Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 457–477)
| 1. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 001–023). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 2. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 024–039). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 3. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 040–057). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 4. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 058–073). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 5. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 074–087). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 6. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 088–107). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 7. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 108–125). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 8. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 126–142). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 9. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 143–158). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 10. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 159–174). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 11. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 175–190). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 12. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 191–207). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 13. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 208–223). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 14. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 224–238). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 15. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 239–256). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 16. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 257–272). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 17. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 273–281). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 18. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 282–293). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 19. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 294–308). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 20. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 309–321). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 21. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 321–332). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 22. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 333–349). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 23. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 350–352). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 24. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 353–355). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 25. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 356). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 26. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 357–358). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 27. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 359–361). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 28. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 362–364). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 29. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 365–367). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 30. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 368–372). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 31. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 373–376). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 32. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 377–382). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 33. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 383–384). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 34. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 385–388). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 35. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 389–403). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 36. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 404–427). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 37. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 428–443). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 38. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 444–456). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 39. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 457–477). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 40. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 478–506). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 41. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 507–526). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 42. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 527–547). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 43. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 548–567). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 44. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 568–583). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 45. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 584–599). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 46. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 600–607). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 47. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 608–614). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 48. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 615–618). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 49. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 619–626). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 50. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 627–637). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 51. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 638–651). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 52. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 652–665). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 53. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 666–671). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 54. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 672–678). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 55. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 679–690). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 56. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 691–694). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 57. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 695–703). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 58. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 704–707). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 59. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 708). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 60. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 709–722). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
Pencarian Teks
Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].
457. Wirangrong
1. Yata wau Jayèngragi | lêga tyasira duk tumon | aris wuwusira lan bok Êndhuk | dèn-parêg lan mami | pêtêkên wêntisingwang | sadhela nggèr sun-anendra ||
2. Kang liningan gya têrampil | datan riringa sak êsog | mêtêki wêntisnya nyêt-nyêt suku | mangandhap manginggil | Jayèngraga ris mojar | wus Êndhuk (ng)gèr tuturona ||
3. Sun-kêmuli lawan mami | sirèku karipan loyop | tinarik baunya datan ayun | mung ah ah turnèki | tansah ngarih-arihan | ni rara ajrih kewala ||
4. Atine nora mangêrti | mung jrih saking dèrèng pundhoh | pinêksa tan arsa lênggat-lênggut | amêrèngès suthik | Jayèngraga thêk-thêkan | kêpalang sih dèrèng mangsa ||
5. Sakêdhik tan anglawani | krêkuhan tyasnya makewoh | tan kêna winangsa[1] linging kalbu | kêpriye ta iki | gêlême bae nendra | mung sun-kêkêpe kewala ||
6. Paran (ng)gon-ngakali |[2] uga kabacut ambèngkot | sêkala kèngêtan mbêkta sangu | arta rolas anggris | pinundhut saking ngêsak | rong reyal ginêgêm asta ||
7. Pangandikanira aris | arta ingulungkên alon | nya ki karyanên jajan sesuk |[3] lah iki rong anggris | ni rara duk tumingal | bungah gya arta tinampan ||
8. Anggris dèn-iling-ilingi | dèn thinthing reyale karo | sangêt bungahira gya kinandhut | uga dèn-tingali | pan ginêgêm akêkah | Jayèngraga lon-wuwusira |[4]|
9. Mreneya anggèr wong kuning | turuwèng kene lan ingong | ingikal astanya ni rarandhuk | tan rêndhêt tyasnèki | nurut sakêrsanira | anggaloso sinikêpan ||
10. Angling dèn-manjuluk thithik | tan ilok turu anèng sor | nulya gêpah minggah wus mênjuluk | watos jangga ngarsi | kinapithing
--- 8 : 171 ---
bok-rara | ingênggèr-ênggèr lir suta ||
11. [...] ||[5]
12. Kêsamur gêdêring jawi | dhasar tas tinunggon ing wong | bok rara tan polah kinuswa sru | pipinya pinidih | sarya lon wuwusira | sesuk sun-wuhi wangira ||
13. Ni rara umatur inggih | Jèngraga tyas kudu nêmpoh | ni rara tinimpah tanganipun | kinèn angêkêpi | ni rara nut kewala | dhinêkêtakên angganya ||
14. Tan darana Jayèngragi | nimbok-rara wus kapêngkok | winingkis kang sinjanging apinjung | tunjung wungkul kêksi | lir munggaring mancungan | rêngat pinarwasèng mangsa ||
15. Wêntis wus tinambang titih | kengis lir purus binêthot | lingkab wastranira warastra sru | makasnya amêsi | lêrês paguting gatra | suk sumêntêg kakêbêkan ||
16. Bok rara kagyat ngunduri | lambung pinagolan kukoh | angongkrong kawêngkang lir kawêngku | cêthik methok nyênthing | kapuntêng binêthêngan | ni rara tan anggraita ||
17. Saking durung wruh ing gati | dèn-nyana tingkah guguyon | tyas rare sih bungah pawèhipun | kang arta rong anggris | bisa tuk winuwuhan | tutut bungah dening arta ||
18. Bok rara rinêmih-rêmih | makas maksih jethok nèng (ng)gon | tan pikantuk mapan namung mupuk | kabunton ing rêpit | kincip tangèh ing mangsa | sinêrot pandêdêlira ||
19. Mak rêt katut kang pinidih | singsal saking kasur wong ro | sih kêkêtan gunggang wangsul kasur | tan tumama mamrih | gatranya winatgata | tan mantra-mantra kawêngan ||
20. Ni rara amuwus ririh | mring Jayèngraga atakèn |[6] (n)dika niku ramak andhosok sru | dèn-apakkên mami | pêgêl wêlakang kula | ampun dèn-kotênkên ingwang ||
21. tangane (n)dika ulapi | dadak kathik (ng)gêgêm gêmbok | ah mangke ta ramak dèn-mêriku | lêngêne ambithi | Jayèngraga lingira | ya wis ta mênênga rara ||
22. Ngunandika jroning galih | biyang priye kiye mêngko | lamun sun-pêksa-a mênawa sru | panjriting kêpilis | têmah dadi prakara | tan tutug apawong mitra ||
--- 8 : 172 ---
23. Nulya ingunduran aris | warastranira nêlosor | linumahkên sigra rara Êndhuk | Jèngraga ngêpithing | ni Êndhuk tan swala |[7] warastrèng wêntis tumumpung |[8]|
24. Asta kèrinira maksih | (ng)gêgêm ngêlus-êlus gêmbok | astanira kanan ngarang-ulu | sarya angarasi | pipi myang wonga-wonga | nyunyunge ingusap-usap ||
25. Murinding amakenaki | bok rara angucap alon | lah puniku ramak raosipun | kêpenak kêpati | pangrasa sadina-a | rong wêngi sukak kewala ||
26. Jèngraga suka ngêkêti | sarya awêcana alon | ya anggèr mas ingwang sira Êndhuk | wong ayu mrakati | bisa wèh larasmara | rara aja susah sira ||
27. Boboconge dèn-lawani | ing lêmpir kunthingan alon | kagungan anglela katon muncu | rêngate amanis | mêmanas tyas priya |[9] pangusape Jayèngraga ||
28. Rada masa-masa ririh | bok rara murinding angot | ngulèt pan angrasa rêsminipun | ni Êndhuk ngrakêti | ngrangkul jangga sêsambat | ramak konokna kewala ||
29. Jayèngraga duk miyarsi | sambat pangucape wadon | tyasira karênan kusung-kusung | ingiringkên nuli | wêlakange winêngkang | sinlan pupu rêp-arêpan ||
30. Warastra ginathuk nuli | têngah rêngating don-adon | prana tan animpang prênahipun | kêbêg angêlêbi | warastranira sigra | dinêdêlakên ing gatra ||
31. Sêg-sêg warastra tan mingip | gathuke ing adon-adon | sinêrot pinêlak winasa sru | kontal singsal saking | kasur kajang sirah |[10] rêg mênjuluk Êndhuk ngucap ||
32. (n)Dadak dèn konokkên malih | iki wêlakangku angloh | mangu Jayèngraga tyas baliwur | wangsul kasur sari | mênggah-mênggah ing driya | kagagas raosing gatya ||
33. Ingagag kewala ririh | tan inang nèng adon-adon | (m)batêk warastranya kapit pupu | kêngkêng lir kaywa-king | kumêsar limputing tyas | kontrak rarasing asmara ||
--- 8 : 173 ---
34. Wus tan kêna dèn-sayuti | adrêng warastra mêcothot | mak brol galêgêkan ngathur-athur | drawas anggubrasi | wêntis wêlakangira | nyunyuge gêluprut kama ||
35. Kêlangkung kathah dènnya mijil |[11] dèrèng tuntas mêksih kêjot | lagya ngarang-arang ingaluntur | Jèngraga tan osik | kakêjon sariranya | mêksih marêp ring iringan ||
36. Grana kêrakêt ing pipi | angganya sakojur rapoh | ros-rosaning tulang samya kêju | kadya dèn-lolosi | kêndho panggawenira | ni rara kagyat anjola ||
37. Dening têlês-ingkang wêntis | lêr-lêran (n)dalèwèr kêproh | sêngguh kaompolan duk ing wau | pandhêsêking wêntis | nyana lêngên kewala | sag-sêg jorog angambal-ambal |[12]|
38. Bok-rara tanpa akidih | niki napa kang mêlopor | jêmèk nèng wêlakang napa uyuh | têka mawi ayit | ês biyang dene wrata | lan ramak niki punapa ||
39. Jèngraga sumaur ririh | udun matêng makênêng brol | mêcah dalèwèran lah wis Êndhuk | susuciya anglis[13] | gya turuh anèng jogan | Jayèngraga sigra mêdal ||[14]
40. Wit sore mula mèmèti | bok wulanjar gung wirangrong | bêsus mêdêd anggung pasang sêmu | angadhang mring tami | salah siji ywa gagal | yèn ana kang nglanggatana ||
41. Nglêlewa angècèr liring | wira-wiri maring gandhok | nuju Ki Wirya umijil nguyuh | si lanjar nututi | nèng natar wetan ngongak | Ki Ragil tanggap anyandhak ||
42. Rinangkul sru kinapithing | kinêkêp kêmbên rinogoh | maksih mêmêl payudara mêmbut | ni lanjar ambêkis | ah niki ajêng napa | têka (n)dadak gêrayangan ||
43. Ah pun kula ajêng bali | lho lho mundhak[15] nêkêm gêmbok | nging batinne asru ngayun-ayun | Ki Wirya bibisik | yo nyang lêsung kewala | tinuntun sarwi kinuswa ||
44. Nglayang mlerok (m)bêkis ririh | praptèng lêsung lungguh karo | sêpi kiwa papanne alindhuk | juwêd mingkis jarik | napase sru
--- 8 : 174 ---
kumrangsang | pinangku du-arêp lumpang ||
45. Bok wulanjar anggrêgêti | murinding wulu mêngkorog | wus anjathok bathuk ngisor (n)dhuwur | guthul mangkas nêmik | pinapan nèng bêdhahan | mênuk (m)bêngkayang darawas ||
46. Sinêrêg boyok tinarik | manjing blês kagyat angamplok | napas ngangsur ngrangkul gulu ganul | payudara kalih | rapêt jaja ki Wirya | gya ngobahkên bokongira ||
47. Aju undure sarênti | anggêlur lir kêthèk momong | kalênyêtan ni lanjar wus dangu | patagihan ganjing | tinêkan angga liyan | kasaru ana wong prapta ||
48. Ni lanjar merang gya lari | Ki Ragil cuwa agupoh | nylimpêt ampingan saka kandhang wus | guthulnya (n)jêdhindhil | dèrèng prapta ing gatya | saya mungkug mangkêl jangga ||
49. Mung ingungsêg sruwal garing | Nuripin nilap gya manggon | ling alingan goco sisihipun | langkung jrih (ng)gagari | dènnya bundhêl Ki Wirya | mangkyarsa ngadhang si Gêndra ||
50. Bok lanjar mêntas sêsuci | arsa wangsul maring gandhok | nèng wuri mah sêpi papag gapruk | lan Jèngraga jêglik | tan samar kalih mèksi |[16] ni Lanjar maksih kasmaran ||
51. Labêt kacuwaning rêsmi | Jèngraga cuwa karongron | mèt pupulih nrima nêmu lothung | gya cinandhak gipih | pinithing ngêmak-êmak | mring pawon ana balenya ||
52. Kang duwe turon nèng jawi | myat tayuban rame gobyog | ginaledhag ni lanjar pan anut | rewa-rewa wigih | niki ajêng têng napa | mangke kularsa mring wisma ||
53. Batinne suka kêpati | winingkis wastra amêlok | suluh jênar payudara mênuk | ingêmbut (m)but ririh | Jèngraga grêgêt sigra | wêntis binênggang pinapan ||
54. (m)Bêngkayang guthul nunuli | pinarnah bêlahing gêmbok | sinêrêg prêt labêt kênêng banyu | rada mangang thithik | brêbêd ni lanjar njola | ngungun gênge sêmu dhangan ||
55. Ginêlar saya murkinthing | lar-lur glis ngacêpak kêproh | wus tan nyêngka madhêt nanging lunyu | ing rasa ngluwihi | ni lanjar palintiran | ngêsês-êsês rêm-rêm ayam ||
--- 8 : 175 ---
56. Sinunggar dhêngkul kinêmpit | mathongkrong lir kucing anjlog | kalênyêtan nyang-nyêng turut ndhuwur | anyuwara cak-cik | lanjar katrêsan raras | bêtah tan nêdya uwisa ||
57. Galêgêg pyah têmpuh mani | sarêng angêjot sakloron | tuntas nglumpruk dinudut lir wêlut | ni lanjar mêngkirig | anungka balabaran | Jèngraga gita umentar ||
58. Ni lanjar kari gumuling | maksih malumah kalêson | alam-lamên kadi sih ginêlur | ngèthèh-èthèh cincing | èngêt susuci nulya | mring pandhapa myat tayuban ||
59. Talèdhèk tan bisa linggih | tan kobêr dènnira (ng)gambyong | kathah angsalira tombokipun | kang samya angibing | mèh bangun wancinira | sayah nulya abubaran ||
60. Sangêt mêndêm ki pêtinggi | wong sêntanan ting gêloyor | mutah bulaèran kang tinuntun | mring bojone mulih | Jèngraga sigra mêdal | ambarêngi wong bubaran ||
61. Wêdalira tan kêtawis | laju mring kali agupoh | Kyai Kulawirya sawusipun | bubaran kang ringgit | Kulawirya kêjèpan | mring ronggèng Gêndra kèn mêdal ||
62. Gupuh sêsarêngan mijil | ing wanci wus bêdhug Suboh | nanging sih pêtêngan gya rinangkul | Gêndra kinapithing | binaktèng palindhukan | nèng kandhang sor taritikan ||
63. Ni Gêndra pinongah-pangih | kêsusu tyasira sompok | saking kadêrêngira nekad nêmpuh |[17] mring ronggèng rinêsmi | tan kongsi ngupayèng (ng)gyan | mingkis sinjang rêp-arêpan ||
64. Ronggèng wus pasang ing kapti | sêngadi suthik thok-ethok | atangkis rengkodan sarwi matur | mbok mangke kang ririh | tan kongsi tatan-tatan | pakèwêd cuwa dhêg-dhêgan ||
65. Ngrika griyane kang Cindhil | randha sêpên tan ana wong | nauri hêm biyang wong kêsusu | sêlak krinan iki | lah wis payo gage ta | dèn-gagah bae sadhela ||
66. Gêndra ngrangkul lambungnèki | ing sabuk wontên mêndhosol | ginagap yèn arta gya jinimput | sadaya nêm anggris | wus kinandhut sêmatnya | nalusur malih tangannya ||
--- 8 : 176 ---
67. Wontên kanthonging kulambi | (n)garênjêl sida dèn-rogoh | lopak-lopak slaka wis jinupuk | bungah angling ririh | mangke ta kula nginang | Kulawirya tan darana ||
68. Kêsusu tingkah sarya ngling | nginang-nginèng têmên mêngko | sarwi kathêkêran uthi bikut | mêngkang pupu mamrih | nulya wus linaweyan | sêmada ngingkrang pinapan ||
69. Wus bênêr anjathok mathis | ngêlayang sêsèndhèn palon | gya nganjat pinadal nêd grêgêl sru | anglut blês poknèki | Gêndra api (ng)garonjal | batin kur lothung kewala ||
70. Tan kongsi gêlur ping kalih | (m)bêdêdêng banjur brol mukok | angglêgêg kêjotan amrêkungkung | ngêdên tan kêna ngling | pan wus sêsontên mila | dènnya noncong mêsi mangkas ||
71. Mila glis mijil raswèki | tan kongsi angonjot-onjot | sawusira tuntas angêlumpruk | gumrèwèl angampil | luwar dènnya cawèlan | Ki Kulawirya asigra ||
72. Laju kewala anggêndring | mangidul mring kali gupoh | apan tan kèngêtan darbèkipun | lopak-lopak kari | kêsusu tan kêrinan | dèn-lumayu aingkang |[18]|
73. Kaprêgokan Jayèngragi | nèng kali wus dènnya Suboh | kang paman tan nyana yèn kang sunu | andhêrok nèng kali | Ki Wirya gya jinabad | Ki Jayèngraga agiyak ||
74. Kang paman nauri bêlik | ya padha wus jumboh |[19] sawusnya jinabad nulya Subuh | bakdanya gya panggih | sami apopoyokan | kang paman anjumbul mojar ||
75. E lah katiwasan mami | lopak-lopakku kalolos | rada kadhèdhèlan lêbur tumpur | dhuwitku nêm anggris | tan sêsangu (n)tèk-êntèkan |[20] wus mangsa bodhoweng[21] marga ||
76. Titip badanku sadêmi | rumangsa nèng paran repot | Jèngraga alatah paman ngringkus | pasrah pati urip | Kulawirya wuwusnya | bêcike bali mring wisma ||
77. Katêmu lan kang pêtinggi | Jèngraga nauri mopo | o ah botên paman lamun wangsul | kula ragi isin | yèn wontên cêcaturan | alêrês pajare paman ||
--- 8 : 177 ---
78. Sangêt rêkasaning rêsmi | arêpit sangêt kabunton | tangèh ingalukar sakêlangkung | pakèwêd ingudi | kajudhêgan ing lampah | luwar jêjawèn kewala ||
79. Langkung wrat prabawanèki | badan sakojur lir theklok | Ki Wirya alatah o lah tanggung | nora kongsi muntir | kang lilikasan mana | wor prêmbêh-prêmbèh[22] anggronjal ||
80. Kêpêtêk thithik anjêmpling | ki Jayèngraga anjorog | sarya ngling alatah (ng)gih puniku | kang kula wigihi | tan wande agêmporan | mendah dukane kakangmas ||
81. Sêmèntên niki kuwatir | rumaos lêpat kemawon | kang paman wuwusnya sun ya gêtun | èh tuwas barindhil | tan ana rong grêg-grêgan | basa blêng banjur brol mêdal ||
82. Sing dèn-anu nora gati | enak-enak nginang nyah-nyoh | Jayèngraga latah ro gumuyu | yata ki pêtinggi | kang mêndêm angathang-athang |[23] anèng pandhapa ginugah ||
83. Mring bojone kinèn tangi | nulya tangi muntah sak-sok | sarwi rinaupan gya kakêmu | bojone nglingnya ris | dèn-age têmonana | dhayohmu kang anèng langgar ||
84. Sigra dangdan amarani | ikête maksih bra-ebro | ing pênyananira dhayuhipun | ngalumpuk ing masjid | nulya prapta (ng)gyannira | Jayèngrêsmi lon ngandika ||
85. Man pêtinggi manira mit | samyandum lujêng kemawon | sun-arsa umangkat mumpung esuk | pêtinggi turnya ris | inggih sumanggèng karsa | nuwun apuntên paduka ||
86. Saking kêkirangan mami | maklum paduka kemawon | Jayèngrêsmi marma lan amuwus | inggih sami-sami | umatur malih tanya | rinta lan paman-paduka ||
87. Dene tan wontên ing pundi | Jèngrêsmi nauri alon | ngrumiyini lampah ngiras Subuh | rèrèn anèng kali | lamun ngêntèni paman | mênawi yèn kasiyangan ||
88. Ki pêtinggi matur inggih | andhèrèk lujêng kemawon | (ng)gih paman sun-trima nulya gupuh | umangkat Jayèngrêsmi |[24] Nuripin wus pamitan | ingiring mring maskumambang ||
--- 8 : 178 ---
458. Maskumambang
1. Yata laju lampahe Ki Jayèngrêsmi | Nuripin tan têbah | margi nut pemahan mripit | wus mêdal jawining dhadhah ||
2. Mudhun pèrèng palêstrèn pinggiring kali | kang anèng ing sela | Kulawirya Jayèngragi | sêmu rikuh kalimputan ||
3. Jayèngrêsmi mèsêm angandika aris | lah sêwawi paman | umangkat mumpung aenjing | payo yayi Jayèngraga ||
4. Wa-mêngkono sira yèn mikir angèri | nèng Kêplêng kewala | besuk bae sun-ampiri | kang rayi gumujêng latah ||
5. Ki Nuripin nambung atur mring Jèngragi | prayogi kantuna | nèng dhusun langkung utami | apan benjing ingampiran ||
6. Jayèngraga nauri gumuyu angling | lo mèlu mêmada | si dilêlèngèng Nuripin | taksêbrak jenggotmu (n)jêngat ||
7. Ki Nuripin ngêlècêm sarwi anglirik | mring Ki Kulawirya | sarya sêgu andhêkêmi | Ki Kulawirya alatah ||
8. Ih si Cêblung lirike (n)dadak mratani | mring ngong amêmada | matur sintên kang madani | lah gene (n)dêlêng maringwang ||
9. (ng)Gih punapa tan kenging tiyang ningali | angangkah punapa | mangsi ngicalêna anggris | lan lopak-lopak sêlaka ||
10. Gêr ginuyu marang ingkang putra kalih | kang paman alatah | sarwi nyirati Nuripin | mukane kêbês lumajar ||
11. Sru gumuyu garundêlan ah niwasi | lah kêbês apa ta | esuk-esuk anyirati | adhêmê nora kêjamak ||
12. Jèngraga ngling apa wruh sira Nuripin | matur inggih priksa | kawula lir anênggani | kula sêne dhatêng kandhang ||
13. Yun lumajar kula jrih yèn (n)jêjaruhi | lêrês nèng sor palang | (ndhodhok nèng palon tan osik | apênêd lir tiyang tanjak ||
14. Mawi kêprak sapindhah tan malih-malih | nuntên sami bubar | sarêngan palajêngnèki | lir pèyor kucing gundhikan ||
15. Kulawirya sigra amburu Nuripin | kang binuru kêbat | ngêmpêt sarwi dèn-bandhêmi | wang-wêng endha datan kêna ||
16. Kulawirya ngling sru guyu-guyu runtik | si Dicêprot edan | (n)dadak mêlèhkên wong isin | wangsul ginuyu kang putra ||
--- 8 : 179 ---
17. Nulya samya laju dènnira lumaris | nabrang kali Kanta | tan ajro toya tês cêthik | ngêbyak praptèng brang kidulan ||
18. Jayèngrêsmi nguwuh-uwuh mring Nuripin | dèn-aglis nabranga | Nuripin mlajar nututi | ge-age cincing angêbyak ||
19. Pra ngawirya wus munggah pèpèrèng kali | Nuripin sih ngêbyak | Kulawirya aningali | Nuripin nèng têngah toya ||
20. Dèn-bêbajong ing watu saking inginggil | kiwa têngênira | Nuripin ajêlih-jêlih | (ng)gih sampun kapok kawula ||
21. Samar-samar pyar-pyur atine Nuripin | yèn kêna (n)dhasira | kapak-kapok aturnèki | sêpindhah niki kewala ||
22. Byar raina soroting surya mranani | kirnaning kanang rat | kêpraban ujwalèng rawi | ruwêting patra katrapan ||
23. Dening hèr bun lir pruntusing grana rungih | karongèh katrêsan | ron kitri kêdarus ngangin | lir tangkis-tangkising ngasta ||
24. Panêngkahing wanita pinrêping rêsmi | sunguting prêdapa | kadya dyah angrêrangoni | akathah langêning awan ||
25. Yata wau lêstari dènnya lumaris | tan-arsa nut marga | agêng pinggiring bênawi | nusup ing wana wulusan ||
26. Grêng bondhotan kadhang manggih margi alit | yèn judhêg gya nasak | wana bagênjul langkung writ | pra kirna sangkêp sarwana ||
27. Jayèngrêsmi raryan sasoring kusambi | samya eca mucang | aring kasiriring angin | Ki Jayèngrêsmi ngandika ||
28. Inggih paman sami raraosan ngèlmi | mênggahing ngagêsang | dununging kawan prakawis | marganing nikmat kiparat ||
29. Rahmat lawan musibat punika pundi | paman Kulawirya | sêwawi rèh mumuradi | kang tan inang sayêktinya ||
30. Kulawirya alon dènnira nauri | ya mangsa bodhowa | angêmpêk kewala mami | Jayèngrêsmi lon lingira ||
31. Marginipun kiparat pan anggêgampil | mring kukuming sarak | ngêbot-bot pênggawe tipis | têmahan kenging kiparat ||
32. Dene marginipun ing nikmat puniki | kang rasa cacêgah | ing rasa ingkang binukti | supaya pinrih lupa-a ||
--- 8 : 180 ---
33. Angsal ngêlèh pikantuk ingkang binukti | tan ketang sapala | tamtu yèn nikmat sayêkti | dene margining musibat ||
34. Pan amaha nêrak laranganing ngèlmi | ngaramkên kang kalal | ngalalkên kang karam najis | wus wruh sajangjining sarak ||
35. Nora busuk nora pêngung nora lali | kudu nêmpuh maha | puniku kang dèn-aranni | musibat nut jajillanat[25] ||
36. Marginipun ing rahmat puniku asih | asih ing lèkira | nyêrtu turu[26] siyang ratri | pinrih asru ari pira ||
37. Ing ngalayap lêse sadurunge ngimpi | punika babagan | ing layap kawan prakawis | kang dhihin layaping nendra ||
38. Kaping kalih layaping sahwat ing gati | ping tri layapira | ing asalat ingkang muslim | kang têkèng sêjatinira ||
39. Ping sakawan layaping sakaratnèki | kang kêlawan iman | sami prasanaking pati | sadaya lèjêming pêjah ||
40. Datan wontên sakêdhik kang dèn-antèni | myang tan milih papan | sanggonne tibaning takdir | datan antara ing mangsa ||
41. Lir makatên ugi brangti mring pawèstri | drênging karsasmara | tan kongsi nèng kasur-sari | kang samya kayungyunira ||
42. Wontên sanggèh-ênggèn[27] dènnira pulangsih | tan ngêntèni papan | tan pae lawan wong bukti | yèn sangêt pangêlihira ||
43. Datan kongsi ngêntèni ajang kang bêcik | tan kanti angolah | ulam-ulaman kang adi | lawuh siji thil wus eca ||
44. Kulawirya noraga angrasa sisip | miwah Jayèngraga | tumungkul angrasa ajrih | rumaos yèn kalêpatan ||
45. Mila kêdah ing dalêm gêsang puniki | nungge ing apêngal | kipayah kêlawan ngèlmi | yèn kalamun maro karya ||
46. Ing kalbunya lan kalarate wus bagi | kinalih tan kenging |[28] pênggawe kalih prêkawis | tan kenging yèn pepeka-a ||
47. Pan ambubarakên ing ganjaranèki | yèn apngal kal dunya | kang sumungku ing pakarti | tan melik apngal ngakerat ||
48. Kulawirya èsmu merang ngraos sisip | miwah Jayèngraga | sakêlangkung jrihirèki | Nuripin watuk ampêtan ||
--- 8 : 181 ---
49. Kulawirya tanggap watuke Nuripin | Nuripin binalang | ing susur têlês kang mandi | tèplêk kêna matanira ||
50. Ki Nuripin anjola mire (ng)gonnèki | sarwi garundêlan | gugujêngan sok nglarani | dhuh biyung pêdhês matèngwang ||
51. Susur têlês idu têmbakone mandi | Kulawirya latah | ngling (ng)gone (nd)dadak[29] matuki | Nuripin gumuyu suka ||
52. Kêkêl ucêg-ucêg[30] mata sarwi angling | ih ambakna lantap | landhêp ing pasêmon osik | tan kêna kêmrêki obah ||
53. Iya ta lah awak mono yèn ta lagi | mêtu cilakanya | kudu kèh mênganing sisip | watuk bae dadi dosa ||
54. Kêdumêlan rada (ng)guyu-(ng)guyu nangis | mata bang mêrbabak | kumocor ambrêbês-mili | Jayèngraga angandika ||
55. Ênjêt bae Nuripin lethoknya bêcik | Nurpin plêrukan |[31] ka dene iku sawiji | ngling lah botên mindhak lara ||
56. Jayèngraga suka gumuyu sarya ngling | iya yèn sing lara | sisihe kang nora sakit | matur oh dede pabênan ||
57. Jayèngrêsmi mèsêm ningali Nuripin | sarwi angandika | yèku (ng)ko yèn mari sakit | rasane matamu padhang ||
58. Bêtahêna bae mêngko nuli mari | lah suwawi paman | mangkat sêdhênge wus aring | anulya sami lumampah ||
59. Nurut pinggiring têlahar[32] murang margi | angsal saonjotan | ngidul ngilèn lampahnèki | ngambah bêbangkaning wana ||
60. Têrataban bêbondhot gêmbêlan alit | kèh buburonira | banthèng kênthus lan jêjawi | kancil myang kidang mênjangan ||
61. Wana ing sêlambur kathah isèn-isènnèki |[33] lutung wêrangutan | wa-uwa bajing trênggiling | kuwuk landhak lan andhapan ||
62. Rase lingsang garangan buron kasturi | kikik ajag yungyang | gogor bêngkos blacan sing-sing | singo gembong tutul kombang ||
63. Sawêr aliwêran puspa-kajang konyit | sima agêluran | myang pêksi sangkêp munya sri | wèh rarasing kang lumampah ||
--- 8 : 182 ---
64. Wêktu luhur yata wau Jayèngrêsmi | raryan arsa salat | luhur datan ana warih | Jèngrêsmi alon ngandika ||
65. Èh Nuripin sira ngupaya-a warih | kang kêna kinarya | mèt toya wulu kang suci | sêmbahyang lalorat toya ||
66. Ki Nuripin umatur kawula dugi | ingriki punika | dhasar dhatan wontên warih | sadangunipun lumampah ||
67. Tan mrangguli toya lèpèn sêndhang bêlik | sangêt awis toya | Ki Kulawirya nudingi | sarya nging iku wong apa ||
68. Wong kinongkon durung lumaku madoni | nora kabênêran | mara mênyanga aglis |[34] matur (ng)gih tuwas kangèlan ||
69. Lamun dangu (ng)gèn-kula ngupados warih | dados (n)tos-antosan | têmah pot waktu wus akir | luhung tayamum kewala ||
70. Kulawirya ambêkuh ngagagi bithi | Ki Nuripin mingkar | angling kandhuhan si Padhil | dèn-kongkon malês parêntah ||
71. Ki Nuripin utamatur sayêktosnèki |[35] ajrih kathah sima | sawor[36] ting slosor gêng alit | tan pitados tyas kawula ||
72. Jayèngrêsmi gumujêng myang Jayèngragi | guyune alatah | kalingane si Nuripin | kadèkna mubêng kewala ||
73. E mangkono jawane atine wêdi | alas kèh macannya | Ki Kulawirya ngawiti | sarwi amêksa kèn mentar ||
74. Ki Nuripin ajrih Ki Kulawiryèki | wrat-wratên lumampah | wus mentar santri Nuripin | ngupaya we kering kanan ||
75. Sapêmbalang dohe dènnya golèk warih | sigra Kulawirya | andingkik lakunirèki | Nuripin angungak-ungak ||
76. Nora kêna kumrêsêk Nuripin (n)jondhil | ulate abiyas | angrungu guwiking gênjik | tinêbak ing mong minangsa ||
77. Gêrêng-gêrêng swaraning sima sih têbih | gya Ki Kulawirya | nyandhak tugêlan kaywaking | bugêl gêng kinarya (m)balang ||
78. Tibèng grumbul kumrosak bêg sandhingnèki | Nuripin aniba | ambêngok lumayu (ng)gêndring | alok biyung katiwasan ||
79. Kulawirya lumajyu[37] glis prapta linggih | Nuripin rênggosan | prapta gugup matur blai | kawula tiwas mèh pêjah ||
--- 8 : 183 ---
80. Dipun-tubruk ing sima agêng nglangkungi | apan alit kapal | sirahe satumbu isi | yèn ta sampuna akêbat ||
81. (n)Gèn-kawula lumajêng aniba-tangi | bilah dadi apa | biyung-biyung mèh bilai | samya gumujêng sadaya ||
82. Kulawirya angampêt guyunirèki | sarwi angandika | wong moro[38] nora ngêdohi | dhapurmu kaya kaluwak ||
459. Pucung
1. Nora urus ambakna jirih kêlangkung | tan kêna kumrosak | lumayu aniba-tangi | kur sun-balang bugêl bae katon macan ||
2. Sru gumuyu Nuripin sarwi umatur | sampeyan punika | adamêl guguping ati | sakit dhadha-kula kongsi babak-bundhas ||
3. Inggih sampun malih-malih kadya kang wus | anggugupi manah | tan ilok ngêgèt-êgèti | ah si Cêblung andadak dhawuh parentah ||
4. Ginaguyu marang putra kalihipun | Jèngrêsmi ngandika | inggih ta lah kadipundi | wong angalih pangraos puniku paman ||
5. Sababipun saking punapa witipun | kang paman lon nabda | mangsa bodho (ng)gyan muradi | apan durung anêmu murad manira ||
6. Alon muwus Jèngrêsmi inggih puniku | kapêcatan iman | wit kagèt iblis nganjingi | nut asihe dènnya adamêl pangrasa ||
7. Milanipun Nuripin puniku wau | bugêl katon macan | dhasar osike kadyèki | sadangune dènnya jrih ngên-angên sima ||
8. Manthuk-manthuk kang paman sarwi amuwus | layak ya mangkana | wong jêrih kandhih ing eblis | sêbab nora duwe dhêdhasar tawêkal ||
9. Alon muwus Jèngrêsmi inggih saèstu | milanipun paman | mênggah ngagêsang puniki | kêdah sura lêgawa sabarang karsa ||
10. Alon matur Jèngraga mring rakanipun | mênggah ing atitah | kêndhêl lawan kang jêjirih | kados mbotên kenging alilinton watak ||
11. Lon amuwus ya bênêr kaolmu iku | yèn wus titahira | kêndêl jêjirih wus takdir | nanging kêna uga kalawan ihtiyar ||
--- 8 : 184 ---
12. Yèn wong iku apa gugulanganipun | pan dadi wuruknya | bodho pintêr kêndêl jirih | iya wuruk kang dèn-aranni ikhtiyar ||
13. Dèn-têtau iku pangudining tuwuh | pangalihing watak | busuk praptèng pintêrnèki | kang jêjirih prapta ing kêkêndêlira ||
14. Wus tartamtu saguna satata tau | tuhu tahan tuman | saban-saban wanuh wani | wana wanèh wiwinihing anggugulang ||
15. Pan wus wuwuh-wuwuh atine tuwajuh | nèng wana wulusan | barang yèn durung nglakoni | kèh ringgane was-was malah tan kadugi |[39]|
16. Saking durung bae kalakon puniku | yèn wus ta kalakyan | nora nana kêlah-kêlih | ingkang dadi pakewuh nora kewuhan ||
17. Alon muwus kang paman iya saèstu | kadya muradira | Jayèngrêsmi angling malih | (ng)gih suwawi paman angupaya toya ||
18. Karya wulu Ki Kulawirya amuwus | wis aywa asusah | manira dhewe ngulati | sigra mentar Ki Kulawirya ngupaya ||
19. Tan adangu Ki Kulawirya andulu | kang gênthong gêng sela | tiningalan isi warih | nulya wangsul amojar mring putranira ||
20. Samya gupuh amurugi gênthong watu | ngambil toya kadas | nyawuk sarwi ancik-ancik | wusnya jurudêmung nulya samya salat ||
460. Jurudêmung
1. Ragi akir wêktunira | lajêng kamat rêbat pêrlu | sabakdanya wêktu Luhur | lajêng wêktu salat Ngasar | wus antara bakdanipun | Jèngrêsmi alon lingira | lah suwawi paman laju ||
2. Anulya samya umangkat | ngidul-ngilèn lampahipun | ngambah taratab ngêlangut | (n)jog dhusun ing Palêmahan | tan arsa kampir ing dhusun | masak[40] wana garumbulan | praptèng dhusun ing Sêmambung ||
3. Raryan sajawining dhadhah | ka-anggongan arsa nginum | wêning nyu kumêruk buntut | Nuripin marang padesan | ngilèni dawêganipun [dawê...]
--- 8 : 185 ---
[...ganipun] | sakawan wus pinarasan | katur ing bandaranipun ||
4. Wusnya nginum we dawêgan | mucang nulya mangkat gupuh | sêdhêngan tinilar kantun | pan lêstari lampahira | nabrang lèpèn namanipun | Kêndhorog wus sinabrangan | lêncêng kewala mangidul ||
5. Praptèng dhusun ing Mamênang | dhadhahe asri dinulu | raryan ing wêlahar watu | pinggir marga patêgalan | Jèngrêsmi alon amuwus | paran karsane pun paman | punapa rèrèh ing dhusun ||
6. Punapa lajêng kewala | wanci surya mèh sumurup | kang paman nauri wuwus | iya ta sakarêpira | kewala manira anut | mampir sanadyan banjura | paran saprayoganipun ||
7. Kang putra alon turira | prayogi kewala laju | tan susah ngupaya ranu | ngupaya gigisik padhas | ing atirakat pikantuk | pinggir lèpèn pêlabuhan | kang paman wus samya rêmbug ||
8. Nulya lon samya lumampah | satêngah onjot dohipun | praptèng gisik platar watu | pinggiring kêdhung wayangan | toyanya lêmpêr amuruh | platar pranti padhedheyan | yèn enjing sakèhing bajul ||
9. Wit kusambi gêng lan ingas | asingêr ngrêrongkob singub | wanci surya tunggang gunung | Jèngrêsmi alon ngandika | punika paman pikantuk | kêkadhar pinggir narmada | ing dalu têrang asamun ||
10. Angikis driya priyangga | tyas bombong samêktèng samun | kang paman nauri wuwus | iya pakolih utama | Ki Nuripin angacêmut | muwus ririh garunêngan | èh rada tuna thithik sun ||
11. Tirakat maksih kuciwa | Ki Jayèngraga amuwus | apa Nuripin ko(k) wuwus | matur ngungkrêt ulatira | inggih piyambakan muwus | mênggah lampah tirakatan | pan kirang utaminipun ||
12. Prayogi nèng padhusunan | pangraos kula pikantuk | tirakat ing rakêtipun | Kulawirya wruh ing cipta | nyat ngadêg sarwi amuwus | si Dicêprot anggêragap | patut dèn-cêmplungkên kêdhung ||
13. Dèn candhak cêg gulunira | jinorog-jorogên kêdhung | Nuripin anjumbul-jumbul | sarwi bêngak-bêngok sambat | dhuh bêndara kyai sampun | mangke kêcêmplung têmênan | ing kêdhung kèh bajulipun ||
--- 8 : 186 ---
14. Nuripin mêthakêl kêkah | dènnira angrangkul lambung | asru sambat biyang-biyung | dèn-wêngkang-wêngkang tan kêna | grêjêgan kringête kumyus | Jèngrêsmi mèsêm tumingal | Jèngraga suka gumuyu ||
15. Kulawirya latah-latah | sarya sru dènnira muwus | wis ta aja sru anggêlut | cokore ngêthapêl awak | mêngko ga padha kacêmplung | gya lukar kang jêg-ujêgan | Ki Kulawirya alungguh ||
16. Nuripin nyakêti lênggah | Kulawirya ngling gumuyu | bok di-mrono (ng)gonmu lungguh | kandhuhan de sunantara | Nuripin sangsaya maju | lo lo dhasar rada buyan | tumutur ah botên purun ||
17. yèn têbih tyas tan pitaya | aluhung cêlaka lungguh | wontên rewange kacêmplung | dimèn kêdhahar ing baya | lo punika ting padhêngul | angambang mundhut sampeyan | Ki Kulawirya anjumbul ||
18. Si Cêblung kapara edan | wong dèn-tawakakên bajul | bêcik (n)dhasmu pakan bajul | umatur dede pabênan | kang putra samya gumuyu | Jèngrêsmi lan wuwusira | punika istilahipun ||
19. Ing dalêm gêsang punika | kang wus purun ing pakewuh | wruh godha rêncanèng lampus | tan wigih marang bêbaya | puniku mênganing luhung | yèn wus wanuh wanèng baya | kalis saliring coba gung ||
20. Thikil sêmining mangunah | kang sura lêgawêng lampus | sami ugi paminipun | Nuripin ajrih ing baya | kadêrêng-dêrêng tan purun | nyana bilai kewala | tan winahyu kanthinipun ||
461. Kinanthi
1. Beda lan kang sampun wanuh | ing coba kang bêbayani | tan wruh yèn sajroning baya | dadya marganing ngaluwih | pratandha pratisthèng godha | rêncana tan dèn-singgahi ||
2. Kang paman alon amuwus | bênêr anakmas dera ngling | tangèh yèn wong sumurupa | arang kang bisa nglakoni | liya ingkang kaidayat | tawêkal marang bilai ||
--- 8 : 187 ---
3. Mangkana Hyang Surya surup | wus manjing wêktu Mahêgrib | samya ngambil toya kadas | Nuripin ingkang ngadani | nulya sunat kabliyatan | ngapal-apalakên puji ||
4. Nulya kamat ngangkat parlu | Jayèngrêsmi angimami | sarêng dènnira aniyat | usali tibaning takbir | surat sawusing Patekah | Kulya-ayu awalnèki ||
5. Idaja-a akiripun | wus prapta tahyat kang akir | bakda salat pupujian | laju angatak kang dhikir | anggantêr kalangkung rahab | tri-atus kèndêl kang dhikir ||
6. Nulya (n)donga limang waktu | laju samya surat Wabin | wus paragat sunatira | lajêng wêktu Ngisa-nèki | wus antara salatira | bakda praptèng sunat Witir ||
7. Sampune dènnira wêktu | atata dènnira linggih | kadhar ing sela palatar | nèng tambi soring kusambi | Jayèngrêsmi lon ngandika | mring kang paman myang kang rayi ||
8. Mênggah lampahing wong luhung | suka cinacad ing wadi | sanès lan kang maksih bakal | wong anom kang tan wrin wèsthi | tan kengang[41] winikalpa-a | pangucap myang salah linggih ||
9. Ambêsur kaduk (n)dêlarung | nurut pikire pribadi | badan budine dêdaman | andêdawa ulah sisip | sêpala pamilihira | malah lumuh ing kêjatin ||
10. Milane lêrês kang wuwus | putranta Sèh Amongragi | angibaratkên maklumat | ingaranan ngadam mumkin | saking ora maring ana | marma maklumat puniki ||
11. Ingaran ngadam mumkinu | aluwiyah wastanèki | dene kang ingakên rupa | lan rupane takdir gaib | matêngah kaol maklumat | hakekat ingkang asya-i ||
12. Sakèh asya-a puniku | saking maklumat kang dadi | marmanipun kang maklumat | ingakên rupa sajati | lire rupa ingaranan | akyan sabitah puniki ||
13. Ngalam padhang wastanipun | saking cahya sipat kalih | ingkang sipat jamal jalal | marma maklumat puniki | dadya alam uluwiyah | nênggih rupa kang kariyin ||
--- 8 : 188 ---
14. Kasuluhan rupanipun | ing sipat jalaling Widhi | mêncurat kang cahya padhang | saking sangêting birai | cahya ingakên paèsan | amuhung rupa kang jati ||
15. Nyata eloking Hyang Agung | nênggih Dat Sipat puniki | Sipat punika ngarahan | pratingkahing Dat puniki | wujudnya tan ing Dat Sipat | paèsan kawan prakawis ||
16. Kang kocap karihin wau | ingaran paèsan jati | jatine paèsan jagad | manusa isinirèki | de kang paèsan manungsa | apan ati isinèki ||
17. Paèsan ati puniku | rohani isinirèki | paèsan rohani ika | pan Datullah isinèki | ati minangka kurungan | êroh kang minangka pêksi ||
18. Sir minangka krunganipun | idhêp kang minangka pêksi | têtêp rahsa wastanira | dados manusa puniki | lamun akurungan jasat | kalbuning mukmin puniki ||
19. Minangka paèsanipun | sintên ngulati Hyang Widdhi | têbih lan sariranira | kaliwat kawruhe nilib | karana jisim punika | têtêp mot kalih prêkawis ||
20. Wahya-jatmika puniku | wahya pasênêtan pati | jatmika kang pasênêtan | rohani ingkang minihi | puniku awis waspada | lyan kang wus gambuh ing ngèlmi ||
462. Gambuh
1. Jayèngraga tumungkul | kang paman anjêgrêg lon amuwus | iya nora maoni mungguhing Dalil | yèn mênggah rêrasan ngèlmu | ngrasa luputing tumuwoh ||
2. Lamun eling ing ngèlmu | barang pratingkah ngalam puniku | kaya-kaya nora na kang mumpangati | kandhêg dening aru-biru | kaduwung kang wus kalakon ||
--- 8 : 189 ---
3. Jayèngrêsmi amuwus | suwawi paman dhikir anungku | utamane ing ratri tungtuming budi | kang paman atanggap saguh | miwah Jèngraga rumojong ||
4. Madhêp ing keblatipun | rêmpêg wong papat samya tuwajuh | nelakakên suhule kalimah kalih | napi isbate tanajul | anggantêr nora lêlagon ||
5. dènnya dhikir adangu | satus tasbih ing antawisipun | Ki Nuripin tan ambangkat (m)batêk dhikir | sinambi rènggotan ngantuk | nulyambruk turu (ng)galoso ||
6. Prapta ing têngah dalu | dènnya tawakup ing dhikiripun | wusnya jangkêp sadasa èwu tinêsbih | nulya sakêlimah landhung | winot ing sanapas amot ||
7. Sasampunira rampung | sumungku ing pangkon atêpakur | Jayèngrêsmi anggrus ngrês karasèng galih | inane jiwangganipun | nalangsa sarya mêtu loh ||
8. Pangikisira wimbuh | pagut lan tis-tis nyênyêting dulu | kasêrawung ing khêdasih munyèng ratri | kadya tangising kawlas-hyun | kèh sêbawèng tidhêm kayon ||
9. Kokolik lan tutuhu[42] | bênce cangak cabak cucuwiyun | uwêg têkèk gêmak bêranjangan bintit | gurindan mêliwis bubut | othe-othe lan thongthongsot ||
10. Muwuhi tis-tising kung | mangkana kang sami apitêkur | luwar saking tuwakupaning Hyang Widdhi | Ki Jayèngrêsmi asêgu | wus samya mapan alunggoh ||
11. Kulawirya andulu | mring Nuripin angling ih si Bêthuh | panyanaku saking panane adhikir | jawane banjur anggugur | si Di-guguwok andhêkok ||
12. Angorok sênggur-sênggur | kaya kêbo disêmbêlèh esuk | samya mèsêm putra kalih myat Nuripin | Jayèngrêsmi ngandika rum | inggih punika kang ngorok ||
13. Nuripin (ng)gih puniku | nênelakkên caritaning ngèlmu | pangkatipun titah agêng lawan alit | apan sampun bunuhipun | wong cilik kêdah andhêkok ||
--- 8 : 190 ---
14. Paman tiyang puniku | titah apan wontên tandhanipun | titah alit mung tilêm kang dèn-karêmi | yèn mêdala tapanipun | mung cêgah pangan kemawon ||
15. Tan sagêd cêgah turu | sababipun dede pandumipun | lamun janma tinitah luhuring budi | kêdah karêm bukti tuwuk | tawêkal tan guling wangon ||
16. Cêgah turu tan ayun | tan kaduga cêgah buktinipun | ingkang dadya ngamalipun mêlèk ratri | punika panêngranipun | lamat luhur lawan asor ||
17. Pan titahing tumuwuh | ing agêsang tuna untungipun | yèn wong datan takat cêgah nadhah guling | siyang dalu mumah-mumuh | marêgi pangan angorok ||
18. Siyang dalu amuput | anjêjêli notol mangan turu | nora duwe pangulatan lyaning bukti | tiyang makatên puniku | tuna uripe tur bobrok ||
19. De kang alamat luhur | tawêkal cêgah mangan lan turu | apan datan sawiyah-wiyah binukti | anjungkung mêlèk ing dalu | sinung luhur tan kêna sor ||
20. Puniku pancènipun | bangsa luhur tan karêm aturu | pan kabuka barêng sêdyane agampil | asidik graitanipun | andana warih[43] mulyèng (n)don ||
463. Asmaradana
1. Ki Kulawirya ngling aris | abênêr riwayatira | wong mono yèn wus palale | kudu takdir bangsa andhap | mrih luhur nora bisa | yèn wus titah bangsa luhur | panggayuhe mring utama ||
2. Bêcik kauripanèki | Jèngraga nambungi sabda | upami sami-samine | tan nadhah lawan tan nendra | kang turu datan mangan | ingkang mangan datan turu | punapa kaote paman ||
3. Ki Kulawirya nauri | lagi duduga-manira | karone pan padha bae | kaya bêcik wong tan nendra | wadhagane kewala | jroning wêngi kèh kêrungu | karana mêlèk tan nendra ||
--- 8 : 191 ---
4. Wa-mono wong siji-siji | ingkang kaduga tan nendra | ana kang kaduga ngêlih |[44] êmbuh ta pakolèhira | Jayèngrêsmi ngandika | Jayèngraga pitakonmu | bênêr andikane paman ||
5. Nanging ta wong iku thithik | sarèhning abangsa êngam | amrih ing sidhang-siringe | pinèt dhangane kewala | prayoga linampahan | aywa nyidrani ing dalu | ywa nyidrani ing raina ||
6. Ywa nyidrani ing sasami | ywa nyidrahi[45] dhawakira | ya patang prakara kuwe | padha sipating Pangeran | kuwasa wèh duraka | yèku prasasat satuhu | Hyang Suksma ingkang satmata ||
7. Kang rayi umatur aris | kang pundi liripun cidra | Jayèngrêsmi lon wuwuse | ingkang dhihin cidra marang | ing rina lamun nendra | kaping kalih cidranipun | ing dalu lamun mêmangan ||
8. Ping tri cidraning sêsami | barang wuwuse tan nyata | ping pat cidra mring dhèwèke | mumurung cipta kang tama | kudu mrih tumêmênnya | mring patang prakara iku | dene tumêmên mring rina ||
9. Anadhah nging aywa guling | tumêmênning mring ratrinya | nendra ning cêgah mangane | tumêmêning mring sêsama | nêkani pasanggupan | tumêmên mring dhawakipun | nyiptakkên cipta raharja ||
10. Iku prêdapaning urip | sêmi narik kaluhuran | yèn kaya mangkono trape | kang rayi sasmitèng paman | sarya winor guyunya | Ki Kulawirya gumuyu | sarwi alon angandika ||
11. Dudu basan sidhang-siring | dudu pangkate ngam-ngaman | pan iku bot-boting abot | dudu cocomprèngan |[46] pan tapa têtêmênan | pira-bara kabèhipun | bisa-a salah sajuga ||
12. Wus kalêbu wong utami | yèn kongsi sajêg (ng)gènnira | wong putut kêna linakon | Jèngrêsmi alon ngandika | inggih mêkatên paman | anjawi kang wis winahyu | yuning dhangan tan pinalang ||
13. Lamun pancèning acilik | tan kadugi pisan-pisan | mung ngrêbut turu pangane | puniku panêngranira | sanadyan bangsa andhap | bêtah angantêpi ilmu | kawan prakawis punika ||
--- 8 : 192 ---
14. Tandha tabiyat miwiti | kaluhuran sakadarnya | wiwinih bangsa kamuktèn | tan dumèh trahing ngawirya | kalamun tan kadyèka | anggung wag-wêg mangan turu | yêkti nut tabiyat kumpra ||
15. Upami godhonging kitri | tan jênêg nèng sêsananya | (nd)dêlalahe kêdah rontog | asingsal saking kawiryan | ngêlarah anèng lêmah | tan turuh rêmbêsing madu | wiji wijiling ngatapa ||
16. Kang paman nauri aris | iya bênêr mojarira[47] | lakuning wong urip kiye | nanging arang ingkang kêlar | kang kadya derahira | kêjaba kaetang guru | kakangira Sèh Mongraga ||
17. Ingkang bisa anglakoni | wirayat patang prakara | malah ngoncori bangête | marang ing kono anakmas | Jèngraga nambung sabda | pan inggih sayêktosipun | tan wontên kadya kakangmas ||
18. Jayèngrêsmi ngandika ris | wus tan kêna winicara | yèn kakangmas kang lungandon | sun-rasa saya kêgagas | mring kangmas Sèh Mongraga | dadya mêne kang cinatur | angungun mring Amongraga ||
19. Samya sayah mangsa arip | ing wanci lingsir anggagat | bangun nyênyêt sidhêm kayon | aririh dènnya rêrasan | angganya kasayahan | rêrasan sarwi angantuk | Kulawirya Jayèngraga ||
20. Rènggotan gênti ngantuki | Jayèngrêsmi layap-layap | samya karaos aripe | caturan sarya dhat-dhatan | nauri liru ada | kagyat Nuripin anglindur | katon binêlabak toya ||
464. Bêlabak[48]
1. Jêlih-jêlih Nuripin lir dèn-patèni | sambate | adhuh biyung tulung-tulung sarwi asru | tangise ||
2. Kulawirya Jayèngrêsmi Jayèngragi | karine | samya kagyat sadaya nyana bilai | gugupe ||
3. Kulawirya Jèngraga ngadêg sarigak | tandange | sru tatanya iku geneya Nuripin | mulane ||
--- 8 : 193 ---
4. Ki Nuripin angrantuh mêksih anangis | ature | apan kagum inggih (ng)gèn-kawula ngimpi | yêktose ||
5. Pan katingal kawula dèn-êmplok bajul | gèwêle | pan binêktèng toya mangandhap mênginggil | puruge ||
6. (ng)Gèn-kawula gêmbar-gêmbor jro pangimpèn | yêktose | datan wontên ingkang nulungi satunggil | wêlase ||
7. Kulawirya gumuyu sarwi anyandhak | githoke | dèn-ngêl-ingêl Nuripin dèn-gêgêblogi | awake ||
8. Sarwi muwus ih ambakna wong andhêkok | polahe | (n)-jêpluk-(n)jêpluk anggêmbor ngagèt-agèti | dilèngèng ||
9. Nulya lênggah Ki Kulawirya alatah | guyune | Ki Nuripin marak sarwi garundêlan | wuwuse ||
10. Anèh têmên wong angimpi dèn-dukani | ladake | anèng krajan nèng alas tan dèn-marèni | kêrênge ||
11. Suwe-suwe grunênge sangsaya ririh | klêsike | wusnya mênêng ngalêsik lajêng angantuk | cêkluke ||
12. Jayèngrêsmi angandika lan Nuripin | bêcike | anithika gêni (n)dadèkkên bêdhiyan | dèn-age ||
13. Tan nauri Nuripin eca angantuk | rènggote | Kulawirya anêntak marang Nuripin | wuwuse ||
14. Apa dhêngkêk dene (n)dablêg nora gati | kinèngkèn | Ki Nuripin gragapan matur èh kula | napane ||
15. Samya sru gumuyu miyarsa Ki Nuripin |[49] ature | Kulawirya angling angling e e Nuripin ngantuk |[50] jawane ||
16. Kèn-anithik dadèk gêni urub-urub | gawene | Ki Nuripin authi sigra anithik | gênine ||
17. Amèt rumbut angupaya ipil-ipil | kayune | wus andadi dènnira adadèn gêni | urube ||
18. Kantar-kantar padha nèng kêdhung Bayangan | pinggire | katrinira kêmanjon tan antuk guling | aripe ||
19. Samya angêlinting têmbako lan mênyan | udude | Kulawirya ngling èh Nuripin sirèku | mêngkone ||
--- 8 : 194 ---
20. Sun-lintingkên Nuripin matur (ng)gih-inggih | bungahe | nulya karya pangrokoke dèn-dodoki | jêmbute ||
21. Wusnya dadya sinungkên marang Nuripin | ge age | tinampanan sarwi matur nuwun-nuwun | lèh gawe ||
22. Ingêmpakkên ngêmpar krêngês sêng-sêng sangit | ambune | apan katur lintingan wulu kasêrot | jêmbute ||
23. Pan kasêlak-sêlak malêbu ing têlak | watuke | Nuripin rokoke dèn-iling-ilingi | suwene ||
24. Sarwi muwus iki apane kang sangit | rasane | lilintinge anulya dipun-udhari | wuwuse ||
25. Iki apa Ki Kulawirya nauri | lah kuwe | bako kêmpung simbaring kawêt landhungan | ya kuwe ||
26. Ki Nuripin ngrêti yèn dudu têmbako | rupane | mungkag-mungkug ênêk kudu arêp mutah | umore ||
27. Kaprès jêmbut Nuripin anggabêr-gabêr | lambene | garundêlan Nuripin sarwi alatah | guyune ||
28. Akèh têmên parikane bok wis jêmbut | cêkake | padha ngêrti mangkono bae ya uwis | blakane ||
29. Kathik simbar kathik kêmpung kathik landhung | kawête | Kulawirya gumuyu sarwi ngidoni | cah-cohe ||
30. Ki Nuripin mingkar-mingkur ngling ih biyang | ladake | idu montên[51] punapa botên asukêr | amise ||
31. Kênèng idu bathuk irung dèn-usapi | bêbêde | Kulawirya amuwus èh Si Nuripin | bêcike ||
32. Andongènga sapintêr-pintêrmu bae | dèn-age | matur botên sagêd lamun (n)dongèng-(n)dongèng | bodhone ||
33. Kulawirnya nyêntak Nuripin pinêksa | dongènge | Ki Nuripin dhêlêg-dhêlêg ngeling-eling | omonge ||
34. Lah dèn-gupuh sadhengahneya gotèkmu | pamrihe | tamba êlèk yèn turuwa kêtanggungan | wayahe ||
35. Ki Nuripin adhèhèm watuk asêgu | (m)bêgènggèng | Ki Wirya ngling si Dhêplok lir wong rêp maca | dhèhème ||
--- 8 : 195 ---
36. Nulya wiwit ngomong wau Ki Nuripin | andongèng | wontên randha lan dhudha cêlakan linggih | nèng ambèn ||
37. Ni randha ngling ki dhudha payo badheyan | ngong duwe | kanthong cilik tan ana bisa (n)jajagi | kandhase ||
38. Ki dhudha ngling êndi kaya pa kanthonge | rupane | lan sêpira jêmbar rupêge kanthongmu | dawane ||
39. Anauri namung sanyari rong nyari | kabèhe | sun-isèni raja-brana nora kêbak | lawase ||
40. Anèng jawi gya ki dhudha randha mijil | karone | anèng kandhang angangkrang lir suthang walang | dhêngkule ||
41. Pan ki dhudha andhosok tan etung ilang | anggrise | dalah lopak-lopak sêlakane imbuh | ilange ||
42. Kulawirya muwus lo jêg kaya aku | gajêge | nyandhak tumpêr sinawatkên Ki Nuripin | lupute ||
43. Angindhani krèngkangan[52] ngêbutkên bêbêd | gênine | kêbut-kêbut salong kobong dèn-usêki | bêbêde ||
44. Gêrundêlan adat têmên sok-niwasi | guyune | enèm mula nora dèn-marèn-marèni | ladake ||
465. Sinom
1. Yata kang samya gaguywan | sadalu tan antuk guling | ing wanci bangun anggagat | palilahing pajar gidib | sumilaking kang langit | mancur lintang panjêr-esuk | gumuruh swarèng rijal | myang kluruk sawung mêlingi | jêgigèring sata-wana mawurahan ||
2. Kongkang ngungkung nèng pangrongan | srigunting lan cingcing-goling | mrak nguwuh nyêngungong ngakak | angkuban barung kêdhasih | branjang kêjêr munya sri | bênce cangak cucuwiyun | têkak cabak cêkroan | tuwu kokolik angikik | kang brêkutut anduduk lêlayu raras ||
3. kathah swabawaning mangsa | mangididing maruta tis | ima mawêr kawistara | rumêmbe sri ngawiyati | suluh sumilak putih |
--- 8 : 196 ---
ujwalèng wintang awêlu | akucêm ewa marang | kênyaring rat amurwani | pangikaling têdhuh birate kasunar ||
4. Kandih[53] dening prabaningkang | Hyang Harunarsa amijil | karya langêning ngawiyat | lir pendah rinênggèng sungging | mega malang malêngki | sêmu bang drawêla sungsun | ima-rêngga mawarna | angrênuk tung-tung arangdi | wênèh ima sap-sapan anisik mina ||
5. Kang lir kabuling wusonan | mega bang lan mega putih | kadya pulas tinurutan | kapuranta dadu wilis | paul rêmu arêmik | wungu lamuk mega biru | lir tilam kêpandaman | pajanging wiyat muryani | ima maya kadya wastra ing sampiran ||
6. Mimba rêmbêting[54] diwangga | manjêthi raras kumitir | lir lungsir rangrangan sutra | alilirangan tulya sri | tan wun wuryaning kawi | pajar gidib waktu Subuh | Jayèngrêsmi ngandika | paman sêdhênge ngastuti | wêktu Subuh utami kang mêksih awal ||
7. Ki Kulawirya anabda | iya sêdhênganing wanci | lah payo padha akadas | gya samya mèt toyastuti | Kulawirya sêsêni | nguwuh mring Nuripin nuduh | sira ngambila toya | ing bathok ngong karya cawik | Ki Nuripin sigra mèt toya bêlungkang ||
8. Angucap èh iya ta lah | bok nguyuh sisan ing kali | pêrlu (n)dadak kongkon mring wang | tan nganggurakên wong linggih | nulya katur kang warih | Ki Kulawirya amuwus | kene sun cewokana | Nuripin maju sarya ngling | kêbangêtên prentahe mring wong tan lumrah ||
9. Wuwuse acalumikan | tan kongang cewok pribadi | guthule gya tinuruhan | tangane kiwa ngosoki | (n)jingkat tangan nginggati | bêthuran santêring uyuh | Kulawirya lingira | lo aja lunga Nuripin | èh wong durung nguyuh (n)dadak cinewokan ||
10. Sarwi pundhake cinandhak | tiniyung tan kêna têbih | Nuripin nora nglêgewa | bêbêd kêbês dèn-uyuhi | (m)bêrabas sikilnèki | Nuripin anjumbul mundur | sarwi njêlèh ah biyang | bêbêd-bêbêd dèn-uyuhi | kabangêtên (n)dara kyai sêmbrananya ||
--- 8 : 197 ---
11. Kulawirya latah-latah | modar kowe sun-uyuhi | jêr lèhmu nuruhi calak | durung nguyuh dèn-cewoki | Nuripin kidih-kidih | anguconi bêbêdipun | gumrênêng garundhêlan[55] | nora têpa-têpa pikir | bok dhèke dèn-kènèkêna mandahneya ||
12. Mênthungi uwong sakala | tan ana maklume thithik | mèh sêparo jaritingwang | têlêse kang dèn-uyuhi | Ki Kulawirya angling | grundêlan apa ko(k) wuwus | sarwi nyirati toya | Nuripin malês nyirati | sacawukan sigra lumajêng akêbat ||
13. Kulawirya ngling ya iya | rasakna mêngko Nuripin | nulya ngambil toya kadas | wusnya adan Jayèngragi | sunat ngamal pupuji | Ki Kulawirya sunat wus | kang paman ingancaran | majêng kinèn angimami | nulya majêng ngimami Ki Kulawirya ||
14. Ngangkat usali parêlan | Subêki rêkangatèni | ada-an imaman lilah | -i tangala lajêng takbir | wêwacan suratnèki | sawuse Patekahipun | sunat[56] Inna anjalna | akire surat Watini | rêkangat kang akir dêge kinunutan[57] ||
15. Wus tartib kalih rêkangat | pupujian lajêng dhikir | sawuse dhikir andonga | pêragat dènnya ngabêkti | Jayèngrêsmi nglingira[58] ris |[59] wawi mumpung enjing laju | kang paman lon lingira | prayoga sarèhna dhingin | kêrana kali tan kêna sinabrangan ||
16. Anganti wijiling surya | sêdhêng prapta kang nambangi | lan iki nuju pasaran | Mamênang pasare Paing | yata sami anganti | Hyang Haruna wijilipun | sumirat mèh raina | sêmu bang ima ngawêngi | kasorotan ujwalaning andakara ||
17. Anrang-rangi ing akasa | Hyang Surya malêthèk mingip | sêparo kadya iriban | sangkribing wanita nitik | mukaning dyah sêpalih | nèng wêngan duk mungup-mungup | sumilak kawistara | tantara mêdhar nêlahi | angalela lilir lêkêring wadana ||
18. Haruna rungrung rumangsang | ngênani tang wana wukir | kali lumarab anglirab | bayanya kèh ngambang minggir | anggabag mudhik milir | miwah kang samya mancungul | pênuh kêdhung
--- 8 : 198 ---
Bayangan | baya bayak anèng warih | èsthanira kadya samya anêmbrama ||
19. Marang kang samya tirakat | yèn ngucapa mituruti | priyayi ngupaya kaka | lêhêng abaliyèng ngriki | kadi tan bisa panggih | kakanta tan nêdya mantuk | yèn etunga ing lampah | tuwas kangelan nèng margi | kang mangkana miyangga lamun ngucapa ||
20. Ki Wuragil Kulawirya | muwus sasmitèng Nuripin | nudingi buaya ngambang | Nuripin mèlu nudingi | ika apa Nuripin | bajul ngêlih arsa naut | anguntal marang sira | Nuripin nirokkên angling | dèn-gigiris Nuripin niru kewala ||
466. Girisa
1. Jayèngrêsmi lon ngandika | suwawi paman mahawan | payo yayi Jayèngraga | kang liningan kalihira | agêpah adan umangkat | saking ing kêdhung Bayangan | nginggil prênahing sabrangan | angidul limang pêmbalang ||
2. Numpak baita taripan | wong papat samya anabrang | sarêngan wong apêpasar | wus nabrang ing pêlabuhan | laju kewala nut marga | galêng têpining pagagan | pala srining patêgalan | kasimpar kapêndhêm miwah ||
3. Sawarnining jêjanganan | pinagêr wuluh risigan | têgale wong Majarata | kalangkung asri kawuryan | gaga anggênggêng rumagang | du galêng têgal pêgagan | pinggir sinalisir gawar | mêripit carang lanjaran ||
4. Kêcipir kacang dhung-dhungan | kara kêrai sêmangka | jêwawut jagung kimpulan | lombok terong wijèn jarak | têmbako tompulu kapas | têgal wiyar bêbanjêngan | pinggir kinirihan toya | kumriwik atutulakan ||
5. Yata kang samya lêlampah | andarung ra-ara wiyar | wus siyang tumiling surya | ngambah wana têrataban | musakat rêkasèng lampah | panasing Hyang Andakara | gumamplêng mêmpêng apanas | tumapak lêbune panas ||
--- 8 : 199 ---
6. Tan wontên toya katingal | nasak pêngalang-alangan | nampêg sumuke apanas | samyanggong gêrah katoran | ing ngarsa tumingal desa | ragi kapering ing mêrga | kasèyuban ing karoya | sinêngka glis sadêdêlan ||
7. Anyidhang nyimpang ing marga | Nuripin abêntayangan | ngrêsula sêsambat panas | bilah panase tan lumrah | dingarèn panasing surya | ngisor panas dhuwur panas | tan ana manuk bri nglayang | bok sèdhum têka sadhela ||
8. Jèngrêsmi mèsêm ngandika | Nuripin sira ngrêsula | tan bêtah rasaning panas | jare ujare wirayat | caritaning pra ngulama | kêlawan panas ngakirat | tikêl pitung mene panas | maksih panas ing akerat ||
9. Kulawirya nambung nabda | ya Nuripin wruhanira | lèhmu ngrasakkên panas |[60] lagi manjêre kewala | durung sok-sokaning kerat | besuk yèn sira nèng kerat | kepanasên (n)dhasmu pêcah | anjêblug utêkmu mili ||
10. Kabèh abêcik kewala | mung sira dèn-panas dhawak | sajège tan sinung luwar | malah sêlèt bangêt panas | Nuripin matur plêrukan | ngandika asiya-siya | punapa namung kawula | ingkang duraka priyangga ||
11. Thok thil namung jasat-kala | Kulawirya ngling lah iya | Nuripin matur (n)dah puna | bara-bara ngur kawula | tinimbang kalawan ingkang | angingkrang anèng pêpalang | Kulawirya kagyat miyat | sarwi anggêrèwal lêmah ||
12. Nuripin lumayu gancang | binalang akêdhungsangan | wangsul praptèng ing dêdalan | Jèngraga gumuyu mojar | Nuripin rada cilaka | arêp glis nèng pangauban | wêkasan kasuwèn panas | yata kang sami mahawan ||
13. Wus prapta kang pinaranan | ngisoring kaywagung gurda | raryan sêndhang pinggir desa | ing Pakudèn[61] cêlak wana | samya nèng ngandhap karoya | samya so ayêm gya siram | karaos rahmating badan | wus samya lajêng akadas ||
--- 8 : 200 ---
14. Nuripin prapta gya-agya | cucul byur ambyur ing sêndhang | wusnya dus angambil kadas | sadaya samya sêmbayang[62] | sabakdanira asalat | Jayèngraga ris ngandika | Nuripin sira mentara | mring desa angupaya-a ||
15. Bubucu manawa ana | lan dawêgan kang sêdhêngan | ngilènana kang prayoga | Nuripin matur sandika | gya mentar mring padhusunan | nêmbung lan patingginira | agupuh ingkang liningan | tan susah mawi tinumbas ||
16. Samêkta kadya sugata | bubucu saulamira | dawêgan pat pêparasan | anèng dhulang panjang ilang | gupuh prapta ngarsanira | kadhêpêk kidhung trapsila | ngusap-usap baunira | sarwi bukuh aturira ||
17. Punika kang sumapala | sêkul sananjung katura | toya kumringêt satèsan | supaya aring katoran | sumangga jêngira lurah | Jayèngrêsmi ris ngandika | kang pêtinggi sugatanta | (ng)gèh bangêt tarima mara ||
18. Samire godhong binuka | kang paman lan arinira | samya ingancaran nadhah | gupuh samya wiwijikan | adan lêkas kêmbul nadhah | sêmu kalantih ing mangsa | pikantuk dènnira samya | abukti kang pasugatan ||
19. Wusnya nutug cinarikan | Nuripin nadhah lorodan | pan ibut pamanganira | acakut dhokoh agagah | dhasar sakesuk tan mangan | kêlalèn nora têtawa | têlas tan kari saupa | lawuh myang dawêgan bebas ||
20. Kulawirya gumuyu jar | Pin paran wus wruh maring wang | Ki Ripin (m)bêkuh turira | mriksa malih tiyang cêlak | pratela sapolah tingkah | Kulawirya ngling kêparat | andadak kobêr anggarap | sarwi ambalang balungkang ||
21. Kêna dhêngkule anjola | Jèngrêsmi mèsêm ngandika | èh kakang pêtinggi desa | wus sangêt tarimaningwang | dènnira dana bojana | kang liningan nuwun turnya | lah wis manira mit mentar | manirarsa ngraras driya ||
--- 8 : 201 ---
467. Mijil
1. Ki patinggi (n)dhêku turira ris | sumanggèng karsèng don | inggih (n)dhèrèk wilujêng lampahe | angling malih tuduhna kang êndi | margane kang bêcik | jujuge kang gunung ||
2. Matur inggih kang margi puniki | ngêncêng mring Kêlothok | ardi Klothok guwa Selamanglèng | yèn wus ngidul-ngilèn punang mêrgi | sisimpanganèki | mangilèn kang anut ||
3. Botên wontên margi malih-malih | jujuge mring Klothok | mung simpangan satunggil mangilèn | Jayèngrêsmi angandika aris | padha (n)dum basuki | ki pêtinggi muwus ||
4. Katri sojar mit-amitan sami | (n)dan umangkat gupoh | pan tinurut pêtinggi tuduhe | wus kapungkur Pakudhon desaki | wanci lingsir rawi | panase tumapuk ||
5. Lêpas lampahira kang sêdyapti | mring ardi Kêlothok | prapta simpanganira mangilèn | aningali bêlik wenya wêning | cêlak saking margi | rarywan samya waktu ||
6. Salat Ngasar sabakdanirèki | laju mawan gupoh | kawit manjat ing ardi anètèr | dadya randhat lampahirèng margi | angatêk sa-ari | suku samya rapuh ||
7. Sinêngkakkên lampahira nanging | tansah ngonjot-onjot | nulya prapta dhusun ing Pakuncèn | kang lumampah samya sêdya kampir | tan ana patinggi | namung kamisêpuh ||
8. Kyai Wanatawa ranirèki | ki Nuripin gupoh | amanggihi sarwi atêlètèh | gupuh Wanatawa praptèng ngarsi | sarwi ngancarani | kinèn lênggah salu ||
9. Angandika aywa susah iki | ing kene kemawon | ngong ayun mring guwa Selamanglèng | yèn sambada lan kasdune kaki | untapna wakmami | kaki maring gunung ||
10. Kyai Wanatawa matur inggih | sampun walangatos | pan wus damêl kula ngatêrake | Jayèngraga Kulawirya angling | lah ya sokur kaki | jurukuncinipun ||
--- 8 : 202 ---
11. Kang liningan gupuh nulya rakit | sangu karag gêmblong | wus sinungkên Nuripin tinampèn | myang dawêgan parasan cinangking | umatur suwawi | yèn kadalon laku ||
12. Nulya samya umangkat tumuli | suku maksih apor | ngantak-antak ing marga lampahe | wus antara dangu nulya prapti | wiwarèng guwa writ | Selamanglèng luhung ||
13. Kathah rênggane sela ingukir | Jèngrêsmi duk anon | langkung ngungun angling jro driyane | yèki patilasan Kilisuci | caritane dhingin | dhêdhalang anjantur ||
14. Sananing pandhita rara suci | kadang kênya katong | maha dhepok anèng Selamanglèng | maksih walèh labêting ngaluwih | gawok dènnya mêksi | kang watu tinatu ||
15. Pilaring kori pinatra rêmit | rapêt adon-adon | cècèlèng têlundhag pipinggire | pinangada dhêdhêkan lus linis | pinipil lir rimpil | sêsêmpilanipun ||
16. Ginapura teplok ngukêl pakis | sinimbar tumpang ron | pangubêding lung-lungan kanthète | muwêr kadya panglêkêring luwing | awingwing anggawing | lir rêmêk dinumuk ||
17. Kèndêl anèng pacrabakan jobin | dening sela kosok | kalumutan lêgêtan wilise | sumarambah mêlatar wêradin | êmpuk lir linapis | ing wastra sinungsun ||
18. Ingkang samya eca dènnya linggih | sawusira aso | myat pusparsa mayêng ngupayane | lumaksana sadaya umiring | maring taman wukir | sangkêp liring santun ||
19. Anduk gandanira amrik minging | kèh brêmara awor | kariruru kawigaran dene | ring sadpada myang kukupu mamrih | nrawung warnèng sari | bêlonthang bang wungu ||
468. Lonthang
1. Yata kang ngupaya tirta tan kapêdhak | Jayèngrêsmi ngling maring Ki Wanatawa | paran iki kaki de tan ana tirta ||
--- 8 : 203 ---
2. Matur inggih pabèjèn prênahira |[63] wah mêkatên langkung ing bêgja paduka | pan punika trêkadhang tan katingalan ||
3. Jayèngrêsmi sumpêg kuwatir tyasira | lalurating kadas dènnira sêmbahyang | angandika kaki na ngêndi prênahnya ||
4. Ing pabèjèn age payo pinaranan | nulya mudhun sakêdhik angalor-ngetan | tan adangu kang ingulatan kapêdhak ||
5. Ranu nèng kulah sela pinatra ngrêmit |[64] patute sêgaran lêlawèh nglambe dang | ingukir rintikan wêwêngkon lis-lisan ||
6. Kinubêngan sangkêp saliring sêkaran | mêncêp wenya wêning nèng kulah akilah | Jayèngrêsmi anon kacaryan umulat ||
7. Endahing patirtan nulya sama[65] kadas | wanci Hyang Arka wus nitih ing ancala | nulya agya wangsul malih marang guwa ||
8. Laju tumama maring sajroning guwa | tambêning wiwara kang kidul rineka | rêca naga manglung lir mijil saking rong |[66]|
9. Jêrambahing guwa sela kumalasa | rakite lir wisma watês winêtara | tan patya wiyar watara nêm dhêpa |[67]|
10. Sela lus sêdaya pinipil pêpatran | myang nginggil langitanira pipilan |[68] ingukêl ngaluwêr ingunthuk cacingan ||
11. Myang pagêr kring kanan pênuh kir-ukiran | rurujit angrawit bintulu mapraba | tan ana sêlanya tinatu tinatal ||
12. Tetela lir kêmbang sêlaga gagangan | guwa ing Selamanglèng asisinggêtan | kang kidul singgêtnya kathah mawi lawang ||
13. Jêrambah jro-mahan antara rong dhêpa | dene kang êlèr singgêtnya mawi lawang | jêrambah antara jêmbare pat dhêpa ||
14. Kang pinggir kilèn wontên bale watangan | sela lus lis-lisan amuput jêrambah | gêngira sadhêpa lèr malih singgêtan ||
15. Têngahipun lawang jêrambah jro-mahan | tri dhêpa wiyarnya pêsagi tulyèndah | guwa Selamanglèng jrambahnya sêkawan ||
16. Lawang jro titiga lawang kang mring jaba | kêkalih ingkang wetan lawang mring jaba | yata kang samya salat anèng jêrambah ||
17. Wêktu Mahrib Jèngrêsmi kang dadya imam | bakda salat Mahrib lajêng salat Ngisa | sabên waktu samya gantya dadya imam ||
--- 8 : 204 ---
18. Bakda Ngisa wus pêragat sunatira | nulya samya tata dènnya lilinggihan | Nuripin anithik karya gêni diyan ||
19. Samya lêjar tyasira nèng guwa pandam |[69] Jèngrêsmi ngandika mring Ki Wanatawa | kaki ngong têtanya punapi wontêna ||
20. Janma kang tirakat marene wong tiga | ngawirya pêparab Ki Sèh Amongraga | sabate kêkalih aran Jamil Jamal ||
21. Praptèng[70] nèng guwa Selamanglèng manawa | aturira kawula datan tumingal | manawi ta saking tan uning kawula ||
22. Ingkang kadya pajar andika punika | wontêna kawula matur pan bêlaka | kang ana[71] Sèh Mongraga kanthi sabatnya ||
469. Kinanthi
1. Yata kang samya alungguh | nèng guwa dènnya nênêpi | apan namung kalih dina | anèng Selamanglèng nênggih | Jèngrêsmi alon lingira | marang ki Wanatawèki ||
2. Kaki sun-tanya sirèku | kene saluwaking ardi | ana kang amaratapa | pandhita ingkang linuwih | Ki Wanatara turira | pan inggih wontên satunggil ||
3. Anèng sapucaking gunung | pucaking ardi puniki | ardi Klothok pêkarêman | sêpên tan kambah ing janmi | awis ingkang uninga-a | kadhang yèn wontên kêpanggih ||
4. Tan sagêd asalang muwus | bisu kewala tan angling | yèn wontên kang inujaran | sêpakonipun pinanggih | etangipun angsal bêgja | yèn panggih kongsi sinung ling ||
5. Wastanipun kang palungguh | Ki Dhepok Sèh Ragayuni | manggyan pucak palêlêngan[72] | Jayèngrêsmi duk miyarsi | mring ature Wanatawa | sukèng tyas arsa pêpanggih ||
--- 8 : 205 ---
6. Wusana alon amuwus | payo ta tuduhna kaki | iya maring Kalênglêngan | manira sêdya pêpanggih | Ki Winatawa turira | sumangga amba umiring ||
7. Dyan umangkat sing (n)gyannipun | mudhun ngalèr-ngetan iring | anikung ngilèn amanjat | nut jagir lingiring wukir | wanci gumatêl kang surya | andharat sumêngkèng ardi ||
8. Amiyak gêlagah rayung | nêrampat lang-alang aking | ngatêk-atêk dènnya lampah | ing margi kalangkung sungil | sakêdhap rèrèn kaporan | sanggon-(ng)gon dènnira linggih ||
9. Anênggêl sasêngkanipun | lêlêmpong alêmpat-lêmpit | ngambah wana pêjarakan | jarak-cina angêbêki | manjat arambatan jarak | yèn raryan jarak ngayomi ||
10. Andungkap panjatanipun | tênggêre pucaking wukir | têlas kang wana kêkaywan | kêkêndhit pucaking ardi | ngasrama ing Kalênglêngan | dadya babuyutan wingit ||
11. Kang samya lampah ngrêrantun | kêsayahên anèng margi | rêm-rêm samya mumucangan | nèng sor kêkaywan kêlampis | watês kêkêtêbing wana | rêsik padhang sapênginggil ||
12. Gya manjat (n)dêdêr mandhuwur | anênggèk sumêngkanèki | anjambak sukêt mêrakan | kêlangkung rêkasèng margi | surup wanci wisan karya | sumalêngêt panasnèki ||
13. Dhukut tinampakan lunyu | sring kêplorot Ki Nuripin | dadya gaguywan samarga | mêrga lakune Nuripin | gondhelan sacandhakira | yèn jêbol kêplorot têbih ||
14. Yata wau kang palungguh | ing dhepok Sèh Ragayuni | tanpa sabat tanpa endhang | namung pribadinirèki | tanpa wisma kêkampungan | anèng ing sanggar sasiki ||
15. Tan pati agêng kang tajug | pêcak nêmbêlas pêsagi | payonne êduk kakaban | pagêr galondhong pring langking | sinunduk pan ginêndèran | jèjèr adu rapêt pipit ||
16. Lawang lèr lèrèganipun | sami wutuhan pring langking | tanpa bale palupuhan | tiningalan saking jawi | tan katingal pagêrira | rinambatan ing pong-pongging[73] ||
--- 8 : 206 ---
17. Papasan galing lung gadhung | (n)jên-injênan sangga langit | lêt-ulêtan kêsèmbukan | adal-adal lan wêdani | ngrêmbuyung ngêbêki sanggar | dinulu muyêg awilis ||
18. Lir pangol sela ngalumut | tan mungguh lamun nyanani | yèn dadya sêsanèng janma | saking sintruning awingit | kang nèng sanggar pamisikan | Ki Dhepok Sèh Ragayuni ||
19. Arakit palungguhipun | ngadhêp dhadharan mawarni | kanan kirine jilidan | satumpuk jilidan Jawi | satumpuk jilidan kitab | angapit ing kanan kering ||
20. Tan mawi kêlasa lungguh | palupuh kewala apik | kalimis labêt wus kawak | yata kang sumêdya prapti | pucak arga Kalênglêngan | wus dènnya anduduk margi ||
470. Dudukwuluh[74]
1. Nulya prapta Jayèngrêsmi lampahipun | lan kang paman myang kang rayi | Ki Wanatawa nèng ngayun | kang dadya grêmaning margi | pitêdah prênahing dhepok ||
2. Matur lah punika inggih dhepokipun | napak palataranèki | rêsik tan na rumputipun | sela kumalasa radin | kadya pakêkêsaning wong ||
3. Anglulumut lêgêdan wilis dinulu | kêlapa gadhing kêkalih | kang minangka kèrinipun | rumput mrakan ngrêmbyung nginggil | kêkêtêb sêkar rêgulo ||
4. Gya tumama Jayèngrêsmi duk kadulu | marang ing sang apalinggih | uluk salamu ngalèkum | nabda ngalekum salami | rêrakêtan tangan gupoh ||
5. Gantya-gantya sêsalaman kang martamu | Wanatawa myang Nuripin | sêdaya wus kinèn lungguh | santri wus prênah nèng wuri | binagyan ingkang duk rawoh ||
6. Amangsuli pambagya panambramèng rum | wau ta sang apalinggih | jatmika tan kêna muwus | samya ngartikèng jro kapti | lungit pasanging pasêmon ||
--- 8 : 207 ---
7. Cup-cinupan sang tapa hardayanipun | uninga lamating gaib | cacalon mukmin kas luhung | ing mangkya lagya nglêlari | mring kadang ipe lungandon ||
8. Dhadhêmpalan rèhning tinuding ing laku | mring sudarmanira kalih | onêngira trêsnèng mantu | myang sagotra sama asih | mring kang sêdya utamèng don ||
9. Sanalika mêne tan sarawung wuwus | Ki Dhepok Sèh Ragayuni | ragi kathah èsêmipun | makung kajatmikan wingit | dadya tan ana miraos ||
10. Jayèngrêsmi Jèngraga Kulawiryèku | samya micorèng jro galih | sêmada gawat wong iku | karya gawoking têtami | kitabe sinandhing lunggoh ||
11. Lawan ingkang dèn-adhêp samaptèng suguh | nyamikan sangkêp mawarni | dudu carane wong gunung | pasugatane di-adi | cèrèt pinanggung nèng anglo ||
12. Dêgan pêparasan myang kêndhi bak ranu | tan rewang jalu lan èstri | bisa arakit sasuguh | woh-wohan kang manis-manis | myang lah-olahan sumaos ||
13. Jayèngrêsmi tumingal mring sang palungguh | kêraos kakanirèki | wusana kumêmbêng kang luh | sira Ki Sèh Ragayuni | myating têtamu ngêmu loh ||
14. Anêmbrama nênamur sungkawèng tamu | nojarkên pasugatèki | sumangga sawontênipun | sumapala palèng wukir | supaya ring ing kalêson ||
15. We nyu wilis tuwin sakarsa amundhut | samya mangsuli lingaris | inggih ing sasêlotipun | Jèngrêsmi rêsêping galih | myat marang ingkang dhêdhepok ||
16. Pan inganti-anti dangu tan amuwus | kêlangkung akung ing wadi | mêngkana alon amuwus | Jèngrêsmi mring sang palinggih | marma kawula praptèng don ||
17. Wiyosipun kawula nuwun pituduh | mugi paduka sung tuding | inggih ing panggenannipun | kadang sêpuh kawlas asih | nglalana nis nir tang wartos ||
--- 8 : 208 ---
18. Karya kingkinipun ingkang kantun-kantun | ramèbu myang garwanèki | langkung sangêt kawlasayun | kula kêlawan pun adhi | myang paman samya ngupados ||
19. Lamun sampun praptèng mariki kang wau | kadang kawula Mongragi | ing mangkya pundi gyannipun | yèn tan marêk yêkti mami | nuwun pêthèk kang cumêplong ||
20. Sang palinggih Sèh Ragayuni lingnya rum | inggih mangke bok-mênawi | sagêd amangsuli atur | kilap lêrês lawan sisip | anakmas dènnya mirangrong ||
471. Wirangrong
1. Prayogi sêsambèn dhingin | supaya mari kalêson | punapa kinêrsan we-ning kang nyu | kang liningan aglis | samya ngalap dawêgan | inginum manis anikmat ||
2. Nulya sinung Ki Nuripin | amundhut nyamikan alon | sasukanya ngalap apikantuk | kang samya binukti | Sèh Ragayuni ngalap | manggis ginêgêm kewala ||
3. Wusnya dhêdhaharan sami | Sèh Ragayuni lingnya lon | anakmas tatanya kadangipun | ingkang lêlana nis | kawula tan pagutan | dèrèng wruh suwarnanira ||
4. Kang wasta Sèh Amongragi | nanging wus wor tunggal kawroh | jomblah nèng kanêngan lan ragèngsun | tan kuciwèng ngèlmi | tar[75] samar sinamaran | sami dèrènge pêpanggya ||
5. Tan tingal-tiningal lair | wus cup-cinupan ing batos | Ki Sèh Amongraga tyas wus kupu | lan kawula yêkti | ing pandugi kawula | rakanta Sèh Amongraga ||
6. Laju ngêlalu lana nis | wus tan nêdya atatêmon | marang yayah rena tan lyan (n)dulu | mring Hyang Purbajati | jatmikaning kanêngan | nênênga sihing Hyang Suksma ||
7. Lir sata lagya mèmèti | pantuk patarangan manggon | lagya drês anigan nulya nungku | mangrêmi pangèksi | mrih tètèsing kasidan | tanggaling sih kêwaleyan ||
--- 8 : 209 ---
8. Wa-mêkatên niku sirik | anyênthok aibing Manon | pan lagya kinarsan de Hyang Agung | tan kêna pinêthik | walahu alam benjang | yèn karilan ing Hyang Suksma ||
9. Dene (ng)gènnipun samangkin | nèng mêdangab kidul-kulon | tan kenging cinêtha ing palungguh | lamun dèn-ulati | pan dèrèng mangsanira | kêpanggiha ingulatan ||
10. Kakanta Sèh Amongragi | lagya kinarya lêlakon | puniku ing benjang garwanipun | tumutur ing laki | nèng jaman pamimikan | kathah roncening rancangan ||
11. Lagya samantên ling-mami | tan kêna wêdharing raos | Jèngrêsmi duk miyarsa langkung ngungun |[76] katrinira sami | Jèngraga Kulawirya | bisik-bisik arêrasan ||
12. Paman wong puniku èdi | tunggal pasanging pasêmon | lan putranta kangmas saliripun | wuwuse patitis | tan wontên kang sumêlang | kadya sidik kang wêcana ||
13. Ki Kulawirya nauri | layake iya mangkono | wus waspadèng cipta ngong sirèku | thithik rada blai | polahira nèng marga | padha nyalèwèng maksiyat ||
14. Mangsa wurunga kêtawis | pêsthi kacupan ing batos | mèsêm Jayèngraga bari suntrut | anutuh kang uwis | Sèh Ragayuni lingnya | nyamun nyarakkên dhadharan ||
15. Dawêg anggèr kang dumugi | sami krana lah kemawon | punika kinêdhap sarbat arum | sawontêning wukir | karênan kang liningan | samya rahab dhêdhaharan ||
16. Katri karênan ing kapti | dene sêsambèn aroyom | Sèh Raga angandika lah puniku |[77] wedang mupangati | ron kêmadhuh kaleyang | lan gula rèn sawatara ||
17. Ngrês linu pêgêling daging | ngilangkên ing ngapor ngêthok | tali wulu waras otot purus | kêsêl aglis mari | yèn kaur linêguta | primbon nyatur dadi sarat ||
18. Katri mèsêm anginggihi | kadosta lamun sayêktos | puniku kaliyanging kêmadhuh | paedah utami |[78] gya samya nginum wedang | Jèngraga anggunggung rasa ||
--- 8 : 210 ---
19. Paman datan nyana mami | lamun kleyanging kêmadhuh |[79] yèn mawi mupangat raosipun | gurih tungtung wangi | kula lagi punika | mriksa raose kang wedang ||
20. Karênan Ki Jayèngrêsmi | cipta jênêk anèng dhepok | tyas sêdya ambapa mring sang wiku | Ki Sèh Ragayuni | uning kèjêping netra | amêdhar jurudêmungan ||
472. Jurudêmung
1. Wancining surya gumiwang | Sèh Ragayuni lingnya rum | suwawi sami awêktu | marang (ng)gonne we akadas | samya mêdal saking tajug | maring sêndhang pabêlikan | margi anglèngkong tumurun ||
2. Praptèng sêndhang pabêlikan | sêndhang Prawati rannipun | ngandhaping sela gêng mangul | sêndhangnya mila andrawas | marang sor (n)jog jurang parung | yata kang samya akadas | sawusnya dènnira wulu ||
3. Wangsul minggah praptèng langgar | samya wêktu salat Luhur | Sèh Raga ngimami ngayun | pêragat dènnya asalat | samya tata malih lungguh | wus samya cipta wor driya | tan wangwang osiking wuwus ||
4. Jayèngrêsmi rum tatanya | mring Sèh Ragayuni luhung | kawula kyai nunuwun | rèh bodho tanpa tuduhan | mugi paduka sung tuduh | praptèng padhanging tyas-kula | ngagêsang geyonganipun ||
5. Ki Sèh Ragayuni nabda | winor èsême asêmu | dhuh anakmas sang binagus | dene amila bêbakal | wus tandur milir maluku | dhasar wijine wangênan | nging kêdhik kuciwanipun ||
6. Ragi katêndhangan jawah | sêmune sêmada alum | kêndhat tulakan tan turun | nanging tan dados punapa | pan kêdah istikèng jawuh | supaya winih waluya | ngalilir kawanton ranu ||
7. Wiwinih sampun prayogi |[80] mung kantun pangolahipun | kêdah anuwuki pacul | mrih dhaup winih lan tanah | dadyarja kang tanêm tuwuh | kang darbe sabin sih marma | myat tandurane woh landhung ||
--- 8 : 211 ---
8. Kontrak tyasnya kang liningan | pan rumaos inanipun | Ki Jayèngraga umatur | bibisik mring kang raka |[81] prayogi angudi wuwus | supados kususing driya | ing nalar manawi rujuk ||
9. Jèngrêsmi nganthuki rêmbag | wusana alon umatur | marang sang maha palungguh | kawula nunuwun mirat | pangandikanta kang wau | dhauping winih lan tanah | kadya punapi liripun ||
10. Sèh Ragayuni lingira | de wuwus-kula puniki |[82] kathah panunggilanipun | pan inggih gangsal prakara | ingkang dhingin dhaupipun | Gusti kalawan kawula | kumpula sir kang sêjati |[83]|
11. Lantaran uni uninga | kaping kalih dhaupipun | ngagêsang kalawan lampus | kumpuling èngêt lan lipya | lantaran nugraha wahyu | kaping tiga dhaupira | suksma lan jiwangganipun ||
12. Kumpuling napas lan cahya | lantaran rasaning tuwuh | dene ping sakawanipun | dhauping ilmu lan iman | kumpuling tokid lan kawruh | lantaran lila lan tapa | dene kaping gangsalipun ||
13. Kang winih kalawan tanah | kumpuling sêmu lan êmpuk | lantaran kalawan ranu | puniku pralambangira | kewala sêsamanipun | kang dadi paugêran |[84] langkung pangolahirèku ||
14. yèn ta wêwadhah kuciwa | têmah rusak isènipun | tan saplak lir surya tèngsu | yèn surya tanpa wêngi ka | baya baskara tan murub | ilang padhanging raina | puniku upaminipun ||
15. Lan tunggil malih pralambang | kadya ta sanepa dhusun | kêrajan sajroning dhukuh | dhukuh nèng jroning kêrajan | kêdah wruh sakumpulipun | yèn inang salah sajuga | têmah copèt kalihipun ||
16. Owêl dènnira bêbakal | tan tulus cêbloking turus | yèn kêdrawasan kadarus | mila kang wus man tan arsa | karegonan raganipun | kêdah anungge jiwangga | sumungku ring dhawakipun ||
17. Kang samya myarsa karênan | Ki Kulawirya umatur | sanès kang kawula wuwus | kawula duk samya prapta | (n)jujug ing guwa linuhung | ing Selamanglèng punika | sela lus rinêngga tatu ||
18. Pinatra gêmpur angrêmat | pipining lawang kang kidul | pan rêca taksaka manglung | manawi wontên jarwanya | Ki Sèh Ragayuni muwus | di-bagus lamun atanya | artining guwa puniku ||
--- 8 : 212 ---
19. Sasanèng pandhita rara | Ki lisuci[85] kang kukuwu | ingkang sadhèrèk pambayun | prabu Jênggala Ngurawan | ing Kêdhiri Singasantun | tansah dadya rêrêbatan | anulya sang pandhita yu ||
20. Ambêncah warna sakawan | anungku ring arinipun | wêradin kadangnya catur | Nyi gêng Têgalpucangan |[86] anèng ing Jênggala prabu | dene Ni-agêng ing Sabu |[87] pan anèng Ngurawan prabu ||
21. Ni-gêng Selamanglèng Daha | ing Jênangan Singasantun | sipat pat sami warnèku | dene cirining wiwara | apan ing sangkalanipun | ginraita ungêlira | naga manglèng-sela iku |[88]|
22. Ingabên lan sapênika | trus rasa gatining sunu[89] |[90] sumangga andika etung | sampun pintên laminira | Kulawirya lon amuwus | mring kang putra Jayèngraga | kono anakmas nèh etung ||
23. Jêngraga mèsêm turira | mangsa boronga ingriku | Sèh Ragayuni lingnya rum | etung-kula kang sêngkala | lagya tigangatus taun | lan pitungdasa satunggal | taun swarkaraning laku ||
473. Dhandhanggula
1. Yata ingkang sami mardwèng wangsit | wanci wus akiring wêktu Ngasar | surya mèh nglêlaras sore | nulya sami tuturuh | tumurun mring sêndhang Mrawati[91] | sapungkurira kadas | pasugatanipun | pan mêdal saking mangunah | sêkul ulam panganan sangkêp sumaji | kadya tinatèng janma ||
--- 8 : 213 ---
2. Parik nganan ngeri anèng pinggir | têngah longkang kinarya sêmbahyang | kang samya kadas prapta ge | lajêng sami awêktu | Ngasar bakda lajêng Mahêrib | Sèh Ragayuni ingkang | angimami wêktu | sawusira kinamatan | ngangkat niyat usali praptaning takbir | wêwacanira ilhar ||
3. Rêkangat kang awal suratnèki | wusing Patekah Kulya-ayu hal | dene rêkangat akire | wusing Patekahipun | Idaja-a nasrullullahi | praptèng akiring tahyat | asalam bakda wus | samya pêpuji arahab | laju dhikir tri-atus myang donganèki | Rajugna wus pêragat ||
4. Samya angadêgi salat wabin | nêm rêkangat têlung salam purna | gya manjing wêktu Ngisane | Jèngrêsmi kinèn ngayun | angimami nulya mangarsi | surat wus kinamatan | ngangkat niyat pêrlu | usalinira pasêkat | takbirira patitis parênging kapti | kalawan isi molah ||
5. Mikradjing[92] kir'at Patekah-nèki | kasar made jais lajimira | kang sa-alip rong alipe | myang kandêl tipisipun | idambila onah isami[93] | sawusira Patekah | pan wêwacanipun | apale surat Jumuwah | rêkangat kang akir wêwacanirèki | sawuse ing Patekah ||
6. Surat Munapèk kir'ate wasis | praptèng tahyat awal akirira | nulya asalam bakdane | laju pujianipun | swara sawêtara aririh | alandhung tumaninah | sarèh ngayat-ayut | laju lêlagon dhikirnya | ngangsêg rahab triatus suhuling dhikir | wuse nulya andonga ||
7. Anampa donga amrih utami | wus pêragat sadaya myang surat | amansohkên tapakure | sawusira ing dangu | nulya tata samya alinggih | pandam wus angalêncar | lir samêktèng wau | sugata mijil mangunah | saosanipun kinèn ngambil mangarsi | Nuripin Wanatawa ||
8. Ingkang samya kinèn angladèni | sinaoskên kang sêkul rampadan | ramut lan sawantingane | Sèh Ragayuni muwus | lah suwawi sami wêwanting | kang liningan agêpah | samya atuturuh | Ki Sèh Ragayuni nadhah | ukur-ukur sarat ngecani têtami | sarya lon angandika ||
--- 8 : 214 ---
9. Sampun cawêngah sumêlang kapti | ingkang samya pikantuk anadhah | rêjêkilah sawontêne | kang maklum maring ulun | datan pati lawan abukti | kang dumugi priyangga | mupung sih kêpangguh | mungtabangat anèng dunya | kang liningan samya sukarênèng kapti | pikantuk dènnya nadhah ||
10. Langkung nikmat raosing pambukti | wus antara luwar wiwijikan | cinarik mring pamburine | sami pikantuk tuwuk | têlas ulam sêkulirèki | panjang piring lancaran | sininggahkên sampun | tinumpuk anèng dhudhulang | siningkirkên ing pinggir sampun miranti | dhadharan majêng ngarsa ||
11. Ingancaran asêsambèn sami | kang liningan nuwun aturira | kang tamu panggraitane | sayêkti yèn linuhung | Kyagêng Dhepok Sèh Ragayuni | wus nglairkên kêramat | eloking pasuguh | tan majat lairaira | dene tanpa rewang kang janma sasiki | sugatane samoa ||
12. Jayèngrêsmi pan umatur aris | mênggah traping ngagêsang punika | ingkang dadya geyongane | kasidaning tumuwuh | muga amba tuwan jarwani | mardikaning ngatitah | kados-pundinipun | Sèh Ragayuni lingira | inggih mangke anakmas kula-jarwani | manawi kalêrêsan ||
13. Gêgeyongan ngagêsang puniki | inggih budi kang minulyèng titah | ingkang minangka maligèn | -ning Sang Hyang Kang Maha Gung | pacampuwan Nabi lan Wali | sujanmi ingkang wus man | sakèh pra linuhung | pasênêtan gêng punika | pan wus mashur kang samya ahli ing budi | binudi kang budiman ||
14. Ingkang dadya têlênging ngarêpit | kang pinurih-purih ing kadadyan | nèng budi siyos wurunge | milane wontên ngilmu | kang sarengat tarekatnèki | kakekat myang makripat | panggayuhing wahyu | Hyang Agung kang sipat rahmat | wujuding Dat wal kayatan billarokin | uripe tanpa nyawa ||
15. Wujud tanpa kaanan puniki | ing dalêm kak sajati lantaran | inggih budi lantarane | sarupa wujuding hu | pan jumênêng Muhamad latip | mustakiking Hyang Suksma | kanyataanipun | budi wujuding Hyang Suksma | inggih budi inggih Hyang kang Maha Suci | budi têtabonira ||
--- 8 : 215 ---
16. Pan upaminipun wohing tiris | banyu kêlapa bathok sêpêtnya | puniku saupamine | toyanya budinipun | klapa ati kang sanubari | bêbathok napsunira | sêpêt badanipun | toya budi dhatêng sukma | budi kapanjingan Dat sipating Widdhi | lawan apêngaling Hyang ||
17. Puniku woring kawula Gusti | tunggil adat lawan tunggil sipat | lawan tunggal apêngale | dene antaranipun | bedaning budi lan Hyang Widdhi | budi tan kapanjingan | Asmaning Hyang Agung | Dat Sipat Asma Apêngal | namung Asmaning Hyang kang tan manjing budi | nanging umanjing uga ||
18. Panjinging Asma pan rêpit malih | datan kêni winadhag ing rasa | tuwin tan kenging ngumume | anèng jatining samun | ingkang tan kasaman ing janmi | ngênirkên tan bayinat | namung dhawakipun | kumambang marang Hyang Suksma | Hyang Suksma-di kunambang[94] marang pribadi | pribadi dhawakira ||
19. Kang liningan kapagutan kapti | Jayèngrêsmi nyathêt ing wardaya | myarsa Sèh Raga wuwuse | datan siwah sarambut | tunggal pancêr rasaning jati | lawan Sèh Amongraga | kajateyanipun | Jayèngrêsmi-aturira | kadospundi pungkasipun kang sajati | Sèh Raga wuwusira ||
20. Inggih sêlotipun mangke ratri | dinugèkkên dènnya nyênyamikan | ingriku sapikantuke | dene punika wau | ingkang budi dhatêng Hyang Widdhi | tan pae paekanya | kang sampun sumurup | ajali abadining Hyang | ingkang sampun linuhung datan ngromèsi | wus mungkur ahli dunya ||
474. Pangkur
1. Pralambanging[95] ngagêsang | lir kesahan têbah kampir ing margi | sêtun dangu mung sêdalu | kadhang sakêdhap mangkat | wus gumantung ing lampah sêdyanya mantuk | marang wismane priyangga | tan pepeka anèng margi ||
--- 8 : 216 ---
2. Puniku kang sampun tama | datan arsa ing lampah ngampir-ampir | kacangkol marang donyèku | kuwatirira dahat | tan cipta lyan pan amung mring jodhonipun | mustakik roning ngatunggal | jalu kalawan pawèstri ||
3. Kita punika upama | janma èstri kesah tutuwi têbih | mangkat miwah mantukipun | sangêt samar nèng marga | pêngampire dadya rubedaning laku | kathah mutawatirira | awis ingkang bisa mulih ||
4. Kathah kandhêm anèng marga | sabab saking apêsipun janmèstri | kabegal baya-pakewuh | kathah liring rêncana | mrih ngilangkên wisma laki darbèkipun | korup papa anèng paran | tan èngêt wasananèki ||
5. Pae lan kang sampun kawas | ngawruhi kang dadya bancanèng margi | nèng pangampiran puniku | pangkalan kahidhupnya[96] | datan arsa pepeka anèng marga gung | kinawalan lan tawêkal | cipta ge praptèng wismèki ||
6. Wismanipun[97] minangka Hyang | apan sami pangajêng-ajêngnèki | kang nèng paran lan kang kantun | samya pagutan cipta | tan sêlaya mêkatên supaminipun | Gusti kêlawan kawula | tunggil karsa ing kajatin ||
7. Mênggah lantaring tumêka | maring rahsa rasaning kang sajati | salat-jati kang kêdah wruh | salat tundha titiga | tur ta sêmbah adi-adi kang puniku | lir tirta saking ancala | umili marang jêladri ||
8. Kathah kandhêg ing sawangan | salat-jati ing têlêng prênahnèki | pilih ingkang prapta ngriku | jroning salat punika | kadya ngobak toyèng dandang paminipun | sawêg samantên kewala | pinêthêt sêmuning rêpit ||
9. Langkung lungiting graita | ing kajatin lir kukus saking agni | myang siti kalawan ranu | lir oyod mêdal tirta | badan kita Sukma dharat dèn-kadulu | lir lêbu kalawan kisma | pêsate ngamun-amuni ||
--- 8 : 217 ---
10. Lèn kadya nyut[98] tibèng toya | saking agranirèng patra maringih | wilaja lan marbukipun | paeling[99] tinggal raga | kadya sating tirta ing bantala luyut | anglir padhêming dahana | kantun wangwa nèng kaywa king ||
11. Kayu pami kang rêraga | apan budi wujudipun kang gêni | panasing gêni Hyang Agung | puniku têlêng salat | kêdah ingkang waspada panasing latu | tuwin kêdah wruh ing pisah | kumpule roroning tunggil ||
12. Myang padhange kinawruhan | maring pêtêng wus pêde[100] dèn-kaliling | kados puniku wus cukup | kang kèh wêwêd kita |[101] têmah dadya sura lêgawa nrang kewuh | pan wruh sajatining kira | -kira tan mangeran dhiri ||
13. Tan mangeran tawang-tuwang | tan mangeran ing papan kang tinulis | tan mangeran swara wuwus | tan mangeran kaanan | tan maangeran kang ora tan mangeran wruh |[102] tan mangeran riricikan | tan mangeran agal rêpit ||
14. Tan mangeran ing Hyang Suksma | tan mangeran ing nabi miwah wali | tan mangeran guru ratu | tan mangeran sasama | tan mangeran mring pribadi dhawakipun | tan mangeran barang titah | tan mangeran rame sêpi ||
15. Namung sirnaning têlêng tyas | kang tan labêt sadrahing angin-angin | luyut karone tan mujud | pan datan kawimbuhan | datan amimbuhi mring lawananipun | pan datan angraga-sukma | suksma tanpa raga-jati ||
16. Komplang roroning ngatunggal | sampurnaning kawula lawan Gusti | puh[103] sirna byuh ilang jumbuh | wus tan kenging ingucap | apan maksih nênggih andungkap ing wuwus | ing dalêm kauwusannya | mawi sarat mangsa kalih ||
17. Ing riku jatining pungkas | Jayêngrêsmi[104] tyasira lir sarêsmi | nalikanira mèh turun | kang rasa adi mulya | panggagading tyas sariranira [sari...]
--- 8 : 218 ---
[...ranira] gathuk | miwah sira Jayèngraga | kapranan angunap[105] kapti ||
18. Lingsir dalu wayahira | Ki Sèh Ragayuni lingira ris |[106] prayogi wus sêdhêngipun | sami asêsareyan | nulya ngambil kêlasa lan lêmpiripun | ngalap saking pangimaman | satunggil sewang wus tampi ||
19. Nulya samya alêlêswan | Kulawirya nglêgèyèh lajêng guling | Nuripin Wanatawa wus | dangu sami anendra | Jayèngrêsmi Jayèngraga maksih lungguh | lan Sèh Ragayuni ika | adêdalon anrang ngèlmi ||
20. Sidhêm kayon sanalika | swabawaning ratri tan amêlingi | tan muni mêne manawung | nganyut ing kanyênyêtan | angin-angin tan angenu ingabangun | sanalikaning amangsa | sira Ki Sèh Ragayuni ||
21. Amêdhar jatining wahya | kalamangsa katri ing sabda gati | Ki Sèh Raga lingira rum | anakmas sakaliyan | ingkang mugi mituhu narimèng wahyu | titigasaning kasidan | têlêng sajatining ngèlmi ||
22. Samya aniyung mustaka | Jayèngrêsmi Jèngraga Ragayuni | Ragayuni lon amuwus | wiwisiking pamêdhar | anakmas ro sajati-jatining ngèlmu | adate Hyang adat kita | Sipat Hyang sipatirèki ||
23. Asmaning Hyang asma kita | Apêngal Hyang apêngal kita pêsthi | sakathahing bangsa lêmbut | malekat bêlis laknat | inggih kita sakathahing kang maujud | ing akasa bumi pala | sapêngisor sapênginggil ||
24. Langgênging Hyang langgêng kita | murahing Hyang murahing kita yêkti | sihing Hyang sih kita tuhu | dunya pan inggih kita | dede besuk siksa lan ganjaranipun | swarga nêraka (ng)gih kita | sadaya inggih kitèki ||
25. Rampung cukup wus nèng kita | suhul jumbuh kita lan dhatêng Widdhi | Datu wajibulwujudu | sami kaananira | kadya banyu lan toya supaminipun | mung sanès basa kewala | napining Hyang napi kami ||
26. Sama tan kenging kinira | paminipun suwung kalawan sêpi | tan
--- 8 : 219 ---
pae mung sanès wuwus | tigas cuthêling rasa | (ng)dungkapipun[107] nèng têlapakaning ngèlmu | tokid jatining kasidan | poma sampun analisir ||
475. Salisir
1. Jayèngrêsmi Jayèngraga | tyasnya pangkas sanalika | tan ana kang kumalêndhang | padhang nêrawang tan inang ||
2. Kadyandon asmarèng tilam | gatining rasa kang mulya | karangkat rêngkêting driya | kalimput rahmating prana ||
3. Rêmpu kataman asmara | Jèngkrêsmi[108] micarèng nala | sanyata tunggal kupunya | lan kakang Sèh Amongraga ||
4. Apa ta manira bisa | tunggal sasananing tingkah | akupu lawan kakangmas | anèng jaman kaênêngan ||
5. Jayèngraga pan kadyèka | tunggil pamuwusing driya | pupuji angalêmbana | Sèh Raga mèsêm ngandika ||
6. Nauri kang samya cipta | anakmas ywa wancak-driya | wulangun sagotra lawan | kakanta sujanma tama ||
7. Benjang ing jaman kanêngan | tunggal tan tunggal sasana | yèn ta kaprècèt ing tingkah | tata titiking satata ||
8. Tinitik dhaupanira | banon lan pangobongira | yèn tan kêmanjon gêninya | ilang namaning bantala ||
9. Wus duwe jênêng priyangga | lamun mogol pangobongnya | sirna namane kalihnya | tan bata datan bantala ||
10. Jèngrêsmi lan Jayèngraga | sangsaya pyuh nayanira | saosikira kacupan | ngling tyas sinauran basa ||
11. Asangêt pangungunira | nora jamak Ki Sèh Raga | bisa nauri osik tyas | kaya ngluwihi Mongraga ||
12. Sèh Ragayuni lingira | puniku sêmada cêgah | dede watêke mukmin kas | anggunggung samèng tumitah ||
13. Ngêlongi panggunggunging Hyang | sami lan nacad sasama | sasat nênacad ing Suksma | puniku watak kang andhap[109] ||
--- 8 : 220 ---
14. Wong kang wis tumêkèng tekad | tan ngopèni (ng)gunggung nacad | asor apêse ing tekad | amèn anggunggung anacad ||
15. Kulawirya wungu nendra | kukurah raup wêdana | asêgu alon wawusnya | anêbut astagapirolah |[110]|
16. Kêturon tan nêdya nendra | nora kêna sinayutan | Jèngraga nauri sabda | limrah yèn tiyang karipan ||
17. Sèh Ragayuni wuwusnya | puniku rahmat ing dunya | kalih prakawis rahmatnya | alayap lawan sahuwat ||
18. Dene rahmating akerat | salat lawan sêkaratnya | yèn wus palal ahli dunya | sukure nendra asahwat ||
19. Yèn palal ahli akerat | sukure salat sêkarat | tan kenging sêlangsurupan | malintir kandhang karipan[111] ||
20. Ki Kulawirya ling nala | tuhu yèn pratamèng jarwa | Ki Sèh Ragayuni tama | angluwihi Sèh Mongraga ||
21. Yèn ta pinarêngan uga | mênawa Sèh Amongraga | kêdarus dènnya lêlana | tan kêpangguh ingulatan ||
22. Randhane Ni Tambangraras | pantês dadya jodhonira | dhaupa lan Ki Sèh Raga | rêbut êmbuh kang utama ||
23. Kalawan Sèh Amongraga | malah luhur Ki Sèh Raga | Sèh Ragayuni anabda | nauri kang micarèng tyas ||
24. Puniku kalangkung langka | panggraita lan[112] prayoga | narik rucating utama | andika maca istigpar ||
25. Tilase sukêring driya | Ki Kulawirya anjola | gumuyu sarwi noraga | gèdhèg-gèdhèg kagawokan ||
26. Ki Sèh Raga malih nabda | patêmbayaning amangsa | anèng jaman kasucian | akulêm mustakik ing kak ||
27. Kakanta Sèh Amongraga | mèh praptèng jaman walikan | puniku anak dèn-awas | aywa sêlaya ing driya ||
28. Agotra pakupunira | jumungahanèng oliya | kêramat nèng dina nikmat | padhukuhan Wanataka ||
--- 8 : 221 ---
29. Ing riku manira benjang | patêmoning kang hakika | lan anakmas sakaliyan | jalaran ngasramèng arga ||
30. Sawetaning Wanataka | pakuwoning karungsitan | pasêmon gaibing Suksma | tan kêna winêdhar sabda ||
31. Tanpa têmbayan ing wêkas | manira poma anakmas | pupungkasan manirojar | sêdhêng samantên kewala ||
32. Ing wanci bangun anggagas | pajar gidib wêktunira | Sèh Raga malih ngandika | sêwawi sami akadas ||
33. Subuh tama maksih awal | santri kalih ginugahan | Nuripin lan Wanatawa | samya angladosi kadas ||
34. Tuturuh toyèng lantingan | sawuse dènnira kadas | nulya Jayèngraga adan | sawusira samya sunat ||
35. Sampunira kinamatan | laju ngangkat parlunira | Jêngraga[113] kinèn dadiman[114] | dèn-apti wawancanira ||
36. Wusing takbiratal-ikram | surat sawusing Patekah | surat Jumuwah awalnya | kalangkung pasêkatira ||
37. Surat Munapik akirnya | dening akir kinunutan[115] | tahyat laju sabakda |[116] pragat pupajiyanira[117] ||
38. Bakdaning Subuh sih awal | ing wanci pajar gidiban | nulya sarya tata-lênggah | Sèh Ragayuni lon nabda ||
39. Samyandum sih kawirêjan | mara ngriki pêpamitan | iktikap mring pasamaran | pawitra sutrêsnèng sunya ||
40. Adan wau Ki Sèh Raga | -yuni yuwananing karsa | asung salam jawat-tangan | mring tamu katiga pisang ||
41. Kang sinung salam agêpah | nyakup astane sang yoga | apan ta tan gantya-gantya | sarêng samya sanalika ||
42. Satêngahing patêkêman | Ki Sèh Ragayuni musna | ngikis nis ing pêjagongan | samya mêksih astanira ||
43. Angathung pèk-èpèkira | apan maksih têtangkêpan | tamu ing ulukan-salam | agêpah samya anjawat ||
--- 8 : 222 ---
44. Nauri ngalèkum salam | luwar pangathung tangan |[118] kalangkung pangungunira | samya amaca istigpar ||
45. Kagagas pituturira | Sèh Ragayuni minulya | anèlakakên oliya | nyaloni wali taruna ||
476. Sinom
1. Yata kang kantun nèng langgar | Jayèngrêsmi Jayèngragi | katri lan Ki Kulawirya | anjêtung tan ana angling | kadya kanisan pati | ing swami utawa sunu | Ki Kulawirya nabda | ya talah Ki Ragayuni | pênyanaku wong ethok-ethok mandhita ||
2. Tan nyana lamun oliya | katunan sun (n)dadak guling | mung anakmas sakaliyan | kang olèh gawening ratri | gêgambèn kang pratohin[119] | rasa surasa kang luhung | Jayèngraga angandika |[120] ngong tumingal paman guling | arsa kawula wungu manawi kagyat ||
3. Kang paman nauri putra | pèkne mêngkonone mami | lèhira gunêman rasa | lawan Ki Sèh Ragayuni | sruwang-sruwang miyarsi | nganggo cuthêl nganggo suwung | jêg nganggo hanantaka | dhat-dhatan sêmbari ngimpi | nora gênah impènku dadi ngêlampra ||
4. Wanantaka iku apa | pasêmone apa ngèlmi | kasambungan impèningwang | katon nèng Wanamartèki | jagongan lan si Jamil | kaya anakmas wus rawuh | nanging sun tan tumingal | marang Ki Sèh Amongragi | namung têmu lan Jamal Jamil akandha ||
5. Caturan bab sarat-sarat | katonne ngong dèn-wènèhi | sarating kuwat anendra | dèn-ulungkên ngong-tampani | jarene ampêruning | tikus pithi putih mulus | kinluku karya sipat | sun gya ngrungu lèhmu angling | nganggo langit nuli dhat manèh supêna ||
6. Katon kagungane dara | ramanira jêng kiyai | dara putih ran si Tawang | sinambêr lap-alap putih | binêkta maring langit | wong sadesa samya (n)dulu | jêng kyai bentayangan[121] | nguwuh-uwuh maring mami | priya[122] Wirya kae daraku si Tawang ||
--- 8 : 223 ---
7. Agugup bangêt manira | matur o inggih o inggih | e lah priye kono ika | kagungane jêng kiyai | nuli si Jamal Jamil | wong loro barêng cêlathu | bok kèndêlkên kewala | dara mring paguponnèki | ngong sumaur ah mendahneya amokal ||
8. Ngêndi ana lir jarira | pagupon anèng ing langit | iku sêlak nora lumrah | si Jamal saure inggih | sêwawi ngong-têdhaki[123] | prênahe paguponipun | nuli manira mara | lagi lumaku byar tangi | kagyat pangoroke Nuripin sêngguran ||
9. Jayèngrêsmi mèsêm mulat | Jèngraga gumuyu angling | paman punika katênta | de kathah têmên kang putih | wit tikus pithi putih | dara putih myang kang naut | lap-alap puputihan | mirêng langit milu langit | Wanantaka dèn-sambungi Wanamarta ||
10. Ki Kulawirya anabda | ya aranne wong angimpi | sambung-sambunge aura | kèlu ngêmpêlu kang kèksi | gêtune ngong tan sipi | tan mêningi gunêm luhung | kaya ta wong osik tyas | anauri wuwus lair | têka bisa ngêcupi grunêking driya ||
11. Manira gawok têmênan | èdine Sèh Ragayuni | sajêgku durung tumingal | agawe hebating ati | ngungkuli Sèh Mongragi | wah-samono[124] iku êmbuh | Jayèngrêsmi anabda | inggih tan kenging winijil | sampun sami kewala madu lan kilang ||
12. Punika kaote paman | sih badhe lan kang wus dadi | calon kathah cacalanya | dangu praptaning kakadin | datan wontên kang ngawir | sêpên babaganing saru | wus têkdir tan kuciwa | mupti mustakaning[125] gaib | tan kalêmpit ambukak kang samar-samar ||
13. Kula tan pae lan paman | winêdhar osiking galih | kacupan lir wong rêrasan | kasidikaning pangaksi | tan wontên sêlaya ngling | yata kang samya angungun | nèng sanggar pamêlêngan | wanci gagad pajar sidik | katon biru arga rêngrêng kapajaran ||
14. Rêgêding kayu myang ragas | lir sinom dyah pinangantin | pêdhut ngêndêng[126] pawukiran | ambalêbêt lambung wukir | lir
--- 8 : 224 ---
pasêmêkannèki | kêndho rumimong ing bau | mega putih lumarap | ing tirah-tirahing wukir | kadya tasik tan rinêmbug wêwalêran ||
15. Kêsorot sirating surya | kumênyar langêning bumi | ascarya erêm ngujwala | kawênganing mangsa enjing | lwah-lwah lêlêmpong wukir | ron-ron karuron ing êbun | bilolok lèkira Hyang | Haruna kêtaman dening | imamawan mahandhap nêrampat kisma ||
16. Silo silake katulak | pêpêdhut kang anglimputi | kang anduwa dipanira | jalada arêbut titih | ngêrêm Hyang Jaladragni | giyuh kawimbuh ing têdhuh | kadya atmaja raja | duk misih taruna alit | kandhah dening winawasing cèthinira ||
17. Hyang Andakara rumangsang | amranani ing sakalir | (m)bengkas kang awêr wêrata | ngalela kaywan warnadi[127] | lamuk kabuncang angin | mawrat lir kapuk winusu | rêmbêting pawukiran | kawuwu lon lir binodri | sumaringah kadya gring manggih usada ||
18. Kaprabawan ing baskara | nahyani langên dumadi | ramya swaraning kokila[128] | andon mangsa woh anèng wit | myang kewan ing wanadri | enggar nèng pasabanipun | Jayèngrêsmi ngandika | mring ki Wanatawa aris | ingkang êndi margane maring Gêgêlang ||
19. Wanatawa aturira | punika pan maksih têbih | lampahan tri dalu marga | anglangkungi ardi Wilis | dhunipun saking ngriki | pan wangsul malih anikung | mangalèr turut pada | angilèn ngubêngi ardi | wukir Selabale margi kang prayoga ||
20. Jayèngrêsmi lon wuwusnya | ya wus manira mit kaki | kewala laju lampahnya | ngupaya kadang kaswasih | ywan manawa kapanggih | wus kaki andum rahayu | anulya sinung salam | Wanatawa matur inggih | samya salaman agantya gêgambuhan ||
477. Gambuh
1. Adan umangkat laju | Jèngrêsmi lan kang paman rinipun | Ki Nuripin nèng ngarsa gêrmaning margi | tumurun margi kang wau | ing Selabale mangalor ||
--- 8 : 225 ---
2. Marga nut suku gunung | jurang sêngkan ing pèpèrèng trêjung | pagrumbulan bês-êmbês lulumut limit | anglêlamat margi lunyu | tan lanyah kambah ing uwong ||
3. Napak rumput ngarêmbyung | sarampadan kang rurumput mabun | angêbêsi samargi sêdhêngirènjing | wong papat (n)dulur lumaku | (n)jok margi menggok mangulon ||
4. Laju ngambah wanagung | lêpas lampahira pan andarung | sakèh guwa pawukiran dèn-ampiri | tan ana ingkang panuju | tilas kabarè tan manggon ||
5. Mangkana lampahipun | mahas ngayam-alas kawlas-ayun | kadhang asring kapapag wong laku grami | miwah priyayi asêlur | mantri manca amêrabot ||
6. Tan ana aru-biru | wus nyana yèn wong tirakat nglangut | Jayèngrêsmi laju tan aso ing margi | ing nalika manggih ranu | ngriku raryan salat Lohor ||
7. Sabakdanira wêktu | sarèh sakêdhap anulya laju | alêlampah tumurun jurang arumpil | samêngkang pèrèng lulungur | wana ing Pulung grêng rongkob ||
8. Nusup gêlagah rayung | wana Pulung kathah lêbakipun | sadêdêlan ambanjêng wana pring ori | sadêdêlan pajatên gung | sadêdêlan malih bondhot ||
9. Sadêdêl kulampis pung | sadêdêlan jarak jambu kluthuk | wanci wêktu Ngasar raryan salat Ngasri | wus bakda nulya lumaku | datan kêpranggul dening wong ||
10. Kang samya alêlaku | samya kêraosing sayahipun | datan pati anêrod dènnya lumaris | samya ngluh kang suku rapuh | dadya samarga rèrèndhon ||
11. Sakêdhap rèrèh lungguh | anèng sela nulya mangkat laju | sadangunya tan ana desa kaèksi | sadintên tan bukti nginum | sampambalang raryan ngaso ||
12. Kulawirya amuwus | payo mrene Nuripin dèn-gupuh | matur lah puniku inggih dhatêng pundi | Kulawirya asru muwus | dèn-undang (n)dadak ambèngkot ||
--- 8 : 226 ---
13. Nuripin mara gupuh | tut-wuri mring Ki Kulawiryèku | sapêmbalang dohe Ki Kulawirya ngling | ngambila ranu dèn-gupuh | manira arsa anguyoh ||
14. Ki Nuripin macucu | garundêlan malêruk umatur | lah mbok wau punapa duk wontên warih | wau-wau datan nguyuh | nèng ngriki damel[129] pakewoh ||
15. Lah pundi wontên ranu | wana grêng[130] mung kêbak kayu watu | lah bok pèpèr kewala ngarah punapi | Ki Kulawirya sru muwus | (n)dadak madoni kinongkon ||
16. Nora têka lumaku | apa kongsi (ng)ko ngong balang watu | sarwi ngagagi balange tininggil |[131] Nuripin jrih glis lumayu | garundêlan ngondhok-ondhok ||
17. Sun iki bae tumut | besuk manèh nora agêgêtun | atut pungkur lulungan nganggo kiyai | tan kudu-kuduwa mèlu | wong ladak kaworan bancol ||
18. Angungak jurang parung | tan kaduga angupaya ranu | Kulawirya myat Nuripin tan kaèksi | nulya tinilar ing laku | prapta (ng)gyanning putra karo ||
19. Jayèngrêsmi lon umatur |[132] suwawi paman wus aso laju | pun Nuripin wau kantun anèng pundi | nauri lagya bêbanyu | dimèn nusul lah wis payo ||
20. Nulya samya lumaku | ngambah wana tan adangu kêmput | ngancik wana tarataban bulak radin | Nuripin wangsul (ng)gènnipun | wus tinilar tan ingantos ||
21. Nuripin sru kumêpyur | gupuh-gupuh dènnira anusul | nguwuh-uwuh sarwi mèwak-mèwèk nangis | akukuk tan ana nyêluk | Ki Nuripin gêmbar-gêmbor ||
22. Niayanya kalangkung | wong kinèngkèn tan dèn-(n)tèni iku | yata kang lumampah samya angantèni | nèng soring kayu trênggulun | Nuripin andon ingantos ||
--- 8 : 227 ---
| 1 | § Ing Sêrat Cênthini Pisungsung | winasa |. (kembali) |
| 2 | Kurang dua suku kata. Soeradipoera (1912–5): paran gèn ngakali iki (Pupuh: 138.6.1). (kembali) |
| 3 | Kurang satu suku kata. Soeradipoera (1912–5): nya kie karyanên jajan esuk (Pupuh 138.7.3). (kembali) |
| 4 | Lebih satu suku kata: Jèngraga lon-wuwusira. (kembali) |
| 5 | Kurang satu bait. Soeradipoera (1912–5): ni rara tan ika iki | trisna bungah lir mring êmbok | ni rara ingaras saminipun | ingaras mring bibi | tan mêngêrti ing tingkah | Jèngraga mathêm ing dria || (Pupuh 138.11). (kembali) |
| 6 | Biasanya guru lagu o: atakon. (kembali) |
| 7 | Kurang satu suku kata: ni Êndhuk tan sêwala. (kembali) |
| 8 | Biasanya guru lagu a: tumumpang. (kembali) |
| 9 | Kurang satu suku kata: mêmanas tyasing priya. (kembali) |
| 10 | Kurang satu suku kata: kasur lan kajang sirah. (kembali) |
| 11 | Lebih satu suku kata: langkung kathah dènnya mijil. (kembali) |
| 12 | Lebih satu suku kata: sag-sêg jorog ngambal-ambal. (kembali) |
| 13 | aglis. (kembali) |
| 14 | Bait ke-40 berikut ini sampai dengan bait ke-59 merupakan tambahan dibandingkan dengan Suradipura (1912). (kembali) |
| 15 | § Prayoginipun | mandhak |. (kembali) |
| 16 | Biasanya guru lagu a: miyat. (kembali) |
| 17 | Lebih satu suku kata. Soeradipoera (1912–5): saking kadrêngira nekad nêmpuh (Pupuh 138.44.3). (kembali) |
| 18 | Kurang satu suku kata. Soeradipoera (1912–5): dènya lumayu aingkag (Pupuh 138.53.6). (kembali) |
| 19 | Kurang dua suku kata. Soeradipoera (1912–5): ya padha bae wus jumboh (Pupuh 138.55.2). (kembali) |
| 20 | Lebih satu suku kata. Soeradipoera (1912–5): tan sêsangu tentekan (Pupuh 138.56.5). (kembali) |
| 21 | bodhowèng. (kembali) |
| 22 | prêmbèh-prêmbèh. (kembali) |
| 23 | Lebih satu suku kata: kang mêndêm ngathang-athang. (kembali) |
| 24 | Lebih satu suku kata. Soeradipoera (1912–5): umangkat Jèngrêsmi (Pupuh 138.69.4). (kembali) |
| 25 | § Prayoginipun | jajallanat |. (kembali) |
| 26 | nyêrtu turu = nyêr tuturu, dhasarnya nyêr menunjukan anglêr : nyenyak tidurnya. (kembali) |
| 27 | sanggèn-ênggèn. (kembali) |
| 28 | Biasanya guru lagu a: kêna. Soeradipoera (1912–5): kengang (Pupuh 139.46.2). (kembali) |
| 29 | (n)dadak. (kembali) |
| 30 | ucêk-ucêk. (kembali) |
| 31 | Kurang satu suku kata: Nuripin plêrukan. (kembali) |
| 32 | § Prayoginipun | wêlakar |. (kembali) |
| 33 | Lebih dua suku kata: Wana ing sêlambur kathah isènèki. (kembali) |
| 34 | Kurang satu suku kata: mara mênyanga agêlis. (kembali) |
| 35 | Lebih satu suku kata: Ki Nuripin umatur sayêktosnèki. (kembali) |
| 36 | sawêr. (kembali) |
| 37 | lumayu. (kembali) |
| 38 | loro. (kembali) |
| 39 | Biasanya guru lagu a: kaduga. (kembali) |
| 40 | nasak. (kembali) |
| 41 | kenging. (kembali) |
| 42 | Tutuhu: burung Kolik betina. (kembali) |
| 43 | andarawarih: an+danawa+ri. (kembali) |
| 44 | Biasanya guru lagu e(o): ngêlèh. (kembali) |
| 45 | nyidrani. (kembali) |
| 46 | Kurang dua suku kata: iku dudu cocomprèngan. (kembali) |
| 47 | sojarira. (kembali) |
| 48 | Variasi dari nama tembang: Balabak. (kembali) |
| 49 | Lebih satu suku kata: Samya sru gumuyu myarsa Ki Nuripin. (kembali) |
| 50 | Lebih tiga suku kata: Kulawirya angling e Nuripin ngantuk. (kembali) |
| 51 | botên. (kembali) |
| 52 | krengkangan. (kembali) |
| 53 | Kandhih. (kembali) |
| 54 | § Ing Sêrat Cênthini Pisungsung | rêmbêning |. (kembali) |
| 55 | garundêlan. (kembali) |
| 56 | surat. (kembali) |
| 57 | § Saking Kunut (Qunut) namaning donga. (kembali) |
| 58 | lingira. (kembali) |
| 59 | Lebih satu suku kata: Jèngrêsmi lingira ris. (kembali) |
| 60 | Lebih satu suku kata: lèhmu ngrasakakên panas. (kembali) |
| 61 | § Prayoginipun | Pakudhon |. (kembali) |
| 62 | sêmbahyang. (kembali) |
| 63 | Kurang satu suku kata: Matur inggih ing pabèjèn prênahira. (kembali) |
| 64 | Biasanya guru lagu a: ngremat. (kembali) |
| 65 | samya. (kembali) |
| 66 | Biasanya guru lagu a: rêca naga manglung lir mijil king rongnya. (kembali) |
| 67 | Kurang satu suku kata. Soeradipoera (1912–5): tan patia wiar wêtara nêm dhêpa (Pupuh 149.9.3). (kembali) |
| 68 | Kurang satu suku kata: myang nginggil langitanira apipilan. (kembali) |
| 69 | § Prayoginipun | apandam |. [Sudah benar guru wilangan: 12a. Soeradipoera (1912–5): samya lêjar tyasnya nèng gua apandam (Pupuh 149.19.1)]. (kembali) |
| 70 | § Prayoginipun | prapta |. (kembali) |
| 71 | § Prayoginipun | anama |. (kembali) |
| 72 | § Prayoginipun | Kalênglêngan |. (kembali) |
| 73 | pong-ponging. (kembali) |
| 74 | Variasi dari nama tembang: Mêgatruh. (kembali) |
| 75 | tan. (kembali) |
| 76 | Lebih satu suku kata: Jèngrêsmi duk myarsa langkung ngungun. (kembali) |
| 77 | Lebih satu suku kata: Sèh Raga ngandika lah puniku. (kembali) |
| 78 | Teks asli tiada tanda ganti gatra: 6i. (kembali) |
| 79 | Biasanya guru lagu o: kêmadhoh. (kembali) |
| 80 | Biasanya guru lagu a: prayoga. (kembali) |
| 81 | Kurang satu suku kata: bibisik mring ingkang raka. (kembali) |
| 82 | Biasanya guru lagu u: puniku. (kembali) |
| 83 | Biasanya guru lagu u: satuhu. Soeradipoera (1912–5): sêjatu (Pupuh 153.10.7). (kembali) |
| 84 | Kurang satu suku kata. Soeradipoera (1912–5): kang dadi paugêrnanya (153.13.6). (kembali) |
| 85 | Kilisuci. (kembali) |
| 86 | Kurang satu suku kata: Nyai gêng Têgalpucangan. (kembali) |
| 87 | Biasanya guru lagu a: Saba. (kembali) |
| 88 | § Candrasangkala: Naga Manglèng-sela iku, prayoginipun | Naga Manglèng-sela Gwèku | = taun Jawi 998. Katrangan: Gwèku, saking: Guwa. watak 9. (Tembung: iku, watak 1) Taun 998 kapetang kaliyan taun 1569 ing pada 22 kaot 371 taun, cocok kaliyan ingkang kasêbut ing pada 23. (kembali) |
| 89 | § Candrasangkala: Trus Rasa Gatining Sunu = taun Jawi 1569 = taun Masehi 1647. Cathêtan: Lalampahan ingkang kagubah ing Sêrat Cênthini punika kadadosan ing jaman Sultan Agung Anyakrakusuma; miturut sêjarah Sultan Agung ngasta panguwaos taun 1613 - 1645 M. (kembali) |
| 90 | Tanggal: trus rasa gatining sunu (AJ 1569). Tahun AJ 1569 jatuh antara tanggal Masehi: 6 Februari 1647 sampai dengan 25 Januari 1648. (kembali) |
| 91 | § Prayoginipun | Prawati | kados kasebut ing pupah [pupuh] 472 (Jurudêmung pada 2). (kembali) |
| 92 | § Prayoginipun | Murading |. (kembali) |
| 93 | § Prayoginipun | imami |. (kembali) |
| 94 | kumambang. (kembali) |
| 95 | § Prayoginipun | Pan pralambanging |. (kembali) |
| 96 | § Prayoginipun | papangkalan kal dunya |. (kembali) |
| 97 | § Prayoginipun | Priyanipun |. (kembali) |
| 98 | § Prayoginipun | bun |. (kembali) |
| 99 | § Prayoginipun | pakeling |. (kembali) |
| 100 | § Ing Sêrat Cênthini Pisungsung | cumpêde |. [Bila diganti cumpêde lebih satu suku kata]. (kembali) |
| 101 | Kurang satu suku kata. Soeradipoera (1912–5): kang kèh wêwêdi kita (Pupuh 155.12.4). (kembali) |
| 102 | Lebih satu suku kata: tan mangeran kang ora tan mangeran wruh. (kembali) |
| 103 | § Prayoginipun | suh |. (kembali) |
| 104 | Jayèngrêsmi. (kembali) |
| 105 | § Prayoginipun | angungap |. (kembali) |
| 106 | Kurang satu suku kata: Ki Sèh Ragayuni lingira aris. (kembali) |
| 107 | (n)dungkapipun. (kembali) |
| 108 | Jèngrêsmi. (kembali) |
| 109 | § Prayoginipun | bangsandhap |. [Mungkin yang dimaksud: kang andhap]. (kembali) |
| 110 | Lebih satu suku kata: anêbut astagpirolah. (kembali) |
| 111 | § Prayoginipun | kapiran |. (kembali) |
| 112 | § Prayoginipun | tan |. (kembali) |
| 113 | Jèngraga. (kembali) |
| 114 | § Prayoginipun | dadimam |. (kembali) |
| 115 | § Dipun-dongani Qunut. (kembali) |
| 116 | Kurang satu suku kata: tahyat laju sabakdanya. (kembali) |
| 117 | pupujianira. (kembali) |
| 118 | Kurang satu suku kata: luwar pangathunging tangan. (kembali) |
| 119 | Teks asli ada tanda tanya (?) pada akhir kata ini. (kembali) |
| 120 | Lebih satu suku kata: Jayèngraga ngandika. (kembali) |
| 121 | bêntayangan. (kembali) |
| 122 | priye. (kembali) |
| 123 | § Prayoginipun | têdahi |. (kembali) |
| 124 | § Prayoginipun | wa-samono |. (kembali) |
| 125 | § Prayoginipun | mustakiking | [mustikaning]. (kembali) |
| 126 | § Prayoginipun | ngêndhêng. (kembali) |
| 127 | wanardi, dari kata wana+ardi. (kembali) |
| 128 | § Prayoginipun | kukila |. (kembali) |
| 129 | damêl. (kembali) |
| 130 | gêng. (kembali) |
| 131 | Kurang satu suku kata: sarwi angagagi balange tininggil. (kembali) |
| 132 | Lebih satu suku kata: Jèngrêsmi lon umatur. (kembali) |