Cênthini, Anonim, c. 1915, #121 (Pupuh 37–44)
| 1. | Cênthini, Anonim, c. 1915, #121 (Pupuh 01–15). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 2. | Cênthini, Anonim, c. 1915, #121 (Pupuh 16–26). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 3. | Cênthini, Anonim, c. 1915, #121 (Pupuh 27–36). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 4. | Cênthini, Anonim, c. 1915, #121 (Pupuh 37–44). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
Pencarian Teks
Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].
37. Sinom
1. sadangunira rasan[1] | Ke Kidang Wiracapèki | sasmita ngungun mring garwa | sira Nikèn Widayarta[2] | karasa inanèki | tuwas tan atuwasnèku | ngêmbêng waspa reweyan | sinamun lêbu ngalilip | tyas kapingin sêsunu lir tamunira
2. kae Kidang Wiracapa | ngling mring garwa Widayarti | pasaja akèh rinasa | sapuluh lagi pinasthi | darbe suta sawiji | tan kêna tinêkêm ucul | kapanon anèng wana | pinulung kang mara bumi | ya nakira Ni Rara Rêtna Ginubah
3. Jayèngrêsmi Jayèngraga | katri Ki Kulawiryèki | myat kang darbe wisma[3] | èsmu sungkawa myang rabi | sih marma mring têtami | katri samya nor tumungkul | ngungun ring sojarira | sutaning èstri kadyèki | sira kae Dêmang Kidang Wiracapa
4. ngling aris mring garwanira | lah wusira Widayarti | tata-tata amayangan | sêdhênge têngange ari | baya kantoran margi | kalantih pêpulunamu | Widayarti agêpah | mring wisma nuduh tyang èstri | kang rêrakit rampadan kinon prayoga
5. kae Kidang Wiracapa | ningali tamunira tri | ragi salayèng wahana | ing wangun pasêmonnèki [pasêmonnè...]
--- 157 ---
[...ki] | pan samya amrayayi | sawiji santosèng ngèlmu | tyas mêrtyambêg ngulama | kang kalih lugu mriyayi | tyas ngulama bêg rêmên langêning praja
6. aris dènira ngandika | won nganggur inggih dhi ragil | pakurmat sunat lêlahan | kajibah bumi priyayi | sacaraning nagari | pênêd wontên gong cumêngkung | angalanggama sarak | sakêdhik cara priyayi | kang liningan samya umatur sumăngga
7. ngling malih maring arinya | lah Wirabraja dèn aglis | pêpêkên niyaganira | wêtokna gamêlan mami | salendro si bèrmanis | ing kono bae burimu | Wirabraja agêpah | manggil niyaga angambil | gamêlan si bèrmanis tinatèng ngarsa
8. tan antara pra niyaga | rumat sakala miranti | kae dêmang mèsêm mojar | Camaya ngrêbaba bêcik | sing agambang Si Prawit | Si Sakrêma kêndhangipun | Si Caguna ngromonga | Si Caweya kang anyuling | Si Calêgi prayoga anggêndèrana
9. e ya bênêr Wirabraja | bok ngundang talèdhèk siji | kang abêcik syaranira | ing Bendha Si Grèpèt bêcik | undangên sadhela glis | Ki Wirabraja agupuh | ngundang runggènging Bendha | Ki Wiracapa ngling aris | wis sênggrangên rêbabmu pathêtan sanga
10. nuli lêkas unèkêna | rondhon kang sêmbada ririh | agupuh ingkang liningan | sinênggrèng ngèk wus pakolih | nêmbe sasêndhon ati | akêjêr [a...]
--- 158 ---
[...kêjêr] tutupanipun | samya sajak nagara | pêthikaning pra nagari | kang sasêndhon pathêt sanga rum araras
11. nutuk li-ulihanira | gya laju talu agêndhing | munya rondhon sêsenggolan | panabuhe ukur jawil | satangkêpe ngaringgirit | kalagnya durung anjantur | rampak imbal ngapinjal | ngêmanak bêngkakanèki | nganyut-anyut bèrmanis arum araras
12. sêdhêng lêganing irama | Jèngraga mèsêm miyarsi | asasmita mring kang paman | Kulawirya amangguti | tansah nolih ningali | mring niyaga kang nênabuh | cengkoke tan sulaya | bèrmanis ngrantêg ngrêrangin | srining dhusun kadêmangang Lêmbuasta
13. Ni Widayarti mangarsa | matur ring rakanirèki | paduka kèn angruktia | sêsaji sugatèng tami | kang raka ngling kothithik | sêdhêng têka rogèngipun | Jèngraga Kulawirya | mèsêm kaduga ing ati | wus antara gêndhing rondhon wus aminggah
14. ya ta wu kang ingundang | talèdhèk Si Grèpèt prapti | anèng ngarêpe niyaga | anêsêg unggahing gêndhing | ngêndhêlong dèn salahi | gya suwuk gamêlanipun | Ke Kidang Wiracapa | ngandika mring garwanèki | lah wus mara ladèkna lêladènira
15. kang garwa lèngsèr ing ngarsa | anuduh pêdhake èstri |
--- 159 ---
agupuh kang ingujaran | nămpambêng dhulang tupsaji | kobokan lawan kêndhi | pikire dhêdharanipun | sêkul ulam rampadan | akupêng tinatèng ngarsi | ingambêngan kabèh priyăngga-priyăngga
16. ngling wawi niku anak mas | prayogi sami wêwanting | gupuh kang sami pinaran | têturuh sarya ngling malih | mring niyaganirèki | unèkna gamêlamu[4] | la-êla lon kewala | padha krasa ukur jawil | gupuh para niyaga anulya buka
17. cumêngklung arum araras | rarase angrarasati | angabti panabuhira | baut rêbut mrih kaèksi | datan lêkas abukti | kang sami nadhah pikantuk | kasumyaring gamêlan | la-êla alon angêlik | binarungan ingkang gêndhing ginêndhengan
18. mêthit mirit muluh rêmak | pêpunton rêbab lan suling | tutum ngês wêwilêtira | rêbut yatmakaning gêndhing | ambyantu rêricik lirih[5] | munya rum anganyut-anyut | Jèngraga Kulawirya | rongèh sring alihan linggih | Kidang Wiracapa mèsêm langkung suka
19. tumingal mring tamunira | Jèngraga Kulawiryèki | ki dêmang aris wacana | mring kang putra Jayèngrêsmi | gih anak mas puniki | pakurmatan warninipun | sajaking masiyatan | tan mupangat ing agami | sadasa wus tatanira ahlyèng praja
20. kula kalawan ramanta | bagi wus ganjarannèki [ganjara...]
--- 160 ---
[...nnèki] | kakang Rundaya tinitah | ngulama ngèlmi linuwih | sun tinitah ngabèi | pan beda ganjaranipun | maklumipun anak mas | sarèhne sokur ing ati | tan nupêna anak mas panggih pun bapa
21. myang dhi ragil Kulawirya | tumungkul kang sinung angling | wus antara dènnya nadhah | luwaran samya wêwanting | ambêng nulya cinarik | sinungkên bêburinipun | Nuripin Asradênta | wong loro samya abukti | angrêrantêg gêndhing la-êla aniba
22. rêbut bêsus sadayanya | ngungalkên ngês wilêtnèki | antara babakanira | ngandhêlong suwuk kang gêndhing | nulya sinungan bukti | niyaga kapang atêpung | amangan ting kacapah | Asradênta lan Nuripin | Asradênta wus adangu pangantinira[6]
23. andulu pamulukira | nut mênêng tumungkul mèksi | Nuripin maksih amangan | Ki Kulawirya anolih | sarwi muwus abêkis | tawêkal têmên si buntung | dhèk gêndhing durung niba | kongsi suwuk durung uwis | olèh gawe tirah lambe anèng paran
24. ambêrung lir wêdhus saba | ing pakacangan ngrêmusi | nora miris binênturan | ya kajaba dipênthungi | sing muncrat polonèki | iya kang kaya puniku | gumuyu Asradênta | angglêrêk lir têkèk muni | anèng gawog agogok sru agêrokan
25. Nuripin jrih nulya wisan |
--- 161 ---
takêre lagya nêngahi | cuwa tan tutug amangan | wêdi dinukan ki ragil | wusnya wisuh Ki Ripin | Ki Asradênta agupuh | sisane sêkul ulam | rampadan maksih kèh kari | binrêkatan mring Asradênta sadaya
26. binuntêl kacune aba | anuli ginawa mulih | ambêntayong gawa brêkat | ajang sininggahkên aglis | anjêngèk Ki Nuripin | rarundêlan amarêngut | pangulu kaya buta | wruha yèn dibrêkat mulih | tan êntèkna mau tur warêg amangan
27. Ki Wirya mèsêm têtanya | nolih aririh mring wingking | apa Pin dene grundêlan | Nuripin umatur aris | sawêg cilaka mami | punika kyai pangulu | tan nyana lamun brêkad | sadaya binêkta mulih | binuntêlan kacu wiyar palipitan
28. ambêntoyong gulunira | bêntayong tanganirèki | uninga yèn makatêna | ngong têlaskên sadayèki | jêr dadak dèn dukani | wong amangan durung tutug | lêrês gèn kula nyêngka | inggih dêlênge acicik | Asradênta pambrêkate dadi drêmba
29. wong nadhah lagi satêngah | sêlak sampeyan dukani | Ki Kulawirya asuka | anggligik gumuyu ririh | sarwi atudang-tuding | Jèngraga mèsêm andulu | mangkana wus luwaran | nyamikan sumadyèng ngarsi | Kake Dêmang Kidang Wiracapa mojar |
--- 162 ---
30. prayagi sêsangat salat | wancining wêktu umanjing | Jèngrêsmi gêpah turira | nulya samya maring masjid | Kidang Wiracapèki | mring pahèran samya wulu | sawusira akadas | ki dêmang kang angimami | wus antara ing wêktu luhur wus bakda
31. pragat puji dikirira | salawat salaman sami | mudhun saking palanggaran | kang putra ari ingirit | langkung dening ngrêsêpi | Ke Kidang Wiracapèku | tamu katiga pisan | wangsul mring pandhapa malih | wus satata dènira lalênggahan[7]
32. dhaharan asri nèng ngarsa | ki dêmang angancarani | sumanggèng ngriku anak mas | won kèndêl sêsambèn bukti | paran kang dèn karsani | kang putra samya tur nuwun | malih alon wacana | kula puniki dhi ragil | mung kacanthèl wêgtu tan pitaya tilar
33. sinambi mêngku parentah | cèwèng caraning agami | baya wus ganjaran ingwang | mungguh ahlining ulami | bibar sadaya kandhih | dening langêning acêngkung | kaburu kaberagan | sapraboting kaprayayin | ragi bênggang sacêgah pakoning sarak
34. wrating wong lumakyèng karya | sadasa-dasa dospundi | brêkate mêngku wong kathah | akathah ingkang pinikir | Jèngraga lan ki ragil | umatur sarwi gumuyu |
--- 163 ---
punika kasinggihan | inggih kadospundi malih | tiyang dados priyayi mêngku prakara
35. myang langên tataning praja | ngangge sacaraning nagri | solahbawaning kamuktyan | wus adat băngsa priyayi | ki dêmang anganthuki | inggih makotên dhi wruju | inggih botên abucal | ing sarak sarengat nabi | inggih burêt katimpah tingkah maksiyat
36. wahyu ngathêt wardayanya | gampilanipun dhi ragil | ngèlmi gêgeyonganing tyas | mungguh ngagêsang puniki | anggêr pênêt ing lair | inggih pênêt batosipun | lamun pênêt nèng dunya | gih pênêt ngakeratnèki | ing ngagêsang mung ambudi kapênêdan
37. Ki Wuragil Kulawirya | anêsêg dènira linggih | myang kang putra kalihira | sukèng driya miyarsa ngling | ki ragil nabung aris | inggih kadospundi wau | mênggah pênêt punika | liripun kadi punêndi | basa pênêt apênêt dhatêng punapa
38. kae Kidang Wiracapa | gumuyu angèdhèg wêntis | dhi Wuragil Kulawirya | mung mênêt kalih prakawis | mênêdi sapucuking | ngilat lan pucuking guthul | Ki Kulawirya latah | gêr gumuyu sadayèki | Jayèngrêsmi tumungkul Jèngraga suka
39. kae dêmang malih mojar | basa punika dhi ragil | kalangkung dene digsura | balêjêt ngisin-isini | nanging puniku
--- 164 ---
wiji | wijining ngèlmu binrukut | lêring nalar tar wêntar | minăngka urating ngèlmi | milanipun dakar ingaranan orat
40. pasênêt ananing duryat | ayat martabating jinis | janase sampun kaênas | tamjis lan najis pan jais | kadi ta lapal kadis | dikir lan daka puniku | mungguh makna tan beda | sami kasuciannèki | pon kang sipat ajali abadi tunggal
41. mungguh murat cara Jawa | têpunging lapalan Jawi | dakar ingaranan kalam | kalam maknanipun angling | kalawan ilat tatil | puniku pawor ri pucuk | pucuking kalam dakar | lan pucuke kalam uni | namung ngriku gêgeyongane ngagêsang
42. anèng enak lan kapenak | enake nandhang lan bukti | pakenak layaping netra | lan ruruning rajatadi | yèn sampun anyukupi | kalih prakawis puniku | tan kirang sandhang tadhah | tan kirang araping rabi | gih puniku kang wus prayogi ing tingkah
43. sampurna ing dalêm dunya | sampurna ing dalêm akir | punapa pulas ing dunya | inggih pulase ing akir | dunya wit nganam-nami | ngakirat dadining wakul | tumbu tampah tambira | puniku ingkang supami | malah tikêl sadasa tikêl atusan
44. barang tabyate nèng dunya | tabyat ala tabyat bêcik | sarwa tikêl sama daya | nut dhorènge nèng dunyèki | lamun nèng dunya miskin | tikêl satus [sa...]
--- 165 ---
[...tus] miskinipun | yèn sarwa-sarwi ponya | tikêl satus sarwa-sarwi | pratandhane bab sênêt wontên saksinya
45. saksine pênêt punika | dhi ragil tigang prakawis | bênêr wuwuse tan gethang | pracaya datan kawatir | angandêl tan ngèmèngi | nirnakkên tri prakarèku | tan labêt duracara | tan pitênah ing sasami | datan ngumpêt mêpêt pagawe raharja
46. arjane wong ahli praja | angèsthi kalih prakawis | kalam dikir kalam dakar | wus sampurna uripnèki | wa makatên dhi ragil | kaelokaning Hyang Agung | kang tan karana ing dunya[8] | anrang baya ing arungsit | tan praduli ing sandhang kalawan pangan
47. tan sotah ing rajah tambah | puku ahli ing ngyatadi | tan pae lan ngalim dunya | lir têlêng lawan jaladri | alun ahli dunyèki | têlêng ahli akiripun | tan beda jatinira | alun lan têlêng jaladri | ahli dunya ahli akerat wus timbang
48. ahli dunya yèn wus bisa | nyaputi dhirinirèki | ing enak lawan pakenak | kang ahli ngakerat yèn wis | enak datan abukti | pakenak datanpa turu | lir kudhuping puspita | tan ana gatraning rujit | saking dèn ingu wukuling dênta[9]
49. kang ahli dunya upama | puspa mêgar anggănda mrik | saking ambabar ihtiyar | mêkar agambar tulya sri | kang puniku dhi ragil | sadhengah ingkang pinupu | gampil angèle datan | prabeda lamun inapti | Jayèngrêsmi Jayèngraga [Ja...]
--- 166 ---
[...yèngraga] Kulawirya
50. kajuming driya wiyoga | kaparas rasan kakiki | kikise nora kikiban | samya micorèng ing kapti | labêt randhan ngulami | murade basa kang saru | tan ana rubedanya | nora sêmbada witnèki | wêkasannya murade awirangrongan
38. Wirangrong
1. Ki Ragil Kulawiryèki | raosing tyasira condhong | lan inganing gampang | gathak-gathuk | galèthèking ngèlmi | tan ngakèhkên upama | apasajad cara Jawa
2. Ke Kidang Wiracapèki | gumuyu syarya ngling alon | adhi Kulawirya | kintênipun | badhe wignya gêndhing | Ki Wirya ris aturira | sarwi gumuyu alatah
3. anjawi putranta niki | anak mas ingkang wus gamboh | tan kèwêdan raras | sarwa bêsus | anggêndhing rêspati | mèsêm ingkang liningan | tan pati wagêt turira
4. ki dêmang suka anggalih | lir punagi tyasnya tumon | ngling mring arinira | kang waruju | hèh Wirabrajèki | ngundanga têtanggapan | kang êndi prayoganira
5. têtanggapan mêngko bêngi | apa wayang apa gambyong | apa bêbagoran | têlu iku | êndi kang prayogi | salah siji sadhengah | Ki Wirabraja turira
6. inggih sumăngga jêng kyai | karsa kang pundi siniyos | kang raka lingira | [...][10]-kuh aku | bagor bae bêcik | lakone Narawăngsa | yèn nora Jayakusuma
7. dha-padha wong kene
--- 167 ---
iki | dhêmênane kang tinonton | amung tatopengan | kèh wong dulu | tinimbang lan ringgit | tlèdhèk karucil purwa | topèng gêne tontonan
8. dospundi ngriku dhi ragil | karsane ingkang tinonton | Ki Wirya turira | sumanggèng hyun | kang dipun karsani | Ke Kidang Wiracapa | nuduh mring ari katrinya
9. lah Wiranjaya sirèki | ngong patah gawening wadon | sira tuturana | bok ayumu | lah-olah ngratêngi | kudur padha wadonan | dadakan bae kang rumat
10. ya sira kang ngêpalani | sakèh panggawene wadon | de Si Wirangkara | ya sun tuduh | mêragata sapi | gudèl kalawan menda | samawona bebek ayam
11. măngsa bodhoa sirèki | cukup kurang ing mêngko | de Si Wirabraja | pakaryamu | sun tuduh sirèki | angulêm-ulêmana | nakmu Dêmang Wirancana
12. ing Galèk Kulon dèn brêsih | macapat kidul wetan lor | para bundhêl desa | kaco umbul | jajênggul patinggi | bêkêl pandhisil gêbrak | konên rakit pasamoan ||
13. undangên Si Nayakênthi | lan sarowange pra bagor | pêpêkên sadaya | wong atamuk | ayya na kang kari | sigra ingkang liningan | para ri katiga pisan ||
14. Jayèngrêsmi Jayèngraga | katri Ki Kulawirya nom | marang kae dêmang | krasèng kalbu | samya ngling galih | kèngêtan ingkang
--- 168 ---
rama | Jêng Kyi Bayi Panurta ||
15. duk kala darbe kardi | mêmatah kadang tuwa nom | kumênyut tyasira | duk ing dangu | panggawe rakèstri | Bok Nikèn Tambangraras | lawan Ki Sèh Amongraga ||
16. puwara nisah lan syami | ing mangke dadya lêlakon | pangupayèng paran | angruruh ruh | rèh kapanggutan sih | kumêmbêng ngêmu waspa | sinamun iribanira ||
17. Ke Kidang Wiracapèki | mulat mring kang putra karo | èsmuning sungkawa | wus kawêngku | saraosing galih | nglalêjar wuwusira | dhi pugil Kulawirya ||
18. bok syawi adhi anggêndhing | lan anak mas kang anom | punapa winignyan | sênêngipun | Ki Kulawiryèki | gumuyu nauri sabda | prayogi lawan andika ||
19. lan angandika jarwani | sampurnane wong angêgong | sabab wontên kojah | kaolipun | sami amastani | makruh gêng malah karam | tunggil babagan lan wayang ||
20. liripun kadi punêndi | kawula angalap kawroh | ki dêmang anjola | sru gumuyu | ibilah dhi ragil | angêgol agarewal | angajak barak-berekan ||
21. latah Ki Kulawiryèki | botên ta makatên ngêgol | ngong ngalap barêkah | ingkang mungguh | botên mutawatir | galate wong lêlahan | ngling Ke Kidang Wiracapa ||
22. gih-inggih mangke dhi ragil | kula jarwani kang gathok | sampurnaning cêgah | karamipun | wong gêndhengang gêndhing | sarat kêdah cinoba | jarwa purwakanthinira ||
39. Kinanthi
1. wawi
--- 169 ---
ta sami anabuh | mangkya dhi kula jarwani | Ki Kulawirya anggagrag | ngling mèsêm mring Jayèngragi | lah ya wis payo anak mas | ngrêbaba ingong kêndhangi ||
2. kae dêmang sru gumuyu | mring niyaga ngandika ris | êndi rêbabmu Camaya | turna anak mas Jèngragi | kêndhangmu Sakrêma turnya | mring adhi Kulawiryèki ||
3. êndhi prènèkna dhêmung[11] | manira mèlu agêndhing | dhêmunge imbal lêlamban | barung pan nrus imbal Pathi | agupuh ingkang liningan | tur rêbab kêndhangirèki ||
4. nulya tinampanan sampun | Jèngraga Kulawiryèki | Kidang Wiracapa mojar | wawi anak mas agêndhing | mèn tinelat ing wiyaga | wilêting Jêpara Pathi ||
5. Ki Jayèngraga agupuh | angasta rêbab rêspati | rêbabe langkung prayoga | watangan pinonthang gadhing | kosok pinratap pinrada | bathok jamangan balêgin ||
6. kawat kinênthêng nêmipun | sinênggrèng ngèk wus pakolih | lan nêming gêndèr myang gambang | ênêming suling nyamêngkling | Jèngraga miragèng rêbab | pacak jêtmika amanjing ||
7. angangkang kinosèr muput | santêne kayu karyuni | kêngkêng wêwangkisanira | sadayanira sarwa pik | gya sasêndhon pathêt sanga | jarijya gêtêr amiwil ||
8. lir katunggèng masang antup | tumèmbêl tutupannèki | ngêngiyat angêmbat kawat | mèt wilêt ciningkok mipil | angêntul [angêntu...]
--- 170 ---
[...l] pangêlusira | mego raras ngês mrih manis ||
9. anglale panunggulipun | panuduh amupus pakis | jênthig nyêkêl anggang-anggang | klilinganira têrampil | kosok muput anglêr lămba | yèn rangkêp alus rêspati ||
10. ngêcêk ngikik ngêlik ngungkung | barung gêndèr gambang suling | tapis rarasing yatmaka | wilêting anglulut ati | tutupe awêwilahan | acêtha rata amanis ||
11. ingapti pangrêbabipun | amêsês bêsus awasis | wêntise akalêsêdan | sat-ingsêr saradannèki | lamine tan lir punika | tinuntungakên angênting ||
12. êntong atine kang nabuh | sitong tan ana maoni | anjablong para niyaga | mlompong mulat jing Jèngragi | andongong pan kagawokan | ngatonggong mitênggêng mèksi ||
13. dènira sasêndhon nutug | wali liyu liyanèki | gya sarayuda sabêman | êgong nglêgakakên ati | sawusira pêpathêtan | rêbape dèn ling-ilingi ||
14. Ke Kidang Wiracapèku | gumuyu suka dènnya ngling | dubilah dene kapenak | amarasakên wong gêring | wong sanane mêjên mulat | mring anak mas Jayèngragi ||
15. kang inujaran amungguh | Ki Kulawirya ngèsêmi | kae Kidang Wiracapa | nolih mring niyaga angling | jamak mangkono Camaya | ngong ngrêbab enak pinyarsi ||
16. mara ta tirunên iku | tutupe kosokannèki |
--- 171 ---
arêsik nora sulaya | wêwilahane amêsthi | camplêng tan silir samêndhang | canthênge tutup pakolih ||
17. wêwilêtane asurup | kadi ngês kabèh amanis | pra niyaga nor turira | inggih kalangkung dènnyawik | niyaga tan makotêna | kadya putranta awasis ||
18. lah iya tirunên Buwuk | samya tumungkul sinung ngling | ngling malih mring Kulawirya | mungguh surasaning gêndhing | wus têlas nèng pêpathêtan | sasêndhon yatmakèng gêndhing ||
19. widayakaning atêmbung | tambang têmbunging agêndhing | gandhang gêndhunging akondhang | sêsêndhon kang mawa wingit | pantês langêning kusuma | mêmangun langên kamuktin ||
20. umatur inggih saèstu | makatên kakang ngabèi | kang dadi pangrêbabira | putranta Ki Jayèngragi | anglêjarakên tyas susah | agagas tyas mukti singgih ||
21. adi-adining langên rum | tan wontên langêning gêndhing | sumêrêp lan ginêdhengan | Ke Kidang Wiracapèki | gumuyu suka saryojar | wawi anak mas agêndhing ||
22. wawi anak mas kang sêpuh | prayogi karsaa gêndhing | matur tan patos wagêdan | tan kados yayi Jèngragi | kawula dêmung kewala | anurut gêndhing kang gampil ||
23. jroning tyas tan pati kudu | naamung sarat angecani[12] | rèhning tamu winisesa | marang kang darbe wismèki | kalamun datan mangkana | kuciwa datan bisa morsih[13] ||
24. kae dêmang sukèng kalbu | naoskên kadhêmungnèki [kadhêmung...]
--- 172 ---
[...nèki][14] | ngandika marang niyaga | êndi gêndèrmu calêngki | anggriming manawa bisa | gêndèr ingaturkên aglis ||
25. nulya Ki Jayèngragèku | anyênggrèng rêbabirèki | angapti sêndhon pathêtan | lajêng buka Gambirsawit | tibaning nêm bêming kêndhang | tibane lima dèn gongi ||
26. gya ricik ambyong biyantu | rêmpêg panabuhe ririh | sajak turaning awayang | ukur jawil angarangin | nulya gêndhèng ronggèngira | anjalirit muluh rujit ||
27. woring sêrêng binarungrum | pêpunton gêndhèng lan gêndhing | tan ana salayèng raras | awilêtaning amanis | atutum padha na rasa | rarase ngrês-rêsi ati ||
28. angalulut nganyut-anyut | sêmbada parikannèki | puspa citra mungging wastra | ambabagi ing abranti | wêdhung alit panuratan | angot muyang wong kêkalih ||
29. baskara kang mêdhar dalu | mung dika sun kawulani | patêmbayan manggis jênar | aja maleja ing janji | balung jagung kakang lurah | namung dika kang janggêli ||
30. kothak widhe wong abagus | kênaa ngong pèk-êmpèki | kang sela panglawêt gănda | nênuwun sapisan niki | busana rinênggèng basa | wong bagus angadi-adi ||
31. amrih pintêr cêngkir wungu | sun sinau amawali | kawuk citra pêlêm gănda | sarira sapa duwèni | pitik buntit bantal dawa | gêguling sun wolak-walik [wola...]
--- 173 ---
[...k-walik] ||
32. mêjên kang samya anabuh | kecan myarsa gêndhèng gêndhing | atangkêp wilêt mukêtnya | lumakêt iramèng gêndhing | kêndhang kinasok walikan | aniba ricik nêsêki ||
33. sangsaya angikal bêsus | ulah yakmakaning gêndhing | wong nonton asalang-tunjang | jalwèstri myang rare alit | wong pawon kang olah-olah | ting dangangok tinggal kardi ||
34. kèh gasong gorenganipun | katungkul myat kang agêndhing | wong akèh mung Jayèngraga | kang samya dèn têtingali | abagus bêsus angrêbab | ngik-ingik anganyut ati ||
35. singa kang liniring wuyung | ngowahi kêmbênirèki | ulate gègèr tan gênah | mripate akocak-kacik | pangrasane wus samayan | lan sang bagus Jayèngragi ||
36. ing antaranira dangu | nutug ing pangolahing gêndhing[15] | wilêting sindhèn nut rêbab | cengkoke rêbab kênthêngi | misah ngumpuling irama | kosok kêsit tutup trampil ||
37. kakêndhangane anggugug | bêm sêbah kêmpyang ngêpipik | kosokan raras ciblonan | akipyah dènnya ngêndhangi | ki dêmang panggêndèrira | gêmbyangang tan pati wasis ||
38. nanging wus rêmênanipun | agêndèr lamun agêndhing | Ki Jayèngrêsmi dènira | ngacêmung lêlaban ririh | wus antara dangunira | gya nêsêg iramanèki
39. kinacêlongakên suwuk | laju sasêndhon angêlik [a...]
--- 174 ---
[...ngêlik] | nututi liyu liyanira[16] | Sarayuda sabêm manis | kae Kidang Wiracapa | gumuyu angodhèg wêntis ||
40. ya talah têmênan bagus | ya ta prênjana ing gêndhing | wasis lungiding yatmaka | ngasorkên wong juru gêndhing | tan mambu putra ngulama | wignya langêning pakarti ||
41. nanging dhi ragil puniku | mungguh wong kang olah rawit | dadya cêgahing agama | ing têmah amêlarati | malarat dunya ngakerat | tanpa iman ing agami ||
42. sabab wong gêndhing puniku | atine mangeran gêndhing | tan ana liyan kacipta | namung rasaning ing gêndhing | sêsiku sajroning nala | nalika lakuning gêndhing ||
43. kodhêng andhêdhêng kumêndhung | kang dèn dhêngêndhêng mung gêndhing | sarta ginêndhengan gandhang | tinondheya tanpa tandhing | tan duwe eling samêndhang | kang sinandhang kang sinandhing ||
44. mung gêndhing dèn undhung-undhung | kêkandhangan nora dhang-dhing | raina wêngi angadhang | ngadhang wong ananggap gêndhing | mring agama nora dhangan | katêndhang tundhunging gêndhing ||
45. lir duwe kumêndhung-kêndhung | yèn nuju lagi anggêndhing | puniku dhi Kulawirya | alate wong ulah gêndhing | tan eling marang Pangeran | kang karya pati lan urib ||
46. angganjar aniksa iku | ing dunya prapta ing ngakir | mulane para niyaga | dadya sor-soring pakarti |
--- 175 ---
sadaya wong nambut karya | kasabe lawan prihatin ||
47. nanêdha maring Hyang Agung | ontunge anambut kardi | sinêntor lawan ibadah | mêmuji maring Hyang Widi | mayare saking kangelan | ngupaya sandhang lan bukti ||
48. yèn niyaga tan kadyèku | angagungkên marang gêndhing | dadya kandhuhan gêndhila | agêgondhèl ngodhal-adhil | lêludhrug gêndhèng lan dhalang | andhulêng mêlênging gêndhing ||
49. puniku pangkaling lacut | marucut maring agami | gumampang animpang sarak | kasarik tan wruh ing bêcik | bacêk macêg tan utama | mung mêmucung mucang gêndhing ||
40. Pocung
1. kang puniku dhi ragil Kulawiryèku | mungguh gêgandhengan | mrih sampurnaning awaril | kêdah dunungakên ing ngèlmu rasanya ||
2. ungêlipun gamêlan sracak puniku | pan unining găngsa | tan dadya wrêdining ngèlmi | mung gêndhinge dhi ragil kang dadya rasa ||
3. yèn tinabuh siji kewala tan patut | gong-êgong kewala | kênong kewala tan bêcik | miwah saron sawilah datan prayoga ||
4. myang sadarum makatên sasaminipun | dèrèng kapanjingang | kaklimahaning kang gêndhing | gêndhing yèn wus manjing ricik wêwilahan ||
5. ênêmipun gangsal lan nêngah panggulu | barang wêkasannya | saron wilah nêm marmèki | amraboti ing gêndhing gêng alitira ||
6. rarasipun ing gêndhing ingkang tinurut | dadining irama | yakmaka ungêling gêndhing | pinrih nyamlêng ricike sarancak pisan ||
7. purwanipun wontên gamêlan [ga...]
--- 176 ---
[...mêlan] puniku | sakèng widayaka | anawung rawiting gêndhing | têgêsipun widayaka wong anêmbang ||
8. têmbang lagu têmbung pêparikanipun | rarasing gamêlan | têgêsing gamêl nyêkêli | gêndhing muni tinabuh kalawan tangan ||
9. dadi dhaup gêndhèng lawan gêndhingipun | asmaraning raras | saking syara amurwani | niku sawêg dhi ragile rasanira ||
10. de puniku dhaupe marang ing ngèlmu | unining gamêlan | sami lan unining lambe | gêndhingane puniku jatining niyat ||
11. paminipun angling dikir pujinipun | lir cêngklinge găngsa | kang dèrèng kalawan gêndhing | muji dikir ngêcapros lir kêcèr pêcah ||
12. kumarusuk brêbêgi kuping rinungu | lir suwak-suwaka | dèn kongsi sêmpal uwange | muji dikir ukur cangkême kewala ||
13. nyananipun katrima barang jinaluk | jlêg padha sadhela | de kongsi erak gondhanging | kari-kari inganti tan ana prapta ||
14 sababipun tan nganggo gêndhinging kalbu | unining krak-akrak | yèn ta anganggoa gêndhing | pasthi nyamlêng kadya gêndhing pathêt sanga ||
15. ingkang uwus dhaup lawan niyatipun | ekralirèng lesan | tan slaya unining puji | pan dinuga babakan kalawan tapa ||
16. watêsipun karya onjotaning laku | kang kadya niyaga | êdême marang ing gêndhing | munthêr manthêr mungsêr tan kèngsêr ing raras ||
17. sêdhêngipun tan ana ketang lyanipun | pathêting wardaya | namung surasaning gêndhing [gê...]
--- 177 ---
[...ndhing] | dadya gêndhing majênun mring ngonang-onang ||
18. gêr gumuyu sadaya kang myarsa tutur | pralabdaning basa | atutug nyênyêd dera ngling | banyol nyonggoling agama lan gamêlan ||
19. ngêntrog pupu Ki Kulawirya angguguk | asasmitèng putra | Jèngraga mèsêm maguti | angling malih kae Kidang Wiracapa ||
20. gih puniku wong niyaga băngsa wuru | sanadyan wurua | yèn wuru wuruk ing ngèlmi | wuru cêngêng ekrame mikrad munajat ||
21. tubadilu ing dikir myang takbiripun | kêplênge kang munggah | sapocapan agêntèni | tan katimpah solah sajabaning niyat ||
22. yya kadyèku niyaga cênging mring cêngkung | cêngkènge ing tandhak | angêndhak undhake bêcik | bacêg bae bocok uripe niyaga ||
23. kang saèstu mrih nyamlêng gêndhing lan ngèlmu | rarasing gamêlan | gêndhing ginêdhonga kalbi | ngês wilête dadya tangise ing niyat ||
24. niyat luhung kang nungge mring Hyang Maha Gung | têtêsing kasidan | ginambar ring gambirsawit | sawatgata nalika kono ing karsa ||
25. ungêlipun sadaya ingkang tinabuh | kêndhang kênong găngsa | gambang gêndèr rêbab suling | bunang saroncèr kêthuk risik sarancak ||
26. tan karungu gamêlan nang nong gongipun | thetha-thethonira | sadaya datan kapyarsa | mung rarasing gêndhing kang nganyut ing driya ||
27. campuhipun lawan niyat kang minulya nung[17] | anungge ing kanang | kinêngang kunênging ati | ati ingati-ati kalawan niyat ||
28. ayya
--- 178 ---
korup ing gêndhing surupanipun | surasaning raras | kinarya pangrêsing ati | kang minăngka pangatêring tyas anggagas ||
29. nganyut rayut paluyute yuning kalbu | kasaban subrănta- | nira marang ing Hyang Widi | dadya gêndhing kendhang datan kumalêndhang ||
30. kang kadyèku dhi ragil pambuntunipun | syaraning gamêlan | gêndhing gêndhèng syaranèki | ingulihkên syara mring kang duwe sraya ||
31. mring kang agung sraya unining prurugu | găngsa kang rinêngga | sor-sore titah ing nguni | ing sauni-unining babagan lêmah ||
32. datan mêtu saking roh rasaning kudus | măngka pinangeran | puniku kang mawa sirik | langkung ina mangeran unine găngsa ||
33. yêkti gangsul marusul dadi wong gêcul | kacangkol ing cêla | mulane wong karêp gêndhing | gêndhing gêndhèng gêndhung gêndhêng dadinira ||
34. sababipun kaliru budinirèku | kadi ta niyaga | karêm mangeran ing gêndhing | wignya ulah rawitan duwe gamêlan ||
35. pan linampu dadi niyaga anyêngkung | wus kablusuk bisa | agêndhing ambêk ngadhingkring | kêdhangkrange ambone wis kaya dêmang ||
36. tur ta niku wus nlêtuh tan nyandhang wutuh | puniku kang mawa | tiyang mangeran ing gêndhing | wus kaondhe-ondhene ngagêsang[18] ||
37. wus saèstu wong ulah gêndhing gumêndhung | gandhila katula | budi kasraman nyrêmêdi | dadi meda dêdolan adol asmara ||
41. Asmaradana[19]
1. puniku
--- 179 ---
adhi wuragil | wong karêm maring gêndhingan | lamun ta surup karêpe | anggugurakên nama[20] | gêndhing gêndhèng rasanya | kaplanggrang katrucut lacut | pêcat niyating kang tama ||
2. lapake lali ing Widhi | kaliru kalara-lara | kaluru marang sapele | palane mung paprênesan | nêmahe kamlaratan | tan kabuka olah ngèlmu | mêmuji marang Pangeran ||
3. yèn wus wruh rasaning gêdhing | lan sasurasaning niyat | gêdhing dadya pangatêre | marang sajatining niyat | tumêkaning kasidan | sidaning kayun kamojut | ingkang tan kalawan majat ||
4. liring panggayuhing ati | tinêkan lawan nugraha | ing jaman băngsa kamuktèn | nadyan kamulyèng ngakerad | pon tan paèng wasana | milèlmi kêdah dumunung | supaya sampurnèng cêgah ||
5. Jayèngrêsmi Jayèngragi | katri lan Ki Kulawirya | kalangkung suka driyane | miyarsa wirayatira | Ke Kidang Wiracapa | brêkat ngulama ing dangu | dhèmês sêsurupanira ||
6. sami amicarèng galih | mitrane jêng kyai bapa | tan ana bodho ahline | padha pujuling sasama | mangkana kae Kidang | Wiracapa lon amuwus | mring kang putra myang rinira ||
7. wawi anak mas dhi ragil | puniki wus wêktu ngasar | sami sêmbayang ecane | pra tamu matur sumăngga | malah alon lingira | lah mara niyaga gupuh | unèkna sakarêpira ||
8. kang aenak disindhèni | niyaga matur sandika | nulya muni gamêlane | talèdhèk sindhèn araras | Ke Kidang Wiracapa | mring lagaran para tamu | mèt hèrastuti sawusnya [sa...]
--- 180 ---
[...wusnya] ||
9. manjing langgar salat ngasri | ya ta kang anèng pandhapa | para ri tri pandhegane | pan sami andadak karya | rakite atamuan | têtuwuhan pasang tarup | miwah natar rinêsikan ||
10. ramya kang anambut kardi | jalu èstri mawurahan | samya ngukus anèng pawon | kang ngrajang amupuh ulam | kang karya kêmbar mayang | ing karya sakala rampung | rinayap ing pawong kathah ||
11. sakèhe kang nambut kardi | ngrungu syaraning gamêlan | panglike sindhèning ronggèng | ting balêkèr bungah-bungah | sinambi patrap karya | rakite lir wong mêmantu | tan ana pangantènira ||
12. kawêntar pirang desèki | para pat mănca limanya | lamun mas dêmang ing mangke | ropyan-ropyan têtamuan | bakale bêbagoran | wong akèh sêdyan dêdulu | mring karajan Lêmbuasta ||
13. kèh wong akèh lêlon-loni | mănca sangane ngadesa | andulur sami prapta kèh | krajan kadêmangan wetan | miwah kang sinuruhan | salong kang prapta rumuhun | lan saanak rabinira ||
14. ya ta kang salat ing masjit | wus dangu dènira bakda | rèrèh nèng palanggarane | Jayèngrêsmi Jayèngraga | katri Ki Kulawirya | adangu rêrasan ngèlmu | purwane acêgah tingal ||
15. Jayèngrêsmi turira ris | mring Ke Kidang Wiracapa | kawula nuwun Wulangrèh | mênggah purnaning di ngèksa | kang cêgah tiningalan |
--- 181 ---
kadi tatiyang atapuk | angludrug andhalang crêma ||
16. acêgah lamun inèksi | purnane kadi punapa | kawula nuwun jarwane | kae Kidang Wiracapa | mèsêm alon ngandika | dhuh sutèngsun anak bagus | mungguh kang basa punika ||
17. punika pasêmonnèki | lungide wong ahli tingal | tingal ingkang tan kumêdhèp | raga kitèki upama | lir tapuk anèng muka | mulêlêng mamak andulu | dudu pandulyèng wistara ||
18. kita tingal tan ningali | tingal kalingan paningal | kang ningali tingaling roh | kalawan kawasaning Hyang | Suksma Kang Maha Mulya | raga kita paminipun | roh sarta nugrahaning Hyang ||
19. jêjêr Jênggala Kadhiri | dhaupe Panji Kirana | sasolah bawane topèng | topèng prananing roh mukdas | roh mukdas wrananing Hyang | Hyang wrana pribadinipun | warana tanpa karana ||
20. sakathahe kang ningali | tan agugu maring raga | kang ginugu mung topènge | laku pralêbdaning basa | ucaping jêjanturan | caritane amlasayun | yèn nuju lakon wêlasan ||
21. kang cingèng kèh samya nangis | pangrasane lir ya-yaa | wigyane kang karya lakon | pandêlênge wong akathah | dêlêng topèng kewala | kang nopèng datan kinalbu | tur ta iku kang amawa ||
22. kadi ta kita[21] | lakuning jiwa kewala | ngagêsang awon pênêde | tinutuh myang ginunggunga | datan anutuh Suksma | myang tan gugung suksmanipun | cinacat kang ingêlêma ||
23. tan liya raganerèki | inane panginanira [pangina...]
--- 182 ---
[...nira] | pangalême ing lêmbahe | ing kale kita punika | obah asiking Suksma | suksmaning datan kadulu | kang kadulu mung rêraga ||
24. lir topèng maksih nampêki | anèng mukane ki lêbda | yèn wus tutuk wêwêtone | tapok sah saking wadana | tan ana gunanira | gumalèthèk mulih kayu | mung kari gatraning rupa ||
25. sininggahkên nèng gonnèki | mari ginunggung cinacat | wus tan ana pocapane | makotên puniku nak mas | kang ginawe noraga | Jèngraga Kulawiryèku | tyas samya suka pirêna ||
26. suruping murat matitis | kae Kidang Wiracapa | malih angandika alon | punika anak mas kalihnya[22] | purnane kang cinêgah | lan malih mungguh lêludrug | wong lacut cêgah tiningal ||
27. purnaning lacut pinêthik | angludrug pangupajiwa | mimikan banyol lêlucon | lèjême wong ahli brata | karêm maring daluya | murang krama digsura dur | doracara cacah cucah ||
28. kang dadi pangambil bukti | amasang dora sêmbada | narima dadya pagulon | awake dèn ala-ala | mrih sukane sasama | pangulah bêdhat abadhut | amêdhot tingkah tan lumrah ||
29. tan wawang ing pirang isin | cacat-cinacat ing kathah | bungah dèn rani sêgawon | eman ki ludrug tekatnya | toh jiwa soring tingkah | angrêbut têlêsing gulu |
--- 183 ---
gula sacuwil tan mingsra ||
30. palênthine wadhuknèki | tan etang dora duraka | kasor mung olèh tan awor | pêcata byanting agama | lali maring Pangeran | katungkul marucul gêcul | tan idhêp cêla cilaka ||
31. kacêluk babaran baring | pira baya yèn luwara | uripe aberong-berong | nyêkêl carong abêbarang | datan wirang sinarang | saru sinrêtu ing ngèlmu | sarengat wêwalêrmu dat ||
32. pêthikanipun mring ngèlmi | tekate wong kang ahli kak | angludrug marang Hyang Manon | tan rêringa ing ngakathah | mung karêpe priyăngga | majênun maring Hyang Agung | tan jamak limrahing kathah ||
33. nikmat ngala-ala dhiri | ingkang mokal kinarêpan | kabèhe kang elok-elok | tan sudi angudi pangan | myang sandhang tinambuhan | yèn ayun guru sinrêtu | tan sotah ing rajah tamah ||
34. kabèh satingkahing urip | kinirigakên sadaya | andhulêng mêlêng tingale | maring Hyang Kang Murbèng Jagad | kang sipat pribadinya | andhêdhewe dhèwèkipun | anuge nunggal Pangeran ||
35. puniku saminirèki | ngong ngludrug pangalapira | tekate kang nora
--- 184 ---
rikoh | wus têkèng panarimanya | angrègèl regol tangan | bobote wong nêlês gulu | buru pangan sakêlêdan ||
36. dene majênun puniki | lepyane nadhah anendra | bot-bote nêlêng Hyang Manon | buru rahmating kasidan | amati-mati jiwa | kang kongsi dèn kadi badhut | wirang isin tan rinasa ||
37. puniku nak mas Jèngragi | alaping tingal kang cêgah | ngalap tekating Caporèt | dadya tingalan kiparat | maklum mring makluming Hyang | tadir asya aasnapun | pêpêk rêrupaning titah ||
38. cêgahe pribadinèki | yya korup maring paningal | ningali wong kang angregol | bêbanyol egoling badan | cêgahe yèn kadyeka | aywa nacat wong angludrug | gêgaweaning Pangeran ||
39. polah-polahe pribadi | cara-caraning priyăngga | satrekah-trekahe dhewe | yèn wontên nacat maona | tur amăngsa enjoha | lir pinayog anglêludrug | tandhane gaweaning Hyang ||
40. nor lungguh kang putra kalih | Ki Kulawirya alatah | kaduga sêsurupane | sarya ngling ibilah kakang | amrajat muratira | kaduga têmên atiku | acêtha rata apurna ||
41. lah malih kakang ngabèi |
--- 185 ---
purnaning wong nonton wayang | brahala cinêgah tinonton[23] | lawan garohe ki dhalang | Ke Kidang Wiracapa | mojar sarwi sru gumuyu | gih dhi ragil Kulawirya ||
42. dene dhalanging aringgit | pasêmoning janma tama | mungguh mring Hyang tênang sube | kang ahli bantala kasa | marmane dhalang Carma | acêgah lamun dinulu | mangeran agama sarak ||
43. angingkêt carita sirik | dadakan angayawara | wus têtêp ahlining garoh | agorohakên ing kathah | ngirup arêping tingal | anyênthung mring kusung-kusung | andulu dhalang awayang ||
44. kapuyungan jalu èstri | korup pangirêping dhalang | pralêbda karya lêlakon | nyênyêt pangembaning raras | acucut mèt banyolan | tutuk pêpocapanipun | kêrêng branyak lan jatmika ||
45. milane wong dhalang ringgit | sarak cêgah anêningal | pangambêng-ambêngan ngomong | ngarat-arat doracara | carita winicara | carêmêde anglud kalbu | kalaban labêting raras ||
46. ngurus pangirising ati | angrês tyase samadaya | myang berag abungah bongoh | angingus ngêsing bengesan | sêsême nalar samar | margèng sasar sinalungsur | tyase kendhang mring dhêdhalang ||
47. dhêglêng dhêglo lalu-lali [lalu-...]
--- 186 ---
[...lali] | kalulun alun dhêdhalang | andhulêng mêlêng mêlongo | mring pangomonge ki dhalang | dhalange kang andhadhang | amêmulut maring luput | sakèh wong sapanontonan ||
48. ki dhalang ambêke dhiri | amêdhar mudharing kăndha | kang tinundhe dhadhakane | dhadhag madhidhig sabodhag | blêg-blêgan kumabisa | sapa sira sapa ingsun | sun pintêr karya carita ||
49. rêp-sirêp tan amaoni | kèdhêp angidhêp maringwang | kabèh singire wong nonton | makatên idhêpe dhalang | lir prabu siniwaka | anggêpe mring wong dêdulu | wong core bêncore rucah ||
50. mila wong andhalang ringgit | tanpa imaning agama | gumêndhung ethe gumêdhe | têtêp sor-soring apêngal | tan duwe amal apngal | gih dènnya kêmratu-ratu | digsura êdak andadra ||
51. langar lêngus tan ngingusi | angungasakên kabisan | lanyot ngalunyat lir monyèt | wong crêma mung carêmêdan | kacara dhirinira | tur ta dharakalan lamun | ingundang kinèn amayang ||
52. nir dhirine kang ngêdhingkri | lir suna sinung baksana | suka agaèng anyêngkong | mêthèngkrèng lamun kumrengkang |
--- 187 ---
ingundang kinèn mayang | mung makotên idhêpipun | anduwe polatan liya ||
53. uripe cêmêr sukêr jis | jasmanine ina papa | tan duwe iman kang mansoh | sah saking sasanèng sama | tumanêm ing acêla | cêlak cilakane muput | mêpêti agama mulya ||
54. pan wus tan duwe mulyèki | katutuh patuh kawula | satata sato pamine | dadya sor-soring atitah | bêtah ngrarahi rucah | angèl dungkaping aluhung | lêhêng lêlahan kewala ||
55. uripe pating barêndhil | dadya bêbundhêle ala | ngaluya laya uripe | makatên dhi Kulawirya | mungguh cêgahing crêma | carême crêmêdan saru | sarupa lan kang madhalpa ||
56. latah Ki Kulawiryèki | Jayèngrêsmi Jarèngraga | gumuyu asasmita non | myarsa loate Ke Kidang | Wiracapa aprama | jarwa kerataning têmbung | têmbang mêgatruh ing ngarsa ||
42. Mêgatruh
1. Ki Wuragil Kulawirya sru gumuyu | pan sarwi turira aris | winong paguting pandulu | dospundi kakang ngabèi | pênêting ringgit tinonton ||
2. kae Kidang Wiracapa lon amuwus | dhi ragil Kulawiryèki | mungguh purnaning pandulu | sêsurupaning aringgit | kakekate kang binatos ||
3. janma tama karya lèjême pandulu [pandu...]
--- 188 ---
[...lu] | sasmitaning Hyang sajati | dhalang lan wayang dinunung | panganggoning Hyang mawarni | karya upamèng pandulon ||
4. kêlir jagad gumêlar wayang pinanggung | asnapun makluking Widhi | gadêbog bantala wêgung | balencong pandaming urip | gamêlan gêndhinging lakon ||
5. titahing Hyang tanpa wilising tumuwuh | kabèhe dadya ling-aling | kang tan olih ing pituduh | tan mulat ing Hyang sajati | kandhêg rupa warnèng kono ||
6. tingalipun dadya bawur bingung liwung | saking tan wruh ing kajatin | kasasar ing marga ewuh | tan wrin sampurnèng pangèksi | purnaning katon tinaton ||
7. karya lênglêng warnane tulis puniku | tulising tyas wisesaning | karsa tan lyan dhirinipun | mangidul ngetan lumaris | ngalor atanapi ngulon ||
8. ngawiyat ngandhap têngah tan kadunung[24] | dunung panuksmaning jati | suksmanên sasmitanipun | lawan asmaning Hyang Widhi | wangsite karya tan ewoh ||
9. kang tan owah saking datipun Hyang Agung | wênang murba misesèki | pan lêstari purbanipun | anunggal tan dèn tunggali | kasucianing Hyang Manon ||
10. maha sukci têtêp kasucianipun | urip mulyane karsèki | kang sarta kalawan kalbu | mangun ès ki dhalang luwih | graita cipta ngon tinon ||
--- 189 ---
11. asasmita wadine pinarèng sêmu | tan na lyan saking pribadi | mulyaning sasmita kayun | gaibing Hyang khakikhaki | lisning tan kacambor-cambor
12. ingaranan kun hidayat kang jêjuluk | satak yun wêwinih dhiri | saengga dhalang awuyung | tanpa wayang nglinglung anglung | tan arsa garab lêlakon
13. rampung kang carita kakawin aguru | kang ngundang durung lumaris | wus tampi opahanipun | wus wisan durung mucuki | alêkas tan bêdhol kayog ||
14. sakèhe kang myarsa miwah kang andulu | yèn kinara dhalang lungit | wong padha rêrasan kanyut | kawilut lênglêng ningali | ki dhalang adi kinaot ||
15. suwunge wêwayang rame kalangkung[25]### | li gêrah gamêlan muni | tan ana rupaning kêthuk | kêcèr gêndèr rêbab suling | sron gambang kêndhang kênong gong ||
16. ingulatan ki dhalang tan na kadulu | sarêng lêkas manggung ringgit | wis antèk caritanipun | ki dhalang anèng ing ngêndi | karipan ingkang anonton ||
17. iya sapa kang ananggap duk ing dalu | dhalang durung magung rigit | jêjêr ing Jênggala Prabu | ngalaya ngidêri bumi | Jênggalane nut tan adoh ||
18. puniku dhi ragil lèjêming ngèlmu[26] | palêpasane ngalungit | ginraita jatinipun | sêmuning dhalang lan ringgit | yya norup mring kang tinaton ||
--- 190 ---
19. liring basa dhi ragil puniku wau | mungguh Hyang Kang Maha Sukci | kang minăngka dhalang luhung | karya titahing kitèki | duk dèrèng lair saking bok ||
20. pan wus rampung takdire papêsthinipun | bêja cilakanirèki | lan dawa cêndhaking tuwuh | sabar uwas wus binagi | duk maksih mêgêng nèng gêdhong ||
21. gêdhong limput paluyutaning alimut | duk lagya wijiling wiji | caritanira wus rampung | samêndhang tan kurang luwih | bijaksananing Hyang Manon ||
22. Hyang Maha Gung puniku dhalang linuhung | pangkat lairing jasmani | myang istidal kang maujud | dadining ringgit nèng kêlir | dhalang kang murbèng lêlakon ||
23. inggih dhalang sajati puniku ratu | kang murba solahing urip | kang sinèrèn mring Hyang Agung | nampèni ayating takdir | tabiyat bawaning kang wong ||
24. ratu kang minăngka wrananing Hyang Agung | ratu nut takdiring Widhi | wus dadya nèng lohkil makpul | sang ratu tan aduwèni | darma nyondhongi lêlakon ||
25. pocapane wus anèng pribadinipun | sang ratu wus tan ngowahi | asor luhuring sadarum | kang siniksa kang sinung sih | wawêngkon wadyaning kang wong ||
26. pan wus samya tinakdir kalaning dangu | pinolah pribadèng Widhi | wus dadya sadèrèngipun [sadèrèng...]
--- 191 ---
[...ipun] | pinolah anèng ing kêlir | tinurut dadya lêlakon ||
27. panggancare lan panisane sang ratu | kang tinapik kang pinilah | kang sinaput kang sinrêtu | kang rinikat kang linami | pan wus karsane Hyang Manon ||
28. karsaning Hyang kikis nèng karsaning ratu | nulya ge nunggal pakarti | titining wadyabala gung | sang sri tan wuk ing pangèksi | katon kalawan Hyang Manon ||
29. paningaling ratu marang antranipun | lir dhêdhalang myat ing ringgit | tan kalêmpit limputipun | suka sikune sasiki | gêng alit pan wus katonton ||
30. pan ki dhalang sajati-jatining ratu | sang ratu gantyaning nabi | nabi ganing Hyang Agung[27] | nabi ratu prasasating | Hyang Maha Gung kang kadulon ||
31. kang puniku dhi ragil Kulawiryèku | sêsurupane ing ngèlmi | kang mungguh lair rahipun | sarat sarengating nabi | wondening tingkêsing batos ||
32. ing panganggêp-anggêping piyambakipun | dhêdhalang kalawan ringgit | tanapi gamêlanipun | kothak gadêbogirèki | myang kêlir kalawan blencong ||
33. pan wus pupul papal sawijining wujud | dhêdhalang dhirining urip | urip kang latip puniku | paanglinging
--- 192 ---
urip budi | budi nglinging dhalang Manon ||
34. solah muna-munining raga satuhu | puniku jatining ringgit | molah nèng kêlir jagat gung | pinolah uriping budi | rêraga nandhang lêlakon ||
35. kaelokan Hyang Maha Gung karya dunung | panuksmaning rasa jati | jatining rasa roh kudus | nêlahi uriping ringgit | gêndhing janturaning wêton ||
36. panuksmaning Suksma ring raga puniku | nuksmaning dhalang lan ringgit | patêmbayaning apanggut | ing badan kalawan budi | tan kêna salayaning ro ||
37. osiking tyas katampan lairing tutug | dadya rêraga kang angling | sêrêng sarèhing pamuwus | tar wistara ing pambudi | mung rêraga kang miratos ||
38. ing atitah kita punika kawêngku | ring budi dhirining urip | urip kang latip puniku | paham nglinging kang aringgit | kita piyambak katonton ||
39. kang anonton dadya nak sining tumuwuh | awon pênêding ragèki | suwur titining andulu | nitèni solahing urip | samya andhandhang lêlakon ||
40. kang adulu tan adulu dhalangipun | ngamunga èksi ring rigit | sasolah pocapanipun | surup lir nglinging pribadi | purbaning dhalang tan katon ||
--- 193 ---
41. pan makotên surup purnaning pandulu | nor lungguh kang putra kalih | sinung dununganing kawruh | Ki Kulawirya galigik | myarsa panggirising raos ||
43. Girisa
1. ya ta wau wancinira | surya lumaraping purwa | anitih tirah ancala | kae Kidang Wiracapa | anundha aris wacana | mring ri putra kalihira | ngong puniki ring anak mas | kadya nyarêmi samodra ||
2. andhêdhêr jati nèng wona | makotên supaminira | anak mas wus anrang rasa | lèjêm sêmune aotat | Jayèngrêsmi Jayèngraga | samya nor lungguh saryojar | mugi saèstuèng sabda | rumaos dèrèng kadyèka ||
3. kalangkung mi-pami mika | manggyuh panggayuhing tama | tar tumama ring surasa | bêgjamba antuk tuduhan | Kidang Wiracapa mojar | endah têmên pranèng basa | [...][28] ||
4. wêdharing ngling ngong pasaja | sakèng kapasukèng suka | ingkang liningan noraga | samya kaluhuran sabda | wanci manjing candhikala | ngling Ke Kidang Wiracapa | sawawawi samya akadas[29] | manjing wêgtuning asalat
5. kang lining samya gêpah[30] | akadas maring pahèran | sawusnya Jèng Raga nulya | adan ngalêp angêmandhang | landhung
--- 194 ---
buntas kang suwara | pra santri ing pakauman | myang pangulu Asradênta | lumêbu dènnya sêmbayang ||
6. samya wulu ring balumbang | wusira maju ring langgar | samya sunat sadayanya | kang wus ngamal pêpujian | arahab basri pinyarsa | wus antara kinamatan | Ke Kidang alon wacana | kang putra kinèn dadi man ||
7. Jèngrêsmi myang Jayèngraga | amopo samya noraga | Ki Dêmang Wiracapa gya | umajêng ngimami salat | o salinira pasekat | mikraje tibaning akbar | sartane iptitah wajah | atartip lan tumaminah ||
8. gya ngyasali sadayanya | sri sarênti takbirira | imam amaca Patekah | gragul-gragul syaranira | trampil kirate kalimah | nelakkên mat kasarira | wawacan wusing Patekah | kang surat Kulya Ayunya ||
9. akire wusing Patekah | apan surat Idajaa | antara tahyat akirnya | salam bakda pêpujian | dikir donga tinasiban | rampung sunat bakdiyatan | laju masohkên wabinya | nêm rêkangat tigang salam ||
10. gya pasang dikir wiridan | wusnya paragat mupitnya | sangat manjing wêktu ngisa | nulya kinèn ngadanana | Ki Pangulu Asradênta | aglis ngadêg lêkas adan [a...]
--- 195 ---
[...dan] | angglêrêg gêrob syaranya | kumêrot lir têkèk munya ||
11. amêdhoga gondhokira | mèsêm sadaya kang myarsa | myat Asradênta dènnya dan | syarane bêmbêng kiwala | tan angukêl gêng alitnya | Nuripin ngacêmut mulat | angrundêl lirih nglingira | e e lah adan Si Asra ||
12. de kaya singgol syarannya | dhapure iku abrêkat | bêntayong lir gulunira | ambakna wong duwe syara | wis wong angarok warasan | pêngulu têluh ambêngan | brêkat tan ngumani rowang | ya ta wus dènira adas ||
13. iman nêthik kinèn kamat | agupuh gya kinamatan | Ke Kidang Wiracapojar | nak mas kang sêpuh majênga | andika ngimami salat | pinêksa nulya kang putra | majêng ngimami mangasar | angangkat usalinira ||
14. praptèng takbiratul ikram | tubadil mikrat munajat | kabirah wajah iptitah | tartip sarta tumaninah | angapti maca Patekah | Apatekah kiratira | kalimahe sinêkatah | mate lajêm lan jaisnya ||
15. kang sarta lak ismamira | tan kalêpit kurupira | acêtha atela-tela | syarannya sêdhêng kumandhang | ulon êmpuk rum araras | tibaning lapal walalla | ngandhêlong landhung amêmbat | gawok [ga...]
--- 196 ---
[...wok] jroning tyas kang myarsa ||
16. agugung alim nguma[31] | kacihna wêwacanira | samya kayungyuning nala | sawusing Patekahira | surat Jumngah kang winaca | akire wusing Patekah | surat munapèk Patekah | antara wêktu wus bakda ||
17. pêpuji myang dikirira | laju anênumpa dunga | tinangsiban mring Jèngraga | kang amin rahab ambalan | amin aminu ya Allah | nulya salawat salaman | wusnya laju sunat bakda | paragat myang witirira ||
18. sawuse pasunatira | ambengatakên wiritnya | jênêg suhulirèng Suksma | tan kawuwus mupitira | ing wanci wis bakda ngisa | ya ta kang anèng pandhapa | para kadang katrinira | Wiranjara Wirangkara ||
19. waruju Ki Wirabraja | wus dènnya trap tata karya | myang rakit wisma pinanjang | lir pêpanggihing pangantyan | pandam ting dluwang rujitan | kinêmbang wayang putêran | têpung marik ing taruban | myang pandhapa ting paluncar ||
20. joglo pêcak wolung dasa | amagrong winêlit anyar | tinratag taruping blarak | ambajêng langkung bawera | ginêlaran lampit klasa | pinggir kalasa lajuran | pinaryoga [pi...]
--- 197 ---
[...naryoga] badhenira | kang mradhatêng linggihira ||
21. urute wus winatara | para ri katri wus mapan | dènnya lênggah nèng pandhapi | pinaryoga wus pinarnah | kilèn pinggiring pandhapa | wurinira kinajangan | praptaning bagor busana | tan adangu samya prapta ||
22. Nayakênthi sarowangnya | wong abagor salawe prah | prapta sila nèng pandhapa | Ki Wirabraja agêpah | matur mring bok ayunira | anyuwun busana endah | wastra kêling jêbat sêkar | saramuting maskumambang ||
44. Maskumambang
1. mèsêm angling sira Nikèn Widayarti | marang Wirabraja | wong pira bagor kang prapti | matur inggih salawe prah ||
2. gya anuduh marang ing rowangirèki | angambil busana | wastra di kang kêling-kêling | miwah sêkar konyohira ||
3. oncèn-oncèn kramêng lok gambir malathi | pan gangsal panampan | sinung marang ingkang rayi | wus tinampan sadayanya ||
4. ginawa mijil wus sinungkên Nayakênthi[32] | panampan tinampan | cinacahkên sadayèki | wus sangkêp saramutira ||
5. ya ta wau kang bakda salat nèng masjit | mudhun saking langgar | kundur mangsuk ing wismèki | lênggah anèng pajrambahan ||
6. sinaosan wedang dhêdharanirèki | nèng piring lancaran | andhèr ing ngarsa mawarni | wawohan [wa...] ||
--- 198 ---
[...wohan] lan lah-olahan ||
7. kae Kidang Wiracapa ngancarani | mring putra rinira | won kèndêl sami binukti | pasugatane bibinta ||
8. kang liningan samya anuwun turnèki | nulya samya ngalap | sasênêngira nyênyamik | Jayèngrêsmi Jayèngraga ||
9. katri lawan Ki Ragil Kulawiryèki | samya linging nala | tan jamak labuhan niki | ala nganggure kiwala ||
10. kongsi kaya mangkene rakite kardi | lir wong mantu rowa | ukur dadakan kadyèki | mendah yèn aduwe karya ||
11. iya baya patang mene angluwihi | pasamoanira | barkate ambêk priyayi | barang karsane tan cuwa ||
Tamat
Sêratan mangsi wungu sisih punika têdhakan sêrat wêwulang dalêm ingkang sinuhun kaping 2, ingkang sumare ing Nglakungan.
--- [199] ---
1. Sinom
1. sinome mangulah sastra | tuladhaning kabar yakin | ing sastra Jawa lan Arap | maknane ingkang pinêthik | binasakakên Jawi | kinarya sêrat wulangun | wajib padha karêma | sakèhing panggawe bêcik | lan wêruha ing nistha madya utama ||
2. Jumngah Paing ping limalas | Mukaram wulan kang tampi | angkaning warsa Jimawal | sèwu pitung atus warsi | tênggaknya pitung dèsi | sêsirah nuju tatêlu | mangsaning bêncèt sapta | wukuning ingkang atampi | măngsa wuku katiganira prangbakat ||
3. hejrahe Jêng Rasullolah | sèwu kalih atus warsi | tatênggakira nêm dasa | sêsirahnya mung satunggil | hejrah Ngisa Jêng Nabi | ăngka sèwu wolung atus | tênggakira sakawan | sêsirah datan tinulis | wurukipun kaping dyi kangjêng susunan ||
4. tingkah utamaning Eslam | dèn ulati rina wêngi | nora sêja ngayawara | nora sêja pasèk mongsrik | karya sinaon bayi | panggorohaning pamuwus | angenggar-enggar manah | mamêdèni rare budi | dimèn aja kabacut kalêbon sawan ||
5. jêr wênang ingong agêsang | iktiyar jabaning pasthi | sagung kawulaning Allah | tan ana niyat bilai | tan liya dèn ulati | sêgêr kuwarasanipun | aja sok gawe susah | luput-luput têkèng pati | karantêne amarga sêrat punika ||
6. agite wong punggung mudha | kangjêng susunan ping kalih | kang tansah ngumbara laya | raina wêngi lumaris | dènnya bodho kapati | tanpa karkat jiwanipun | sandining tatakrama | têmbung têmbang angluputi | aja ala sirnane sinau sastra ||
7. lumayan dadi kasukan | anglalipur manah agring | amêmengin rare sungkan | anggosoki rare cilik | anêbihna sêsakit | ilang dhugale dèn urut | kinalang kering kanan | kênaa dèn arsi-arsi | aja kongsi kêna moganing ing basa ||
8. kang cinatur datan liyan | pralambanging dalil kadis | èmpêr-èmpêr lan upama | wulange kang dhingin-dhingin | amrih sagung bêbayi | ilang bajang sawanipun | tinambanan ing sastra | sajêroning dalil kadis | yèn tan wêruh wuta tuli têmahira ||
9. ujêr wong tan bisa sastra | tuna liwat lamun angling | tur dadi pangewan-ewan | lêkas gêndhung anyanyêngit | gumisa ngaku bangkit | yèn kawêlèh malah malu | nututi ujar salah | sangsaya kabêlik-bêlik | yèn kaprêgok ing pakewuh nyuda praya ||
10. basa praya iku ulat | ulat sêsumuking ati | asêbut kêthuh tur cêmplang | nora darbèni prakati | tabêri gawe sisip | sugih satru tanpa nganggur | warêngkêng nalar cêkak | tan pracaya ing sêsami | sasar susur ing wêkasan antuk walat ||
11. walating sabarang ingkang | aduwèni mata kuping | tuwuhing rasa-pangrasa | arus amis ing sêsami | sayêkti anêmahi | kang tuman tan doyan wuruk | loro wuruk dunungnya | Jawa Arab netra kalih | Arap têngên sastra Jawa netra kiwa ||
--- [200] ---
Taun wawu 1833 ping 3 Dulkangidah, kaur srambi.
RV. 8120 ping 24 Joni 1897. f 100
RO. 0799 ping 17 Joni 1897. f 100
RC. 4115 ping 3 Joni 1897. f 100
RZ. 3508 ping 22 Mei 1900. f 100
1. Srat wacan Pajajaran drig, samak dalancang dhapur pasagèn.
2. Srat wacan Babad Mantaram, samak wacucal cêmêng.
3. Srat wacan Cênthini, samak wacucal cêmêng.
4. Srat wacan Menak Cina, samak mari putih.
5. Srat wacan Tapêl Adam, dlancang jêne.
6. Srat wacan Pegon sêratan Arap.
7. Srat wacan Suluk Ngabdulsalam, samak pêrlak cêmêng.
8. Srat wacan Cênthini, samak gêrcuk jêne.
9. Srat wacan Arjunasasra.
10. Srat wacan Rama sêratan Jawi drig: tanah carikan samak cucal.
11. Srat wacan Menak Jindhi, samak cucal jêne [...][33]
12. Srat wacan Suluk Ala-alap saha Sanasunu, samak dalancang.
13. Srat wacan Sêrat Kidungang, samak dalancang biru.
14. Srat wacan Kidungang samak pêthak rami.
15. Srat wacan Wulang Dalêm Kaping Sanga.
16. Srat wacan Gatholoco, cap drig.
17. Srat wacan Dewa Suci.
18. Srat wacan Petangang.
19. Srat wacan Petangang.
20. Srat wacan Pêrlambang drig cap.
21. Srat wacan Iman Supingi.
22. Srat wacan Cênthini samak dalancang jêm.
23. Srat wacan Găndakusuma samak cucal jêne.
24. Srat wacan Ajisaka samak cucal jêne.
25. Srat wacan Babad Pênitikan Mantaram samak wacucal brit.
26. Srat wacan Srikandhi Maguru Manah.
27. Srat wacan Menak Jobin samak cêmêng dalancang.
28. Srat wacan Tajusalatin.
--- [201] ---
Iki layangku piyagêm Mas Răngga Karsapradata, mantri garap prajurit, kagadhuha marang Sugirah, kang saiki jênêng Păncaharja, mula ngampil layangku piyagêm, kowe tămpa pêsèlèhe kabêkêlane biyungmu bok Kartasêntana, bêkêl gadhuhaku bumi desa Karangtêngah, 1/4 jung, dhistrik Tawang (Sukaharja) rèhning kowe wong wedok, ngaturake sulih kang ngêbani kabêkêlan, bojomu Păncaharja lanang, apa kang dadi wajib panggaweane bêkêl mupakate desa kono, aku uga wus anglilani, amung manawa sulihmu mau nganti kaluputan sadhingaha nalare kang nganti dadi sosot, kowe Păncaharja wedok milu pocot kabêkêlamu, sarta bojomu sanggêm manawa ora bisa lêstari gonmu rukunan lan bojomu nganti pêgatan, banjur anyèlèhake gone-gone ngêmbani bêkêl marang kowe.
Mulane anggadhuh layangku piyagêm, dene dak lastarèkake dadi bêkêl majêgan ana bumi desa gadhuhaku Karangtêngah, 1/4 jung, jênêngna ngasawah muhamat, 1 bau, sarat 1 iring, mêndhung siji iring bathang 1 bau, bêran putat 2 kêdhok, kowe sanggêm lumadi pajêg dhuwit kalawan kauripan kaya ing ngisor iki:
Bab 1.
Ing dalêm sataun kasăngga pajêg dhuwit 20 rongpuluh rupiyah, lumadi ping pindho bakda garêbêg Mulud, 10 rupyah, bakda garêbêg Pasa, 10 rupyah, lakune pajêg sapanunggalane kowe sanggêm anêtêpi bab 29, ing layang anggêr sapuluh.
Bab 2.
Kowe lumêbu pasamuaning nagara bakda sapanunggalane kang wus katamtokake anggawa wong sikêp 1, anamung kalawan dhawuhku.
Bab 3.
Manawa ing nglêbêt karaton kagungan damêl, mungêlake găngsa Sakatèn sarta nganggo pakajangan, utawa panjunjung sapanunggalane kang jênêng gugur gunung nagara, lan yèn aku mantu, têtakan, sunatan, tingkêban, ngadêgake omah, pandhapa, saprangkate, anjaba bau suku, lumadi
--- [202] ---
pasumbang rupa dhuwit, kèhe 10 rupiyah.
Manawa aku duwe anak, mêtua ngarêp, mêtua ing buri, kajaba bau suku, kowe lumadi pasumbang rupa dhuwit kèhe 5 rupiyah, saprangkate, karo manèh kowe wus nampani paringku buku plakon, katrangane lêladènmu kabèh.
Bab 5.
Kowe sanggêm ora bubarake wong cilik, ora ngrusak desa, ora nêgor kitri taun sapanunggalane.
Bab 6.
Manawa kowe ora anêtêpi kang kasêbut piyagêm iki, sênadyan mung prakara sawiji kang tinêrak, kowe sanggêm banjur pocot saka kabêkêlamu, pati waris tanpa alip.
Tinulis tanggal kaping ... Dulkangidah taun Jimawal ăngka 1845.
Karsapradata.
Ugêran ping 11/10 15.
Kula bok Sugirah, A. Păncaharja. Mur 14 taun, dados bêkêl ing Karangtêngah 1/4 jung.
2. Păncaharja, mur 30 taun, êmbanipun Sugirah, A. bok Păncaharja.
Dintên punika kula sampun kaparingan sumêrêp saha mirêngakên ampilan kula sêrat piyagêm | kêpyak ing blabag sêpêt pakèwêt anggèn kula dados bêkêl ing Karangtêngah 1/4 jung nampèni pisèlèhing biyung, sarana bayar pamalik rai f 20, manawi wang pulisi kalêrês mindhak kula ugi sanggêm. Dene kasêbut ungêlipun piyagêm kula suwalik punika sadaya jangji-jangjinipun sampun kula sanggêmi, têmêning atur kula nandhani dumuk.
1. Wiradikrama kêpala, mur 55 taun.
2. Martasamêkta, bêkêl, mur 46 taun.
3. Kêrtawijaya, mur 50 taun, bêkêl.
4. Karsasêntana, mur 44 taun, bêkêl.
Sami ing Karangtêngah.
Ing dintên punika kula sampun sami nyumêrêpi kêpyakipun Sugirah dipun êmbani kang jalêr Păncaharja, anggèning dados bêkêl ing Karangtêngah 1/4 jung, nampèni
--- [203] ---
sèlèhing biyung bok Kartasêntana, mawi bayar pamalik rai f 20, dening jangji-jangjining piyagêmipun sampun dipun sanggêmi sadaya wondene lun kalakuanipun Sugirah tuwin Păncaharja kang ngêmbani sae, dèrèng nate kaukum prakawis kadurjanan, arta pulisi manawi kalêrês mindhak ugi sanggêm, têmêning atur kula nandhani nama dumuk.
Ingkang dhawuhakên kêpyaking blabag kajinêman, kanthi bêkêl prapat.
Sapanuksma.
Ăngka 237/3. Miturut sêrat dhawuhing parentah kabupatèn kaping 9 Oktobêr 1915 ăngka 84/3 bêkêl kasbut piyagêm punika, nalika kaping 11 Oktobêr 1915 sampun kadhawuhakên kêpyaking blabag dening kănca kajinêman, Sapanuksma, kanthi para bêkêl balabag, kêpyakipun lastantun sêpên pakèwêt, mila piyagêm kaladosakên punika, nyuwun idi:
Purwa kaping 18 Oktobêr 1915.
Abdi dalêm mantri dhistrik purwa.
(wg) Sutasudarma.
Bayar wang pulisi, wiwit Mulut Je 1846.
Wang pulisi f 5.13.
Krigaji f 1.00.
Jagul 13.
Gugung f 6.26.
| 1 | Kurang satu suku kata: sadangunira rêrasan. (kembali) |
| 2 | Guru lagu seharusnya: 8i, sira Nikèn Widayarti. (kembali) |
| 3 | Kurang dua suku kata: miyat kang adarbe wisma. (kembali) |
| 4 | Kurang satu suku kata: unèkna gamêlanamu. (kembali) |
| 5 | Lebih satu suku kata: ambyantu ricik lirih. (kembali) |
| 6 | Lebih satu suku kata: Asradênta wus dangu pangantinira. (kembali) |
| 7 | Kurang satu suku kata: wus satata dènira alalênggahan. (kembali) |
| 8 | Lebih satu suku kata: kang tan karana dunya. (kembali) |
| 9 | Kurang dua suku kata: saking dèn ingu wukuling puspa dênta. (kembali) |
| 10 | Naskah tidah terbaca. (kembali) |
| 11 | Kurang satu suku kata: êndhi prènèkna dhêmungmu. (kembali) |
| 12 | Lebih satu suku kata: amung sarat angecani. (kembali) |
| 13 | Lebih satu suku kata: kuciwa tan bisa morsih. (kembali) |
| 14 | kadêmungnèki. (kembali) |
| 15 | Lebih satu suku kata: nutug pangolahing gêndhing. (kembali) |
| 16 | Lebih satu suku kata: nututi liyu lyanira. (kembali) |
| 17 | Lebih satu suku kata: campuhipun lan niyat kang minulya nung. (kembali) |
| 18 | Kurang dua suku kata: wus kaondhe ondhe-ondhene ngagêsang. (kembali) |
| 19 | Teks asli Asmara. (kembali) |
| 20 | Kurang satu suku kata: anggugurakên kang nama. (kembali) |
| 21 | Kurang tiga suku kata dan guru lagu seharusnya: 8i, kadi ta kita puniki. (kembali) |
| 22 | Lebih satu suku kata: punika nak mas kalihnya. (kembali) |
| 23 | Lebih satu suku kata: brahala cêgah tinonton. (kembali) |
| 24 | Kurang satu suku kata: ngawiyat ngandhap têngah datan kadunung. (kembali) |
| 25 | Kurang satu suku kata: suwunge wêwayangan rame kalangkung. (kembali) |
| 26 | Kurang satu suku kata: puniku dhi wuragil lèjêming ngèlmu. (kembali) |
| 27 | Kurang satu suku kata: nabi gantining Hyang Agung. (kembali) |
| 28 | Kurang dua baris ke-7 dan baris ke-8: 8a, 8a. (kembali) |
| 29 | Lebih satu suku kata: sawawi samya akadas. (kembali) |
| 30 | Kurang satu suku kata: kang liningan samya gêpah. (kembali) |
| 31 | Kurang satu suku kata: agugung alim ngulama. (kembali) |
| 32 | Lebih satu suku kata: ginawa mijil sinungkên Nayakênthi. (kembali) |
| 33 | Naskah tidak terbaca. (kembali) |