang Bathara Udal-udal ||
4. Arya Suduk wangsul mijil | ngadhaplang sarta kêkayang | Narada bungah tyas linge | Kindran padha sucènana | dening cêmêr sadaya | labêting apêrang cucuh | têke bolèd sucènana ||
5. pakplong-pakplong dèn barêsih | mêngkana Sang Ywang Narada | Bathara Găngga ingawe | lan Bathara Bayubajra | dan mêndhung Suralaya | tan dangu-dangu drês jawuh | patinira tri myang siyang ||
6. kintir sagung tulang gêtih | kang sarwa kintir wus sirna | kang amis bacin sakèhe | astrèng prang kintir sadaya | tibèng ing marcapada | dan Kindran walya lwir dangu | lêbu kasturya rum ngambar ||
7. ganda rum bêk ing pratiwi | jro Kindran bungah tar pengan | sigêgên malih wiraos | patih ing Gêdhongseluman | yaksa pun Durgasinga | Kaladurga wus lumayu | kapiandhêm tur upiksa ||
8. marang Sang Mraja Sêmali | lampahira tan araryyana |[101] kunêng malih kawiraos | Batha Wisnu kalèka [kalè...]
--- [f. 22v] ---
[...ka] |[102] lênggah lan Ni Sri ngucap | paran marmi jêng pukulun | arêngu tan kadi brayan ||
9. Sang Bathara Wisnu angling | Sri yayi rundah tiningwang | durung tutug lakon ingong | nimas kalayan pun kakang | ing nayuh nayapada | besuk ingsun aprang cucuh | kalawan ta Sang Rawana ||
10. Ratu Ngalêngka kang nami | Dasamuka ngwang mêngsah prang | yèku alêsing[103] tyas ingong | wus panduming Susmanăngsa | sun turun saking Kindran | lan nimas yayi ing besuk | apisa[104] yayi kapêndhak ||
11. dening[105] tanaya Srigati | wus murca tan wring ing parah[106] | yèku besuk kanthiningong | aprang anèng danalaga | ngara-ra ing Ngalêngka | aprang rame anèng ngriku | têkaping bumi sêngara ||
12. rêp data pitanên malih | Kindran Rêpatêpanasan | kang nrat[107] raharjèng wêkase | pulih mulya mure dawa | Selagringging sinewa | karing tanaya tyan Galuh | Rêtna Sukèsi lan garwa ||
13. kang putra Dèwi Sukèsi | umatur rèhne swapêna[108] | paman Mangliawan katon | anitih liman amêta | kabyur dhatêng samodra | amlês ing we tang kadulu | pun paman batên katingal ||
14. Mraja Sêmali nabda ris | anak ingwang ipènira [ipè...]
--- [f. 23r] ---
[...nira] | wong turu balubuh bae | têmah turu ngipi ala | padha nungsa jawata | adhi jayaa ing ripu | Mraja Sêmali ru dahat ||
15. sigêk gya tita kang prapti | Durgasinga Kaladurga | jumrajog maring kadhaton | sumungkêm padèng narendra | ture syarya karuna | bandara gusti pukulun | suka nara pêjahana ||
16. tiwas cabar kawulèki | pukulun dasih agêsang | linge Sri Sêmali Katong | aywa nangis lah pajara | sayakti ywa wêdia | sang ditya wantah tur galur | kang karêngya kang katingal ||
17. purwa madya wêsananting | Mraja Sêmali duk myarsa | anggro anggrêng panangise | adhuh adhiku pralena | ujarku silih apa | tatêkon bêsur abêrung | nyarudug tan wring ing wêkas ||
18. ana wong nayapadèki | kêdah arabi Sri Kindran | kêna citraka patine | Sukèsi Sukèsih mular | lara-lara karuna | adhi paman ingong milu | mati lah gawanên ingwang ||
19. Sang Mangliawan alalis | lungane tan awêwarta | yèn awarta isun[109] ampèh | mêngko mukta saparanta | sun gayuh-gayuh tuna | karèndhèt ati kang lampus | dhuh bisa mati si paman ||
20. Sang Mraja Sêmali angling | yayi anak ingsun nyawa |
--- [f. 23v] ---
mêswaripa rèh tangise | mênênga aywa karuna | balik ta awak kita | tan wurung kapilu-pilu | dadi satruning jawata ||
21. ingkang ingong kawêdèni | Yamadipatya ing Kindran | mênèk mundhut itmaningong[110] | mêsa wurung ing sêmaya | apa ta akalira | Dèwi Sukèsi umatur | wor tangis astuting yayah ||
22. Rama Brada[111] wêgang ngungsi | ing ardi myang lwah kasimpar | rêrumbuk ta rongadigrot | jro sumur bandhung sumbêran | samar pantês tan wikan | pun ibu jêngira kandhut | kawula jêng singidêna ||
23. bêkus anggro Sri Sêmali | lwar[112] agrah swabawanira | lah age dandana karo | ibune lah marenea | sun kandhute kewala | ndan kinandhut sorinipun | Mraja Sêmali angucap ||
24. sira anak masku nini | dadia têtangkis ingwang | rewang wacana lan ingong | sapa iya ngong ngungsia | ewuh alpèng tyas ingwang | yèn pandum tan kênèng murud | mraja yaksa èngêt ing tyas ||
25. yèn darbe sanakan lami | dêduluran rakêt dahat | pratapèng ardi arane | Santeba ingkang pêparab | Maraja Citrabaha | Bagawan Sarwa ranipun | wus bêntur[113] sutapanira ||
26. apa kang canipta[114] dadi | dinulur dening Ywang Taya | tênayèstri lon tanyane | sawawi [sa...]
--- [f. 24r] ---
[...wawi] rama mararta | padan ta tinulunga | têtulak pênyêndhêk umur | panjang ukure yuswèka ||
27. lêpata ing tulah sarik | jawata wiku maharja | nanging rama panduming wong | tan murud alarja mêndhak | ing Kawah Tămbramuka | Cêmaniloka bêk pêngkuh | tan anut pitutur arja ||
28. dhuh anak ingong Sukèsi | tuhya wrêddhah budyamarta | tumrahna têmbe putrane | yèn ingwang pralinèng taya | ywrangkat Sang Sri Danuja | mahêng pêpatihing diyu | lumaris yaksa pat dasa ||
29. nanging lumampah atêbih | lante kang rumaksa praja | pugawa[115] mantri wil kabèh | prayitna ing sandipaya | samya bogandrawina | kunêng kang lampah andarung | angandhut garwa lan putra ||
30. lampah wus têbah lan nagri | tan lingên lamèng sopana | adharat sri ditya katong | akalihan ingkang putra | munggyèng garbong di mutya | ngambèng cala lwah atêrjung | wenyandrês anjog ing parang ||
31. ing konang lampah sri yaksi | tan ana durgamèng awan | pala gumantung woh dados | lwirnya sêkar nêdhêng mêkar | kapwanan mrik gănda bwakta |[116] nis-ênis ăngga margiyu | jarahan ngrabasèng sêkar ||
32. asrang buroning wanadri | sapa
--- [f. 24v] ---
gambiro lan kidang | sênuk warak gajah barong | kabrasat wijung wiyagra | budhêng wor walang kapa | mèmrèng nagindra lumayu | wrinwrin non mring Sang Danuja ||
33. atasêdhênging[117] lumaris | tan katakên nuh kalangwan | parah-parah merya katon | pirang dina konêng awan | pratisthèng grèng suwela | konang sang tapi ing ngriku | Bagawan Sarwa lwir gula ||
9. Dhandhanggula
1. sigêgên ta sakarêng kawarni | Manumanăngsa putra Bramaraja |[118] ing Indrapura prajane | Bramaraja sêsunu | Citrabaha pandhita luwih | nênggih Bagawan Sarwa | Ngalêngka prajèku | garwa sing Saptapatala[119] | Dèwi Rapwa nênggih Ni Dèwi Pratiwi | yeka sampun pêputra ||
2. ingkang wrêddhah ran Bisrawa singgih | kang panênggak kasih Bisawarna | Sang Dasawarna arane | samya gêng-agêng luhur | byakta ta Sang Boma katrining | tênaya kang pamêkas | Ywang Kumajayèku | irika wontên pusaka | astra limpung pêpujan sing yayah uni | sapa jumênêng nata ||
3. yakti limpung astrèng jurit |[120] tiksna misani pusakèng nata | rèning kang yayah sumèlèh | kaprabon gênti lungguh | kang putreka Bisrawa dadi | prabyang ngrèh ing Ngalêngka | rèhning dangu-dangu | putra tri apaginêman [apagi...]
--- [f. 25r] ---
[...nêman] | yèn arêmbug pusaka limpung tinêdhi | Bisrawa datan suka ||
4. dadya apăncakara katrining | Sang Bisrawa lan Sang Bisawarna | lan Dasawarna salinge | minta pusaka limpung | rèhning rantên tan jênêng aji | kakanta ngrèh Ngalêngka | Bisrawa tan asung | nglinge raka pan kayèka | arsèng ngrampas sing sapa jumênêng aji | dêrbya limpung pusaka ||
5. rèhe limpung pusaka tan kenging | katêdha ri dadya sru wikalpa | tan wrin wangsa alarjane | wêkasing dangu-dangu | wêtya bang kang driya mêtyapi | lan sojar lèn jan indah | suwa ring sadulur | pan dadya apăncakara | băndayuda tanna jan purun nulungi | ramya kang băndayuda ||
6. sinapih datan kêna katulih | mring ri rwa ran Dasawarna lawan | Sang Kumajaya purwane | wêkas-wêkas tan emut | katulihan banting-binanting | buwang-binuwang têbah | Bisrawa kapuyuh | yuda sor angrasa wirang | tandya ngagêm limpung kang rayi mara glis | dhupak nêndhang anepak ||
7. jongor kongsêb Bisrawa sirapti | mêdhang limpung mring ri Bisawarna | kêna jăngga parastra ge | Bisrawa ngrangkul gapyuk | marang Bisawarna muhun ting | nambat kadang pralena | pra rantên tumanduk | tumulung kang apralina [aprali...]
--- [f. 25v] ---
[...na] | sarta lara-lara dènira anangis | laywan basmi ginathan ||
8. tan apanjang-panjang wuwus dening | ngraos kawus pandum Susmanăngsa | samono dawa cêndhêke | umure kang sadulur | samya ajrih mring kakang Sang Sri | Bisrawa sih sawăngsa | Dasawarna langkung | sru bêkti ing kadang tuwa | tan kêna sah Dasawarna lan narpati | bêktya kule sarêngan ||
9. dahat pitaya sang sri mring ari | Dasawarna sabèng jro kadhatyan | rina ratri tan taha lèn | anyana sadulur trus | dalya sabèng pura ngraksanti | ing durga nawan dhustha | Bisrawa wus asung | limpung măngka astrèng latra | Dasawarna bungah tyas datanpa siri[121] | dalya kang rakanindra ||
10. jênjêp don lakya kang kadi sandi | marandhustha mring pasuptan raka | nuju sweca pasarene | Dasawarna agupuh | mêdhang jăngga rakanta lalis | alok kalêbon durat | kadhaton gumuruh | titir gumrah wror[122] karuna | pra wanita jro pura lwir gunung miring | syara lir wiyat rêbah ||
11. tan katakên kang pralenèng puri | Sang Bisrawa binasmi ginathan | cinandhi laywan sira ge | wuse kang ngadêg ratu | Dasawarna angrèh nêgari | Pêpatih Kumajaya | Dasawarna Prabu | alama panjênêngira | deyereka
--- [f. 26r] ---
kang rakma[123] nêdhêng Susma Di | têtêping panjênêngan ||
12. ingkang putra angrèh Ngalêngka di | Dasawarna lèn Bagawan Sarwa | awèt nèm panjang umure | punika kandhanipun | kang lèn kayat wikan yèn sisip | sigêg malih lingêna | Sri Sêmali nêngguh | kăndha satêngahing ngucap | Ywang Bathara Guru apêputra nênggih | kêkasih Kamasalah ||
13. singgih Bathara Kala puniki | pan Yyang Kala asowan Sri Siwah | ing jro dhasar pratiwi tès | kama rug tibèng diyu | èstri dhasar pratiwi dadi | tanaya sri dityeka | Sri Sêmali Prabu | tan wrin lêsêring kang kăndha | mugyantuka paramarta lêsêr[124] sisip | puwwèng jan kang twi toma ||
14. trah-tumrah Sang Danuja Sêmali | wali malih kang punang carita | Sang Citrabaha anèng don | nêkung pamujanipun | barang ingkang ciniptèng dadi | dukning mirsa tanaya | dwi Sri Ngalêngkèntu | baya wus têkèng sêmaya | pan wus pandum Ywang Susmanăngsa linuwih | putrantu ro Ngalêngka ||
15. lah paranta wus titah Susma Di | Sri Ngalêngka nak ngong Dasawarna | yeka tan dawa umure | nèng Ngalêngkantu lungguh | besuk ana ratu ing wuri | sinung dawa ngumurnya | sasrut sabrêkutut | sadhangdhang tan kênèng pêjah | ratu wuri bramana wiku padha ngling | lwih Sang Bagawan [Baga...]
--- [f. 26v] ---
[...wan] Sarwa ||
16. sinauran gêtêr patêr muni | galêdhug hêr munya kidul kilyan | kangwung[125] ting palêngkung katon | prabawane mèh rawuh | ratu wuri sang rêsi tan wrin | sigêg sêkarêng kocap | Sri Sêmalwa darung | kang lakya tan ararywana | têkap ing graning suwela Santeba glis | konang ngling Wiku Sarwa ||
17. lingira lon mring endhang myang cantrik | gêlara lante kalasa pacar | kadhatêngan ditya rajèng | sagraha lan kang sunu | cêcawisa sabarang bukti | cacahna barang-barang | kang liningan sayut | lêkangs[126] agni tandang adang | dandan dhepok pra cantrik dandanan dadi | pakuwwan sangkêp buktya ||
18. atasêdhêng[127] têkap sang sri yaksi | prabawangin agêng rum sugănda | lwir jan umrik mar gandane | angarum mintar langu | kacubung yan binukti manis | gadhung walura tawa | rasa gula sayub | waragang janèwêr adas | bala ditya kang ngiring tan kirang bukti | dan manggih papungkuran ||
10. Pangkur
1. tandya irikonang têkap | Sri Sêmali ing ngarsane sang rêsi | tan têbah Sukèsi sunu | sastutèng ing bagawan | samya jajar lênggah jawat tangan muwus | Bagawan Sarwa tur bagya | kamayangan ari prapti ||
2. marmita ri gatya têkap [têka...]
--- [f. 27r] ---
[...p] | grèng prawata panggih kakanta rari | nispala tumêkèng mèru | saharja tyas kakanta | marang prajaning ari duta turnèng sun | Mraja Sêmali wacana | marmita kakang ngwang prapti ||
3. darbyatur tri prakareka | purwa madya wasana kang rimihin | ari Mangliawan antu | deraptya sori Kindran | Ni Dèwi Sri yuda nèng Kindran kasambut | mêngsah prang lan Wisnupatya | ari Mangliawan lalis ||
4. rèh ari sampun parastra | măngsa wande kang rayi kapiloni | kapilu-pilu ing dulur | ingwang kajrihi dahat | Sang Sri Yamadipati ngalap atmèngsun | singgih kakang sêdhêng tayan | tumulunga marang kami ||
5. sapa sintên ngwang pêpinta | lèn jêngira alarja mêng padèki | nirnakkên nrimalèng ulun | inggih măngsa muruda | yèn wus panduming Ywang alarja katêmu | dwêg myarsa Bagawan Sarwa | asru kanggêk smu tirtaksi ||
6. nangling Sang Bagawan Sarwa | gêtun-gêtun nora kadia yayi | Sang Mangliawan abêsur | aptya sori ing Kindran | wurung rabi sida lara pupwarantu | tan janmantomambêk lasar | nir pralampita jan dhingin ||
7. tan kênèng linawan ing jan | kang jawatantara purwèng myang wuri | sipya jrih maha maulun | jan marjala kapêndhak | ri kakanta ringêng tan widagdèng tulung |
--- [f. 27v] ---
Sri Ngalêngka yugya napya | sumanggup anulak pati ||
8. têbêng manah Sri Danuja | nangling anggêrng anggro lwir gurnang kang tri | loyop rawis waktra payus | kaka ywa kalayatan | mênèka wring Gustya Yamadipatèku | dadya paran rayinira | sang rêswa ngling smu ngecani ||
9. aywa ge yayi rèrèh ta | mara rana pitulung sih Susma Di | kakanta mêne anêkung | muja sêmèdi arja | ari dawa umure ingwang mujyèku | tan dangu sweca gunita | wontên swara nguwuh linging ||
10. he Sarwa mêngko ta ana | kene satru jawata ran Sêmali | ture Sarwanjok umatur | wontên ulun wikana | nora tandya mur swara sri ditya matur | adhuh kakang dawêgancang[128] | nênggih kang wus nyauloni ||
11. linge Sarwa inggih nêdha | ndan anadhah pisêgahe sang tapi | saana-ananing mèru | wrata putri myang patya | tuwin nyoddha Danuja abukti dan wus | anadha ywrangkat sri ditya | Sarwa lumampah ing ngapti ||
12. lampaha dharat kewala | Sri Sêmali tan adoh lan Sukèsi | wus lèngsèr saka ring gunung | têkap sukwèng aldaka | sang apatih sawadya diyu pat puluh | mikul titihan sang rêtna | putryayu Dèwi Sukèsi ||
--- [f. 28r] ---
13. awahana joli pèrmas | swara gumrah lir udan sinêmèni | kang lakya lon saya darung | sing desa ingampiran | lamun ratri raryyan sawadya wil wiyung | wong dhukuh-dhukuh sing kambah | atur-atur sadayèki ||
14. konang tan kirang binuktya | sing wraksawah samya kalap binukti | padha rasa manis arum | pala kapêndhêm padha | manis gurih milwi lênga kalapa gung | sêktine Bagawan Sarwa | asih mring Mrajèng Sêmali ||
15. kang lakya pan sampun têbah | sing patapan ngambèng wanarga rumpil | cala pracali asêgung | èwêh ingkang maera | curi ngringih rangah têngah jurang têrjung | lwah-lwah kwèh jênêng mahawan | wening drês ikang nganjogi ||
16. pirang dina konang awan | lampahira sampun samadya sasi | sampun sinêlêk ing laku | siyang ratri kang lakya | dan katakên Bêthari Durga wus rawuh | ing ngarsa Sêmali Nata | apta[129] ngalap itmanèki ||
17. nujwèng Sri Sêmali raryyan | dan umulat ditya ji mring bathari | linge Ywang Durga lah demu | Sêmali ko kapêndhak | sira ngungsi ing ngêndi paran parahmu | Ywang Taya mapan wus wikan | tan kalingan ing pangaksi ||
18. Raja Sêmali aturnya | nêmbah-nêmbah [nêmbah-nê...]
--- [f. 28v] ---
[...mbah] mring Sayamadipati | gusti anggèr masa gunung | pukulun nuhun gêsang | supados ta têkap ing Ngalêngka Ratu | pukulun aminta marta | Yamadipatya kras angling ||
19. wruhanta wus pandum datan | kêna murud gêgalangan dumadi | dawa cêndhaking tumuwuh | Sang Ywang Bêthari tandya | angalap kang itma ditya ji sigrantu | anggro tibèng ing buntala | pralena Mraja Sêmali ||
20. Wiku Sarwa kagyat mulat | ri Sêmali mukta rêsi anangis | Sukèsi lara amuhun | nambat-nambat ing yayah | kadiparan tingkah narantara mantu | aniba nibèng kantaka | tinulung wongira gipih ||
21. sagung wadya grah karuna | byaktang wiyah rêbyah swaraning tangis | kang tangis agrah gumuruh | lwir wong kabayong gurnang | tangisira para pawongan gumêntus | prabawa ditya ji prastra | gêtêr patêr udan angin ||
22. galêdhêg munya lor kilyan | kilat thathit migung patala miring | manthuk-manthuk ingkang gunung | udan awu gêgana | pêtêng dhêdhêt udan drês tarung kang mèru | wona we kinocak-kocak | prabawa buta ji lalis ||
23. Sang Citrabaha angucap | lah mênênga Sukèsi aywa nangis | pupusên yan wus pinandum | Ywang Taya yayahira [yayah...]
--- [f. 29r] ---
[...ira] | rêp tangis ta layyan dinus we ganda rum | bala kèn ngalap kang wrêksa | kajêng garu myang kasturi ||
24. layyan Sêmali ingobar | wusning awu ginanthan kancana di | wusning kacandhi ing mèru | têpi Wukir Santeba | glisning gita tan katakên dangu-dangu | wadya ditya mit sadaya | mantuk dhatêng Selagringging ||
25. ri patinirèng sri ditya | Catrabaha[130] wali pratapan malih | ing dhepokirèng sang wiku | Sukèsi anut wuntat | sungsut-sungsut têkèng grèng suwela gupuh | kăndha satêngah lingira | sapêjahe Sri Sêmali ||
26. angucap Sang Citrabaha | payo mangkat maring Ngalêngkapuri | uni wêlinging ramantu | Sukèsi kasrah ingwang | nging prayogi atmaja putrining ratu | alakia ing nalendra | kusuma mantrêning tapi ||
27. kapiduluran sang rêtna | wacana rum langkung karsa sang rêsi | dan irika ta lumaku | Bagawan Sarwa lawan | Kèn Sukèsi ingkang lumampah ing ngayun | kairing èstri sagangsal | alampah dharat aririh ||
28. Sukèsi alon ing lampah | wus atêbah ngambèng lwah têpèng wukir | sang rêtna lumampah ngayun | Citrabaha nèng wugat | alon-lon lampahe ta saya andarung | konang Sang Bagawan Sarwa |
--- [f. 29v] ---
ngrêgêm ing tyas mring Sukèsi ||
29. angucap sajroning nala | bênêr têmên ujare Sri Sêmali | putrèngwang Sukèsi ayu | kyèh ratu anglêlamar | tan tinampwan nyata Sukèsi tuhwayu | asor widadari Kindran | Sukèsi ayu linuwih ||
30. dan kalampèng kalêlunta | lamun ratri rarywan dhêkah ing margi | injing mangkat sayandarung | brayan ari mêngkana | pan sang rêtna sapolahe agawe kung | sang rêsi tansah amawang | salampahe tyan Sukèsi ||
31. sang rêsi kagebang ing tyas | gègèring tyas tasbe gigal acicir | ucul kangsi sêbe rubuh | kulambi kulaweran | kêthu runtuh kathok malêsat pan runtuh | kasmaran sangêt kagimbang | sang rêsi maring Sukèsi ||
32. dan mara ngling Citrabaha | mring Sukèsi dawêg raryyan mas gusti | wiyosipun sarwa lêsu | bingung tan wruh ing marga | marga jêmbar yeka masalah tinurut | marga rêpêt-rêpêt samar | punika tinurut gusti ||
33. kagyat manah sang surêtna | putri adi rêtna Dèwi Sukèsi | wus wruh sadèrèng kawêtu | lisan kalamun gimbang | Si Bagawan Sarwa maring raganingsun | kayaparan polah ingwang | pan ingsun palaur mati ||
34. linge Sukèsi anamar | ing wacana paran kadi karsèki | nurut marga samar nêngguh [nêng...]
--- [f. 30r] ---
[...guh] | Citrabaha lon ngucap | wus jamake pandhita sêtya ing wuwus | ala bêcik linakonan | saèstu manira gusti ||
35. tètèsing ima we wiyat | yèn pun kakang kedanan marang gusti | Sukèsi dewaning ayu | pun Sarwa tambanana | kang lara ngluh adhuh rum-ruma bintarum | kang sawang mênur cinurnan | Sang Pragiwa Pragiwati ||
36. kang lana bagêm[131] busana | polahira nimas gusti wong cèthi | limar winangunan maskun | baya mas intên mirah | kang ingukir kumala dadi mas ratu | ratu-ratune ing Kindran | kang sawang sêkar balimbing ||
37. sang rêtna lara karuna | lah elinga Sarwa pandhita luwih | norana kaya ragamu | pantês rêmên wanudya | wus apikun rambut uwan untu guguh | kuping tuli mata wuta | pan ingsun ayu nom murti ||
11. Sinom
1. sang putri malih angucap | wêkase jêng rama dhingin | titip anak marang sira | pitaya rama kêpati | marang sira ramanti | puwara sira kapaung | tan tumon kaya sira | pandhita atimu jail | sira Sarwa isine cêmaniloka ||
2. nèng kawah Sa[132] Tămbramuka | sira elinga dèn bêcik | sagalakaning kang macan | tan mangan ing anaknèki | Bagawan Sarwa angling | sampun [sa...]
--- [f. 30v] ---
[...mpun] ngage[133] dhiwah-dhiwu[134] | pagêr laut wong lênjang | garitih anjaring warih | pan karangkad atot daging tyas kêmaran[135] ||
3. wus dados gêndhis pun Sarwa | lali purwa wasanèki | tan eling tuwa mandhita | gêng kêsmaran masku gusti | sun lêlipur sayeling | sun lali-lali kaetung | sun pêkak saya bêdhal | kêndhaline tunjung putih | kang amêkar pasuptan lan jêng ratu mas ||
4. kusuma anjênang sela | apuranira mas gusti | kusuma kang kadhal găngga | kang lêbu apulanggêni | baya andika gêthing | pun Sarwa angawu-awu | yatra roro sasanga | kawlasana ingsun gusti | yèn tantuk sih pun Sarwa lah patènana ||
5. aja tuwêk kêris tumbak | tuwêkên kênaka lungid | landhêsana pipinira | sangganên pêmbayun kalih | kincangên ingkang alis | gêgêtên wajaning masku | janur kuning kusuma | Sukèsi pupusing ati | kang asawang kadi sêkar kanigara ||
6. sang rêtna nangis angucap | Sarwa ludhês sun tan apti | rupanira ala tuwa | bèlèk nyêkul kuru gudhig | matamu kriyip-kriyip | tuli mêngi tur apikun | lakumu sêmpoyongan | ludhês Sarwa dêlap urip | lah ngiloa Sarwa rupamu lwir pongan ||
7. pan ingsun palaur pêjah | tan arêp sun mring sirèki | sira jajêmbêri jogan | lungaa [lu...]
--- [f. 31r] ---
[...ngaa] Sarwa sun gêthing | Sang Citrabaha angling | gêlêm tan gêlêm lah payo |[136] agawe bakal rowang | tan wurung cara Wêlandi | rèhning agèr tan gêlêm combanèng gampang ||
8. Sukèsi nangis srêt ngucap | Sarwa atimu wus baring | pan ingsun palaur pêjah | sun tan arêp ing sirèki | Sarwa akras dènnya ngling | ati ngong iki wus kaku | ngador-ador lir saka | tan kêna ginawe bêcik | sèlèh dodot sruwal wus ngliga kewala ||
9. sang rêtna malajêng gancang | tinututan mring mahrêsi | pira kadare wanudya | wongira èstri anangis | saparane sang putri | tinut wus kacêkêl gupuh | ingaras-aras aras dera |[137] pinonga-pangih[138] sang dèwi | lir butula pipya ro ingaras-aras ||
10. dan karonsih ing pakulyan | sang rêtna angagêm curi | thinuthuk-thuthuk sirahnya | Sarwa bênjut ing pandhikil | wusan dènnya karonsih | tang ăngga samya marlêsu | margeka na talaga | wus amakujamas kalih | wus ararywan ing dhêkah têpining marga ||
11. tan wakta rèh laminira | glisning wasita winarni | Sukèsi sampun awawrat | dhatêng lèke [lè...]
--- [f. 31v] ---
[...ke] babar aglis | miyos jalu apêkik | nging murda pating pandhukul | linge Sarwa lah apa | wruhanta wêkanta yayi | amrêkosa murdhèngwang dèn thuthuk sela ||
12. dadi mêdal kang atmaja | kadi Sang Mraja Sêmali | rèh polah amiwal priya | dadi têndhas ting pandhikil | aywa mêngkana malih | tingkahe yayi pulangyun | dèn asrah marang priya | Sukèsi mèsêm aruntik | wus mangkana lami tumulya lumampah ||
13. kang putra alon lumampah | tan ling ênu yeka malih | Sarwa angling mring sang rêtna | marènana Ni Sukèsi | tatêkon ingkang dhingin | baya yayi wus pinandum | dhewene lan manira | yèn kalangwang darbe kapti | lah asraha munggah Kindran pucak sapta ||
14. linge Sukèsi moh ingwang | sacumbona lan sirèki | Bagawan Sarwa duk myarsa | rukta manah ngêgêm pikir | tandya pinarwasèki | cinêpêng asta tan ucul | binêktèng pakasutan | sang rêtna amiwal kapti | jambak rema anyakar garut ing raka ||
--- [f. 32r] ---
15. tang ăngga pating dharidhal | dhawul-dhawul punang wèni | konang Sang Bagawan Sarwa | ngênanistra mring Sukèsi | wusan lêswangga kalih | sang rêtna ingimur-imur | Sukèsi ariningwang | durung bisa mêmarèni | polahira wus titahing Susmanăngsa ||
16. tan antara dinèng rika | Sukèsi awawrat malih | pan aglis dhatêng lèkira | babar mêdal kang butèstri | yayah rinanya asih | glis walagang doh lara ngluh | mapan dene sadina | Bagawan Sarwa sinêkti | kang atmaja kalih prasami lumampah ||
17. tusthèng kang tyas Rêsi Sarwa | lampèng angsal kang dwi siwi | dan irika wus lumampah | Citrabaha lan sang dèwi | tanaya ro lumiring | tan wakta nuh dangu-dangu | konang lakya kalêswan | makuwon ing ratri ini | maksih ewa manahe sang putri ditya ||
18. Sang Citrabaha amêksa | mring pakulèn priya angling | ora dipe kaya sira | Sukèsi tan mêmarèni | putranta wus kêkalih | nêpsunira kayèng dangu | pinrawasèng sang rêtna | kang astra rêsi ngênani | sajro tilam Sukèsi anjiwir krêna[139] ||
19. sangêt
--- [f. 32v] ---
panjawiring[140] karna | mring Sarwa dèn angloh dawir | wus wusan pulang asmara | yeka tan antarèng lami | wus wawrat sang dyah malih | aglis dhatêng êlèkipun | babar jalu danuja | glis walagang gêng ainggil | siyung salit[141] sarta kupingipun ămba ||
20. kagyat anon Sang Bagawan | Sarwa mulat tênaya tri | têtiga èstri satunggal | ramèbunira pan asih | ing atmajèng katrini | mêngkana Sukèsi langkung | gêtun-gêtun tyasira | rèh wala putra katrining | tan alami wus angsal putra têtiga ||
21. dan dhèrèka lon lumampah | sang dyah mring Ngalêngkapuri | sang rêtna lumampah ngarsa | bagawan tansah ing wingking | kang atmaja lumiring | Sukèsi aris lingipun | kakang Bagawan Sarwa | dèn agung kang pangaksami | mring manira ingkang sampun kalampahan ||
22. lingira Sang Citrabaha | ya mangkono masku yayi | andhap asor marang priya | ayya lênggana ing kapti | lampah sampun alami | ing ratri raywan[142] sang wiku | ing dhêkah pigir[143] awan | Sarwa amrih ingkang rêsmi | Ni Sukèsi linge sumăngga ing karsa ||
23. gumuywaling Rêsi [Rê...]
--- [f. 33r] ---
[...si] Sarwa | lah ya mangkono mas yayi | prasamatya suba lila | tan suwya akaron guling | ing tilam kasur sari | jalwèstri akaryan lulut | wusan sarêng tumêdhak | wus samya kujamas kalih | tan antara lami sang rêtna wus wawrat ||
24. têkap samayaning babar | mimba jalu tur apêkik | walagang dohning lêlara | tang atmaja priya pêkik | sêktinirèng sang tapi | wus agêng bagus budyalus | sinihan yayah rena | tan kêni pisah sadêmi | mring tanaya walarja bagus pridhawak ||
25. linge Sang Bagawan Sarwa | lah yayi dulunên sami | anakira kang sakawan | kang wala pêkik pribadi | jar nyata suka lilih | manahirèng srah mring kakung | karane titahing Ywang | yèn arsa akaryan rêsmi | kang wanita pasraha marang ing priya ||
26. dan malih kăndha satêngah | Sukèsi pêputra malih | jalu apêkik ingaran | Daniswara kang wêwangi | dadya gangsal kang siwi | patutan Sukèsi dangu | ywrangkat lampahirèng kras | mèh praptèng Ngalêngkapuri | lampahira ararywan ing patamanan ||
27. Bagawan Sarwa alênggah | ing gambang bangsal pêngrawit | anèng satêpining taman | lan garwa Dèwi Sukèsi | Catrabaha [Catra...]
--- [f. 33v] ---
[...baha] lingnya ris | hèh anak ingwang sadarum | padha sira adusa | ing taman gêng gonasari | nyatanira alarja kita sun kumbah ||
28. dayereka pra pinutra | wus sami angum ing warih | ing taman gêng gonasêkar | wus samya weca dus sami | wusning siram prasami | sinung burat jêbad arum | busana kasarywendah | pan mayos[144] saking kasêktin | Ni Sukèsi non lênglêng sêktining Sarwa ||
29. dyan putra wus tinimbalan | mring yayah tandya prapta glis | ngênjali ngraup suku sang | padèng rama dan alinggih | sang bagawan nanya ris | gumuywa mawas ing sunu | pănca nèm warna-warna | wêka ngwang kang wrêddha iki | yan akroddha wadana mêtyèng sadasa ||
30. kalilane dwêg kalèka | Sukèsi nuthuk ing curi | bathuk ingsun padha buncar | kakya sira sun arani | Dasamuka mantêsi | têguh prakosa nak ingsun | arinta sun wèh aran | Sarpakênaka milaning | duk sêmona ibune anyakar-nyakar ||
31. arine kang gêdhe dhawak | Si Kumbakarna rannèki | duk sêmona ibunira | kêrnaningsun dipun jiwir | yèku kadadènnèki | anak ămba kupingipun | iki kang pêkik padha | Twibisana sun [su...]
--- [f. 34r] ---
[...n] arani | pan ngêntèni kang tyas winnya tan pasingan ||
32. arine sun asung aran | dadi swara amantêsi | dadia sêkaring praja | Bagawan Sarwa lingnèki | gêntêr patêr nauri | gumruh hêr galêdhêg asru | wusning dangu umangkat | Bagawan Sarwa ingiring | para putra swara srang gumrah lwir dhandhang ||
12. Dhandhanggula
1. sigêgên ta sakarêngan malih | byatitanên sang sri ing Ngalêngka | Sang Dasawarna jênênge | prabyambêknya tan bêsur | dwêg siniwi agambang rukmi | pêpak mantri punggawa | satriya tumênggung | tuwin diyu sabrêgada | tri gumrêrah lwir kang wrak nêmpuh ing curi | lir wona we rob blabar ||
2. dan angling Sang Mrajèng Dasawarni | mring Apatih Jamamantri mwang |[145] Patih Prastha ngling rang[146] rajèng | ingwang mirsèng pitutur | Ratu Gêdhongseluman nênggih | Sri Sêmali pralena | nèng awan derantu | margi rine Mangliawan | ruksèng budi rumatèng tan mardhawati | lumawan mring jawata ||
3. turing Patih Prastha Jamamantri | karantêne pan jênêng narendra | aywa gungkên ing dhirine | aywa kang manah mumpung | depun ajrih mring jawata di | aywa lumawan ing prang | sayugyèstu suyud | Radèn Kumajaya turnya | kang saèstu tyas [tya...]
--- [f. 34v] ---
[...s] ajrih datanpa siring | tan lênggona ing karsa ||
4. dan opyak gègèring jawi kirih | katur yèn kang yayah Citrabaha | têkap dan sang prabya sèrèg | têdhak wadya lit agung | malaywa pan sri narapati | tusthèng manah kapêdhak | ing yayah sumunghun[147] | ing jêngirèng Citrabaha | dan lumakya têkap ing pasowan linggih | sang nata lan kang rama ||
5. dan sakèhing ari angastuti | mring kang raka sirèng Dasamuka | Sarpakênaka arine | Kumbakarna wus lungguh | Twibisana Danismarèki | lawan pun Kumajaya | wus pranata lungguh | Sang Dasawarna nglingira | mring kang rama dasih kawismayan ênti | rawuh lan kang pinutra ||
6. tyas nara pan karawuhan kadi | manik martajiwani sing Kindran | lumrah ing tyas tumrap sihe | crêmăngga sumsum balung | byaktan darbe pamyarsèng ngaksi | dahatyas[148] ja murjita | kang putra nênuhun | jêngirèng maha gung Kindran | tanispala carakanira mring dasih | sweca-swecèng tyas putra ||
7. dan ambêk sang paramarta ngling |[149] Wiku Sarwa tan kadya yayeka | rèh alit ingwang tan wring rèh | wanitmajaning ratu | siwi winwrin têkap tur paksi | yèki marêkên[150] tana- | ya marang
--- [f. 35r] ---
ing prabu | angkênên ing saodara | ywèki siha malar dadi têtangkêbing | pintu jaganging praja ||
8. sarèh tinutur ginênti-gênti | kang pamyarsa pangaksi kang yayah | sang prabu lênglêng ing tyase | Dasawarna anuhun | dahat ajrih mring yayah ênti | putêk tyas pupwaregar | dan Sarwa ngling arum | wusana kita karia | anèng pura kang rama mantuk ing wukir | katrini ibunira ||
9. aturing putra sadaya bakti | ulun ampah jêngira lambata | mugi lamia nèng raje | wringa alarjèng ulun | Sang Bagawan Sarwa anyaris | iya ngwang anarima | lèn putra amuhun | samya winarah-warahan | rèhning sumawita myang dadya narpati | myang tingkah kaprawiran ||
10. mangkana sang para pinutra di | winuruk ta aji danurddhara | lan danurwenda tapane | Sang Dasamuka nêngguh | lawan kawruh ingkang sajati | jati-jatining tingal | tingal sara sayu | lawan aji brajadênta | aji maya brajawikatha lan aji | aran brajalamatan ||
11. pinatut-patut wuruking aji | myang gêgandan sirêp lan paciptan | wus samya winuning kabèh | ginênti-gênti sagung | pamuruke sang maha rêsi |
--- [f. 35v] ---
maring kang para putra | pawuruk sang wiku | pakiling panitisanta | tan kêlir ta awase katali-tali | garwa rwa wus binakta ||
12. muluk gêgona Sarwa sinêkti | nèng Ngalêngka tan lèn Dasamuka | katingal jroning pujane | babad laduni tênung | ing petangan wirayat dadi | Prabu Ngalêngkapura | Sang Dasamukèstu | jumênêng Ngalêngkapura | tur alami jumênêng dadya narpati | lêpas Sarwa mring arga ||
13. tan katakên winasita malih | gung tusthèng tyas sih-sihan kêkadang | mrêdăngga tinêmbang rame | boga drawina gumruh | boga ngudhung-ngudhung ingarsi | ramya samya tinadhah | wratèng tang lêlawuh | bir arakênit[151] panggur lan | pala gantung kapêndhêm awarna-warni | tan ilang tanyakêna ||
14. dayereka Sang Dasawarnanti | sihira mring ari Dasamuka | tuwin sawăngsa dulur lèn | Dasamuka lon matur | mring kang raka ulun tur runtik | naranta bra uminta | pangaksamèng prabu | yèn wontêna sih wilasa | pan minăngka pakecaning sumiwi mring | kakang ngwang ngruksèng sang rat ||
15. dan lingnya ris Dasawarna ari | paran kita kang pinaran ing tyas | kakanta sumăngga sakyèh | dunya bra wastrèku |[152] myang wahana èstri kudèsthi |
--- [f. 36r] ---
rata garbong bale mas | guthaka ngwang asung | tuwi rata jaladara | miwah bale suku dhomas ngwang burya lih | saking dhasar pratala ||
16. kakanta ri ananggakkên kapti | rèh kitèka kalilin mring kakang | nging adhi kawêdiningong |[153] gêlap lawan galudhug | lah pintanên jawata luwih | aywa munèng Ngalêngka | ngwang giris tyas keguh | Dasamuka gunitèng tyas | kakang gampang tan ewuh mèt ing piranti- | ning antu dayanana ||
17. dan anyana Dasawadana ris | kakang nata ngwang asru katêdha | limpung pusaka wiyose | rèhning rumêksèng prabu | nawi wontên satru jaya ji | pêpakuning apraja | ing ratri yang magut | ulun ugya nanggalang prang | pati keca lêng naranta nglabuhi twi | tan marang ngyang mring pada ||
18. ngling narendra tan sipi asisip | yèn arjèng tyas nawi rari alpa | tan angraksèng ing jro kule | limpung kacidrèng pandung | para tiwas astra ingambil | kita ngwang kaecalan | mandah gêtun-gêtun | sandipaya tan kawurywan | amêng adhi kaksi tan rumêksèng puri | limpunge man gindhala ||
19. yèn limpung giganga[154] saking dhiri | imbanging dyah pisah lawan [la...]
--- [f. 36v] ---
[...wan] priya | sumêlèng tyas la-alane | siyang ratri tan jujur | rèh tanpa jum ing tyas sru kingkin | pasah kêkasih dahat | Dasamuka muwus | kabangan sang ngling kakrasan | lah wadine limpung tan pawèh ngwang têdhi | ngwang puwara sru kalpa ||
20. dan angling Sang Dasawarna kang ling | ngwang tan asung re astre narendra | Dasamuka kakras linge | wèh tan pasung ngwang jaluk | yan tan pawèh yan tyapi nangling | kaka lan rantênira | tan wrin wran slang jagur | Dasawarna ngli[155] bramatya | lah ta payo padha juga trah kawanin | măngsa pijrihantaka ||
21. Patih Prastha tuwin Jamamantri | Kumajaya Radèn Danismara | mara ngampah dwi kronddhane | Dasamuka kras gêrgut | sru wikalpa kang anangling |[156] paman-paman ari ngwang | aywa na tumulung | wêwangsa tarpa tulihan | mur sih-sihan ri konang cinandhak aglis | binanting dan binucal ||
22. Dasawarna wus tibèng kabanting | arênggosan tibanya kalumah | dan kras mara nyandhak age | Dasamuka tinapuk | murddhanira rêntah kêkalih | tuwuh malih apurna | kang swara gumuruh |
--- [f. 37r] ---
gègèr puyêngan sapraja | rèhning kang prang tan kêna tinulung kalih | langkung ramening yuda ||
23. dan mara nyandhak Dasamuka glis | mring kang raka binanting binucal | wus tiba ngrapa mrang age | nglimpung têndhasnya rampung | kang tri murddha dhawuh[157] ik[158] siti | purna malih kras lingnya | kaka payo-payo |[159] têlasêna karosanta | padha juga aywa na kang anulungi | yya mundur yèn prayèng rat ||
13. Durma
1. wadya sabrang janma wil sakyèh sinwaran | ngambyuki ing ajurit | Dasamuka wangwang | pirang sasra marjaya | anênumbak lêmbing kêris | mêdhang nyarampang | Dasamuka tan busik ||
2. ingkang murdha sadaya padha gumuywa | kaksi dahat gilani | lwir pindah Ywang Kala | wadya lit tinarajang | binithi sinepak sikil | pan kathah pêjah | kadi babadan pacing ||
3. Kumajaya tumandang lan Danismara | linge lah kaka kami | memuti ywa nglawan | dhatêng ing wăngsa sêpah | narendra yaktya tan kêni | linawan ika | kêni duka Susma Di ||
4. saharjane subêkti ing kadang sêpah | Dasamuka kras angling | adhi kowên pisan | karwa mêngko ngwang pungkrang | kumênthi kumèngsun [kumèng...]
--- [f. 37v] ---
[...sun] bangkit | gya tulungana | kakanirèku jurit ||
5. dan lingira Kumajaya mring arinta | payo kinêmbul yayi | kaka Dasamuka | wus pinangling ing dewa | dan sigra mêtyèng kasêktin | Sang Kumajaya | dan ngudani jêmparing ||
6. pirang-pirang astra kang mêdal ing tangan | tuwin mêdal ing kuping | tan mêdal ing netra | warastra pirang sasra | ngênèni mring Dasarai | tanêsanana | ngganya tanitir-titir[160] ||
7. Danismara angudani swara wara | Kumajaya lan ari | Danismara kêbat | nuduk kering myang kanan | kajungkêl kalumah tangi | pan datan pasah | Dasamuka sinêkti ||
8. kinaronan Dasamuka kewran ing tyas | buja dwi dasa mijil | anyêpêng mring radyan | kalih sami binucal | Kumajaya tiba têbih | lan Danismara | binucal tiba têbih ||
9. ngraos kasor paprange Sang Kumajaya | lan Danismara sami | wirange tar pengan | dan ngambara wus murca | tanbuh parannya kêkalih | mring Suralaya | andêdewan prasami ||
10. dayereka Dasamuka duk amawas | yan rantên rwa tan kaksi | gêtun-gêtun dahat | yèn adhine tan ana | Dasawarna magut aglis | anantang lawan | payo lawan ngwang jurit ||
11. sumbar-sumbar payo ngwang pribuwên dèn ta | dèn panggah ing kawanin [ka...]
--- [f. 38r] ---
[...wanin] | tandya kras tumandang | Dasamuka anêpak | andhupak ing Dasawarni | tandya amêdhang | ing limpung angênani ||
12. mêng satunggal siranya gigal anglumba | Dasamuka tan eling | nanging datan pêjah | agrêrêng Dasamuka | sinambut dhatêng kang rayi | Sang Wibisana | ngusadan wulya malih ||
13. tan lingêna ratri injing kawasita | Sang Dasawarna mijil | pêpak kang sewaka | mantri dêmang punggawa | langkung tustha tyas sang aji | rèh Dasamuka | kondur dènirèng jurit ||
14. akasukan sang nata lan mantrinira | tan wêweka narpati | lingên Dasamuka | akarya Sandipaya | amrih jayaning kang jurit | nêdhèng Ywang Taya | muja maring dewa di ||
15. asidhakêp suku tunggal matèningkang | babahan nawa sangi | plêk byakta padhama | mandêng tiksananing grana |[161] wus mur non saliring kapti | lêburing nara | mèt sajatining urip ||
16. pan têkap sakaptya pinarêng inita | mega mêndhung nglimuti | dyan Sang Dasamuka | muluk maring awiyat | amor ing jaladra putih | mêdhun lir paksa | ulung anambêr pitik ||
17. ya ta gêlap nampar munya lwir grah sapta | dan Sri Ngalêngkapuri | Dasawarna kunang | wrinwrin ing tyas tar pengan | isthane anambêr dhiri | dadya malajar |
--- [f. 38v] ---
limpung tinilar gipih ||
18. dan cinandhak limpung maring Dasamuka | pinêdhangakên aglis | maring Dasawarna | pêjah pan kapisanan | gumuling kitmèng patani | Dasawadana | ngi satsusbar[162] anjrit |[163]|
19. iya ingwang Dasamuka priyaning rat | Citrabaha kang siwi | têdhak Bramaraja | payo wong ing Ngalêngka | sasra maraa ing jurit | yèn arêp pêjah | kêmbulana ngwang jurit ||
20. Patih Prastha tumandang angrèkên bala | kang yaksa kang buta wil | angrap ngamah-amah | grêgut aprang sapukal | diyu gora rèh kagiri | anggrêng lir gurnang | ngêmbuli ngrêk ku angrik ||
21. kinarubut Dasamuka kinakêmah | nganan ngering buta wil | tan nangga têdhasa | byakta crêma têmbaga | sumsum gala balung wêsi | pan otot lawat[164] | daging têmah rêjasi ||
22. sura buta Ngalêngka siyung kiyu ta | untu rangah tan mandi | pirang sasra lawan | yaksa tan jrih kintaka | sinaut gêndring binêdhil | tan larèng angga | pagro ngrikning buta wil ||
23. Dasamuka amêdhang anglimpung yaksa | pirang-pirang tiba ti | sisantu malaywa | sambat biyung ngong mudar | êndhas kuping kowar-kawir | usus galandhang | we bang asarah bindi ||
24. pirang dina konang astha ari lawan | saratri kwèh alalis [alali...]
--- [f. 39r] ---
[...s] | wong Ngalêngkapura | tuwin mantri punggawa | sisantu yaksa buta wil | anungkul marang | mring Dasawadana glis ||
25. Patih Prastha marêk matur saha minta | ampun ngaksamèng dasih | pêpatih Ngalêngka | mangkya Sang Dasamuka | ingèstrèn jumênêng aji | Prabu Ngalêngka | angrèh ing nusa bumi ||
26. myang kang ari nama Arya Kumbakarna | pan sampun sinung nagri | prajèng Lêburgăngsa | igih[165] Gêdhongsiluman | nagari ing Selagringging | ngrèh sakathahnya | sura yaksa buta wil ||
27. Sarpakênaka Kilinyungi praceka- | nirèng swara pandaki | wus lakya sêmona | kalayan Singawagra | lurahe buta jro nagri | ri Twibisana | angrèh dhasar pratiwi ||
28. pêpak kabèh sagunging kang para wăngsa | niwèng anyar narpati | sirèng Dasamuka | nêdha anginum suka | mêrdăngga tinêmbang atri | Sang Jamamantra | anèng ngarsa narpati ||
29. lantas sami prênah maman kalih rannya | Patih Prastha utami | sawurdha wus sowan | mantri pun Wagrasinga | Suksrana Suksrawa nangkil | myang Jambuwana | Lêmba Cacingsakêthi ||
30. Durga Kalasinga Pikala Kaludra | Jambumangle Sranggêni | Srênggona Pranglêmba | Sang Lêmbana Satikta | Prabaka
--- [f. 39v] ---
Durbala malih | Kalaprahara | Kalakaleca nangkil ||
31. Kalasura Surakala Kalasrêngga | pirang kang mantri yaksi | wadya lit tan ketang | sêk bêk têkan linggaran | kang swara gumuruh atri | sura wil buta | gêngnya kagiri-giri ||
32. asrang gumrah byakta ywrak anêmpuh karang | krihin tan kadya mangkin | panjênêngan nata | kèdhêp ingkang rat papat | munah praja ta wus dening | mantri rasêksa | myang kang para ji yaksi ||
33. kathah nungkul saha tur upêktinira | lèn atur-atur putri | marang Dasamuka | dan irika ki nata | laywan Dasawarna gipih | binasmi wunya | cinandhi graning ardi ||
34. dan Rawana sweca amangun kasukan | amboga drawinanti | sigêk katakêna | nangling Dasawadana | maring Patih Jamamantri | lan Patih Prastha | paman manawi myarsi ||
35. tuturing wong rabining mantri pranata | ingkang ayu di murti | sintên kang darbea | mutara[166] Patih Prastha | anak prabu dasih myarsi | Sri Mandyapura | garwanipun kêkalih ||
36. kêkasihe Sang Mahraja Dasarata | swari dwi ayu luwih | gumuywa sang nata | lah paman ngwang ge kesah | mundhut swarinira Sasri | Si Dasarata | prakosa ngwang tandangi ||
37. ture Prastha gagêtun matur sawêkca |
--- [f. 40r] ---
sampun mêngkatên anging | ulun tan matura | têdah kirang pamulat | pi wrêddhah wrêddhèng jêng aji | yèn kang angaywa | ngambil saking samadi ||
38. Twibisana marêk matur sah pranata | sampun kaka sang aji | akarsa ngalapa | sori rajèng sasama | talêtah tan ngrah aywoning | ngratning kang praja | dadya susilèng juti ||
39. Dasamuka rumêngnya ture sang arya | murddha mêdal sadasi[167] | kroddha ngling kras pengan | adhi apa turira | wong kumingsun kumabangkit | Si Dasarata | amakmak rabi kalih ||
40. lah karia kabèh ngrêksa ingkang praja | ingwang mring Mandyapuri | dan ngundang kang rata | kang aran Jaladara | Dasamuka dan anitih | tandya swandana | muluk mring gêgana glis ||
41. mapan rata Jaladara pangiridnya | pan kuda sambêrani | sasra pasungira | jawata mring kang yayah | Citrabaha duk ing nguni | jênêng Ngalêngka | wus lêpas kadi angin ||
42. lampahirèng Sri Sang Prabu Dasamuka | awor ing ima putih | woya ring gêgana | lumarap byaktang kilat | kadi jangkung miling-miling | mindra lir undar | tana kêsmaran janmi ||
14. Asmaradana
1. sigêg winangsitèng malih | ingkang prajèng Mandyapura | kasub ing rat panjênênge | ratu pêkik martèng mindha |
--- [f. 40v] ---
kinalulutan wadya | kinatakutan jan musuh | tan kambah jan ingkang corah ||
2. kusuma trah danawarih | wijiling tapa panêngran | Sang Sri Dasarata Katong | biksikanirèng narendra | ratu ambêk mandhita | lir Ywang Asmara tumurun | jatmikamêm tan tandhingan ||
3. ratu mahambara sêkti | swari ro sêkaring Kindran | Mantyandari ingkang sêpoh | pan wijil sêkaring sêkar | Balyandari satunggal | taruna yune umancur | pan sangking sarining kêmbang ||
4. mêngkene sri narapati | siniwakèng pagêlaran | pêpak gandhèk mantri anom | punggawa dêmang satriya | sirèng Patih Udawa | lawan Dêmang Layu-layu | lawan Arya Pamanahan ||
5. lan tumênggung senapati | pêcattăndha kandhuruan | andhèr sajajar-jajare | sêk kêbêk tanpa singgahan | dan ling sri naranata | mring arywa pêpatihipun | lah apa wartane jaba ||
6. matur patih angastuti | dewaji pangrêngwèng nara | tiyang dagang layar ture | Ngalêngka wontên bupala | wêkasan para raja | kyèh nata karèh ing prabu | kêkasih pun Dasamuka ||
7. Sang Nata Dasamukèki | sring kenas ngupadi garwa | turune Sri dipun ruroh | ingulatan brayan siyang | mapan dèrèng kapêdhak | maksih jêjaka ratuhu | têguh prakosèng payudan [pa...]
--- [f. 41r] ---
[...yudan] ||
8. sang prabu dukning miyarsi | angraos ing tyas mêngkana | dinangu-dangu wêkas rèh | ryu dahat Sang Dasarata | sweca imbalan sabda | lingên kasaru kang rawuh | sing tawang jog tan larapan ||
9. sarta nyêluk mring narpati | Sang Maraja Dasamuka | ulun umarêk ing katong | kagyat Sang Sri Dasarata | lèngsèr ing palênggahan | wus sarêng jajar alungguh | ing padmasana pinelag ||
10. wus sweca dènira linggih | turan măndraka pucangan | Sang Dasarata ture lon | wong agung ambêk lêksana | suteja sulêksêna[168] | tigas kawurywan sèstuhu | wong agung sintên biksika ||
11. pundi pinăngka kawuri | ing ngajêng paran sinêdya | Sang Dasamuka lon linge | kaka prabu gih kawula | mahraja ing Ngalêngka | kridha ngwang gatya satuhu | marêk dhatêng ing jêngira ||
12. kula datan wagêd kêlid | pasajan blaka kewala | inggih salah sawêkcane | naranta karamakêna | rayi Nata Ngalêngka | Sri Dasarata amuwus | rakanta dèrèng pêputra ||
13. rèh wala anyar pakolih | aswami ngling Dasamuka | kakang gadhah garwa roro | kula têdha siki sowang | wlas jêngira kêkadang | Sang Dasarata amuwus | lah yèku dede upama ||
--- [f. 41v] ---
14. Dasamuka akras angling | kakang sampun kathah lingnya | ngantos ingwang minjro dhewe | amundhut sori jêngira | dan ling Sang Dasarata | inggih dawêg mring kadhatun | swari satunggal katura ||
15. gumuywa Dasamuk[169] ling |[170] mêngkatên wong darbe kadang | sadana rahswa jatine | dan sang nata rwa mring pura | byakta bêlah kadhatyan | mênyan sweta kobar arum | lir mitutur-tuturana ||
16. dan wasita ing jro puri | sang rêtna amangun suka | arsa bêdhayan sêlire | kalayan sagung pawongan | Ni Sêpatmadu kocap | lan Nyai Andongsêmèru | Si Tamanlangên anêmbang ||
17. kang swara asrang kumirih | gamêlan tinêmbang randhat | asinom genjung pêngawe | gandrung ewa gantal wêdhar | sêlir ngigêl sadaya | dan sang sri musthikang[171] arum | kêkalih miyos sungkawa ||
18. parèstri wus angigêli | ngarsa tur sêmbah sadaya | sarêng kênong gong wusdene | dan lingêna sri narendra | têkap Sri Dasamuka | sang rêtna dwi gêpah kondur | anèng hêbning nagapuspa ||
19. ngêne sang rêtna jrih ngaksi | mring priya woya kang prapta | Sang Dasamuka ris linge | kaka prabu swarinira | sama[172] jrih mulat mringwang | sêmune poyas kadulu | sawawya[173]
--- [f. 42r] ---
gya tinimbalan ||
20. salilah kakang sung swari | mêngkana dan tinimbalan | sang rêtna dan prapta age | ing ngarsane sri narendra | sarta raga karana | sapolahe gandrung-gandrung | byakta ngalapana jiwa ||
21. sang rêtna sampun alinggih | Sri Dasawadana lingya | lah yèki ta kaka katong | sih rahswa sadananika | Sang Dasarata lingnya | inggih ari klastya sèstu | he nimas kakanta pajar ||
22. yèki Sri Ngalêngka yayi | dhewene pinundhut garwa | dadya jatukrama katong | mukti sari baudhêndha | mêne nyakrawatèng rat | tumutura nimas ratu | priya mring sun ratu sudra ||
23. matur Rêtna Balyandari | sèstu tyas ulun lênggona | apriya pisan tar mindho | ajanma-janma ping sapta | kulena tan lyan ingkang | molah raga jiwèng ulun | jêngira dunyèng dêlahan ||
24. sa rêtna lara anangis | sumungkêm padènging raka | tirtaksi sang prabu linge | adhuh yayi gustiningwang | idhêpên ta pun kakang | ajamanining mas ratu | nadyan urip sun wus kasrah ||
25. aywanta idhêp-idhêpi | baya wus pandum Yyang Taya | mas anggèr pisah lan ingong | Dasamuka kras wacana | yèn sampun yèku kasrah | dyah mring ngrantên ngwang anuhun | amit angling Dasarata ||
26. inggih yayi dan sira glis |
--- [f. 42v] ---
sang rêtna sampun kabêkta | sang dyah tansèng kêkantune | lampah dharat Dasamuka | kunêng Sri Dasarata | satilaring dyah gêgêtun | kagagas garwa sri nata ||
15. Sinom
1. sa nata malêbèng pura | apanggih garwa tyan Dèwi | Mantyandari ris atanya | mring raka smu sung sutênti | kadipundi tang sori | tulus kabêkta pukulun | linge prabu lah iya | pagene ta nimas yayi | kang cahyèng lang myang ganda rum nora ana ||
2. Mantyandari aturira | marminta dasih asêpi | cahya mur layan sugănda | sêkar katilar lawan ing | dasih sêkar èstuning | Balwandari santunipun | kadospundi wang iya | sêkar ical ingkang sari | nglang[174] sang prabu lah ningmas[175] sira karia ||
3. kakanta nusul jabêla | maring Nimas Balyandari | pan ingsun kaduhung dahat | dan ngrasuk kaprabon jurit | tandya mimba winêrgil | pêpak mantri punggawa gung | dêmang ngabèi răngga | Patih Udawa ing ngarsi | dan angling sang prabu mring pêpatihira ||
4. bapa patih undhangana | sakèhing mantri prajurit | ingwang arsa magut yuda | jabêl maring Balyandari | turing mantri prajurit | igih sawadya lumurug | karantên byatning trêsna | dunya nak rabi têlêng gih | têtêg gumrah pênuh
--- [f. 43r] ---
astraning alaga ||
5. sigêk malih katakêna | minăngka aswèng palupi | têdhaking Junggringsalaka | Ki Sambang sahang wus prapti | saking titèng Susma Di | ngupadi titising Wisnu | Ki Sêmar lan mantunya | pan lumakya siyang ratri | tan kapanggih kang pinrèh lampah ngalamprang ||
6. Ki Sêmar ika anglămpra | ngulati Ywang Wisnumurti | sing desa praja jinajah | gunung igil[176] dèn ugahi[177] | jurang jro dèn lêbêti | pradènta datan kapranggul | mijro ring Mandyapura | sang natarsa magut jurit | nayantaka têkape atur pranata ||
7. kagyat tanya sri narendra | kakang Sêmar têka ngêndi | lawase nora katingal | sun arani rika mati | matur Ki Nayagati | Băngjagati[178] Sambangsêkul | Kadrah Wăngsakurekang | kawulagèr boya mati | pan kewala ulune salinagara[179] ||
8. kula ngulati bêndara | kang sabar balabèng budi | sang nata wacananira | rika gêlêm milu kami | samantu anaknèki | sandhang pangan ja kapitung | sun dadèkên[180] lêlurah | lêlurahe para nyai | padha aran sun wèhi wong kawan dasa ||
9. Lurah Sêmar aturira | gih gêlêm-gêlêm sathithik | boya gêlêm kathah-kathah [ka...]
--- [f. 43v] ---
[...thah-kathah] | watêke wong gêdhe mangkin | pangan dèrèng kabukti | palêncut dipun jak nglurug | nglurug carêk-carêka | jawa nglurug dhatêng kocing | aprang kocing wurung mukti sida jênat ||
10. sa nata gumuyu lingnya | bisa wèh egaring ati | yèn kakang kaya tur ika | yèn ingsun amagut jurit | dan Sêmar sinung bukti | ulam sêkule pan agung | prasami nêdha doyan | panggang ayam sruwa pitik | bungah-bungah manahe kang panakawan ||
11. dan sang nata nitih rata | pangirid kuda samantri | sêkawan seta lan rêkta | kras adênta angrap aglis | wadya punggawa wuri | kadya kilat lampèng prabu | ling kras prabu laena | rabiku walia kêning | tan kapyarsa dènira mring Dasamuka ||
12. Ki Sêmar lumampèng wugat | saanak mantunya wuri | Patrasalupa nèng wugat | anil-anil nêmbang kunjing | Ki Sêmar kras lumaris | wayangan rata kang tinut | lakune mundur mara | satindak watuk awahing | tut dharut ngling Sêmar salamêt paran |[181]|
13. wadya kang swara gumêrah | saastra [saa...]
--- [f. 44r] ---
[...stra] magalèng[182] jurit | sênjata mriyêm gurnada | tiktak lawan gutuk api | karbindarbus mênuhi | saragni mandera wulung | tumbak mamas lan binang | prasamya awêgig-wêgig | tri gumêrah lumurug dhatêng Ngalêngka ||
14. lingêna Sang Dasamuka | wus pratisthèng dalêm puri | animpêni mring sang rêtna | gêdhong pêpukuran[183] adi | miyos lajêng pêpanggih | lan para sêlir sadarum | lingên Sri Dasarata | wus prapta Ngalêngkapuri | nujèng ratri padhange sasi lir siyang ||
15. sang nata kandhêg ing dwara | gapura kang têngga yaksi | padha aturu sadaya | Sang Sri Dasarata aglis | malêmpat graning kori | wus rawuh sajroning pintu | ngulati mring kang garwa | jro dalêm nora kapanggih | dan angaji padagan Sri Dasarata ||
16. yèn garwane nèng pukuran | ing gêdhong lawang kinunci | kunci tinabab wus mênga | sang dyah pan sampun kapanggih | tandya binakta mijil | saha ingaras dyah ing rum | konang Ki Lurah Sêmar | tiga nèng wiking[184] sang pêkik | Dasarata ngaras nguswèng payudara ||
17. dan Sang Dasamuka mulat | yèn Dasarata praptèki |
--- [f. 44v] ---
sang rêtna ingaras-aras | Sang Dasamuka kroddha ngling | têka manasbarani | têka nututi garwamu | baya kaduhung dahat | Dasarata saur pangling | kamiduhung garwaningsun sira alap ||
18. dan lingnya kras Dasamuka | keguh tyas sênti sela ji | silanta sung rêngkaning rat | linge Dasarata rèhing | tan kêna sinasami | dunya brana lan astrèku | dadyala arjaningwang | ucaping janma nêmahi | dan kras nyandhak Dasamuka mring sang nata ||
19. binanting-banting binucal | dasarata tibèng têbih | ambêkirèng akêsotan | atangya angrap narpati | Dasamuka binithi | rampung murdhane tatêlu | wali purna lir brayan | gumuyya abêlik-bêlik | alah payo padha juga aywa gigang ||
20. Sang Dasarata narajang | tandangnya lir cingcingguling | kasimpe non dan cinandhak | binanting binucal aglis | sang natèng tiba têbih | angraos kasoran prabu | tandya ngunus curiga | sêsumbar anantang wani | lah
--- [f. 45r] ---
ta mêngko tibane antakanira ||
21. linge kras Sang Dasamuka | hèh payo nuduka aglis | angganingwang pilihana | pan tan tumamastra kami | tilas gurinda kikir | satpak tilase kang palu | Dasarata narajang | anuduk jaja tar busik | ngiwa nêngên tinitir-titir tan obah ||
22. gumuywangling Dasamuka | Mukasadasa abêlik | payo-payo têlasêna | karosanta unuduki[185] | punggêl pucuking krêris | tandya malayya sang prabu | angraos tan năngga prang | pan wirangira tan siri | pêtak-pêtak Dasamuka kras gumuywa ||
23. Ki Sêmar malajêng gancang | saanak mantunya lêbri | anarajang pagêr bata | datan wagêd anglumpati | pagêr bata ika glis | tinumbuk purun katêlu | katrining sarêng mêdal | Wăngsagatra tanya gipih | adhi rama sugih sêlaka sangkêlat ||
24. Ki Sêmar bêngis angucap | kakènamu kowên baring | putih pan dudu salaka | iga gêgambang ngwang mijil | awak abang ku gêtih | ngwang adus gêtih matamu | age ngong tambanana | ngundanga dhêdhukun gipih | Wăngsagatra sumaur pan riyang wijnya ||
25. dhukuni iga kang jêpat | awak para mêtu [mê...]
--- [f. 45v] ---
[...tu] gêtih | iki reyang ulih bawang | dringo laos cabe kunir | asêm lawan tarasi | lombok abang uyah taun | dan binatêk kang iga | jêroan rinagoh wani | anak reyang dhingin mêkas kakêndhangan ||
26. linge Sêmar mantu buyan | wus waras ingong panyakit | pan wutuh purwaning waras | mari waras saking nini | panakawan katrining | malajêng nut anggèripun | panggih wong Mandyapura | kinèn malajêng prasami | bêndaramu kasor prang ta wus malaywa ||
27. dan wadya ing Mandyapura | sigra malaywa prasami | mantuk dhatêng Mandyapura | sadaya malaywa gêndring | ratanira narpati | wus wring wangsit nulya muluk | mantuk ing Madyapura[186] | sigêgên malih winarni | Dasamuka suka bungahe tyas pengan ||
28. kalèka èngêt tyasira | katon ing tyas Ni Dèwi Sri | sigra ngundang ratanira | Jaladara sampun prapti | tinitihan sira glis | Sang Dasamuka wus mabur | byakta Sang Indrajala | miling-miling nèng wiyati | Dasamuka angucap sajroning nala ||
29. adhuh Sri nèng ngêndi sira | sasungku ingwang ngulati | Dasamuka nèng gêgana | sinalisik ratan[187] kari | rat kidul lèr dèn pinrih [pi...]
--- [f. 46r] ---
[...nrih] | wetan trus kile[188] ratipun | panênggih[189] tan kapêndhak | saking titènging Susma Di | pusêng manah dan andon Sang Dasamuka ||
30. mancur gumêbyar lir kilat | binujêng dhatêng nrêpati | dèn carêkika kawurywan | tan wikalpa yèn Dèwi Sri | angrap binujêng aglis | saparan-paran pan tinut | Ni Sri katon mring Kindran | Dasamuka lênglêng ngaksi | dan binujêng Ni Sri katon mring jro Kindran ||
31. tumadhun[190] Sang Dasamuka | sing rata tinilar aglis | lumampah marang ing Kindran | prahara gêng ingkang prapti | lêladhu guntur agni | tan keguh prawirèng diyu | wrêsthi dadya warseka | gêng adrês api wus mati | ladhu curing muluk saka ring gêgana ||
32. nêmpuh marang Dasamuka | tan ana kang miyatani | rêp-rêp sirêp kang prahara | Dasamuka dan lumaris | ngambèng bumya têmbagi | panase lwir dahanèku | anggrêng Sang Dasamuka | ndan ungse marang dewa di | tan adangu udan adrês kang buntala ||
33. dan lumakya sri danuja | amêng ing tyas Ni Dèwi Sri | dan ngambah wot ingaranan | sirèng wot Si Ogal-agil | ngandhap wot tumbak kêris | awor kawah api murub | wisa gêng aliwêran | lir anaut tang jan prapti | nêdha ing Ywang Taya wot ika akêkah ||
--- [f. 46v] ---
34. lumampah Sang Dasamuka | lintang wot Si Ogal-agil | ngambêh tang ara-ra wira | kira-kirèng lampah êning | dungkap samade sasi | wraksa gêng kyèh pala gantung | godhonging warna-warna | ana jingga turut kuning | murub muncar lênglêng don Sri artadriya ||
| 1 | Kurang tiga gatra: ke-5 (12u), ke-6 (8a) dan ke-7 (8i). (kembali) |
| 2 | Selagringging. (kembali) |
| 3 | Kurang dua suku kata: prajèng sabrang sigi ing Selagringging. (kembali) |
| 4 | lohjinawi. (kembali) |
| 5 | Tanggal: Tumpak Kaliwon (Sêtu Kliwon) sapta likur (27) Sapar Jimawal: jalma kăndha mawèng ratu (AJ 1741). Tanggal Masehi: Sabtu 19 Februari 1814. Di sangkala ini kata "kăndha" bersinonim dengan kata caturan yang berwatak empat (4), dan "mawèng" berkonotasi dengan kata imawan yang berwatak tujuh (7). (kembali) |
| 6 | Selagringging (dan di tempat lain). (kembali) |
| 7 | bisikanirèng (dan di tempat lain). (kembali) |
| 8 | Maliawan (dan di tempat lain), sesuai dengan judul naskah. (kembali) |
| 9 | Variasi: Gathutkaca. (kembali) |
| 10 | kasosrèng. (kembali) |
| 11 | Selagringging. (kembali) |
| 12 | Kurang satu suku kata: sêk kêbêk ing Selagringging. (kembali) |
| 13 | Meskipun tidak selalu, penulis kadang-kadang mengulangi suku kata terakhir di halaman berikutnya. (kembali) |
| 14 | kasunwan. (kembali) |
| 15 | lumimbuk. (kembali) |
| 16 | Sukma (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali) |
| 17 | Gêdhongsiluman (dan di tempat lain). (kembali) |
| 18 | kapêjahan. (kembali) |
| 19 | Sang (dan di tempat lain). (kembali) |
| 20 | dan. (kembali) |
| 21 | ênu. (kembali) |
| 22 | wrin (dan di tempat lain). (kembali) |
| 23 | walyaa (dan di tempat lain). (kembali) |
| 24 | winawas. (kembali) |
| 25 | Ni Dèwi. (kembali) |
| 26 | Lebih satu suku kata: siyung tiksna saliban. (kembali) |
| 27 | Lebih satu suku kata: Mangliawan saur pranatangling. (kembali) |
| 28 | puwarane. (kembali) |
| 29 | Kurang satu suku kata: mangka satruning jawatantara. (kembali) |
| 30 | Lebih dua suku kata: gih wuruking jêng rama mring dasih uni. (kembali) |
| 31 | kawat têguh. (kembali) |
| 32 | purasani. (kembali) |
| 33 | kot. (kembali) |
| 34 | sru. (kembali) |
| 35 | Biasanya guru lagu e. (kembali) |
| 36 | Junggringsalaka. (kembali) |
| 37 | kapenak. (kembali) |
| 38 | mèsêm. (kembali) |
| 39 | Sang. (kembali) |
| 40 | Variasi: Căndramuka (dan di tempat lain). (kembali) |
| 41 | Kurang satu suku kata: ing pranibun samodra. (kembali) |
| 42 | têpi. (kembali) |
| 43 | mangkya (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali) |
| 44 | Kurang satu suku kata: kapyanira wak bawasi. (kembali) |
| 45 | dhêndhêng. (kembali) |
| 46 | Suraloka. (kembali) |
| 47 | saur rewangnya. (kembali) |
| 48 | pêjah. (kembali) |
| 49 | waringutên. (kembali) |
| 50 | Kurang satu suku kata: swara wara lumêpas. (kembali) |
| 51 | Sang (dan di tempat lain). (kembali) |
| 52 | Kurang satu suku kata: Sang Kumbalaga Srênggi-. (kembali) |
| 53 | rêmuk kang. (kembali) |
| 54 | Kurang satu suku kata: Sang Mangliawan konang ton ulun têlas. (kembali) |
| 55 | Kurang satu suku kata: têmahe angêmasi. (kembali) |
| 56 | wèsthi. (kembali) |
| 57 | Kurang satu suku kata: Mangliawan andik myarsa jar jawata. (kembali) |
| 58 | dêrs sela. (kembali) |
| 59 | Kurang satu suku kata: tan rinasa jawata glis. (kembali) |
| 60 | angucap. (kembali) |
| 61 | tan. (kembali) |
| 62 | agurnita. (kembali) |
| 63 | pupuh. (kembali) |
| 64 | katangkêban (dan di tempat lain). (kembali) |
| 65 | langkung (dan di tempat lain). (kembali) |
| 66 | Kurang satu suku kata: mulat tangkêbing pintu. (kembali) |
| 67 | sanga. (kembali) |
| 68 | agop pinanah. (kembali) |
| 69 | mêtua. (kembali) |
| 70 | tandèngsun. (kembali) |
| 71 | kaloka. (kembali) |
| 72 | wuntat (dan di tempat lain). (kembali) |
| 73 | jroning. (kembali) |
| 74 | gênggêng. (kembali) |
| 75 | apêthot tustha. (kembali) |
| 76 | ingundhamana. (kembali) |
| 77 | unggyan. (kembali) |
| 78 | Kurang satu suku kata: Sang Mangliawan kras dènnya angling. (kembali) |
| 79 | towok (dan di tempat lain). (kembali) |
| 80 | anandhak kêni. (kembali) |
| 81 | Kurang satu suku kata: gya sêsumbar panan pitung pangkat. (kembali) |
| 82 | Kurang satu suku kata: balik sira mudhuna bisuki dadi. (kembali) |
| 83 | Biasanya guru lagu e. (kembali) |
| 84 | mêngko. (kembali) |
| 85 | tinjomaya (dan di tempat lain). (kembali) |
| 86 | cinandhak. (kembali) |
| 87 | tangyenggal. (kembali) |
| 88 | Sang. (kembali) |
| 89 | gêtêr (dan di tempat lain). (kembali) |
| 90 | Kurang empat suku kata. (kembali) |
| 91 | tiksna. (kembali) |
| 92 | Lebih satu suku kata: siyung tiksna asaliban. (kembali) |
| 93 | Kurang satu suku kata: tan rinasa ditya tiron. (kembali) |
| 94 | Lebih satu suku kata: agra sutiksna dumilah. (kembali) |
| 95 | gustiningsun. (kembali) |
| 96 | Lebih satu suku kata: satru-satru satruning dewa di. (kembali) |
| 97 | Biasanya guru lagu e. (kembali) |
| 98 | Teks asli: kata "Krêsma" ditulis setelah akhir bait ini diikuti dengan tanda wasanapada. (kembali) |
| 99 | pinapag. (kembali) |
| 100 | palastra. (kembali) |
| 101 | Lebih satu suku kata: lampahira tan araryyan. (kembali) |
| 102 | Kurang satu suku kata: Bathara Wisnu kaleka. (kembali) |
| 103 | anglêsing. (kembali) |
| 104 | apisah. (kembali) |
| 105 | dene. (kembali) |
| 106 | paran. (kembali) |
| 107 | rat. (kembali) |
| 108 | supêna. (kembali) |
| 109 | ingsun (dan di tempat lain). (kembali) |
| 110 | atmaningong. (kembali) |
| 111 | Badra. (kembali) |
| 112 | lwir. (kembali) |
| 113 | gêntur. (kembali) |
| 114 | cinipta. (kembali) |
| 115 | punggawa (dan di tempat lain). (kembali) |
| 116 | Lebih satu suku kata: kapwanan gănda bwakta. (kembali) |
| 117 | atas sêdhênging (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali) |
| 118 | Lebih satu suku kata: Mnumanăngsa putra Bramaraja. (kembali) |
| 119 | Saptapratala. (kembali) |
| 120 | Kurang dua suku kata: yakti limpung astrèng jurit. (kembali) |
| 121 | siring (dan di tempat lain). (kembali) |
| 122 | wor. (kembali) |
| 123 | rama. (kembali) |
| 124 | lêrês (dan di tempat lain). (kembali) |
| 125 | kuwung. (kembali) |
| 126 | lêkas. (kembali) |
| 127 | atas sêdhêng. (kembali) |
| 128 | dawêg gancang. (kembali) |
| 129 | aptya. (kembali) |
| 130 | Citrabaha (dan di tempat lain). (kembali) |
| 131 | ngagêm. (kembali) |
| 132 | Si. (kembali) |
| 133 | ngangge (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali) |
| 134 | dhiwah-dhiwuh. (kembali) |
| 135 | kêsmaran. (kembali) |
| 136 | Biasanya guru lagu u: payu. (kembali) |
| 137 | Lebih dua suku kata: ingaras-aras dera. (kembali) |
| 138 | pinongah-pangih. (kembali) |
| 139 | karna. (kembali) |
| 140 | panjiwiring. (kembali) |
| 141 | alit. (kembali) |
| 142 | rarywan. (kembali) |
| 143 | pinggir. (kembali) |
| 144 | miyos. (kembali) |
| 145 | Kurang satu suku kata: maring Apatih Jamamantri mwang. (kembali) |
| 146 | sang. (kembali) |
| 147 | sumuhun. (kembali) |
| 148 | dahat tyas. (kembali) |
| 149 | Kurang satu suku kata: dan ambêk sang paramarta angling. (kembali) |
| 150 | marêkkên. (kembali) |
| 151 | arak kênit. (kembali) |
| 152 | Kurang satu suku kata: dunya brana wastrèku. (kembali) |
| 153 | Biasanya guru lagu e. (kembali) |
| 154 | gingganga (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali) |
| 155 | ngling. (kembali) |
| 156 | Kurang satu suku kata: sru wikalpa ingkang anangling. (kembali) |
| 157 | dhawah. (kembali) |
| 158 | ing. (kembali) |
| 159 | Biasanya guru lagu u: payu-payu. (kembali) |
| 160 | tinitir-titir. (kembali) |
| 161 | Lebih satu suku kata: mandêng tiksnaning grana. (kembali) |
| 162 | sasumbar. (kembali) |
| 163 | Kurang satu suku kata: tangi sasumbar anjrit. (kembali) |
| 164 | kawat. (kembali) |
| 165 | inggih (dan di tempat lain). (kembali) |
| 166 | matura. (kembali) |
| 167 | Tulisan Jawa kurang tepat: terdapat taling dan wulu. (kembali) |
| 168 | sulêksana. (kembali) |
| 169 | Dasamuka. (kembali) |
| 170 | Kurang satu suku kata: gumuywa Dasamuka ling. (kembali) |
| 171 | musthikèng. (kembali) |
| 172 | sami (dan di tempat lain). (kembali) |
| 173 | suwawya. (kembali) |
| 174 | ngling. (kembali) |
| 175 | nimas. (kembali) |
| 176 | inggil (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali) |
| 177 | unggahi. (kembali) |
| 178 | Bojagati. (kembali) |
| 179 | salin nagara. (kembali) |
| 180 | dadèkkên. (kembali) |
| 181 | Kurang satu suku kata: tut dharudhut ngling Sêmar salamêt paran. (kembali) |
| 182 | manggalèng (dan di tempat lain). (kembali) |
| 183 | pêpungkuran (dan di tempat lain). (kembali) |
| 184 | wingking. (kembali) |
| 185 | anuduki. (kembali) |
| 186 | Mandyapura. (kembali) |
| 187 | rat tan. (kembali) |
| 188 | kilèn. (kembali) |
| 189 | pan nênggih (dan di tempat lain). (kembali) |
| 190 | umudhun. (kembali) |