Damarwulan, Jayasubrata, akhir abad ke-19, #1476 (Pupuh 20–29)
Pencarian Teks
Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].
20. Mijil
1. wus murcita yuswaning dipati | sêkala anglayon | ponang kuda wus dangu pêjahe |
--- 111 ---
anging maksih ngagêm sang dipati | saniskara sami | lir duk uripipun ||
2. kapêrbawa dene sang dipati | asurèng palugon | ya ta wusnya aseda ing mangke | kuda rêbah kang layon gumuling | gêpah radèn patih | andrês ingkang êluh ||
3. sêsambate radèn mêlasasih | adhuh gustiningong | datan wagêd akantun dasihe | antènana ing pêngarip-arip | anusul ngêmasi | gusti dasihipun ||
4. ajanmaa kaping pitu ngabdi | nèng swarga sun êmong | ngranupada gusti kawulane | datan wagêd ngabdi lyaning gusti | dèrèng ngraos dasih | malês sih pukulun ||
5. angungkêb-ungkêb rahadèn patih | anungkêmi layon | Urubêsma wus awas tingale | têkèng layon Sang Dipati Tubin | sawadyakuswa sri | marêpêki gupuh ||
6. sarêng cêlak dyan patih ngadhangi | datan awèh ingong | aja sira mêrpêki layone | lamun ingsun durung angêmasi | Menakjingga anjing | patènana ingsun ||
7. aja liya ingkang anangani | ngamungna sira wong | aja tanggung ngrusak ing jênênge | mring gustiningsun malih mring mami | mara dipun aglis | untapêna ingsun ||
8. Sang Sri Bêsma angabên kang dasih | wadya kinèn ngrocok | mring dyan patih lumaksana age | pirang-pirang kang kuswa mêpipit | tan ana nêdhasi | radèn [ra...]
--- 112 ---
[...dèn] nguwuh-uwuh ||
9. sarwi jèngkèng angampingi jisim | Menakjingga kang wong | mara ingsun patènana dhewe | Sang Sri Bêsma marêpêki aglis | dyan patih binindi | pok talinganipun ||
10. lumêstantun sedaning ajurit | anunggil salayon | Sang Sri Bêsma aparintah age | kinen nacah kalih layon sami | tan ana nêdhasi | tandya kinèn ngêpruk ||
11. tandya pinintaran ponang jisim | tan tumêkèng layon | tansah wayang-wayangan jisime | gya parintah Prabu Urubêsmi | kinèn ngobong aglis | saksana tumanduk ||
12. rêrêmukan pasikêpan jurit | kadya arga tinon | ngundhung-undhung gya sinulêt age | ingêsokan obat lan brênduwin | urubing kang gêni | gandanya sumrik rum ||
13. pra juwata para widadari | supênuh nênonton | angurugi ratus kasturine | ngalad-alad lir wukir kang agni | ponang layon kalih | murca awor kukus ||
14. sakarine wadya kang ngêmasi | kang kanin mangrempong | wênèh gulung awor lan mayide | myang kang angum ing rêrawan gêtih | gya ingorak-arik | mring wong wetan gupuh ||
15. wênèh ingêdrèl myang cinampuling | kinêpruk pinacoh | Purbarana Danurwenda Rajèng | apan sampun pêjah wor ing jurit | layonira [layo...]
--- 113 ---
[...nira] kalih | taksih kèkèt bukuh ||
16. kawarnaa Dyan Seta Kumitir | nèng buntar palugon | wong saenjro pinêpêk barise | pan sumêdyarsa ngantêp ing jurit | wadya golong pipit | ing solah anggêrgut ||
17. pêpêk nèng wana trataban baris | tampingan jurang jro | sagunging wong cêcawêtan age | wus prayitna angawêt jupiping | brêngose pinuntir | amandêng dêlanggung ||
18. kêsaru praptanya Wăngsapati | wong Tubin pênongsong | tatu dhadha ingambên kanine | miyak wana dènira lumaris | kagyat radyan kalih | pan sinêngguh mungsuh ||
19. ya ta cêlak dyan kalih ningali | tan supe pênongsong | pan agêpah tinanya purwane | ing alaga matur Wăngsapati | sanèskarèng jurit | Ki Răngga kêsambut ||
20. atumpêsan sakêdhik wong urip | payudan rêrêmpon | Seta Kumitir langkung gla tyase | dadya wurung dènnya ngantêp jurit | kêsaru kang prapti | wong kawon prang pupuh ||
21. wong kang brana ngêrintih anangis | samarga ting blocor | wong sêsambat gumrumung swarane | opyak mungsuh Dyan Seta Kumitir | sigra nitih wajik | adhadhal lumayu ||
22. wong saenjro samya rêbut dhingin | jinêjêl tan alon | gumarubyug ing marga swarane |
--- 114 ---
ting jarêthot nasak ing wanadri | akathah kuwalik | ikêt tumbak runtuh ||
23. tan tinolih kudanya agêndring | kang sawênèh mogok | tandya mudhun tinilar kudane | wadya kang dharat samya ngêrintih | tinunjang ing wajik | sambat adhuh biyung ||
24. kang sawênèh wadya lan pêkathik | kudanya kinoncong | ginêndiran samya mungkur bae | sikêpira angamplok tan osik | dhadha kinapithing | samya ngluru apus ||
25. ya ta Risang Prabu Urubêsmi | akundur makuwon | dhatêng Prabalingga sawadyane | kathah longe wadya kang ngêmasi | dêstun cacah janmi | kantun pitung èwu ||
26. èsmu lêga tyasira sang aji | wadyanya rêrêmpon | mangu-mangu anglanggar jurite | mêne gantya kang kawarna malih | nagri Maospait | risang murtining rum ||
27. kasêngkêlan ing driya wiyadi | rèh Sindura nglayon | Majalêngka ilang bêbanthènge | wimbuh ginubêl Dyah Rarasati | tan pêgat apamit | sumusul ing lampus ||
28. sêdya lêbu tumangan nglabuhi | ing rama sêlayon | tansah sarta seta busanane | tanpa dhahar sang dyah tanpa guling | waspanya drês mijil | ing siyang myang dalu ||
29. akaruna Dèwi Rarasati | layung ujwala nglong | Prabu Rara wagugên ing tyase | tansah [ta...]
--- 115 ---
[...nsah] ngimur mring Sang Rarasati | jinum sêdya ririh | Sêpêtmadu juruh ||
21. Dhandhanggula
1. yayi aja wigêna ing galih | wus pinêsthi jangjining juwata | Paman Sindura ajale | kêsambut ing apupuh | iku pati ingkang linuwih | mulya tanpa antara | laju mring swarga gung | nglabuhi ing rèh raharja | nora ginggang ing sabda kang wus kawijil | pêrcayèng Suksmanăngsa ||
2. alah sira dene paman yayi | gênging trêsna marang puja măntra | mung sira kang dadi tyase | prandene datan ketung | labêt amrih pratamèng bumi | tinruskên ngariloka | krahayon ginêlung | gulang langgênging sampurnan | yayi aja anggalih kang wus angsal sih | kinarsan ing Suksmana ||
3. kapindhone dènira mrih puji | kalokèng prang sura kawidibyan | sira kang dèn titipake | yayi mring jênêng ingsun | rèh tan darbe atmaja malih | yayi pan namung sira | kang sinuksmèng kalbu | têmahan lêbu tumangan | tan taman trus ing urip têkèng ing pati | mung siji olèhira ||
4. amung kapatèn ingkang pinanggih | sênadyan ta yayi kêpanggiha | yèn durung tama uripe | yayi nora pinunjul | tur asiya-siya mring jisim | balik dipun narima | ing dewa kang agung | sinau olah kamulyan | Majapait sira mèlua darbèni | gêlung kalêngkèng ing rat ||
--- 116 ---
5. iku yayi kaswargan linuwih | kêlamun wignya mangulah jagad | sêmbada pamrês budine | tumêkèng pati luhur | nikmat tulus sihing Suksma di | swarga saya ingembah | ngarilokanipun | witning ingsun iki apa | yayi dèwi kinarya lakyaning bumi | prandene sun narima ||
6. pirabara benjang têmbe yayi | linuwarkên sing gêlah sungkawa | sun lindhungkên dewa bae | yèn sira trêsnèng tuhu | marang ingsun karyanên yayi | gagêntining sudarma | kamuktèn pinandum | yayi pan wus bêjaningwang | bêjanira wong roro padha nglabuhi | yayi aywa sulaya ||
7. amituhu Rêtna Rarasati | sinung sabda sumèh sumrik sumrah | rumêsêp ing tyas sarine | gantya ingkang kawuwus | amangsuli purwaning nguni | duk Patih Maundara | darbe putra jalu | abagus suwarnanira | sinung aran nênggih Radyan Damarsasi | putra pintan ing dewa ||
8. samendraning bawana tan manggih | sakurêbing akasa tan memba | saklangkung-langkung baguse | lir Hyang Asmara nurun | nora mèmpêr nora na mirib | ing Hyang Sang Hyang Asmara | iya Damarsantun | singa mulat lênglêng brăngta | swaranya rum manganyut yoswanya èstri | manggung karya la-êla ||
9. wus karsaning jawata linuwih | sanagri Jawi măngsa punika | miwah ing suralayane | sakèhing
--- 117 ---
bagus-bagus | alus-alus myang sigit-sigit | dêling myang raras-raras | myang kang rayung-rayung | malêntrah myang mawilêtan | manis sumèh prakati mintaning angin | kari ampas sadaya ||
10. kumarane ngambilan wus ênting | kinumpulkên ing Dyan Damarwulan | tangèh rinunce baguse | bagus ratuning bagus | lir mêmanon rêtnaning bumi | tur bumi ingkang mulya | mulyaning wong bagus | kaelokan ing kaswargan | kalêngkaning lênglêng kalunglun linuwih | luwih Dyan Damarwulan ||
11. wus ginêbag titahing dewadi | adinira sampun ingambilan | angumpul sinaring manèh | pinèt ing sarinipun | sari nulya sinaring malih | ingambil cahyanira | kang cahya binubut | kantun galihe kewala | gya binubut pinatut ing dewa luwih | dadya Dyan Damarwulan ||
12. dudu wulan ingkang anyênêni | dudu sêngenge kang karya padhang | pasrahêna kang adarbe | ingkang darbèni suwung | suwungira ginêlar yakin | graitanên dènira | satuhune kawruh | kawruh kang mêsthi utama | utamane ing urip têkèng ing pati | wêrana Damarwulan ||
13. amangsuli kang cariyos malih | Sang Hyang Tunggulmanik garwanira | Dyah Campursari namane | anênggih putranipun | Hyang Musthikamaya Sang Rêsi | pilênggah Paluhămba [Pa...]
--- 118 ---
[...luhămba] | kasêbut bêbuyut | pandhita angraga suksma | bêntur tapa sampurna ingkang pamuji | pinuji puja brăngta ||
14. Hyang Tunggulmanik lan Campursari | ayayogya ing Dyan Damarwulan | timur têkèng diwasane | ingêmong Sang Hyang Wiku | Paluhămba ingkang palinggih | Buyut Musthikamaya | ya ta dyan kawuwus | sinung kalih pamong jiwa | roro sanak sêntana Hyang Tunggulmanik | Sêbdapalon kang tuwa ||
15. Nayagenggong rane ingkang ari | pandhita samar sinamur sabda | cucud ing sapratingkahe | pinêndhêm datan bawuk | nora gêsêng dene ing gêni | sapangucap pangrèhnya | dadya pujinipun | tinarima ing Suksmana | parpat kalih tan pisah lan radyan mantri | musakani ing lampah ||
16. pan ing mangke Radyan Damarsasi | pamit eyang sumêdya suwita | mring Majapait rahadèn | sang wiku asung tuduh | lamun prapta ing Maospait | kinèn jujug ki patya | tur sudarmèng tuhu | sapangrèh kinèn lumêkswa | mèstuting rèh datan kawarna ing margi | prapta kikising kitha ||
17. tuhu bagus Radyan Damarsasi | kampuhira gadhung pinêrada | kinonang-konang sakêbon | paningsête sinawur | clana cindhe sêkar pinrêsmi | jamang mas kinartipa | winarjasèng santun | asumping căndra wirama | rubing [ru...]
--- 119 ---
[...bing] rêtna pinindha sêkar mêlathi | dhuwung tinaturêngga ||
18. wayang-wayangan dènnya lumaris | kasuluh dening hyang arkamaya | gumêbyar ing pamulune | Hyang Hyang Asmara nurun | pan ingiring parêpat kalih | radyan ing tindakira | èbêk kang andulu | singa mulat lênglêng brăngta | cêngêng kumyus karingêtira drês mijil | kêsaput ing asmara ||
19. pra wanodya gumrah aningali | mundrèng dêdungik lan sambiwara | lir mati ngadêg ciptane | ana angusap rambut | wênèh payudara liniring | wênèh kang ngêmban anak | pinindha kêlayu | wênèh ingkang wade sêkar | rawe-rawe kêmbange dipun arasi | sêmune anjêjawat ||
20. wênèh wanodya kapêthuk margi | jêjêr datan bisa lunga-lunga | ngatutakên paningale | nadyan samining kakung | lênglêng mulat abrăngta kingkin | radyan ing tindakira | samarga tumungkul | Sêbdapalon Genggongnaya | lêlakone pinatut pinikir-pikir | luwung nyuwira gambang ||
21. macak sêngguh sasigar sadhuwit | wayanganira winangwang-wangwa[1] | têka mundhak cucud bae | malênthèt wêtêngipun | kulitira akinyis-kinyis | kaku rasaning manah | tan ana kang dulu | tuwas kari lan gustinya | ya ta wau lampahira radyan mantri | prapta ing kapatihan ||
22. sampun katur mring rêkyana patih | lamun [la...]
--- 120 ---
[...mun] ana wong sêdya ngawula | ya ta ingandikan age | kyana patih kawuwus | pinrak bangsal ing madesari | Damarwulan duk prapta | ing natar kasuluh | ngirawan agêbyar-gêbyar | kyana patih kagyat sarêng aningali | lir mulat Danasmara ||
22. Asmaradana
1. dyan mantri bukuh alinggih | nèng ngandhape pêpêthetan | dangu tan dinangu radèn | sinamur sinambi mucang | sarya gêbêg landhehan | tansah nyolong liringipun | pangunandikaning manah ||
2. iki si wong bagus luwih | lawas sun nèng marcapada | katêmbèn têmên sun tumon | dudu ing suwadinira | baya pujan jawata | yèn ta kawêntaring luhur | murungake lêlampahan ||
3. Ki Seta Layang Kumitir | yèn luput-luput kasingsal | kalamun ta bocah kiye | aweta nèng Majalêngka | nora wurung kinarsan | ing sang maha ratu ayu | ya ewuh apa ta ingwang ||
4. gya ingawe radyan mantri | umarak wus praptèng ngarsa | kya patih ngandika alon | janma ngêndi sira bocah | arsa suwita mringwang | wotsêkar Dyan Damarsantun | ulun lare Paluhămba ||
5. Maundara kang sêsiwi | sumêdya angranupada | dhatêng paduka wiyose | awasta pun Damarwulan | kya patih angandika | sun tanya mring singra[2] kulup | sapa ingkang asung nama ||
6. umatur
--- 121 ---
rahadyan mantri | inggih sudarma kawula | ya ta kya patih lingnya lon | yèn mêngkono sira bocah | dadi anak manira | nanging ta luwih botipun | wong ngawula marang ingwang ||
7. sira apa anglakoni | maring ing pituduh ingwang | ya ta dyan mantri ature | inggih sakarsa paduka | kawula tan lênggana | ing gêsang tumêkèng lampus | sapangrèh ulun sandika ||
8. ya ta wong sadalêm puri | samya angintip rahadyan | supênuh kang para sinom | agupita-ginupita | cêngêng lênglêng tumingal | lir dudu manungsa tuhu | ya uga jawata mulya ||
9. ingkang satêngah pawèstri | kagagas kêrasa-rasa | wênèh angambung kancane | wênèh ngusap-usap jaja | wênèh akirab rema | sawênèh amijêt lambung | kêmpung nguyab si tutbêngka ||
10. wontên kawursitèng malih | putrane rêkyana patya | Anjasmara sang lir sinom | arsa umarak ing rama | sarêng sapraptanira | kagyat duk sarêng andulu | dènnya mulat tamu prapta ||
11. sang dyah rêtna gya mêrpêki | angintip anèng wêrana | sarêng andulu warnane | dhatêng Rahadyan Sêsăngka | kumêsar galihira | gumêtêr sariranipun | sêkala tanpa jamuga ||
12. wimbuh duk raha[...][3] | [...]tya | arum anyênyêd swarane | [...] |
--- 122 ---
lir thathit rêbut papan | sang dyah kêtêgnya sumawur | tambuh raosing wardaya ||
13. amawang-mawang kang liring | liringe Radèn Sêsăngka | kadi wulan samêloke | nglela gumawang kang cahya | cahya nrus maring tawang | lir muksmèng ênggon sang ayu | kêna ing pangaribawa ||
14. ya ta sang rêtna marêngi | ngasta sêkar sumarsana | ing wau tan ngantos ngangge | dadya ingasta kewala | grègèli datan krasa | gya mundur mring dalêmipun | gandrung-gandrung nandhang brăngta ||
15. brangtanira amilêt sih | sumaput têlênging driya | sarwi ngrimong sêmêkane | Rêtna Dèwi Anjasmara | dahat kunjana papa | ing sasolah tingkah ngungun | biyadaning kêpatihan ||
16. tan liyan kaciptèng galih | mung Radèn Damar Sêsăngka | wadung pari sira radèn | kaningaya asung brăngta | sêmbung tikta ing têgal | sun samur mêksa kagugu | satriya ing Paluhămba ||
17. jae wana sun wêstani | kang ati poyang-payingan | labête trêsna dhèwèke | galêpung nyitrèng wêdana | sun lêlipur tan kêna | kêbo bang kagok kang sungu | sapira rasaning driya ||
18. ramon kali wong abênthing | toya mijil ngawang-awang | pirabara [...] | [...] jêngandika | parikan sari boja | [...] | [...] laki kawula ||
19. kêpuh gung
--- 123 ---
awoh kênari | dhandhang wiring sira dewa | mung sok aja lunga bae | sira saking kêpatihan | yuyu langking samodra | sun rewangi adol pinjung | darbe sobat lan andika ||
20. sangsaya krandhuan kingkin | amayang susaptèng brăngta | barang winangwang esthane | satriya kang anyar prapta | kang kèsthi kasat mata | kumanthil anèng jêjantung | pawor lan budi kasmaya ||
21. sang dyah wus minggah jinêmrik | mujung kampuhira jingga | ngêsêb-êsêb gêgulinge | tambuh surasaning driya | baya karsaning dewa | sang dyah kabanjiran wuyung | ginoyang ing madu brăngta ||
22. malih warnanên kya patih | ngandika mring Dyan Sêsăngka | iya sun anggêp dhèwèke | angawula marang ingwang | pirabara ing benjang | sira sun paringi lungguh | dhingin maganga kewala ||
23. nanging yèn ingsun anangkil | sirèku ywa mèlu seba | karia ing wisma bae | wantu sira anyar prapta | soso atambung lampah | yèn ta kapranggul wong agung | sira maksih mambu desa ||
24. matur nuwun radyan mantri | kya patih malih ngandika | lan sira sun wèhi gawe | sawawêngkoning paseban | regol lan kalurungan | poma aywa kongsi jêmbrung | lan sakèhe papêthetan ||
25. patutên ingkang awingit | rampasana [ra...]
--- 124 ---
[...mpasana] kang tan rampak | ywa kongsi pêgat sirame | lan sira aja angambah | sajroning palataran | sigug tur durung tau wruh | pratikêle wong nèng praja ||
26. matur sandika dyan mantri | malih kya patih ngandika | lawan sira ngiras gawe | ambumèni lawang jaba | lan aja lunga-lunga | dèn awas wong manjing mêtu | lan yèn ana wong gêgawa ||
27. dèn titi amitakoni | wruh apa karyane lampah | lan yèn ana sandining wong | sira ingkang katêmpuhan | sawab wong tunggu lawang | sabdene pala gumantung | sawawêngkoning paseban ||
28. cacahna ingkang atiti | lumrah gadhangan utama | titi patitis karyane | angêdohi tyas kang suka | ywa katungkul pêpeka | dèn sêm mring pakaryanipun | tan kêna manah ngrasula ||
29. saparentah dèn lakoni | sinêdya dadiya tapa | bêktèkêna ing dewane | sabdene marang manira | radyan matur sandika | ya ta laluwaran sampun | wus mêdal Radyan Sêsăngka ||
30. ya ta parêpatnya kalih | wus samya tumut uninga | ing kyana patih karsane | Sêbdapalon Genggongnaya | tandya samya mirantya | ngrampas norok bêsik lurung | anêniram papêthetan ||
31. wowohane dèn blongsongi | sarya winilang sadaya | myang têngga [têng...]
--- 125 ---
[...ga] paregolane | sagunging wong manjing mêdal | samya kandhêg ing lawang | jomblong mulat mring sang bagus | miwah pra wanodya ing lyan ||
32. samya sandi darbe kardi | langkung regol kapatihan | jatine kudu wruh bae | dhatêng Radyan Damarwulan | sawiyahe ngagêsang | singa mulat lênglêng mangu | ing sang akarya la-êla ||
33. miwah kusumaning adi | Rêtna Dèwi Anjasmara | noya mili utusane | sandi anamur cundaka | êmban kalawan enya | angrukti mring sang binagus | bara-bara dadi karya ||
34. sasanèskara atiti | ing purwa madya wêsana | mikolèhi pitêmbunge | nanging radyan wus graita | sasolah mambu manah | kênyina ruming pitêmbung | rarasing wong awibawa ||
35. pranane anuju ati | sêmune anandhang brăngta | tur dudu karyane dhewe | radyan saklangkung jrihira | kathah tangsiling sabda | angêdohi pangrèh luput | mendah dhêndhaning jawata ||
36. sarya pamêlèhing bumi | yèn gingganga ing panyipta | muja brăngta ing Suksmanon | sabdene anglanggatana | nalar kang tan raharja | mila sakêlangkung-langkung | sêtya tuhu mring sang patya ||
37. ya ta kang parêpat kalih | Sêbdapalon Genggongnaya | apan nutug kamuktène | kathah kang munjung panganan | kapencut ing cucudnya [cucu...]
--- 126 ---
[...dnya] | samya sung jênang bêkatul | plèk-êmplèk akêp-akêpan ||
38. bulus angrêm lawan inthil | sêga giling lawuh gêthak | cabuk lawan bêlondhone | kathah janma ingkang trêsna | sarya èngêt ing kina | kalih kulawarganipun | ing nguni Hyang Maundara ||
39. abdi têtumbaling bumi | amusakani ing lampah | tur ingugung mring gustine | ngiras dadya langlang wija | cucud ing warnanira | Ki Sêbdapalon atêdhuh | kandêl pacaking wadana ||
40. wêtêng wêlêr netra ngiyip | adhèmês tênaganira | lawan malih kang pêpêthèk | pantês timbula ing braja | janma warna mêngkana | acucud pradhah ing sanggup | Ki Nayagenggong kawarna ||
41. cêbol kêpalang acanthik | irung sunthi bathuk banyak | angglingsêng pakulitane | netranya bundêr ngantirah | amung pêpêthèkira | wiraga pangadêkipun | amantêp têguh yuwana ||
42. barang kanisthane dadi | nênggih ing cangkêm karutnya | nanging mantêp karya abot | tan darbe susahan manah | tansah atêtêmbangan | saking sêkêl-sêkêlipun | alêlagon roning kamal ||
23. Sinom
1. ya ta ingkang kawursita | maha sang narendra putri | siniwi ing pra dipatya | miwah ingkang tăndha mantri | supênuh kang anangkil | ajajaran tundha pitu | bandera [ba...]
--- 127 ---
[...ndera] warna-warna | amangubêngi sitinggil | dorapati jagabela pêrang tandang ||
2. miwah wong wisa pêrcăndha | nyakraknyana wanèngpati | wirutama satrutama | abdi têtumbaling bumi | tinon mawarni-warni | abra busananya murub | kyana patih ngandikan | minggah dhatêng ing sitinggil | miwah Radyan Sasimping wus praptèng ngarsa ||
3. ngandika Prabu Wanodya | paran bapa kang pawarti | paman Rănggalawe Tuban | dènira amagut jurit | miwah Seta Kumitir | tansah sumêlang tyas ingsun | dene Paman Sindura | adigung prakoswèng jurit | saprandene tiwas anèng adilaga ||
4. umatur rêkyana patya | ing pandugi kula gusti | inggih ugi bangkat karya | pun paman Dipati Tubin | mumpuni ing ajurit | pasah dhatêng agal alus | datan kuciwèng ing prang | pun paman amitadosi | inggih ugi pasah dhatêng Menakjingga ||
5. utawi pun Layang Seta | lawan pun Layang Kumitir | kados tan tiwas ing karya | kalih samya mitadosi | gunan sêranan ngênting | ing kadigdayan pinunjul | wignya angabên bala | ing prang botên nguciwani | inggih ugi kalih samya bangkat karya ||
6. ngandika Prabu Kumara | èsmu srêt pamêdharing ngling | bênêr aturira bapa | nanging ingsun nêlayani | karsaning jawata di | bapa [ba...]
--- 128 ---
[...pa] kaya durung tutug | dènnya karya lampahan | iya marang awak mami | milanira sumêlang rasaning driya ||
7. ya ta malih angandika | dhatêng Rêtna Rarasati | paran ing panduganira | yayi paman adipati | matur Dyah Rarasati | pandugi kawula prabu | kados unggul ing aprang | dene ta ngantos alami | lamènira ngutamèkakên ing lampah ||
8. yèn ta upami tiwasa | kados wus atur udani | para mantri pra prawira | kang samya kinanthi jurit | ing mangke wus antawis | tan wontên pawartosipun | eca lagya ngandika | maha sang narendra putri | gya kêsaru praptane Dyan Layang Seta ||
9. lan Layang Kumitir Radyan | sigra-sigra sang akalih | gumrubyug sabalakuswa | praptèng pagêlaran aglis | tandya ngandikan sami | minggah dhatêng sitiluhur | lan Răngga Minangsraya | miwah Ki Menak Giyanti | praptèng ngarsa umatur Dyan Layang Seta ||
10. sapratingahing alaga | myang ngandhap ungguling jurit | sedanya Dipati Daha | miwah dipati ing Tubin | sapatraping ajurit | ingaturakên sadarum | purwa madya wêsana | apan jinarwa wus titi | sapatute rada ngalingi sarira ||
11. ya ta Sang Prabu Wanodya | sapandurat datan angling | duk myarsa ing aturira | Radyan Seta lan Kumitir [Kumi...]
--- 129 ---
[...tir] | jêngkar Sang Prabu Dèwi | tandya kundur angêdhatun | kya patih sigra bubar | pararya maglaran sami | tandya mijil Ni Sêpêtmadu Wilaja ||
12. andhawuhakên timbalan | dhumatêng rêkyana patih | ing mangke karsa narendra | animbali ingkang bibi | garwanira dipati | ing Tuban saputranipun | dene ingkang lumampah | Ni Sêpêtmadu pribadi | lawan wadya kliwon jawi sapangiwa ||
13. sandika ture sang patya | gya pininta-pinta sami | kang badhe dhumatêng Tuban | ya ta lurah marak gusti | Wilaja malbèng puri | gya mangkat Ni Sêpêtmadu | kalawan kliwon jaba | Menak Blêdhug lawan malih | Menak Tunjung sabuk tali dadu lawan ||
14. sabuk janur tali mimang | gancangan samargi-margi | wus lêpas ing lampahira | ya ta kang kawuwus malih | sagung ingkang anangkil | luwaran sadaya sampun | ing dalu tan kawarna | enjing Dyan Seta Kumitir | samya sowan dhumatêng ing kapatihan ||
15. gulang-gulang anèng ngarsa | kajinêman amêrapit | ginarêbêg balatăntra | asikêp pêdhang lan tamsir | towok kantar suligi | talêmpak tanapi busur | ya ta sapraptanira | kêpatihan regol jawi | kagyat mulat wong bagus manglong nèng lawang ||
16. cahyanya mindha sêsăngka | lir Kamajaya sing swargi | karêngga dene [de...]
--- 130 ---
[...ne] busana | tangèh winarna panglupi | radyan panas kang galih | wus têdhak sing kudanipun | tandya ngasta talêmpak | mêrpêki rahadyan mantri | wadyanira angubêng samya prayitna ||
17. ngandika Dyan Layang Seta | dhumatêng Dyan Damarsasi | lah sira iku wong apa | manglong-manglong anèng kori | lawan wong têka ngêndi | lan malih sapa aranmu | matur Radyan Sêsăngka | kula abdine ki patih | maksih inggal awasta pun Damarwulan ||
18. tiyang saking Paluhămba | atmaja Udara nguni | ing mangke ulun kinarya | magang ngiras kêmit bumi | lan kinèn têngga kori | Dyan Layang Seta amuwus | nadyan têtunggonira | iki lawange bupati | nora patut tingkahmu sawênang-wênang ||
19. cêdhis desa kurang ajar | nyak bênyunyuk tan pakering | manira nora rumăngsa | darbe cacêndhêng wong dèsi | ingsun putraning patih | mendah ta pocapanipun | darbe sanak wong desa | jaban rangkah tanpa èsi | Damarwulan matur minta pangaksama ||
20. inggih radèn jênang sela | dèn gung pangapuntên kang sih | ing tyas dhusun inggal prapta | sumăngga yèn ngaping kalih | ing sapisan puniki | ngapuntêna lêpat ulun | Layang Kumitir sigra | amundhut kang punang kêris | Dyan Sêsăngka èsmu mundur datan suka ||
24. Durma
1. Layang Seta kêlangkung [kêlang...]
--- 131 ---
[...kung] ing dukanira | manêntak dènira ngling | lah mara ulungna | kêrismu mring yayi mas | yèn sira kêpati-pati | angukuhana | curiganira pêsthi ||
2. nora wurung sira tumêkèng palastra | matur Dyan Damarsari | kadospundi radyan | duka ing kawlasarsa | dhuwung tilaring sudarmi | arsa paduka | pundhut paran kang dasih ||
3. Radyan Layang Kumitir sarêng miyarsa | talingan lir sinêbit | dhasar bêrangasan | bang-bang pring mara tangan | tan kêna pinadhan angling | sigra anumbak | dhatêng Dyan Damarsasi ||
4. wus tinampan ya ta kang godhi cinandhak | sêndhal-sinêndhal wani | Radyan Layang Seta | anumbak saking kiwa | wus katampan punang biring | sinêndhal datan | kokih Dyan Damarsasi ||
5. Damarwulan matur kadospundi radyan | kawula minta kang sih | bok inggih paduka | ngapura mring wong anyar | saya nêpsu radyan kalih | anarik pêdhang | ngrasuk nabêt manitir ||
6. Radyan Damarsêsăngka mundur sing papan | pinêdhangan tan osik | wadya kajinêman | nosok saking ing wuntat | kumrapyak kang watang pipit | Dyan Damarwulan | sariranya tan titis ||
7. Sêbdapalon Nayagenggong kinêmbulan | pinoporan ing bêdhil | kinêpruk ing lungka | bata myang sela-sela | kajungkêl kawalik-walik | rêbah saksana |
--- 132 ---
anulya dèn talèni ||
8. dèn lêlarak apan sarya jinêjêkan | Nayagenggong anjêlih- | jêlih jinotosan | Sêbdapalon jinambak | ingusêb-usêbkên siti | anggro jinêjak | ambêngok dèn gêbugi ||
9. Sêbdapalon sêsambat sarya karuna | edan têmên wong iki | dene tan sêmanak | lir satru kabuyutan | tan olèh bêrkating kaki | jamak kang lumrah | wong anyar sinung inthil ||
10. mundur têka cacêngêl dèn idak-idak | Nayagenggong anjêrit | pan sarya sêsambat | nini blondho lan gêthak | kaki bêkatul lan inthil | tulungên ingwang | ingong dinulang siti ||
11. Radyan Damarwulan rinêmpak ing kathah | pinêdhang cinampuling | sinosog ing watang | tansah wayang-wayangan | sing pangrêksaning Suksma di | sung parimirma | ing dasih kang kaswasih ||
12. radyan kalih kalangkung ing dukanira | wadyanya kathah mati | runjang samya rowang | caruk wor liru lawan | sing sêsêk sara mapipit | sira rahadyan | tandya ngabani dasih ||
13. kinèn mundur rahadyan kalih umangsah | sikêp pêdhang lan tamsir | kinubêng manggalak | mêdhang sarya amilar | lir pêksi prênjak tinaji | kêbat acukat | wau rahadyan kalih ||
14. Dyan Sêsăngka pinêdhangan tansah [ta...]
--- 133 ---
[...nsah] indha | sarya matur ngrêpa sih | minta pangaksama | radyan kadya punapa | niaya dasih kaswasih | yogya ngapura | ing wadya anyar prapti ||
15. sarya indha pêdhang tinangkis ing kunca | punang wastra tan titis | nadyan mrananana | pêdhang tumibèng jaja | lalu murub nora busik | radyan kalihnya | ing manah samya gigrig ||
16. sing wratira kinubêng ing balatăntra | merang mêdhot ing jurit | dadya pinaliwat | mêdhang sarya amilar | Dyan Săngka wus ngèsthi pati | tan lyan kacipta | mung Suksmana kang luwih ||
17. sagunging wong gumuruh swara magiyak | samya lok mati mati | manggung dêr-gêdêran | ting balêbêr wong mulat | tuwa anom jalu èstri | wong kêpatihan | umung samya anangis ||
18. kyana patih kagyat mulat ing paseban | putranira sinapih | aja kaki aja | iku sadulurira | apuranên ingkang sisip | iku putranya | kakang Udara Patih ||
19. Layang Seta Kumitir sawadyanira | mundur marak sudarmi | Genggongnaya lawan | Sêbdapalon ngluwaran | wus samya tata alinggih | rêkyana patya | ngawe ing putra kalih ||
20. sampun samya binisikan putranira | Seta Layang Kumitir | gya kundur kalihnya | sawadyanira bubar | para cèthi ing jro puri | èbêk nêningal | umung samya [sa...]
--- 134 ---
[...mya] anangis ||
21. sawusira bubar gya manjing jro pura | sagung kang para èstri | sosote tan pêgat | dhatêng Dyan Layang Seta | miwah Dyan Layang Kumitir | ingsun tatêdha | marang jawata luwih ||
22. muga-muga dyan kalih dèn adilana | sikara tanpa kardi | baya nêmu apa | besuk radyan kalihnya | dene ta kêpati-pati | anganiaya | mring Radyan Damarsasi ||
23. ya ta malih warnanên rêkyana patya | ngandika mring dyan mantri | babo sira aja | dadi rasaning driya | dèn gung pangaksama kaki | mring kadangira | Seta Layang Kumitir ||
24. dèn narima kaki titahing jawata | pirangbara ing benjing | sira manggih mulya | nanging saiki aja | grantês ing sapangrèh mami | matur Dyan Săngka | sakarsa ngong lumiring ||
25. angandika malih sang rêkyana patya | iya ing karsa mami | jaranku sadasa | ing mangko gamêlana | ritêna sukêt pribadi | ywa kongsi kurang | padha lêmokna sami ||
26. Radyan Damarwulan umatur sandika | kya patih ngandika ris | kulup putraningwang | bangêt ingsun maminta | ywa nganggo-anggo priyogi | cara satriya | iku anyilakani ||
27. iki kampuh lurik prakutut prayoga | ginawe lunga ngarit | sêlamêt nèng marga | tan ana kara-kara | lawan iki sabuk putih | luwih
--- 135 ---
utama | sêlamêt tur asuci ||
28. lawan iki kêndharat karyanên pisan | bênting luwih abêcik | taklim mring wong tuwa | raghap sinungan karya | lawan sun paringi arit | timah prayoga | marang jaran kalimis ||
29. doyan mangan tur ngêdohkên selakarang | busanamu kang lami | miwah dhuwungira | ingsun kang ngrawatana | gampang besuk yèn wus mukti | pakewuh apa | sun paringake malih ||
30. awotsêkar sandika Dyan Damarwulan | pisalin gya tinampin | namung dhuwungira | pinundhut datan suka | wus lèngsèr rahadyan mantri | ngrasuk busana | asor cara pêkathik ||
31. mung dhuwungnya tinatah kinaturăngga | rênggèng rêtna wêrja sri | pinundhut tan suka | tansah ngagêm kewala | nanging kinèn buntêl upih | aja kêtara | dadya wor lan pêkathik ||
32. sru kaswayun Rahadyan Damarsêsăngka | enjing gya kesah ngarit | kranjangnya sadhêpa | midêr ing agêngira | sadina wangsul ping katri | parêpatira | mikul sarya anangis ||
33. saprandene samarga atatêmbangan | singa non wêlasasih | apan Dyan Sêsăngka | narima ing Suksmana | kinarya lakyaning bumi | sinêdya tapa | sapangrèh dadya puji ||
34. pamujine Suksmana ingkang winênang | ulun tan nampik milih | ing pikarsa [pikar...]
--- 136 ---
[...sa] tuwan | dasih datan rumêngkang | ngong pasrah Kang Murbèng Bumi | kang karya titah | ingkang asung artati ||
25. Dhandhanggula
1. kawarnaa Rêtna Banowati | garwanira Ki Răngga ing Tuban | pinarak lawan putrane | Sêkati Sang Rêtna Yu | apratuwin kang para sêlir | ya ta Sang Banowatya | tansah angêmu luh | tan eca raosing driya | sapungkurnya kang raka tindak ing jurit | tansah amêlang-mêlang ||
2. sampun sapta dina siyang ratri | wulan surya rambah kaping tiga | grahana sasi sêdene | ngrêmêng akasa têdhuh | pracalita kilat myang thathit | siyang-siyang gumêbyar | dhandhang munya ngungkung | pêksi-pêksi mencok ing pang | samya agring sêdene kitiran putih | manggung èrêk swaranya ||
3. sêkar datan ana babar sami | tunjung-tunjung akuncup yèn enjang | kang pucang kuncup mayange | papêthetan samya lum | èrêm-èrêm kang bun tumitis | wimbuh Sang Banowatya | nyupêna ing dalu | katingal sang adipatya | akasukan lan sagung kang pra dipati | anèng pinggir samodra ||
4. sinewa gora mring kang para mantri |[4] gya cêngkrama nitih panggêritan | pêdhati sinang esthane | jingga agême kampuh | saya nyêlak lawan jaladri | tandya nancap anêngah | sabalakuswa nung | Sang Rêtna Yu Banowatya | anututi anging [a...]
--- 137 ---
[...nging] datan dèn lilani | malah ngantya dinukan ||
5. mêksa nusul nanging tan tinolih | sang dipati sawadya murcita | kèrêm ing laut sirnane | kasêlak sang dyah wungu | măncadrasa waspa drês mijil | supêna winaonan | ing galih mangungun | mila sangsaya sungkawa | duk sêmana ingkang putra kalih prapti | sing wana panggrogolan ||
6. wus miyarsa yèn tinilar jurit | radyan putra gènira nèng wana | wus pitung dalu lamine | tandya sowan mring ibu | praptèng ngarsa rahadyan kalih | têtanya rèhing rama | jinarwanan sampun | mring ibu Sang Banowatya | embah radyan ingarêm-arêm kang galih | kang putra suka myarsa ||
7. Dyan Buntaran gumujêng sarya ngling | sira ri mas besuk nuwun apa | ing rama olih-olihe | Radyan Watangan matur | benjang kula nuwun turanggi | pamburon kawan dasa | kang samya gêngipun | paduka nuwun punapa | raka nabda yayi ingsun nuwun gundhik | putri atmajèng raja ||
8. ingkang akèh ingkang kuning-kuning | ingkang dadêling dêdêg mêjana | lawan kang padha gandhange | kang lênyêt liringipun | kang jatmika wignya mikat sih | iku pan rêmên ingwang | kinroyok ing pupuh | agalak akêning manah | luput êmoh ingsun sanggup dèn karoni | tiniga saya sura ||
9. samya mèsêm sagung para [pa...]
--- 138 ---
[...ra] bibi | radyan dadya panglipur sungkawa | cucud ing pangandikane | tur gadhangan binaud | Dyah Sêkati ngewani liring | ya ta Sang Banowatya | tan liyan kang ketung | amung kang aulah laga | eca lagya ngandika rahadyan kalih | kêsaru praptanira ||
10. abdi panongsong pun Wăngsapati | mungup ing kori lan Gathul Dêmang | dyan putra awas tingale | ingawe kalihipun | ingkang ibu lan para sari | kumêsar galihira | kênyanan ing kalbu | dene panongsong kang prapta | Sang Dyah Banowati waspanya drês mijil | datan kêna ingampah ||
11. praptèng ngarsa Wăngsapati aglis | anukêmi[5] ing padanya radyan | awor karuna ature | gusti pukulun tur wruh | kangjêng rama paduka gusti | kêsambut ngadilaga | seda ing apupuh | dene Raja Menakjingga | kunarpane rama paduka binêsmi | lan layone dyan patya ||
12. pra dipati tumpês angêmasi | saha balakuswala gêmpuran | dene wong wetan yudane | Prabalingga gèn têmpuh | ya ta sira pun Wăngsapati | sawusnya tutug turnya | aniba gya lampus | Sang Banowati kantaka | Dyah Sêkati anjrit anggubêl kang rayi | gègèr wong jroning pura ||
13. umyung gumuruh swarane tangis | para sêlir samya bilulungan | warna-warna sêsambate | wênèh [wê...]
--- 139 ---
[...nèh] niba tan emut | wênèh ana kang ngrontok wèni | wênèh amala jaja | akathah liripun | sawênèh sêsambatira | dhuh pangeran tan wêlas marang kang cèthi | ulun tinilar seda ||
14. kang satêngah sêsambating tangis | dhuh gustiku dipati ing Tuban | nora nyana nora dipe | kêsambut ing apupuh | nora măntra ing nguni-uni | dene pangandikanya | tan lawas gya rawuh | sapa gusti sun tatênga[6] | lawan sapa gusti ingsun kawulani | wênèh sambatirèng dyah ||
15. dhuh pangeran ulun tumut lalis | datan sagêd ngabdi kakung liyan | antènana kawulane | wênèh sêsambatipun | dhuh gustiku sang adipati | duk arsa tindak yuda | mamriyêmbadan nrus | angasih-asih kang sabda | kawulane sinugun ginusti-gusti | sun sindhêp tulus mana ||
16. kang satêngah sêsambating èstri | dhuh gustiku wong bagus utama | kang asih marang cèthine | bêk darma mong tumuwuh | angecani manahing èstri | ulun durung rumăngsa | amalês sihipun | ing sapta-sapta pan janma | sun tan nyipta angabdi liyaning gusti | sanèsing sang dipatya ||
17. Dyan Watangan apêtêng kang galih | dening ibu tansah kapidhara | saya ngrês myarsa sambate | sagung ingkang para rum | wênèh bondhèt mring radyan kalih | tanapi ingkang raka | Sêkati angrangkul | sêsambatnya [sêsamba...]
--- 140 ---
[...tnya] mêlasarsa | Dyan Buntaran agêglêg tan kêna angling | waspa drês tibèng jaja ||
18. sêsambate Dyah Rêtna Sêkati | katuwane rama raganingwang | kari lola satêmahe | sapa kang sun sêsugun | lawan sapa kang sun ladèni | rama dene atega | tilar marang ingsun | dene ta dadi wanodya | ingsun ri mas arubêt kabotan tapih | tan bisa nusul ing prang ||
19. nora bisa nagih lara pati | ingsun yayi mring Si Urubêsma | dene ingsun dadi wadon | dewa banjutên ingsun | susulêna rama dipati | mênyang ing ariloka | nora bisa kantun | ya ta kang rayi kalihnya | ing tyas gêmpung angadêg suraning galih | myarsa sambating raka ||
20. Dêmang Gathul wus kinèn ngramuti | mring kunarpanya Ki Wăngsapatya | atanapi ing somahe | wus sinung reyal satus | radyan kalih saksana mijil | amêpêk wong kanoman | wulung dasa sampun | samêkta ajêjaranan | Dyan Buntaran Watangan mangkat sêdyèki | dhatêng ing pambarisan ||
21. nandêr nungklang ing samargi-margi | ya ta sampun lêpas lampahira | gênti ingkang winiraos | praptane Sêpêtmadu | nagri Tuban ambêkta joli | tandhu lawan jêmpana | ing pura tumanduk | nimbali Sang Banowatya | saputranya samaru lan para sêlir | nanging radyan wus mangkat ||
22. Sêpêtmadu wus sipêng [si...]
--- 141 ---
[...pêng] saratri | anèng Tuban kawuwusa enjang | Banowati saputrane | kalawan kang para rum | tandya mangkat wahana joli | tandhu-tandhu jêmpana | samarga asêlur | dhinèrèk wong Majalêngka | kawuwusa maha sang narendra putri | lagya miyos sineba ||
23. mêgêp ing witana adi rukmi | Rarasati lan rêkyana patya | sumiwèng ngarsaning sinom | ing paglaran supênuh | pra nararya răngga dipati | Maha Sang Prabu Rara | dhawuhkên sabda rum | anjênêngkên para menak | pra dipati kang karèh Daha nagari | linumrahkên ing bala ||
24. putranira kang samya gêntèni | kang tan darbe putra kadang wăngsa | nunggaksêmi sanamane | para menak tumênggung | ingkang karèh mring kyana patih | wus samya ginantyanan | putra kadangipun | kang balik pêjah ing aprang | ing Madiun abdi sanès kang gumanti | nanging nama lir lawas ||
25. wus mupakat wadya kang anangkil | Pranaraga Căndrakètu lawan | Endrajala lan malihe | ing Wajak Angun-angun | Menak Rawa Suragapati | Kalangbrèt Nilasrawa | Têrsana Kêlungkung | ing Sarêngat Bagaspatra | Giwangkara ing Mambêng Madiun kalih | ran Gajah Têmpèngsara[7] ||
26. sisih lawan Menak Balaruci | Brajamusthi nagri Jagaraga | Daha myang Surabayane | ngabèinira wolu | karèh dhatêng Dyah Rarasati [Rara...]
--- 142 ---
[...sati] | amung para pandhita | ajar myang manguyu | guntung wasi janggan-janggan | myang bêbuyut êmpu mêlandang ngèstrèni | mèstuti puja măntra ||
27. gya kêsaru Sêpêtmadu prapti | ngirid garwanya Dipati Tuban | lawan putranya sang sinom | Sêkati myang para rum | wus ngandikan minggah sitinggil | sang nata miyak gubah | anglela kadulu | kang bibi Sang Banowatya | lan Sêkati lumajêng atawan tangis | lir rukmi tibèng toya ||
26. Maskumambang
1. anungkêmi ing padanya Prabu Dèwi | ngungsêb-ungsêb tansah | sêsambatira kaswasih | kang bibi lan Dyah Sêkatya ||
2. Prabu Dèwi saklangkung ngrês ingkang galih | ketang trêsnanira | gya tumrun sing dhampar manik | tansah kumêmbêng kang waspa ||
3. sabdanya rum yayi Sêkati ywa nangis | paman adipatya | antuk sihing Suksmana di | amanggih swarga kang mulya ||
4. rèhning paman seda madyaning ajurit | mapag ing wong arda | kang sinatru ing dewadi | pan ngêlabuhi utama ||
5. wus pinasthi ing jawata kang linuwih | wong kêsambut ing prang | mêgati sukêring bumi | swarga tanpa kira-kira ||
6. mulya têrus yayi paman adipati | musakani ing rat | anggêlar mulyaning bumi | among tuwuh trus budyarja ||
7. sihing sama ngêrsêpakên para rêsi | mule ing pandhita | arja-ingarjakkên tyas sih | asih [a...]
--- 143 ---
[...sih] ing wong budi tama ||
8. pira-pira yayi paman adipati | dènnya olah praja | sarta kang puja sêmèdi | pangguh-panggah ing ubaya ||
9. tur sêmbada bêktine ing Suksmana di | andina datansah | ing kasucèn susela di | mrih adining ariloka ||
10. wimbuh praptèng seda nèng madyaning jurit | yayi pira-pira | kamulyan ingkang pinanggih | marma yayi dèn narima ||
11. marêm ing tyas Sang Rêtna Dèwi Sêkati | malih angandika | Sang Prabu Rara mring bibi | bibi pundi putra dika ||
12. Ki Buntaran Watangan datan kaèksi | matur Banowatya | gusti wus anusul jurit | mugi gusti ambangsulna ||
13. yèn kenginga arinta kang derah pati | panuwun kawula | pukulun darbea karsi | ywa lajêng kawêlasarsa ||
14. animbali gusti sampun ngantos jurit | pun paman wus seda | ing mangke arinta kalih | sumêdya alabuh pêjah ||
15. yèn ngantosa gusti kêlampahan lalis | paran polah ingwang | sintên kang kula gendholi | lan sintên kang ngimpunana ||
16. kadang warga sêntana wadya ing Tubin | lan dening yèn wusa | diwasa tega pun bibi | de maksih jaka taruna ||
17. angandika maha sang narendra putri | bibi bênêr dika | sun ngutus nusul si yayi | ywa nganti kêpara tiwas ||
18. Prabu Rara wus pinrak [pinra...]
--- 144 ---
[...k] ing dhampar malih | ngandika mring patya | sapa bapa kang prayogi | sun utus nusul yayi mas ||
19. Kyana Patih Lugêndèr matur wotsari | gusti yèn sêmbada | lan karsa paduka gusti | yogi Răngga Minangsraya ||
20. lan pun yayi Menak Giyanti prayogi | sarya ambêktaa | sakancanira wong jawi | Prabu Rara angandika ||
21. iya bapa manira iku marêngi | anging umangkata | iya ing sadina iki | ya ta sawusnya ngandika ||
22. Prabu Rara wus jêngkar gènnya tinangkil | kundur angêdhatyan | ginarêbêg ing pra sari | manggung tanapi bêdhaya ||
23. saha nganthi ing arinya Dyah Sêkati | wuwusên ki patya | wus maglaran aminta wis | bupati ingkang lumampah ||
24. adipati kêkalih Menak Giyanti | Răngga Minangsraya | wus mangkat sing păncaniti | kawuntat ing Majalêngka ||
27. Pangkur
1. sinêrot anèng ing marga | Răngga Minangsraya Menak Giyanti | gêgancangan lampahipun | samêkta ing ayuda | dyan warnanên Urubêsma Sang Aprabu | miyos anèng Sokasana | supênuh wadya kang nangkil ||
2. amacak kawula bala | sêsulihnya pra menak pra dipati | kang samya tiwas ing pupuh | sampun samya kagêntyan | pêpilihan êndi wadya kang debya nung | kang têguh timbul ing braja | samya ingangkat [ingangka...]
--- 145 ---
[...t] dipati ||
3. malah akurang nagara | mila ngantos pinaro pinara tri | nagri ing satunggalipun | malah pinra sakawan | ingkang agêng kang nagri pinara wolu | nanging pra raja ing sabrang | kang atiwas ing ajurit ||
4. tan ana ingkang gumantya | pan ing mangke Sang Prabu Urubêsmi | wus minta kang para ratu | miwah kang pra dipatya | kinèn samya angrupak jajahanipun | nagari ing Majalêngka | dene ta Sang Urubêsmi ||
5. eca anèng Prabalingga | akasukan nutug raina wêngi | ya ta ing panyiptanipun | Maha Sang Prabu Rara | dimèn miris nungkula sangkaning alus | mila kinèn ambêbahak | kewala kang têpis wiring ||
6. wuwusên Radyan Buntaran | lan Watangan kang arsa labuh patih | prajuritnya wolung puluh | ingangkat wong kanoman | tur ta samya tindak sêntana sêdarum | sêpalih asikêp tinggar | kang sêpalih sikêp biring ||
7. samarga-marga karuna | kang prajurit sêdya alabuh pati | ya ta sira Dêmang Gathul | pamomongnya rahadyan | janma sêpuh binandrêng ing lampahipun | gigitanira wus têlas | angumplèh samargi-margi ||
8. bêrbês mili cêlangaban | ting darêjêt balung lir dèn lolosi | kudane jojok angunthul | ngantuk ararenggotan | mêlèk-mêlèk yèn kudanira kêsandhung |
--- 146 ---
anjanggirat guragapan | sawusnya angantuk malih ||
9. têrkadhang kang kuda nasak | sira dêmang kagyat kacanthèl ngêri | riyak umbêl dadi mungsuh | watuk kasêlak-sêlak | saprandene nora suda ungasipun | bote wong duwe momongan | labête wong nora gigit ||
10. lèknya jininjing kewala | nanging mêksa sumurup punang manik | sêmana radyan wus rawuh | nagri ing Pasêdhahan | risangsaya binandrêng ing lampahipun | wuwusên kalih dipatya | sira Ki Menak Giyanti ||
11. lawan Răngga Minangsraya | wus nututi dhatêng rahadyan kalih | dèn lancangi lampahipun | radyan gya ingadhangan | Răngga Minangsraya Giyanti amuwus | dyan kalih tampi timbalan | kang pangèstu Prabu Dèwi ||
12. Radyan Buntaran Watangan | matur nuwun abukuh nèng turanggi | Sraya Giyanti amuwus | jêngandika ngandikan | radyan kalih dhumatêng ing Majalangu | kanggêk Buntaran Watangan | tan mawi mangsuli angling ||
13. Giyanti lan Minangsraya | malih ngucap suwawi radyan mantri | sarênga ing lampah ulun | sangêt timbalanira | Prabu Rara tuwan tan kalilan magut | rêbut rok lan Urubêsma | dene ta rahadyan kalih ||
14. dèrèng mêmpêng kang diwasa | ina nistha lamun tiwas ing jurit | kêlara rama pukulun [pukulu...]
--- 147 ---
[...n] | yuda lan Urubêsma | mila radyan ngandikan mring Majalangu | kaping kalihnya sang nata | sangêt kasêngkêlan galih ||
15. sedane rama paduka | mangke wêwah radyan mangsah ing jurit | yèn tiwasa ta pukulun | kêsambut ing alaga | kadospundi maha sang kumaraning rum | sungkawa têmahan kadya | suduk gunting tatu kalih ||
16. mangsuli rahadyan putra | wus jamake atma lanang nglabuhi | silih rok madyaning pupuh | yèn datan kalampahan | ulun merang sasaminingong tumuwuh | satriya katut ing pêjah | kaya dudu trah prajurit ||
17. punapa pamalês ingwang | mring jêng rama ing anak kênèng bumi | lamun ta ajrih ing lampus | ngur matia duk jabang | sira Menak Giyanti juwêt kang wuwus | nadyan radyan apêranga | yèn wus pilênggah ing Tubin ||
18. sêmbada ing adilaga | sugih bala ngrekakkên pra dipati | pra menak para tumênggung | sumbaga jayèng rana | lamun tiwas tan sinurak ing dewa gung | labête nglabuhi wawrat | sêmbada ingran prajurit ||
19. yèn paduka paripêksa | dadya ngamuk punggung kirang utami | sintên kang lêmban ing pupuh | mêdal saking ing wawrat | barang karya tan tilar ing wawratipun | radyan kalih sugal ngucap | pasrahna ing jawata di ||
20. yèn rinusak ing Suksmana | sintên ingkang wignya
--- 148 ---
ngrêksèng pêpati | yèn rinêksa ing dewa gung | sintên ingkang angrusak | pati urip myang dawa cêndhêke ngumur | wus pinêsthi ing Suksmana | titahe dêrma nglakoni ||
21. solah bawaning manungswa | atas Sang Hyang Suksmana kang akardi | Răngga Minangsraya muwus | nadyan karsaning Suksma | wênang nampik milih arjaning rinuruh | tan marentahakên salah | tan lyan munpangat kang pinrih ||
22. sumambung Radyan Watangan | nadyan sêdya amrih mulyaning bumi | yèn gingganga tekadipun | nora nglabuhi basa | dyan mulyaa mulya sapa ingkang asung | tur măngsa linanggêngêna | yèn wong tan nglungguhi puji ||
23. ing mangke puji manira | pêjah sukur urip langkung prayogi | nanging wus sêdya acucuh | paran ngunduri sabda | tur sabda trus sumendhe ing dewa agung | punika ingkang utama | lêlabuhan wong nèng bumi ||
24. Menak Giyanti angucap | datan kenging radèn wong anèng bumi | sumendhe karsèng dewa gung | dewa tan darbe karsa | luwih-luwih ciptane kang darbe kayun | angên-angên kang sêmbada | samurwat lan kang pinuji ||
25. Radyan Buntaran bramatya | nabêt kuda nandêr kang bala laris | praptèng bangawan manggêbyur | nglangi kang punang kuda | wadya wolung dasa tan ana kang wiguh | katisên Ki Gathul Dêmang | nanging tan pisah ing gusti ||
26. sêmana radyan wus prapta | awu tilas [tila...]
--- 149 ---
[...s] pambêsmining sudarmi | gya mudhun sawadyanipun | ngruruh tulanging rama | tan pinanggih tandya na swara manguwuh | babo radyan sudarmanta | wus minggah ing sawarga di ||
27. sak layone wus binêkta | apratuwin pra menak pra dipati | prajurit kang wani lampus | kang awas ing budyarja | nyawanira wus minggah swarga sadarum | sakèndêle punang swara | radyan gya manitih wajik ||
28. anandêr sawadyanira | Adipati Majalêngka tut wuri | saking katêbihan sampun | gantya kang winursita | wong bang wetan kang ikut ing Majalangu | wong Mêkasan Basutăntra | Dewa Pêrlagi ing Kêling ||
29. lawan Buta Angkatbuta | myang pra menak anyar ingkang angsal sih | andêl tos-tos wudhu jitus | tau tinatah mêndat | ngracak biring akramas obat myang busur | manaut lamêng kulewang | galak para cêkak budi ||
30. Mangrupaksa Wirubraja | Brajapati lan Menak Gajahsrênggi | Trajudhêndha Dhêndhakètu | lan Menak Bimakendra | Bayugora Ngêrdabayu Bayukètu | Mamangdraya Drayuwila | Wirudhêstha Dhêsthapati ||
31. Macanlaut Singandara | Antulaut Wedangsêgara tuwin | Lindhuparang Lindhuwulung | lan Menak Gala-gala | Kêndhangantru lan Menak Kêndhanggumulung | samêkta sikêping yuda | lir sêgara tanpa têpi ||
32. ingkang sinêdya ing lampah | măncanagri [măncana...]
--- 150 ---
[...gri] kidul kang dèrèng balik | pan arsa ingawut-awut | sêmana lampahira | gya kapêthuk Buntaran Watangan ngamuk | putranya Dipati Tuban | wolung dasa kang prajurit ||
33. dyan kalih samya angrêmpak | sikêp watang singa katrajang gusis | wadya dhomas sarêng ngamuk | ngêdrèl samya anumbak | anggulasah wong wetan kathah kang lampus | mawur kuwur asasaran | pating balocor wong kanin ||
34. wong Tuban sapêrti setan | pangamuknya amêrêm sarya nangis | asambat ing gustinipun | adipati ing Tuban | para menak pra răngga para tumênggung | angokol amangsah dharat | tan ana sêdya gumingsir ||
28. Durma
1. sawadyanya sadaya sarêng umara | bêndhe tinitir-titir | suraknya gumêrah | têtêg ambal-ambalan | kadya alun nêmpuh wukir | gumruh gumêntar | mangêbyuk sagung dasih ||
2. maju rampak makubêng matêpung gêlang | numbak mangrutug bêdhil | manowok amanah | nyuligi anyêrampang | masêr nulup anyampuling | wadya ing Tuban | kathah longe kang mati ||
3. kukus pêtêng mimisira kadya kilat | gêbyaring sara kadi | kalamêrcu lumrang | magêdêr maputêran | wong Tuban agolong pipis | alêlumbungan | kinarya lesan mimis ||
4. saprandene
--- 151 ---
tan ana mundur sajangkah | gya manrot gênti kêris | atumbak-tinumbak | manglut pêdhang-pinêdhang | kèkèt magarot mangukih | kuntus kinentas | tan ana ngetang pati ||
5. marukêt wor caruk agagap-ginagap | mungsuh rowang wus sami | bingung ingkang yuda | singa ingkang kacandhak | goco-ginoco wor mati | sosrah gulasah | kadya babadan pacing ||
6. radyan putra kudanira samya pêjah | ginagap karo kêris | Wirubraja pêjah | pun Basukentra lawan | Brajapati angêmasi | myang Lindhuparang | Lindhuwulung wus lalis ||
7. Bayugora Gêrdabayu sampun pêjah | pun Bimakendra mati | Basukendra pêjah | Dhêsthapati Dudhêstha | apan sampun angêmasi | pun Mamangdraya | pun Drayawila mati ||
8. Angkatbuta Kotbuta Rajèng Mêkasan | Sang Basutăntra Aji | Rojèng Kêling Dewa | Pêrlagi bêg sarosa | mangănta mapiling gandhi | nglamêng mamêdhang | gada bindi mawanti ||
9. datan osik radyan kalih kinêmbulan | pracayèng ing Suksma di | anglindhung ing dewa | singa ginagap pêjah | Radyan Buntaran caruk kris | lan Basutăntra | Watangan lan Pêrlagi ||
10. rok makuwêl Sri Basutăntra wus pêjah | Dewa Pêrlagi lalis | radyan kadya yêksa | mamuk mamunah janma | Buta Kotbuta [Ko...]
--- 152 ---
[...tbuta] mangukih | makendra makyat | cangklèt mêdhang mawa kris ||
11. samya têguh ukih-kinukih manggalak | radyan wus wuru gêtih | Kotbuta lumumpat | punang Katbuta milar | kalih samya angunduri | bala mangrêmpak | dyan kalih dèn popori ||
12. ing sanjata saya dangu saya sayah | gumêtêr radyan kalih | astanya ngêmu rah | ukirannya wus pêcah | kang mupuh datan dèn gopi | sêksana rêbah | Radyan Watangan aglis ||
13. gya tinubruk ing Katbuta dyan kabêsta | Radyan Buntaran ngukih | ngamuk lawan asta | tinubruk ing ngakathah | Kotbuta ingkang nalèni | wadya kanoman | siji tan ana urip ||
14. namung Dêmang Gathul ingkang maksih gêsang | gulung awor lan mayid | ya ta sarêng mulat | radyan kalih kêcandhak | Ki Dêmang Gathul anjêlih | mêrpêki radyan | sarya ambuwang kêris ||
15. buwang kampuh awuda kari cêlana | sigra dipun popori | ing sanjata Dêmang | Gathul sampun binêsta | katur mring Katbuta Patih | bêstan têtiga | jinèjèr ngarsa sami ||
16. Dyan Buntaran Watangan asru manabda | Buta Katbuta anjing | ingsun patènana | belakna ing jêng rama | ingsun aja dèn uripi | lah age mara | patènana wak mami ||
17. yèn wus mati mustakaningsun [mustakaning...]
--- 153 ---
[...sun] caosna | maring Si Menak Baring | rêrêgêding jagad | dhapure lir wrangutan | sêmbada raimu kalih | kaya wêraha | payo tigasên mami ||
18. èsmu merang ki patih asru anyêntak | aja bribini kuping | dene wus binêsta | têka kagila-gila | besuk nèng ngarsaning gusti | tan wurung sira | amêsthi sun patèni ||
19. Dyan Watangan angucap saiki mara | patènana dèn aglis | Angkatbuta nêntak | aja cêrèwèt sira | aja akon amatèni | tan wurung sira | ing mangko sun patèni ||
20. Dyan Buntaran abudi sigra anjêjak | dhatêng Rêkyana Patih | Kotbuta kang jaja | ampêk tan bisa ngucap | gya kinèn ngundurkên aglis | mring Prabalingga | punang babêstan katri ||
21. kang ingutus kajinêman kawan dasa | lêlurahnya kêkalih | ran Udanprahara | lawan Baratkatiga | radyan lumêpas wus kering | sira Kotbuta | Katbuta nglurug jurit ||
22. saha bala sakuswala tandya budhal | menak răngga dipati | warnanên Ki Răngga | Minangsraya lan Menak | Giyanti kang mêndhêm baris | mêpêti marga | tandya rok silih ukih ||
23. suraknya wor têngara munya sauran | kadya ngrubuhna langit | gong maguru găngsa | têtêg kadya butula | brêg-binêrêg sru mangukih | pentar-pinentar |
--- 154 ---
caruk biring-biniring ||
24. kathah pêjah wong kulon lawan wong wetan | gya binwrêg ingkang jurit | makuwêl gagapan | wong Majalêngka bubar | mantri jaba kathah mati | Kidanggayoran | lawan pun Kidanggathik ||
25. Menak Sondong Menak Tunjung Talimimang | nênggih ingkang ngêmasi | wus bubrah sumêbar | lumayu asasaran | wong wetan manglut mangukih | gênti kawarna | sira Sang Urubêsmi ||
26. eca lagya siniwi ing Sokasana | pêpêk kang tăndha mantri | dhaèng para lurah | lir samodra bêlabar | kang anèng ngarsa dipati | Sri Baudhêndha | Risang Madura Aji ||
27. lan Sri Bali Bathara Gung Walikrama | kêsaru duta prapti | pun Udanprahara | lawan Baratkatiga | tinimbalan praptèng ngarsi | sarya ambêkta | bêstan satriya kalih ||
28. lawan êmbanira satunggal binêkta | sumaos ngarsa aji | Buntaran Watangan | jêjêr tan purun lênggah | ebat sagung kang ningali | bagus sêmbada | ladak tan ajrih pati ||
29. Sang Sri Bêsma suka gumuyu alatah | ningali radyan kalih | iki kadangira | Ratyayu Majalêngka | aladak tan gêlêm linggih | mendah ta ingkang | darbe sêntana mêsthi ||
30. patang mono wong ayu ingkang wibawa | tur gungan marang mami | yèn kalane munthah | angicak-icak pangkyan | pantês ngidoni
--- 155 ---
rêrai | sapa wêruha | rasane ingkang ati ||
31. Sang Sri Bêsma tanya mring Udanprahara | radyan duk ing ajurit | ing sasanèskara | sampun katur sadaya | alatah Sang Urubêsmi | Radyan Buntaran | Watangan asru angling ||
32. Menakjingga raimu lir warangutan | lah patènana mami | belakna jêng rama | mara-mara untapna | ingsun ora bisa kari | aywa klayatan | tigasên murda mami ||
33. latah-latah guguk Prabu Urubêsma | pagene dèn patèni | mendah dukanira | ratu sasotyaning rat | pantês tan carêm tumuli | kêlawan ingwang | lamun sira ngêmasi ||
34. radyan kalih akêras dènnya ngandika | lah mara Menak Anjing | patènana ingwang | sabdene pra punggawa | matane pating pandêlik | tan wani nrajang | payo cacakên mami ||
35. singa mulat punggawa jomblong sadaya | ebat dulu dyan kalih | langkung kumasura | tan ana dèn sawawa | ngandika Sri Urubêsmi | inggal aturna | Pamênggêr sang ayogi ||
36. rinêksaa ing sasandhang panganira | nanging dèn ngati-ati | aywa kongsi gagal | sarta ywa kongsi pêjah | sabdene sira nèng margi | dipun prayitna | aywa kongsi bilai ||
37. duta mêsat datan kawarna ing marga | ardi Sêmèru prapti | pratapannya Sang Hyang | Pamênggêr duta nêmbah | angaturakên [anga...]
--- 156 ---
[...turakên] dyan mantri | ngungun sang tapa | mungguh dadining jurit ||
38. boting trêsna ayayoga sang pandhita | radyan kinunjara glis | kang kunjara waja | ing jawi tinuguran | pat puluh samya miranti | wong kajinêman | Dêmang Gathul nèng jawi ||
39. tan tinaha dene janma wus atuwa | ya ta wus kalih ratri | ki dêmang miruda | ngupaya sraya ingkang | sujanma guna sinêkti | ingkang supaya | wignya ngêrbat dyan kalih ||
40. siyang dalu Ki Dêmang Gathul lumampah | datan anyipta urip | anasak ing wana | ajrih mêdal ing marga | yèn kadêngangana iki | wong Bêlambangan | mila nasak wanadri ||
41. duk sêmana ki dêmang awas tumingal | babadan anyar dadi | alaju ki dêmang | tandya ningali sêndhang | Ki Gathul sukèng jro galih | sampun rumăngsa | bakal mangan rêjêki ||
42. pirangbara ana janma wade apyan | wêruh rasaning gigit | nulya wontên tiyang | èstri ngangsu mring sêndhang | ki dêmang atanya ririh | sintên kang gadhah | babadan anyar kèksi ||
43. kang tinanya mangsuli punika radyan | dyan arya kang darbèni | Dipati Lumajang | têtruka anèng wana | duk binêdhah Urubêsmi | kasoran ing prang | sang anom nèng wanadri ||
29. Sinom
1. wuwusên Dyan Menak Koncar | kang tatruka nèng wanadri | pan [pa...]
--- 157 ---
[...n] sampun angsal sacăndra | tansah anggêgabah dasih | prandene nora lali | kalangênan ngabên sawung | miwah ngabên dhèrèkan | sinambi angabên pêksi | lamun dalu tan pêgat dènnya babêksan ||
2. tamèng jêbêng miwah panah | tanapi gambuh sêrimpi | bêdhayan atêtandhakan | siyang dalu dhahar larih | kalawan ingkang abdi | wong Trunalanang sadarum | pinuja kasurannya | kang ngladosi para sêlir | kawan dasa samya endah warnanira ||
3. padmènira mung sakawan | ingèbèr tan nganggo wadi | sêmbada ing warnanira | sêmune dèn iming-iming | mring sagung kang ningali | akarya brăngta wulangun | kayungyun singa mulat | garwanya papat sinandhing | ayu-ayu sêdhêng nome cumangkrama ||
4. kang sêpuh Putri Mêkasan | aran Dèwi Angronsari | sing Acih ingkang panênggak | ingran Sumarsanawati | panêngahira saking | Siyak ingran Mayangsantun | Pamêkas ing Mêrtisa | ingran Nyonyah Mantarsa |[8] ngracak kabèh garwa sêlir kagok nyonyah ||
5. panganggene sêsabrangan | bedane lan sabrang yêkti | namung waja lawan sinjang | sêngkangira cara Jawi | aracak anggêr èstri | basane cara Lumayu | satêngah basa Mandar | dyan arya tuhu abênthing | bocah cikcar sugih bojo kuwarisan ||
--- 158 ---
6. pan wus panggêsanganira | dènnya kulina ing èstri | ambancar para ancikan | tan kêna towong sêratri | anggêre ingkang rêsmi | sadina ambal ping pitu | sêdalu kaping sanga | yèn kurang angolang-aling | angur wuwuh êndême anglêr kewala ||
7. yèn nêsêp pacitanira | pistul sarya dèn mimisi | sinusun cêthoting jlagra | mimis riniyakkên mijil | tibèng sêsaka titis | anratas ing gêbyog butul | anulya inginuman | brênduwin lawan pêpait | gêlasira sajênthik isi satêngah ||
8. tinutuh ing hèr tèh panas | apan tèhira sihuhing | cangkire sanyamplung patah | sinambi angaras rabi | anging mangke dyan mantri | wus pinêdhot êsêsipun | kantun nguntal kewala | sabên enjing rolas ranti | pêndhak sore awan esuk nora beda ||
9. kajawi yèn manggih karya | amêsthi dipun susuli | saêjam ngunjuk sapisan | binobot lan wrating kardi | punika tur jêjampi | angge-angge kang binubuk | kinarya saprapatan | kang saduman anggi-anggi | jinantonan candu ingkang têlung duman ||
10. salamènira dyan arya | duk kasupit nyidra pati | punika lajêng sêngara | tinobatakên madati | winawrat tan prayogi | nyuda kaprawiranipun | lêsu tur cêkak napas | bêncirih [bê...]
--- 159 ---
[...ncirih] ingkang sêsakit | ewuh aya arubêt yèn ana karya ||
11. mila ngantya sapunika | mantun êsês wong abênthing | kajawi nuju tamuan | tuwin animbali dasih | nglêbêti mung sakêdhik | ngecani sarating patut | tanapi yèn sêsanjan | satriya adarbe kardi | pêngangguran kewala ngecani manah ||
12. amrih rahabing pangucap | kinarya angudi pikir | têpung bêcik padha sanak | punika êsês dyan mantri | lumayan wong madati | bisa ngomong tanpa nganggur | cacade mung satunggal | raga rusak tur bêncirih | yèn kêtlăngsa lali sanak bapa biyang ||
13. ya ta ing satunggal dina | radyan lagya ngabên pêksi | lan wadyane Trunalanang | tohira gêgocon kêris | anèng ing tarub jawi | ingiring gundhiknya wolu | angampil găndawida | pawohan miwah sêsumping | lawan nyăngga brênduwin lan pamojokan ||
14. atanapi talam gêlas | kang juru ciyum anggilir | gêndhingnya munya angraras | clêmpung rêbab lawan suling | calapita myang kangsi | kêtipung ukur dinumuk | patut padha kêrasa | tandhake anyênyindhèni | wadyanira ing manah samya gambira ||
15. ya ta kêsaru kang prapta | Dêmang Gathul tawan tangis | sumungkêm padaning radyan | sêsambatira mlasasih | kagyat rahadyan mantri | apa bapa purwanipun [purwa...]
--- 160 ---
[...nipun] | sira prapta ing wana | nungkêmi pada anangis | wus linggiha bapa matura maringwang ||
16. Ki Dêmang Gathul tur sêmbah | gusti kawula atur wrin | rama paduka ing Tuban | ing mangke kapupu jurit | lan Urubêsma Aji | sabala tontro agêmpur | pra menak têtumpêsan | satunggal tan wontên kari | kuwandane rama paduka ingobar ||
17. wontên madyaning paprangan | arinta radyan kêkalih | Buntaran lawan Watangan | sumêdya alabuh jurit | kathah antuk pêpati | pra raja menak tumênggung | wusana rayi tuwan | kacêpêng madyaning jurit | pan ing mangke rinta kinunjara waja ||
18. anèng Sêmèru pratapan- | nira Sang Pamênggêr Rêsi | kêlangkung kawêlasarsa | ing mangke sumăngga gusti | luware rinta kalih | măngsa boronga pukulun | anglênggêr Menak Koncar | sapandurat datan angling | awusana dyan arya mijil kang waspa ||
19. Dêmang Gathul malih turnya | pukulun kadosa pundi | ing mangke karsa paduka | luware arinta kalih | tan lyan paduka gusti | kang wêlas rinta pukulun | Menak Koncar ngandika | witning bapa ingsun iki | luwih trêsna mring paman lan arèningwang ||
20. nanging ingsun wus tan pasah | bapa mring Si Menak Anjing | sarta wus tita antara | bali-bali sun ayoni | Si Menakjingga sêkti |
--- 161 ---
guna sêrana pinunjul | wignya angadu bala | sêbdène mangsah pribadi | bapa kaya ingsun tobat-tobatêna ||
21. amungsuh lan Menak Alas | ingsun bapa wus angucir | sajroning pangimpèn kalah | malah asring kagum bêngi | katon dèn incih-incih | dibêburu Menak Asu | lah wadi-wadi apa | ingsun wong nora kakêlir | sun tan wani bapa mring si asu ajag ||
22. yèn ta liya Menakjingga | dunên karo sapa mami | sapa-sapa mungsuhêna | sayêkti ingsun tan ajrih | dhasar têguh sayêkti | ingsun digdaya pinunjul | jaba kinêdhèp ilang | iku bapa ingsun wêdi | sok ajaa mungsuh lan Si Menakjingga ||
23. malih umatur ki dêmang | panggenane rinta kalih | atêbih lan Menakjingga | nèng ardi Sêmèru gusti | radyan arya ngling aris | bapa ingsun nora sanggup | satanah sabuminya | sabalane Menak Anjing | ingsun takut abangêt kawus manira ||
24. Ki Dêmang Gathul karuna | gustine sinambat tangis | dyan arya mijil kang waspa | saklangkung putêk ing galih | sing trêsnanya mring rayi | mring Menakjingga sru takut | Dêmang Gathul wotsêkar | wuwuse awor lan tangis | sun kauli gusti yèn anyanggupana ||
25. angêrbat rayi paduka | yèn sampun kêlakon ugi | luwar saking ing kunjara | arinta [ari...]
--- 162 ---
[...nta] Rêtna Sêkati | sampun lyan kang darbèni | gusti kêjawi pukulun | benjing kawula ingkang | matur dhatêng radyan kalih | sarta purun ngong kandhas mring Prabu Rara ||
26. sok si dhasar kêlakona | luwar arinta kêkalih | sumêdhot Dyan Menak Koncar | mangangên-angên ing galih | uni dhasar tau wrin | mring Dyah Sêkati sang ing rum | liya sing Prabu Rara | wanodya sanungswa Jawi | nora nana kang kadya Rêtna Sêkatya ||
27. kuning-kuninge sarira | lan mêmêk-mêmêke wèni | lan jaid-jaiding tingal | lan manis-manising lathi | pacaknya anjukining | gumrining sasolahnya lus | swaranira lir kilang | cumêngkling pamêdharing ngling | mendah baya ing mangko imbuh diwasa ||
28. nadyan anaa kang memba | gandrêse kang ora olih | oliha ing gandrêsira | sêmune nora nimbangi | timbanga pasmon mirib | ing manah nora pinuju | liya sing Dyah Sêkatya | putrane sang adipati | pinetangan kêsatohane utama ||
29. dêrman putra sugih dunya | atutut ingkang rêjêki | tur tumiba ing nak-sanak | cacade kêrêp rêbut ngling | nanging kapuhung ugi | wong ayu asugih maru | wibawa dêrman putra | anenong aning unaning | radyan arya ing galih lir guladrawa ||
| 1 | winangwang-wangwang. (kembali) |
| 2 | sira. (kembali) |
| 3 | Naskah sobek (dan di tempat lain). (kembali) |
| 4 | Lebih satu suku kata: sinewa gora mring para mantri. (kembali) |
| 5 | anungkêmi. (kembali) |
| 6 | tatêngga. (kembali) |
| 7 | Têpèngsara. (kembali) |
| 8 | Kurang satu suku kata, dan biasanya guru lagu i: ingran Nyonyah Mantarsari. (kembali) |