Karimataya, Anonim, 1906, #137 (Pupuh 20–29)

1.	Karimataya, Anonim, 1906, #137 (Pupuh 01–09). Kategori: Bahasa dan Budaya > Wayang.
2.	Karimataya, Anonim, 1906, #137 (Pupuh 10–19). Kategori: Bahasa dan Budaya > Wayang.
3.	Karimataya, Anonim, 1906, #137 (Pupuh 20–29). Kategori: Bahasa dan Budaya > Wayang.
4.	Karimataya, Anonim, 1906, #137 (Pupuh 30–39). Kategori: Bahasa dan Budaya > Wayang.
5.	Karimataya, Anonim, 1906, #137 (Pupuh 40–49). Kategori: Bahasa dan Budaya > Wayang.

Citra

Terakhir diubah: 09-08-2022

Pencarian Teks

Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].

20. Pangkur

1. bramantya Patih Karyaba | duk tumingal wadyane kyèh ngêmasi | angatag kang punggawa gung | mangsah para prawira | amêkanjar Kala Bêndana umagut | ing rana ngikal badhama | birawa agêng ainggil ||

2. kiprah bêsus ing alaga | nêmpuh wadya Ngastina bosah-basih | kathah kang ngungsi ing pungkur | duka Sri Baladewa | wruh ing karsa Citrahoya Sang Aprabu | mangsah lan Sri Kartanadya | amawa limpung sinêkti ||

3. Kala Bêndana tumingal |

--- 1 : 214 ---

maring mungsuh gambira sru mangungkih | dèn but kalih yudanipun | tan kewran ing ayuda | rame pupuh-pinupuh sarêng ambêntur | prawira wil karepotan | wau ta wontên kang prapti ||

4. prawira ditya taruna | kaduk wani Kala Soba ing jurit | wruh lamun kadange sêpuh | ing yuda karepotan | sigra mangsah Sang Kala Soba ambêntur | Sri Batukawarsa yitna | babêntur kinipat kêni ||

5. tugêl tan măngga puliha | Prabu Kartanadi sigra mangungkih | Kala Soba gya linimpung | kêna janggane pagas | rikat Kala Bêndana asru makiwul | wruh arine kapracondhang | krodha wus tan nêdya urip ||

6. kotbuta sigra narajang | Prabu Citrahoya yitna ing wèsthi | Kala Bêndana ambêntur | bêdhama tinadhahan [tinadhaha...]

--- 1 : 215 ---

[...n] | sru kinipat ing limpung badhama sumyur | winalês Kala Bêndana | sinawat limpung ngênèni ||

7. jaja bêngkah ngêmprak-êmprak | jola anggro Kala Bêndana mati | Kala Keya mangsah gupuh | sarêng Kala Iyaksa | tiga Kalandaru mangsah lajêng ngamuk | tan kewran Sri Parangguwa | lawan Natèng Sriwêdari ||

8. sigra Prabu Lesanpura | têtulung prang mangsah amawa bindi | napung ing yuda amupuh | wil Kala Keya kêna | sirahira polo muncrat ambalêdug | Kala Iyaksa umangsah | naut nulya dèn barêngi ||

--- 1 : 216 ---

ngisis prawira rasêksa | giris prasamya angisis ||

10. kya patih malih parentah | kinèn mangsah ngantêpa apêpupih | Kalandaagni umagut | lawan Wiragajaksa | Ardamoha prawira rasêksa ngamuk | ing gada sura tan taha | panggah Sang Prabu Sêtyaki ||

11. miwah Prabu Citrahoya | Prabu Partanadi parêng mangungkih | anêpung Brajadêntèku | miwah Kya Kala Wedha | Gadhumuka prawira parêng umagut | kadya kinarubut kathah | wau sang narendra katri ||

12. kewran solahe katimpah | gugup tandang Arya Sena nêdhaki | amandhi gadanira gung | miwah sira Sang Parta | Mukabumi Gilingwêsi milu magut | samya Mamêlandang Ditya | tuwin Mandraka Sang Aji ||

13. lajêng prasamya anêpak | ditya

--- 1 : 217 ---

nênêm wira tan angundhili | sirna madyaning prang pupuh | wontên malih umangsah | wil taruna widagdèng prawirèng pupuh | anama Wil Wirasraba | praptèng papan ambêk pati ||

14. pinarbutan para raja | langkung kêsit Wirasraba ing jurit | pinupuh malumpat mabur | niyup anggro manêngah | ngece-ece mêcece rada kumênthus | mênthangul bludhus bêdhigal | sigra Sang Sena nadhahi ||

15. kinaduk ing gada pêjah | sirna larut prawiraning rasêksi | Bratasena ngawe gupuh | ambyuk bala Ngastina | samya mangsah krura malih ambêkipun | ngangsêg mring barising mêngsah | gumuruh lir nêngkêr langit ||

16. bramantya Patih Kardhana | duk tumingal prawira wil kèh mati |

--- 1 : 218 ---

ngatag malih parêng ambyuk | wadya wil lan manusa | ing ayuda kaparêk rok têpung bau | wong Ngastina parêng tandang | anunjang baris nglimputi ||

17. swarane gora ru-ara | kadi bêlah akasa banjir wukir | lir jawah mangsane labuh | swarane kang gêgaman | têmpuh cacap limpung gandhi gada tulup | lumarap saengga kilat | marêngi tibaning riris ||

18. pyuh wor kalih parêng tandang | dangu ulêng liwung samyambêk pati | pupuh-pinupuh parêng suh | pupuh pupug parêng wal | wadyabala Ngastina kathah kasambut | pêjah madyaning ranangga | wau ta awas ningali ||

19. sira Prabu Baladewa | asru duka yayah anglêbur bumi | nênggala ingayat gupuh | pinusthi munggèng asta | ya ta wau para ri awas andulu | yèn kang raka ing Mandura | dahat krodhanirèng galih ||

20. sigra Arya Wêrkudara |

--- 1 : 219 ---

lawan ari Arya Prata nulya glis | samya mangsah amrih kiwul | lan ari ing Mandraka | prabu kalih wus parêng dènira magut | miwah Rahadyan Sêtyaka | lawan Prabu Sriwêdari ||

21. lan raja ing Parangguwa | Gilingwêsi lan ari Mukabumi | gadgada parêng umagut | sahasa tanpa taha | ngamuk punggung singa kang katrajang gêmpur | wadya wil kèh kapracondhang | dene pamuke para ri ||

22. wadya Ngimaimantaka | kagum-kagum giris kasrêg ing jurit | myang prabawa nanggala gung | mijil kang nagapasa | kêthèn yutan mawêndran madyaning pupuh | patih ditya kaprawasa | Kala Wedha angêmasi ||

23. wangke rinampês tan kalap | wadya ditya giris ngungsi ing wuri | krodha patih manungsèku | angrigakên punggawa | sigra mangsah [mang...]

--- 1 : 220 ---

[...sah] ditya sakarine lampus | pêpulih angrêbut papan | gumulung samyambêk pati ||

24. Patih Ngimaimantaka | Sang Kardhana pêpulih angawaki | wadyanira angêndhanu | nglimputi rananggana | parêng surak gumrêgut angungsir kiwul | ngisis wadya ing Ngastina | sigra Sang Sena nulya glis ||

25. mangsah mapunggung Sang Arya | Wrêkudara gada gêng mobat-mabit | gada sawit lohitèku | tan kewran solahira | kinarubut ing ditya manungsa mungsuh | singa kang katiban gada | rangkêp pitung puluh tapis ||

26. ana kang rangkêp sawidak | wolung dasa tumpês tapis wor siti | sayarda undhung mangiwung | Sang Sena pamukira | sira Patih Kardhana sor yudanipun | kaprajaya dening gada | kya patih datan ngundhili ||

--- 1 : 221 ---

27. lêburan wong Ngimantaka | lir sinapon samya lena ing jurit | dening Sena gadanipun | tuhu cakraning jagad | Wrêkudara ing yuda măngka gul-agul | mangkana wus katingalan | dening sang sri narapati ||

28. Sri Niladatikawaca | asru krodha sigra ngangsahkên èsthi | ngawaki sira sang prabu | bala byuk anut nata | lir samodra gumulung têmpuhing alun | yitna prajurit Ngastina | panggah prasamya nadhahi ||

29. rame gantya long-linongan | rêbut papan liru gon silih-ungkih | acorok caruk-cinaruk | dêdêl duwa-dinuwa | lir samodra krodha nêmpuh gunung sèwu | gulung-gumulung èbêkan | tan petungan gunging baris ||

30. mangsah kruraya rêksasa | ana ingkang ambyuk saking wiyati | lir jaladara ngêndhanu |

--- 1 : 222 ---

nêdya angêbyuki mêngsah |[1] wus prayitna Prabu Baladewa gupuh | nênggala pinusthi sigra | ambrubul sabawa mijil ||

31. mêdal nagapasa yutan | angrabasèng mêngsah wil sirna tapis | kapusus ing nanggala gung | pamuking Kakrasana | krodha Prabu Ngimaimantaka gupuh | amusthi kunta pamungkas | mêdal garudha ngêbêki ||

32. ngêbyuki ing rananggana | sirna gêmpang prabawa naga sêkti | bramantya Mandura Prabu | ing nalika tumingal | sirnanira nanggala prabawanipun | pinusthi malih tan taha | gêgala amêdal agni ||

--- 1 : 223 ---

[...mpês] kang wadya rasêksi ||

34. miwah punggawa manungsa | Ngimaimantaka tan măngga pulih | lêburan madyaning pupuh | mangkana sang yaksendra | mundur aris tan kongsi malês prangipun | gugup kabêrêg dahana | nêdya angupaya budi ||

35. mung kari punggawa dhomas | kang umiring undurira sang aji | angiwa sawadyanipun | nêdya karya upaya | kawuwusa wadya Ngastina andulu | lamun mêngsahe lorodan | sigra parentah angungsir ||

36. sira Prabu Praswapatya | pamuking prang lan Natèng Sriwêdari | tuwin Mukabumi Prabu | lawan Natèng Mandraka | Parangguwa Mukabumi parêng anglut | Arya Sena lan Arjuna | bêdhol baris Ngastina di ||

37. samya mangungsir ing ditya | tan kacandhak sêlak [sêla...]

--- 1 : 224 ---

[...k] kasaput ratri | kèndêl sagung para ratu | akarya pasanggrahan | ngiras nganti ing mêngsah manawa wangsul | yèn misih ngupaya gêlar | ing dalu samya anggusthi ||

38. măngka gêgununganira | kang sineba sagunging para aji | ing Mandura Sang Aprabu | lawan Sang Arya Sena | munggèng kanan Sang Parta ing keringipun | ing ngarsa Natèng Mandraka | katiga Prabu Sêtyaki ||

39. jajar lan Radèn Sêtyaka | para ratu wus aglar ngarsa aji | ing dalu bojana nutug | angiras pagunêman | rèhirèng prang puniku kang dadi rêmbug | ngandika Sri Baladewa | hèh sagunge kadang mami ||

40. paran iki karsanira | dene mungsuh tan ana angundhili | apa ta bêcike nglurug | ngrusak [ngrusa...]

--- 1 : 225 ---

[...k] ing Ngimantaka | lawan iya inganti kalamun wangsul | akarya pangendrajala | durung anêdya ngunduri ||

41. umatur sira Sang Parta | yèn panuju ing karsa kakang aji | luhung lêrêma karuhun | tanpa karya punika | inggih amung angluta paraning mungsuh | wadya tuwan kèh kasrakat | dèrèng wontên ngumpul sami ||

42. sêdhêng yèn sampun antara | para ratu wadyane ngumpul sami | tan kuciwa ing prang pupuh | têdhak ing Ngimantaka | lamun mangke ing karsa tuwan anglurug | dhatêng Ngimaimantaka | praptaning don anglingsêmi ||

43. pun Niladatikawaca | dèrèng èstu kenase ing ajurit | inggih manawi pukulun | ngupadi pangupaya | wus [wu...]

--- 1 : 226 ---

[...s] watêke ditya prange cidra ampuh | abangkit mangendrajala | luhung sami dèn yitnani ||

44. ya ta kang sami miyarsa | ing ature sira Radèn Prêmadi | suka sadaya jumurung | mangayubagyèng karsa | alon matur sira Citrahoya Prabu | dhuh pukulun maharaja | kawula wau anuding ||

45. punggawa ing Parangguwa | anêlika kenasing mêngsah aji | inggih mangke dèrèng wangsul | ingkang kawula duta | dyan umatur Sang Sena marang sang prabu | hèh kakangku dèn sarănta | mungguh ta mungsuhirèki ||

--- 1 : 227 ---

[...n] | wêwalêse anikêli ||

47. klawan kalêbèng bêbasan | wong mangkono tan wruh subasitèki | sayêktine luwih kusut | atilar tatakrama | sumakeyan manawa lagi jinurung | elinga pasihaning Hyang | amrih tulusa basuki ||

48. suka Prabu Baladewa | amituhu ature para ari | nêngna kang sami arêmbug | wuwusên praptanira | wadya Parangguwa kang sami ingutus | anêlik sirnaning mêngsah | ditya kang mundur ing jurit ||

21. Durma

1. matur nêmbah wau kang sami dinuta | marang narendranèki | katur solahira | dènnya anêlik ditya | miwiti malah mêkasi | katur sadaya | gambira kang miyarsi ||

2. wus têtela Sri Niladatikawaca [Niladatika...]

--- 1 : 228 ---

[...waca] | durung nêdya ngunduri | lagya angupaya | gêlar pangendrajala | wau ta sagung para ji | sami siyaga | samapta ing ajurit ||

3. pinrayitnan manawa mêngsah anyidra | wadya karya piranti | pakuwon pêpanthan | pisah-pisah gènira | samăngsa mêngsah dhatêngi | barênga mangsah | nangkêpi kanan kering ||

4. kang minăngka kori kilèn pakuwonnya | Sang Aprabu Sêtyaki | lan Sri Citrahoya | kang munggèng ing daksina | sira Rajèng Mukabumi | lawan kang raka | raja ing Gilingwêsi ||

5. ingkang munggèng lèr pakuwon Arya Sena | lawan Radèn Prêmadi | ingkang anèng wetan | narendra ing Mandraka | kêkalih lawan kang rayi | pajêg barisnya | sagung kang para aji ||

6. para wadya punggawa ing pêpojokan [pêpojoka...]

--- 1 : 229 ---

[...n] | wus datan nguciwani | Sinuhun Mandura | ing têngah pakuwonnya | lawan pulunanirèki | Radèn Sêtyaka | lan Natèng Sriwêdari ||

7. Sang Aprabu Baladewa pêparentah | mêngko ing têngah wêngi | aja na dêdamar | sagung pakuwon nata | amunga têngah pribadi | kang maksih padhang | dadi tan ngêtawisi ||

8. tur sandika wus warata undhangira | nêngna kang wus miranti | sawadya punggawa | wuwusên yaksa dipa | kang lèrèn madyaning jurit | kèndêl nèng wana | tan nêdya mring nagari ||

9. langkung merang sang nata lamun kundura | mring Ngimantaka nagri | wadyane tumpêsan | mung kari ditya dhomas | ginala-gala ingulig | gul-agulira | samana sang ditya ji ||

--- 1 : 230 ---

10. asingidan anèng wana pagunungan | samya ngupaya budi | ing pangendrajala | miwah pangaribawa | sang yêksa dipa lon angling | dhuh kayaparan | karsanta sanak mami ||

11. mêngko padha kaèsi-èsi paprangan | mungguhing awak mami | wus tan nêdya gêsang | suka banjura pêjah | wasisan brastha ing jurit | dhuh dhuh ta padha | sira ngungsia urip ||

12. aja na kang milu nêmahi antaka | kabèh santana mami | dèn angeman gêsang | mêngko wus sun tarima | sira milu kawlasasih | saparan ingwang | milu sabaya pati ||

13. praptaning don tanpa daya raganingwang | kudu ngajak bilai | lah mulane padha | dèn inggal amuliha | rêbutên prajanirèki | aywa na susah | sun andhêmi pribadi ||

14. duk miyarsa [miyar...]

--- 1 : 231 ---

[...sa] sadaya kang wadyabala | marang pangandika ji | prabune karuna | wau ta yaksa bala | gumuruh umatur sami | ana kang galak | sêsumbar amêmingis ||

15. dhuh dhuh sampun sungkawa kasoran yuda | kawula kang malêsi | mêngsah wong Ngastina | măngsa na nêdya gêsang | yèn paduka narapati | praptèng antaka | suka samya wor siti ||

16. pan samêndhang tyasira kang wadyabala | dèrèng angrasa miris | sampun si manungswa | sanadyan Ngendraloka | kinèn angrusak ing jurit | sayêkti gêmpang | brastha saisinèki ||

--- 1 : 232 ---

[...na] | sanggupira mring mami ||

18. sun tarima payo padha rarêmbugan | lah paran ta ing mangkin | mungguh mungsuhira | misih padha agêlar | ngantèni ing sira mami | lamun ta ingwang | kang dadya karsa mami ||

19. tinukub ing ayuda bala Ngastina | aja na kang sarênti | kabèh wadyaningwang | dèn padha sabyantua | umangsah ing mêngko ratri | lan pangabaran | sira wêtokna sami ||

20. angin gora pangisising mungsuhira | padha tamakna dhingin | nanging yèn umangsah | padha mêtu gêgana | iya mêngko madya ratri | ya pamrih ingwang | mungsuh aywa miranti ||

21. lamun gugup gampang masalahing yuda | sira bisa dhingini | nora kadhinginan | ing gêlar amrih lawan | sandika sagung rasêksi | rêmbug wus dadya | sigra budhal sang aji ||

--- 1 : 233 ---

22. saha bala sigra napak jumantara | tan winarnèng wiyati | sampun kaungkulan | barise wong Ngastina | nulya kang wadyabala lit | amatak japa | pangabarannya dadi ||

23. angin gora nanduki bala Ngastina | ya ta wau winarni | prawira Ngastina | kataman ing pawana | sadaya kêkês umiris | manahe growah | amung kang para aji ||

24. datan kêna pangaribawaning mêngsah | sadaya yitna sami | sampun anggraita | lamun pangendrajala | lawan dhêdhêt ing wiyati | akèh kapyarsa | swaraning ditya angrik ||

--- 1 : 234 ---

nyidrani ||

26. wus warata undhangnya Sri Baladewa | ya ta wuwusên malih | sagung mêngsah ditya | kang anèng ing gêgana | sawusnya ing madya ratri | sarêng umangsah | sarwi gro gêgirisi ||

27. tri gumuruh ambyuk saking ing gêgana | praptaning dharat sami | kagyat dènnya mulat | ya ta wadyèng Ngastina | sampun samaptèng ajurit | têtêp wirèng prang | tan kêna dèn cidrani ||

28. sarêng mangsah wadya ditya mawurahan | tan wrin rowang pribadi | gumuruh swaranya | caruk mungsuh lan rowang | wus dangu dènira jurit | gègèr puyêngan | wadya Ngastina sami ||

29. saking sruning papêtêng ratri limputan | tan katon siji-siji | aprang wur-awuran | êmbuh mungsuh lan rowang | gagap-gagapan ing jurit | wadya rasêksa | parandene kèh kêni ||

30. wadyabala Ngastina kathah longira |

--- 1 : 235 ---

dènnya tan wrin ing gusti | ana padha rowang | têpak-tinêpak rêmak | rêmuk danawa kang kêni | miwah manungsa | sinaut ing rasêksi ||

31. angin gora saya gung praptèng paprangan | ngisis sêmu umiris | kêkês kang ayuda | wadya Ngastina samya | tyasnya sami muring-muring | amung rasêksa | ingkang tawar ing angin ||

32. dadya kathah sêsambat wadya Ngastina | mring Baladewa Aji | dhuh gusti tulunga | usada ing ayuda | wadya tuwan kathah lalis | dening pawana | lawan pêtêng gagapi ||

33. lamun gusti datan karsa têtulunga | têmahan tumpês yêkti | sagung wong Ngastina | kenging pangaribawa | dhuh pukulun dipun aglis | nanggala tuwan | têtulunga ing dasih ||

34. kagyat myarsa sira Prabu Baladewa | krodhanya tan sinipi | miwah Arya Sena | Arjuna lan Mandraka [Ma...]

--- 1 : 236 ---

[...ndraka] | Gilingwêsi Mukabumi | myang Lesanpura | Prangguwa Sriwêdari ||

35. samya mangsah anggagap mêngsah raksasa | kotbuta sru mangungkih | sira Arya Sena | ngamuk punggung lan gada | angawur dènnya mrih pati | singa katiban | ing gada tan ngundhili ||

36. kang kaampyak rêmak tan măngga puliha | sigra Baladewa Ji | amusthi nanggala | wèh padhanging paprangan | saksana amijil agni | krura saarga | andipani ing jurit ||

37. sarêng surak wadyabala ing Ngastina | dènnya wruh ing rasêksi | wus tan kasamaran | ing mungsuh lawan rowang | angungun sang yaksapati | maring prabawa | nanggala kang linuwih ||

--- 1 : 237 ---

[...rit] ||

39. linêpasan ing warastra tanpa sesa | pagas jangganira ji | gumuling nèng kisma | kagyat bala rasêksa | yèn ratune angêmasi | giris manahnya | samya nêdya nguncati ||

40. Sang Arjuna miyat ingkang mêngsah ditya | lamun obah tyas miris | sigra mênthang langkap | mijil panah naraca | bêlêg ngêbêki ing jurit | nibani ditya | kawratan angijèni ||

41. bubar sirna ingkang nêdya panggah yuda | mawur kang ditya alit | samya ngungsi wana | gunung pêpèrèng jurang | sasaran angungsi urip | ditya punggawa | sinome samya kari ||

22. Sinom

--- 1 : 238 ---

dadya lêlêmbut | ana wil kang atuwa | sawiji anêdya mulih | mring nagaranira Ngimaimantaka ||

2. ing nguni narendranira | nalikane andon jurit | ngrabasèng nagri Ngastina | atilar putra sawiji | jalu langkung sinêkti | samana pan maksih timur | mila tan tumuntura | mring rama lungandon jurit | apêparab Niradhakawaca Ditya ||

3. sanadyan misih taruna | wus sinèrèn sura sêkti | angungkuli ingkang rama | prakosa prawirèng jurit | widagda pilih tandhing | waskitha sang anak anung | bisa mancala warna | tan tular gamaning jurit | pratamèng prang kyating rat sang rajaputra ||

4. nadyan Dewa Batharendra | yêkti tan lawan ing jurit | aja si padha manungsa | nănggaa boboting [bobo...]

--- 1 : 239 ---

[...ting] jurit | ing benjang ana janmi | sudira pratamèng wiku | kang wruh pati uripnya | wus mangkana kang winarni | ditya sêpuh kang lumayu sangking yuda ||

5. wasta pun Kala Daraka | sêpuh rada kaduk pikir | sapraptaning prajanira | marêk ing sang rajasiwi | praptèng ngarsa nungkêmi | karuna sarwi umatur | masalahing ayuda | miwiti malah mêkasi | kongsi praptèng sedanira ingkang rama ||

6. wau ta duk amiyarsa | sira yaksa rajasiwi | krodha arsa lumuruga | ngrabasèng Ngastina malih | sruning mangigit-igit | mring Baladewa Sang Prabu | miwah maring Arjuna | katon sedaning rama ji | Sang Arjuna kang karya sawênang-wênang ||

7. arsa malês rajaputra | mring Sang Parta ing ajurit [ajuri...]

--- 1 : 240 ---

[...t] | Kala Daraka tur sêmbah | sarwi sangêt gêgendholi | sampun paduka gusti | lumurug mangke pukulun | rapan ta dèn adua | wadya tuwan dèrèng pulih | luhung inggih mulihna nagari tuwan ||

8. lawan paduka nuntêna | umadêga narapati | nagri Ngimaimantaka | mêmatah para bupati | gusti benjing agampil | yèn sampun arja kalangkung | sêdhêng malêsa ing prang | sedaning ramanta aji | jêr paduka wus samining para nata ||

9. duk miyarsa rajaputra | mituhu suka ing galih | sigra dènnya aparentah | wadya kinèn angimpuni | manungsa lan rasêksi | pagunungan sadaya wus | manjing wisma nagara | pinatah dadya bupati | rajaputra wus jumênêng naranata ||

--- 1 : 241 ---

10. sampun sami ingestrenan | miwah amêmatah Patih | Kala Daraka kinarya | pêpatih mêngku wadya wil | pêpatih manungsèki | pun Kartana wastanipun | sutane patih kuna | pun Kardhana kang sêsiwi | wus mangkana arja nagri Ngimantaka ||

11. kunêng malih kawuwusa | kang sami unggul ing jurit | sayêkti sarêng kandhanya | ananging kinarya gênti | sagung para narpati | ing sawadyabalanipun | dupi sirnaning mêngsah | sadaya suka angênting | praptaning byar raina kang para nata ||

--- 1 : 242 ---

sawusnya andrawina | Prabu Baladewa angling | paran karsanira kabèh kadang ingwang ||

13. sasirnaning mungsuhira | paran ing rèhira sami | matur Arya Wrêkudara | dhuh kakang yèn amarêngi | karsane kabèh iki | iya bêcik padha mundur | matur ing arinira | yèn mungsuh ditya wus tapis | awit sira kabèh mung kinèn mapaga ||

14. yudane mungsuh kang prapta | nora kinèn anglurugi | mênawa antuk dêduka | sêsikune kakang aji | lumancang tan tinuding | lumangkah sêka ing tuduh | wau ta duk miyarsa | Prabu Baladewa Aji | sukèng driya lawan sagung para nata ||

15. mangayubagya sadaya | ing karsane Bayusiwi | sampun putus ingkang rêmbag | tan winarna [winar...]

--- 1 : 243 ---

[...na] ing piranti | lajêng budhalan sami | swaraning bala gumuruh | suka tabah-tabahan | abingah samargi-margi | wadyabala Ngastina anutug suka ||

16. dahat winarna ing marga | sagung kang mêntas ajurit | sampun manjing ing nagara | rêmbag samya tur upêksi | nuduh punggawa kalih | sampun lajêng lampahipun | caraka kawuwusa | Ngastina Sri Narapati | Yudhisthira nuju miyos sinewaka ||

17. lawan Sri Bathara Krêsna | siniwakèng păncaniti | pêpak sagunging punggawa | andhèr ngarsaning narpati | kang datan milu jurit | atêngga praja ing pungkur | wau ta praptanira | dutane kang mêntas jurit | praptèng ngarsa nata sarwi matur nêmbah ||

--- 1 : 244 ---

18. matur solahe dinuta | miwiti malah mêkasi | wau ta duk amiyarsa | Prabu Yudhisthira Aji | miwah Sri Harimurti | dahat sukane kalangkung | sagung kang mêntas yuda | sampun kinèn animbali | tan antara kerit praptèng ngarsa nata ||

19. Sang Aprabu Baladewa | wus ngaturan lênggah munggwing | lan ari Bathara Krêsna | miwah sagunging pra ari | tuwin kang para aji | samya sumiwi ing ngayun | kadya ing sabênira | Prabu Baladewa Aji | ngaturakên solah basukining yuda ||

--- 1 : 245 ---

[...dhisthira] | panabdanira wor manis | sinambramèng pangalêmbana sadaya ||

21. dènnya basukining lampah | nulya ginanjaran sami | wastra warastra sarwendah | anuhun kang para aji | samana tan winarni | dènira asuka nutug | marêngi salin warsa | taun warsa kang winilis | sinêngkalan marga gunaning pandhita[3] ||

22. warsaning candra winarna | sangkalanira winilis | manggala pandhita sapta |[4] samana datan winarni | sagung kang para aji | sadayanya amit sampun | mantuk mring prajanira | narendra ing Sriwêdari | lan ing Gilingwêsi miwah Parangguwa ||

23. lawan ing Mukapratala | Sang Aprabu Sayakèsthi | sakawan sampun linilan | mantuk mring prajanirèki | antara [a...]

--- 1 : 246 ---

[...ntara] dina malih | nata kapat budhal sampun | sabala sowang-sowang | tan winarna anèng margi | samya prapta ing prajane sami suka ||

24. kunêng nagari Ngastina | miwah sagung para aji | kang samya amanggih suka | wontên prajane pribadi | ya ta wuwusên malih | nagari Wiratha nuju | ari malêm Anggara | wontên swara kapiyarsi | kadi gêlap jumêgur jroning kadhatyan ||

25. kagyat Sang Arya Nirbita | gugup sigra angulati | swara ingkang kapiyarsa | lajêng lumêbèng jro puri | sagung gèn dèn tiliki | tan ana swara karungu | para èstri jro pura | maksih sami eca guling | winatara tan ana kang ngrungu swara ||

26. ngungun tyasira ki patya |

--- 1 : 247 ---

samana osiking galih | babo iya ngêndi ana | swara ingkang kapiyarsi | swarane ing jro puri | pagene têka asamun | tan ana labêtira | miwah sagung para cèthi | nora kagyat wangune tan amiyarsa ||

27. nalika ing lêbêtira | Arya Nirbita ing puri | ing wanci pukul satunggal | dangu dènira ngidêri | kongsi mèh tatas enjing | Arya Nirbita lumêbu | marang tilaming nata | ingusap mênga kang kunci | linêbêtan sri narendra nora nana ||

--- 1 : 248 ---

[...itèng] kalbu | bayèki ingkang mawa | swara kang kapyarsèng mami | sampun nyana lamun narendrane seda ||

29. ngunguning tyas sang apatya | karantan lajêng anangis | katongton ing ratunira | Sang Aprabu Matswapati | samana prapta enjing | kyana patih mêdal sampun | nimbali putranira | Arya Kawakya wus prapti | lawan sagung kang para wadya punggawa ||

30. sadaya wus praptèng ngarsa | wus samya winartan sami | wiwitan praptèng wêkasan | samya ngungun kang miyarsi | têmah samya manangis | kathah kagagas tyasipun | sagung para punggawa | sedane ratunirèki | wus ingimur marang Kya Patih Nirbita ||

31. dupi lipur sawatara | kyana patih ngandika ris | hèh sutaningsun [sutaning...]

--- 1 : 249 ---

[...sun] Kawakya | sira lumakua aglis | lêlayu tur upêksi | maring Ngastina dèn gupuh | kanthia kang punggawa | Arya Kawakya wus tampi | salwiring rèh pitungkas kamot sadaya ||

32. lajêng budhal sanalika | anganthi punggawa kalih | lampahira gêgancangan | datan kawarna ing margi | sampun praptèng nagari | Ngastina samana nuju | ing dina pasewakan | sang nata miyos tinangkil | pêpak sagung para ari myang punggawa ||

33. miwah kang raka kalihnya | sinuhun ing Dwarawati | miwah Prabu Baladewa | lênggah ing ngarsa tan têbih | Arya Kawakya prapti | dumrojog ing ngarsa prabu | sinapa matur nêmbah | katur saaturirèki | ing sasolah rêntênge nagri Wiratha ||

--- 1 : 250 ---

34. sapitungkas katur samya | ngungun wau sri bupati | gagêtun duk amiyarsa | miwah sagung para ari | tuwin kang raka kalih | kumêmbêng samya rawat luh | wasana aparentah | Prabu Yudhisthira Aji | arsa têdhak maring nagari Wiratha ||

35. sandika kang para wadya | sang nata lumêbèng puri | bubar kang sami sewaka | wus lajêng samapta sami | dènnya badhe umiring | têdhakira sang aprabu | maring nagri Wiratha | wau ta ingkang winarni | Rêtna Dèwi Untari miyarsa warta ||

--- 1 : 251 ---

lawan kadang kasambut ing adilaga ||

37. rêrême dene wus mulat | putra jalu langkung pêkik | mangke tinungka sungkawa | sedane ramanirèki | asarêng ibu sori | mila tyas ngênglêng kalangkung | sasat banjur antaka | saking sru putêking galih | gugup Rêtna Drupadi lawan Sumbadra ||

38. marêpêki mantunira | tuwin Dèwi Citrahoyi | samya ngêngimur sungkawa | mawantu ambêbolèhi | dupi lipur sakêdhik | katungka ing rawuhipun | Sang Prabu Yudhisthira | lawan Prabu Harimurti | tuwin Prabu Baladewa manjing pura ||

39. sapraptaning dhatulaya | wus panggih lan pramèswari | myang sagung para wanodya | marêngi lagya maripih | sungkawaning Untari [Unta...]

--- 1 : 252 ---

[...ri] | samana wau sang prabu | sawusnya awêwarta | miwiti malah mêkasi | maring garwa obah orêg ing Wiratha ||

40. Rêtna Untari amothah | anuhun kêdah umiring | arsa wikan ing kumbaya | kêkalih kang isi warih | ngandika bathara ji | sarèhêna tyasirèku | lamun sira milua | angrêmbêni ing lumaris | ramanira kalamèn dadya kumbaya ||

41. wêlasa maring wong tuwa | iya nini benjang gampil | lawan iku putranira | misih rare durung akir | saya angrêrubêdi | pijêr kadangon lumaku | mangkana sang lir rêtna | rèrèh tan lêngganèng galih | sri narendra lajêng sami abusana ||

--- 1 : 253 ---

umiring lampahing gusti | tan kawarna ing marga praptèng Wiratha ||

43. gugup Sang Arya Nirbita | amêthuk sawadya sami | tundhuk lajêng ingaturan | umanjing sajroning puri | Arya Nirbita misih | umiring wuri sang prabu | dinangu ênggonira | jêmbangan kang isi warih | wontên tilamipun jêng eyang paduka ||

44. sampun ingirit sadaya | praptèng gèning toya wêning | angungun Sri Yudhisthira | miwah sagung kang ningali | samya gawok tan sipi | dene kaelokanipun | cahyane wèh utama | lir sudama măngsa katri | anêlahi sumunar karya asmara ||

23. Asmaradana

--- 1 : 254 ---

[...nubut] | tan antara lajêng muksa ||

2. wus datan kêna kaèksi | ingkang jêmbangan kalihnya | jumêgur wiyat swarane | ya ta Sri Bathara Krêsna | parentah manutura | sung urmat dupa kumutug | panuturirèng kamuksan ||

3. sawusnya datan kawarni | lajêng siniwakèng jaba | ing sitibêntar sang katong | para ari para wadya | miwah raka kalihnya | sumiwèng ngarsa sang prabu | tuwin Sang Arya Nirbita ||

4. wus andhèr ngarsa sang aji | ngandika Sri Yudhisthira | Nirbita kinèn gumantos | amêngku nagri Wiratha | tan owah wawêngkonnya | nanging datan nama ratu | maksih namarya Nirbita ||

--- 1 : 255 ---

nganggoa caraning ratu | Arya Nirbita sandika ||

6. lawan pinangkat ing linggih | kinarya ratu pangarsa | sumosor narendra karo | Prabu Nangkula Sadewa | nulya Arya Nirbita | munggèng ngarsane pra ratu | wurine narendra kadang ||

7. sampun samya dèn èstrèni | Arya Nirbita manêmbah | ing pada sang maha katong | Bathara Krêsna ngandika | lah ta sira Nirbita | ing karsane yayi prabu | sira kinulawisudha ||

8. gumantyèng Wiratha nagri | gêdhe ing nagaranira | aywa sira salah gawe | tolèhên karatonira | sira măngka pramukya | tan kêna tyas ukur-ukur | abot amêngku nagara ||

9. sagunging wadyanirèki | aja rusak saking sira | ratu iku panutane | kang mêsthi tinut sajagat [sa...]

--- 1 : 256 ---

[...jagat] | lamun ratu utama | punggawane iya milu | sira tinut wong sapraja ||

10. yèn ratune ambêk rêsi | gêlarakên pêparentah | nuduhkên ala bêcike | yêkti anut ambêk darma | karana isining rat | sapa kang darbea iku | sayêkti amung sang nata ||

11. obah osiking narpati | iya pan dadi sasmita | akarya panggraitane | ing wadya kinira-kira | kang bêcik lan kang ala | lêlabêtan kang kadulu | pan iku dadi pratăndha ||

12. ratu atining sabumi | bumi upama sarira | lamun tyas among wirage | enggal kawistarèng wêca | jwalita tan prayoga | praptaning angganirèku | lamun ati iku nistha ||

13. darêngki runtik tan sipi | linaksanan angganira | jêjail lawan panastèn [pa...]

--- 1 : 257 ---

[...nastèn] | sungkan maring kautaman | suka awêwadanan | iku kaya ngaji pupung | tan pae amêngku praja ||

14. sira tyase wong sabumi | angganira wadyabala | kaya mangkana pamane | pamêngkunira mring wadya | dèn gêmi maring darma | wêruhna ing ala ayu | trapêna ing karyanira ||

15. kang ngawruhana ing bêcik | kang bêcik wuwuh utama | iku busananing katong | kaot wong sinudarsana | marang saisining rat | mulane sira dèn emut | buwangên tyas wasa-wasa ||

16. mariksa wadyanirèku |[5] wisesa ing wurinira | paramarta têtimbange | yèn parusa wasa-wasa | rusak wawêngkonira | tan wruh mring sariranipun | sarira tumêkèng manah ||

17. dene ambêking narpati | mung

--- 1 : 258 ---

kinarya catur warna | kang pinasthi dening katong | èngêta salir wicara | siji tan kêna tilar | sabarang rèh aywa kadung | lamun ana kang binuwang ||

18. mulane dèn ngati-ati | wruhanira catur warna | patrapêna sadinane | kang dhingin matah lan patrat[6] | mandum kalawan mancas | iku pinêsthi ing ratu | tan kêna tilar satunggal ||

19. hèh elingên ta dèn pasthi | iya ingkang catur warna | aywa sirambêk balèndèr | pinusthia ing wardaya | singgaha ing sêmbrana | dèn karêm ing tyas rahayu | iya wèh ayuning praja ||

20. rêmêna milulut janmi | hèh poma sira Nirbita | mêngko sira pramudyane | nagrinira ing Wiratha | mètên amrih utama | tama kataman rahayu | ayêma isining praja ||

21. Arya Nirbita wotsari | umatur sarwi karuna [ka...]

--- 1 : 259 ---

[...runa] | dhuh èstua maha katong | dhawuhing kang pangandika | nugrahaning Nirbita | inggih paduka pukulun | ngumala tan sita-sita ||

22. kang dasih dama tan sipi | amung lumantar ing karsa | Bathara Krêsna lingnya lon | lawan sira dèn pracaya | marang batharanira | miwah maring Sang Hyang Guru | ingkang amisesèng jagad ||

23. kabèh ana ingkang kardi | iya kang samya tumitah | kang katon ing alam kiye | sira iku amung darma | animpên lan rumêksa | marang ing kagunganipun | mulane dipun waspada ||

24. lawan karêma sêmadi | nalăngsaa driyanira | manawa na sêsikune | luputing rumêksanira | ing satêmah dinukan | mung wong siji ingkang luput | rusaka mêsthi anggawa ||

25. mulane dèn ngati-ati | sira wus [wu...]

--- 1 : 260 ---

[...s] ginawe tuwa | anèng Wiratha samangke | sandika Arya Nirbita | umatur awotsêkar | pangèstu tuwan pukulun | mugi kawula sagêda ||

26. manut mring sabda sang aji | dhawuhing kang palimarma | malar mulasarèng ngakèh | samya kang tyas wasa-wasa | sirna nêdya utama | amimba sabda mrih ayu | kayungyun ing kaèngêtan ||

27. samana kang samya myarsa |[7] ing rêrasan kèh karasa | karasuk sasurasane | nimpuna Arya Nirbita | dènnya tampi nugraha | kinarya manggalanipun | misesa nagri Wiratha ||

28. sadaya suka tan sipi | nêdya milut ing utama | para wadya sadayane | sumingkir tyas gora-godha | tan ana kang sangsaya | ing driya mamrih rahayu | kayungyun gambuh utama ||

24. Gambuh

1. wau

--- 1 : 261 ---

ta tan winuwus | laminira samana sang prabu | anèng nagri Wiratha sawadyanèki | anggung mijilkên marta rum | Bathara Krêsna kinaot ||

2. mêmulang rèh rahayu | marang Arya Nirbita anutug | tan winarna dènnya mrih utama niti | sang nata pan arsa kundur | parentah kinèn rumantos ||

3. dupi samapta sampun | sigra budhal lan wau sang prabu | sira Arya Nirbita laju umiring | ing sawadya putranipun | ing marga tan winiraos ||

4. prapta Ngastina sampun | Sang Aprabu Yudhisthira laju | angadhaton dene sagung para aji | tuwin raka kalihipun | sampun kundur angadhaton ||

5. miwah wadya sadarum | samya mantuk ing sajuru-juru | tuwin [tu...]

--- 1 : 262 ---

[...win] Arya Nirbita sawadyanèki | pinaring pakuwonipun | cêlak sri narendra karo ||

6. ing Mandraka Sang Prabu | ya ta sang nata ing lêbêtipun | dhatulaya panggih lan Dèwi Untari | tuwin pramèswari prabu | miwah sagung para sinom ||

7. pawarta sang aprabu | marang Rêtna Untari rèhipun | pamuksaning rama Prabu Matswapati | sadaya sampun tinutur | kabèh basukining layon ||

8. mangkana sang rêtna rum | duk miyarsa wartane sang prabu | lir kadhudhah kodhêng anandhang prihatin | karănta-rănta kalangkung | mèh kadurus milu layon ||

9. Wara Sumbadra gupuh | tansah angimur-imur mrih lipur | tan winuwus antara rêrêming galih | suka kabèh para arum | tuwin sajroning [sajro...]

--- 1 : 263 ---

[...ning] kadhaton ||

10. kang wijah-wijah nutug | ya ta samana wus tan cinatur | kawuwusa nalika asalin warsi | taun surya kang dèn etung | sangkalanira ing kono ||

11. ratu gunaning wiku |[8] taun candra mangke kang ingetung | sinêngkalan gatra wisayaning giri |[9] anênggih ingkang winuwus | Ngastina sinungan Manon ||

12. ponang sasmita rawuh | pan dalajad badhe salin ratu | sakathahing wit pucang amêdal tambi | punika kongsi sataun | gawok sagunging punang wong ||

13. samana sang aprabu | myang para ri sadaya angungun | ngangên-angên ing tyas maras tan sinipi | miwah raka kalihipun | Baladewa Sang Akatong ||

14. Bathara Krêsna Prabu | samya grahita [grah...]

--- 1 : 264 ---

[...ita] sajroning kalbu | dene ana sasmitèng jawata lêwih | mangkana datan winuwus | lamine sawarsa kono ||

15. wuwusên salin taun | warsaning surya mangke ingetung | sinêngkalan swara dahananing wukir |[10] tauning candra winuwus | sêngkalannya winiraos ||

16. sirna manising wiku |[11] ya ta Ngastina mangke winuwus | wontên karsa sasmitaning dewa lêwih | sakathahing wit galugu | oyot-oyot mêtu sogol ||

17. kadya tarubusipun | kanang pisang kadya bisa tuwuh | Sri Bathara Krêsna wus tampi ing galih | sasmitane kalih taun | samana wau sang katong ||

18. Bathara Krêsna Prabu | lajêng lumêbêt manjing kadhatun [kadhatu...]

--- 1 : 265 ---

[...n] | lawan raka Prabu Baladewa Aji | miwah pra ari sadarum | umiring manjing kadhaton ||

19. praptanirèng kadhatun | wus panggih lan Yudhisthira Prabu | alon matur Sri Bathara Harimurti | dhuh ing mangke yayi prabu | tyas kula sampun rumaos ||

20. sasmita kalih taun | punika dene supadosipun | kadi paring pemut ing paduka sami | rèhning sadaya wus sêpuh | nuntên asalin lêlakon ||

21. Sri Yudhisthira muwus | matur maring kang raka sang prabu | inggih lêrês ing sabdanta kakang aji | samêndhang tan wontên luput | paran ing karsa kang dados ||

22. Bathara Krêsna matur | yèn suwawi ing karsa ri prabu | ulun sami amrih kamuksan tumuli | para [pa...]

--- 1 : 266 ---

[...ra] ari aywa kantun | miwah ingkang para wadon ||

23. kang sami nêdya tumut | amuksa mring kaanan satuhu | dene wayah paduka pun Parikêsit | punika pan sampun patut | kasèrèhana kaprabon ||

24. amung ta kaka prabu | ing Mandura botên kenging tumut | mring kamuksan pan inggih ngêmbani wuri | ing wayahe maksih timur | katêmpuh sêpuhing kewoh ||

25. lawan putranta kantun | Subrastha kang minăngka gul-agul | ing Ngastina karana puniku benjing | ing wuri kathah pakewuh | tikêl lan kang wus kalakon ||

26. samana duk angrungu | Prabu Baladewa tyas wulangun | angandika kayaparan yayi aji | yèn saèstu ingsun kantun | ing têmah dadi gêguyon ||

27. karana raganingsun |

--- 1 : 267 ---

durung wruh ing rèh kang amrih ayu | yèn parênga ing karsane yayi aji | ingsun arsa atut pungkur | milu nunggal ing saênggon ||

28. Bathara Krêsna matur | sampun puguh ing tyas kaka prabu | sintên ingkang nirnakkên ripu ing wuri | margi ing benjang puniku | punggawa kabèh nom-anom ||

29. paduka kang katêmpuh | ing sabarang rèh kang dadya sêpuh | lawan kulup Subrastha mamugarèni | ya ta nalika angrungu | Baladewa sang akatong ||

30. datan lêngganèng tuduh | nanging tyasira putêg wêtu luh | miwah Arya Subrastha waspanya mijil | karêrantan rêntêngipun | dènnya yun datan patêmon ||

31. lan kadang-kadangipun | dadya pinupus wus pasthènipun | ya ta sira Bathara Krêsna lingnya ris | lah paran [pa...]

--- 1 : 268 ---

[...ran] ta yayi prabu | ing rêmbak kang amrih dados ||

32. Sri Yudhisthira Prabu | alon matur sumăngga ing kayun | kaka prabu ingkang pantês amrayogi | ing rèh gampang lan pakewuh | ing rêmbag amrih kalakon ||

33. Bathara Krêsna muwus | yèn suwawi ing karsa pukulun | yayi prabu nuntêna miyos tinangkil | amaringna kang kaprabun | inggih mring wayah sang katong ||

34. kang măngka mantri ngayun | nguni pun Sămba atilar sunu | wayah tuwan pun Dwara dadya pêpatih | lawan inggih putunipun | yayi Sena kang kinaot ||

35. pun Ăntarêjasunu | nama Radèn Danurwedha punjul | kalihipun dadya nayaka sang aji | yèku benjang run-tumurun | dadya êmbananing katong ||

36. lamun wus madêg ratu | wayah

--- 1 : 269 ---

tuwan pun Bimanyusunu | yayi prabu lan sakadang sadayèki | samia anjajah dhusun | amrih sarananing layon ||

37. ya ta datan winuwus | duk samana dadining kang rêmbug | wusnya nuju praptèng ari Soma Manis | Maha Yudhisthira Prabu | dhawuh samaptèng pamiyos ||

25. Mijil

1. duk samana sang sri narapati | enjinge gya miyos | munggèng păncaniti sakadange | andhèr ingkang punggawa lan mantri | ingkang raka kalih | sumiwi ing ngayun ||

2. ingkang wayah Radèn Parikêsit | wus anunggil lunggoh | ing dhêdhampar kinanthi eyange | alêlèmèk babut prangwêdani | miwah upakarti | ingkang madêg ratu ||

3. cêcaruhan kumutug dupaning | myang dêdana [dê...]

--- 1 : 270 ---

[...dana] katong | wus samaptèng panangkilan kabèh | sri narendra pangandikanya ris | he wruhanta sami | kabèh sanak ingsun ||

4. lawan sagung kang punggawa sami | iya karsaningong | ing samêngko wayah ingsun kiye | sun sèrèni ing kaprabon mami | ngadêga narpati | among rat wadya gung ||

5. iya binathara nyakrawati | dene ta kang among | angêmbani kang măngka wakile | kakang Prabu Baladewa Aji | pan dadya sêsilih | siniwèng wadya gung ||

6. kang sun karya manggalaning wèsthi | iya sutaningong | Si Subrastha dadya gul-agule | ing Ngastina măngka senapati | kabèh sira sami | dèn padha sabyantu ||

7. sagunging wadya kang para ari | sandika rumojong | ing karsa ji nayogyani kabèh | mring adêge Radèn Parikêsit |

--- 1 : 271 ---

ya Dipayana Ji | kabèh saur manuk ||

8. wus mangkana Sri Yudhisthira Ji | mingsêr dènnya lunggoh | nunggal lawan Sri Krêsna lungguhe | ing dhêdhampar mung wayah pribadi | sang prabu taruni | siniwakèng mungguh ||

9. ya ta angling Prabu Harimurti | hèh ta wayah ingong | kaki Dwara lan Danurwedhane | timbalana ing ngabyantara ji | tan antara prapti | ing ngarsa sang prabu ||

10. angandika Prabu Harimurti | kaki sira karo | ing samêngko padha kinarsakke | dadi mantrimuka sira kalih | Ngastina nagari | kulup karonipun ||

11. kabèh nayakanira sang aji | sira kang yogya mong | tur sandika rahadèn kalihe | sasampune ingestrenan sami | pinatah palinggih | ing ngarsa sang prabu ||

12. angling malih

--- 1 : 272 ---

Bathara Krêsna Ji | lah ta sira karo | ing samêngko wus padha sinêksèn | among misesa kang bumi-bumi | dèn angati-ati | amriha rahayu ||

13. aja ana sulaya ing kapti | ing rèh dèn agolong | dipun abipraya ing karsane | ywa na kang karsa rêbutan ing sih | mrih katon pribadi | marang sang aprabu ||

14. tan sayogya têmah mêmarahi | darêngki angrêdon | ujêr sira mêngko panutane | kabèh nayaka para dipati | poma sabên ari | atunggala kayun ||

15. ywa pralêbda ing tyas tan prayogi | satêmah karyawon | gumunggunga darbe ambêk dhewe | yèku anunggal barang pakarti | lali ing pandasih- | ira sang aprabu ||

16. ing samêngko sira wus kinardi | busananing kraton | yèn ing

--- 1 : 273 ---

janma măngka satriyane | ratunira upama kênya di | yèn ta satriyèki | carobo tan bêsus ||

17. paran dènira antuka kang sih | marang sang lir sinom | iku uga mangkono tan pae | ulah raras lawan ulah kardi | lêlurinên sami | kang amrih rahayu ||

18. pangrèhira kang para bupati | dèn kadi siranon | ing sêsotya kang lwih ujwalane | dèn arêsêp rumakêting galih | miwah dèn akadi | nyawa maring sunu ||

19. nadyan sagung kang para bupati | mangkono tan seos | pamrihira marang panêkare | wruhanira ing jaman puniki | yèn ta nir ing budi | budayaning kayun ||

20. ring pakaryan sayêkti kaèsthi | mangkana ponang wong | mila dipun èngêta samangke | aywa karêm nangsayèng wadya [wa...]

--- 1 : 274 ---

[...dya] lit | kang wus anglakoni | kuwajibanipun ||

21. yèn mangkana sayêkti sirèki | kataman wiraos | ing rêrasan saijab sarune | mrih sarana têmahan nalisir | agnyanta mrih niti | tinilar tan ketung ||

22. katungkul ing karobanirèki | krêtarta tan katon | kang mangkono sirnakna dèn age | aja kongsi kalabêtan juti | ing praja pan kadi | pêpêtênging laku ||

23. aywa siring pamongirèng dasih | wèh iyêg dèn alon | ujêr sira mung pangaubane | kabèh sagotra wadya narpati | kang patut linuri | mung si mantri ngayun ||

24. lamun wadya sasana sinung sih | kang asudra seos | iku dudu sang nata karsane | têmah sira rusuhi pribadi | dohna aywa kongsi | kasêbut ing kusut ||

25. kawruhana rêrêgêding bumi | yèn sira [si...]

--- 1 : 275 ---

[...ra] salah ton | katungkul ing pêpenginan bae | karêm ing wong kang sarana picis | tilar kang mrih niti | tan nêdya rahayu ||

26. lamun ana mantri tyasirèki | karêm awon-awon | ing wawêngkon kawaratan kabèh | wruhanira ya awon pribadi | singkirna dèn aglis | sangking sungsungipun ||

27. yogya lihên sangking gone lami | ywa mingsih nèng kono | tunggalêna golongan liyane | pamrihira yèn bisa marèni | ambêknya kang drêngki | dene ta wong iku ||

28. lamun ora nêdya mêmarèni | lungakna dèn adoh | aywa ngambah praja salawase | nora wurung mêmarahi drêngki | wong mangkana kaki | yèn wus karsa prabu ||

29. nora kêna sirarsa mrih sisip | siniku ing katong |

--- 1 : 276 ---

amung wekanana salawase | lawan malih sira dipun amrih | maring wadya aji | ngenaki sakayun ||

30. tan kakênan malah anglonglongi | tyase kang winêngkon | iya iku ingaran janma kèh | bisa manjing maring agal alit | pamawasan wasis | wasita tan tungkul ||

31. ya ta risang pinatah pêpatih | sandika wotsinom | ingkang eyang malih ngandikane | hèh ta kaki sira sasabên ari |[12] rêrasan ywa sêpi | kang maring mrih sadu ||

26. Dhandhanggula

--- 1 : 277 ---

nora wurung panêkare dadya eblis | ngajap karya piala ||

2. lamun sira mrih ing kramaniti | tinatular ing wadya sadaya | tumêrah satêlatahe | pasthi padha mrih ayu | jêr kayungyun poyaning patih | wruhanta wayah ingwang | ala lawan ayu | ing budi ana kang marah | saking kudu kadêrêng anunggal kapti | anut saparibawa ||

3. mila dipun awas sira kalih | wus tinitah dadya sudarsana | sawawêngkonira kabèh | undhangana pitutur | aywa pêgat kang amrih niti | kaya wong kang utama | tumaning tyas ayu | nuhun wayah kalihira | upamanya taru tumaruna nuli | kapandukan ing karsa ||

4. saya ngrêbda ngrêmbaka tan sipi | wus tan samar pamrihing utama | wau rahadèn kalihe [ka...]

--- 1 : 278 ---

[...lihe] | dhasare wus pinunjul | wuwuh antuk pitutur niti | titih tan sita-sita | saking eyangipun | papuntoning mêngku praja | Patih Dwara miwah Danurwedha Patih | kalihnya ngaras pada ||

5. wus mangkana asuka tan sipi | sang anindyamantri kalihira | wuwuh ing tyas wiragane | dènnya gung nungsung tutur | mring Bathara Sri Harimurti | tinata tamtunira | ing driya mrih ayu | mangkana Bathara Krêsna | angandika malih kinèn animbali | kang wayah ing Mandura ||

--- 1 : 279 ---

[...dêgira] ji |[13] Prabu Wisathaputra ||

7. Prabu Udara sigra ngabêkti | wus winulang ambêking karajan | tan winarna rêroncène | datan pae kang sampun | lawan kyana patih kêkalih | sadaya wus kadriya | ing warah mrih ayu | mangkana malih ngandika | Sri Bathara Krêsna kinèn animbali | putraning Burisrawa ||

8. lawan sampun kinèn animbali | sutaning Arya Dhasthajumêna | Prabu Drupada wayahe | wus samya praptèng ngayun | dhinawuhan kinèn gumanti | sutaning Burisrawa | ing Mandraka Prabu | jêjuluk Prabu Kisrawa | ing Ngamarta Prabu Duskala wêwangi | wus samya atur sêmbah ||

9. sasampuning arsambêk prasami | ingkang mêntas kinulawisudha | sinung kamulyan lungguhe | sinêngkakkên ing luhur [lu...]

--- 1 : 280 ---

[...hur] | wus mangkana kang para aji | ya ta Sri Yudhisthira | saksana dhêdhawuh | kinèn amatah punggawa | miwah para santana kang badhe miring | midêr ing padhusunan ||

10. dènirarsa amuksa sang aji | amêminta kinarya sarana | ing kamuksan saantuke | lawan sapungkuripun | akaryaa kang candhi sari | ing alun-alun gènnya | anaa sapuluh | luhur kori sinungana | sastra ingkang darbe candhi siji-siji | Patih Dwara sandika ||

--- 1 : 281 ---

[...n] Bathara Krêsna ||

12. Sri Bagawan Yudhisthira Aji | pirêmbagan dadining ubaya | enjinge badhe budhale | mangkana ingkang ibu | Dèwi Kunthi wus dèn aturi | miwah rêtna dayinta | Drupadi Sang Ayu | tuwin Sang Wara Sumbadra | tuwin Dèwi Citrahoyi dèn timbali | wus praptèng ngarsa nata ||

13. alon matur Sri Yudhisthira Ji | mring kang ibu ing salwiring karsa | kang ibu suka galihe | dènira sampun sêpuh | wus tan ana tinolih malih | amung maring kamuksan | mangkana sang prabu | adhawuh marang ing garwa | miwah ingkang para ari kinèn ngrukti | sarananing lumampah ||

14. wus jinatèn sadaya karsa ji | yèn wus kundur lajêng sami muksa | kang garwa suka galihe | miwah kang para arum [aru...]

--- 1 : 282 ---

[...m] | Rêtna Dèwi Sumbadra tuwin | putri ing Parangguwa | Citrahoyi tumut | bela kamuksaning priya | Rêtna Dèwi Untari umatur aris | kayungyun badhe bela ||

15. Sri Bathara Krêsna ngandika ris | lah ta nini sira durung măngsa | putranira maksih rare | lawan wus madêg ratu | sira ingkang yogya ngêmongi | benjang sakarsanira | wus rèrèh sang ayu | pinupus narimèng titah | aningali kang putra umadêg aji | sangêt tarunanira ||

--- 1 : 283 ---

[...ntuna] rumiyin | anganti jroning pura ||

17. benjing kewala yèn sampun prapti | jêng paduka amilua muksa | kang bibi tan lêngganèng rèh | samana tan winuwus | antaranya sigra sang aji | sampun apêparentah | samapta ing laku | ya ta Kyana Patih Dwara | amêmatah sagunging kang pra dipati | kang badhe umiringa ||

18. ing Mandraka Prabu Kesrawa Ji | miwah Arya Nirbita Wiratha | Prabu Udara andhèrèk | lawan Ngamarta Prabu | Sri Dhusthaka sawadyanèki | tuwin Radèn Sêtyaka | ya ta tan winuwus | samapta lajêng bidhalan | datan mawi wahana dènnya lumaris | lumampah lawan garwa ||

19. Patih Dwara sawadya prasami | ngêtêrakên sajawining praja | lan Danurwedha [Danurwe...]

--- 1 : 284 ---

[...dha] rowange | myang Baladewa Prabu | tuwin Natèng Lesanpura Ji | wangsul jawining praja | sadaya èsmu luh | sigra Kyana Patih Dwara | sapraptaning nagara parentah aglis | akarya candhi kêmbang ||

20. angupaya kayu ingkang wangi | kayu garu lan kayu candhana | Patih Dwara parentahe | rinancangan pan sampun | pan pinantês sawiji-wiji | undha-usuk gêngira | miwah luhuripun | tinrap tap-tapan tinata | sêsakane cêndhana ingkang kinardi | lawan sasundukira ||

--- 1 : 285 ---

nambut karya ||

22. kawuwusa kang andon lumaris | analasak ngambah padhusunan | arêmbên wau lampahe | Bagawan Darmasunu | lawan para kadangirèki | miwah kang para garwa | myang Sri Krêsna Prabu | lawan sagung wadyabala | kang umiring mila arêmbên lumaris | tinut satitahira ||

23. lawan anut lampahing pawèstri | anèng marga ing sakarsa-karsa | sinambi rêrasan sarèh | surasaning rasèku | ing manjinging suruping pati | karana wus amăngsa | ing kamuksanipun | tan tungkul ing sêsarèhan | ing samarga agung adêdana mintir | mrih sukaning lumampah ||

--- 1 : 286 ---

[...sun] Wahita | gya kèndêl sadarun | manjing jroning pakarangan | Sri Bathara Krêsna kagyat duk ningali | dènnya anon wong desa ||

25. kabèh răndha prasamya anangis | siji nora nana wonge priya | sang nata ngungun galihe | paran karananipun | dadya sami dipun timbali | praptèng byantara nata | sadaya dinangu | darunaning pamularnya | lawan iki tan ana lanange siji | paran ta marmanira ||

26. kabèh matur nèng ngarsaning gusti | inggih sami kaecalan priya | sampun tigang dalu mangke | dèrèng wontên kang mantuk | kesahipun lakyamba gusti | Bathara Krêsna tanya | mring ngêndi lakimu | wong răndha matur anêmbah | tan ana wrin margi kesahipun ratri | amung pakaryanira ||

27. amêmandung kang sami binukti | wong sadesa pangupa [pa...]

--- 1 : 287 ---

[...ngupa] boganya | pan amèt darbèking sanès | sang nata sami ngungun | amiyarsa aturing èstri | Bathara Krêsna lingnya | hèh kawruhanamu | yêkti datan kawisesa | lamun juti walèh sasolahirèki | lawan tan dadi dosa ||

28. wong dursila awalèh ing kardi | durung ana ingkang angudia | ora kêna tinrapake | ing kadursilanipun | yèn katrapa angrusak adil | kaya ta upamanya | angugêmi catur | rasan-rinasan ing warta | datan kêna ngugêmi akarya sisip | satêmah kawêlasan ||

--- 1 : 288 ---

[...ndhak] katur sigra | ing ngarsa sang prabu | dinangu umatur nêmbah | pan kawula tiyang ing Sambita gusti | wastamba pun Gadura ||

30. mila gêpah lumajêng ta gusti | gugup binujung ing sima kathah | ya ta tan antara ture | praptane sima agung | nêrak baris anggêgirisi | gègèr kang wadyabala | ngandika sang prabu | sigra Sang Bathara Krêsna | lan Sang Parta anglêpasi kang jêmparing | sima kenging sadaya ||

31. tanpa sesa samya ruwat sami | mulih dadya manungsa sadaya | wus tan pandung ing wismane | sami asuka sukur | ya ta wau kang para èstri | răndha dhusun Wahita | awas dènnya dulu | yèn priyane sami prapta | tan ataha supe yèn anèng ngarsa ji | marani lakinira ||

32. kapiandhêm samya anangisi | lakinira amilu karuna |

--- 1 : 289 ---

pan akathah sêsambate | sang nata langkung ngungun | miwah sagung kang para ari | tuwin kang wadyabala | sadaya gêgêtun | tan nyana lamun mangkana | dene langkung kaelokan ing dewadi | Bathara Krêsna lingnya ||

33. kayaparan sira iku sami | dene kabèh padha salah rupa | kang dinangu lon ature | inggih amba rumuhun | kalanipun kesah mêmaling | mring wukir Rewataka | patapaning wiku | nama Bagawan Watrika | sinupatan awarni sima prasami | Sri Krêsna malih nabda ||

34. lah ta mêngko sira maksih uning | ya prênahe gunung Rewataka | kang dinangu lon ature | inggih

--- 1 : 290 ---

èngêt pukulun | botên têbih saking ing ngriki | punika katingalan | anggraning kang gunung | tur inggih talatah tuwan | sami karèh nagari ing Dwarawati | nata malih ngandika ||

35. lah ta uwis sira iku sami | sun apura kabèh dosanira | amung maria ing têmbe | aja na kang laku dur | bêcik padha adola kardi | apa sasukanira | sayêkti rahayu | sadaya matur sandika | Sri Bathara Krêsna angandika malih | hèh kabèh wruhanira ||

--- 1 : 291 ---

[...naringkên] mring wong sadesa nampèni | kêkucahing narendra ||

37. sami nêmbah sumungkêm ing siti | Sri Bathara Krêsna angandika | bagenên kancamu kabèh | yaiku dananingsun | lah anggonên ngupaya bukti | pawitan salaminya | pasthi iku cukup | sadaya nuhun sandika | inggih mugi antuka sawabing gusti | Nata Krêsna ngandika ||

38. mring kang rayi Sri Yudhisthira Ji | yèn suwawi inggih tinêdhakan | ing Rewataka dhepoke | pun Watrika Sang Wiku | langkung sidik ingkang pawarti | êning tyas ambêk santa | kasutapan putus | lawan wus măngsa punika | arêrasan lan pandhita lamun kenging | kinanthi kawruhira ||

27. Kinanthi

1. Prabu Yudhisthira matur | dhuh sumăngga kakang aji | lêrês ing [...] |[14] [...] | [...] | [...] ||[15]

--- 1 : 294[16] ---

2. [...] iku luput |[17] kalimputan ing pangèsthi | jêr maksih anggawa wadhag | katungkula i[...][18] sisip |[19] sêpi ing kawruh sanyata | mulane mung sira yayi ||

3. batine sira wus cukup | kacakup jamaning akir | dadi sirèku riningwang | bisa nunggal rasa jati | jatining kang kasunyatan | wikan basukining urip ||

4. maksih kataman ing kayun | kayungyun ing sih kaswasih | yèku drigamaning pêjah | paran dènira gumingsir | kira-kiraning wardaya | măngka rêncananing pati ||

5. ya ta wus datan winuwus | wuwusing amrih basuki | sampun lajêng lampahira | gumuruh kang samya ngiring | marang wukir Rewataka | datan winarna ing margi ||

6. wus rawuh sukuning gunung | kocapa sang maha rêsi | nênggih Bagawan Watrika | samana pan sampun tampi | sasmita badhe

--- 1 : 295 ---

tamuan | wong agung misesèng bumi ||

7. sigra dènira amêthuk | maring sukuning kang wukir | solahe karagan-ragan | mangigêl samargi-margi | sarwi santi jaya-jaya | manadukarèng wêwangi ||

8. sumungsung ing gănda arum | dènnya sumawur ing sari | sumrambah samarga-marga | praptane sukuning wukir | wau ta sri naranata | tuwin sagung para ari ||

9. ngungun kang samya andulu | dènnya sumawur kang sari | tan antara katingalan | sang bagawan praptanèki | lajêng umarêk ing ngarsa | gupuh Prabu Harimurti ||

10. sigra cinandhak sang wiku | kinurmat tinunggil linggih | Sang Bagawan kipa-kipa | nalăngsa amangênjali | Bathara Krêsna amêksa | dadya sang wiku nuruti ||

11. dangu bagya-binagya wus | sang bagawan angaturi | têdhaka maring asrama [a...]

--- 1 : 296 ---

[...srama] | sadaya lajêng lumaris | kerit Bagawan Watrika | prapta ing pidikan sami ||

12. sadaya ngaturan gupuh | munggèng pracabakannèki[20] | tuwin sagung wadyabala | wus karya pakuwon sami | samana sang abagawan | sugatanira amintir ||

13. wowohan adi mawa rum | sukanira sang lir Ratih | kênya utama yu endah | ingkang kinèn angladèni | tuwin endhange satunggal | tut wuri angêladèni ||

14. sang nata suka kalangkung | dènira anèng ing wukir | Rewataka saha wadya | kacaryan mring sang ayogi | dènnya mrih mring tamunira | dahat noraga ngrakêti ||

15. tan măntra-măntra yèn wiku | bisa sumusup andasih | kabèh samya ngalêmbana | ing tingkahe sang maharsi | sih lulut ingkang [ing...]

--- 1 : 297 ---

[...kang] tumingal | sadaya wadya narpati ||

16. sami kakênan tyasipun | bisane sang maha rêsi | wau Rahadèn Sêtyaka | sadangunira ningali | mring sutane sang bagawan | wasta Rêtna Puspawati ||

17. kayungyun rahadèn wuyung | uyang wigêna tan sipi | agung katongton ing tingal | kusuma rêtnaning wukir | kinêkêr praptèng wardaya | nalikane ngêladèni ||

18. agung liniring pandulu | saparane tinut wuri | tansah pinanduk ing tingal | Radèn Sêtyaka ing galih | yèn sampuna èngêt ing tyas | lagya umiring rama ji ||

--- 1 : 298 ---

[...mpil] ||

20. warnane rêspati tulus | adhuh mêmanising lathi | wong adêdêg lênjang-lênjang | jatmika wangune wêdi | lamun suwita ing priya | baya ika anastiti ||

21. mung sathithik cacadipun | emane wisaning wukir | lawan ika nora timbang | rasaning tyas ingsun iki | bok iya abela lara | dadia tunggal panganti ||

22. dhuh mirah rêtnaning gunung | mentara saking ing wukir | payo ngumbara lan ingwang | suwita mring Dwarawati | tan pantês anèng aldaka | mundhak busik irêng kusi ||

23. pêpantêse mirah ingsun | dadya putrèng Dwarawati | sokur pisan yèn dadia | iya mantune rama ji | adhuh adoh elok ika | apa baya ingkang margi ||

24. nora kayaa sang wiku | bisa têmên [tê...]

--- 1 : 299 ---

[...mên] karya siwi | nanging ta panduganingwang | dudu anak gone ngukir | pantêse anak pêpujan | dhanyang kang rumêksèng wukir ||

25. pan kinarsa gawe sunu | yèn ta mangkonoa ugi | iku tênung kang pinuja | miwah ingkang guna dhêsthi | pinusthi dadi manungsa | ginawe sikarèng tami ||

26. suka lila raganingsun | dèn arada tênung putri | jêr ingsun arsa jêjanggan | marang Watrika Sang Rêsi | wus sêdya têngga bêdhiyang | dimène cêlak sakêdhik ||

27. lawan kusumaning gunung | jêr wus padha pinêt siwi | ingugung sadina-dina | wong roro têngga asrami | adhuh mendah sukaningwang | kalakona karsa mami ||

28. sanadyan èstua tênung | miwah prayanganing wukir | kang

--- 1 : 300 ---

pinuja dadi janma | suka sirna awak mami | pinèta pêri ing arga | witning wor kahyangan mami ||

29. wau ta radèn tyasipun | tan kawawa nandhang brangti | trênyuhing tyas lajêng mêdal | tan ana kang graitani | praptaning jawi samana | mangaring-aring tan aring ||

30. sinamur-samur tan lipur | malah amulêt ing galih | mangiwa-ngiwa kawangwang | wêwangune sang lir Ratih | dadya sangsaya wiyoga | Rajaputra Dwarawati ||

31. nêngêna kang nandhang wuyung | anèng jawining asrami | wau Bagawan Watrika | umatur marang sang aji | dhuh pukulun batharèngwang | ingkang misesa ing bumi ||

32. nugraha gêng ingkang rawuh | dene pukulun nêdhaki | marang ing dhepok kawula | punapa kinarsan gusti | pun dasih têtiyang dama | nistha tan pantês sumiwi ||

33. upama sasăngka

--- 1 : 301 ---

dhawuh | tuwin lintang lawan sasi | munggèng sana mung sadina | paran dènira utami | dhuh bathara kang tinitah | amumpuni ing sabumi ||

34. sampun ta kirang pukulun | ing pamêngkunirèng dasih | Bathara Krêsna ngandika | hèh ta kadang karuh mami | aywa sandeya ing driya | malah yêktine sun iki ||

35. kapotangan sihirèku | tan sita-sita mênuhi | bangêt panarimaningwang | muga winalêsa benjing | kamulyan ingkang utami |[21] pêpangkataning swarga di ||

36. sang bagawan langkung nuhun | sumujut konjêm ing siti | Sri Krêsna malih ngandika | hèh wruhanira sang yogi | mulane sun iki prapta | lawan kadang-kadang mami ||

37. ana ing dhepokirèku | awit kacaryan miyarsi | kuwasane [kuwasa...]

--- 1 : 302 ---

[...ne] sêdyanira | duk anèng Wahita mami | ana wong arupa macan | sawusnya ingsun ruwati ||

38. mulih kamanungsanipun | kabèh umatur mring mami | awit mulabukanira | saking pakaryanirèki | jêr wong iku padha salah | mulane sira pisakit ||

39. Bagawan Watrika matur | dhuh pukulun jêng dewaji | botên katênta kawula | kuwasaa pindha rêsi | saking kabutuh ing driya | amung kawula ungêli ||

40. makatên wicantên ulun | hèh kang sêdya salah kapti | yêkti nêmu salah rupa | ing angganira pribadi | hèh kang karsa lali sira | yêkti liniru pangèksi ||

41. hèh kang nêdya nora tuhu | kadung kaduwung pinanggih | hèh kang karêm [ka...]

--- 1 : 303 ---

[...rêm] ing piala | iya alap ta pribadi | angalani maring sira | datan antara tumuli ||

42. amung punika pukulun | tanpa măntra malih-malih | saking mudha punggung dahat | saungêl-ungêle gusti | rèhning sru guguping driya | sri nata ngandika aris ||

28. Sinom

1. hèh ta Bagawan Watrika | puniku luwih prayogi | ujarira kang mangkana | kêna linuri ing wuri | benjang yèn ana janmi | karêm piala kalangkung | marang ing sasamanya | kêna tinulak kadyèki | nora wurung nêmahi ing angganira ||

2. andhêku risang bagawan | sang nata ngandika malih | sun iki arsa têtanya | mring sira ingkang sayêkti | pira laminirèki [lamini...]

--- 1 : 304 ---

[...rèki] | gonira ana ing gunung | iya ing Rewataka | dene salawase mami | tan miyarsa lamun kanggonan pandhita ||

3. gunung iki milu mring wang | karèh nagri Dwarawati | tan ana atur uninga | iya marang jênêng mami | kiwa têngêning wukir | arang kang nêdya karungu | yèn sira atêtapa | anèng ing wukir puniki | Sang Bagawan Watrika alon turira ||

4. pukulun sri naranata | kawula dèrèng alami | dêdunung ing Rewataka | pan inggih sawêk sawarsi | botên katênta gusti | pun dasih apindha wiku | namung nêdya umpêtan | anggèn kawula nèng ngriki | ngungsèkakên momongan amba punika ||

5. nama Dèwi Puspawatya | rare kênya wau gusti | putri ing Sriwantipura | wontên gancaripun gusti | nênggih ingkang

--- 1 : 305 ---

sêsiwi | pan dhatêng momongan ulun | Prabu Cindhakapuspa | ing Sriwantipura nênggih | milanipun putrinya ngong bêkta kesah ||

6. nagri ing Sriwantipura | wontên ripu agêng prapti | têmah campuh ing ayuda | ratu kawula kajodhi | kapupu ing ajurit | kongsi anêmahi lampus | madyaning adilaga | kawula gusti agiris | sabêdhahe nagri ing Sriwantipura ||

7. pun patik anuntên kesah | ambêkta sang rajaputri | katiga semah kawula | mila prapta wukir ngriki | ngungun Sri Harimurti | sang bagawan malih matur | punapa jêng paduka | karsa uninga ing nguni | gancaripun aluraning kuna-kuna ||

8. ngandika Bathara Krêsna | lah iku luwih prayogi | dadi wruh sanak lan warga |

--- 1 : 306 ---

nora kadung amastani | upama ingkang kali | wêruha sirahe luhur | mangkana sang bagawan | sandika umatur aris | dhuh pukulun ing nguni ratu kawula ||

9. Sang Prabu Cindhakapuspa | punika ingkang sêsiwi | nama Sri Cindhasurata | sadhèrèkipun pangarsi | lan Cindhasupala nênggih |[22] inggih sami putranipun | Sang Prabu Citramuka | ing Sriwantipura nguni | Sang Aprabu Citramuka kang pêputra ||

10. anama Prabu Kalora | punika ingkang sêsiwi | anama Prabu Madrasa | nênggih Madraka Sang Aji | punika kang sêsiwi | Prabu Wiruta pukulun | putrèng Prabu Pratidha | Prabu Pratidha ing nguni | kang pêputra nênggih Prabu Sandawista ||

11. Sri Sandawista putranya | Sang Aprabu Soda nguni |

--- 1 : 307 ---

Prabu Soda kang pêputra | Prabu Suwarma Sang Aji | Suwarma kang sêsiwi | Sang Bathara Kumarèku | Kumara kang pêputra | Sang Bathara Mahayêkti | Mahayêkti sutaning Hyang Mahyantika ||

12. Hyang Mahyantika putranya | nênggih Sang Hyang Maya nguni | putranipun Sang Hyang Tunggal | Sang Hyang Tunggal kang sêsiwi | pan Sang Hyang Wênang gusti | lah punika ta pukulun | inggih aluranira | momongan kawula gusti | dene ulun punika tuhu kawula ||

13. inggih amung măngka êmban | dhatêng sang raja pinutri | kang nginyani semah amba | awasta Nyai Sugandi | dene praptamba gusti | têka kathah kang anêbut | pandhita mring kawula | winastan wiku sajati | tur kawula têdhaking alit balaka ||

--- 1 : 308 ---

14. ya ta Sri Bathara Krêsna | suka dènira miyarsi | mring wuwusing Sang Watrika | sadaya kang para ari | samya suka tan sipi | miyarsa aluranipun | Sri Krêsna angandika | hèh bagawan kadang mami | wruhanira sagung pangucaping janma ||

15. kang padha nêbut pandhita | yèku pakoning dewadi | jawata tan katilapan | maring pakaryanirèki | kang maring tama niti | tinatular kadang karuh | purwanira kawêntar | poyan-pinoyan sayêkti | kabèh iku padha pakoning jawata ||

--- 1 : 309 ---

pada aji | Sri Bathara Krêsna alon wuwusira ||

17. iya apa sakarsanta | jawata pasthi nuruti | barang saosiking titah | ingkang ala lawan bêcik | jawata tan mekani | sayêkti padha jinurung | nanging pinangkat-pangkat | panêmunira pribadi | ingkang nêdya ala iya nêmu ala ||

18. kang bêcik ing manahira | panêmune iya bêcik | hèh ta Bagawan Watrika | lamun lêga tyasirèki | sutanira sang putri | lah puniku ingsun pundhut | dadia mantuningwang | dhaupa lan putra mami | Si Sêtyaka arsa sun adêkkên raja ||

19. ing Dwarawati nagara | sira yogya angêmongi | wau Rahadyan Sêtyaka | duk miyarsa saking jawi | sigra lumêbêt [lu...]

--- 1 : 310 ---

[...mêbêt] malih | sarwi ngandika ing kalbu | dhuh apa lamat-lamat | ngandikane rama aji | pamyarsaku nganggo putri lan Sêtyaka ||

20. rahadèn wus praptèng ngarsa | tan ana kang graitani | sang bagawan matur nêmbah | dhuh gusti lêga ing galih | sumăngga asta kalih | amba sadarmi pukulun | rumêksèng putra tuwan | nênggih sang raja pinutri | wus mangkana tan winarna laminira ||

21. dènira anèng ing arga | sagunging kang para aji | ya ta enggaling carita | nuju dina Soma Manis | Sang Dèwi Puspawati | lajêng dhinaupkên sampun | lawan Radèn Sêtyaka | Rajaputra Dwarawati | ingkang garwa putri ing Sriwantipura ||

--- 1 : 311 ---

Bathara Krêsna umatur | marang Sri Yudhisthira | dhuh pukulun yayi aji | anjurungna kawula sèrèn karajan ||

23. inggih dhatêng pun Sêtyaka | mêngkua ing Dwarawati | umatur Sri Yudhisthira | sumăngga ing kaka aji | kawula angèstrèni | inggih adêgipun prabu | dhatêng putra kawula | pun Sêtyaka Sri Bupati | Sri Bathara Krêsna sigra angandika ||

24. marang sagung para kadang | hèh sagunge ari mami | padha sira kaèstokna | ingsun lumungsur samangkin | dene ingkang gumanti | sutèngsun Sêtyaka iku | amêngkua nagara | iya anèng Dwarawati | pinaringan jêjuluk Prabu Sêtyaka ||

--- 1 : 312 ---

[...endhangipun] | Endhang Sugandi ika | tulusa dènnya ngêmongi | miwah kadang ingsun Bagawan Watrika ||

26. ya ingsun paringi aran | juluk bagawan maharsi | têtêpa kapandhitannya | anèng Rewataka wukir | lan malih sun paringi | desa kiwa têngênipun | ing ardi Rewataka | sandika kang para ari | kabèh samya jumurung karsaning nata ||

27. ya ta Sang Prabu Sêtyaka | lajêng marêk mangênjali | kalawan dayintanira | Kusuma Yu Sêtyawati | tuwin risang maharsi | sumêmbah anuhun-nuhun | sawusnya tulus suka | Bathara Krêsna ngling malih | hèh Bagawan Watrika sira wêruha ||

28. lunganingsun saking praja | lawan kadang-kadang mami | arsa angancas kamuksan | benjang [be...]

--- 1 : 313 ---

[...njang] yèn praptèng nagari | ing mêngko sêdya mami | apan arsa amêmundhut | ing sakuwasanira | kinarya sarana pati | Sang Bagawan Watrika duk amiyarsa ||

29. angungun mijil kang waspa | wasana umatur aris | dhuh pukulun sri narendra | botên anyana kang dasih | lamun makatên gusti | ing karsa paduka prabu | raosing tyas kawula | duk miyarsa ing sabda ji | lir angganing têtiyang angêmut gula ||

--- 1 : 314 ---

myarsa pangandika kang mangkana ||

31. kêclaping atma mangkana | makatêna karsa aji | lir wong tinêbak mong tuna | langkung gagêtuning galih | dhuh inggih inggih gusti | amung pangèstu pukulun | dhumatêng pun Watrika | amung kawula ing wingking | kadi nuntên kang dasih anduduk muksa ||

29. Dudukwuluh

1. Sri Bathara Krêsna angandika arum | lah iya sakarsanèki | ngantêpi trisna maring sun | kudu nutugakên bêcik | dhuh Watrika kadang ingong ||

2. lah ta iku tuhu utamèng tumuwuh | kang uninga ing abêcik | dadi tan pêgat sakayun | kang kaya jênêngirèki | iku musthikaning uwong ||

3. duk samana tan winuwus laminipun | sang nata lan para ari |

--- 1 : 315 ---

tan pêgat ing sabên dalu | gunêman lan sang maharsi | amrih lêstarinirèng don ||

4. lawan amrih birai sajroning kalbu | ngilangkên was-wasing galih | ginagulang tamtunipun | wikan basukining pati | tinata durung kalakon ||

5. duk samana wus antara laminipun | sadaya anulya pamit | marang Watrika Sang Wiku | sampun budhal saking wukir | gumuruh sagung punang wong ||

6. Sang Aprabu Sêtyaka maksih tut pungkur | kalawan dayintanèki | tuwin inyanipun tumut | miwah sira sang maharsi | andhèrèk sang maha katong ||

7. ing samarga agung rêrasan anutug | lawan sagung para ari | ing pati amrih rahayu | kasunyatan kang patitis | Bathara Krêsna lingnya lon ||

8. yayi

--- 1 : 316 ---

Sena ayo dèn padha aguyup | akarsa sambèn lumaris | lawan uwis mangsanipun | gunêm mrih utamèng pati | sêdhêng padha mêdhar kawroh ||

9. yayi Parta apa kang anèng sirèku | punapadene ri aji | ugi sami urun wuwus | sampun katungkul prasami | sang nata umatur alon ||

10. inggih langkung saking prayogi pukulun | lah suwawi kakang aji | murwani karya pêpucuk | wontên kang linuri-luri | têturutan botên keron ||

11. Sri Bathara Krêsna angandika arum | nolih maring para ari | payo yayi dipun rêmbug | kang karya sêmanging ati | ing driya kang padha tanggon ||

12. ingsun ingkang miwiti karya pêpucuk | yayi ana kang upami | kang laku tanpa pangawruh | kawruh tanpa dèn lakoni | iku êndi

--- 1 : 317 ---

ingkang abot ||

13. yèn ngêmungna laku sêpên ing pangawruh | paran dumununging pati | kênyataan yêkti kuwur | jêr nyatane nora pasthi | saking pangancase kothong ||

14. nanging lampahipun sangsaya ginêntur | amêpêt păncadriyèki | lawan ingkang tanpa laku | kawruhe luwih prayogi | kasunyatan tan tumpangso ||

15. karo iku yayi janma ingkang punggung | padha-padha amrih êndi | kawruh lawan ingkang laku | rinangkêp paran ta yayi | pêperangane ing kono ||

16. ing wêkasan iya nora gawa laku | amung kawruh kang kinanthi | pêsating atma lêstantun | wangsul kang muhung têtaki | praptaning don ora seos ||

17. lawan ingkang waskitha

--- 1 : 318 ---

maring pangawruh | sirnane padha lêstari | ing kaanan durung tamtu | jêr tan bali awêwarti | dadya ingkang luwih kothong ||

18. tanpa laku miwah sêpi ing pangawruh | wêkasan padha lêstari | ya tan bali tutur-tutur | tibaning jaman ginaib | iku yayi karya ewoh ||

19. Prabu Yudhisthira angandika arum | mênggahing kawula pêsthi | ambujêng ingkang pangawruh | tan tuna ugêring urip | nyirnakkên was-wasing batos ||

20. miwah lamun dèrènge tamtu puniku | kamulyan sajroning pati | tan wontên kang aran kawruh | sintên kang akarya ngèlmi | yêkti nyatane wus mathok ||

21. dene ingkang sakalangkung mudha punggung | kalawan manggung têtaki | kawruhe tan pinaèlu | kawêkasane [kawêkasa...]

--- 1 : 319 ---

[...ne] ing benjing | luluh mrih angsal kemawon ||

22. nadyan tunggil asal graitane suwung | nora bodho nora kanthi | ingumbak pijêr akatut | nora obahe pribadi | kabanjura dadi asor ||

23. Sang Arjuna lan Natèng Mandraka matur | amba kadi ing dewaji | ing wêkasan tan kaduwung | waskitha sajroning pati | yêkti ing rèh botên repot ||

24. Sri Bathara Krêsna malih dènnya muwus | bênêr kang kaya sirèki | sokur rinangkêp pikantuk | dhuh kajaba ari mami | payo yayi Sena gupoh ||

25. wêdharêna pun kakang pan arsa wêruh | wêwijangane kang pasthi | Dyan Wrêkudara umatur | kakang mungguh awak mami | bênêr kabèh

--- 1 : 320 ---

kang pangawroh ||

26. ing dêdunung kabèh nora nana luput | yêkti amung kurang rêsik | dene kawruh lawan laku | tan kêna tinggal sawiji | kècèra salah sawiyos ||

27. kabèh-kabèh dadi asoring pangawruh | lamun kang marsudèng gaib | nanging kawruhana iku | wêkasing sawiji-wiji | poma aja na kang keron ||

28. kawruhana busanèng kadhatonipun | amrih lêstari basuki | wruh ing sangkan paranipun | mumpuni èngêt ing galih | waskitha maduning tawon ||

1	Lebih satu suku kata: nêdya angêbyuk mêngsah. (kembali) Lebih satu suku kata: nêdya angêbyuk mêngsah.
2	Kurang satu suku kata: maring sang yaksa narpati. (kembali) Kurang satu suku kata: maring sang yaksa narpati.
3	Tanggal: marga gunaning pandhita (735 taun surya). (kembali) Tanggal: marga gunaning pandhita (735 taun surya).
4	Tanggal: manggala pandhita sapta (778 taun căndra). Semestinya taun căndra 758. (kembali) Tanggal: manggala pandhita sapta (778 taun căndra). Semestinya taun căndra 758.
5	Biasanya guru lagu i: wadyanirèki. (kembali) Biasanya guru lagu i: wadyanirèki.
6	patrap. (kembali) patrap.
7	Biasanya guru lagu i: myarsi. (kembali) Biasanya guru lagu i: myarsi.
8	Tanggal: ratu gunaning wiku (731 taun surya). (kembali) Tanggal: ratu gunaning wiku (731 taun surya).
9	Tanggal: gatra wisayaning giri (759 taun căndra). Semestinya taun căndra 754. (kembali) Tanggal: gatra wisayaning giri (759 taun căndra). Semestinya taun căndra 754.
10	Tanggal: swara dahananing wukir (737 taun surya). (kembali) Tanggal: swara dahananing wukir (737 taun surya).
11	Tanggal: sirna manising wiku (760 taun căndra). (kembali) Tanggal: sirna manising wiku (760 taun căndra).
12	Lebih satu suku kata: hèh ta kaki sira sabên ari. (kembali) Lebih satu suku kata: hèh ta kaki sira sabên ari.
13	Lebih satu suku kata: sampun sami ngestrenan adêgira ji. (kembali) Lebih satu suku kata: sampun sami ngestrenan adêgira ji.
14	Kurang lima suku kata. Semestinya suku kata yang kurang ini terdapat di halaman yang rusak (hlm. 292). (kembali) Kurang lima suku kata. Semestinya suku kata yang kurang ini terdapat di halaman yang rusak (hlm. 292).
15	Kurang tiga gatra: ke-4 (8i), ke-5 (8a), dan ke-6 (8i). Semestinya gatra yang kurang ini terdapat di halaman yang rusak (hlm. 292). (kembali) Kurang tiga gatra: ke-4 (8i), ke-5 (8a), dan ke-6 (8i). Semestinya gatra yang kurang ini terdapat di halaman yang rusak (hlm. 292).
16	Halaman 292-3 rusak. (kembali) Halaman 292-3 rusak.
17	Kurang empat suku kata. Semestinya suku kata yang kurang ini terdapat di halaman yang rusak (hlm. 293). (kembali) Kurang empat suku kata. Semestinya suku kata yang kurang ini terdapat di halaman yang rusak (hlm. 293).
18	Teks asli tidak terbaca: halaman sobek. (kembali) Teks asli tidak terbaca: halaman sobek.
19	Kurang satu suku kata. Semestinya suku kata yang kurang ini terdapat di bagian sobek. (kembali) Kurang satu suku kata. Semestinya suku kata yang kurang ini terdapat di bagian sobek.
20	pacrabakannèki. (kembali) pacrabakannèki.
21	Biasanya guru lagu a: utama. (kembali) Biasanya guru lagu a: utama.
22	Lebih satu suku kata: Cindhasupala nênggih. (kembali) Lebih satu suku kata: Cindhasupala nênggih.

Penanggalan

Leksikon

Telusuri