Wali Sana, Tanaya, 1955, #124 (Pupuh 01–11)
1. | Wali Sana, Tanaya, 1955, #124 (Pupuh 01–11). Kategori: Arsip dan Sejarah > Umum. |
2. | Wali Sana, Tanaya, 1955, #124 (Pupuh 12–25). Kategori: Arsip dan Sejarah > Umum. |
3. | Wali Sana, Tanaya, 1955, #124 (Pupuh 26–38). Kategori: Arsip dan Sejarah > Umum. |
4. | Wali Sana, Tanaya, 1955, #124 (Pupuh 39–57). Kategori: Arsip dan Sejarah > Umum. |
Pencarian Teks
Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].
R. Tanojo
Wali Sana (Babadipun Parawali)
Wali 8 bermusyawarat
--- [0] ---
[...]
--- [0] ---
Walisana
Cariyos pangajawinipun para Wali saking tanah 'Arab, ngantos dumugi adêgipun Karajan Islam ing tanah Jawi.
Miturut babonipun lami seratan tangan
Katiti dening R. Tanojo
Penerbit & Toko Buku "SADUBUDI" Solo 1955
--- [0] ---
[...]
--- 1 ---
Walisana
1. Sinom
1. manuhara roning kamal | lir winidyan mamarsudi | wuryaning ruwiya tama | sanityasa analêsih | ngawêri wartèng nguni | karasikaning kêkidung | mrih krêtarta ring gita | sutrarja kang sumudyapti | Ki Patraprajaka ing kampung Gandèkan ||
2. rumêsêp ngingsêp carita | gancaring kang para wali | mêmarah manatagama | mangka pandoming dumadi | nguni ingkang ngadani | angrêngga yogyaning lagu | Jêng Sunan Giripura | kang jumênêng kaping kalih | pan kinarya lantaraning pralampita ||
3. lumantasing kasunyatan | tumatar marta martani | rumahabing pangastawa | saparasdya mamarsudi | ngalap mangulah ngèlmi | sakadaring dadya tuduh | lamun kabul kabuka | kinarilan ing Hyang Widi | sinung ilham kêni kinarya dêdamar ||
4. mangka lajêring carita | Sang Sèkh Molana Ibrahim | pandhita tanah ing Arab | maksudi[1] agama suci | gêng ibadat ing Widi | prastawèng saliring kawruh | ambêk santa santosa | parimarma ing kaswasih | mula mula têtalêring Waliu'llah ||
5. kasêmbuh labêt kalabdan | kamin kamuman lêluri | saking Kangjêng Rasulu'llah | pati pastikaning bumi | panutaning dumadi | nartani titah sadarum | sinuhyun puji puja | sesining rat mangastuti | pan kinarya baku baboning bawana ||
6. ri mangkana kacarita | Sang Sèkh Molana Ibrahim | duk lagya andon-lêlana | sêmu amêmasuh budi | praptèng Cêmpa nagari | sarju arjaning praja gung | angasokkên sarira | dadya kondhanging pawarti | lamun wontên molana [mo...]
--- 2 ---
[...lana] trah Rasulu'llah ||
7. sidik jatmika sambada | cahya dumilah nêlahi | mratandhani trahing wirya | tan antara kapiyarsi | pramudyaning nagari | nênggih Maha Prabu Agung | jêjuluk Raja Kiyan | kanugrahan amarêngi | Sèkh Ibrahim tinimbalan ing ngarsendra ||
8. kinarênan ing wardaya | samana ingambil siwi | mring Raja Kiyan ing Cêmpa | datan sah ing sari ratri | saya tumanêm ing sih | wasana ingambil mantu | dhaup lan putrinira | warnane ayu linuwih | apanêngran Rêtna Dyah Siti Asmara ||
9. lêstari apalakrama | rakêt sih-sinihan kalih | tan ana sangsayanira | ing antara lami-lami | apatutan kêkalih | priya samya bagus-bagus | cahya nuksmèng sasangka | pan sampun sinung wêwangi | mring kang rama Dyan Santri Ali wastanya ||
10. kang anèm Rahadyan Rahmat | wau ta satriya kalih | pinundhut putra ing eyang | mangka asrining jro puri | kasêmbuh amarêngi | putranira Sang Aprabu | Cêmpa Narpa Taruna | garwanira anggarbini | praptèng masa mbabar putra mijil priya ||
11. nulya pinundhut ing eyang | sampun sinungan wêwangi | Dyan Alim Abu Hurerah | kinadangkên wayah kalih | katri dinarmi-darmi | ugunganira ingungung[2] | wusnya samya diwasa | sinrahkên ing Sèkh Ibrahim | katri kinèn mêmulang agama mulya ||
12. ri sampuning kasambadan | maksuding agama suci | katam sarahsaning kitab | wêgig widagdèng pambudi | alim mangulah ngèlmi | santa kaninditan putus | rinaja rajaputra | karêm andon ing asêpi | duk samana antuk warta bêbaratan ||
13. lamun pramèswarinira | sri narendra Majapait | punika kaprênah uwa | kadanging ibu sayêkti | dadya satriya kalih | kait rêmbag
--- 3 ---
sabayantu | lan ari naking sanak | Dyan Alim Abu Rerahi | atêtinjo mring uwa mangèstu pada ||
14. ri sampuning abipraya | budhalan saking nagari | entare tanpa wêwarta | mring rama ibu dènnya nis | praptèng têmbing jaladri | sira wong agung katêlu | mangu-mangu ing lampah | dening kalangan jaladri | sanalika ruwêt kaworan sungkawa ||
15. pra samya mangenggar-enggar | sêsambèn mangudi-udi | raryan ing têmbinging parang[3] | tandya waspadèng pangèksi | palwa layar lumaris | punika nangkoda agung | amot barang dagangan | gramèn saking liyan nagri | dhasar sêdya bêbara mring nagri Cêmpa ||
16. suka wong agung katiga | praptaning kang palwa grami | cipta sêdya kasêmbadan | dènnya ngajap angajawi | tan antara wus prapti | giyotaning nangkoda gung | mêrak radèn katiga | daut jangkar ngimbir-imbir | wus antara budhal dêdaganganira ||
17. têlas sajroning baita | wus anêdhêng masa ratri | sira rahadèn têtiga | samya manjing jroning kèci | kang tunggu langkung ajrih | ana ruweya kang rawuh | kengis labêting wirya | radyan katiga ndhawuhi | hèh ta juru palwa payo lakokêna ||
18. mring laladan tanah Jawa | ki juru umatur aris | dhuh anggèr radèn katiga | pun patik kalangkung ajrih | sarèhning tiyang alit | yogi sumêne rumuhun | dhatêngirèng juragan | kawula darmi nglampahi | jangji sampun lêganing rêmbag sumangga ||
19. ngandika Rahadèn Rahmat | apa suwe anèng ngriki | ênggone bêbara dagang | juru palwa matur aris | prasasat amung mampir | pêndhak dintên nuntên laju | wangsul lampah baita | njajah liyan praja malih | abêbathon mangèsthi ing bathi kathah ||
20. wau ta Rahadyan Rahmat | matur ing Dyan
--- 4 ---
Santri Ali | paran sakecaning rêmbag | punapa inggih ngêntosi | kang raka ngandika ris | bêcik asarèh rumuhun | aja anganiaya | dêksura akarya nisthip | kudu nganggo têbah têmbung krana lila ||
21. marang kang darbe baita | supaya padha lêstari | nambung ngling Alim Bu Rerah | lêrês ing karsa sayêkti | nadyana lampah sandi | sampun akarya ru-biru | êruning sama-sama | suwawi ngingsêda dhingin | Radèn Rahmat jumurung rêmbaging kadang ||
22. katiga minta aksama | dènira angrêribêdi | dumunung dalêming palwa | Ki Juru suka ing kapti | dupi wus pêndhak ari | Ki Juragan prapta gupuh | ngirid barang dagangan | Ki Jurupalwa wêwarti | jroning palwa kanggènan satriya tiga ||
23. sêdya maring tanah Jawa | dèrèng dangu dènnya warti | kasaru radèn katiga | lajêng mijil amanggihi | samya satata linggih | Ki Juragan dahat ndhêku | wrin pasang sêmunira | lamun têdhaking linuwih | wus kacipta yèn Satriya di ing Cêmpa ||
24. Dyan Santri Alim ngandika | kyai praptaningsun iki | manawa padha karênan | ingsun arsa angribêdi | dhapur anumpal kèli | nunut lakuning parau | têkakna bumi Jawa | Ki Juragan duk miyarsi | sanalika kingkin kalingkungên ing tyas ||
2. Asmaradana
1. Ki Juragan matur aris | dhuh radèn nuwun aksama | pun patik atur pawartos | kawula botên katênta | mopo sarèh andika | kauningana pukulun | mênggah lampahing baita ||
2. badhe lajêng dhatêng Mêsir | yèn kampiring tanah Jawa | punika dhapur anyêngklèng | prasasat wangsul ing lampah | Dyan Santri Ali êngah | ngrêrapu ing kadangipun | yayi karo narimaa ||
--- 5 ---
3. durung kaparênging Widi | katuju tanjaning sêdya | bêcik sarèh salintire | lantaran karana Allah | matur Rahadèn Rahmat | ngayubagyèng kadang sêpuh | myang Radèn Alim Bu Rèrah ||
4. ya ta Radyan Santri Ali | ngandika maring Juragan | Kaki yèn têmên kalèke | sayêkti ingsun narima | mung jumurung pujyarja | lêstarining lampah laut | nanging yèn nora sanyata ||
5. pêpajarira ing kami | yêkti Allah paring tandha | mêngko ana wahanane | ri sampunira mangkana | sira Kyai Juragan | dagangan kamoting prau | wusning samêktarsa mangkat ||
6. narik jangkar layar rakit | palwa tan sagêd lumampah | angin tan ana kêndhate | wau ta Kyai Juragan | langkung prihatinira | kèndêle ponang parau | wus acipta ing wardaya ||
7. yèn alate radèn katri | kinomandaka[4] ing warta | wasana sêdya ngalap sor | mituruti ing sakarsa | nadyan tuna ing lampah | sêdya akarya têtulung | supadya dadya kasidan ||
8. lampahe palwèng jaladri | ri sampunira mangkana | Ki Juragan mudhun alon | marêk rahadèn katiga | dhepe-dhepe ndhêdhepa | anor-raga nêmbah matur | dhuh dhuh sirahing-nastapa ||
9. sèwu nuwun pangaksami | lêpata ing ila-ila | tulah sarik kawulane | kamipurun doracara | ngetung petang pituna | mburu untung badhe buntung | baita tan sagêd kentar ||
10. baya badhe sothal-sathil | amèt badhe angalênthar | pan ababar panimbale | yèn jênêk anèng satanah | daganganing sudagar | upami gêthuk mathuthuk | kêmba ngabar tan kajambar ||
11. ing mangke anggèr pun patik | sumanggêm karsa-paduka | ulun sagah ndhatêngake | dènnyarsa tindak ngajawa | suwawi manjing palwa | radèn katiga jumurung | kanthi paring pangaksama ||
--- 6 ---
12. wus kêrid minggah ing kèci | munggwing pajangan talundhag | juragan dahat ajrihe | manggèn kapara ing ngandhap | matur sumanggèng karsa | dagangan-amba sadarum | bilih wontên kang kinarsan ||
13. ingkang pèni rajapèni | mas sêsotya nawarêtna | kawula dhatêng sumaos | ngandika radèn katiga | bangêt ing panarima | eklasing sih kadarmanmu | nanging dudu kang sun-sêdya ||
14. iya ingsun nora luwih | njurungi sakajatira | nggonira nggaota gêdhe | Allah sipat kamurahan | asih ing samak basar | yèn têmên-têmên tinêmu | kataman utamanira ||
15. tabêriya gawe bêcik | marang wong kang kasusahan | yêkti gêdhe ganjarane | pujine nênarik bêgja | nggampangakên pangarah | sumujuding rèh rahayu | alêstari istingarah ||
16. Ki Juragan duk miyarsi | sabdanira dyan katiga | têka tumunjêm driyane | sangsaya jrih sungkêmira | kênèng jêmparing sabda | rumasuk sarasanipun | rubêt rubeda kababad ||
17. dadya aturira aris | sira Kiyai Juragan | dhuh anggèr -anggèr rahadèn | mugi ulun awignyaa | ngangge wasitot ma |[5] katamana ing mangastu | astuti santa santosa ||
18. botên langkung ulun mangkin | dêksura tadhah dêduka | mugi sajarwaa jatos | sintên paduka punika | dene maksih taruna | mumpuni ambêk dibya nung | sinung mangunah karamat ||
19. nabda Radèn Santri Ali | hèh kaki kawruhanira | ingsun iki satuhune | wutah gêtih nagri Cêmpa | kawayah Raja Kiyan | iku talêr saking ibu | sudarmèngsun saking Arab ||
20. apan Molana Ibrahim | têdhake Jêng Rasulu'llah | Dyan Rahmat kadang-ngong anom | tunggal saibu sarama | dene Alim Bu Rerah |
--- 7 ---
iku iya ariningsun | prênah kadang nak-ing sanak ||
21. iya saking ibu-mami | padha wutah gêtih Cêmpa | wus manjing kadang saêros | karana pinundhut putra | Jêng Eyang Rajèng Cêmpa | tutur-ngong samono iku | aywa kabyawarèng kathah ||
22. awit lunganingsun iki | nilipakên wong sapraja | dadya laku anarojong | marmane sira dèn bisa | amot wadi sinuksma | lawan aywa dangu-dangu | palwa nuli angkatêna ||
23. Ki Juragan duk miyarsi | sabdane ri sang minulya | sidhakêp dangu anjomblong | marêk sarya ngèstu pada | alon ing aturira | lamun makatên pukulun | sang kalih Gusti-kawula ||
24. amba tiyang nagri Mêsir | wasta Juragan Du'ljalal | mangke kang ingimanake | tiyang ing Mêsir sadaya | agami Rasulu'llah | mangka tuwan têdhakipun | Gusti Panutaning Jagad ||
25. pantês lamun ngaji-aji | anêmbaha botên ical | labêt sawabe pêpundhèn | awas tumêkèng akherat | pinunjung puji puja | radèn kalih ngandika rum | wus aja kadawa-dawa ||
26. payo umangkat tumuli | Ki Juragan tur sandika | undang sakarèh-rèhane | tanggap para juru palwa | wusnya samêkta mangkat | palwa kêras lampahipun | antuk angin sawatara ||
27. ri mangkana palwa prapti | laladan tanah Kamboja | Ki Juragan sêdya rèrèn | angèbèrakên dagangan | wus wantuning sudagar | lali mèlike katungkul | tan ngelingi kabêcikan ||
28. Ki Juragan aturnya ris | dhuh Radèn Sirahing-tapa | alim-paduka kêmawon | kawula badhe tumimbal | kèndêl tanah Kamboja | wit nggèning juragan agung | pados barang sade barang ||
--- 8 ---
29. Radèn Santri anauri | jangji nora pati lawas | ingsun iya njurungake | apa ing sakarêpira | sayêkti tan suwala | kadaringsun wong anunut | anumpal-kèli kewala ||
30. Ki Juragan matur malih | dhuh anggèr dèrèng kantênan | pan sampun pandamêlane | juragan asaba paran | ngalaya tanah-tanah | pan dèrèng kenging katêmtu | enggal lamine ing lampah ||
31. yèn paduka drêng-ing galih | inggih paringa prabeya | ingkang dados imbalane | supados tan kapitunan | dènira dagang layar | yèn tan makatên saèstu | prêlu mêlêng kajêng-kula ||
32. pados kauntungan dhingin | sampun tuna bêbêrahan | sagêd cucuk kangèlane | wau ta duk amiyarsa | sira radyan katiga | laju jumurung sakayun | nanging ngêmu rêngating tyas ||
33. rumaos yèn dèn cidrani | pinakewuh puwa-puwa | karênanira pralente | ri sampunira mangkana | baita lajêng mangkat | kinêraskên lampahipun | sêdya mring tanah Kamboja ||
34. wau ta Rahadèn katri | tansah sungkawa ing driya | dènnya kacuwan sêdyane | kalawun-lawun nèng paran | anut rèh-ing juragan | wontên dhêndhaning Hyang Agung | dumunung mring Ki Nangkoda ||
35. palwa sinêrang ing angin | rêmuk kajêntus ing karang | kèrêm sadagangan kabèh | Ki Juragan sarowangnya | sirna kalêban toya | sira rahadyan katêlu | marmaning Allah raharja ||
36. rinaksa dèrènging pasthi | katiga wus munggèng dharat | nèng luhuring parang sigrong | tan pêgat maca istigfar | yayah kadi supêna | para juragan gung-agung | ing Kamboja sami prapta ||
37. sêdyarsa amitulungi | mring kang kasrang
--- 9 ---
kasangsaran | nanging tan ana mapolèh | dangu awas pandulunya | yèn saluhuring karang | wontên wong anom katêlu | cipta kang darbe punika ||
38. baita kèrêm ing warih | nulya samya pinaranan | marang wong Kamboja kabèh | sira rahadèn katiga | binakta maring wisma | panganggêpe atêtulung | mupu papa kawlasarsa ||
39. tinanya purwaning nguni | dènnya nandhang kasangsaran | palwa ngantos kabilahèn | saure radèn katiga | sinandi ing wacana | yêkti tibaning bêbêndu | pan saking karsaning Allah ||
40. sang parasdya tanya malih | pundi asale ing tanah | andika dagang anêmbe | wontên ing tanah Kamboja | dèrèng sêpta kulina | sang kaswasih lon sumaur | saking nagari ing Cêmpa ||
41. sêdya maring tanah Jawi | amartuwi prasanakan | inggih ngiras ngaro gawe | angêmbara dagang layar | dhatêng ing tanah-tanah | ngêrês kamiwlasên dulu | pra nangkoda ing Kamboja ||
42. tinanya namanirèki | katiga sajarwèng nama | ananging sandi trah ngisor | rêmbaging para nangkoda | badhe asung pawarta | maring pangagênganipun | karananing kasangsaran ||
43. sêdhêng arêrêp rumiyin | sang kawlasarsa katiga | mêmulya sapakolèhe | wusnya saarjuning rêmbag | sanggyaning daniswara | rêrêm rahadèn katêlu | tansah andandang wigêna ||
3. Dhandhanggula
1. enêngêna kang lagya kaswasih | sira wau wong agung katiga | pinupu juragan gêdhe | kinarênan ing kayun | jinurungan sakapti-kapti | warnanên nagri Cêmpa | ing samurcanipun |
--- 10 ---
nênggih rahadèn katiga | rama ibu myang eyang dahat rudatin | katongton kararantan ||
2. dupi sampun ing antara ari | amiyarsa warta bêbaratan | saking nangkoda liyane | yèn wontên palwa rêmuk | anarajang marang ing têmbing | tanah nagri Kamboja | kang nunggang sadarum | myang daganganira samya | kang arobah alus-alus bangsa pèni | sirna tanpa kukupan ||
3. radèn katiga anumpal-kèli | anut palwane nangkoda dagang | kang kênèng sangsara gêdhe | nanging maksih rahayu | anèng tanah Kamboja nagri | samya tinawan karang | dene sêdyanipun | samyarsa mring tanah Jawa | alêlana ngiras têtinjo martuwi | karaharjaning uwa ||
4. gupuh lajêng anduta sang aji | anglêlari ing wayah katiga | amawa palwa ge-age | yèn kapanggih rahayu | para raja satriya katri | gya kinèn anglayarna | lênging sêdyanipun | baita cundhaka mangkat | ing lautan lêpas palwa antuk angin | ènggalirèng carita ||
5. radèn katri pan sampun kapanggih | anèng tanah laladan Kamboja | samya sukèng sadayane | kasambadaning kayun | lajêng samya minggah ing kèci | sagung para juragan | sumujud pudya yu | sidane lampah samudra | sang parasdya katanêm kataman ing sih | sinaman panarima ||
6. wusing layar lêpas antuk angin | kang tinilar wong tanah Kamboja | mangu tyas gêgêtun kabèh | sêm kasêngsêm kadulu | ing suwarnanira sang katri | lir koncatan sêsotya | saking dèrèng tutug | karêm karênaning prana | kapugutan ing sih sah-e sang kaswasih | susah mangado ngêsah ||
7. kang alayar samana wus prapti | laladaning tanah ing Palembang | wong agung katiga rèrèn | angrêrêmakên laku | lan miyarsa katuring [katu...]
--- 11 ---
[...ring] warti | yèn pangagêng ing Plembang | maksih kadangipun | gèndhèng cènèng saking uwa | nênggih Prabu Brawijaya kang mancêri | anama Arya Damar ||
8. saking Ni Endhang Sasmitapuri | pangrêmbene Sang Sri Brawijaya | marma mampir amartinjo | ing karaharjanipun | palwa kèndêl rahadèn katri | têdhak saking baita | dharat lampahipun | warnanên Sang Arya Damar | duk samana garwanira amarêngi | ambabar mijil priya ||
9. warnanira sakalangkung pêkik | pan andhatêngakên gara-gara | pratandha gêng darajatê | gêtêr patêr gumuntur | orêg bumi agonjang-ganjing | warsa drês salah masa | aprahara ribut | lindu ping pitu sadina | brahalane wong Palembang bosah-basih | ajur sawalang-walang ||
10. tidhêm dhêdhêt tandhaning dumadi | kêkês tistis mar-mar ing wardaya | dupa[6] tan antara suwe | gara-gara gora gung | surut sirêp parêng barêsih | sumilak katon padhang | tan antara dangu | wontên cahya diwangkara | cumalorot gumilang-gilang nêlahi | saking ing antariksa ||
11. ngalad-alad gêngira sawukir | jabang bayi ingkang dinawuhan | maratani sarirane | sirnaning cahya luhung | wus rumambah ing jabang bayi | ramebu duk umulat | langkung suka ngungun | ya ta wau Arya Damar | tyas karênan kasok lumunturing kang sih | kadya putra priyangga ||
12. jabang bayi wus sinung wêwangi | dening kang rama Sang Arya Damar | Radèn Praba panêngrane | wong Palembang sadarum | agung alit miwah jalwèstri | prapta asung bêbingah | ing sakadaripun | myang pêpuja pangastawa | tan antara wontên wadya tur upèksi | kalamun katamiyan ||
13. janma katri warnanira pêkik | sêmunipun darahing [da...]
--- 12 ---
[...rahing] awarya[7] | alim-alim busanane | Sang Arya Damar gupuh | mêthuk lajêng angacarani | mring wong agung katiga | gya satata lungguh | wusnya rêrêm sawatara | Arya Damar sumungsung pambagya manis | dhuh sang tigas kawuryan ||
14. katri sintên sinambat ing wangi | lan ing pundi asal sangkanira | paran kang dadya sêdyane | kêsdu asih martamu | sang katiga sandi ing warti | ngakên santri ngumbara | bêbara sapurug | sêsambèn adagang layar | lênging sêdya samyarsa mring tanah Jawi | kawêntar karta arja ||
15. praptèng laladan Palembang ngriki | dumadakan kumêsdu parasdya | amartamu têpang sae | kasêmbuh amirungu | mangkya mêntas adarbe siwi | tur pasihaning Allah | têmbe dadya baku | pêpanutaning agama | Arya Damar suka dènira miyarsi | sabdaning tamunira ||
16. dene kawangwang kalamun sidik | sang katiga waskithèng wacana | sangsaya agêng kurmate | Sang Arya Damar gupuh | animbali garwanirèki | Sang Raja Putri Cina | tan adangu rawuh | sang arya alon ngandika | anuwuna sabdonga tamu kang prapti | sêmune auliya ||
17. Rêtna Subanci lajêng mangarsi | sung pambagya raharjaning lampah | tanggap ingkang sinaruwe | tangkis wacana arum | sapraptane samya basuki | kêsdu apawong mitra | sang rêtna anuwun | ya ta ri Sang Arya Damar | anrahakên putra ingkang mêntas lair | sinuyuna pudyarja ||
18. wong agung katiga anangapi[8] | gantya-gantya mangku Radèn Praba | sinêbul-sêbul êmbune | karênan tyas andulu | ing warnane rahadèn bayi | pan wong agung katiga | ngêmpèk ngambil sunu | ramebu kalangkung suka | lan pra tamu manjing pawong mitra jati | dahat pangupajiwa ||
--- 13 ---
19. Arya Damar pan pinrih anunggil | anêtêpi ing agami Islam | datan lênggana sapakèn | kalawan garwanipun | sampun anut tunggil agami | têkwan sawadyabala | sadaya samya nut | pangrèhe ri sang dhatêngan | pan inganggêp guru awal praptèng akhir | sumungku sungkêmira ||
20. ri sampuning Dyan Arya sarimbit | manjing Islam putra Radèn Praba | winêwahan parabane | mring Radèn Rahmat wau | nênggih Radèn Patah wêwangi | Dyan Santri Ali nulya | maringi jêjuluk | apêparab Radèn Kasan | Radèn Alim Abu Hurerah maringi | Rahadèn Yusuf nama ||
21. Arya Damar sagarwa nahidi | ngayubagya yogyaning katiga | dumadya pangastawane | wasiyat akarya yu | ri sampuning antara ari | pamit ri sang katiga | andugyakkên kayun | dênyarsa mring tanah Jawa | Arya Damar sagarwa dahat bondhèti | rèhning dèrèng alama ||
22. dèrèng dugi gènnya karênan sih | sang katiga tan kêna ingampah | dadya samya jumurunge | kaprasidaning laku | nulya budhal wong agung katri | Arya Damar sawadya | nguntapkên ing guru | umiring maring muhara | pan wong agung katri lajêng nitih kèci | minta mit para siswa ||
23. Arya Damar sawadya njurungi | ri sampuning samêkta umangkat | palwa ambabar layare | kang kari kapirangu | yayah kadi kapugutan sih | sahe lan gurunira | cipta dèrèng tutug | pangungsêding kawruh byakta | kawarnaa lampahe wong agung katri | palwantuk angin kêras ||
24. sampun praptèng laladan jaladri | paminggire tanah pulo Jawa | ingandhêgakên lakune | datan antara dangu | minggah dharat wong agung katri | palwa wangsul alayar | rèhning wusing prêlu | warnanên radèn
--- 14 ---
katiga | sapraptane nagari ing Majapait | njujug ing Kapatihan ||
25. amarêngi ing ari Rêspati | pinanggihan Patih Gajahmada | tinanya sangkan prênahe | myang aran sêdyanipun | nêmbe prapta ing Majapait | wau radèn katiga | prasaja ing atur | sêdya ran sangkaning prênah | Patih Gajahmada suka duk miyarsi | sowan maring ing pura ||
26. praptèng byantarèndra matur aris | dhuh pukulun amba tur uninga | wontên wong prapta anêmbe | katri taruna bagus | pangakêne ulun takèni | saking nagari Cêmpa | têturutanipun | kawayah ing Raja Kiyan | pulunannya Pramèswari Dwarawati | talêring asal silah ||
27. kang satunggal Sri Mudha mancêri | apanêngran Alim Abu Rerah | dene kang kalih putrane | Dyan Siti Asmarèku | kang asêpuh Dyan Santri 'Ali | kang anèm Radèn Rahmat | wau ta sang prabu | suka ing pamiyarsanya | myang kang garwa Pramèswari Dwarawati | praptaning pra taruna ||
4. Sinom
1. sakala nuduh parêkan | lajêng kinèn animbali | para pulunan katiga | duta tur sêmbah gya mijil | tan dangu sampun kerid | sira wong agung katêlu | mring dalêm datulaya | prapta byantarèng narpati | asadhepok dahat nganorakên raga ||
2. tandya mangsah ngaras pada | gantya-gantya angramuhi | Sang Aprabu Brawijaya | myang garwa sang pramèswari | tyas karênan mangaksi | warnaning pulunanipun | nimbali para putra | samya kinèn amanggihi | kadangira nak-ing sanak nêmbe prapta ||
3. para putra gurawalan | marêk ngarsaning rama ji | dupi sarèh sawatara | sri narendra sung pambagi | kaharjane sang katri | miwah karahayonipun | marsêpuh myang pra warga |
--- 15 ---
kang anèng Cêmpa nagari | turing putra katiga suka narima ||
4. kasêmbuh lunturing sabda | Pramèswari Dwarawati | rumakêt narik katrêsnan | myang kadang sêpuh jalwèstri | sêngsêm rumêsêp ing sih | buja-kramane lumuntur | lumintu paramarta | kanohan amikênani | suka rêna samya karênaning prana ||
5. sri narendra saha garwa | kasok kapasukan ing sih | maring pulunan katiga | tan kêna sah siyang ratri | nanging cuwaning galih | dene atmaja katêlu | sanès agaminira | ri mangkana antara ri | sri narendra karsa langên parameyan ||
6. anggêbyagakên badhaya | Sarimpi rinêpèn gêndhing | kidung pangudang para dyah | layu-layu nganyut ati | karya sêngsêm pangaksi | karsanira sang aprabu | minangka pasugatan | putra kang anêmbe prapti | dumadiya pangenggar-enggaring driya ||
7. nanging wong agung katiga | tan dadya rênaning galih | ing lêlangên kawibawan | miyat badhaya Sarimpi | tyas pêpêt manaputi | tan pêgat sami tangawut | Sang Prabu Brawijaya | wrin sêmune sambang liring | yèn kang putra katiga sêmu sungkawa ||
8. myat kang alêlangên taya | ri sampunira saari | bubaran para badaya[9] | kukud lèngsèr kang sarimpi | lajêng kasaput wêngi | kang samya sewaka murud | maring pakuwonira | warnanên sri narapati | lan kang garwa munggwing dalêm dhatulaya ||
9. tansah pulunan katiga | sang nata ngandika aris | maring atmaja katiga | he kulup ingsun-tingali | tyas mangêmu rudatin | ing mêngko paran karsamu | yèn ana kang pininta | sayêkti sun-pituruti | payo anggèr sira tutura prasaja ||
10. ature putra katiga | dhuh jêng uwa sri bupati | bilih kaparêng ing karsa | mangkya jêng
--- 16 ---
uwa sarimbit | anunggila agami | kalawan amba pukulun | mêmuri Islam mulya | nabêt tabèk para nabi | apan suci karênan karana Allah ||
11. jroning kitab pira-pira | pan sampun tundhuk ing tafsir | agunging darajatira | kamulyaning para nabi | labêt saking nglêluri | agêming agama luhung | marma paduka uwa | karsa anênimbang budi | botên langkung sampun kirang pangaksama ||
12. wau ta duk amiyarsa | narendra ing Majapait | aturing pulunanira | mêtêk kapêtêk ing galih | pêpêt mêpêt naputi | ewuh-aya rèh ing kayun | lamun lajêng anuta | lingsêm jênênging narpati | kurang mantêp kang wus têtêp tinêtêpan ||
13. dadya atangkis wacana | maring pra pulunan katri | kulup bênêr aturira | nanging rasaning tyas-mami | mêngko ingsun tan apti | ngingkêdi agamaningsun | ingkang wus kalampahan | linuri linuri-luri | pra lêluhur linuhur kaananira ||
14. dene kaya agamanta | ingsun pan ora mancèni | pêpancène sowang-sowang | sêsarênganing aluwih | êmbuh ingkang patitis | têgêse dènnya mrih putus | buntasing kanyatahan | tatapanitining pati | jêr mangkono kang kinênan kuna-kuna ||
15. tandha wahanane ana | padha kocap jroning tulis | sida sidining Kabudan | dènirandon ing kadadin | upama sun anampik | agamaning pra lêluhur | ing mula-mulanira | kang wus padha dèn ranggoni | dadi mokal bêbakal kaliru akal ||
16. jujul wuwul katariwal | asungsang buwana balik | anambuhi ingkang ana | ingkang tan ana dèn incih | eman wus dèn têmêni | laku kang kalakon iku | ilanga tan kawilang | sêsulang kang wus dèn liling | alimana ywa dadya cugêting nala ||
--- 17 ---
17. para pulunan katiga | lêgêg kala amiyarsi | panggah puguhing kang uwa | narendra ing Majapait | dadya ciptaning galih | pan wus karsaning Hyang Agung | beda kabudayanta | bêgja bêgjane kang lali | luwih bêja kang eling lawan waspada ||
18. kèndêl ature mring uwa | angandhar-andhara ajrih | kapidahwèn andêdawa | kadaut datanpa kardi | rubeda ngrêribêdi | sumendhe rèh ing Hyang Agung | nging paduka kang uwa | Pramèswari Dwarawati | sinung ilham anut agamaning putra ||
19. pan wus manjing Islam mulya | kawênangan imam suci | kang raka Sri Brawijaya | jumurung ingkang sudyapti | malik melik agami | ya ta wong agung katêlu | nahidi ingkang uwa | Pramèswari Dwarawati | dènnya kêsdu anut ing agama Islam ||
20. ri mangkana sarêng enjang | para pêpulunan katri | samya sinung pasanggrahan | acakêt lan dalêm puri | amung lêt sacapuri | rinaksa dening wadya gung | dahat sinuba-suba | wau ta wong agung katri | tan alami sami pamitan ing uwa ||
21. rumasa datan karasan | anèng nagri Majapait | karana tan sarawungan | kang samya nunggil agami | supêk raosing galih | marma kêdah arsa mantuk | maring nagari Cêmpa | kang uwa dahat mambêngi | taksih onêng kawulangun onêngira ||
22. myang katuju ing pawarta | lamun ing Cêmpa nagari | mangkya manggih karisakan | kasor prang lan Natèng Koci | dadya wong agung katri | kèndêl ardayaning kayun | têmah ngêmu sungkawa | kang uwa tansah ngrêrapih | ngaring-aring ingêngimur manuhara ||
23. salêjarirèng wardaya | ing siyang pantara ratri | sira wong agung katiga | tan pêgat mangun ngabêkti | dupi ing antara ri | karsanira sang aprabu | pra pulunan katiga |
--- 18 ---
samyarsa winangun krami | rèhning sampun sami katingal diwasa ||
24. sampading panggustinira | sri narendra animbali | Sang Arya Teja ing Tuban | atmajane katigèstri | lamun saarjèng kapti | katiga pindhah kapundhut | sêdyarsa pinipanggya | antuk pêpulunan katri | ingkang saking têtalêring nagri Cêmpa ||
25. sirarya Teja ing Tuban | sumanggèng karsa narpati | ri sampuning abipraya | kaiting rêmbag sang kalih | marêngi sajuga ri | sri narendra adhêdhawuh | mring Patih Gajahmada | sarèhning karsa winisik | sanalika lajêng kabyawarèng kathah ||
26. undang samêkta ing karya | sanggyaning para bupati | gumyah samya makajangan | saundha sabilik-bilik | rinarêngga sarwa sri | pradangga manguyu-uyu | rinaras kêkidungan | layu-layu nganyut ati | ri mangkana sawusnya ngidaki dina ||
27. pinanggihakên anulya | wau ta wong agung katri | kalawan putri katiga | kinancuh-kancuh sarimbit | Rahadèn Santri Ali | antuk Dyah Rêtna Maninjung | dene Rahadèn Rahmat | kêkancuhaning apanggih | nênggih lawan Rêtna Siti Dyan Manila ||
28. Rahadèn Alim Bu Rerah | panggih lan kadang wuragil | anama Rêtna Sadasar | langkung gêng bawahanèki | ingkang uwa sarimbit | myang para kadang sadarum | sumuyud suka rêna | panggihing pangantyan katri | myang marsêpuh suka hyun-hyunên amulat ||
29. mring radèn mantu katiga | pantêse jajar sarimbit | lawan para putrinira | saengga sêkar sarakit | prabanira nêlahi | sênêning samoha kusud | jalwèstri kang tumingal | cêngêng lam-lam ing pangaksi | pitung dina mangun langên karameyan ||
30. wus atut apalakrama | kapranan karênaning sih | sari ratri tan kêna sah | dupi ing
--- 19 ---
antara ari | ri sang pangantèn katri | karsanira sang aprabu | among sarèhing sêdya | mring putra pulunan sami | tinunggilkên kang samya tunggil agama ||
31. sira dyan putra katiga | kinèn maringkên tumuli | maring Arya Lêmbusura | anèng tanah Surawèsthi | matah duta kêkalih | mundhi pustaka sang prabu | lajêng atata-tata | cundhaka anandhang wêling | sawusira sampating rèh nulya budhal ||
32. datan winarna ing marga | lampahe caraka kalih | lawan wong agung katiga | sagarwa myang wadya sami | prapta ing Surawèsthi | njujug padalêmanipun | sirarya Lêmbusura | duta ngaturakên tulis | ingkang saking Sang Aprabu Brawijaya ||
33. gupuh Arya Lêmbusura | ananggapi kang kintèki | binuka sinuksmèng driya | sarahsaning dalêm tulis | Narendra Majapait | ngayumkên pulunanipun | rèhning sampun kawayah | tur samya tunggil agami | tan cinêgah singa kang asudi karsa ||
34. kèlu amalik agama | kèh kêdhik tan dèn wangêni | kang anut putra katiga | jinurungan pudyastuti | sang arya sukèng galih | sandika ing aturipun | maring utusan nata | dahat dènira ngurmati | lawan mantu buyut rahadyan katiga ||
35. kalangkung sinungga-sungga | wusira antara ari | duta mit mantuk mring praja | Ki Arya anayogyani | kanthi ngaturkên tulis | pan pinangka angsul-angsul | punang duta umêsat | praptane ing Majapait | angsul-angsul lajêng katur ing narendra ||
36. binuka kalangkung suka | têmbunge katuju kapti | sumanggêm dènnya tumampa | sinrahan ing radèn katri | nêngna datan winarni | nagari ing Majalangu | warnanên Surapringga | Arya Lêmbusura nguni | dahat sihe mring mantu buyut katiga ||
--- 20 ---
37. tan lami sinungan prênah | adhêdhepoka pribadi | samya jinênêngkên imam | nênggih Radèn Santri Ali | jumênêng ing Garêsik | nama raja pandhita gung | juluk Ali Murtala | dene ta wau kang rayi | Radèn Rahmat dadya imam Surapringga ||
38. sinung dalêm Ngampèldênta | anama Pangeran Katib | karan Sunan Ngampèldênta | murwani jumênêng Wali | dene Rahadèn Alim | Abu Hurerah dinunung | jumênêng dadya imam | anèng Majagung ngêbrêgi | kathah janma kang kapencut mucung Islam ||
5. Pucung
1. ya ta wau Dyan 'Alim Abu Rerahu | inguyun ing kathah | janma marsudi agami | nama Sunan Alim kasuwuring kathah ||
2. dalêmipun nama Suhunan Majagung | Sang Raja Pandhita | Ali Murtala Garêsik | duk samana lajêng krama ing Madura ||
3. pan adhaup lawan Rara Siti Taltum | nênggih putrinira | sira Sang Arya Baribin | atut runtut tan ana sangsayanira ||
4. pan pinugut nihan gantya kang winuwus | Sang Molana Iskak | kaipe Sang Sèkh Ibrahim | têdhakira Jêng Sayid Jungèb ing Arab ||
5. bangsa luhur samya trahing Kangjêng Rasul | maksuding agama | pan sampun pêputra kalih | samya priya bagus awirotama kas ||
6. kang asêpuh Sayid Ès panêngranipun | dene kang taruna | Sang Sayid Yakub wêwangi | duk samana samya sêdyarsa ngajawa ||
7. marmanipun apaksa adrênging kalbu | wit miyarsa warta | kadang nak-ing sanak sami | angajawi katrima manggih kawiryan ||
8. Sayid Yakub lan Sayid Ès tyas kapencut | wusing abipraya | samêkta mangkat tumuli | lampahira samya anitih giyota ||
9. tan winuwus dènira layar ing laut | enggalling carita | praptanirèng tanah Jawi | sang
--- 21 ---
akalih pra samya arêbat karsa ||
10. kang asêpuh Sang Sayid Ès sêdyanipun | maring Majalêngka | dene ari kang taruni | pan anêdya maring nagri Balambangan ||
11. alêstantun asewang-sewangan kayun | Sayid Ès anulya | praptanira Majapait | gya suwita Sang Aprabu Brawijaya ||
12. pan kalangkung ing sihira Sang Aprabu | dahat kapracaya | wasana ingambil siwi | sinung aran Radèn Suta Maharaja ||
13. dangu-dangu anèng nagri Majalangu | tyas datan karasan | sêpên kang nunggil agami | awasana pamit maring Ngampèldênta ||
14. sêdyanipun pan arsa bela dhêdhukuh | lan ari nak-sanak | kang samya nunggil agami | dyan linilan maring Prabu Brawijaya ||
15. mentar gupuh tan alami nulya rawuh | anèng Ngampèldênta | tinanggapan rênèng galih | awit kadang nunggil bangsa myang agama ||
16. karsa nusul tyasira sangêt kapencut | ketang tyas kacintan | rumêsêp samya sudyapti | sakarongron yayah roroning atunggal ||
17. ya ta wau Sunan Ngampèl karsanipun | nênggih ingkang raka | Dyan Suta Mahraja mangkin | sinung prênah dadya imam anèng Dêmak ||
18. anèng ngriku kathah kang tumut dhêdhukuh | anunggil agama | mangkana ing lami-lami | lajêng karan Sang Sèkh Suta Maharaja ||
19. gantya wau warnanên Sang Sayid Yakub | praptèng Balambangan | dhêdhukuh muhara pinggir | winastanan padhêkahan Purwasaga ||
20. duk ing ngriku parêng wahyaning bagya gung | Natèng Balambangan | Prabu Sadmudha wêwangi | ri mangkana kataman sungkawa dahat ||
21. marma tyas duh margi saking putrinipun | nandhang gêrah barah | madal sanggyaning usadi | apanêngran Sang Rêtna Sabodi Rara ||
--- 22 ---
22. suwarna yu samana sang nata ngrungu | lamun ing muhara | wontên janma nêmbe prapti | adhêdhukuh mêncil ahlu'l tapa-brata ||
23. pan wus kabul mumpuni salwiring kawruh | dadya tinimbalan | prapta kinèn ngusadani | katarima waluya grahe sang rêtna ||
24. suka sukur ya ta wau Sang Aprabu | nênggih putranira | pinaringakên tumuli | lajêng panggih lan Sayid Yakub samana ||
25. atut runtut tan ana sangsayanipun | pinaringan nama | maring martuwanira ji | apanêngran Pangran Radèn Wali Lanang ||
26. ya ta wau sawusing antara taun | dènnya palakrama | sang rêtna wus anggarbini | langkung suka sira Pangran Wali Lanang ||
27. amikêsdu miluta marsêpuhipun | anunggila Islam | sampun amangeran kapir | têmah bunêk panganaming kasampurnan ||
28. tanpa dunung sangêt dènira mrih anut | êninging kaanan | nabêt tabèk para nabi | kang wus kabul mungguh mungging bale baka ||
29. sang aprabu tan dadya rênaning kayun | rinèh ing agama | cipta lamun dèn wancèni | sanalika nir sihe mring mantunira ||
30. gya tinundhung saking sabêt-saponipun | prajèng Balambangan | Sèkh Wali Lanang sah anis | tanpa rowang anggana kawêlasarsa ||
31. myang kang kantun sang rêtna kang wawrat sêpuh | kadya nganyut jiwa | dènnya tinilar ing laki | marma tansah ngungun wulangun kalintang ||
32. pan kapuwung jrih dukaning ramanipun | wau ta kang kesah | samarga-marga nrang wingit | Pangran Wali Lanang praptèng Ngampèldênta ||
33. sarêng pangguh lan ari suka ing kalbu | dahat tinanggapan | kadangira prapta malih | siyang dalu pan anggung sinuba-suba ||
34. anèng ngriku wusing antara dinunung | anèng Patukangan | angimamana agami | kalampahan dhukuhe karta raharja ||
35. tan winuwus wau ta mangsuli catur | kang kantun awawrat | anèng Balambangan nagri |
--- 23 ---
praptèng masa pan ambabar mijil priya ||
36. warna bagus karsaning Allah kang ibu | pan seda konduran | margane ngidaki jangji | sasedane Raja Putri Balambangan ||
37. gya pagêblug ruharaning rat dahuru | karoban lêlara | sakit sontên pêjah enjing | ingkang sakit sontên enjing praptèng pêjah ||
38. sang aprabu mêgêng sungkawaning kalbu | ciptaning panarka | yèn mawaning jabang bayi | tan antara kinèn nglabuh ing samudra ||
39. yèn rahayu jabang bayi têmah lêbur | prajèng Balambangan | tumpês pinarak gêgêring | para wadya jumurung mangayubagya ||
40. tan adangu jabang bayi gya sinambut | maring ingkang eyang | dinunung sajroning pêthi | kang tumingal ngêrês angrês angrêsula ||
41. wlas andulu ajrih kapêksa ing ratu | sanalika mangkat | linabuh maring jaladri | gilang-gilang lênglêng kapilêng kang mulat ||
42. warnanipun jabang bayi katon bagus | sumunar kang cahya | jalwèstri manguyu tangis | sruning wêlas yayah kèlu belantaka ||
43. duta mantuk wontên parmaning Hyang Agung | akarya lantaran | rinaksa dèrènging pasthi | amarêngi wontên juragan alayar ||
44. nuju langkung Ki Juragan Sambodyèku | Garêsik dunungnya | sêdya mardagang mring Bali | praptèng ngriku Juragan awas tumingal ||
45. yèn ing laut têngah wontên pêthi karut | mawa teja muncar | kacaryan gya dèn parpêki | dyan ingambil tutuping pêthi binuka ||
46. kagyat njumbul isi jabang bayi bagus | cahyane gumilang | narka darahing wirya di | dadya bantên labêt rèh pakaryan jina ||
--- 24 ---
47. nanging kêsdu Ki Juragan nêdya mupu | karya kabêcikan | sêsama samèng dumadi | bok jalari bêgya[10] anarik kamulyan ||
48. gya sinambut inginggahkên mring parau | dening Ki Juragan | suka rêna aningali | ri sampuning mangkana baita mangkat ||
49. tan winuwus dènira alampah laut | Juragan Samboja | ri mangkana sampun prapti | anèng Tandhês ginumatèn dadah dulang ||
50. semahipun asuka rêna ing kalbu | dhasar Ki Juragan | salami dèrèng ngalami | darbe suta marma kasok sih trêsnanya ||
51. ya ta wau Radèn Bayi sakalangkung | ing kabêgyanira[11] | pan wus karsaning Hyang Widhi | lamun têmbe linuhur darajatira ||
52. Radèn Bagus pan sampun umanjing sunu | yayah tan kêna sah | nulya sinungan wêwangi | mring Juragan anama Radèn Satmata ||
53. sakalangkung pinuja pinunjung-punjung | sasêdya dèn uja | sinarjon ingaji-aji | pinibudya maring Juragan Samboja ||
54. dèrèng dangu dènira angambil sunu | ya ta Ki Juragan | tinêkakakên ing jangji | nandhang roga têkaning wasana pêjah ||
55. dadya wau kang putra Rahadèn Bagus | kamong Ni Juragan | sangsaya tumancêp ing sih | panganggêpe lir suta dènira yoga ||
56. dumalundung enggal agêng wit ingugung | Rahadèn Satmata | anèng laladan Garêsik | pan akarya brangtaning wong sabên dina ||
6. Asmaradana
1. nihan gantya kang winarni | sarênganing lêlampahan | anênggih wontên kadange | Sang Sèkh Suta Maharaja | kang ngimami ing Dêmak | dadya prênah arinipun | lawan Pangran Wali Lanang ||
2. samya Sèkh Iskak mancêri | nama Sèkh Waliu'l-islam | yêkti samya têtalêre | dharahing Jêng Rasulu'llah | wutah gêtih ing
--- 25 ---
'Arab | ya ta samana winuwus | sira Sèkh Waliu'lislam ||
3. kasok karoban ing warti | dene para dagang layar | yèn kadange sakarongron | samya anèng tanah Jawa | nêtêp manatagama | kèh janma sayuk sumuyud | dadya Sèkh Waliulislam ||
4. kapencut arsa ngajawi | nunggil kadang-kadangira | sagêda oyod arondon | lajêng samêktèng baita | alayar ing samudra | lêpas lampahing parau | antuk angin karya gancang ||
5. wus prapta ing tanah Jawi | ri Sang Sèkh Waliu'l-islam | darat anggana lampahe | anjujug ing Ngampèldênta | pan kadang nak -ing sanak | talêr saking ibunipun | langkung dènnya kinurmatan ||
6. samya karênan ing galih | lir satu mungging rimbagan | ananggêni agamane | sira Sèkh Waliu'lislam | jrih nungkêmirèng kadang | rumarah ing rèh rahayu | ngayum mangayom kawiryan ||
7. duk samana tan alami | sira Sèkh Waliu'lislam | antuk sihe Sunan Ngampèl | pinarnahkên dadya imam | nèng tanah Pasuruhan | anulya ingambil mantu | mring Dipati Pasuruhan ||
8. pan antuk Rara Satiri | atut dènnya palakrama | datan ana sangsayane | tan lami ngalih panggènan | dalêm ing Pandhanarang | kapiyarsèng Maha Prabu | Brawijaya Majalêngka ||
9. yèn wargane putra katri | nguni ingkang saking Cêmpa | dadya linastarèkake | mêngkoni ing Pandhanarang | ing rèh sabawahira | nênggih minangka lêlungguh | sinung nama adipatya ||
10. pinardikakkên ngimami | kang samya kêsdu agama | pan asampun ngèstokake | nihan gantya kang winarna | Sang Sèkh Molana Iskak |
--- 26 ---
nguni kang sampun kasêbut | têdhake Sèkh Jungèb Arab ||
11. karsanira angajawi | sêdya anusul kang putra | kawarti eca manahe | angkatira saking Arab | mawa putra sajuga | Khalifah Kusèn ranipun | sapraptaning tanah Jawa ||
12. jujug anèng Ngampèlgadhing | Jêng Sunan kalangkung suka | rawuhe kang uwa nêmbe | lan ambêkta kulawangsa | dahat ingupaboga | samya karênan ing kayun | sang prapta sih anarima ||
13. wusnya rêrêm sawatawis | sira Sèkh Molana Iskak | lajêng anungsung pawartos | padununganing pra kadang | Jêng Sunan Ngampèldênta | matur ing uwa yèn sampun | sinung prênah sowang-sowang ||
14. angimami ing agami | ing Dêmak myang Patukangan | kang uwa sapamyarsane | ature pulunanira | Jêng Sunan Ngampèldênta | dahat sukanirèng kalbu | wau Sèkh Molana Iskak ||
15. pan lajêng aminta tuding | dununganing pêprênahan | kang putra Jêng Sunan Ngampèl | nulya angaturi têdah | kinèn angimamana | Madura saurutipun | maraha Agami Islam ||
16. sagêda nunggil agami | Sri Lêmbupêtêng Madura | pinuriha salintire | supados bakuh akêkah | kang uwa tan lênggana | myang Sayid Kusèn jumurung | ri wusing samêkta mangkat ||
17. sakalihan sampun prapti | anèng nagari Madura | abipraya sakarongron | samyarsa suwitèng Nata | Lêmbupêtêng Madura | kanggêp pangawulanipun | kapracaya kalih pisan ||
18. dahat rinêsêpan ing sih | gya ingambil paripeyan | dinaupkên sakarongron | antuk têtilaranira | putranirèng martuwa | Arya Baribin ing dangu | atut dènnya palakrama ||
19. ri wusing alami-lami | sira Sèkh Molana Iskak | kalawan Khalifah Kusèn | samya mamardi agama | anuta rèh ing Islam | Sri Lêmbupêtêng lingipun | panggah puguh datan
--- 27 ---
owah ||
20. natèng Madura ngèmuti | têdhaking Sri Brawijaya | anuta ing rèh pan asor | Gusti angayum kawula | mendah ucaping janma | sang kalih tansah umatur | ngaturakên pralampita ||
21. caritaning para nabi | kang atampi kanugrahan | ngugêmi agama kaot | Sri Lêmbupêtêng Madura | dèrèng kabuka ing tyas | mandar dadya dukanipun | kasor kasêsêr tan arsa ||
22. dadya tinundhung sang kalih | saking nagari Madura | kesah saparan-parane | kinuya-kuya ing katah[12] | dahat kawêlasarsa | sêsewangan lampahipun | entare saking Madura ||
23. mamèt sasukaning galih | sira Sèkh Molana Iskak | tan arsa wangsul mring Ngampèl | lingsêm dènira acabar | angrèh natèng Madura | rêrêm kèndêl adhêdhukuh | anèng tanah ing Malaka ||
24. nênuntumkên pangabêkti | tobat ing Allah ta'ala | dene ta Khalifah Kusèn | wangsul maring Ngampèldhênta | warta cabaring karsa | Sunan Ngampèl anglêlipur | pan dèrèng parênging masa ||
25. yèn sampun katuju kapti | saèstu ngasor piyambak | narima Khalifah Kusèn | pangimuring parimarma | Jêng Sunan Ngampèldênta | anarima tumut ngayum | sumuyud pangrèhing karsa ||
26. kunêng kawarnaa malih | Sri Lêmbupêtêng Madura | kesahe Molana karo | Khalifah Kusèn Sèkh Iskak | lajêng miyarsa warta | yèn tanah ing Surèngkewuh | wontên Sang prapta datêngan[13] ||
27. pan kalêbêt bangsa alim | têka saking tanah Arab | praptanya samyarsa ngêndèh[14] | agamanira kang rama | labêtaning Kabudyan | korawa kadibyanipun | Sèkh Arab kang angajawa ||
28. mêmarah malik agami | karan Sunan Ngampèldênta |
--- 28 ---
pan wong Surabaya kabèh | kathah milya agamanya | sumungku sungkêmira | wus akarya masjid agung | pinindha bangsal witana ||
29. tyas rêngat mawinga wêngis | sêdyarsa pinaracidra | paraning rèh kadibyane | Sri Lêmbupêtêng Madura | wusnya samêkta mangkat | tanpa wadya lampahipun | kengis labêting prawira ||
30. sapraptaning Ngampèlgadhing | Sri Lêmbupêtêng Madura | namar namur pangamore | para sa[...][15] kang rumêksa | marêngi wêktu 'isya | Natèng Madura anjujug | têpining hèr kang kinulah ||
31. dumunung parêking masjid | tan ana janma uninga | samana Jêng Sunan Ngampèl | têdhak sapinggiring kulah | api-api tan wikan | Prabu Lêmbupêtêng gupuh | mire anarik curiga ||
32. dupi arsa anglarihi | mring Jêng Sunan Ngampèldênta | kèngsêr kasor prabawane | alading Wali minulya | sumaput lajêng rêbah | kagêbyur sajroning banyu | Jêng Sunan ing Ngampèldênta ||
33. api kagyat ing panggalih | animbali pra sakabat | dupi prapta ing ngarsane | sakabat kinèn mariksa | janma kêlêm ing kolah | kang kinèn datan adangu | mentar aniti pariksa ||
34. têrang dènira ningali | Jêng Sunan Ngampèl dhêdhawuh |[16] nulya kinèn ngêntasake | Sri Lêmbupêtêng Madura | nanging tan sagêd kêntas | ingidèn ing Jêng Sinuhun | sanalika sagêd kêntas ||
35. saking salêbêting warih | Sri Lêmbupêtêng Madura | ingandikan Sunan Ngampèl | kinèn ndugèkakên sêdya | rèhning sampun waluya | Natèng Madura tumungkul | analangsa nuwun tobat ||
36. jêng sunan nulya ndawuhi | yèn satuhu sampun tobat | paran kang dadya tandhane | Sri Lêmbupêtêng Madura | tumundhuk ngaras
--- 29 ---
pada | Jêng Sunan suka ing kalbu | alon dènira ngandika ||
37. kula sampun angalimi | mêpêt kalêpatanira | nanging dèrèng marêm batos | yèn tan anunggil agama | muklise kurang eklas | Natèng Madura jumurung | anut ing rèh karsa-tuwan ||
38. yêkti ulun ananggoni | angandika Jêng Suhunan | yèn makatên sokur bage | ri sampunira mangkana | anulya sinahidan | Natèng Madura mangkya wus | lajêng manjing Islam mulya ||
39. kasandhangan iman suci | sumanggêm nanggêmi gama | tan kumêdhèp pangidhêpe | tobat nabêt manjing sabat | dupi ing wanci enjang | Jêng Sunan Ngampèl adhawuh | maring Sri Natèng Madura ||
7. Sinom
1. Sri Lêmbupêtêng samana | kinèn konduran tumuli | maring nagari Madura | rèhning sampun mratandhani | sumanggêm ananggoni | agêming agama luhung | kang kinèn tan lênggana | nulya samêkta minta mit | tyas kalêgan sang guru mangayubagya ||
2. sri narendra lajêng mangkat | Khalifah Kisèn umiring | wus ahlul duk angawula | ing marga datan winarni | praptèng Madura nagri | asewang-sewangan laku | Sang nata ing Madura | kondur mring prajanirèki | Sang Khalifah Kusèn tan kandhêg ing lampah ||
3. maring Sumênêp dinuta | ing Jêng Sunan Ngampèlgadhing | lan kinèn maring Balega | ngradon angradin agami | kanthi amawa tulis | kait rêmbag sabayantu | lawan Natèng Madura | nênggih tumut mratandhani | Sang Khalifah Kusèn lampah lêlancaran ||
4. praptane Sumênêp praja | panggih Sri Jaranpanolih | wus samya atata lênggah | sang
--- 30 ---
duta ngaturkên tulis | Prabu Jaranpanolih | nanggapi nawala sampun | sinuksma ing wardaya | ginigit rahsaning tulis | tyas kabuka kabul kabelan agama ||
5. tan lênggana manjing Islam | Khalifah Kusèn nulya mit | laju têrus ing Balega | Natèng Sumênêp njurungi | nulya umentar malih | tan alami nulya rawuh | ing nagari Balega | pangagêngipun tininggil | tan suwala samya nut agama Islam ||
6. ri sampunira mangkana | Khalifah Kusèn nulya mit | wangsul marang ing Madura | jinurungan pudyastuti | samana sampun prapti | prajèng Madura apangguh | kalawan sri narendra | kinurmatan anglangkungi | tyas karênan kèndêl anèng ing Madura ||
7. kunêng gantya kang kawarna | wontên Molana kêkalih | samya wutah rah ing Arab | ingkang sêpuh awêwangi | Sang Molana Mahribi | alul[17] ing subrata nungku | dene ingkang taruna | nama Molana Garibi | kalih pisan samya putrane Sèkh Iskak ||
8. kaprênah kadang taruna | lawan Khalifah Kusèni | samana myarsa pawarta | yèn kadang sêpuh ngajawi | dadya Molana kalih | sayuk rêmbug sabiyantu | samya sêdya ngajawa | samêkta mangkat tumuli | lampahira numpal-kèli ing samudra ||
9. sapraptane tanah Jawa | wau ta Molana kalih | pan anjujug Ngampèldênta | langkung kinarênan ing sih | praptane wong kêkalih | buja kramane tan surud | Jêng Sunan Ngampèldênta | sangsaya santosèng galih | siyang dalu nêmên ngabêkti ing Suksma ||
10. tan lami wong sakalihnya | pinikramakakên sami | mèt suka rênaning driya | ri Sang Molana Mahribi | antuk Rêtna Marakis | nênggih kang adarbe sunu | Arya Teja ing Tuban | dene Molana Garibi | panggih lawan sutèng Gajahmaodara ||
--- 31 ---
11. anama Ni Kèn Sudara | atut sih-sinihan sami | tan ana sangsayanira | dupi ing antara lami | wau ta wong kêkalih | kaprênah sinungan dunung | mring Sunan Ngampèldênta | pinrih samya angimami | anèng Bantên ngradina agama Islam ||
12. kang paman datan lênggana | lajêng samya nglaksanani | praptèng Bantên kalih pisan | ngrakit padhepokanèki | sawusnya dèn dalêmi | kathah janma kang kayungyun | kèlu mèlu agama | ya ta Molana Mahribi | tan karasan kirang rêna ing wardaya ||
13. wit tan agêng ing agama | ya ta lajêng kesah anis | saking ing Bantên samana | dhatêng ing Cêmpa nagari | jênêk raosing galih | lajêng mangun adhêdhukuh | dene ta arinira | ri Sang Molana Garibi | taksih kasdu mandon ing Bantên kewala ||
14. wontên malih kang winarna | wontên Molana ngajawi | Sayid Jèn panêngranira | awit kalèban ing warti | yèn sudarmanirèki | Sayid Ès ingambil sunu | mring ratu tanah Jawa | dadya imaming agami | anèng Dêmak karan Sèkh Suta Mahraja ||
15. dèrèng trang cundhuking warta | marma nyidikkên nindaki | sapraptaning tanah Jawa | anjujug ing Ngampèlgadhing | tinanggapan ing galih | rêrêm kinarênan kayun | lajêng sinungan prênah | kinèn ngimami agami | ing Carêbon Barêbês lan Pajajaran ||
16. têkaning Karawang pisan | Sayid Jèn tan lêngganèng ling | nglaksanani ing pitêdah | adhêdhepok pasang rakit | anèng ing gunung Jati | kathah kang tumut dhêdhukuh | kasêngsêm ing agama | Sayid Jèn pinuji-puji | mangka guru gêr-ugêre sanagara ||
17. samana karaning kathah | nama Sunan Gunungjati | dhepoke karta raharja | ênêngna mangkya winarni | nênggih kang wus ngimami | Samarang saurutipun | ri Sang Waliu'lislam |
--- 32 ---
putranira jalu krami | wus diwasa sinung prênah sowang-sowang ||
18. kang sêpuh nèng Pakalongan | angimami ing agami | Sèkh Kalkum panêngranira | arinira kang sumêndhi | Sèkh Abdu'llah wêwangi | pêpandumaning dêdunung | dadya imam ing Kêndhal | arine pantara malih | apêparab sira Sang Sèkh Abdu'rrahman ||
19. ing nguni pan sampun dadya | pandhita ing atas-angin | ing mangkya kinarya imam | ulu-uluning agami | mardiyèng Islam suci | anèng tanah Kaliwungu | wus samya kalampahan | wontên kang winarna malih | bangsaning khas Molana saking ing Arab ||
20. kaprênah kadang nak-sanak | lawan Molana Mahribi | Sèkh Jamhur Alim panêngran | samana prapta ngajawi | njujug ing Ngampèlgadhing | tinanggapan praptanipun | karênaning wardaya | pan datan antara lami | Sang Sèkh Jamhur Alim anèng Ngampèldênta ||
21. pinikramakakên nulya | antuk putraning dipati | kang mangrèh ing Pajarakan | nama Rara Sampursari | atut sinihan kalih | sawusnya nulya tinuduh | ngimami Pajarakan | lêstari mardèng agami | kathah janma kajuman mangayum Islam ||
22. datan alami samana | sira Sang Sèkh Jamhur Alim | dènira apalakrama | anulya akrama malih | antuk ing Kêbon Candhi | tan ana sangsayanipun | nahan gantya winarna | Randha Samboja Garêsik | kang amupu kang putra Radèn Satmata ||
23. ing mangkya kataman roga | wasana prapta ing jangji | puput dènira nèng donya | sarèhning tan darbe siwi | raja-darbèkirèki | barang arta mas sotya gung | kasrah Radyan Satmata | salêbête dèrèng wanci | Radèn Putra sadaya kang rajabrana ||
24. pinitajêngakên ngrêksa | kawulawargane
--- 33 ---
sami | nênggih Juragan Samboja | kang tate tau aniti | suka karênan sami | pangêmonge Radèn Sunu | rêsêp rêksa rumêksa | kasokan rumangsuk ing sih | datan pae duk gêsange Ki Juragan ||
25. mangkana sawiji dina | Radèn Satmata marêngi | amêng-amêng ngenggar-enggar | munggwing têpining gêgisik | lêlingsèn tanpa dasih | sêngsêm mangaksi parau | nuju wontên baita | nangkoda alampah grami | mêntas midêr saking tanah liyan praja ||
26. sêdya mantuk maring Benang | kampir ing Tandhês rumiyin | praptèng pinggiring samudra | Tandhês laladan Garêsik | Ki Juragan udani | wontên rare tanpa batur | bagus suwarnanira | amêng-amêng nginggil gisik | tandya pinarêkan maring Ki Juragan ||
27. tinanya ingkang sêsuta | dene ledhang tanpa kanthi | kadi kataman dhuhkita | Radèn Satmata nauri | lamun atanya kami | ingsun tanpa bapa babu | Ki Juragan duk myarsa | ketang wêlase tan sipi | sanalika tinari ingambil suta ||
28. cipta karya kabêcikan | sêsama samèng dumadi | nulung kawulaning Allah | kaananing anak yatim | bok sagêd anjalari | kamulyaning badanipun | kang sinandhang riwayat | kadarmaning dhingin-dhingin | dadya ngamal wong akarya kabêcikan ||
29. wau ta Radèn Satmata | nalikanira miyarsi | pamilutaning nangkoda | kadadak datanpa budi | saure anglakoni | miturut sakarsanipun | ri sampuning mangkana | Radèn Satmata anuli | inginggahkên maring sadalêming palwa ||
30. binêkta mantuk mring Benang | praptanira nuju ratri | sira Rahadèn Satmata | pan lagya sakeca guling | anèng sajroning panti | ing dalu katingal murub | nangkoda duk uninga | ngungun pangangêning galih |
--- 34 ---
wus anarka yèn darahing kartiyasa ||
31. sangsaya sih trêsnanira | sangêt dipun kamulèni | ing siyang dalu winulang | ngaji tan lami wus bangkit | Ki Juragan winarni | sakit praptèng pêjahipun | têkyanirèng dêlahan | sinungan kamulyan jati | labêt saking asabar rila ing dunya ||
32. sagung raja-darbèkira | sarèhning tan darbe siwi | kasrah mring Radèn Satmata | wus diwasa sawatawis | tan ana dèn pasrahi | rumêksa rajabrana gung | dadya osiking driya | ular-ular nambut kardi | asinau ngawaki adagang layar ||
33. ri sampunira samêkta | dagangan winoding kèci | pênjalin kalawan kajang | lajêng umangkat tumuli | sêdya marang ing Bali | lêpas lampahing parau | samana sampun prapta | muharane nagri Bali | ngudhunakên pênjalin kalawan kajang ||
34. kathah kang samya atumbas | para nangkoda anggili | anêba kang dêdagangan | tigang baita wus ênting | kathah atampi picis | kêbak dadya saparau | suka Radèn Satmata | sumlêngêrên aningali | cipta tampi kamirahaning Pangeran ||
35. samana kataman coba | kathah janma pêkir miskin | kang samya aminta priman | jalwèstri prapta anggili | wantuning wutah ati | dhasar karêm atêtulung | mring sêsamining titah | asih mring dasih kaswasih | sing aprapta kang aminta pinaringan ||
36. maring Rahadèn Satmata | sarya ingandikan manis | he sanak dèn padha-padha | aja na ingkang sak-sêrik | nampani sihing Widhi | kamurahan kang dhumawuh | sayêkti ingsun darma | nglantari praptaning kang sih | sira sanak kang darbya bêgja sarkara ||
8. Dhandhanggula
1. kaananing ngaurip puniki | yêkti kabèh kagunganing Suksma | amung dèn abisa bae |
--- 35 ---
rumêksa badanipun | amburuwa talêring urip | tumitah 'alam dunya | yêkti kudu-kudu | angêgungakên istiyar | anggaota rupa sabarang pakolih | supaya karya arja ||
2. lamun wong nêmên anambut kardi | iku dadi laku kang utama | kataman ing panêmune | tan ana bedanipun | lawan wong kang ahli ngabêkti | jangji tan paracidra | pawitaning laku | Allah yêkti sipat murah | sipat asih gumêlar alam sakalir | rumêksaning kawula ||
3. ri sampuning ngêndika aparing | arta lantaraning pêpawitan | kang minta kawratan kabèh | pêkir kang anjêjaluk | gèdhèg-gèdhèg dènnya ningali | kadarmanira radyan | mamartèng tumuwuh | lêgawa rila ing dunya | pama kêmbang dèrèng wanci ganda wangi | wus arum ngambar-ambar ||
4. dadya janma sadayèsmu ajrih | tumungkul nampani kang pangrila | dahat agêng panuwune | sadaya mêmuja yu | warna-warna dènnya sung puji | sawênèh pujinira | dhuh Allah Kang Agung | mugi têmbe aparinga | kawiryawan karahayon amartani | wênèh pujining janma ||
5. wong abisa amadhangkên ati | yêkti têmbe manggih kawaskithan | dadya pandaming rat kabèh | sawênèh pujinipun | janma ingkang kapasuk ing sih | gampanga kang sinêdya | wong awèh rahayu | dumadiya pangayoman | sira Radèn Satmata nanggapi ing sih | sinaman sama-sama ||
6. kang aminta sangsaya anggili | lunga têka tinêkan sakarsa | datanpa sah pisungsunge | ardana saparau | têlas bebas tan ana kari | ya ta Radèn Satmata | pan anêdya kondur | juru palwa lon turira | dhuh rahadèn karsa tuwan kados pundi | dènira dagang layar ||
7. ngêntu-êntu bathi kang ingèsthi | angalênthar kinarya jêntara | pothar-pathir wêkasane | têlas ardananipun | baya kantun ngêmut dariji |
--- 36 ---
ajaja jaja boja | yêkti kang parau | uyang-uyung tanpa karya | ngaya-aya ngêlaya ngidêri bumi | kangèlan tanpa tuwas ||
8. Radèn Satmata alon nauri | hèh wong sanak dipun anarima | wahyaning kang coba gêdhe | Allah sipat mukitun | sipat murah lan sipat asih | lan sipat samak basar | juru palwa matur | lêrês ingkang pangandika | nanging lamun dèrèng sagêd mratandhani | kalêbêt sêsongaran ||
9. Radèn Satmata ngandika malih | juru palwa payo nyatakêna | ingkang dadi pratandhane | Pangeran Ingkang Agung | yèn sinêdya sayêkti dadi | mara angupayaa | apa kang kadulu | sapinggire ing samudra | sanalika padhas curi kang kalingling | dadi mas lan sêsotya ||
10. juru palwa ngungun duk ningali | sumlêngêrên tan bisa angucap | konjêm tumungkul mukane | anut sakarsanipun | rèhning sampun amratandhani | nabda Radèn Satmata | yèn sira wus manut | apa ing sakarsaningwang | mêngko ingsun arsa amèt aling-aling | supaya ora rungak ||
11. payo amèta padhas karikil | lan kalaras padha bêntèlana | isthanên ana isine | lêbokna ing parau | supayane katona isi | kang kinèn tan lênggana | juru palwa gupuh | amèt karikil kalaras | osikira paran dadine ing mangkin | pratingkah kaelokan ||
12. baya dadi gêguyon ing benjing | mangkat dagang panjalin lan kajang | mulih tan ana jêbule | bathine amung uwuh | kadadène padhas karikil | ri sampuning akathah | dadya saparahu | ngandika Radèn Satmata | aja tanggung ingkang rong palwa puniki | dèn isènana pisan ||
13. juru palwa alon matur wêngis | kathah-kathah kadamêl punapa | ngêsêlakên tanpa gawe | punapa kangge urug | Dyan Satmata ngandika aris | watêke wong kangèlan | kapenak tinêmu | juru palwa lajêng mangkat | kapangèston akangèlan wira-wiri | datan angrasa sayah ||
--- 37 ---
14. rowangira sadaya tan apti | rumasane kinarya sawiyah | mung sajuga ngèstokake | wasta pun Barussyamsu | karana kang wus angyaktèni | kadibyaning rahadyan | kang sinêdya rawuh | sinung mangunah karamat | rong parau kêbêk ingisènan wêdhi | suka Radèn Satmata ||
15. wusing samêkta mangkat tumuli | sêdya kondur marang dhukuh Benang | alayar kêras lampahe | datan antara rawuh | juru palwa mudhun rumiyin | kang kantun tan kêna sah | amung Barussyamsu | asayah sakeca nendra | Dyan Satmata maladi samadi êning | angênêngakên prana ||
16. byar katingal dagangan mawarni | wêdhi sabaita dadya bêras | las-lasan putih warnane | kang sabaita wau | wêdhi brasak pan dadya kopi | kalaras pira-pira | dadya sinjang alus | bajulngosèk bêraswutah | puspalembong cindhe limar lan palangi | dene kang sabaita ||
17. kang aisi padhas lan karikil | ingkang agêng dadya lantakan mas | karikil kang alit dhewe | dadya sêsotya luhung | akik mirah nila widuri | ri sampuning mangkana | sira Barussyamsu | tangi dènira anendra | lêngêr-lêngêr amulat ing kanan kering | kêbêk barang dagangan ||
18. kang apèni-pèni rajapèni | Barussyamsu tan bisa angucap | kadya ngimpi pandulune | dene ing nguni uwuh | mangke têka salin ing warni | barang kang mahal-mahal | sarwa adi luhung | ngandika Radèn Satmata | Barussyamsu iki sih marmaning Widhi | malês sih kabêcikan ||
19. apan sinung kamurahan mangkin | dadi barang ingkang asarwendah | payo titikana kabèh | ya ta pun Barussyamsu | gurawalan lajêng ngabêkti | maring Radèn Satmata | jrih sungkêm sumungku | cipta yèn ing têmbe dadya | wali mulya guru gêr-ugêring bumi |
--- 38 ---
kramate wus rumêma ||
20. juru palwa kang mudhun rumiyin | awêwarta kulawangsanira | yèn Radèn Satmata mangke | dènnya dagang wus rawuh | tanpa tuwas mulih barindhil | payuning dêdagangan | duk panggawanipun | panjalin kalawan kajang | pan dèn pak-i sudagar aliru dhuwit | wang dadi sabaita ||
21. banjur pinintanan pêkir miskin | Dyan Satmata tansah danardana | dhuwit saparau êntèk | ing mêngko ulihipun | mbuwang tilas lir wong kalindhih | praune kinêbakan | klaras wêdhi watu | tan patut tinut ing kathah | kang miyarsa samya maido wus kêrid | sampun praptèng muhara ||
22. lajêng anjujug sajroning kèci | juru palwa ingkang awêwarta | mlêngak kagyat pandulune | lan kang winartan wau | sapandurat tan sagêd angling | lir linglung kalanglangan | dene sajêgipun | dèrèng myat barang mangkana | dhewe-dhewe samya sêdya mangênjali | maring Radèn Satmata ||
23. praptèng ngarsa ngaras pada kalih | Radèn Satmata alon ngandika | padha kawruhana kabèh | ing mêngko karsaningsun | apan sêdya lêlana malih | pan aja wara-wara | panggawe puniku | iki barang dêdagangan | ingsun bage sira kabênêr nampani | apa sapandum ingwang ||
24. kang aendah pèni rajapèni | wastra alus sotya nawarêtna | kalawan kancana kabèh | darbèke Barussyamsu | karanèku kang anjalari | panêbasing kangelan | patuwase agung | dene kopi lawan bêras | dèn panduma sakancanira dèn wradin | dadiya ular-ular ||
25. kang sinihan wus samya nampèni | dahat dènnya sèwu anarima | ing kadarmaning rahadèn | ya ta sasampunipun | Dyan Satmata anuwun amit | mentar andon lêlana | anggèndhol sadarum | ngandika Radèn Satmata | aja samar yêkti besuk têmbe buri | sun bali
--- 39 ---
maring Benang ||
26. dadya samya jurung mangastuti | sakarsane Rahadèn Satmata | mentar lêstari lampahe | denepun Barussyamsu | kasugihanira ngluwihi | dadya lurah nangkoda | sadaya angayum | Barussyamsu babokira | langkung mukti kaharjanira salami | tan ana sangsayanya ||
27. kunêng ingkang kawarnaa malih | wontên parênganing lêlampahan | krabate Jêng Sunan Ngampèl | paman misananipun | ajêjuluk Sèkh Suba Bangip | pan samya pehak Arab | talêr têdhak rasul | samana prapta ngajawa | pan anjujug anèng dhukuh Ngampèlgadhing | kinarênan ing karsa ||
28. tan alami anulya tinuding | kinèn ngimami tanah têngahan | Pranaraga saurute | wus kalaksanan sampun | datan ana sangsayanèki | nihan malih winarna | kang dadya pangulu | ngimami tanah Samarang | linurugan saking nagari ing Pêngging | dadya yuda kanaka ||
9. Pangkur
1. marmanya pinukul ing prang | dene nyorok jajahan nagri Pêngging | kathah kang ingirup-irup | kelut malik agama | Prabu Dayaningrat samana anuduh | anggêmpura ing Samarang | senapatining ajurit ||
2. Radèn Jaka Sinumbaran | lawan Arya Dewata kang kinanthi | Arya Tala tiganipun | padha wong surèng yuda | mêngku wadya salêksa wong surèng kewuh | sangkêp sadandananing prang | sapraptanirèng Samawis ||
3. Molana Waliu'lislam | saputrane sawadya pasang rakit | amêthuk praptaning mungsuh | têtindhihing prawira | Sang Sèkh Suta Maharaja karya dhênggung | punika prênah kang raka | lawan Dipati Samawis ||
--- 40 ---
4. kanthi lawan para putra | Sang Sèkh Kalkum Sèkh Jatiswara tuwin | lan para kadang sadarum | tumut lajêng campuh prang | ing Samarang lan ing Pêngging sarêng kiwul | rukêt caruk liru papan | sami darahing winani[18] ||
5. wong Pêngging lir saradula | datan etang pati lir mbêbêntusi | wong Samarang panggah têguh | tan ana nêdya oncat | mawulinga wringutên lir angun-angun | datan wrin ing pringgabaya | karepotan wadyèng Pêngging ||
6. kathah kang amanggih pêjah | senapati katiga wus ngêmasi | wadyabala tanpa etung | kang sirna ing paprangan | sakarine kang pêjah bubaran larut | sasrangan angungsi gêsang | mantuk maring prajèng Pêngging ||
7. katur ing Sri Dayaningrat | lamun wadya kang mukul ing Samawis | tiwas tumpês sirna larut | tan ana mangga pulya | sri narendra duk miyarsa atur dunung | tiwase cundhakanira | kang andon prang ing Samawis ||
8. jaja bang mawinga-winga | dhasar bantêr bèr wani wutah ati | sanalika budhal gupuh | gugup pra wadyabala | abusêkan kuswa gêgaman prang pupuh | balabar samarga-marga | kadya rob-ing jalanidi ||
9. datan winarna ing marga | sri narendra wus prapta ing Samawis | lajêng mangsah sara amuk | lir banthèng tawan brana | wong Samarang gugup karoban ing mungsuh | singa mangsah kasulayah | satêmah apothar-pathir ||
10. pangagênge ing Samarang | samya mangsah katindhês ing ajurit | wong Pêngging tatag atangguh | Sang Sèkh Waliu'lislam | pan kasambut anèng madyaning prang pupuh | kasiwo seda ing rana | sadaya mangsah pêpulih ||
11. Sang Sèkh Suta Maharaja | duk uninga yèn kang rayi ngêmasi | sirna kaparwasèng mungsuh | ngamuk sura tan taha | wadyèng
--- 41 ---
Pêngging kang katrajang kawur-kawur | ananging karoban lawan | dangu-dangu angendrani ||
12. Sang Sèkh Suta Maharaja | sawadyane linud ing wadya Pêngging | tan kandhêg dènnya lumayu | prapta tanah ing Dêmak | kasayahan dadya seda anèng ngriku | ingastana ing muhara | dene wadya kang mêmuri ||
13. para putra ing Samarang | sasedane kang rama giris miris | samya bubar kapalayu | angungsi sowang-sowang | asasaran saparan amèt rahayu | Sèkh Kalkum maring Bênggala | Sèkh Jatiswara angungsi ||
14. kèndêl anèng pêpataran | nênggih patarane Marbabu wukir | anèng ngriku adhêdhukuh | dene Sèkh Abdu'rrahman | bingung dènnya angulari kadangipun | wangsul mring atas-maruta | padununganira lami ||
15. ing Samarang sampun bêdhah | sri narendra kondur mring nagri Pêngging | ing sawadyabalanipun | tyasira wus kalêgan | dene ingkang angagu-agu wus gêmpur | kagêmpur kapapas ing prang | rêribêd tan anglabêti ||
16. nihan mangkya kang winarna | putrinira Sèkh Waliu'lislami | nama Siti Umi Kamsum | kalih lan putrinira | Sang Sèkh Suta Maharaja kapalayu | kang anama Siti Jenap | langkung dènnya kawlasasih ||
17. kalih mangilèn parannya | murang marga andêdêr andêrpati | rèhing pati tan kaetung | samarga sangu waspa | angrêrendhon mudhun mundhèning pêpundhun | rumambah ing lêmbak-lêmbak | kèdêran dening wana dri ||
18. kasiliran samirana | akarênan gandaning sari-sari | sarira mari marlêsu | lêsah tan kapirasa | rumasane sinungsungan ing pisungsung | ing sihe Sang Amisesa | sanityasèng tyas malat sih ||
19. kudhasih munya angêsah | ngangsah-angsah angrês kadi nangisi | wêlas mulat apilalu | kungkang ngungkung mangrêntang | lir mêmudya kasidaning Sang Dyah Ayu | laku kalakon [ka...]
--- 42 ---
[...lakon] katêkan | bengkas pangikising kingkin ||
20. ron rura ruru ing dharat | mawa sari sumirat angêngirid | brêmara mangrèh rum-arum | rumaras manuhara | ngarêm-arêm lêrêming sang karon laku | kalara-lara nèng paran | marêmèng pangaring-aring ||
21. praptèng Carêbon sang rara | lajêng minggah marang ing Gunung Jati | kang raka kagyat andulu | praptaning antên-ita | layu-layu lêlayangan wayang-wuyung | kadi asawang wangkawa | lumantar atêr prihatin ||
22. mangsah ngêsah ngaras pada | masmu waspa was-wasing tyas kaswasih | sumêdhot dhêdhêt mangadhuh | kumêdhap pangidhêpnya | Jêng Suhunan rumasa kasompok sêpuh | lir tan tahan nahênana | wigêna kang angênani ||
23. wusing sarèh sawatara | sang dyah rara karongron matur aris | mring raka karananipun | mirong rèh karorogan | ing Samarang rinurah suraning mungsuh | sadaya sah kasusahan | têmah kang rama ngêmasi ||
24. kadang-kadang kaduhkitan | asasaran saparan ngungsi urip | tan wrin kaananing dunung | wau duk amiyarsa | Sunan Gunung Jati sarèntèsing tutur | ing ari sakaronira | nduduk kadadak rudatin ||
25. karanta karantan-rantan | ingkang paman kataman angêmasi | lipuring driya kapupus | pasthi pangèsthinira | anarima sumawur angimur-imur | pêpêr lipure sungkawa | kinèn sumendhe ing takdir ||
26. dèn santa santosa ing tyas | aywa lingkap rèh ing lêlakon iki | cubên cobaning Hyang Agung | gungna ing panarima | bok manawa dadi lawananing wahyu | ngrêrêpa mèt pangapura | kanthi mêsu masuh budi ||
10. Kinanthi
1. tan pêgat dènnya mardya yu | Jêng Sunan ing Gunung Jati | mring ari Dyah sakalihan |
--- 43 ---
lèlèh lilih ing panggalih | mundhi sabdanirèng raka | mupus papasthèning takdir ||
2. rêm rêm sumurêm anungku | mungkul tawêkal mabikis | mahas ing wukir kewala | ngrakêt ing raka mangungkih | sumêngka maniddhikara | minta aksamaning Widhi ||
3. kunêng gantya kang winuwus | Karajan Palembang nagri | mangkya sira Arya Damar | putra kuwalonirèki | ingkang saking Putri Cina | talêr saking Majapait ||
4. Radyan Patah namanipun | mangkya wus diwasèng wanci | karsanira Arya Damar | lèngsèr kaprabonirèki | mring kang putra Radèn Patah | mêngkoni sagunging dasih ||
5. ya ta ri mangkana nuju | Sang Arya Damar tinangkil | dèning wadyabalanira | putra kalih munggwing ngarsi | satunggal Rahadèn Patah | Radèn Kusèn kang wuragil ||
6. pan akadang tunggil ibu | Radèn Kusèn kang mancêri | nênggih saking Arya Damar | sami saking Dyah Subanci | nênggih Rajaputri Cina | wus kadya kadang sajati ||
7. mangkana sasampunipun | pêpak andhèr kang sumiwi | ngandika Sang Arya Damar | Rahadèn Patah tinari | dhuh babo anggèr bêndara | wus diwasa sira mangkin ||
8. gumantiya jênêngingsun | anèng Palembang nagari | sagung para wadyabala | arinta Kusèn puniki | iya dadiya papatya | bakuh dènnya mong ing dasih ||
9. manira iki wus sêpuh | ambagawan mung mêmuji | kaharjaning prajanira | lamun manggih sangga-runggi | ingsun kang rêksa rumêksa | mayu ayuning nagari ||
10. Radyan Patah duk angrungu | pangandikaning sudarmi | tyasira ngêmu sungkawa | dangu datan amangsuli | rêrantamira ing driya | dèrèng widagdèng pambudi ||
11. etang maksih mudha punggung | lamun jumênêng narpati | dadya guyoning akathah | tan
--- 44 ---
wande dèn cêcawadi | wasana matur prasaja | dèrèng sagêd anglampahi ||
12. karana tangèh anggayuh | êmpan-papaning lêlungid | miwah ing cipta-sasmita | kêdhap-kilap sambang-liring | ungguling yudanagara | myang sidi sidaning adil ||
13. gumantiya akaryewuh | susah tansah nglêlingsêmi | Arya Damar angandika | gampang yèn wus anglakoni | wantu wêwantoning nata | trape ingsun kang aniti ||
14. tataning wong dadi ratu | kartane marta martani | utama karatonira | tumindak kalawan adil | dêdalane danardana | dasih tan kêna kaswasih ||
15. idêrana rèh rahayu | karahayoning sêsami | samoha sinamadana | dimèn dumadya usadi | ardaning pra wadyabala | tumindak dènnya angabdi ||
16. wadakanên tandukipun | sambang-liring nayèng wadi | kang widagda andêlêna | dadi pandaming praja di | kang sudama sinadpada | dèn bisa ambeda budi ||
17. rubeda widaning ratu | yèn suda adating adil | para wadyane tan nêdya | ngaras padèng sang wirya di | suda wêdining parasdya | mung ngudi badan pribadi ||
18. sokur bisa tumalawung | mawang palawangan gaib | wrin sakêdhèp kridhaningrat | tumonton katoning batin | bontos buntas tanpa kewran | wiwiran warana gaib ||
19. Radèn Patah lon umatur | tumuntur amindho kardi | dadya nata mêngku wadya | pinitaya sari ratri | baya sèwu ewuh-aya | dêstun cedaning dumadi ||
20. mirang merang karya saru | sarupa tan akarya sri | sarana rèwining warah | pinarah pangarih-arih | yayah sarah sumaruna | karana karoban lari ||
21. melar nalare amulur | ratu wuta tan pangrêti | pakrêtine prêtèng wadya | kasor
--- 45 ---
kasêsêr ing dasih | kadyangganing tugu tunggak | ambagêgêg dèn cinthungi ||
22. lir ratuning kutu-kutu | tan pantês ingaji-aji | jinja pêpajuning praja | marma lênggana gumanti | pilênggah paduka rama | mung sèwu anuwun adil ||
23. Arya Damar tyas anjêtung | wêgah dènira anggalih | puguh panggah ingkang putra | kang myarsa samya mbolèhi | anuta pangrèhing rama | yêkti sayogya pinanggih ||
24. pra wadya sadayanipun | nêdya abiprayèng kapti | mêmayu tan anulaya | sumuyun mangayum sami | mamandaya kawiryawan | mêmudya ardyanira ji ||
25. Radèn Patah tyas mawuntu | kèndêl lênglêng tan kêna ngling | tan ketang rèh pamiluta | Sang Parasdya mamarsudi | aturing pra wadya-wadya | tan dadya pandudut budi ||
26. adrênging driya kadaut | dhêdhêp dènnya mbêbolèhi | wêgah dènira tumanggah | wau ta duk amiyarsi | kang ibu Putri ing Cina | yèn kang putra dèn sèlèhi ||
27. lungguhing raka sru gupuh | têdhak Sang Rêtna Subanci | mring pasewakaning raka | prapta nggèning putra kalih | njujug putra Radèn Patah | tumrêcêp amituturi ||
28. dhuh anggèr dipun tumurut | karsane ramanta mangkin | lamun lêngguk lêngganaa | sapa kang ingsun-tingali | ingsun rumasa wus tuwa | pantês anggilir gumanti ||
29. ingsun lan ramanta kulup | mung mêmunjung puji-puji | ing karaharjaning praja | lulusa jêmênêng[19] aji | mêngku tanah ing Palembang | Dyan Putra tan kêna gigrig ||
30. tutur pangrèhe kang ibu | tan kalêbu jroning batin | Arya Damar angandika | lah yayi nêngêna dhingin | putranira bokmanawa | durung kapanggih ing galih ||
31. Radèn Patah lajêng mundur | bubaran kang samya nangkil | Arya Damar saha garwa | kondur [kon...]
--- 46 ---
[...dur] pakuwon jro puri | kasaput dalu samana | warnanên Rahadèn Siwi ||
32. anèng padalêmanipun | karanta-ranta ing galih | yèn maksiha anèng pura | tan wun pinaksa gumanti | angganti karatonira | rinasa saya ngranuhi ||
33. dadya nêdya nis ing dalu | anungkulakên kang rayi | Radèn Kusèn kaparêngan[20] | marêk ramebu mring puri | wau ta Rahadyan Patah | lajêng kesah angendrani ||
34. nurut urung-urung banyu | tan ana janma udani | anggana datanpa wadya | praptèng sajawining puri | mugut sih ing kadang warga | ngantêpi sêdyaning kapti ||
35. adrênging driya andarung | amêmirang murang margi | amiroga raganira | kawibawan tan tinolih | mangalèr têlênging nala | anduduk dènnya lumaris ||
11. Dudukwuluh
1. kawarnaa wau ta ari kang kantun | Radèn Kusèn saking puri | mêntas umarêk ramèbu | tan eca raosing galih | lajêng manjing dalêm gêdhong ||
2. punakawan prasami kapati turu | karana wus lingsir wêngi | Radèn Kusèn duk andulu | unggyaning kang raka sêpi | wus kacipta lamun lolos ||
3. karêrantan katongton sih trêsna tuhu | yèn kariya nguciwani | bok laju kinarya ratu | maksih mudha damèng budi | tur tan yogya winiraos ||
4. kadang sêpuh sanès rama tunggil ibu | kang raka merang lunga nis | wit tinari madêg ratu | mangka puruna nglampahi | dêstun têmên melik melok ||
5. gêlêm gumalênggêm gumantiya ratu | kirang kasujanan budi | dadi rubeda karya ru | antuk rêngu rêngat batin | dadya rêrantaming wartos ||
--- 47 ---
6. angêdhangkrang kang anom umadêg ratu | kadang tuwa kèsi-kèsi | saparan-paran andarung | katon apa ingsun iki | etunga ambêbeda roh ||
7. baya bêcik saparane ingsun anut | nora karonèhan pikir | pan wus sama bêgjanipun | tibaning lêlakon iki | bok cobanirèng Hyang Manon ||
8. sawusira kapanggih raosing kalbu | wau ta radèn taruni | lon napak tilasing laku | tan ana janma udani | murcane rahadèn karo ||
9. kaparêngan saparanira rinantun | praptaning jawi nagari | ngambah têba dalan lêbuh | nuju pajar wijang sasi | myat janma lampah sawiyos ||
10. wus anarka yèn kang raka kang lêlaku | sinêru dènnya lumaris | dupi parêk nguwuh-uwuh | Radèn Patah kagyat nolih | yèn kang rayi kang angruroh ||
11. dadya kèndêl anèng sangandhaping taru | tan dangu sampun kapanggih | lajêng asatata lungguh | kang raka ngandika aris | paran praptanira mêngko ||
12. kadhêmpalan anusul apa tinuduh | dene jêng rama ngulari | lêlayangan layu-layu | anggana datanpa kanthi | apa karsanta kemawon ||
13. ingkang rayi Dyan Kusèn lon aturipun | saking sêdyamba pribadi | rumaos tan sagêd kantun | pêjah gêsang anglampahi | saparan paduka andon ||
14. Radèn Patah duk myarsa katon sih lulut | rakêt rumakêt ing ari | tan antara gya rinangkul | angandika masmu tangis | dhuh-dhuh yayi kadangingong ||
15. ingsun dahat kapotangan ing sih lulut | apa sun-karya sêmbulih | wus yayi wangsula gupuh | mbawanana mukti sari | ngêbrêgana ing kaprabon ||
16. gumantiya jêng rama mêngku wadya gung | anèng Palembang nagari | sun yayi sèwu jumurung | aja mikir sangga-runggi | ngarung ngaru was ing batos ||
--- 48 ---
17. sayêktine sirèku wus bênêripun | aywa tolih maring mami | kang rayi angaras suku | pan sarya umatur aris | marawayan wêtuning loh ||
18. dhuh pukulun karsa-paduka saèstu | kang rumambah amba-pundhi | nanging raosing tyas-ulun | botên pisan anglampahi | rèh ing karsa kang dhumawoh ||
19. kang saèstu entar-paduka tumuntur | saparan palari-lari | pêjah gêsang sampun kantun | kang raka ngandika aris | sukur yayi yèn mêngkono ||
20. ingsun mêngko pan sêdya lunga anglangut | nuruti osiking galih | kang rayi têka jumurung | nadyan ngidêrana bumi | sampun pisah sakarongron ||
21. Radèn Patah lajêng anutugakên laku |[21] ari Dyan Kusèn Lêstari | ênêngna kang murang laku | dupi ndungkap bangun enjing | otêr wadya sakadhaton ||
22. lamun rajaputra kalih murcèng dalu | jalwèstri samya anangis | ramèbu ingaturan wruh | lajêng gugup angulati | nalasah jroning kadhaton ||
23. tan kapangguh tiniti paraning laku | tan ana banon kang rêmpit | ramèbu tyas kapirangu | mangungun tan kêna angling | mijil saking ing kadhaton ||
24. wadyabala dhinawuhan anglêluru | parane kang putra kalih | wadya sandika turipun | gugup asamêktèng kardi | tan adangu nulya bodhol ||
25. dènnya ngluru pinrênca sajuru-juru | sagunging wadya gung alit | ana ngalor ana ngidul | ngetan ngulon niti warti | mêksa tan antuk pawartos ||
26. duta wangsul ramèbu kataman tyas dhuh | tansah kantu kontrang-kantring | wadyabala
--- 49 ---
wayang-wuyung | wusnya pinupus ing galih | asumendhe ing Hyang Manon ||
27. kawarnaa malih ri sang rajasunu | lampahe anamur sandi | pasisir lèr kang jinujug | mangu-mangu aningali | antarane samudra rob ||
28. tan adangu miyat janma alêlaku | saking kilèn amarani | kawangwang warnane bagus | taruna lampah pribadi | dadya kandhêg radèn karo ||
29. sarêng tundhuk pan lajêng satata lungguh | rumêsêp salaman taklim | bagya-binagya rahayu | wusing rêrêm sawatawis | Radèn Patah amamartos ||
30. dhuh wong sanak kang lagya têmbe apundhuh | nuwila-ganda ing warti | sampun kirang paring maklum | anênungka nungkak krami | ing pundi pinangkaning don ||
31. miwah kang sinêdya tuwin namanipun | sang prapta umatur aris | saking Malaka don-ulun | pêparab nama Sèkh Sabil | ingkang ayêyoga ingong ||
32. pan Khalifah Kusèn panêngêranipun | kalêbêt bangsa ulami | Sèkh Iskak kang darbe sunu | kang wus samya angajawi | dene talêr saking wadon ||
33. pan pun ibu saking Madura ing dangu | putrine Arya Baribin | nggèn-amba krêdyat lêlaku | badhe maring tanah Jawi | asuwita sang akatong ||
34. Sang Aprabu Brawijaya Majalangu | supados wrin tatakrami | ngiras martuwi sadulur | kang sampun sami ngajawi | sakeca dènira manggon ||
35. balik ari ing pundi pinangkanipun | myang nama sêdyaning kapti | sakaro pating karuncung | Radèn Patah amamarti | nama paran sangkaning don ||
36. Sang Sèkh Sabil duk myarsa suka ing kalbu | rumasa yèn antuk kardi | dyan kalih sinawang sawung | wangunane mawa wingit | bok
--- 50 ---
kalayu sakarongron ||
37. dadya lajêng rumêsêp ngakên sadulur | kapranan karênan galih | Radèn Kusèn lajêng matur | mring raka yèn amarêngi | nurut ing laku kemawon ||
38. maring tanah Jawi asuwitèng ratu | kang raka saharjèng galih | katri rêmbag sabayantu | anulya lumampah malih | langkas sêdyane sang anom ||
1 | marsudi. (kembali) |
2 | ingugung. (kembali) |
3 | karang. (kembali) |
4 | kinamandaka. (kembali) |
5 | Kurang satu suku kata: ngangge wasitatama. (kembali) |
6 | dupi. (kembali) |
7 | awirya. (kembali) |
8 | ananggapi. (kembali) |
9 | badhaya. (kembali) |
10 | bagya. (kembali) |
11 | kabêgjanira. (kembali) |
12 | kathah. (kembali) |
13 | dhatêngan. (kembali) |
14 | ngêndhèh. (kembali) |
15 | Teks asli tidak terbaca: samya. (kembali) |
16 | Biasanya guru lagu a: Jêng Sunan Ngampèl dhêdhawah. (kembali) |
17 | ahlul. (kembali) |
18 | winarni (dan di tempat lain). (kembali) |
19 | jumênêng. (kembali) |
20 | kaparênga. (kembali) |
21 | Lebih satu suku kata: Radèn Patah lajêng nutugakên laku. (kembali) |