1837-08-22 - Sasradiningrat kepada Residen Surakarta

Ringkasan: Orang Jetak seberang sungai Pepe mendirikan pasar, padahal larangan gupremen, kecuali yang mendapat ijin. Setelah diteliti oleh Ngabei Anggot, Ngabei Pranawijaya, dan Ngabei Bandawasa, ternyata betul-betul berdiri pasar baru, tetapi ditanya siapa yang mendirikan tidak ada yang mengakui, pasar ini berdiri dengan sendirinya. Menurut pengakuan para pedagang, mereka ditarik pajak/retribusi oleh Babah Kun (katanya atas ijin Babah Tan Ci Cowan). Akhirnya pasar dibubarkan dan tidak boleh berdiri lagi, bahkan Bekel Jetak akan diadili ke karaton, tetapi tidak boleh oleh Tuwan Winer karena Tuwan Winer sendiri yang akan menjelaskan di karaton sekaligus menyerahkan Babah Kun kepada Tan Ci Cowan.

Atur tabe kula saha kaurmatan akathah-kathah, Kangjêng Radèn Adipati Sasradiningrat. Katur ing kangjêng tuwan mayor, residhèn ing Surakarta Adiningrat.

Sasampuning kadya punika wiyosipun, kula sampun anampèni sêrat pêparingipun kangjêng tuwan residhèn, kang katitimangsan ing Surakarta kaping 15 wulan Agustus taun 1837; ingkang mungêling sêrat bandar pêkên Agêng ing Surakarta ngriki, amratelakakên dhumatêng kangjêng tuwan residhèn, yèn tiyang siti dhusun ing Jêthak, sabrangipun lèpèn ing Pepe, angadêgakên pêkên inggal. Mênggah têbihipun saking nagari wontên sadasa utawi kalih wêlas pal.

Sarèhning padamêlan punika, sulaya kalihan sêrat parentahipun kangjêng guprêmèn. Ungêling sêrat botên kenging tiyang ngadêgakên pêkên inggal. Manawi botên angsal lilahipun kangjêng guprêmèn rumiyin. Mila kangjêng tuwan residhèn aparing uninga dhatêng ing kula, mênggah prakawis punika pamundhutipun kangjêng tuwan residhèn, mugi kula andhawahna parentah titi pariksa, dene manawi sayêktos ênggènipun angadêgakên pêkên wau, kula andhawahna parentah nyuwak, sarta sampun ngantos wontên tiyang apurun-purun ngadêgakên pêkên inggal bilih botên kalilan dhatêng ing kangjêng guprêmèn.

Ingkang punika atur wangsulan kula ing kangjêng tuwan residhèn, kula sampun anglampahakên utusan panèwu jêksa nagari jêksa pradata jawi lêbêt, Ngabèi Anggot kalih Ngabèi Kramawijaya, sakancanipun, akanthi panèwu rêdi Ngabèi

Băndawasa ing Kartasuntên, sami titi pariksa dhatêng pêkên inggal pun Jêthak, saha amarêngi pêkênanipun ing dintên Ngahad Pon. Wanci pukul sanga siyang, inggih sayêktos ngadêg pêkên wau, kaetang bangonipun ingkang kadamêl ngaub têtiyang kang sami dhasar wontên ing pêkên wau, ingkang kadamêl bango kepang utawi bêlarak, kaetang tiyang wadean, gugung[1] tiyang 172 iji.

Sarêng kapriksa ingkang ngadêgakên, aturipun botên wontên, awit ngadêg saking kajêngipun piyambak. Wiwitipun ngadêg kala ing dintên Jumungah Pon kaping 17 wulan Rabingulakir taun Jimawal punika, saha mawi kapupu têtiyang Cina awasta Babah Kun, kapriksa gènipun mupu banggi wau, sabab sampun angsal parentahipun Babah Tan Ci Cowan lurahipun bandar pênagari ing Surakarta, sarêng aturipun sami kasrêratan[2] sadaya, lajêng têtiyang ingkang sami sade tinumbas wontên ing pêkên sadaya wau, kabibarakên saha kadhawahan sampun ngantos ngadêg pêkênipun malih, aturipun sami sêndika sadaya, sarêng babêkêl dhusun ing Jêthak badhe kabêkta lumêbêt dhatêng nagari, Tuwan Winêr ing Pêngging botên suka, awit Tuwan Winêr piyambak, benjing ing dintên Rêbo ngajêng punika, ingkang sagah badhe sowan lumêbêt ing kantor piyambak. Mênggah têtiyang Cina ingkang mupu awasta pun Kun. Badhe kairit lumêbêt dhatêng nagari, Tuwan Winêr inggih anyagahi nyowanakên dhatêng ing nagari, badhe [ba...]

[...dhe] kapasrahakên dhatêng Babah Tan Ci Cowan ing dintên Slasa punika, wondene mênggah aturipun têtiyang ingkang sami sade tinumbas pêpêkênan utawi aturipun têtiyang mănca sakawan mănca gangsalipun dhusun ing Jêthak sadaya inggih sami kapupu banggènipun, sampun sami kawrat ing sêrat kula aturakên sarêng kalihan sêrat kula punika, ingkang mugi kapariksaa, sumăngga panggalihipun kangjêng tuwan residhèn.

Kasêrat Surakarta ing dintên Sêlasa tanggal kaping 20 Jumadilawal ing taun Jimawal, ăngka 1765.