Karangpandhan en Srikaton, Padmasusastra, 1898, #200

Terakhir diubah: 31-08-2020

Pencarian Teks

Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].

--- 188 ---

Karangpandhan en Srikaton

1. Dhandhanggula

1. kang mangagnya: mrih sarkarèng rawi | jêngira sang: narèswaratmaja | panggagasing sarirane | ngèngêti kalanipun | rancakèng tyas duk anèng ardi | agung dènnya sangsara | ngambah jurang sirung | beda praptane sanggraha | ical sagung rancaka enggar ing galih | marma kinèn amarna ||

2. mring kang wignya têpaning palupi | lêlêpiyan pamardining basa | kang tumulad pagunane | sujana kang wus putus | karsanira kang asma sandi | kaping tri Surakarta | pinardawèng kidung | laksita dènnya cakrama[1] | dhèrèk kang wa: Jêng Gusti Pangran Dipati | Arya Mangkunagara IV ||

--- 189 ---

[...ping] kalihipun | mangkya winangun wus dadya | rakitira kadi puraning maharsi | tuwin pandhita raja ||

4. lawan yasa pacangkraman malih | ing Srikaton namaning aldaka | kidul wetan ing prênahe | mung nêm pal têbihipun | saking wukir ing Pandhanpuri | ing mangke sampun dadya | ngilèn ajêngipun | asri rêngganing suyasa | yeka ingkang badhe pinirsa jêng gusti | lajêng arsa pêpara ||

5. lan jêng tuwan residhèn ing nagri | Surakarta Yekêl asmanira | kang tumuntur ing lampahe | katri putra sang prabu | ingkang sêpuh Jêng Pangran Bèi | myang Pangran Prabuningrat | lawan arinipun | Pangran Kusumadiningrat | wontên malih atmajanira Jêng Gusti | Arya Mangkunagara ||

--- 190 ---

[...lih] sami binêbahan mariksani | sagunging pasanggrahan ||

7. lawan kinèn lajêng dhatêng ardi | Seladhukun watêsing Magêtan | amêthuka ing lampahe | residhèn ing Madiun | Kangjêng Tuwan Pèlsêr: kang nami | arsa mring Karangpandhan | panggih ipenipun | residhèn ing Surakarta | mila mangke umangkat nunggil saari | mrih sarêng praptanira ||

8. nahên ingkang mêthuk anèng margi | winursita: Risdhèn Surakarta | kadi sarêng ing lampahe | enjing wanci jam pitu | angkatira saking nagari | anuju ri Anggara | nêmbêlas sitèngsu | wulan Saban Be kang warsa | sinêngkalan: ngèsthi nênga salira ji |[2][3] kang nunggil sakareta ||

--- 191 ---

Pangran Dayakusuma ||

10. Jêng Pangeran Ngabèi anitih | sanès rata lan Jêng Pangran Arya: | Prabuningrat: katigane | Jêng Pangran Arya Prabu | Prangwadana: malih putra ji | Pangran Sumadiningrat | catur nunggil dunung | wontên malih sanès rata | andhèrèkkên mung badhe dugi bênawi | Pangran Suryadiningrat ||

11. lan ambêkta kalih ingkang rayi | Dèn Mas Suryadarmaja kang nama | Suryadarsana kalihe | têtiga nunggil dunung | wontên malih ingkang umiring | inggih sanès kareta | sira Dyan Tumênggung | Jayasarosa kalawan | Dyan Ngabèi Cakrajaya ingkang nami | lawan Jayasumarja ||

12. tuwin malih sira Angabèi | Martarêja: lan Jayadipraja | sami bêkta ampilane | dene ingkang garubyug | ing kareta ngajêng lan wingking | dragundêr mung sakawan | gangsal tindhihipun | lampahira sampun prapta | jawi kitha ing Jurug kilèn bênawi | têdhak saking kareta ||

--- 192 ---

13. pinêthukkên wadana pulisi | Dèn Mas Arya Sêbrata: kang nama | umarêk sapanêkare | kang sadhiya ing ngriku | kangjêng gusti pangran dipati | lan Risdhèn Surakarta | lajêng tindakipun | dhatêng têpining narmada | nitih palwa nama Sang Nagabasuki | lan sagung para putra ||

14. dyan tumênggung tuwin para mantri | numpak palwa aran: Cakranggana | mudhik ngetan panabrange | prapta babaganipun | gya tumêdhak dhumatêng gisik | tan karsa pinaraka | pasanggrahan agung | lajêng anitih kareta | lan pra putra sadaya ingkang umiring | ri wusira samêkta ||

15. gya nimbali dhumatêng kang rayi | Pangran Suryadiningrat kang măngka | parawira ulunane | tuwin radyan tumênggung | kang pinatuh pinatah patih | sira Jayasarosa | kalihe tinuduh | wangsula marang ing kitha | rumêksaa ing praja lan jroning puri | bawah Mangkunagaran ||

16. ingkang rayi sandika wotsari | tuwin sira Sang Jayasarosa | sumanggêm [su...]

--- 193 ---

[...manggêm] konjêm sêmbahe | saha sakondhangipun | pra wadana panèwu mantri | samyatur pujastawa | tan antara dangu | rinakit rekaning lampah | kang garubyug tuwin wadya kang jajari | samaptaning pêpara ||

17. tandya bidhal lumaris tan aris | nitih rata Kyai Wimbakarya | kapal Sidni pangiride | napas tur pancal panggung | de kang mawor sarata ngarsi | tan ewah rakitira | kadi duk ing wau | miwah kang jajari rata | sumawana: kang garubyug munggèng wuri | sadaya mantri desa ||

18. wimbasara myang kang para langsir | amung catur sangajênging rata | ingkang andhèrèk lampahe | wadana para gunung | samapta gya numpak turanggi | Dyan Mas Arya Sêbrata | yeka tindhihipun | rumêksa jro lumaksana | kang sumambung wurine para pulisi | rata titihanira ||

19. atmajendra Jêng Pangran Ngabèi | jajar lawan Pangran Prangwadana | ingkang wontên ing ngarsane | kang rayi ajêjuluk | Pangran [Pangra...]

--- 194 ---

[...n] Prabuningrat lan malih | Pangran Sumadiningrat | yeka arinipun | sadaya nêdhêng taruna | catur samya pantês sami pêkik-pêkik | siringan warnanira ||

20. sinêru kras lampahira prapti | padhukuhan Jumog wastanira | katon gabag pêthukane | yeka wadana gunung | Radèn Citrapradata nami | rumanti nganti karya | saprikancanipun | Kabupatèn Karanganyar | anggêntosi ampilan kaprabon sami | kang saking jroning praja ||

21. nging jêng gusti pangeran dipati | datan karsa ngèndêlkên wahana | lajêng wau ing lampahe | kunêng ta kang winuwus | Dyan Mas Arya Sêbrata nguni | lawan sakondhangira | wus kalilan wangsul | tan winarna anèng marga | amangsuli jêng gusti pangran dipati | tantara sampun prapta ||

--- 195 ---

[...ju] wontên ngriku | tumut mriksani pradata | manambrama mring wau kang sami prapti | lênggah anèng pandhapa ||

23. kinurmatan ing găngsa angrangin | saanane pantês tan kuciwa | kapiyarsa nêngsêmake | miwah sugatanipun | gung lumintu ganti-gumanti | sabên panti rinêngga | asri yèn dinulu | winangun saananira | amarnani lêlangse linusir-lungsir[4] | wastradi warna tiga ||

24. gêdhah seta rêkta ngrêspatèni | sinangsaya bêbuntaling patra | tumangkar mêkar sêkare | palêngkung dêling wulung | jêng-ajêngan umanjing margi | ingapit dwaja panjang | bêbanjêngan munggul | panjrah ing lêlayu pindha | sambartaka tumêkèng marga marapit | minăngka panêmbrama ||

--- 196 ---

[...rid] kuda rêkta ||

26. kapat pisan sami tanah Sidni | sanalika kangjêng sang iswara | kêbut budhal sawadyane | Pan Ordhên gya tinuduh | umiring mor sarata ngarsi | langsir catur ingarsa | kang garubyug pungkur | turăngga awarna-warna | kanthanira katingalan saking têbih | lir srinata pêpara ||

2. Sinom

1. tan alon ing lampahira | ngambah radinan waradin | punika iyasanira | jêng gusti pangran dipati | ping catur kang mandhiri | marmanta iyasèng ngriku | dene margi kang lama | sakalangkung saking rumpil | nut sasêngkaning ardi kèh kang pêparang ||

2. padhas pêpadhane sela | tan sêla pipit marapit | sinampêt gung ingampatan | prandene mêksa mandhêlis | dumadya ing samangkin | jêng gusti ing karsanipun | mahyasa kang radinan | salère lawan kang lami | pinrih aywa sangsaraning lumaksana ||

3. kunêng wau lampahira | rikating carita prapti | madyaning bêbulak [bêbu...]

--- 197 ---

[...lak] tawang | wontên kang cêcadhang margi | Tuwan Kiliyan nami | ing Banyak dènnya dêdunung | kayungyun ngayubagya | mring wong agung kang cangkrami | marma karya têtarub sakadarira ||

4. lêlayu tuwin bandera | palêngkung nglangkahi margi | binulêt bêbuntal patra | patrape nyêkar sinuji | jêjênêng tan rinuji | rêsik pasawanganipun | mangkana rawuhira | residhèn lawan jêng gusti | Tuwan Kliyan gya mêthuk rèh gurawalan ||

5. sumungsung asung sambrama | raharja rawuhing gusti | lan para tamu sadaya | sarampungira sêsanti | sacaraning aprapti | tandya saos asêsugun | sunggata kang minuman | sapanyê[5] minăngka saksi | kayêktène sumungku sungkêming prana ||

--- 198 ---

[...n] rata ||

7. rontèk rantap kawistara | saantaranirèng margi | ngêngrêng saliring rêrênggan | kawuryan sangkaning têbih | ing têba saksat kadi | kaluwung barung manawung | sapraptanirèng kana | wong agung nulya ngèndêli | saking rata tumêdhak gya sinewaka ||

8. munggwing tarub wêwangunan | siniwèng wadya kang sami | umiring saananira | wau sauruting margi | tuwin ta ingkang saking | Karangpandhan wadya mêthuk | Panèwu Păncarêja | sapanêkarira sami | Karangpandhan rumanti nganti nèng kana ||

9. kanthi wadya patuh désa | dêmang răngga myang patinggi | samapta mawa turăngga | gilir sami ngampil-ampil | ampilan saking nagri | upacaraning kaprabun | myang wadya wimbasara | ingkang badhe anjajari | wus pinatah ngarsaning rata tan têbah ||

--- 199 ---

tan owah lampahira | amung wadya ingkang saking | Karanganyar kalilan wangsul sadaya ||

11. wadya saking Pandhanpura | garubyug wênèh jajari | ing wanci pukul sadasa | kikising gumawang prapti | rakiting upakardi | asri kawuryan wèh yungyun | wau sarawuhira | wong agung dipun urmati | munggang ngangkang mariyêm sangang rambahan ||

12. yeka pakurmatanira | Tuwan Dhabu kang pêpanti | dhusun kitha Kuwadungan | mangkana kang para gusti | lan para tuwan tami | kèndêl ing ngriku cumundhuk | dyan wau têtabean | rampung ingacaran sami | lêlênggahan sinunggata num-inuman ||

13. binoja pinarikrama | sinawung ing sabda manis | tumrah sumrambahing wadya | supênuh tan nguciwani | tantara asêsanti | angunjuk wilujêngipun | wong agung ingkang samya | karsa lêlana ningali | kalangênan sukuning ardi Dumilah ||

14. sawusira kinurmatan | jêng gusti pangran dipati | myang residhèn gya pamitan |

--- 200 ---

bodhol ingurmatan dening | munggang wor găngsa atri | mariyêm munya gumuntur | warnanên Pandhanpura | pra wadya kang amiranti | dupi myarsa swaraning mariyêm munya ||

15. busêkan usrêk kang janma | wor bêkèring turănggatri | kambah-kambah ingkang wadya | prapta badhe aningali | rawuhe kangjêng gusti | jibêk têpining margagung | tan antara katingal | jajaraning rata ngarsi | mawa dwaja: kumêlap lir pritanjala ||

16. sêsêg kang sami mariksa | rêbut ngarsa kang ningali | lanang wadon mawurahan | asora swara gumriwis | mangkana kangjêng gusti | lampahira sampun rawuh | ing pasar Pandhanpura | gègère anggêgêtêri | saking sami sêmune sêngsêm mariksa ||

17. wong agung ingkang lêlana | lêlangên ing Lawu ardi | nitih rata pinandara | ing wadya saurut margi | samana para gusti | lan pra tuwan kang tinamu | akampir lêlênggahan | ing papan kang wus miranti | sabên-sabên dadya tarub pakèndêlan ||

18. asri uparêngganira |

--- 201 ---

munggul balemangu mrêgil | kinêbon binalekambang | kinubêng ing taru rêsmi | sakèhe sarwa sari | pinot-pinèt pênêtipun | tanêman warna-warna | kobis boncis kara kapri | ambaranang kang hèr bèi abra sinang ||

19. pêpak saliring sayuran | ananging datan winilis | cinêndhak ing kandhanira | mangsuli kalanta nguni | rawuhira jêng gusti | pinêthuk ing putranipun | Jêng Pangran Găndatmaja | lawan Tuwan Pogêl nênggih | upsêtraktur sinung rèh tanah Kaduwang ||

20. lawan wontên tuwan-tuwan | bangsaning Walandi prêsil | ingkang nyêpêng ing Gadhungan | anama Tuwan Pan Dhêrpit | lan Tuwan Harlop nênggih | ing Kumuning wismanipun | samya mêthuk nambrama | jêng pangran kang ngacarani | asêsambèn rumanti ngrukti sunggata ||

--- 202 ---

[...ing] pasugatan | tanpa kuciwa sadêmi | praptèng măngsa têngange ing wancinira ||

22. marpat rata ngabyantara | apangirid satus janmi | jumbuh warnaning busana | ikêt wulung mawa caping | pinulas mêlês langking | rasukan kuthungan wulung | tinêpi wastra jingga | sabuk kêthelan ngalinthing | bêbêdane jinigrang wangun cincingan ||

23. tur bathikan latar krêsna | obyong saruwale kèksi | gêdhah tinêpi ing rêkta | tinon sing mandrawa kadi | jingga lir wora-wari | mangkana wau wong agung | ngacari para tuwan | sumêngka agraning wukir | nitih rata rantap pangiriding ngarsa ||

24. sagunging kang upacara | ulêse wus dèn rucati | ngiring ngurung-urung rata | arampak rêmpêg lumaris | sadaya para tami | sami nitih ratanipun | amung sang narpatmaja | katiga nitih turanggi | kawangkungên ing tyas dangu anèng rata ||

25. Jêng Pangeran Prangwadana | dumadya kèlu umiring | saari tuwin kang

--- 203 ---

raka | samyamong mundhut turanggi | mangkana kang lumaris | aris myat rarasing ênu | langkung asri kawuryan | rakiting pangupa kardi | margi agêng anggênggêng banderanira ||

26. turut tirahing aldaka | sêsêngkan sinung kêpering | ing ngajêng joging jêjurang | mêne pinapar pinlimping | ampatan pinaradin | ing têpi tarap tinurus | rêgulo seta rêkta | sêla sêsêlinging sari | pinarigi arêgêng sinung bandera ||

27. lêlayu lawan kakăndha | andhêndhêng saengga kadi | rakite pura pêpara | palêngkung kang ngongkang margi | rinênggèng sarwa sari | binuntal-buntal malêngkung | kongkale sawatara | kasiliring marutaris | taru kentar tabêt gandanira kongas ||

28. dumadya kèh kang brêmara | mara marang goning sari | sarana ambarung swara | abra ambêrngêngêng kadi | maharsi asêsanti | sarawuhira wong agung | agraning Pandhanpura | pinaripurna sarwasri | panti-panti ing têpi tinrapan wastra ||

--- 204 ---

29. winarna ciri martiga | gêdhah rêkta seta kèksi | saengga tejaning tirta | umentar atur pêpuji | arjaning kangjêng gusti | tanapi ingkang tinamu | marma nalikanira | rawuh graning Pandhanpuri | para putra satêmah sami asmara ||

3. Asmaradana

1. sarawuhira jêng gusti | praptèng madyaning gapura | kinurmatan găngsa rame | pelog salendro kalawan | Carabalèn myang Monggang | sinarawung barung umyung | mawor garêdêging rata ||

2. myang swaraning turăngga ngrik | kadya giri gara-gara | gumêr gumêrah swarane | pangiriding rata janma | rantapan kawistara | lumaju lajêng jumujug | sangajênging pasanggrahan ||

3. jêng tuwan residhèn aglis | umandhap saking wahana | alon wau ing tindake | mring pataraning pandhapa | kanthèn lan sang iswara | pra tamu sami dumulur | lumêbèng jro pasanggrahan ||

4. lajêng pra samya ningali | rakit rekaning suyasa | sumawana rêrênggane |

--- 205 ---

apèni-pèni maneka | sarwadi sarwa listya | sêmbadane kang mêmatut | patrape kang ngupakara ||

5. karênan ingkang ningali | jêng tuwan residhèn lawan | Tuwan Nowi lan malihe | asistèn ing Wanaarga | nèng ngriku pondhokira | sowang-sowang kamaripun | sampat srining uparêngga ||

6. cinarita kangjêng gusti | tindak anganthi kang putra | atmajendra katigane | pinirsakkên pondhokira | ing prênah tan akiwa | wingking pasanggrahan agung | sinung wisma jêng-ajêngan ||

7. têpang lataring capuri | kang kidul prathisthanira | Pangran Bèi pakuwone | lan kalih pra arinira | sawusira mariksa | papan pasanggrahanipun | gya sami dhèrèk kang uwa ||

--- 206 ---

[...t] irama ||

9. mlêbêt lajêng mariksani | uparêngganing suyasa | sumawana pakuwone | kang para putra sadaya | kang pantês tan kuciwa | rampunging pamirsanipun | gya miyos lêngga[6] mandhapa ||

10. kangjêng Pangeran Ngabèi | myang ari kalih tan têbah | lan kang uwa pilênggahe | tuwin pra putra santana | sami sumiwèng ngarsa | nèng ngriku datan adangu | gya tindak pakuwon ngarsa ||

11. lênggahan sajroning loji | ambajêng[7] pra tuwan-tuwan | lan para gusti jèjère | tan dangu saosan prapta | wedang tèh tuwin kahwa | gya larih midêr tumuntur | sumrambah ring para wadya ||

12. kawratan têkan pakathik | sêsambêring andrawina | mawantu-wantu praptane | sunggata maneka warna | kang adi-adi ana | tan akêndhat dhatêngipun | sumalin-salin sumêla ||

13. lêlênggahan sawatawis | lajêng sami jaga-jaga | tumingal sawêwêngkone | wana arga desa-desa | kinèkêr [ki...]

--- 207 ---

[...nèkêr] kawistara | lêngkèh lukiking gêgunung | myang jurang-jurang pêparang ||

14. parang rongkang curi-curi | rêrèjèng kajogan tirta | sumorot kênèng sunare | surya lumèng sing akasa | kasaru praptanira | residhèn nagri Madiun | Tuwan Pèsêr asmanira ||

15. saha pra tuwan kêkalih | Goalsêkil kang satunggal | asistèn ing Magêtane | Tuwan Glimê satunggalnya | kontrolir kang pilênggah | kanthi Bupati Madiun | Tumênggung Sasradiningrat ||

16. tuwin Dyan Mas Adipati | Magêtan Suradiningrat | kang dhèrèkkên ing lampahe | Jêng Pangran Găndasaputra | lan Dyan Mas Wirasmara | kanthi adminisêtratur | Tuwan Pêlo namanira ||

17. ing Srikaton kang jagèni | saha sarerehanira | langsir papat pangarsane | sami anumpak turăngga | kang grêbyêg mantri desa | dalasan patingginipun | praptèng palataran wetan ||

--- 208 ---

18. pan sami umandhap saking | turăngga gya têtabean | bage-binage rawuhe | lan pra tamu tuwan-tuwan | tumulya lêlênggahan | sajroning pakuwon agung | sinugata num-inuman ||

19. watara wanci jam kalih | prasamya lêkas bujana | kêmbul sakêmeja gone | nutug dènnya andrawina | sinêlan imbal sabda | dangu ing antaranipun | luware wong agung sigra ||

20. pamit mring rêsdhèn kêkalih | tuwin para tuwan-tuwan | kondur marang pakuwone | pra gusti saananira | sawusing têtabean | dan sami makuwon sampun | nahên ta ingkang winarna ||

--- 209 ---

mring putranipun | Jêng Pangran Dayakusuma ||

22. dinuk ing sabda tinuding | among umiringa marang | narendra putra kalihe | sinung kanthi mantri desa | aran Păncagêrjita | sabawah panêkaripun | lan nganggoa wimbasara ||

23. kapat tindhihe patinggi | kang putra matur sandika | kunêng wau ta praptane | wanci patêmbayanira | têdhake rajaputra | têtiga wus samya ngumpul | nèng pakuwon ing Ngabeyan ||

24. pra wadya wus amiranti | samapta mawa turăngga | narendratmaja nulyage | tindak dinuluring wadya | Pangran Dayakusuma | kang măngka pamonging laku | tansah cakêt wawan sabda ||

25. jajaran langsir pangarsi | naracak turangganira | kêmbaran bopong ulêse | wau pra gusti têtiga | lampahirèng samarga | tansah lon-lonan kadulu | lêlangên lir alêlana ||

26. samarga-marga ningali | aldaka kang kawistara | ing ênu saantarane | mawarna

--- 210 ---

sêsêngkanira | sawênèh ana arga | tan agêng granira munggul | grêmbêling grumbul kapirsa ||

27. lir gambar cinawi rêmit | rêmu rawat sumamburat | kasiratan ing sorote | surya lumarap ngancala | imbanging arga ana | imalaya amanawung | sinawung ing jaladara ||

28. kapraban wimbaning rawi | sumunar mahasmu jênar | tumeja-teja ujunge | kèksi isthaning prabata | kadya tur panambrama | mring sang katêmbèn andulu | kunêng ta glis praptanira ||

29. ing tirta nirmala wukir | samapta pakuwonira | rakit sauparênggane | palêngkunge ngongkang marga | rinênggèng buntal patra | sinangsayèng taru-taru | tarup têtuwuhanira ||

30. kadya dhepoking maharsi | pasang rakiting suyasa | kinubêng wukir kikise | sukèng tyas satriya tiga | sigra sami mariksa | kaananing ranu-ranu | kagambuh karya usada ||

4. Gambuh

1. purwane kang jinujug | garojogan [garo...]

--- 211 ---

[...jogan] kang nywara gumrujug | lajêng anjog kajogan ujunging wukir | tinaru-taru tinarup | kinubêng-kubêng kinêbon ||

2. umêdal udalipun | santêr sumêntor tirta lumuntur | yèku măngka pasiramaning pra gusti | kinrobong ing wastra pingul | jro jrambah tinrapan êtong ||

3. kumrêcêk kumarucuk | kawikanan ingkang apakantuk | yèn kinarya siram sabên bangun enjing | wèh kyating angga sawêgung | bêbayu pêgêling boyok ||

4. kalamun kêrêp kungkum | balung sungsum sami sêmu tuntum | kêngkêng kiyat ruwat mêmalaning dhiri | larut saliring ngrês linu | barêgas ringase katon ||

5. puniku kandhanipun | kang rumêksa sêndhang kyai dhukun | gusti katri sukèng tyas dèn wursitani | anulya tindak tumurun | anjog dhatêng tirta mandos ||

6. wontên ronge kang sirung | tur gumlêdhêg swaranira umung | toyanira katon cêmêng angêlangit | malênthuk wijiling

--- 212 ---

unthuk | rambasing rêmbês tanpa rob ||

7. ing ngriku răngga dhusun | ingkang jagi samapta gènipun | amiranti obor tuwin ayam alit | kinarya andadar banyu | kamandène kang sayêktos ||

8. ayam kang sinarimpung | pinarakkên ing pipi rong sirung | sanalika kênèng hawaning kang warih | lês anglês jiwangganipun | kêdhap idhêpe kalêson ||

9. ngalumpruk kadi kapuk | gya ngombenan toya tawa tuwuk | silir-silir kasilir nulya ngalilir | pucêting cêcènggèr wutuh | lir ing nguni nulya pêtok ||

10. pinindho pining têlu | tuhu kadi nalika puniku | sukèng driya satriya katri ningali | tumulya malih amundhut | pratăndha kang saking obor ||

11. sinulêd latu murub | pinêrakkên sanalika surud | dupi pinèt tinêbihkên mulad malih | malah ta kadya dinamu | kumantar-kantar mancorong ||

12. pra gusti sukèng kalbu | myat mubyaring obor tan tinunu |

--- 213 ---

anuhoni kontap tibaning pawarti | titikaning para catur | kang lumantar mring kadhaton ||

13. anulya tumaruntun | tumurun jro mring tirta si dhukun | sêndhang kalih kinulah tur pinarigi | bundêr kèdêran kang ranu | udaling tirta tan anggop ||

14. tur wêning umbulipun | kacarita sêndhang kalihipun | tatal lamun kinarya usada sakit | barah rambat katrap bubul | waluya yèn kinum kono ||

15. satriya katri sampun | umariksa kang sêndhang sadarum | sigra kondur dinulur ing para dasih | kadya duk ing tindakipun | kunêng ganti cinariyos ||

16. wau sapungkuripun | gusti katri wontên kang anusul | iswaratma Pangran Găndatmaja nanging | mung lancaran tindakipun | nitih turăngga bêsaos ||

17. tan têbah gya kêpêthuk | lan kang kondur samana wus cundhuk | wusnya bage-binage arjaning margi | jêng pangran umiring wangsul | kondur dhatêng ing pakuwon ||

--- 214 ---

18. kunêng rèhirèng ênu | sêtêngah nêm sampun praptèng Kuwu | adan sami sumiwèng mring Kangjêng Gusti | mung sakêdhap nuntên kondur | sowang-sowang sami ngaso ||

19. praptane pukul pitu | wus marêpat sagunging pra tamu | kangjêng gusti tindak mring sanggrahèng loji | lêlênggahan galdri ngayun | ingkang umajêng mangulon ||

20. antara pukul wolu | kalangênan ingkang sêkar latu | kang tumingal lanang wadon tarap pipit | tata kubêng kalang têpung | tumpa-tumpa kang nênonton ||

21. gumrênggêng gumarumung | gumêr-gumrah gumarêmêng umung | linêkasan wêkas lèr kang sêkar api | drêsing srèng saengga jawuh | wimbuh barondonging êlong ||

22. binarung saking kidul | srèng andêdêl anggayuh mandhuwur | têkèng luhur mêkar tumangkar mawarni | abang biru tuwin pingul | gumêr suraking wong nonton ||

23. sawênèh janma dhusun | kang kêtiban gronjal kagum-kagum | ingkang pêrak kaparak [kapara...]

--- 215 ---

[...k] ing agni ngisis | sinurak saking lor kidul | rame swaranira mawor ||

24. pradăngga amangungkung | slêbêganing kêbogiro barung | barêng găngsa kalênengan munggwing ngarsi | sinênggrang pêpathêtipun | cêp mênêng swaraning uwong ||

25. ginantyan wêdalipun | layangan ting andêdêl mandhuwur | kang tumingal akêplok surak swaratri | kang adoh kumêdah dulu | mènèk wit pucung andongong ||

5. Pocung

1. kang andulu surake mawantu-wantu | sawusira têlas | kalangênan kang kaèksi | salin gêlar tandya lêkas langên swara ||

2. kang ngêngidung tindak-tanduke tan kadung | awilêt lêmbatan | datan kewran mring rêrawit | kadi suling dumêling like mêmêla ||

3. dhasar arum saplak rêsmining raras rum | rumarah ing gita | ginanti cengkok ngrêrêngih | tistis sunya tan ana sora sabawa ||

4. tarlèn amung mirêngkên kang tansah mêlung | lir mêmêling marang | pra taruna kang winasis | têmbang-têmbang [tê...]

--- 216 ---

[...mbang-têmbang] tumibèng tibaning găngsa ||

5. rêrawi jung awijang wêdharing kidung | rêpène ngrêrêpa | pangrapu rêmpuning galih | ngayuh driya mring sagung ingkang miyarsa ||

6. tan adangu gya sami tindak malêbu | jroning pambujanan | lênggah banjêng para gusti | atanapi pra tuwan-tuwan sadaya ||

7. wantu-wantu sunggata prapta lumintu | sêling juk-unjukan | tan sêla salin-sumalin | kang surasa di-adi doh sangkanira ||

8. sru kayungyun kang prapta saking Madiun | sèwu tan anyipta | sakêthi datan andugi | lamun manggih sarwa kadi jroning praja ||

9. kongsi dangu dènira bojana wau | ngiras pagunêman | pranatan kang wus pinasthi | karsanira residhèn ing Surakarta ||

10. tindakipun benjang-enjang wanci bangun | kampir ing Gadhungan | lajêng anjog Tubagiri | kèndêl Sukuh mriksani candhi pancaka ||

11. yèn wus rampung gya têrus margi sêmpurung | jêng gusti ngandika | sakalangkung [sakalang...]

--- 217 ---

[...kung] nyuwawèni | amung kula trus saking ngriki kewala ||

12. lan pra tamu kang andhèrèk mêdal ngriku | amung putra kula | sutendra Pangran Ngabèi | sakadange kêdah andhèrèk paduka ||

13. Pangran Prabu Prangwadana kanthinipun | de pamonging lampah | sutendra pangeran kalih | putra kula Pangeran Dayakusuma ||

14. risdhèn manggut pangèsthining driya pagut | lawan karsanira | jêng gusti pangran dipati | gya luparan[9] dènira sami dhaharan ||

15. mung sapangu pinarakan anèng ngriku | jêng gusti sapala | têtabean minta pamit | para jawi sami umiring sadaya ||

16. praptèng Kuwu sinewakèng para sunu | sutendra têtiga | jajar lan kang wa marapit | Dyan Dipati Madiun lan ing Magêtan ||

17. munggèng ngayun jajar wau lênggahipun | lawan para putra | ing Mangkunagaran tuwin | kang winrêdha Sang Nararya Brajanata ||

18. tan adangu midêr kang larih mawantu | lêlangên suwara |

--- 218 ---

linuding sêsêndhon gêndhing | sinênggakan badhut lawan cêcengkokan ||

19. para tamu myarsa Ni Mbok Arumdalu | dènnya lagu swara | rênyah alus gilig mêthit | amêmêthêt wilêt sajak pasisiran ||

20. datan lugu mung mirip pacaking laku | lageyaning gita | imbal kalawan pun gadhing | nora gandhang gêndhènge wilêt pasaja ||

21. gêndhingipun pêpêthikan saking kidung | mula-mulanira | tèmbang macapat kinanthi | jinangkêpan kêthuk pat lakuning kêndhang ||

22. para badhut kêplok alot manggut-manggut | eca cêcêngkengan | jênak tyase para tami | nging kasaru ing wanci pan sampun măngsa ||

23. lingsir dalu jêng gusti sasmitèng wadu | tanggap pra niyaga | anyênggrang sêsêndhon nami | Sastradatan lajêng dhawah yak-ayakan ||

24. sigra kondur pra tamu mêndhêg tumuntur | mentar sêsowangan | mring kuwunira pribadi | kunêng ratri kawuwusa wanci enjang || [|...]

--- 219 ---

[...|]

25. janma umung kang rumanti karyanipun | kuda tuwin rata | rakiting pêpara mranti | gumarêdêg marpak munggèng palataran ||

26. dyan wong agung ngumpul mring loji sawêgung | Risdhèn Surakarta | pamit tindak ngrumiyini | nitih kuda mudhun ngalèr lampahira ||

27. kang garubyug para pulisi gumrudug | gumrêdêg kalampah | langsir catur munggèng ngarsi | sigêg gantya ingkang kawursitèng kăndha ||

28. ingkang manggung maksih nèng pakuwonipun | jêng gusti kalawan | Residhèn Madiun tuwin | kang kinanthi Dipati Suradiningrat ||

6. Kinanthi

1. kang kinèn sami tumuntur | atmajanira Jêng Gusti | Pangeran Găndaatmaja | lan kang êyang kang wêwangi | Arya Brajanata lawan | Wiraasmara sumiwi ||

2. turăngga rata wus ngumpul | pinrênah plataran ngarsi | wimbasara sikêp dwaja | ingkang badhe anjajari | ampilan wus ngapit rata | rantap pangiride kèksi ||

--- 220 ---

3. satus janma ngajêng pungkur | gumrah swaranira atri | tan antara sang iswara | bidhal kinurmatan dening | pradăngga barung sauran | sora swara gêgêtêri ||

4. lumampah tirah ing gunung | pinapar lêmpar waradin | radinan nikung mangetan | ngampat ngampar sapanginggil | pinggir pinarigi sela | tan sêla rampak marapit ||

5. anjog jurang Seladhukun | siluk bambing sêmu miring | têkèng watês Selasambang | nut imbang malih malipir | lêmpêr lampahe kang rata | datan antara kaèksi ||

6. asri katon kanthanipun | rantap rontèke marapit | kumrap linuding maruta | mirut ing rèh maratani | kadi panjrahing puspita | tumular[10] nêdhêng ngalilir ||

7. linut jaladara têdhuh | praptane mariris aris | mangkana ta lampahira | wong agung kang sampun prapti | gapuraning pacangkraman | pinalêngkung jajar kalih ||

8. urmat kang pradăngga barung | pelog slendro Carabali |

--- 221 ---

awor pangriking turăngga | pating balêkêr kapyarsi | srawungan swaraning janma | wurahan arsa ningali ||

9. rawuh pasanggrahan agung | anggênggêng saengga nagri | rinakit pura pêpara | sangkêp suyasaning ardi | mangilèn ing ajêngira | mangku arga mudhun ardi ||

10. gênêngan guh ana gunung | bawera panduk ing ngaksi | gêgêr pagêr kawistara | watêsing gapura panti | wisma catur bêbanjêngan | jinèjèr ing ngajêng wingking ||

11. pagut èmpèring bêbatur | gêndhèng payone gumrining | ing ngarsa ngiras pandhapa | tuwin suyasa ing wingking | kang têngah kinamar-kamar | măngka unggyaning pra tami ||

12. asri uparêngganipun | pinatut patraping panti | pantês goning lêlêsonan | rêsmining sarwa wêwangi | lumrang gandaning kusuma | winor ing jêbad kasturi ||

13. èmpèr ngarsa pisan sinung | payon galnisir sinami | saka tosan tur santosa | watês blandaring taritis |

--- 222 ---

rinênggèng pot sêsêkaran | tumangkar mêkar găndamrik ||

14. pinlêstèr lir jobin pingul | kajogan ngajêng pandhapi | binêdhah măngka wiwara | jajar katri cinèt wilis | sinami lawan candhela | pêpanilan pinalipit ||

15. bulêt dhêdhasar piningul | palanging têbêng ingukir | pindha jêmparing tumama | tumancêp turut ing pinggir | lêlongkanging kalowongan | ngaluwêng mubêng ngawêngi ||

16. bundêr pinindha sitangsu | umimba katon sapalih | nêb-inêb karepyak rinam | jinumbuh rêngganing sungging | wisma gêng-agêng minăngka | lêlênggahaning pra gusti ||

17. sinung rêsban kursi bangku | minuman mawarni-warni | suyasa kang wuri pisan | piranti goning sêsaji | sajèn rakiting sunggata | di-adi sarwa mêpêki ||

--- 223 ---

amarapit ||

19. kang kidul panggenanipun | koki tukang lampu tuwin | pra wadya suba pandaya | godhag wontên wisma malih | mujur mangalèr minăngka | pondhokaning kênèk kusir ||

20. lêt patirtan kang lèr sinung | wisma wangun kampung Bali | balungan balok balaka | ing ngajêng pinagêr ruji | punika pakuwonira | sagunging kang para siwi ||

21. sadasa pas longkangipun | sinung wisma kampung malih | mujur mangilèn naratas | punika ingkang kinardi | patêngganing kalawija | myang santana kang umiring ||

22. kang cakêt pakuwon agung | kinarya goning parabdi | kang sami saos busana | mrih enggale yèn rumanti | lêt pagêring patamanan | ingapit wismagêng kalih ||

23. sami ngilèn ajêngipun | kêmbar rekane kang panti | galnisir taratagira | jinumbuh ing ngajêng wingking | ingkang lèr pakuwonira | jêng gusti pangran dipati ||

24. lan putra jêng pangran prabu | kang kidul pancèn [pa...]

--- 224 ---

[...ncèn] kinardi | pakuwon sang narpatmaja | lawan kang rayi kêkalih | rinêngga ing kêmbang-kêmbang | kinubêng ing taru rêsmi ||

25. sarwasri tanêmanipun | pinagêr ing pancaksuji | prabusèt mênur sridênta | sêkar dangan widasari | saruni lan sumarsana | sumêr gandanira amrik ||

26. puspitanjrah nuksmèng taru | tarap turuting taritis | tinarutus ing brêmara | mara murih goning sari | sarana nandi nèng patra | patraping rèh amarsudi ||

27. rumambat mring pang tumiyung | brangêngêng karêngya kadi | dwijawara mêsu brata | matêk mantrane sêmadi | kasiliring samirana | kokaling satpada ngrêngih ||

28. kèh warnane taru-taru | ingkang tumaruna sami | sêmi sêmune ngrêmbaka | sakubênging wukir-wukir | kanan kèring wuri ngarsa | tan pêgat tinruh ing warih ||

7. Mêgatruh

1. kêbon wingking sinung wisma mujur ngidul | jêng-ajêngan tundha kalih | ginuthêg godhagan têpung | minăngka gèning turanggi | winayu [wina...]

--- 225 ---

[...yu] kambêngan ayom ||

2. sinung marga agêng mring pakuwon agung | anggênggêng kang wancaksuji | anaman ing dêling wulung | madyaning kêstal sinung ting | kêpering têmbing kang êlor ||

3. saking ngriku arga Dumilah kadulu | sawêngkèning têpis iring | parang rong kang sirung-sirung | siluk-siluk sungil-sungil | taru ayom angarongkop ||

4. duk kèdêran jaladara angêndhanu | alamat limut kaèksi | pak-ampak prapta manaput | sampat kongsi saput siti | datan antara tan katon ||

5. sigêg gantya rêngganing pakuwon agung | kawuwusa kang lumaris | ngalèr ngetan marganipun | jêng tuwan residhèn tuwin | tuwan-tuwan sampun rawoh ||

6. sapinggiring lèpèn Dimara pinêthuk | Tuwan Pan Dhêpit lan malih | Tuwan Harlop kanthinipun | wontên saêlèring kali | myang langsir tri dasa kang wong ||

7. dupi sami mandhap sing turangganipun | ganti nitih tandhu

--- 226 ---

kursi | narakarya kang amikul | răngga dêmang kang jagèni | lampahira kinèn alon ||

8. awit lèpèn kèh watune lunyu-lunyu | lêlumutên kanyut dening | wantêring tirta lumuntur | kang lumantar saking wukir | ing sabrang lèr dupi rawoh ||

9. têtabean lan tuwan kalih kang mêthuk | rampung gya anitih malih | turăngga dan budhal kêbut | tan kêbat dènnya lumaris | ningali ardi kang katon ||

10. myang jêjurang pêparang kang sirung-sirung | kang pêrak marga marapit | kunêng pakèwêd ing ênu | ing Gadhungan sampun prapti | kinurmatan găngsa pelog ||

11. ingacaran sami lênggah kursi têpung | sinunggata wedang tuwin | minuman tumrah tumruntun | sêlingan salin-sumalin | mya[11] sêsêgahan tan anggop ||

12. tan adangu dènira kampir ing ngriku | jêng tuwan residhèn aglis | têtabean arsa laju | lajêng mring dhusun Kumuning | tan antara sami bodhol ||

13. kinurmatan [ki...]

--- 227 ---

[...nurmatan] kadi duk ing rawuhipun | pangarsa langsir tan têbih | ing marga datan winuwus | sarawuhirèng Kumuning | urmat gêndhing jangkrikgenggong ||

14. Nyonyah Harlop gurawalan rèh amêthuk | kusung-kusung ngacarani | sadaya kang sami rawuh | ingaturan malbèng loji | lênggahan sami karaos ||

15. sinunggata wedang minuman jumrunuh | dhaharan kang adi-adi | dahat panêmbramanipun | Nyonyah Harlop ing Kumuning | trampil tanggap ing paclathon ||

16. langkung rêna tamu ing sadayanipun | dangu antaraning wanci | duk arsa pamit kêsaru | praptaning riris tan aris | wor lesus mêsês sumêrot ||

17. kongsi dangu drêsing jawah wor lan bayu | dupi têkèng pukul kalih | kesisan ngisis kang mêndhung | sinrang maruta sumilir | kang kalingan sami katon ||

18. kangjêng tuwan rêsidhèn myang para tamu | têtabean minta pamit | mamèt srana mandanayu | kinurmatan [kinurmata...]

--- 228 ---

[...n] găngsa muni | kadi kalanta duk rawoh ||

19. tindakira taruntunan tumaruntun | nut imbang bambing tumaping[12] | tinawang kang siluk-siluk | sêsungiling padhas sêngkil | kèh wrêksa labête kang sol ||

20. tan antara Tubagiri sampun rawuh | sêsêngkaning Sukuh prapti | rakiting marga manikung | nut pêpèrèng iring-iring | sarawuhirèng pakuwon ||

21. kinurmatan swaraning pradăngga umung | sukèng tyas wadya kang nganti | mring jêng tuwan rawuhipun | lajêng sami mariksani | candhi pancakaning layon ||

22. kori pisan kaèksi gapuranipun | sinung kang arca winarni | ing rêrekan baga purus | yeka sangkalanta nguni | kang candhi witira dados ||

23. minggah malih sumêngkèng gapura luhur | pancaka munggul kaèksi | panjrah kang arca kadulu | pinindha-pindha kang warni | pra jawata wingit tinon ||

24. wusnya rampung ningali candhi sawêgung | kèndêl ing pakuwon sami | bojana [bo...]

--- 229 ---

[...jana] saananipun | sarêng praptane kang riris | wor sindhungriwut sumêntor ||

25. ampak-ampak anampêk kongsi ngalimut | limêng katawêngan dening | jaladara midêr têpung | tumumpang ujunging wukir | ing wanci wus lingsir kulon ||

26. dadya dangu kapirangu samya ngrêmbug | golonging karsa wus gilig | lajêng badhe bodholipun | wit lamun katungkèng latri | matis-matistis kuwatos ||

27. kangjêng tuwan gya nitih turangganipun | pra tuwan lan para gusti | dumulur nuting lêlungur | tumurun mring jurang bambing | nut pêpèrèng nikung ngulon ||

28. lalu limut lêlamatan ing pêpêdhut | kadrêsan jawah ngin-angin | lidhah ilat thathit barung | gara-gara kèh dhatêngi | prabawa paragung rawoh ||

29. mawa têdhuh kaluwung ngawêng malêngkung | malang lir amêling margi | mangkana ta lampahipun | lambunging cêmpurung prapti | wijiling baskara katon ||

8. Mijil

1. ragi ngampat marga amalipir | lêmpêr [lê...]

--- 230 ---

[...mpêr] kongsi anjog | Samakade andêdêr lampahe | nging sêsêngkan tan sumêngka kadi | duk ing Tubagiri | kalawan ing Sukuh ||

2. wus kapungkur desa Samakadi | tan antara katon | pakuwon gung munggul banderane | asrêp ing tyas kang samya lumaris | samana kang wanci | andakara surup ||

3. kinurmatan kang pradăngga asri | swaranira mawor | pra turăngga kang prapta sakèhe | kangjêng gusti pangeran dipati | dangu dènnya nganti | nèng pakuwon agung ||

4. dupi rawuh kangjêng tuwan tuwin | tuwan-tuwan alon | mandhap saking turăngga tinampèn | para dêmang răngga myang patinggi | jêng pangran dipati | têtabean mêthuk ||

5. anêmbrama raharjaning margi | ingacaran gupoh | mring pandhapa pinarakan andhèr | wawan sabda wartaning samargi | jêng gusti miyarsi | langkung dènnya ngungun ||

6. bingahing tyas dènira basuki | rawuh ing pakuwon | tan adangu luwaran sakèhe |

--- 231 ---

tuwan-tuwan tuwin para tami | sowang-sowang sami | mring pakuwonipun ||

7. tabuh sapta pra tamu wus sami | sowan mring pakuwon | loji ngajêng ajajar lênggahe | amung Kangjêng Pangeran Ngabèi | kang dèrèng sumiwi | lan sakadangipun ||

8. nulya kangjêng pangeran dipati | miji putra kinon | panggih lawan sutendra katrine | lamun sayah tan susah sumiwi | anglêrêmna sami | ing sariranipun ||

9. duta mêsat tan adangu prapti | sajroning pakuwon | cundhuk lawan kang rayi katrine | alon matur rèhirèng tinuding | Jêng Pangran Ngabèi | mèsêm sarwi matur ||

10. tan rêkaos raosing kang dhiri | myang botên kalêson | mangke kula sumewa èstune | duta raka kinèn ngrumiyini | sapungkure nuli | tumungka ing laku ||

--- 232 ---

rênèng kalbu ||

12. tan adangu atmajendra katri | sumiwèng pakuwon | têtabean lan tuwan residhèn | ingacaran satata nèng kursi | sadangunya sami | tan lyan kang rinêmbug ||

13. dèniranggung sangsaranèng margi | ngambah jurang singgrong[13] | sumêngka ring paranging pêpèrèng | ngiring-iring tumawing ambambing | siluk-siluk sungil | watu-watu lunyu ||

14. tan lêstari lampahing turanggi | anggung kapalorot | kasarakat rongkap kêkambile | akèh tundhan tumundha matindhih | kandhêg dèn gondhèli | bagondhal gumandhul ||

15. samya ngungun kang dèn cariyosi | sukèsmu katonton | dene para wong agung têmahe | kataman ing sangsara samargi | tan antara wanci | mèh pukul sapuluh ||

16. gya bojana mring pandhapa wingking | andrawina kasok | rampung dhahar bubaran sakèhe | para tamu tanapi pra gusti | amakuwon sami | tan winarnèng dalu ||

17. bangun [bangu...]

--- 233 ---

[...n] enjing kang srigunting muni | tuwin paksi jodhog | sata wana njrit pating jagigrèg | myang kênthunging lêsung lamat têbih | binarung swaraning | kang jago kaluruk ||

18. ramya umyung swaraning rarywalit | arsa angon pêthok | marang kandhang agandhang swarane | sigra wadya kang badhe lêladi | ngalilir umijil | saking pondhokipun ||

19. bang-bang wetan mega malang kèksi | rumamyang sumorot | kaprabawan raditya sunare | narawungi langêning wiyati | kartika kalindhih | kucêm warnanipun ||

20. sirêm-surêm[14] taranggana tistis | kasor ingkang sorot | saput siti kawêkton wimbane | pêdhut dhêdhêt ampak-ampak prapti | pêtêng anglimputi | udayaning gunung ||

21. kawaratan ingkang ardi-ardi | mung grane kang katon | tan antara hyang rawi wijile | sumunar ing imbangirèng wukir | tăntra taru rêsmi | kang trêna ing gunung ||

22. usara byor kang nèng taru ruwit | kabaskaran [kabaskara...]

--- 234 ---

[...n] katon | lir sêsotya sumêbar isthane | angrênggani imbange kang wukir | nahan kang miranti | wrahatbala umung ||

23. abusêkan kasêsêg ing wanci | rakiting pirantos | marma gumrah gumuruh swarane | dan[15] sawega bageani karti | rata myang turanggi | wus pinarnah ngumpul ||

24. cakêt anèng ngajênging pandhapi | pangiride katon | satus janma mangkana wiyose | kangjêng gusti pangeran dipati | mring pakuwon loji | lawan para tamu ||

25. taman kêndhat sadhiyan kang prapti | tumrahe tan anggop | sawusira dhaharan sakèhe | Tuwan Residhèn Madiun tuwin | bupati kêkalih | lan asistènipun ||

26. tuwin tuwan kontrolir samya mit | mundur sing Srikaton | datan tumut dhèrèk sapuruge | wit kadangon dènnya tinggal nagri | bok kadukan dening | jêng tuwan guprênur ||

27. kangjêng gusti pangeran dipati | tan antara dhawoh | mring Dyan Bèi

--- 235 ---

Citrapradata ge | sarèhira padha ingsun tuding | umiringa maring | Residhèn Madiun ||

28. mung balia Seladhukun wukir | dan nusula mring ngong | iya marang ing Jumapalane | Dyan Ngabèi sandika umijil | jêng tuwan kang pamit | kantun angkatipun ||

29. tan winarna budhale jêng gusti | ingkang cinariyos | Tuwan Risdhèn Madiun angkate | tabah[16] sapta budhal dèn urmati | pradăngga swaratri | carabalèn umung ||

30. ngambah marga sakiduling wukir | lambunging Srikaton | trus mangetan gya nikung mangalèr | jog radinan ing Pancot manginggil | rikating lumaris | praptèng Seladhukun ||

31. sami kèndêl ngasoni turanggi | lênggahan pakuwon | kinurmatan pradăngga arame | mung sakêdhap tandya bidhal malih | kunêng kang lumaris | wau ta ing pungkur ||

9. Pangkur

1. Dyan Bèi Citrapradata | wangsul saha sakondhangira sami | rêrikatan lampahipun |

--- 236 ---

sigêgên ing samarga | gantya ingkang winursita kandhanipun | residhèn ing Surakarta | kang mangidul lan jêng gusti ||

2. sawadyabala gumêrah | nut têtirah tumêrah golong pipit | ampatan lambunging gunung | lêmpêr èmpèr paparan | iring-iring pinlimping sinung têtanggul | lêlêbak binêkan sela | sinalimut wêdhi krikil ||

3. mandhukul pinapar lêmpar | dadya lêmpêr têdhunan jurang gampimg | agampang tur sinung taru | andhêndhêng witing dhadhap | ronirayom mawèh ayêming wadya gung | nikung ngalèr jog ing arga | gugur gunung Jabalkanil ||

4. laju ngalèr ara-ara | abawera radinan awaradin | trus mangilèn lampahipun | rawuh dhusun Mutihan | wontên tarub kinarakab taru-taru | tiris sinangsayèng mayang | mung atêp payon gumrining ||

5. langse lêlungsiring wisma | paremudha jumbuh lan dwaja sami | palêngkung malang dalanggung | binulêt buntal patra | patrapira [patrapi...]

--- 237 ---

[...ra] lir nganti-anti wong agung | yeka pakurmatanira | Tuwan Robrêtdhabu nami ||

6. jêng gusti sarawuhira | lan residhèn tuwin kang para tami | ingurmatan găngsa barung | mariyêm bal-ambalan | kaping sanga tinundha-tundha tumêdhuh | dhêndhêng kukusing sêndawa | kadya isma[17] nawung siti ||

7. Tuwan Dhabu ing Mutihan | dahat saking noraga dèn têdhaki | pra gusti sadayanipun | katuran lêlênggahan | munggèng tarub kajrambah ginlaran babut | sinugun sinungga-sungga | liningga-lingga dewaji ||

8. pinuji pinuja-puja | ing sunggata sarwadi sarwa rêsik | wèh rêsêping para wadu | ingkang sami tumingal | tan antara sami ingurmatan ngunjuk | sampanyê măngka pratăndha | sumungku sungkêm ing galih ||

--- 238 ---

[...ntur] rèh gêgêtêri ||

10. kapungkur dhusun Mutihan | myang Koripan ing Karigêmbong[18] prapti | kèh wadya kang sami mêthuk | saking tanah Kobayan | sang iswara lêstari ing lampahipun | rawuh gudhang Jumapala | ing lampah pra samya kampir ||

11. mariksa pandayèng kahwa | kang binêbak sarana saking warih | pinrih umara maring mul | mulêg mêlak jinăntra | kênèng daya kongkaling untu lumuntur | mêdêd kang barunayantra | lir cakra katiyub ngangin ||

12. alu kongkal ing paekan | gya lumintu nutu gênti nibani | cangkoking kahwa umawut | karênan ingkang mulat | rampung sigra ngaso mring pakuwon agung | kaprênah kidul tan têbah | lawan mul kang dèn priksani ||

13. mangkana rêrêngganira | kang suyasa sauruting taritis | tinratas ing wastra alus | kinampu warna tiga | gêdhah seta rêkta winiru malêngkung | longkange sinung tuwuhan | pisang rosan tuwin cêngkir ||

14. winuwus [winuwu...]

--- 239 ---

[...s] sajroning wisma | wus gumêlar sadêhan amiranti | wedang minuman supênuh | tandya sami bojana | tan adangu lajêng bidhal lampahipun | andêdêr mung saonjotan | dungkap Jumapala prapti ||

15. gumlar rontèk lan bandera | amarêpak maripit margi tirip | tarap ingkang taru-taru | tiris lagya tumruna | bêbanjaran ambanjêng mujur mangidul | palêngkung lêlêng binuntal | patra-patrape maripit ||

16. ngalêmpit mulêt mring saka | sinukarta kakăndha jèjèr kalih | kalawan kang umbul-umbul | têtanggul tinancêban | ruji panjang pinalang ing dêling wulung | sinalimut ron rumamyang | sêlane sinêling-sêling ||

17. pustakane tiris jênar | sru sumunar rawe-rawe malipir | têkèng palêkung[19] ing ngayun | sinung tiyang bandera | agêng munggul kinubêngan ing têtanggul | tinanêman kalamênta | prak lan pagêring capuri ||

18. pradăngga tanggap umunya | buka pathêt manyura gêndhing

--- 240 ---

muni | puspawarna sindhèn barung | ringgit katri tan pêgat | liking suling tiniling mêmalat ing kung | lajêng sami lêlênggahan | pra tamu lan para gusti ||

19. tandya praptaning sunggata | kaldhu laju sumaos kangjêng gusti | tanapi kang para tamu | tumrah wandu-wandawa | andrawina winantu swara raras rum | rumaras srining kalangyan | sindhèn sêsêndhoning gêndhing ||

20. kunêng wau sanalika | Dyan Mas Wirasmara marêk mangarsi | mangwastuti gya umatur | dhuh gusti sang iswara | abdi tuwan juru panitik duk wau | suka uningèng kawula | yèn tanah druju kang wukir ||

21. wontên sima amêmăngsa | tinaliti labete kadi katri | singidan ing siluk-siluk | garumbul kang ngrêmbaka | mung kawan pal watawis ing têbihipun | ing papan tan patos gawat | pakèwêde mung sakêdhik ||

22. jêng tuwan risdhèn miyarsa | langkung suka ngandika mring jêng gusti | saudara lamun sarju | kula ing benjang enjang | kapiadrêng [ka...]

--- 241 ---

[...piadrêng] badhe angawaki tumut | ngitêr sima kang sikara | munggèng jroning jurang trêbis ||

23. ngayubagya kang nèng ngarsa | atmajendra Jêng Pangran Angabèi | kumêdah badhe tumuntur | myang sang iswaraputra | Pangran Prabu Prangwadana kinèn tumut | jêng gusti andikanira | sesuk umiringa kaki ||

24. lan kanthia eyangira | Arya Brajanata kalawan malih | Wirasmara lan Si Pogul | myang Jayawilatikta | kapat sami rumêksaa ing pakewuh | kang wus tau jajah wana | wêruh papaning pawèsthi ||

25. dèn prayitna ywa pêpeka | wana gawat kaliwat gone wêrit | sandika jêng pangran prabu | risdhèn nulya ngandika | lawan Kaptin Noi: sira sesuk esuk | sun kanthi milua marang | pakitêran nora têbih ||

--- 242 ---

[...ning] karya | pambêrêge benjing enjing ||

27. luware saking bojana | sowang-sowang makuwon para gusti | nihan dupi praptanipun | sontên wanci jam gangsal | tuwan risdhèn miyos mring lesan jinujug | angêlèskên kăntanira | supadi tan mindho kardi ||

28. dadya pra gusti sadaya | kèlu ing tyas sakala angladosi | lesan musthi kăntanipun | pinêlêng-lênge kêna | winatara satus tindak têbihipun | tuhu tan ana kuciwa | kawangwang sami winasis ||

29. surya mèh ngancik acala | sandyakala sumirat sêmu abrit | nulya jêng pangeran prabu | moga mrih karya suka | wraha jagar ingumbar nèng krangkèngipun | ingabên lawan srênggala | kinêplokan para abdi ||

--- 243 ---

[...se] kabalik ||

31. kalengkengan ngathang-athang | gya tinunjang ing rowang saking wingking | pramana dènira naut | githoke wraha kêna | ngringkuk ngringkêl karuna rêna kang dulu | wijung binujêng ing kathah | ingundur kasaput ratri ||

10. Durma

1. tan antara Jêng Pangran Găndaatmaja | mijilkên sêkar api | dhingin wêkas wetan | kang êlong barondongan | tinundha mawanti-wanti | lih kogêl lawan | srèng manrang ing wiyati ||

2. kang tumingal rèntèt têpung akalangan | surak-surak swaratri | lir ruging prabata | tanapi swaranira | pradăngga barung ngurmati | rikalanira | ingumbul sinrang angin ||

3. lamat-lamat kumêlap-kêlap kumêdhap | sakêdhap kêthip-kêthip | ting tinundha-tundha | binandhung bancang tiga | suka pra gusti ningali | kalangyan ingkang | gêgana tinon kadi ||

4. daru midêr ngalitêr ngupaya papat | mangkana para gusti | kondur masanggrahan | anjujug pambojanan |

--- 244 ---

bibare sowangan sami | mring kuwunira | sigêgên duk ing ratri ||

5. praptèng enjang saji[20] wadya ing ngajêngan | banjêng nut pancaksuji | jèjèr bêbanjaran | ana kang jujug papan | kang tumbak ngarangap kèksi | urut sêluran | anut lunguring ardi ||

6. datan kêndhat dalêdêg kang saking wuntat | atarap kêtêp tirip | praptaning turăngga | tuwin warastra dibya | ampilaning para gusti | jibêg nèng ngarsa | mangkana para gusti ||

7. miyos saking pakuwon lajêng panggihan | jêng tuwan risdhèn tuwin | pra tamu sadaya | lênggahan sawatara | wontên dasih tur udani | yèn wus têtela | gèn sima datan sêpi ||

8. risdhèn suka amundhut turangganira | anitih tindak aglis | risang narpatmaja | lan sang iswaraputra | wus sami nitih turanggi | ginarbêg wadya | wandawa tan atêbih ||

9. amung tuwan kaptin ingkang kêdah dharat | nuhoni yèn inpantri | wus tate

--- 245 ---

lumampah | lampahan tigang dina | ugi minggah graning wukir | duk prang nèng Padhang | ing Dhèli tuwin Ngacih ||

10. lampahira tansah amusthi sanjata | sirungan sampun prapti | têtirah ing arga | kèksi kang ngêpung samya | nèng pêpèrèng iring-iring | pêrak pêparang | murih parêking ardi ||

11. tuwan risdhèn mangu ing tyas angandika | mring Tuwan Pogêl wêngis | yèn ingsun uninga | ing papan kang kadyèka | wèhana macan sakêthi | măngsa sudia | dene ta dahat supit ||

12. tuwan kaptin ngrêrêpa alon wacana | dhuh risdhèn sampun runtik | yèn panggenan sima | lir punika kewala | kawical kalangkung gampil | kang sampun limrah | tikêl kalawan ngriki ||

13. langkung sungil langkung siluk langkung pringga | tuwin kang mutawatir | kalamun punika | katimbang sabênira | tan măntra lamun sairib | panggenan sima | sêmuning wana mamring ||

14. tuwan risdhèn gèdhèg-gèdhèg angandika | lah

--- 246 ---

payo mlanggrong sami | sira aja têbah | nunggala lawan ingwang | Pangran Prangwadana tuwin | sawadyanira | dèn parêk anèng ngriki ||

15. lawan ingsun tuwin sang narendratmaja | wit bangêt mutawatir | amung ta Sang Arya: | Brajanata kalawan | Wirasmara dadya kiping | dèn kongsi têpang | lan baris kang ngubêngi ||

16. tan antara kapyarsa sêsurakira | gumêrah wanti-wanti | saking têmbing wetan | kang gosok ngangsêg papan | kèh galagah bosa-basih[21] | lata karungkat | karênggêp rungkap sami ||

17. wrêksa kasol kèlês kabarubah rêbah | pinilês kapalipis | pêpês tarulata | kaidêg dening janma | sima mêmăngsa miyarsi | surak gumêrah | giras kèh janma prapti ||

18. tan antara krodhanggro milar sarosa | sumêbut lir jêmparing | kumilat lumarap | barisan kang miyarsa | surak alok payo nuli | anarajanga | ing kene rêbut pati ||

19. para gusti miyarsa suraking wadya |

--- 247 ---

sigra samya amusthi | kang warastra dibya | rinênggêp asta kiwa | anthuk ingunggahkê[22] sami | ingêmbat-êmbat | tansah tininggil-tinggil ||

20. kang ingajap mung mangke tibaning karya | ywa nganti mindho kardi | suka tinrajanga | sardula gora sabda | kaya pêpêthaning warni | yèn anèng wana | kawarta gêgirisi ||

21. kawarnaa pabarisan Pangabean | tinrajang dèn gêroni | risang narpaputra | tan gugup solahira | ayêm prayitnane kèksi | musthi warastra | dibya tininggil-tinggil ||

22. kang sarnula[23] andêdêr panêmpuhira | sang narpatmaja aglis | ngayati baswara | sima wrin kang warastra | atajêm sampun pinusthi | milar malumpat | binarêng dèn tibani ||

23. warastradi tumamèng têtepongira | nglumbanggro krasa sakit | nulya asingidan | rumasa tan kuwawa | mring pamuking para gusti | lumêbèng guwa | tan ana kang udani ||

24. ingucalan kang galagah pinilêsan | atusan [atusa...]

--- 248 ---

[...n] kang anitik | nut labêting macan | kadi ta wus kabranan | kanggêg kasaput ing ratri | surya mangrangsang | pracima sorot uning ||

25. langkung cuwa pra gusti saananira | tuwin risdhèn miyarsi | swaraning sanjata | myang milare kang sima | sêmu kadugi ing galih | ngandika lawan | gumujêng nolih wingking ||

26. hèh ta Pogul dahat sukane tyas ingwang | mêngko titikên aglis | lamun maksih ana | sesuk sun arsa prapta | Tuwan Pogul turira ris | dhuh kangjêng tun |[24] sayêkti mangke ratri ||

27. sima katri saèstu ngalih panggenan | kawus binujêng janmi | jawi ta ing benjing | praptèng măngsa têrangan | wangsul dhatêng ngriki malih | malah mèt rowang | sakawan gangsal pasthi ||

28. tuwan rismèn[25] langkung cuwaning wardaya | dene kêsaput ratri | gya sami tumêdhak | marang tarub dadakan | bojana lan para gusti | sunggatanira | tan pae duk nèng loji ||

29. sêsadêhan tuwin kang minum-minuman | saji-saji [sa...]

--- 249 ---

[...ji-saji] sumaji | nèng meja tan sêla | residhèn angandika | marang sira tuwan kaptin | lah rasakêna | iki pangran dipati ||

30. bote wana kabèh doyanaku ana | tuwan kaptin mangsuli | kula tan anyana | yèn manggih makatêna | agêng parmane jêng gusti | kalawan tuwan | tuwin mring para tami ||

31. tan winarna jroning dhahar winurcita | kasaru mêndhung prapti | gamêng antariksa | luware dhahar sigra | kondur anitih turanggi | sarawuhira | pinêthuk sabda manis ||

11. Dhandhanggula

1. kangjêng gusti pangeran dipati | siniwakèng madyaning pandhapa | wus dangu ing antarane | ngêntosi praptanipun | ingkang sami bêrêg mring wukir | jêng tuwan risdhèn lawan | sang narendrasunu | rawuh sigra têtabean | sang iswara tanya wartaning wanadri | residhèn awacana ||

2. putra tuwan Jêng Pangran Ngabèi | ingkang sagêd dhawahi sardula | kula mirsa palajênge | saking watawisipun | nandhang

--- 250 ---

kanin tepong kang wingking | nalika ingucalan | dhatêng pra wadyagung | kang nglacak dupi mèh pêrak | nging kasaru kasêlak suruping rawi | ketang pringganing wana ||

3. dadya kanggêg kang samya nênitik | mutawatos tumiyunging warsa | têmahan mundur sakèhe | wadyalit kang angêpung | yèn sampuna kasêlak wanci | kadi ta kang sardula | tamtu kengingipun | wit sampun kataman brana | cuwa kula langkung saking Pangran Bèi | jêng gusti amiyarsa ||

4. kandhanira duk anèng wanadri | langkung ngungun de sima tan kêna | tandya lêlênggahan andhèr | tarlèn ta kang winuwus | masalahe duk anèng ardi | pra wadu myang wandawa | cuwane kêlangkung | gagale sima kruraya | kadi-kadi benjing enjing dèn wangsuli | nanging tan wontên dhawah ||

--- 251 ---

[...k] pêpara | mring pakuwon ngriku | de papan langkung prayoga | yèn kinarya bêbêrêg sardula tuwin | amaning wanawasa ||

6. tabah[26] sanga sêkar latu mranti | tan prabeda gêlaring pangreka | kadi tan wontên siwahe | lawan kang wus winuwus | ing ruwiya kalaning ratri | rampunge amariksa | sagung kang pra tamu | taman kêndhat andrawina | pukul sanga bojana sampun miranti | gya awit majêng dhahar ||

7. munggèng meja banjêngan kaèksi | salin-sumalin ladosanira | kang majêng wijang wijile | tan nunggil raosipun | cukat-cakut apil tarampil | angladosi sadêhan | tanna dhompèng laku | wit sinung sêrat pranatan | mrih kawratan pasunggataning pra gusti | titi-tataning meja ||

--- 252 ---

dhahar kêmbul | tan kêmba imbal wacana | sêsambène sabên myarsakkên kang gêndhing | kang anèng ing pandhapa ||

9. bibar dhahar antaraning wanci | madya ratri samana linilan | lêrêm marang pakuwone | kunêng kalaning dalu | kawuwusa praptaning enjing | wadyakuswa gumêrah | pinarnah kinumpul | rinèh sarekaning karya | kang garubyug pangirid lawan pangarsi | samaptaning pêpara ||

10. para mantri saking Wanagiri | kang gumanti ing pakaryanira | citra pradata sarèhe | rata titihanipun | sang iswara sampun miranti | tuwin turangganira | wandawa myang wadu | ing antara pukul sapta | kangjêng gusti tindak pasanggrahan loji | lajêng sami bojana ||

--- 253 ---

watêsing Jatipura ||

12. pakuwon gung anggênggêng kaèksi | sinangsaya gumlaring bandera | bawera munggul gudhange | prênah sakilènipun | cakêt lawan trêping capuri | ing ngarsa sinung pasar | têpining margagung | kang anjog marang Kaduwang | sang iswara rawuh kampir nêningali | rakiting pasanggrahan ||

13. găngsa urmat barungan swaratri | janma pasar kasêngsêm mariksa | marang wong agung rawuhe | puyêngan rêbut dhucung | milih papan kapèpèd dening | kang dhrêsêl milu lênggah | umpêl-umpêl umung | mangkana kang pinarakan | nèng pakuwon sinunggata wedang sami | myang roti sêsadêhan ||

14. mung sakêdhap lajêng bidhal malih | trus mangidul gya nikung mangetan | têkèng Wilatung watêse | wontên tuwan kang mêthuk | numpak kuda kêmbar kang warni | agêng myang inggilira | tuwin ulêsipun | iswara duk praptèng kana | tuwan kalih marêk ing rata maripih | nambrama tur raharja ||

--- 254 ---

15. alon matur lan lukita manis | manungsunging wit amba dinuta | mring tuwan Wilatung dene | kayungyun ngayun-ayun | kampirana dhatêng jêng gusti | tuwin ta kangjêng tuwan | risdhèn myang pra tamu | jêng gusti alon ngandika | amangsulti[28] mring tuwan tarimakasih | lawan rênaning driya ||

16. lajêng trus nut têtirah ing ardi | kang radinan waradin mangetan | nikung ngidul èrèng-èrèng | pêpèrèng datan singup | minggah kalèn kalangan ardi | dadya dêdêr kang lampah | tantara kadulu | loji gêng ngongkang jêjurang | pêrak gudhang gêng-gêng kang bandera kèksi | saliring kang rêrênggan ||

17. yeka Brêcakwilatung kang nami | langkung asri rakite kang wisma | arampak pandhak pagêre | dene kang darbe ngriku | Tuwan Isêl ingkang wêwangi | mangkana kang pêpara | wus pêrak mèh rawuh | kinurmatan ing pradăngga | laras slendro suwaranira lir rinding | ngumandhang tibèng jurang ||

18. kang titihan rata sampun prapti |

--- 255 ---

sangajênging loji gya tumêdhak | tuwin jêng tuwan residhèn | lan sagung para tamu | sumana kang para gusti |[29] Tuwan Isêl sakala | gurawalan mêthuk | cundhuk sigra têtabean | ngacarani lênggah mubêng munggèng kursi | sadaya tan lênggana ||

19. Tuwan Isêl dahat sukèng kapti | ingampiran jêng gusti kalawan | residhèn pra tamu kabèh | mangkana gya sêsugun | juk-unjukan anggur sampanyi | wilujêng rawuhira | risdhèn lan wong agung | sawadya saking pêpara | lan minăngka pratăndha sungkêming galih | sampuning sinunggata ||

20. sang iswara lan risdhèn gya pamit | têtabean Isêl aturira | lamun pinarêng ing mangke | kula badhe tumuntur | mring pakuwon nyipêng saratri | lajêng trus ngatêr marang | Wanagiri dunung | jêng gusti mangayubagya | tandya amit budhal ingurmatan kadi | nalika rawuhira ||

21. ngidul ngilèn lampahe lêstari | ratan rata ing saurutira |

--- 256 ---

laju anjog ing ngajênge | gudhang Pêlêm anikung | ngidul anjog Kêmlakamanis | nikung ngering katingal | gudhang gêng amunggul | rinêngga ing sarwa pelag | trus mangidul dêdêr Ngadiraja kèksi | saliring kang rêrênggan ||

22. nikung ngilèn gya mangidul malih | kinurmatan pradăngga sauran | jêng iswara sarawuhe | sami karênan dulu | upakarya rakiting panti | pantaraning kalangyan | sarwasri wèh yungyun | sampat saputing surasa | datan pae lan pakuwon duk ing ngarsi | kang sami rinawuhan ||

23. ascaryambêk kang sami ningali | Ngadiraja tuhu tan kuciwa | bawera munggul papane | kêbon kêmbanganipun | sarwa adi tur pèni-pèni | kang kalèn kêkalangan | lumêkêting taru | tarapte kang têtuwuhan | tuwin pisang sinangsangan rosan cêngkir | rinut ing saka tratag ||

24. lumrah saka sinukarta dening | buntal patra patrape kang warna | kadya [ka...]

--- 257 ---

[...dya] lung tumalèng wite | winantu sêkar mawur | wor gandaning dupa ing panti | kasamia satata | lênggah pandhapagung | tan dangu sunggata prapta | bên-abêning băngsa sênêngkêran sami | tumrah wadu wandawa ||

25. tan adangu Tuwan Isêl prapti | mawa rata rakitan sakawan | lajêng mring ngajêng jujuge | umandhap gya cumundhuk | têtabean wus kinèn linggih | ajajar para putra | tan antara dangu | kang ngrakit boja sunggata | wus samêkta: tandya marêk tur udani | mring kangjêng sang iswara ||

26. kangjêng gusti sigra ngacarani | mring pra tamu ing sadayanira | ing dalêm wingking jujuge | adad bojana kêmbul | lêladosan sami lumadi | minuman sêsêlingan | ing sasênêngipun | saluwaring andrawina | sêsowangan mring pakuwonira sami | sêmune pra taruna ||

12. Sinom

1. kadi karênan umulat | rêngganing pakuwon adi | banar papane warata | sampêt sampekaning panti |

--- 258 ---

pantoge kang capuri | wingking patêgalan agung | watara satus cêngkal | trus mangidul mring wanadri | tarataban ayom kayêman ing wrêksa ||

2. gasik rêsik pinandara | mandera ngidêri bèji | yeka ta pangangsonira | janma Ngadiraja sami | gilir ganti kang prapti | sêsuci myang amèt ranu | sigêg rêngganing sêndhang | dupi praptaning kang wanci | pukul gangsal pra gusti sami sawega ||

3. adrês dhawahe kang warsa | tinut ing maruta ngidit | kongsi suruping raditya | kang riris maksih garimis | dadya kang para gusti | tan sagêd mêng-amêng amung | lêlangên andrawina | anèng madyaning pandhapi | ngiras gunêm badhe kondurira enjang ||

4. residhèn ing karsanira | sapraptaning Wanagiri | badhe kampir dhatêng wana | ambêrêg misayèng rêndhi | jêng gusti nyuwawèni | nanging pênjênênganipun | lajêng mring panambangan | ngiras badhe mariksani | dènnya lesan abdi dalêm sêtabêlan ||

--- 259 ---

5. amung ta sang narpatmaja | katiga kinèn umiring | lan Jêng Pangran Prangwadana | Arya Brajanata tuwin | Tuwan Isêl supadi | wikan talatah ing Kêthu | wus dadi ponang rêmbag | tuwin risdhèn nayogyani | gya langênan ningali sêkar dahana ||

6. nanging kêsaru ing jawah | kèndêle kang sêkar api | nulya tindak abojana | bibar jêng pangran dipati | kondur mung para siwi | ingkang sami maksih kantun | sumiwèng kangjêng tuwan | residhèn dene ta maksih | lêlênggahan sinambi samya kasukan ||

7. kongsi madya ratri lagya | luwaran dènira main | ing dalu tan kawursita | praptèng wanci bangun enjing | gumrah wadya kang manjing | sajroning capuri agung | turăngga tuwin rata | rakiting pêpara mranti | pinapatah dènira badhe lumampah ||

--- 260 ---

[...pi] pra rajasunu | wus ngumpul pinarakan | madyaning pandhapèng loji | bêbanjêngan kang sami bêkta ampilan ||

9. Ngabèi Jayasarănta | wadana ing Wanagiri | kumpul lan Jayaandaya | Sêmbuyan kang madanani | saha panèwu mantri | rumantya ngampil kaprabun | pangarsa wimbasara | rata rinakit turanggi | sang iswara budhal ingurmatan găngsa ||

10. kadya duk ing rawuhira | rikating lampah gya prapti | bang wetan ingkang narmada | pacangkraman Wanagiri | sinung têtarub asri | munggèng salèring margagung | gênggêng kang wadya tăntra | caos badhe anampèni | kuda rata tanapi kang upacara ||

11. iswara myang para putra | panabrangirèng bênawi | rawuh sakilèn narmada | sinung wismalit amrêgil | yeka pancèn piranti | anganti titihanipun | turăngga tuwin rata | prapta sigra bidhal malih | lampahira laju jujug asistenan ||

12. tan adangu lêlênggahan |

--- 261 ---

sigra sang iswara pamit | laju dhatêng panambangan | mung lawan putra kêkalih | sarêng ta sami nitih | kang satunggal asmanipun | Pangran Găndasaputra | lan rayi ingkang wêwangi | Jêng Pangeran Nararya Gandaatmaja ||

13. lêpas lampahira prapta | unggyaning lesan artlêri | laju dènnya mêmariksa | sareka rakiting kardi | pranawaning pangèsthi | pra prawira isthanipun | dènira amarwasa | kanthaning wèri marapit | sigêg gantya ingkang winursitèng kata ||

14. jêng tuwan residhèn lawan | para taruna winasis | saliring ulah sanjata | arsa mangsah mring wanadri | samapta kang piranti | sacaraning ambêburu | budhal nitih turăngga | wadyalit wus ngumpul munggwing | jroning wana tigang èwu winatara ||

--- 262 ---

panggungan tan patya inggil | nut lêlungur aluran marganing sangsam ||

16. sêdhênge bêndhe tinêmbang | binarung surak swaratri | myang kukuk ambal-ambalan | imbalan mariyêm muni | sakilèning wanadri | têbah kapyarsa jumêglug | kadya paguting yuda | rame rok asilih ungkih | rêbut papan nèng madyaning pabaratan ||

17. gropaking wrêksa kang sêmpal | gêroting taru katarik | kadya têmpuhing warastra | galagah ingkang kaplipis | kaplêpês têmah nipis | pinarusa têmah daut | lata rug samya singsal | sumyaring kisma lir riris | rarasing rèh kadya sumyaring sêndawa ||

18. sangsaya ngangsêg umangsah | wadya tigang èwu mamrih | angrok angrabasèng sangsam | sêmune kadya pêpulih | karêndhi kandhah dening | wadya tigang èwu nêmpuh | binujung salang tunjang | umilar ngalèr malipir | nut pêparang rèng-èrèng ronging jêjurang ||

19. wuwusên kang nèng panggungan | residhèn [re...]

--- 263 ---

[...sidhèn] myang para gusti | myarsa ramening sêsurak | asora swaraniratri | tandya sami amusthi | warastra kunta gêmipun | tininggil munggèng asta | mangkana Jêng Pangran Bèi | tinarajang plajênging karandhi kênya ||

20. ingayatan kuntanira | tan kêna umilar silip | anilap mring pagrumbulan | tan adangu wontên prapti | karêndhi branggah kalih | umijil saking garumbul | gêng inggil katingalan | saking panggung tan atêbih | Jêng Pangeran Ngabèi awas tumingal ||

21. pinapagakên sanjata | barêng milaring karêndhi | marmanta datan pramana | ing brana mung tibèng wuri | pêsate saya kêsit | narendraputra andangu | paran ta dene têka | cabar kuntaningsun iki | ing sabêne nora tau mindho karya ||

--- 264 ---

kang sangsam punika kêni | dene kèksi sêmu rêmbên plajêngira ||

23. tan dangu wontên kapyarsa | alok elah-welah kêni | baya mati sidubilah | datan pinindho babar ji | mangkana kang udani | pêjahe sangsam rinubung | suka sang narpatmaja | umandhap nitih turanggi | praptanira jêng pangeran angandika ||

24. banjurna marang nagara | aja kongsi nginêp margi | pasrahna pyayi wadana | kang tungguk nèng srimanganti | konjuke sri bupati | lumantar nyai tumênggung | yèn sangsam saka ingwang | sandika ingkang tinuding | pangiride sira Răngga Ngadiraja ||

25. gya winalik gêlarira | gancanging carita kongsi | rambah kaping kalih gènnya | gosok bêrêg ing wanadri | mung Kangjêng Pangran Bèi | kang angsal sadangunipun | kalih kalêbêt jagar | kêsaru ing wanci lingsir | gya bibaran kondur dhatêng asistenan ||

26. rawuh lajêng abojana | bibar gya tabean pamit | nusul [nu...]

--- 265 ---

[...sul] dhatêng Panambangan | sigêg wau kangjêng gusti | sadangunira nganti | kang bêbêrêg mring wanagung | tantara nulya prapta | rata saking Wanagiri | tinitihan jêng pangran lan para tuwan ||

27. rawuh lajêng têtabean | jêng gusti pangran dipati | tanya pawartaning wana | residhèn kang nyariyosi | yèn Kangjêng Pangran Bèi | dhawahe baranggah agung | lajêng kinèn ambêkta | konjuk mring sri narapati | Tuwan Isêl ing Wilatung inggih angsal ||

28. jêng gusti kalangkung suka | mring putra Pangran Ngabèi | sadangune lêlênggahan | tan ana ginunêm malih | amung kalanta nguni | ambêbêrêg mring wanagung | eca imbal wacana | kasaru sirating rawi | amanglarap mèh ngancik graning ancala ||

--- 266 ---

[...ta] rawuh brang lèr nitih rata ||

30. budhal kinurmatan găngsa | ginarbêg wadya turanggi | jinajaran wimbasara | tan sarănta sampun prapti | ing Kêpuh dèn urmati | pradăngga rêrênggan agung | tan pae kanthanira | lan kang wus winatwèng ngarsi | sang iswara kèndêl mung ganti turăngga ||

31. ri wusira asamêkta | pangiriding rata aglis | budhal ingurmatan găngsa | ing Sukaharja wus prapti | samadyanirèng margi | sinungan wisma lan tarub | rinênggan olansê plan | kalangse linungsir-lungsir | kang cêcadhang Dyan Bèi Wiryakusuma ||

32. kaliwon ing Sukaharja | bawah dalêm sri bupati | kumêdah atur pahargya | kang sami rawuh cangkrami | nanging ta kangjêng gusti | tan kampir ing tindakipun | marga glis rawuhira | ing Bacêm brang kidul sami | mandhap saking swandana gya nitih palwa ||

33. pêthukan saking sri nata | ing wuri naga basuki | minăngka tumpakanira | pra wadu wandawa dasih |

--- 267 ---

sabrang lèr wus miranti | wadya jroning kitha mêthuk | rata tuwin turăngga | jajaran wira kaplêri | gangsal tindhih iswara sarawuhira ||

34. sabrangan lèring narmada | saratining rata prapti | jêng gusti lan risdhèn nulya | anitih swandana nunggil | sumawana pra gusti | dumulur mring rata pungkur | jujug ing residhenan | lêlênggahan sawatawis | gya konduran para gusti sowang-sowang ||

35. jêng gusti myang para putra | ing sarawuhirèng puri | pinêthuk pra wadyanira | punggawa satriya mantri | gya lênggah ing pandhapi | pinarak kursi baludru | dangu raharjanira | ingkang sami têngga puri | sawusira nindya mantri apratela ||

36. karahayonirèng praja | satêdhakira jêng gusti | cangkrama dhatêng aldaka | tan wontên sangsayèng prapti | sukèng tyas kangjêng gusti | jumênêng gya tindak kondur | umanjing jroning pura | pinêthuk putra myang swami | titi tamat pustakaning pustakarja ||

1	cangkrama. (kembali) cangkrama.
2	§ = 1808. (kembali) § = 1808.
3	Tanggal: Anggara (Slasa) nêmbêlas (16) Saban (Ruwah) Be: ngèsthi nênga salira ji (AJ 1808). Tanggal Masehi: Selasa 5 Agustus 1879. (kembali) Tanggal: Anggara (Slasa) nêmbêlas (16) Saban (Ruwah) Be: ngèsthi nênga salira ji (AJ 1808). Tanggal Masehi: Selasa 5 Agustus 1879.
4	linungsir-lungsir. (kembali) linungsir-lungsir.
5	sampanyê. (kembali) sampanyê.
6	lênggah. (kembali) lênggah.
7	ambanjêng. (kembali) ambanjêng.
8	§ Ing ngajêng nama: Pablêngan, kabêkta saking toyanipun asin dados sarêm blêng. (kembali) § Ing ngajêng nama: Pablêngan, kabêkta saking toyanipun asin dados sarêm blêng.
9	luwaran. (kembali) luwaran.
10	tumuli. (kembali) tumuli.
11	myang. (kembali) myang.
12	tumamping. (kembali) tumamping.
13	sigrong. (kembali) sigrong.
14	surêm-surêm. (kembali) surêm-surêm.
15	dèn (dan di tempat lain). (kembali) dèn (dan di tempat lain).
16	tabuh. (kembali) tabuh.
17	kisma. (kembali) kisma.
18	kali Gêmbong. (kembali) kali Gêmbong.
19	palêngkung. (kembali) palêngkung.
20	jawi. (kembali) jawi.
21	bosah-basih. (kembali) bosah-basih.
22	ingunggahkên. (kembali) ingunggahkên.
23	sardula. (kembali) sardula.
24	Kurang satu suku kata: dhuh kangjêng tuwan. (kembali) Kurang satu suku kata: dhuh kangjêng tuwan.
25	risdhèn. (kembali) risdhèn.
26	tabuh. (kembali) tabuh.
27	Kurang satu suku kata: tan umiring marang pambujanan. (kembali) Kurang satu suku kata: tan umiring marang pambujanan.
28	amangsuli. (kembali) amangsuli.
29	Kurang satu suku kata: sumawana kang para gusti. (kembali) Kurang satu suku kata: sumawana kang para gusti.

Penanggalan

Leksikon

Telusuri